장음표시 사용
61쪽
i v. ' Ση- Magnificum et grave exordium t Ex citatur omnis natura, ut audiat Iehovam, de populi mi ingratitudine conquesturum. Haud insolita apud vates Hebraeos apostrophe, qua, indignatione contra ingratum
populum Jellovae commoti, coelum et terras obtestantur, totique rerum naturae lilentium inducunt; apud montes caulam orant, et Colles Vocant, ut Vocem ita rum audiant;
cs. Egocli. VI, 3. XXXVI, i. Jerena. II, 12. Micha VI, i. v. Ps. L, 3. 4. Qua in re linitari videntur Mosen, qui praeclarum illud carmen suum, Deliter. XXX lI. eodem gravioxordio incipiti Verbis nina 'a attentionem paratii dignitato loquentis, quasi dicat: quae mox proferam, noni iant mea, sed JekoMae, quo loquente universam naturam attentam esse, par ust. Praeteritum, 'a', usurpatur h. l. pro Praesenti, ut saepissime alias eadem ratione dicitur v. c. LXod. IV, uia. XI, 4., et ipsum nostrum 'an adhibetur Exod. XIX, 8. coli. G. f., Iesaj. XVI, i 3. XXXVII, ua. Quare nulla est causa, cur cum Lowthio legamus 'I'. ,α - Verbi diri forma Piei D ' , quae in genere notat extoliares, ubi de liberia est sermo, et jungitur verbobna, notat educere in Proceritatem, ut infra Cap. XXIlI, 4. Εgech. XXXI, 4. Quod Vitringa observat, deisjam bio re spicere Mosis verba Deut. XXXII, 6., ut prophetae exprimat Mosis fecit, formarit ιε in popul m, et Jelajae 'nUn ' positum sit pro Mosis Raa due sabiLDia, con- I maiae Ie- subtilius videtur. Benez Chaldaeus verborum hebraeorum sennini explicuit: lin, n,ait anni '' vana 2 Paa Populum meum, domum Israel, suos appel Di, amaMi eoε, et honorari eos. Pro Alexandrini ponunt ἐγέννησα, genui, quassi legissent, quod commendare posset Iocus non absimilis infra XXXIII, 4.
nun di 'hna 'n dira NΝ' 'n', ' N,. Verum quum ceteri veteres codicesque iti recepta legendi formula con- sentiant, Verbumque 'm, 'a alui, veI enutriμ, μετονυμικῶς
62쪽
LI, 18. 'ci Usa tin' Ati tamen a ma defecerunt, Iion Oluin simulacra colendo illiarum cultus saepius verbo viris, tibi de deo sermo est, indicatur, vid. derent. II, 8. coli. cum Us. O. II. III, 13. cet. . verum et sceIeribus pluribus aliis, quibus quam parum curae coaedique ipsis essent divina Praeis
Cepta, ostenderunt. Chaldaeus: 'ac,ua sed ilia
3. a mann - v J illustris comparatio, quae stupor et vecordia homin uni ita fgnificantur, ut nullo modo videantur exprimi polle significantius: quando aequo illud Tependunt Deo, quod omnium animantium stolidissima rε- serra solent polletari suo. v ' hic est ἐπιγιν-mειν, agno- Dera, ut Ielai. XLI, Io. IIos. ll, Io. XI, 3. Bos et asentis ad majorem Israelitarum invidiam ponuntur, quod vera indoles brutilaa in nullia sere animalibus clarius, quam iubis agnoscitur. HIEnONYMUS: is Est selisus perspicuus: ego eos adoptavi in filios, et feci Populum peculiarem, et partem meam, et funiculum hereditatis meae, appellaviquo eos primogenitos, illi autem ne hoc quidem secerunt, quod bruta faciutat animalia, ut beneficiis vincerentur, et intelligerent pastorem ac nutricium suum. Nec comparavit eos cunibus, q-d sagacissimum genus animantium eli, et pro parvo cibo dominorum tecta defendit, sed stolidiori,
sensus bovi et asino, quorum alterum carpenta trahens di irissutas terrae glebas vertit vomere, alterum portat onera
et hominum in gradiendo laborem teinporat. Vide similem imaginem Jerem. VIlI, 7. et cf. Ilos. XI, 4. d zN non est arsa, ut post GUssETIUM probare studuit ScituLTEssius in AiamadDerss. Phaolore. ad Iob. Cap. XXXIX. Vs. 9. et ad Genes. XL, i I., quae sententia tamen postea eidem ipsi displicuit ad Prov. XLV, 4., et resulata etiam est a ScI vanxio in Mi inaura. Theologi et Philologe. p. 324. et a Mi
