장음표시 사용
21쪽
i missa H. M usin Amico A I asvisum fuerit. Vid. Illustris Cocceius dejudice su ignoram casea. I. velut alii volunt ad mulctam arbitrariam. Huberusi tes aerii mi AE ad A t. s. a. opp. M pr. IULLA veis teneo. Poste-MMoram nores decepit vox mia, quam proprie coeperunt ' Sed hi cogitare debuissent, hoc pacto deteriorem quodammodo reddi conditionem judicis imperit judicantis, si actioine paenala proprie dicta conveniretur, cum dolosejudicans sestem conveniri posset actione rei persecutoria, in qua dissicile eis atton, utprobetdamnum ipsi per sententismajudice esse datum, dc lumajudice esse commissum, cum contra facili-
vcstprobare imperitiam iudicis priorum opinio hactenus aequior est, quod utrobique videantur vel judicem condemnandum esse ad restitutionem damni actori dare, quidem si dolosum sit judicis faetum ad totam aestimationem, sistitem imprudens, ad partem aliquam a iudice aestimandam pro Massibus sorte imprudentiae variantibus. Ita enim this
is senis sumeturndoimprudens. quam dolosis. Sed quemadmo--κ-- dum alias in casu L. Aquiliae non mitior est actio adversus damnum per culpam flatilem, quam est adversus hominem dolosum, ita maluimus etiam aetionem hanc nostram X
quasi delata, explicare quod quoad restitutionem damni comveniat cum amone ex vero delictoe contra iudicem GIose i
.dicantem, ut utrobique condemnetur reusin veram litisaestimationem. Saltem exponendum est, cur Gaius Vocem hic adhibuerit,is clausulae ex aequo bono mentionem fece- Cur paenae v rit. me poena jam diximus nota praecedente. Adde ouod in
caci imprudentia iudex. veram litis aestimationem lolvens μ' hactenus Ainiatur, quod nullum iuinii ex in ritia sua senserit, cum contra Judici dolo malo sententiam pronuntia
anti saepius auferatur saltem perveram litis aestimationem luis Cur mi crum, quod ex corruptione hactenus senserat. Quod porro religion verba attinet quantum ea de re aluum religionijudicantis muni
furit, ea videtur non sine fraxi ratione adhibuisse Gadus.
22쪽
Anmtari mnicis impore rimi NTEM. nec simpliciter condemnationis in veram litis simati rem mentionis,
fecisse mentionem. Nimirum doloseiudicans indistincte via 'ς itidetur condemnandus esse in veram litis aestimationem , at ex imperitia litem suam faciens regulariter saltem, si aliae circumstiuitiae nonsuadeant,religioni judicantis,mitius esseco
demnandum reum. Icilicet notum est, culpam damnum p h, tientis concurrentem cum culpa damnum dantis, solere at-mnum patia, tendi a judicibus, ut Vel plane non condemnetur reus, ve--ος--.
mitius. Ita v. g. in contraitibus, qui parum diligentem se o crinas nubia se queri sibique hocimputare debet i uis. zzz' 'ad solet. Ita securias est depositarius, qui parum diligenter, rei f.
