장음표시 사용
81쪽
suaso ore teporis statio extenuata sunt corpora st
lante rescere oportet: qua vero breui, celeriter. coxp' no forpus nostrum e tribus constat,nepe spiritibus humori-Muς Vi solidi,. Quod breuissime Hippocrat.lib.6 . Epid. . 8'' part.8. Aphor. 8.iis significare verbis voluit: Corpus nostrum
constituunt continentia,eonteta,& impetum facientia.Per c tinentia quidem solida:per contenta, humores: per impetum facientia spiritus intelligens:quema/modum in nostris Com . mentariis ubi citata sententia explicauimus Kopiose monstrauimus. in corporibus itaque quae logo tempore sunt extenua-Μπτώ- tadid enim vox λε aquos A significat omnia hac tria absum-ρνα dita sunt. Quippe spiritus & humores depastutur,carnes tabe. seunt aliaeque partes perquas in animantibus c5coctio distria butio,sanguificatio,& nutritio perficitur, graciles redduntur. Lente igitur haec ipsa reficere oportet,hoc est,Gal. in Comm. interprete longiore tepore,& tenuiter. Verba eius ita habenta. O et πη, ωνιε γ -ῶς. Logiore vero tem .pore sunt reficienda,eo quod logo tempore sint extenuata.T nuiter, quia partes imbecillae propter extenuationem haud possunt simul magnam alimentorum copiam conficere.si vecrb breui tepore corpora fuerint extenuata,fieri haud potuit,vesolidae eotundem partes sint absumptae, sed 'iritus & humo . res duntaxat: tuapropter haec corpora eλίγους,hoc est,Gal.inter . prete, Ax τ - - Ufxt, id est celeriter & plenius reficienda sunt. Celeriter,quia celeriter sint extenuata:plenius vero quia solidae eorporis partes robustae adhuc sint,ac alimentorum pleniorem copiam eonficere & concoquere possint.
minime avst,ut nabet 'lainus cinIeX.Quippe ἁδί-,id est plenius, uberiusve, opponitur πῶλε aer, hoc est tenuiter. Paulo. enim ante dixit,tarde & tenuiter esse reficiendum:hic vero Q. latiter & plenius.
82쪽
APHORIs M. VI II σ3Si qui iam a morbo capies cibi; no corroboratur, rpus copiosiore uti alimeto significat. Sin cibum non capiente hoc accidat,quod vacuatione egeat seredum est.
IN haesententia eausam exponit Hippocrates, cur ij qui a
I morbo cibum appetunt & comedunt, haud corroborentur: dc quare nonnulli proris non appetant,virEsque minus recu- Ierare queant. Si a morbo, in Nσου,quemadmodum Denishrro , ἐκ νω. iuuentute,inquit,cibum capiens. Capere autem cibum,quod C pere HHippocrati dicitur Gai .in comm .interprete, est appetere, & largiorem cibum capere: Contra non capere,. est nenue appetere, neque largius cibum capere. Non corro iboratur, ση. Est aute tir sis,uires restaurare,& quod vi mor v. bi amisitim est recuperare:id quod fit,ubi corpus a morbo rum -- sus nutritur. Vt sit sensis: Si quis a morbo cibum appetens,&abunde comedens,vires non recuperat quod copiosiore utatur cibo, quem facultates naturales imbecilles, neque in seccum conuertere, neque in sanguinem mutare possunt, significat. Quum autem in succum non conuertitur cibus,neque subinde in sanguinem,fit,ut neque ex eo corporis partes alantur,atque adeo nihil mirum corpus hac lege non corroborari. Loquituri autem hoc in loco de appetentia naturali, quam quidem propter partium quae in morbo facta.est, inanitionem esse validam necesse est. De qua copiosissime Gal. lib.I.de Sympl.cauis. sis cap.7.tractat.Utcunque vero appetentiam tum validam eGise contingat, tamen inanitio ipsa coctionis instrumenta ima hecilliora reddidit,quam ut copiam ciborum paulo maiorem conficere queant. His autem non concoctis, fieri non potest ut corpus reficiatur. Quocirca eos qui ex morbo iam conualm Ex mo scunt,summopere cauere oportet. ne ad satietate usque comm conuadat: quippe copiosior cibus in vctriculo corruptus,& non satis recte concoctu recidiva parit. Cartem si corpus non corrobo- tem haud retur neque appetentibus neque comedetibus his qui ex mori comerat. bo conualesciit, nu est corpus eorunde vitiosis esse resertum humoribus, atq; adeo egere vacuatione. Quare nisi hos ipsos Vacliaueris,ut corpus robur suum recipiat fieri non potest.
