장음표시 사용
41쪽
-- . is PRAEFATIO AD LECTOREM. viris doctis vel ubertatesermonis , vel acumine
subtilium ac philosophicarum rationum plac rem e longe magis, ut ingenuis Adolescentibus omnibus,ubicuns locorum istisint sediomax
me, qui frequentant inclytum hoc sArchia cale Serenisi i Archiducis Caroli Colligium, Pratificarer,inseruirem atq=prodessem Lod eo quidem libentius feci, quo iratior s utilior hillis compendiosa simplexac pers cua methodus,
quoplures viri lentes meadhanc, quaseum usus, scribendi rationem cohortati sunt. Bene vale, Candide Lector, atque his qualibusis cura, laboribus meis ad tuam isatio
rum salutem liberaliter fruere.
42쪽
NES DISTRIBUTUM. V o Ni AM inter alios, & eos quidem grauissimos temporum nostrorum errores, censetur ille sere praecipuus, quo plurimi, falso persuasi, clamitant utriusque speciei communionem omnibus fidelibus a Christo praeceptam es seuecum tamen in Scripturis sacris reuera nullum eius rei praeceptum exstet: idcirco necessum fuit, ut hoc primo capite ea Scripturae sacrae verba, quibus niti solent per ordinem inserius germano ac genuino sensu declarata,' de manibus eorum extorquerentur; ne deinceps Aduerisarij tam facile se, atque alios incautos inusitata Scri plurarum interpretatione secum in manifestum ac per hiciosum salutis discrimen inducant ac praecipitent.
Ioan. 6 CV nihilreperitur, quosumptio caliacis, mel viri que yeciei communio, tau quam necessaria, Christianis omni πυ- cipiatur.
RTT olim imperite quidam in Bohemia hanc Chri- Ioan ε- it V sti sententiam: Nisi manducaueritis carnem Zij hο- minis drsanguinemrim biberitis, no habebitis vitam in vobis, . . ad sui ludibrium erroris se inuenisse gloriati sunt, atque
43쪽
nisi H. ideo Petro Dresdensi s sicut & postea Iacobo Miseensi) vide AEns cuidam aesculapio mirificE sunt gratulati; δε Io Es quod singulari dc antea maioribus omnibus, priscisque hemorum. Patribus inaudita si Diis placet) sapientia e Scripturis
eruissent praesidium, quo necessitatem utriusque speciei nouam β in sacra Synaxi tam pro pueris infantibus, quam adultis contra Catholicae Ecclesiae, seu Romanae sententiam oum v βο- comprobarent: ita & hoc tempore noui Doctores, Magistros suos Hussitas imitantes, egregie se philosophatos esse putant, dum hac sententia leuiter abutuntur, 'Abri j.,- obtrudendam adultis tantum reiecta puerorum ram . iam & infantium conditione) sub utraque specie commu-
rL 'Iῖ nioncm. Quod certo dum faciunt, faciunt nimium in- L. telligendo, ut nihil prorsus intelligant. inod si proprium ac priuatum sensum summisse deponerent, quo solent in Scripturis interpretandis frequenter abuti , at- que ad solidam veritatem, eiusque Germanam dc constantem declarationem descenderent; inuenirent pro- Sextum ς-- lacio hoc capite 6. Ioannis, in quo de Eucharistiae Sacramento luculenter agitur, Christum tantummodo
carnis & sanguinis sui verum esum & potum declarare ac praescribere: Atque ideo tam reconditi & admira bilis mysterij rem ipsam hoc loco primum promulgare voluit, deinde suo tompore eandem certa specie ac caerimonia exhibere atque instituere. Vnde hoc in capite Christus sundamentum in animis discipulorum, ct eorum,qui credituri erant, sapienter iecit, quo parati essent,ad manducandum suum corpus,&sanguinem bi-bcndum,quacunque ratione& modo ea esset suo tempore largiturus; atque sic nullam prorsus mentionem facit modi vel ritus, utpote quem postmodum primum esset exhibiturus. madmodum enim Apostolis
44쪽