custoditam rem furto amiserit, quia qui nestigenti amico rem custodiendam tradit, non ei, sed suae facilitati id imputare debet, s. I. quib. mod re contrab. oblig. Ita in ipsa lege Aqui .lia, qui propter imperi iam aut infirmitatem equum retinere non potuit, damnum domino equi datum resarcire tenetur is r Ins. d. Leg. p. a. Sed quidsi dominus imperito huiudi in firmo imperitiam suam aut nfirmitatem allegenti, equum ducendum, aut ad equitandum dederit, non video qua ratione danhni dati reparationem ab eo postulari possit. Adde L . L . l. o. r. in sin ad L. Musi. Ergo respexisse
videtur Gaius in verius recensitis ad similem castrin, si vitidelicet is, cui per imprudentem sententiam Iudex damnum dederit, ipse aequali vel majore culpa simul damnum istud
sibi procuraverit, ut tum ex bono aequo iudex vel absol vatur, vel non totius damni restitutione puniatur. Et hoc .m, .me probe notandum est ob quaestiones alias, de quibus in se iis in timidquentibus. Unicum adhuc dubium est removentum, antequam progrediamur ulterius, qua minis adserere potus nus sapia, judicem sive dolose sive imprudenter iudican IAM Utem teneri actione Legis Aquiliae, cum tamen hic fate mur aperte, actionem adversus iudicem esse mere rei pera secutoriam , in actione vero Legis Aquiliae , quem con demnari in quantum res pluriam fuerit, primis Justinianeis Diuitias by Cooste
23쪽
constet. Sed salvares est. Illud quanti res plurimi fuerit, , tendendum est inamone directa Legis Aquiliae o&inutili si modo casus sit applicabilis. Atili nostra quaestione si judex imperitejudicaverit, non occurrit casus ubi istud, quanti res plurimi fuerit, applicari possit. auari ex im e Quarum supra mentio facta ad s. b. circa em .periti ludi Et quidem ci ad poenam infamiae non sesum citata ibi Lusti
' cantem ex intentione iuris Romani non fieri infamem, sed NEWlinitur 9 clarius ad evincit s. a. Inst. de paen temere litig argu- mento verborum bis ibi occurrentium iniuriis m. de Mis,
iterum iiser mi aia de Gu, utpote quae perspicue in nuunt non indistincte ex actione Legis Aquiliae contemnatum fieri infamem, sed tunc demum, si damnum dolo dederit, atque adeo simul illustrant nostram sententiam, quod Lex Aquilia aetenus saltem oriatur ex vero delicto , damnum dolo sit datum inprimis si statim verba mox sequentia utrem ex Asima uir occ praecedentibus iureas. sensu,t.' de Non obstat, quω Macer in L . de 'iujudic, saltem furti, virilia.jud bonorum raptorum injuriae faciat mentionem, unde A. Reyerus in sit ad Ins de pern rem litu ris axuit h. negavit ex L. Aquilia damnarum fieri infamem Neque enim omissio Cti ita exponenda, quasi negiaverit, unquam ex
L. Aouilia damnatum fieri infamem, sed quod observave est, i in Lege Aquilia non indistincte fieri, uti in reliquis
delirus privatis, neque tamen voluerit istam auaestionem du stinctius exponere, tanquam ad institutum Ilium non adeo pertinentem . Desumta enim est haec lex ex libris Macri. i quos de publici judiciis scripsit Id vero valde miror quod B Hopnius sesitentiam, quod ex L. Aquilia damnati non Et L penuit, Munt immo, probare voluerit γα μα ad L. Aquit Ubi L. Aquili η - Paulus ait, mulierem, si in rem viri amnum dederit, tremo L. Aquilia conet mri. Etsi enim facile cori damus, muli Disitia ' Cooste
24쪽
ADVERSUS IUDIcEM IVPERIT IUBIeANTEM. mulierem in rem viri etiaim dolo damnum dantem, non fieri infamem ex principiis etiam iuris Romani,hoc tamen referendum erat ad exceptionem , non inde formandar via ad aserimpersonas dolo damnum dantes Stas. V. Cum vero principium nostrum de judice loqua Ais actis his tur,is quidem pedaneo, neque adeo de magistratu etiam ritue judicem ante verosimile fit G um etiam voluisse in-telligi, a Multo minus vero de arbitro secundum prim gi ration,
cipia genuina Iurisprudentiae intelligi possit, etsi com- t , muniter contrarium statuant, b dereliquis personis, ad rq pquas nonnulli decisionem ii extriciunt, puta arbitra-. 'H 'toribus, examinatoribus testium , executoribus, Qv eatis, tabellionibus, notatas cybic vel ideo non erimus selliciti, quia tempus omnium rerum carissimum sine fructu perderemus, disputantes me extensone do
ctrinae juris, cujus exiisum usum Nisi cum docebunt
sequentis., puta de Praetore, praeside Alc. mi enim si per Impe Non. Ostuc ritiam juris Iegum iniquum jus statuerint, non punium hης. - . , sed assessores eorum I. a. quod quisqMIuris Quia 'id - 222 ' licet se assessor pro urisperito agit discientiam adeo juris praestare debet, praetor vero vel praeses, se pro iurisperito non agit, iterumque nec juris peritus est, sed vir milita xi ex nobilior familia quadam, qui arma potius callet quam leges. Ita ei fiebat, ut Quicquid decerneret praetor vel p tes, id decerneret ex consilio assessoris Nipso etiam aemiore suggerente verba. Cui ius lib. ar ου uir. Iubi etiam locum Senecae M. Lud tranquisi animi ex vetustissis in codice
25쪽
t rarassessoribus. Alios pro hac sententia citat Wissehb exere. a. b Equidem si de arbitro dolo malo pronuntiante et
querentur Doctores, controversiam iis non moverem, quo refero ea , quae habet Gravius de iudicio Syndicatus . . . s. p. σε. item Cataldinus de Boncampagnis de Syndieatu n. r. laris de Puteo de S dicatu sub voce iis sua cis. n. a. ysis.