Qui sine appetitu. J Graxe, Nut metis me, qui non appe . eunt.' Ubi vero unus aliquis ex ipsis superabundar , pumgato
83쪽
cietus I TAec sententia prioris veluti rationem quandam affert. ς o a- 11uleotiue nos consuetum hoc loco ordinem immutare ' .horis Q luimus.Nam quod antea dixerit,eos qui nihil appetentes non ru eorroborantur, indigere vacuatione: posset alicui videri rum,eur in desectu virium Hippocrates vacuationi locum elle velit,cum potius cibi adiectione vires reficiendae sint.Neceue itaque fuit eius consili j rationem statim subiungere, hanc m- mirum: Quum constet illorum corpora esse κουι πιυς, id est impura, & vitiosis reserta humoribus, non egent ea quae per cibos fit resectione, sed potius vacuatione. Impura enim corpora quo magis reficies eo magis laedes. Quippe alimentumnuod offertur,eorrumpitur,liuinorumque vitiosorum quantitatem auget.Cauendum igitur unicὸ erit ne corporibus uui sis humoribus resertis,eopiosum demus alimentum,quod Iu- , . mirum corruptio ipsa exigat contemperamentum, se rem uberit Gale. quod fit ut loco iam citato monstrauimus,quando sensim bonus apponitur humor,malo paulatim vacuato.Pra terea quum cac Symia abundantia sit, ut ex eius definitione eonstat quam alibi posuimus,& minime defectus,perspicuum hine omnibus est, hanc ipsam non copiosum, sed parum at menti , & per vires seu paulatim datum exigere. In hoc loco Misa M. Galeni explicando,sese mise torquet Musa,sed temere admodum Neque enim corruptionem multos exigere cibos Gai nus statuit, sed desectum. Qu3re Hippocrati in hoc aphorae mo, impura corpora non esse admodum nutrienda praecipienti,nihil aduersatur Galenus. ANNO T. INO A L. e o M M.
Colotis malos humores habenti. a Graeci , raron p
84쪽
καμ τι σῶμα α' προμην, ων' ΔωμνεPM A σωτὴρ ποσήτου cum iis qui in eorpore sunt vitiosis humoribus ita ut ipsorum quidem quantiras augeatur. Paulo antὰ dictis,&c.J Graece, . - ,
reualescentibus e morbis symptoma accidit non posse videliciat oportet. ia . Vinuum Hippoerates supra, eo us malis humoribus re--tem, sertum habentes, euacuatione quae per purgantia fit re purganmedicamenta,egere dixerit hoc loco, ne quispiam temere & dum. improvide purgationem instituat. atque adeo aegrotanti haeratione damnum inferat,quomodo corpora ipsa ad purgati nem sint praeparanda docet,inquiens:Corpora ubi quispia mea dicamelo purgante vacuare iid enim Hippocrati est , Em voluerit A ax, fluida, vel ad fluxum idonea faeire oportet:id quod bifariam accidere solet.primo cunctis meatibus reseratis, dein humoribus erassis incisis & extenuatis. Quas quide duas rationes corpora fluida faciendi, Hippallas. Epid.part. s. Aphor.18.breuissime iis verbis innuere voluit. Si volueris,inquiens ut is qui elleborum bibit, celerius purgetur, ut lavet,
aut comedat praxipe.Lauet ut scilicet meatus corporis laxi res reddantur.& humores balnei calore fundantur. Comedat cibos nimirum extenuantes dc incidentes crassos & tenaces humores.Quinetiam Philotheus corpora fluida fieri ait ensnuatione materiae,& emollitione locorum.Oportet igitur, inquit idem,ea quae continent humores laxare rarefacereque,&meatus recludere,oraque vasorum di latare.Contentos autem in corpore crassos & tenaces humores, incidere atq; extenuare. Plenius hanc sententiam Hippocratis enarrat Galenus in libro cui titulum secit, Quos purgare oportet.