sed praesepa, ab Axab. coulgere, congregare cundo, qui Mestibulum cilianas domus. in triata cibo suo ac
63쪽
potu , ita dictum, ut Michaelis vult, l. c., quod praesepe Communis boum convictus, ad qliena congregantur. Ita et veterea omnes. Post verba H, Lowthus, Scheidius, alii 'd N, me, textu excisum, eique inserendum putaui, coli. Ierorn. IV, ua. Excitant pro hac lectione Alexandrinos 'Ισρα:1λ δε ME οὐκ εγνω et Vulgatum c. Israel autem Nn non coenoMP). Sed verisimilius est, hos interpretes illud: me, ex ingenio addidisse, dictionem ellipticam existimantes. Multa alia monuit ΚOcIIEnus in Vindiciis p. Io. II Melius μο τού κοινου repeteretur et inal . verumne opus quidem est, quidquam subaudire, modo observes, verbum absolute usurpatum, significantius simul et elegantius esse, hoc modo: Israel nihil noDia, putatus meus
nihil intri te; sicut inlaa apud nostrum, LVI, Io. - ΑΣΗ, di 2 'ν, item, XLIV, I 8. Job. VIII, 9. Improbat hanc interpretationem GEsENIus, ut quae senium fundat nimis generalem. Sed eodem sensu absoluto statim additur ia ann N, 'Dν populus meus non inteuigit. Geminus huic loco est Ps. LXXXII, 5. ΗΝ,
nihil noDerum, nec quicquam intelligunt et ad raunt. Nec illud 'n N agnoscit HIERONY Mus, qui ad verba, uti Ox sua interpretatione sonant, Israel non cognoμι, σι ρopulus meus non infeluxu, haec scribit' is Pro quo soli
Septuaginta transtulerunt: Israel autem me non cognos i et populus meus me non inteluxit; ut, juxta ceteros el .
Hebraicum, possessorem suum Israel non cognoverit, et praesepe domini sui non intellexerit. Chaldaeus:
non est assuefactur cognoscere timorem meum, nec inteuigitissidere legi meae. Pro bet'o' Kraegelius Iogendum censet
et pro 'Dv Doederiein, auctoritate multorum codicum et versionum veterum, utrumque citra Ne
cessitatem, ni mihi quidem videtur; nam asyndela orationi poeticae melius conveniunt. Neutrum praeterea exprimit Chaldaeus, qui alias tamen particulas copulativas addere Polius quam eas omittere solet. 4. A.
64쪽
4. Additur gravia querimonia, quod filii a tanto patro non provide solum, sed etiam amanter nutriti, in pessimam naturalia degenerarint. 'in π darchi interpretatur populum graDiratis s. oneris iniquitatis, i. e. omastuin gravitate iniquitatis, nana 'Id non, iit alii, pro statu con-nructo nominis adjectivi, Iaz, graDis, habet, sed, vi sormas suae, pro substantivo, idem quod nUIn Exod. XIV, x5. denotante. verum quemadmodum 'ri N in sormula notissimaci'as longanimus, ita statu absoluto quo tamen nusquam occurrit in re sonasse videtur, ita et 'In possit a '22 deductum esse. Delictoriim conscientia oneri comparatur
gravi, quo succumbit homo, cf. Ps. XXXVIII, 5., cui opponitur moa, culpa ta mus, infra XXXIII, &4. LXX:Aαος πληρης αμαρτιῶν. Vulgatus: Vae Populo grasei iniquitate. Chaldaeus primum hujus Versus incisum ita
l a ri Das illis, qui appeuasi funt populus sanciua,
sed peccarum, concio elaeta, sed mutiiplicaruns delicta. Σ'v'U v h. I. et infra XIV, v. non significat malas, malorum poseros, malos malia fasos, sed coetum maleficorum nullo ad majores respectu, pro P R vn prcina malesca; nomina collectiva enim non tantum ut singularia, rationes armae suae, verum et ut pluralia, ratione significationis, construi possunt, ut 1 Sam. XIII, 15. Uv NNDan duri populus in Denti cum eo. Vid. N. G. Sci ROEDERI Synlax.
