Decii Iunii Iuuenalis Aquinatis Satyrae sexdecim; et in eas commentarii Isaaci Grangaei gymnasiarchae Vindocinensis, Bertrandi Autumni Nitiobrigis in senatu Burdigalensium patroni, Domitii Calderini Veronensis ... additus est rerum ac verborum index

발행: 1614년

분량: 340페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

rso CALDERINI COMMENT. uando Cp sigam aliquid, quosit mihi tuta sientctus A tegete se baculo viginti millia furnus Pignoribus piatis,argenti vascula puri: Sed quae fabricius censor notet, duo fortes

De grege in oram,qui me ceruice locata Securum iubeant clamoso insissere circo, Sit mihipraeterea curuus celator, or alter

ut multas facies pingat citosus uni haec,

uando ego pauZer ero votum miserabile, nespes His saltem nam cum pro me fortuna rogatur ita sigit caeras ilia de naue petitas,

Guae siculos cautus mugit remige surdo.

rARRE. Id est pane: nam farre vixerunt Romani tercentum annis, ut scribit Verrius, aut ore Plinio. Qui DIGITO sc At pus r. JId est molles. quod Plutarchus ostendit cum scribat Ciceronem solitum dicere se non posse suspicari aliquid de Caesare, quem videret caput uno digito scalpentem, ex quo scilicet coniiciebat cum esse hominem mollem. r Rucis.Id est herbis ad catacitatem Veneris incitandam. ut scribunt Varro & Apitius. ro Ericravs.J Respondet Nevolus,propone ,inquit,haec praecepta his

qui polliint aliquid sperare.

O PARur Nos TRiQVE LAREs.l Votum quod sequitur Ne uolt optatis opes introducitur a Iuvenale per irrisione, ut olfendat eum nescire vivere coicium paruo. & propterea'exercere turpes artes,quasi innuat vitiosum hominem a sapiente in hoc differre, quod hic multa concupiscat ille paucis siti contentus. P A Ru i. J Loquitur ex affectu, nam ei parui videbamur.3 An Rari Vs. J Hoc cst supra decem pondb: nam Fabritius Lucinus censor senatu movit Rufinum qui bis consul fuerat de dictator. quoniam decem pondo argenti ficti habebat scribunt Liuius de Gellius. addit Plinius eum satu iste ut nebellici quidem imperatores plus quam pateram & salinum argenteum habexent. . DE GREGE MYso RuMd Mysi, duplex est Mysia, altera Troadi Phrygiae fi nitima.ducta origine ex Europa ut scribit Plinius, nam inde M sei Phryges & Thyni prosecti Mysam Phrygiam , Bithyniam tenuerunt,

altera Europae cuius meminit, Ptolemaeus ruxta Pannoniam. DE GREGE

Muso M,J id est de grege seruorum ex Mysia. PiNGAT cirod velocitate pingendi nemo antei uit Nichomachum

Aristegni filium & discipulum.

202쪽

vorO MIsERAdi LE.J Introducit eum ingemiscentem huic voto, ut magis irrideat. Arrici T CERAs. J Carmen est in. xii. Odisseae apud Homerum: ubi Vlixes a Circe admonitus , ne pateretur se allici cantu sirenumptaeter quas erat nauigaturus, ceram immisit auribus sociorum omnium iussitque se ad malum alligati, areretis auribus , imperans ut si forte vel nutu vel clamoribus rogaret se solui, non parerent, cum illuc applicuisset nauis innuens vincula dissolui iubebat, victus suauitate carminis quod si renes orta sunt,& Cieero est interpretatus.

IVNII IUVENALIS AQUINATIS,i

s A TYRA DECIMA.

OMnibu in terris quaesunt a Gadibus urique Auroram ct Gangem pauci dignoficerepossunt

Vera bona, atque istis multum diuersa remota Erroris nebula: quid enim ratione Iimemus Aut cupimus: quid tam dextro pede concipis, ut te Conatus non paeniteat, votique peracti: Euertere domos totas optantibus ipsis D, faciles: nocitura toga, nocitura prauni

Militia, o torrens dicendi copia multis, Etsua mortifera es acundia: viribus ille Coossius periit admirandirique lacertis: Staplures nimia conetesta pecunia cura 'Strangulat, o cuncta exuperans patrimonia census, a Manto delphinis balena Britannica maior. Temporibus diras igitur iussuque Neronis Longinum es magnos Senecae praediuitis hortes Clausit,se egregias Lateranorum obsidet aedes

Tota cohors, rarus venit in carnacula miles,

Pauca licet pones argenti vasculap-Π,

203쪽

18a CALDERINI COMMENT.