stolis apud Ioannem promittit, patrem se paracletum missurum,nec tamen declarat quali specie scumr- , --- ma venturus esset, ut vel sic Apostoli promissum sibi Spiritum sanctum ante Christi passionem, nudE intellexerint, quem deinde in sonitu de coelo & specie linguarum ignis receperunt: Ad eundem planc modum Christus hoc capite de rebus Sacramenti tantum disserit,&docet;non autem de modo&speciebus;ut scilicet primum fidem in auditoribus excitet, promptamque erigat voluntatem carnem , & sanguinem manducandi, quocunque modo & ritu, siue sub illa, siue sub hac, siue sub diuersa dc multiplici specie demum ea 'st propositurus. Quare ad manducandum panem Vi-uum, ne esuriamus & sitiamus in aeternum, nos hortatur, nec tamen vini aut aquae, aut alicuius liquoris, ad sitim inter manducandum restinguendam , mentionem lacit, ut intelligamus, nos Christum man- c y ducare & bibere in Sacramento posse, siue sub panis, siue sub vini, siue sub utriusque speciebus proponatur; eo prorsus modo, quo Apostolus ac partim Corinthiis se potum praebuisse, partim eum, qui gregem pascit, de lacte gregis manducare oportere scri- - Ραbit. Ex quo illud essicitur, solidam Christi carnem,& liquidum eius sanguinem, hoc capite a Christo no--λ bis ad manducandum & bibendum proponi, ita ut de speciebus nullo modo simus solliciti. Hoc ipsum Au gustinus venustE declarat, cum ait: Hoc ergo totum squod in Ioanne docetura ad hoe nobis valeat, dictisimi, mea:
nem Christi , o snguinem Chris, non edamus tantum in Sacramento, quod o multi mali: sed et quo adstrisin. Participastrarem man utemus er bibamus. Sic & antei
45쪽
Augustinum Cyprianus docuit, Apostolos panem in
Sacramento & manducassedc bibisse: Lmanducauerant,
inquit, o biberant de eodem pane, secundum formam visibi
lem. Sed hoc ipsum, de quo disserimus, apertius ipsemet Christus asserit, quando esum.carnis suae, potumque sanguinis mannae, unius tantum speciei figurae comparat, quod illud omne delectamentum 4n se habeat& omnis saporis suauitatem. Deinde cum, quid sit carnem suam manducare dc sanguinem bibere, satis exposuisset, hanc ipsam veritatem uno tanquam praeclaro epiphonemate concludens, ait: manducat hunc panem, vivet in aeternum. Et quoniam Capharnaitae modum speciesque Sacramenti nondum intelliogebant, caeca & densa quadam caligine oppressi; ata canos tam reconditi mysterij recessus penetrare non potuerunt. Aduersarij vero hoc tempore ad escam& pabulum, sensu tantum rapti in solas formas dc species Sacramenti caecutientes, impingunt, populoque ad ea se conuertentes, quae oculis cernuntur magis, quam quae intellectu noscuntur,se veritatem nunc demum inuenisse acclamant; atque sic Christum in Sacramento abditum & latentem, dum inter formas, species, figurasque tenebris obruti haerent, comprehendere nullo modo possunt. Proinde Lutherus, quem discipuli miserandum in modum diuersis opinionibus dilaniant,etsi pro suo ingenio saepius veritatem contra fas & omne ius oppugnarit, tamen cum Hussitas reprehendit, lateri debuit, nihil in hoc capite reperiri; quod necessitatem utriusq; speciei confirmaret. Verum quid multis disputo, cum illud certissim P constet, Christum ne semel quidem aut calicis, aut vini, aut alicuius po
Sap. Ic, In deelaratione quorunda AriTom. T. GetaVvit. l. 17. b. 8 Iib.de capi Babylon.
46쪽
tus,praeter sanguinem, hoc in loco fecisse mentionem; quin potius illud manifestum est, ipsum novies vel panem,uel carnem,uci seipsum,vel manna sine vcrbo sanguinis, aut potus nominasse ; ut sic omnibus euidenter pateat,in praedicto Ioannis capite nullum de calice prς-ceptum inueniri 3 tam vero quis ita sui sit immemor, qui sacram Scripturam sic interpretandam doceat, ut sibimet ipsa contraria & repugnans fiat 3 Atqui si isto Christi
verbo: Et biberitiseimsanguinem, necessitatem calicis vo- chri Deo.