Dae, i. e. coetus eorum, quibus Iova lavet. E quorum locorum comparations enata videtur Chaldaei interpretatio: 'NIN' cognominali fune proles
elevia, sed mala fecerunM. Ita et Iarchi, nec multo alitertia ONYΜus: is Qui primum per beneficium Ilii appellati sunt Domini, postea vitio suo vocabantur filii iniquitatis, qui naturae bonum suo vitio pordideriint. Recto LXX rΣπθμα πονηρον, et Syrus: E. progenies Deianoros i
65쪽
. t norosa; nec non Saadias: Progenies mala. ci ri'mitu ci an Titii corrumpentes, scit. I. ipsos, ut sub-
juram, iit Genes. Vt, a u. Zeplinii. III, 7. ita Chaldaeus: 74n N i' a ' in, ametrii fueruns filii Hiacci, seu corruperiam Miam suaοι. LXX: υἱοὶ ανομοι. Vulgatus: Ilii scelerati. Eodem, quo h. I., modon'ntari absolute pro scelerate egit dicitur Deut. XXXI, u9. Jud. II, 19. Jerem. VI, 28. Ezech. XVI, 47. Indicatur, Israelitas a majorum suoruili religione moribusqile puris et casti, dest exisso. Loisthus mavult vertere Italos corruptos, quasi pro 'n'n aera positum esset Hophat ut Prov. XXV, 46. Quam conjecturam commendat quinque codicibus Kennicottianis, in quibus Iod prius omissu in est. Sed forina Iliphi I, 'n diu, alias quoquo desectivo scribitur,vid. Genes. XIX, 13. Jerem. XXll, 7., ut saepe sit in vocibus, in quibua geminum ' Occurrit. nrn' N Dor
liquerunt Io Mani; verbum au , quod apud Arabes
de animalibus, V. c. Camelis, Ovibus, equis, dominum
. do serentibus alioque divagantibus dicitur, uti ex Arabum philologis pluribus evicit Scheidius, in V. T. saepe usurpatur de Hebraeis, qui derelicto culta Jovano simulacris divinos exhibuerunt honores,' vid. infra LXV, II. Ierem. II, 19. IIos. t V, IO. Chaldaeus: n' re- i It 3 ρε liquerum cullum MDae. Saadias :reliquerunt Obsequium Dei. Verbum sigili sicat, et in1'iol, Drei it cum eontumalia et subsannatione, rejecia cum comemtu, cons. Ps. X, 3. Num. XIV, II. Veterum quidem plures verbum yNa reddunt ad iram pro caλι exempla vide apud MacasAELEM in Supplemm. p. 158 I. , et darchi quoque li. I. illud exponit, ita, ut, si auctoritatum numero standum, haec notio, in plura Ioica recepta, facile vicerit. At, quum locis haud paucis, con
66쪽
ramnendi, spernandi significatioriem prope poscentibus, e. C. Prov. I, 3o. V, 1 a. XV, 5. Iesai. LlI, 5. etc., ista significatio
parum apta sit, solaque interpretum auctoritate aut conjectura nitatur, plane ea est abdicenda. Io. UILH. ScunoE- Draus in Commentaris in PD . A, 3. P. 74. et ScII EIDius in Specim. AnimadMerss. P. II. nostrum YNI conserunt cum Arabico quod usurpari solet de indomuo feroqua Iumento, ex MMero fe Minculis magna Di nitente .undo verba nostra so reddunt: extraxerunt se ad defugiendum Sancium Israelia, excussertant frenum Sancti Israelis. Quam contumaciter renuendi significationem Schroederustiansfert quoque ad Num. XI, II. Deuti XXXI, uo. Chaldaeus: nbri I, DreMerunt timorem Sancti Israelis. Vulgatus: blasphema ruαι Sanctum Uria tis. SN O Sanctus, i. e. Venerandus, Deus, Israelis. est synonymum του et az, majestatis, hinc nerandua, augusus, a Vate nostro saepe poni solet pro usitato AN, vid. e. c. Cap. XII, 6. ' nN Recesserunι retrorsum. Nam η' a non est a 'ra, separavit, ut vult Jarchi, collato Levit. XXII, u. Ndo an
declina s. retrocedere, abalienareiso ab aliquo cuti
67쪽
r/ιroc yssis. Saadias: et truserunt faretorsum. Verba 32 v, NNI , a Syro et Alexandrinis eum Arabo in Polyglottis, in iacunda liliaralis peisina ,
vertuntur. Nec tamen inde collegerim, illos interpretes aliter legisse ac in nostris eodicibus scriptum extat. Ceterum observa in membro posteriori gradationem poeticam: reu queruω - NNI, ore Merunt - 'la, recesserunt.