Respondetur per l. v. C. de Dam. At de arbitro per imprudentiam pec- dissentienti tante miror, sequentia excidiue acutissimo alias Wisse ,
Wis Minim .hio ae ih. s. An arbiter qui imperit m bitram est, hine a in factum si obnoxius' i arg. de ree arb. Videamus a ui; mentum. Compromi um inquit Paulus, adsimilitudinentis. diciorum redi rur ad I undas Iura pertiner . Bene, sed hoc
simile non est extendendum ultra tertium multae sunt iam ditarentiae inter iudices di arbitros, hoc loco non eo ponendae prolixius. Illa tamen hoc loco potissimumattei denda, quod partes itigantes sibi non eligant iudicem usi partes in arbitrum compromittentes, quod iudices ex classe JCtorum peritiam iuris profitentium apud Romanos fuerint elem, at arbitri saepius eligantur a partibus, qui iuris im-E. 4vota periti sunt. Sensit te hancifferentiam , quamvis paulu-- Ium obstiirius loquatur, Paulus Volsiiusui commentarisadpr Iusta, Astym dicta, inquit, de iudice' reo, eadum ais
tris applicanda videmur, quod arbitria ad Ismilitudinem iudiciorum Pinbatur no Im redacta I. I. T. de recept qui arbitr recep nis o mutis malimentis tum videri posv per Nov. set cap. II. At Vero nihil reperio
in dis n. --- unde dici possit, quoad hanc quaestionem insenere Iustiniananniusantiquum mutasse. Quin potius
omitto d. e. ιLargumentum petimus pronostra sententia. Di, ccit enim Imperator, quod ob electionem iudicum egesis nitus ignorantium multae apud ipsum fiant interpel Iationes. At vero ouo colore illi, qui tales iudices ipsi eligunt, adeoquerim Pisum iudices ex imperitia peccantes convenire Disitire by Cooste
26쪽
ADVERSU nimem Μ RN audie Trinpossent, ob ea, quae distinctius notavimus . . A anteced. lit. d. Illustrare liceat sententiam nostram exemplo simili. Me Et illustratus dicus imperite secans tenetur actione legis Aquiliae. At eleo emplo degit quis medicum imperitum. Casum eiusmodi proponit Matthias Abele Partia ea M. Per et amen Beritis'
ii inritat vermitsen. Ita missentachius d. b. u. postqua' asseruisset, hane Lissentaehii asi ionem dari etiam contra arbitros, statim subiungit. Sum,d sita
qui ad arbitratorem, examifratorem testum, executorem, tabellionem notarium eandem actio rem producunt Contra in no
tariis seu tabellionibus idem ius serrari vult Polus istius, ει ηο---ομα Prisc. p. in quod etiam peritiam aliquam profitea arx L si qui in o sero in M. Cia δε μαίμ od
g . um me advocatis idem fluctuat, an conveniri possint aestione legis Aquiliae, de eo tamen non dubitat, quin ad vocatus saltem ae dolo S parti laesa ad id quod interest, teneatur. In Paridis de Puteo trami de Syndicatu sub sin gulissumim personarum rubricis titulis plura afferri poterunt pro sententia, quam reiecies issentacilius, quamvisibi, Sistas tur de iudue dolose iussic uite. ac iam aliquo-
27쪽
ro missum. γε su PRACTrco Acrior,ties dixerimus, differentias esse inter actionem contra Jud Iudicium st dolosum Sculpo sum. Id tamen maluissem, ut imenbachius n*xala ch V itionem addidi siet, cur ita recedat a sententia fere communi.ς-- - otii ala opersonas ut detur eadem actio, fortior Vid tu militare ratio, quam contra arbitros. . Nam&esum imperitia cur nim culpar labeat rumuinetiui, nulla videtur besse ratis distitandi, nisi tamensorte concurrat culpa rius, qui damnum ab eorum imperitia patitur, quod tamen regula rite fieri intuitu dictarum personarum nemo dinerit.