Nihil est in hoc Commentario, quod explicatione nostracet cibum capere.
85쪽
Tormina. egeat, priterquam ubi torminii mentio fit. rmina enim haloco non significant Meu Mixyβn qua quidem significationo usurpatur vox t Cornelio Ce u lit . p.rs .ubi ita scriptum, , reliquit: prox ma his inter intestinoru mala tormina que co- . , , sueuertant, Auo Hrsiae Graece vocatur sed dolores circa umbi- , , licum intestina torquentes. Quippe Graece est in Gal. C'mm .' autem idiptim significare quod diximus,
QVum non raris accidat ut celeri resectione nbbis opus . sit ideo libe in Aphorisino quae sit materia per quain Ci- .lictime egentes adiectione reficere liceat . monstrat: facilius esse inquiens. refici id enim π s. hoeloco fignificat poctu,quim cibo, Quareiconamittendum non est,ut πλπῆ per verbum impleri,ut nonnulli interpretes secerimi, inter. pretemurme stilicet.malevolo &t imperitis quibusda Hippocratem caluniandi ansam praebeamus,quasi his verbis innuere .: . voluisset, facilius e bibero quam comedere,cuod nemo non nouite ignificat itaq; hoc in locio α τιαμ πιτ, ide quod ros m in ullarii1 quod amissumest pet totum. Quo in si- 1gnificatu hoc verbu alij etiam usurparunt. Siquidem Dein silienes W ἴ- τίωνα- , --ταπνxus, pro eo dixit quia estsupplementu classi praebero id quod nos Germanice Potus. dicimus,Erse en uvas at augen ist. Caeterum per potu hic cibus. intelligendu venit alimetitum omne or mi, humidum:& perores Mod est,cibum solidil,quod τε in Graeci vocant. Id quod confirmi aliae Hippocratis semetitia . quae est in libello ei uxπερι τρο πι de Alimento inscripto, ubi ita scriptum reliquit.
divosim -- Quicunque xelerrima indigent adiectioite iis liquidum rermedium ad recuperadas vires Optimum est. Vbi vero adhuc celiviore egent per odores refcium Cur humi tur. Quibuscimque vero tardiore opus est adiectione soli liore dum .ii alimento. Porro citius solido reficis humita alimentu:quia
86쪽
aeqv d humidum est, ut facilius alteratur, ita quoque prom- rnentu coptius subinde distribuitur. Solidum contra neq: facile altera lido citius tur& concoquitur neq: etiam prompte distribuitur. Necesse x4ςiμ enim est ut id quod solidia existit in ventriculo. primum in suc- cum abeat antequa in sanguinem conuertatur: ac subinde mi- inat. Sensus itaque verboru Hippocrati esti pacissita est Tu nostrum rencereia liquida, quam solidi.
