장음표시 사용
111쪽
sente sit morbus,eἱque sublata morbus fiens tollitur. Min Imἴ
tamen eius qui iam factus est, causa continens erit plenitudo, quod ea sublata is adhuc manet. Hinc initio statim Commentariorum Gai .inquit:Non iam factum ex plenitudine mori,si curabit vacuatio: neque enim a sua causa sic pendet, ut sine ea esse non possit. Quocirca Galen. libro a. de natura humana,c omment. I. recte dixit: verum est morbos aliquos propter plenitudinem fieri, at verum non est plenitudinem esse causam coniun him. Antea. J scilicet Aphori Ci . huius sectionis- Sicuti in morbis. J Grece.ωρ ταί γ' τ ν---τῶι ἔδη
τοῖς συμπῖο τωρ. Quare de morbis ipsis iam factis dei ceps considerabimus, quemadmodum etiam de Symplomatis quae eos necessario consequuntur. Qui adhue fiunt. J A
sa non adest. J Et is locus Galeni manifestissime conuincit ad . In morbis uersarios, in morbis no esse causam coniuncta. Si enim abesse nullR ς potest causa morbifica permanete adhuc morbo, no erit con-- tinens seu conivnsta. Idipsum enim definitioni eius aduerta ori, o satur. Praeterea,ex hoc loco etiam perspicuum fit morbum nK. do moe sic dici assectu, seu esse a subsist 3ntium numero: Quasi necessebus ex sub sit illum perpetuo sine causa ei sciente in corpore haerere, sed filiςnxium quod possit ea etia e corpore sublata adhuc manere.Quae si 'μ- ψ gula copio ius in Annotationib. nostris supra citatis demon- mauimus, ut hic prolixiori sermone non iit opus. Curatio fastorii. J Nam ut pluribus lib. 2.Ther. meth. Gal. docet eoru Affectu, quae vere & primu citrantur, hoe est affectuum in e ,rpore qui
ramur. sunt vere subsistentes ac permanentes contraria sunt remedia,
Ouid aurem sit proprie curare & prospicere diximus ex Gale. lib. .Ther. meth.in nostris in .de end. ianit.librum. Quae inest eo ori dispositio. Graece πρ υνισπάρων μυρο τῶσυιπτι, quae inest corpori causa. Mixtum iam est. J Addendum quodammodo.GP ce enim est,i κτον πως fur. Vtimur.3 Graece, eι ivrlta , medici utuntur. Praesentix
dispositionis. J Expungenda veniunt, quod in Graecis non sit. quod
112쪽
IN hac sententia quis sit acutorum morborum finis, Hippo- Acut oraciares tradit, eossiem intra quartumdecimum diem iudic ri,dicens.Per acutos vero hic intelligit, qui simpliciterita no Aeuit mohminantur. Quippe ij intra quatuordecim dies iudicantur de fi bi sipii niunt,ita ut nullum eorum ulterius progredi contingat:quai, citer. quam ex illis plures sint qui ante quartumdecimum diem te minentur. Rationem vero huius sententiar, & alia multa quae ad hanc ipsam plenius intelligendam necessaria sunt, copiose admodum Gale.in suis Comm .exponit, ita ut nostra explic tione nihil opus esse videam.Obscuriores tamen locos in Gal. Commenta occurrentes quod in aliis etiam fecimus, in nostris annotationibus,quas statim subiiciemus,diligenter marrabi
CelerrimeJ Graece Ax τ' ,celeri ter. Vniuersim.J αθιαρ, repente. Nam ut supra,nempe AphorisI8.dictum est, haec voxi ebur opponitur ei quod Graecis dicitur κατα sexu , hoc est αhiae. paulatim.Subita Graece,eo Dra,celeriter irrepentes. Primo Epidemiarum. J Sectione tertia. Invasit. J Graece, is tu se κρα--M ' προυθετω,si modo quos inuaserint exuperent. Res xendum enim ad vires: ut hinc omnib. perspectum sit,non recte legi in quibusdam codicibus inuasit. In libris de Iudic.dietabus. J scilicet primo,ubi inter caetera diem septimum regi se. Die strix'xtum vero tyranno assimilans,ita scribit: Hic enim clemen. ,, tior,tanquam bonus aliqui ' princeps, iis quos iudicat vel sup- ,, plicii partem adimit, vel l llustrat victoriam. Ille contra vel ,, pernicie illius quem iudicandum suscepit, gaudet, vel salute , , dolet,quaeritque ubi animum expleat,& male aegrum tractet, istum lon a punitione exerceat.In 'uibus, si quis debeat, &c. JG rarce, εν ge rem in γε υμ BA τω μωλυσα προακολουθί-ν, ἀρIππικρατορ αβαχεων ἔγραψε, in quibus putamus exercit