5. Significat Deus, nullum esse supplicii genus, quod
non inflixerit rebelli populo, ut eum a peccando deterreret. n d - nn μνJ Nonnulli interpretes duplicem ita hoc membrum iri scrunt interrogationem, hoc modor amin plius percutimini Z adduis recessionem p Mihi tamen orationis semei videtur aptiua, Verba posteriora cum bene multis interpretibus sine interrogatione vertere: tamen peccare pergitis. Vel: quare percutiemini amplius, recedere pergentes usque Θ nu ουν mulli vertunt: eur p ut lintra. XXlΙ, 32. Rediri DN n 'an nn hv cur pereu sitissem ιuam Z Quasi dicat: quid prodest percutero vos,
quom castigatione non erudiamini 2 Verum ego cum Vu1galo mallem super quop super quanam parte P ut Iob. XXXV lil, 6, u Claron. XXXII, Io. Ita et DoederIein: quis in Oobis eas igationi locus superess 2 id quod melius convenit cum iis, quae sequuntur, a piama pedia usq- ad eaput nihil os fani. Eandem imaginem habet Ouinius Pont. II. 742. Vix habet in Mobia jam noDa plaga locum. LXX: Tί ἔτι πληγῆτε, προστιθέντες ανομίαν; Vulgatus:
Super quo Percutiam νοε Mura, addenses praeDariccteionem 3 Ili ERONYΜua: o Est sensus: non invenio, quam plagis vestris possim adhibere medicinam; omnia membra vestra plena sunt vulnerum, nullam partem corporis, quaB non sit ante perctilla, reperio. Vel certe lioc modo: nullas
invenio Plagas, quibus vestram se ingam duritiem. Quanto eitim tormenta majora sunt, tanto magis crescit impietaa
68쪽
29 et iniquitas, suo, ut a lieodolio transtulit, declinatio, ut xecedatis et declinetis a Domino. Quale est illud derentiae
quonam vel propter qui castigobimini amplius p Paulua
malo Iegit, quod ad malo fe habuis retulit,
qvum sit Passivum Coiij. li I. verbi casigaseia, corripuit. Lowthiis sine necessitate pi o Iegens an, vertit rq omnam locum iamplius percutare Molitis p quasi propheta alloquatur peisinas, quibus Jeliova ad castigandos Israelitasuthbantur. n 2 plerumque redditur refragatio, contumacia, a quod verbiaim Deuter. XX l, 18. IO. ex filo orationia et auctoritate veterum anterpretum de uelio rei etiario intelligitur. Sed MIcHASLIs in Sum mm. p. 38.12. confert Arabicum malus, male uo suo, unde 'malum, malascium. Scheidiua observat, B notare iaceam Mehementiam et prolerMiam lasciolentam, eam inis primis, qua jugi vincula jumentum ferociter discindit et disrumpit. Hinc Ilos. IV, 16. i r u scut juMenca rs fruesaria. CL Zachar. VII, II. Respublica halamitatibus obrina comparatur homini per totum corpus caeso et saucio. 19H, Omna cuiat in aegristita em abiit, ut a Parat. XXI, 18. Peretissu eum Deus in imosinis fuis bri, uι in morbum abirem insanabilam. Vel , statum indicat, ut Ps. XLV, 15. rimari, Desibua phrygionicis it datus, Vid. not. ad eum Ioc. HIERONYMus: Per metapho- Tam docet, quod a principibus usque ad extremam Plebem, a doctoribus usque ad imperitam vulgias, in nullo sit sanitas, sed omnes ad impietatem pari ardoi o coiisentiati L M. B α Diuitiam by Corale
69쪽