les euincere,iam illud aliis Christi verbis tam praecedentibus, quam mox subsequentibus manifeste repugnabit. Nam si vitam non habebunt in se, nisi qui sub specie panis manducauerint carnem filii hominis,&simul sub
specie vini ex calice sanguinem eius biberint;falsum erit, non moriturum eum, sed victurum propter Christum,& victurum inςternum,quisquis ex hoc pane,quem ipse daturus erat,iplum Christum manducauerit. Vel igitur statuendum cst eum, qui manducat panem hunc, non tantum carnem filii hominis manducare, sed etiam si- λmul bibere,id est,sumere eius sanguinem; vel si de utraque specie Dominum loqui vis,dicas necesse est coniun- Mundisclionem copulativam more Hebraeo disiunctive acci picndam esse,ut sensus sit: P svosadulti qui manducare - --ἡ antea vos probare potes is manducaueritis carnem fl*hominu subsiecupanis i vel biberitis eius sanguine ub θecie mini non habebitissu non seruabitis vitam in vobis. Vel sen sus siti Sinon manducaueritis,erc. nec biberitis,erc.Vt adterutra species sufficiat re vel voto suscepta. Simili enim loqvcndi forma eoniunctio Ex praecedete negatione pro neq; accipitur Psalmo primo in Hebraico textu Q
47쪽
Ideo non resurgent siue non stabunt impij in iudicio, 3c peccatores in cocilio iustorii, Et Psal 43. vel φ. Hebrςis:
recessat retro cor nostrum, & declinauit semita nostra a , III. Porro quod illud 6. caput Ioannis, praesertim ab illis verbis Panu quem ego dabo, usq; ad alia; Haec dixit in S=- docens,non tam de mera spirituali,quam de digna, Aloiso Sacramentali communione sit intelligendum, & ipsa Scripturae 'erba, reiq; euentus quod nimirum promiΩsioni hic factae Christus, antequam pateretur Hiberaliter&abunde satisfecerit) ostendunt;&grauissimi quoque Graeci, Latinique Patres Ecclesiae luculenter&di abae e M serte testantur& confirmant. Cyprianus enim sic ait: μα--.is eo, o panis hic omnium non eqsdras--.- nostir eis: Et quomodo dicimus, Paternoser, quia intelligenitam ct credentium Pater eis, Sic o panem nos um vocades. νῶ mus , quia Christas nostir qui corpus eius contingimus) pa-
autem panem dari nobis quotidie psutimus Q /i4 ne, qui in Christo sumuου o Euchari iam quotidio ad ιλ.; . .c bum salutu acc pinu , intercedentera aliquo grauiore deli riam is cto,dum absenti cor non communicantes, a carumpano prohibemur, a Christi corpore, separemur, ipse praedicantet se Σ,Σ --: E sum panis vitae, qui de caesi descendii Si Dis
ederis de meo pane , vivet in aeternum. Panis autem quem ML era dedero, caro mea DI pro seculi vita. inando ergo dicis in aeternum vivere ,siquis ederit de eius pane , ut mani . festam ese eos et Herera , qui corpus eiin attingunt o Eucharisiam iure communicationis accipiunt 3 ita contra timen-'
dum cst. Oorandam, ne dum quis absenti separatura C L
Ioan.ε. sermo. de oratione DominieruMattiac.
48쪽
in corpore , procul remaneat a salute, comminam e ipso cente. : I sederitis carnem di hominis bibentis san- . . Pinem eius, non habebitis vitam in vobis: Et ideo panem
nostrum deII, Chrisum dari nobis quotidie perimm , ut quiis Chriso manemus vivimus a sanctificatione eius er comom.1.su pore non recedamus. Ad hunc quoque sensum Origenes rNMn. scripsit : Tunc . inquit, in animatera erat manna cibus, nunc autem in specie caro verbi Dei in verus tibin, sicut oipse dicit: tauia caro mea vere ea cibuου, d anguis meus v rὸ eapotus. Ambrosius etiam, postquam citasset illa p 1 verba: Nisimanducaueritis carnem, oc. Et illa: Caro enim mea verὸ euesca, erc. Carnem inquit, audis,snguinem audis, mortis Dominicae Sacramen a cognoscis. Pos autem qu tiescunque Sacramentasumimus, quaeper sacra orationis m oti iti serium in carnem transfigurantur er sanguinem,mortem Dos miniannunciamus. Idem Ambrosius: Huncpanem,ait, δε-
άbhὼ dit Apostolis, ut diuiderent populo credentium, hodiei dat no-6Mςh quem ipse quotidie sacerdos consecra .is verbis: me ergo panis iactus eis esca Sanctorum. Possumtu dr ipsum Do