tum esse illum qui ea assequi debet,quae,&c. Veluti imperfe-- uilla: Etae.J Graece μ η ye: ai,veluti scini repentes,metaphoriresia lineia sumpta
113쪽
Sumpta est autem metaphora a bi lance, que neque recta est, neque omnino propendet, sed quasi anceps & dubia consistit. Sic quoque iudicationes quae imperfectae sunt, semirepentes recte dicuntur, propter quidem motum naturae minus vel, mentem , quae noxios humores e corpore integre profligare haud potuit. Eorum numero J Adiiciendum, dierum. Graece enim legitur, rum: Fες- ρῶν In libris Prognosticis J Lib. minitum I. Aptior. 28. Terminus quidam. J Addendum,alius, Graece ensen est, har αλλ ἐμπιρ . Seruati sunt in processu, dic. J Graece . L r κρουμῶν aliquem eorum dierum decretoriorum qui deinceps usque ad
quadragellinum sequuntur, euitarunt, non seruati sunt, ut in- Interpre - terpres conuertit. εν Rhρ- enim est deuito, contrariae signotis erratu. ficationis cum suo activo. Sed ea de re paulo post plura. Ex de φυ fh cidentia. JGraece, in m απτωσ-r, ex degeneratione,vel trans-μM. mutatione: quando scilicet per iudicationes impersectas ab Morbi a' una specie in aliam mutantur. Quod pulchre docet Gal. lib. r. suti ς' prognost. Comm. 18. dum in eum scribit modum. Acuti ex gy0ς - ψ mutatione fiunt,quoties inter initia acute aegrotant,tum aute, quartodecimo die,aut etiam ante, non integre iudicantur, sed , , quaeda reliquiae morbi supersunt, ut ad quadragesimo usq; die extedantur. Mutatio vero per imperfectas iudicationes acut ,. ru morbo si fit no statim in hos,sed etia alios diuturnos. Hare ille. idem etiam Gale. lib. 2. de Diebus iudicatoriis triplex ge- , nus acutorum morborum iacit. Vnum exquisite aut simplicia Triplex ter acutum, qui usq; ad decimu quartum porrigitur. Aliu non genus acu exquisite acutum, qui ad vigesimum usque durat. Tertium ex Qxu mox' transmutatione acutu, qui ad quadragesimu usq; die extrahi-Aeusui e tur. Ex quibus Omnib-perspicuum fit,morbum acutu ex trantransmuta mutatione appellari eu,qui quadragesimu attingit die,eum' none. decretorium obtinet. Qiine paulo ante monuimus συλεύου interpretandum esse euitarunt: quod Galen. innuere voluerie eos morbos acutos, qui quartodecimo die impersecte sucrine iudicati .& subinde reliquos dies decretorios qui usque ad quadragessinum sunt, euitarunt: hoc est in nullo eorum iudicati fuerint .sed ad quadragesimu usq; perueniunt, acutos ex trans. mutatione vocari. In Prognostico. J lib.I. Aphor.28. Vt nori Core ii Aa nulli existimarunt. J Vt autor eorum in Aphorismos Hippoc. rij in λ- commentariorum qui Oribasij nomine circunsersitur. Neque enim
114쪽
A p H O R I s M. XXIII. rarenῖm hos Commentarios esse Oribasii hinc potissimu colligi phori simo. potest, quod non sit verisimile, Oribasium, quem studiosissi isp - qui