OMNinus. J Ignorantiam hominum accusat qui per imprudcntiam ea saepe , diis optant, quae pernitiosa sunt , docetque quid hominem

in vita expetere Oporteat.

A c Ao ivvs.J Id est ab Occidente Gades Pheretides Erithram dixit. Insula est extra columnas Herculeas ad hostium Betis erumpentis in i Oceanum , stadiis centum longa opibus insignis : nam supra quingentos, aetate Strabonis,ut ille refert,illic inuenti sunt equestris census, pascuorum,fertilitate praestar,idcirco Getionis armenta illic fuisse fin

xerunt.

GANcε M. t Indiae fluuium : alij incerto ortu esse dixerunt: alij in Scythicis montibus habere sontes, in eum decem de nouem amnes influunt. BALENA MAio R DELPHINis. J Apte comparat masnitudinem ce sus duabus immanibus belluis, v tollendat in his esse temeritatem dc impetum Fortunae. BALENA FRiTANNICA. J In Pritannico oceano Balena expressit, quam uis innatet aliquando in nostra maria, ut scribit Pli. LONGisvM.J Caili us Lousinus Iurisconsultus,cui Drusillam collocatam Imperator Caligula abduxit, interfectus est a Nerone, quoniam Casiij percussoris Caesaiis imaginem in stemmate suo haberet: sed per Longinum diuites omnes sublatos a Nerone intelli ait : Plantius item Lateranus in coniuratione Neroniana deprehensus aNerone iussus est mori:ut Tacitus scribit. Tacitus , proximam necem Plant, Laterant con ulis de Utrati Nera adiungit, Jcc. Idem Seneram praeceptorem quem Femus Rufin crogi Musis moriem Sura diarais criminationib- adorti siunt, auasi augentem veseu Has ltrapriuatum modum, Q hortorum ama taleae villarum magnificen tia, principe u radιemem ad necem mmpulit. aeoENAcvLA JNumero multitudinis icuntur suprema tabulata domus,quoniam viVarro scribit,maiores aliquando illic coenare instituerunt,eam partem locabant inquilinis qui pauperes sunt. RARvs MILEs. J .i.rarus Centurio Ac Tribunus nuntius ab Imperatore necis.VENiT IN coENACvLA.J Id est ad inquilinos de pauperes, quasi diceret,paucis inquilinis immittitur percussor.

Pocte iter ingressus gladium contumque timebis,

Et motae ad Lunam trepidabis arundinis umbram :Cantabit vacuus coram latrone viator.

Primas 'e vota, se cunctis notissma templis

Diuitiae cri Pant, ut opes, ut maxima toto

Nostra sit arca foro: sita nulla aconita bibuntur Actilibus, tunc illa time cum pocula siumes Gemmata, O lato Setinum ardebit in auro. Iam ne igitur laudas: quod desapientibus alter Ridebat guotiens a limine mouerat unum

204쪽

a N SATYRAM X. Protuleratque pedem: sebat contrarius alter' Se facilis cuiuis rigidi censura cachinni: Mirandum est unde illa oculisse secerit humor. Perpetuo risu pulmonem agitare olebat Democritus, quamquam non esset Orbibus i is Praetexta, ct trabeae fasces, lectica, Tribunal. Oidsi vidisset Praetorem in curribus aliis Extantem, or medio sublimen inpuluere circi In tunica Iouis, se pictae sarrana ferentem

Ex humeris autia togae, magnaque coronae. Tantum orbem quanto ceruix non suoscit vitar

'uippe tenus ans hancpublicus, o sibi consul

deplaceat curru seruus portatur eodem.

Da nunc , volucrem sceptro quae surgit eburno, linc cornicines, hincpraecedentia longi Agminis of scia, or niveos ad frena I uirites, Defossa in loculis quosθortula fecit amicos.