preti ire agatis ausis criminalibus, aut publicis judiciis , a i l '' sed de iure privatoin causis civilibus, ac praeterea stimamisdisi in messii judice male iudicante face litem secus ac par jιώ, ἴ' esti definiente, bin inde huc non pertinent quaestions Σὸ, u. - judice male procedente ex imperitia incausis erimus, , --nalibus,, nec de judice officium suum in reliquis pro-reMιο- cessus civilis partibus, v. g. citatione, litis contei latione, prohationibus dcc negligente.
niviralis a Agitur enim in hoc titulo de iure privato arg. I. vis ain min P Bis dem s. o jure Criminalia veroo publica judicia perti-
- ς ε Miu ad jus publicum, de quibus a turist , coitu l . .. his desimas sit. a. diximus litem suam faceret
a. sententi, dicem, qui nave litem terminavit ramaleiudicare hic est, desiuit male sententiam dicere. Sententiam vero aicere existimamus eum, qui ea mente quid pronunciat, ut secundum id discedere partes a tota controversia velit, ut Paulus docet L s. t. qui aestatri recep. Adde or Coaed num. Finterlocis.
. mirer ae λι- Nullum vero est dubium, qui udo etiam in ii die in erimi minalibus multa e graviora damna interre possit, partim
tu in dolo malo, partim exintentia, risui; incandi domum
28쪽
incausa ubi poena corporis imo locum non habet injuste torquendo&c. Imo secundum jus Iustinianeum si ruinas criminalis, bona in super judicis dolosi publicanda erimi ocipse in exilium mittendus. Munnem. SPerea ad uti Cis
st Nimis enim vagaremur extra OIeas, si de ossicio iudi Et in allis par dis circa totum processum vellemus esse solliciti. Interim di ciminis locoquc esse poterivit, quae tractivit illustris Gcnusde judire is ignor te cap. a. f. '. de judice imperia te versante circa citationem, item s. v. circa dijudicandam . . litisc mustationem. M.
In eo vero dissentiunt Doctores, utrum ob impra suae eu .edentiam saltem crassam S supinam conveniri possit Iudicri Hic male judicans myan etiam oblevem vel levissimam φ perimi ir
Posterior sententia, si theoriam spectes cyprincipiis j ris Iustini nes videtur convenientior, simo omisi peritia judicis culpa fit.