muni Galeni suorumlie praeteptorii obseruantem fuisse com hori . stat, sic passim non tantum a Galeno, sed & aliis medicis sere eiecistisd - mnibus dissentire, & tam absurdas ac mostrosas fingere vo- rutur sturi Iuisse explicationes. Possem & eius rei alia complura non ob ih. scura firmaq; argumeta adferre , quae tame lubes illic praeter eo. Neque enim quatuordecim sunt. J Ouod copiosius etiam docet lib.1. de diebus iudicatoriis in fine fere Gal. ut ex seque tibiis patebit. Sed cum intercidetibus. Graecus hoc in loco co Gricus index est deprauatus,qui legit ἐκ mταπτωιεωr, cum scribendii sit dς ema potius ta πα μωρο-Mωρ. Quod inani festum fit omnibus libiu ς- - Galeni secundu de Iudicatoriis diebus,& comm . primum li.3 Prognost. legentibus. Ibidem enim dies antercidentes πι- ρεπινιατμαρ sua lingua nominat . vocisque πσι σι πτω et meminit. Genuina vero hanc Galeni lectione haud dudie scio. lus quida immutare voluit, occasione hinc sumpta, quod paulo supra Mesa rara rovir acutorii morborum Gai .secille metionem ani maduerterit,similiter hoc quoque loco scribendii esse putauit. Caeterum ut ea quae in hoc Comment.& sequenti tra.duntur Apho.rectius assequamur,sciendum erit, intercidentes dies esse. qui inter indices de iudicatorios vocatos dies interci- IntercidGdunt, & in quos non nisi erratis quibusdam interuenientibu iudicationes transferuntur. Quippe in iis non naturae motu ac impulsu, sed morbi magis malitia,aut extraneo aliquo impellente iudicationes fiunt. Hinc est quod a nonnullis prouoca- Prouoca torii appellentur,quod scilicet in iis natura non sua sponte.sed xψxu di . Prouocata, pugnam cotra noxios humores adoriatur & insti . tuat. Qui vero sint indices & iudicatorii dies sequenti aphor. dicemus. Cuintercidentibus plures, absque illis vero pauciores.J Quia dies iudicatorii veri usque ad quadragesimu die sex Dies iudi tantu erut,no quatuordecim, nepe septimus, decimus quartus, '' η' vigesimus, vigesimvsseptimus, trigesimusquartus, dc quadra quadraste gesimus: totide quoque indices erut rimirum A. D. II. 24.3I.& fimum tan3 .Quod si itaque per quaterniones progrediamur duodecim sasex,non dii taxat dies indices & iudicatorii erunt. Quod si cu iis interia Τμ' vox 'cidentes quoque numeraueris, nempe tertiu, s. 6.8. 9. i .i3. I 8.' ς' η' 24.3o.l e plures quam quatuordecim esse competies. Osare
merito Galenus cloco,&in fine libri secundi da Diebus tua dica
115쪽
- dicatoriis reprehendit eos qui diuei sum sentiunt, inquies:Iam ,, vero nec in Aphorismis decimum quartu die iudicatorium, sed se in Prognosticis quatuordecim oes iudicatorios dies Hippoo crate pronuncias se aibitrari: esse enim tot,si quis a tertio, quio primus ommii iudicare natus est,ad quadragesimu numeraue . - rit, no parua replebeiatione mereturi.neq; enim ut medici, hoe, , dicut nec ut qui numerare sciant aut legere. Si quide medici si is essent prim i sane nullumorbum exqui lite acutu ad quadra- ge imii die no iudicatum peruenire sciret. Deinde quatuord is cim numero esse ad quadragessinu indicatorios, in hoc ne vel se numerare ipsos nouisse quis iure dixerit. Plures nanque sitiit ,, quam i .iis qui veritate ipsam, rerum ue euidentia insipici sit, tu id quod Hi p. li. r. Epid. scriptum reliquit. Porro siquis solos dieru quaterniones supputet forsan in hoc errare depreheli fotebuntur, pauciores esse quam quatuordecim. Haec ille. Caeteru locus que citauit Gal. in verbis i a citatis, est in sectione te tituboee. tia lib. I. Epid.qui in nonnullis excplarib. quii sit deprauatus, laeu, eme nobis hic emendandus venit. Lesitur enim in Aldino codice
datur. Graece ita, ἡ δ' ἐν τασι et φιαψι Κνοῦντων πhi oe, γ. Sc. Qua lectione secutus latinus interpres, ita haec verba c6uertit: Cir .