Scriptum autem est ab ipse isce. J Graria, γ anui . l. hy'τω πιοτρορις G, Scriptum vero & in ipso de Alimento libro iii hunc modum. Nam si non iidi nutriunt. J Non recte inriterpres hic negationem, quae in A ldino codice deest Sisiecit. Ibidem enim sic legitur, H Odι ταντα τar Guζεξ:πυε- s-ω y λ νζησει τω ταχει. sensus igitur verborum Gai is est, botia Non de quouis potu hic loqgitur Hippoc. sed de eo dui ut nu . triat natura aptus est. Hic verbii nutrit quemadmodum solidiora hoc est ea quae solidum, & 'quod indurat nutrimentum se se praebent, superabit tamen celeritate:hocest citius nutriet quam solidum alimentum. Sjcuti aquae similem Dima ba Dent, ita etiam vim. JQuae quidem Galeni Verba non sic acci- Quo pienda erunt quasi in uniuersurri vina a uosa ,que similia sint: do vina a quid enim eo ipso absurdius dici posset quum constet Huam plurima in se habere vitia,quibus rina aquola plane ad 'eatnseri lib.7. Therap.method.testatur metipse Galenus iiς rem μbis. At vero memoratorum vinorum 4ntelligit aquos . vir-' , tutes comprehensis iam aquae ritia, a tersam quodam moao , tutura habent quum nec tiassent hypochondria ani , si ineata is sint, subsidere facian mec inibi nrora trahant, propter caloris ,, mediocritatem. Adde quod illiu distributionis vias aperiant,& pariter impellant,ac nutrimentum furini agatit,ad celeδε - , talem dedit ilonis in corpus conducunt. Sqnt praeterea soni succi,& temperanda eoneoquendaque ea qliae iii ventriculo S , , venis sunt idonea. Haec ille.ldem facit lib. . Vim . acu com. t. i sie seriptum reliquidi Aquosum vinum est album cblore, ,, substantia tenue.nullam earum quae caeteris vinis insunt ha- ,, bens qualitatem neque austera,neque adstringente, neq; dul- ,, cena neque acrem neq: odorem. Nempeuino huic omni u loli, ut cum aquae tum vini mala effugiat est dato. inloci redi prindilla Galeni in Comment verba, per alia eiusdem loca sunt
87쪽
interpretanda,in quibus expresse,quomodo aquosum vinum aquae simile sit,docet In lib.enim tertio Vict.acut.Coment. I-- scribit: Aquolum vinu,quod aquae maxime in omnibus simile se existit tenuitate scilicet colore odoris carentia,& n6mani sta eatefactione. Et statim ibidem Coment. Hait: A quosum vi-Aquosum num appellant homines, i, aquar isi colore tum substatia simia vinum, te est. Perspicuu siquide ut aqua splendidu&pursi,& substan- ' tia tenue videtur. Protinus autem & facultate aquq simile exi-' stit,nes imbecillu caput seriens,ne'; infirmos neruos, quado ne quiete manifeste calefacit.Na ut ibidem lib.u.Ther.meth. scrimit nullii ex albo vinorum genere calidum reperitur.quoatu ιenere dictu quo pacto sit intelligendu, lib. 3.Vict.ac .morb. Co
Ele calidu ment.3.ostendit,inquiens: Vinum albu & austeru minime ca-
quomodo lidu inter vina existit.Quia nisi ita intelligas. pugnantia sibi in ius*o seripi e Galenu necesse est fatearis. Quippe lib. . Vict.acuta
Maeae ei Comm.IzO. scribit,omne vinum habitum corporis calenes' re. Hi ite omnibus perspiculi fit,errare miris modis in explic tione huius Comentari j Antonium Musam Brasauolum dum asserit vinum aliquod humano corpori & eius calori collatu,
frigidu dici posse. Nam si frigidum vinum dicitur hoc ei non
vina aquo eollatione corporis nostri accidit, sed alterius vini calidioris. D qu Sie eerte vina aquosa frigida appellantur, non quod habitum 40ix gy4- Orpori, resti gerent, sed quod ad caetera vina collata minus
sint ealida. Quapropter Commen.6. lib. 3. Vict.acui. ait, Ex vinis alb;s nultu valenter ealefacere potest. Hinc est quod Gale. in lib.de Cibis boni & mali succi,vinu aquosum calidis exhiberi posse naturis doceat.Febrientibus etiam eiusmodi vinum c5ceditide cal. li.3. Vict.a t.C0men. . idq; nulla alia de cau. . sa,qua quod inter alia vini genera minus calefaciat. Praetere1 Musae ali ex iis quae iam diximus, pala etiam fit item falli turpiter Mu-ud erraui. iam gratiuolum, eo quod vinu esse frigidius aqua contendat,