Languidum coli. Arab. aegrotaDu, imus ruptus, languidua fuit , praeter huno locum bis, Ierem. VIlI, I 8. Thren. I, ua. , et da corda quidem tantummodo usurpatur. Ubi vero caput moeret, et cor Ianguet, aegrum est atque imbecillum totum corpus. LXX ultima verba reddunt: ποῦσα καρδία ala λυπην. CL Thren. V, 17. has, n)r nr bu hanc ob rem tanguει cor nostrum. 6. ut Deut. XXVIII, 35. Iob. II, 7. xl 'Π-ba' 'an a planta pedia uaqua ad Merticem. HiERONYMus: is Servat coeptam translationem: a pedibuatiaqua ad Merιicem, id est, ab imo usque ad summum, ab extremis usque ad primos, toto confossi sunt corpore. Ita Chaldaeus et a res o populitiaqua ad caput. ndu alias integrum, hic, famium, ut Ps. XXXVIII, 4. 8. vSs a Gmchio et Abarheniae recte via detur exponi: d N'S cni n nn rim Plaga, unda inua
fanguia, Mutatia, ut recte Vulgatus. Saadias dab c 3 Leas, quod Paulus male M iaria Iegit. Chaldaeus, qui totum hunc Versum metaphorice interpretatur: λ Gmorem mei omnsa ilia robeuartam. n 'an non potest esse cicaιrix M. enim Genez IV, 23. Exod. XXI, as.); sed fgnificat tumorem, ex verberib ortum, Graecia μώλωρ, Latinis Ma . Propria hujus vocia
Friasa, in primia cinerei coloria. Unde apte haec vox Olbieis notionem accipere potuiti CL ScauLTENsisse ad Maris. Confoss. v. p. 156. 157. Concinit Κimehii hujus voeia interpretatior nn',m rivi nn N'x in M, 'UN nncri
70쪽
nTu n u Uulmsa racem humidum, i. e. saniosum et purulentum. nTU, Praeter hunc Iocum semeI tantum, Jud. XV, 13. , obvium, ubi do maxilla asini recena occisi dicitur, vocabulum esse arabicum, Κ chi ad eum lacum, et
Aben-Εlia ad nostrum locum recta asserunti Nam '
est racem, et usurpatur do animalibus, butyro, carne, plantis. Exempla vide in BocMARTI nis a. P. I. Cap. XV. T. I. p. III. edit. Lipt ovibus nos addimus nostro Ioco prae aliis idoneum ex AvicENNAE Gn. Med. P. I. P. III. sin. 45. ad. Rom. 1593. AI. eie rica obducuntuν Mutilina humida. Jarchi nostrum fanio m moito interpretatur, et Κim i riri, Lumidum, additquer ,, q. d. Plaga Vestra saniosa est, quae numquam arescet, sed erit semper humida, quod signum est, vulnus QTe insanabile. Chaldaeus: NnUI Ioue plaga uia rosa. Vulgatus: plaga tuniens, Alexandrinum sequutus,
πληγὴ φλεγμαίνουσα. Saadias: Mam plaga proninrisa non: frica do trisa, ut Paulus interpretatus est, qui vocem Posteriorem pro Partic. Conjug. VIII. verbi
-- habuit, quum sit Partic. X. verbi N, non fu, expressa, quod natim ab initio fieri necesse est, ut ex vulnere exeat sanguis. AηEN-ΕsRA: isChirurgi obner hiantia comprimere, sive exprimere solent, ut pus Main Verbum 'M , quod hic occurrit, differt a δε--etinara, quod supra ri. 4. Iegimus; nostram convenit cum Arabico rae comprimero, et Syrorum manu Mal pugiuo aliquid capere. CL MicuAELis Suniamm. p. 5. Idem,mod hic habemus, ' η , Iegitur etiam Jud. VI, 38. Job. XXXIX, 15. - irari, quod proprio in universum notat; ligare, obligare, deinde praecipue dicitur do obligvitoris. sive