cultuu vero qui iudicat imparibus diebus,primus,lertius. Legendii aute erit in hunc modia, γ. Circuituum primus est quartus,sci licet dies. Sic autem esse legedum, ex iis quae paulo ante dicta sunt liquet,& ex iis cita quae li. 3. de Die is buq iudicatoriis scribit Gal. m eu modii: Et quanquam,ait, no- is nulli Hippocratem quoque dies iudicatorios in EDd. i. num ,, rante, primi in ministe putat duplici nomine errates. Circui , , tus enim primus, Ic non primus dies, manifesto scriptus est in ,, pariu impariumq; dierit catalogo. Quead modii igitur in pa.
, riu enumeratione primu circuitu pralatus,quartu die inducit ita in meti imparili tertiit. Mutatione Gr ce, τοῦ υ τνι Οὐθαι τινα τε ν άρ QM N ων μιμ M. Conuertendit igitur provoce mutatione, iudicationem. Quidam leues.JGraece
ebiles. vel potest legi λυλix, quemadmodum in fine secundide Diebus iudicati ubi eadem sentetia iis verbis repetitur, Qtu ad decimum septimum sic enim legendum,no decimumquartum, ut habent lati na exeplaria quippe Graece est is aut vigesimum exqui lite acuti morbi progressi sunt,ij Ilane inceperunt Veluti submersi, & e profundo venientes, ἄρ ivxior, lento mo-
116쪽
etu grauῖque:deinde alij in primo quaternione, alij in secundo ,,
exquisite acutorum motum recipientes ad I . & m. progressi ,, sunt. Quanquam &ij intra decimumquartum finiantur.nam is in dierum quaternione vehement et incipientes, deinde deci- moseptimo finiti,decimumquartum eoru diem non progressi ,, sunt. Quinto die continui.J Continui vox redundat,in Gra Cis enim non est:quapropter expungenda erit. Ex iis vero qui Morbi uomotus habent.J Hinc a recentioribus vocati sunt morbi tro- γ 'pici,hoc est conuersiui,quod se modo ad vehementiam, modo ad remissionem conuertant. Multi extenduntur usq; ad,&c.J
protenduntur ad alique extra hos praefinitos,scilicet quatuo decim dies. Sine aliqua significatione.J Graece - e. igna- μ μ auiter imbecille: idem enim quod αγ-ῶr significat. Qui duas septimanas.J Adiiciendum integras. Graece enim est, α λωσιν κοῖν
suartus dici septenorum est index. Octauin alte rius septimana principium existit. E T vero O -- decimin contemplabilis: ipse enim quartus est alterim septimana. Contemplabilis ruisus decimuseptimucqstine quartus est a quartodecimo ,septimus vero ab
vindecimo.QVae sit ratio seprimanarum, quae per quaternarios digeia Tres hs- .stae sunt dierum praetere, indicum & iudicatoriorum hoc Aphorismo Hippo.exponit. Tres enim cum hie septima ' nas esse innuat,duae quide priores a se inuicem diducuntur &separatur. Alterius enim septimanae initium esse diem octauu
117쪽
ala.Tertia vero se dae septimanae copulatur,atq; adia postre- .ma secundae intimanae dies tertiae quoque initium existit.