quando hoc ipse nihil dici absurdius potuisset.Nec etiam eius
ratio de acerbo sapore procedit,quando costet acerba,Gal. lib. no sten. 6.de Simpl.medic.facult.cap. s. testeAEsse terrena & erassarum trare ad partium atq; adeo ad profunda non penetrare, sed in superfi-proi da. cie haerere: φ primo statim contactu, de Gal. li.3. Simp .cap. is. autore,superficiem codensent. Illa autem quae paulum a stringunt, dc plurimuin se continent essentiae tenuis,tum calidae bota quidem altius penetrant. Qua quidem ratione fit,ve vinum
88쪽
vinum aquosum aqua magis humectet:non tamen conceden- vinum dum quod hac ipsa magis refrigeret, quum vinorum nullum quQsium morsus genus rpus nostrum refrigerare, ut comprehensum' '
est,possit. Quid multat ad id ut aliquid altius penetret requi ζ'
ritur essentia tepida & calida, ut e loco Galeni, quem clauimus,palam fit. quae certe an iis quae aqua ipsa sunt frigidiora. reperire non licet. Ut concidere hoc nomine plane friuola. nectica ineptam Musae rationem necesse sit. Vrinam cient. J Rationem eius rei tradit Gal.lib. . Ther.meth. in eu scribes m rium. vina aquosa instrumentoru vires adaugent, & expellenia Vina das excrementis via faciunt. Eoq; fit ut etia talia vina, praeter 'μ' - caetera, Urinas moueant, quando & ipsa totu eorpus celeriter μ' -- transeunt,& impetu cursus sui excremeta secum expellui. Ce ' 'Ieriter certe transeunt, tum quia tenuia & tepida sunt, tum ' 'γma adstringunt. Tenuitate enim & tepiditate prompte mo. talia fiunt,adstrimo aute ipsa magis impellit. taeterum hic Erat auolus temere huic Galeni sententiae, Hippocratis ex li- . in ε
abi de dicat, vinum vinosum omni alio vino ad vesica facilius non levi tranurerriim tamen is no omni aIio vino, ut falso Copus con- U H -- uertit, sed altero tantu dicat. Verba enim eius sic habent. u ,
hanc voce referre πουν, ex contextu dc Galeni Coment. abunde liquet. Dulci itaq; mo facilius ad vesica transire,aquosiim Hippocrates asserit. Minime nutriunt.' Graece, ἔπι- , --φm,minimum nutriunt:&non minime,sicut conuertit inter- interpre pres. Minime enim ide quod no signifimi. Mimimsi veroopponitur ei quod dicimus plurimu. Sensus igitur verborsi Cal. Est,vanum aquosum inter caetera vina mininu nutrire: plurimum vero crassiam de rubeu.κκινα vero dictionem no esse in-rerpretanda per negatione minime, multis in locis Gal. test tur, nempe lib. 2. Uictus acut.morb.Comm. I9.ubi ἔκθα idem
quod hoc est minimum significare scribit. Et lib.3.
Vict.acut.Comment. 63. multo clarius eius vocis significationem docet, inquiens, σημανει 6 kλ-τω , Uti ἐα ῶe Dωι ρ ea τι Mαμῶς. κ-σα idem quod minimu significat & no, ut quida aiunt,nullatenus. Praeterea quarto libro eiusde vota minis Comment. 89.diserte scribit,τe κκισα τὸ cireuν σν μαίνει
minimu contratiu huic vocabulo plurimu deno
89쪽
tat. Quare nunc omnibus perspicuum esse censeo,non conuectendum hoc loco fuisse minime,sed minimum. Quod ni facta
vinum M mus, fatendum etiam nobis erit,vinum aquosum non nutrirer
qui sium sex diametro pugnabit cum eo quod libro 3.de Aliment Ru i facult.scribit Gal.in capite de vino,ubi expresse asserit vinum omnium confessione esse ex eorum numero quς nostrum com 'pus alunt. Quin etiam ibidem praesentem maxime explicaro ' videtur locum dum inquit: vinis crassis minus alunt candida ' simul crassaque S acerba. ArκM ,omnium vero mi . . ' nimum alunt candida & tenuia. , aquis quodammodo similia Et in libro de Boni & mali succi cibis ait: Ex vinis quaecunque '' aquosa sunt,& substantia tenuia,urinam mouent, isti ἐM LAE Cλησι τω orus ab Vaφην, & paucissimum corpori nutrimentam praebent. E quibus verbis nulli non perspicuum fit, Gai num no omnimodam vinis aquosis adimere nutritione, quod tamen interpres sua conuersione,non sinὰ magno errore fecit. Implere,J G raece reficere ' APHORIs Mus X R. I. T, εγκαταλιμπαν a iv τουσι νίσοισι μω κῆ 'θ, Iron ἐπαῖ ποιεορ ειωθεν.