minum accipere , quisuam carnem nobis dedit, cui ipse aii Ego sumpanis vitae. Patres vesti manducauerunt manna in deserto Hr mortui sunt hic ea autem panis, qui de cario defendit, vis quis ex eo manducauerit, non moriatur. Nec LMy- Ea; beatus Hieronymus : Dedit nobis panem me i qum rum, sed Dominus IE s v s irae conuiua ct conuiuium: IRA , . comedens, cst qui comeditur. Augustinus: Ioannes, inquit:Deaon corpore o sanguineDomini hoc loco id est,ctim ad coenae hi storiam vetum nihil dixit, stolanὸ abbi multo G ' rius hine Dominum locutum esse testatur: Si uberius, quam in coena Dominus de corpore dc sanguine suo locutus
est, nec id alibi, quam Capharnai secisse doceri potest. Igitur secundum Augustini doctrinam, sextum caput
49쪽
Ioannis proprie pertinci ad coenam. Idem contra Cre sconium Grammaticum, quando docet, etiam bona sitam posscobesse male utentibus: De socorpore unguine Domini unis acrificio prosalute nostra, mamuis ipse Dominin dicat nisquis manducauerit carnem,erc. nonne idem i postolus docet, etiam hoc pernicissem male vientibus feri' i uenim micunque manducaueris panem ct biberii calicem Domini inigne,reus erit corporis euanguinis Domini Leo Magnus: inquit, Domino: Nise manducaueritis carnem Zν hominis, sec. Si ac mensae communicare debetis, ut nihilpromus de veritate corporis Chrisi, osanguinis ambigatis. Hoc enim oresumitur, quod side creditur. Ecce illa verba: Nisi manducaueritis carne lyhominis illa, quae ore sit, manducatione, perspicue Leo interpretatur. Gregorius Magnus: Praesepe enim sinquit)natus impleuit, qui cibum semetipsum mentibus mortalium praebuit,dicens : PM comedit carnem meam ct bibit sanguinem meum, in me manet,cte in eo. Cyrillus super haec verba: Caro me veneucibus, ct sanguis meus vere inpotin : Di inguit, inquit, rursus inter mysticam benedictionem ct manna, dr aquarum uenia lex lapide o calici uncti communicationem. Ε t iterum eadem repetit, ne magis mannae miraculum admirentur,sed ipsum potius suscipiant,qui coelestis panis est,& aeternae vi tae largitor. Patres enim, inquit,vestri, man cauerunt manna in deserto, ct mortuisint. Hic ea panis, qui de coelo desceνdit, ut aliquis exugo comedat,d non moriatur. anna namg alimentum,nonaternam vitam, breues mis remedium asserebat. Non ergo erat ci s verus, id est panis de coelo ; sanctum vero Christi corpus ad immor talitatem dc vitam aeternam nutriens, vero eibus est Idem; taui maducat, inquit,camem meam et i, bis sanguinem meum,m me manet,σera in Ego. Sicuti enim,s quis liquefacta
50쪽
eaerae asiam carran infuderit,alteram cum altera per totu commisceat,necesse ea; sic qui carnem, dr sanguinem Domini recipis cum ipso ita coniungitur, ut ristus in ipse et i in Christo in. ueniatur. Hilarius: ascripta sunt legamus, ct quae legerimus intelligamus, ct tucperfecta fidei inpicio fungemur. De naturali enim in nobis Christi veritate,quae dicimus, nisi ab eo discimus, ultὸ ais impiὸ dismus. Ipse enim ait: Caro mea ven
HI ess,esanguis meus verὸ eupolin. edit carnem meam bibissanguinem meum,in me manet,o ego in eo. De veritate carnis sanguinis non relictus eis ambigendi locus. Nunc enim
Dominiprofessione se e no a veia caro es, o vensanguis ea.Et haec accepta ais hau a d Usciunt, Gonos in Lib. vi de Chriso, o Chrsus in nobis sit. Da m a scen us: Non en guras por h panis,inquit,et vinum corporis resanguinis Chri . absit enim hocsed eis ipsum corpus Domini Dei catia ipso Domino dicenter Hoc inmeum non ura corporis sed corpus,et non rasan- Pisis u.Et antehoc ipsis Iudaeis: Evinia nisimam. 1 duraueritis carnem ν hominis se biberitis eiussanguinem,no' habebitis vitam in vobis: Caro mea verus eis cibus, osanguis
rum ne recreendis pluribus Ecelesis Patribus&Ortho doxis viris idem sapientibus,haec materia in immensum crescat cum res i ta ha bea t si cu i ha bet veri sit me c ur igitur tot ac tantis ta m Graecis, quam Latinis Patribus qui-
dam repugnare nituntur,atq; contendere nullam Ioan. - Sca. de Sacramentali communione fieri mentione,hac leui ratione freti, quod eo tepore Dominica coena necdum fuerit instituta 3 Quid enim obstitit Christo Dno,. quo minus Ioan. 6. cap. potuerit nonnulla de futura coena proloqui, atq; sermonem de Sacramentali communione facere,cum praesertim illic figuram cum veritate videlicet manna cum carne sua) diserte copa ra uit - E . Nonne