Quare non est integra ut priores duae, ut copiosius Gale. lib.3- Prognost.Comment. i.docet primam itaque septimana qua
Quare' di tus diei in duo aequa partitur,ostenditque quid in septimo Bes stpΠ i turum sit. Quare cum die quarto indicia de iis quae in septimo qui est primae septimanae postremus dies. futura sunt, s mantur,recte hoe in loco Hippo.dixit quartum diem septimi esse ἐυιδεχst,id est,indicem. Semndam septimana, quae ut pri- ma est integra, cuiusque initium dies octauus existit, undeciaim, dici. mus in duo aequa diuidit,& quid in decimoquarto fututu sit. monstrar. Ipse enim quartus est alterius septimanae, ideoque contemplabilis. in eo nanque qualis sit futurus dies proximus iudicatorius, templari licet. Quocirca ita se habet ad postr mum secundae septimanae diem qui est r . ut quartus ad vit inam primae septimanae. Tertia septimana sex tantum dies integros a prioris septimanae diebus diductos ac separatos c tinet,ve ex tabella quam paulo post stibiiciemus. manifeste patebit. Quare no est per se integra sed secundae plane copula da erit idque nisi faciamus per quaterniones, ut priores, haud digeretur. Quod inani sinissime hie docet Hippoe.inquiens: Contemplabilis rivsus decimvsseptimus quippe quartus est Adecimoquarto.Nam quum ait I . diem esse quartum a qua todecim. 3,palam fit omnibus postremum secundae *ptimanae diem esse tertiae septimant principium:eaque ratione per qua- ., terniones,ut priores duas procedere. Caeterum nullam vige-
sesi d ei simi diei mentionem fecit hoc loco Hippo.quod scilicet hune
non me ipsum decimii septimus iuxta rationem iam dictam indicetinerita quum sit tertiae septimanae septimus dies. Vt enim in prima septimana quartus est index septimi. & in altera undecimus decimiquartitita decimii septimus, qui est quartus a decim ruarto .erit index vigesimi, qui est tertiae septimanae ultimus ies. Hac etiam ratione caeteri indices & decretorii dies usqi ad centesimum colligi possiant, ut ex sequenti tabella planum . erit:quam, ut intellectu esset facilior,paulo aliter quam in .
Compendio nostro fecimus, digerere voluimus aloe suliere
118쪽
In prognost.J Lib. videlicet 3. Aph. . In lib.de diebus u. staeretoriis.' Tertio nimirum, in quo eius rei rationem e lunari id decreto cur tu reddere conatur, ius haec quidem summa est. Lunaim et I alutum percurrit zodiacum diebus vicenis septenis. Ad triente. um suris hoc est tertia unius diei parte quae horis octo eonstat. Quod dis si uidem spatium mensis medius,& eriticus a n5nullis voeatur.' Hoe in se e6plectitur quatuor septimanamquarum tamε nulla integros septem dies habet sed unicuiq: quatuor desunt horae. hoe est sextans diei. Quare singulae senos dies eu horis viginti tinent. Ultimus igitur dies quartae septimanae in vigesimsi- septimu diem mensis incidet,in quo quidem iudicatio erit c.
119쪽
non Σ3. Ita tres septimanae pariunt dies viginti eum hocle duodecim nec vigelimum primum attinguut. Erit igitur iudimgesimus ratio in vigesimo, qui tertiae leptimanae postremus est,ut ex di udi' oraecedenti x tabellar inspectione elarum fiet. His accedit lona ς NM aliorum veterum experienti a:qua certo est deprehQ- .sum ac comprobatum, vige mum multos iudicasse. & minime vigesimumprimum .Quam quidem experientia in iudic totiis 1nueniendis diebus longe pluris facit Gale.qua eam rationem quae e lunae motu sumitur. In Prognosticis. J Lib.3- Athoris. i. Dixi autem. b Graece, cavi Αἰ, dico.