- . in moλ bis inlinquuntur a iis dicatione, recidi
nas acere confμι uerunt. '. cue resi Vum praecedentibus Apholismis Hippocrates eos qui acta post iu morbo cibum haud capiunt, egere vacuatione, & quo dicauonu pacto illorum subinde corpora ad vacitationem ipsam pr*pMIMV 4δ' randa sint,docuerit: nunc causam cur illlipsi vacuandi sint, ex- γ ponit. t Iam illa quae a iudicatione facta relinquuntur in mo
us nisi in tempore vacuentur,recidiuas facere solet. Per ea vero quae relinquuntur ἐρο αυροπα μεια vocat Hippocrat. relia quias prauorum humorum, Gai .in Comment. teste,intelligit,
quas necessarium est subinde putrefactas succendere febres, Iudicatio. ut loco iam citato fusius docet Gale. Quid autem sit iudicatio, in sequentis Aphorismi Comment. monstrabimus. Idipsum etiam cap. 3. nostri Compendi j diximus. Hippocrati vero hoc Deficiem. loco sermo est de ea iudicatione, quae non integre vindicat a morbo,Graerisque ἐλ, πους, id est. deficiens.Gale. lib.r.de Iudiaciis cap. I. autore, dicitur. Vel de ea postquam quidpiam ex morbo relinquitur, quae Galeno lib. i.de diebus iudicatoriis Aτεῖος,
90쪽
ῖτε , hoe est impere hi vocatur. H. eodem autore, si reci-'imperis
cliuam facit, 're , id est infida nominatur. Eiusmodi sane ''
rudicationes vu=γ- , hoc est,ut Cornelius CeIsius lib. t.c. . Interpretatur, recidiuam seu reuersionem faciunt: idq: ideo,
odium vel ipsa materia ad e pultione seu inimis idonea,
ve ipsis natura imbecilla admodum per morbum essecta,uni-uersos humores noxios ςxpellere non potuit. Neceste itaq: est iis de causis fieri recidiuam, nisi medicus ea quae a natura ima Iunt expurAet. Repetitur haec sententia ab Hip. lib.6. Epid.part.2. Aphoris . his verbis, τα , -- - ζα
Luibus iudicaris insat ijs nox qua accessonem praecedit, di cilis est. Rua vero subsequitur , magna ex parte facilior existit. u
o Raecedenti Aphorisquid ea quae post iudicationem relii λ quuntur in corpore nostro eisiciant. Hipp.docuit Nune i Udirium qua ratione paulo post futura, aut iam facta cinnoseatur ii α -μή
dicatio,monstrat:ut scilicet mediciis certo sciat, recidiuam ab signaludiais quae a iudicatione relista sunt,factam esse. Est aute iudica- caciois sumtio, Galeno in Comm.teste,subita & praeceps in morbo muta- tio,in melius vel deterius. Iudicatione vero praecedui, deliriu, :1piradiditricultas caligo oculoria spledores ob oculos versantes,lachrymae inuolii tariae, teporii grauitas, ceruicis& capitis dolor,anticipatio, logitudo & vehemetia accessionis, comata, dolor stomachi, auriu sonitus,tremor,labru inferius agitatu, aestus& sitis vehemes nox item absq; ratione molesta. Quod hoc loco Hip. confirmat dicens:Quibus iudiciu instat. iis nox Quae ante accessione est difficilis esse solet. Sive vero nox, siue dies,id lepus quod praecedit iudicatione, fuerit, senaper aedros
ante accessione in qua fit iudicatio perturb. ari & vexari ne esse ηαin. Noctis vero potissimum mentionem fecit Hipp. quod in ue