Ita Hoppius ad hoc In inc putat requiri hic imprudem putatriam crassam lupinam, ejus scilicet, quod quis ipse iure impe merito nosse vel ex prudentioribus discere debuisset, veluti si iudex in iis, quae certo iure constituta sunt, impingit; secus ergo esse, si causa admodum dubia fuerit, de qua inter prudentissimos etiam non satis constet, sic elum ivinci nihil posse imputari. b Contra illustris Cocceius d. e. a. s. ita distingui: Ali elis i. Siciniperitia iuris peccat iudex, indistincte tenetur, quia ηniciterim omnis, etiam evissima imperitia culpae annumeratur in eo, in quo peritia requiritur. In caeteris vero ubi non offendit ignorantia juris sedalias per imprudentiam vel negligentiam
29쪽
Distinctio e Nam4 ipsa praxi distinctionem culpariun in lat a m ip levem & levissimam in genere non habere magnum usum, - ..-z GHiari in Natione ostenditin Praeses Unde etiamsi ipsal, iridit, aetio contra iudicem male iudicantem esset apud nos in viis kidi observantia, distinetio tamen ipsa culparum lchic magis ad iucundas speculationes theoreticas pertineret, quam ut multii conduceretis definiendas quisniones practicas ita quamvis illustris Cocceius in thesi dissentiat a B Hoppio nos cum ipse, in eo tamen credo sententia Hoppi disse tientem non habebit, uod iudici nihil possit imputari, si causa admodum dubia riterit, de qua inter madentissimos etiam non satis constet. probatur iudi d Diximus enim supra, a tionem contra iudidem etiameem -- Ο imperitia male iudicantem esse actionem utilem Legis .ier' Aquiliae. Sed actio Legis Aquiliae ὸatur etiam ob damnum ex culpa Ievissima datum a I. V. de L. Aquit. Alia vero qum stio est, an Imperitia Ievis 5 levissima sit culpa Quod qui in dem communiter asseritur, sed de quo videbimus in a. s. tri
quid μμ Istud tamen non multum referre arbitror an uis ιundum aut ex secundum communem opinionem pronunciaverit c urac m an c0ntra eam. Etenim pro variatione circumstanti
m W-- - poterit imperite jiutinasse, etiamsi riundum com- uem opinionem dictum sierit,is poterit etiam sententia audicis imprudentia carere, si ea repugner unum opinionbaa
Paulus vis ius ad priscip. p. a. recte notat, litem suam facere iudicem non quidem, si non secundum
communem opinionem iudicaverit, quae quandoque communis error est l. r. s. 6. C. d. V I. E. Vaud. l. var quae ,.
Henricus Nebetis eras. D. r. Triatat etiam hanc quaestionem Geors Schula in buetsi iustis ad AL u. a. dore mondet:
30쪽
det iussa, ouidem vulgatam Theoricam, tam in iudicando, tuam coimitendo communem opinionem sequentlam esse
ecundum Canoninas is in ramisis. ω i. d. mulit. sed hoc verum esse, nisi evidenter 8 notorie communis opinio sit falsa, vel possit bonis S probabilibus rationibus convinci secundum. d.' d. cap. s cap. capellanus 4 desertis es cam in is dis. s. tum enim communem errorem ius non μ
re per ea, quae post alios tradit Matui Win . sinm in ubi subiicit, quodiotius in veritate legum detecta, quam erroneis . opinionibus, licet communidus acqui scendum sitis. IX. Quodsi iudex pronunciaverit secundum consilium auid semcollegiorum iuridicorum, mallem simpliciter dicere, misimulum, si imperite iudicatum fuerit, teneri collegia iuria
dica hac actione, non iudicem, a quam multis distin TE: Dctionibus adhibitis rem expedire M Nisi sorte dolos. 'maut per culpam iudex seduxerit collegium iuridicum, Q ves Multores pro lubitu sibi elegerit imperitos di, Ita enim Paulus La. f. quia quisque tur Si asse uenebisveri sen innua ius aliter di m st quam pretuit, non debet hoc collegium i manstratu esere, sed i a Fri Non alia autem est ratio, ut bene notavit Zies erus duas conet. s. s. . quod hoc negotium attinet, iurisperitorum. Uti enim illic magistra- . .
nis ius dicito consiliis intabris, ita hic ex consilio erude tum, qui as brum partes supplent. Adde quod in tam C Um Hsim in aliis legibus in terii ac provincialibus i - .dices iudeantur in dubio consilia prudentum petere S sequi, nec possint sententias istas ab actis removere. Vid. Dn Praeisses inuas μυfert a iudic heurentiam in causis criminal ab actis ommu- Et ipse neglerus d. m. o- a latius ostendit,