. sitiua quarcitia ma a ex parte breues sunt, autumnales vero longae , prissertim quo ου mem at
tingunt. I Ippocrates hoc loco quartanae,& longissimae febris exe- '''' iri plo monstrat aestiuos morbos magna ex parte esse bre-Parte bre uiore contra autumnales longos, hyemen attingentes Ion Qxς ' Hissimos. Quartanae autem . aliique morbi aestate accidentes ideo breues sunt quod tu redundantes la umores ambientis ca-Jore per uniuersum corpus fusi. meatibusque corporis patefa- λ μ Π biomute discutiantur. Autumnales vero longiores,primuolt ii o- quod autumno sint peculiares: lein quia propter aestatem quae cra. praeces it facultates facis sitiat imbecilles. S quia per uniue Hyςmm sum corpus tum humores superuacili no serantur.nec attenua Minῖς ti meatibus corpori occludi i iaci Dientibus evaporent. Logis ιβgμM 'ia hyema attingunt. quod tu mores tum minus sint a Naena ex tenuati,& crassiores , frigor te metatus corporis occludatur, rarte. ore humores noxi j discutiantur.Non temere autem ab Hipp. iadi emim est, magna ex parte. Quippe accidit interdum rixstiua quartana fit autumnali diuturnior, quia scilicet, vel e mentiori eausa orta sit, hum6rque ex quo nascitur copiosior. Tamen si omnia omnibus paribus Daria respondeantro, ver- . bi gratia si utraque febris sit ab aeque multa causa excitata nee . aliqua in iis ratione vel ab aegrotante aut medico peccatu sit:
120쪽
tum semper aestiuae quartanae autumnalibus breuiores sunt, citiusq; finiunt. Quare sic hanc H ippocratis sentetiam in uniuersum veritati consonam esse velimus, necesse est ut febreι, quarum inter se collatio fit,similes sint.
Humores inutiles. J Graece, rip6M , humores sita, peruacui. Vna cum ipsis evacuatis. J Graece, αμα τοις λυπῶσι ramis . nastoici una cum ipsis noxiis humoribus vacuatis. Reliqua recte se habent,neque ulla explicatione egent.
Febrem in conuulpsine feri melim est, quam commisonem in fbre.
IN hac sententia Hippocra. docet, melius esse ut conuulsio Melius vesebrem praxedat, qua ut sequatur.Si enim praecedit febrem commissio uulfio,ex plenitudine ortam es Ie necesse est:quapropter per Rhxς PER euacuationem,Galeno sectio.s. Aphor. Commen .r.teste, faci- Ile curatur. Febris itaque superueniens frigidos humores nemuosas partes opplentes Sc conuulsionem efficientes, calefacit, extenuat, & discutit, atque adeo conuulsionem sanat. Si verό uulsio febrem sequitur,ex inanitione nascitur, maximumq; minatur aegrotanti malum. Quod Hippocrates initio quintae sectiois Apliorismorum testatur, ubi diserte conuulsionem exinanitione esse letalem innuit. Quare quum duple sit '' ebhuiniri uulfio,ea quae primogenium est pathos,quemadmodum lib.3. 4'iei. de Male a figis loc. cap. s. dc lib.2.de Sympl. causis cap.2.dcsin.6. Aphor. Comm.39.Gal docet: una ex plenitudine, quae quidem ut testatur in suis Comment.Gal. repente invadit: altera ex inanitione, quae paulatim accidit, constat, eam quae ex plenitudine nata est, sebre superueniente, utpote quae par-- tim concoquit partim etiam dissipat humores noxios, nari: eam vero quae febres sequitur, utpote ex vacuatione nimia orta esse plane exitiosam. Quid vero sit conuultio,alibi nem- .pe in compendio, de lib. I. de sanandis corporis malis dixi- mus. Caeterv non temere dictum est, conuullio quae primog nium est pathos: quia est alia conuulsio, quae per consensum