Tunc quoque materiam risus inuenit in omnes Occursus hominum, cuius prudentia monstrat Summosposse viros, ct magna exempla daturos Vervecum in patria,crassoquesub aere nasci. Ridebat curas, nec non orgaudia vulgi,

Interdum or lachymas, cum fortunae ipse mirata

ALTER. J Democritum intelligit Argistrati incertum ,an Dama-sppi ,a n Atenodori filium,Thrax fuit ex Abdera urbe,ut Laertius scriabit. FLEBAT ALTER J Receptum est ut Diogenem intelligamus: sed nulla extat historia, Graeci ad Heraclitum hoc reserunt, quem fleuisse

constat. Plinius vero in. vii. ita scribit. Exit hic animi tenor in rigerem auendam toruitatemque natura duram em inflexibilem , assem sue humanos assimis,1 ales α- ia: Graeci docant, er mulios eius generis experii. quodque mirum sit autorem maxima sapientiae Diogenem Cyn cum P rrhonem Heraclitum. Delachrymis vero Heracliti extat etiam epigramma Grςcum.Solinus idem quod Plinius. PRAEr ExTA. Describit Praetorem praesidentem ludis circensibus habitu triumphali.& deridet. TOGAE PicTAE. J Id est triumphalis quae pendet ex humeri&P

toris.

SERVVs PVBticvs TENET IGNcd Id est adiuuat eum ad sustinenda

205쪽

Continet, atque duas tantum res anxius opta Pannum es Circenses, perisuros audio multos.

Hildubium, magna est fornacula: pallidulus mi.

Fas rsτ.J Dij, inquit, Iermittunt se rogari,&concedunt etiam pernitiosa aliquando. νAs EsT. licet mortalibus. INcERARAE. J Id est, rogare Deos, in genibus putabant,ut inquit Plianius inesse religionem quandam: nam in his inest quaedam vitalitas, propterea supplices genua amplectebantur. OsDAM pR EcipiTAT. J Nilni j etiam bonores homines, inquit, aliquando perdiderunt,quod exemplo Seiani probat, hic enim praefectus praetorij, ut scribit Philo.& tradit Eusebius temporibus Tmeri j tantum valuit autoritate,apud principem ut eius imagines aureae passim colerentur, ut scribit Tranquillus, natalisque eius dies publice celebratetur, & collega fuerit principi in quinto consulatu, sed cum

res nouas in eum moliretur, per coniurationem oppressius est, tractus

unco,&abiectus in Gemonias, statuisque disiectis, id egit Tiberius senex datis ex Capreis ad Senatum litteris. PONE DOMi. J Introducit populum insultantem Seiano damnato, quoniam timebat, nam ut refert Tranquillus: Tiberius notos omnes& familiares Seiani persequebatur. NuNQIAM A M A VI.l Hoc dicit ne videretur familiaris Seiani. IN Dici Bus.J Indices sunt, qui conscii sceleris accusant socios. Nustsi A. J Non pro fortuna accipio, quod nusquam legi sed pro Dea Tuscoru cuius meminit Liuius in vii. ab urbe, Liuius. V sinu quoque clauos indaces numeri annorumI M in tempti Norsiae 2Drusicorum Deae ιιmparere, diligens talium monumentarum aut*r Cmtius affirmat. M. Horatius consul ex lege. σα ut etiam Velleda numen quorundam Germanorum, ut autor est Cornelius.

PANNvM ET cinc ENfEs. J Codex meus antiquissimus habet Pannum,& ita est legendum: est autem irrisio populi qui ludis Circensibus occupabatur, quorum spectacula auxerat Domitianus de Iuuenalis alibi. Pliniusque ad Calvisium deridet,propositus erat Pannus quem aurigae victores tollebant,auratus & purpureus erat Graecorum illic certantium, viridis aliorum qui ergo fauore&plausu captabant, solebant donare tunicam, propterea ita scribit Plinius de spectatoribus, pannopannum emunt, hoc est, applaudunt alicui, ut ille alsequatur eaniau,& sibi detur tunica: paulo post tanta auioritas in una vibis

Trutidius meus ad Martis fuit obvius aram. .Quam timeo victus ne poenas exigat Aiax, Vi male desensius, curamuspraecipites es,

Dum iacta in ripa, calcemus caesaris hostem.

206쪽

iu c A L DERINI COMMENT. Sed videam serui ne quis neget, opa vidum in ius

Cervice obstrucra dominam trahat. hisermones ne de Seianosecreta haec murmura vulgi. Vis nesalutarisicut Seianus habere. Tantundem, atque illisaeuas donare curulesλIllum exercitibus praeponereλ tutor haberi Principis angusta caprearum in rupesedentis Cum grege Chaldaeoὶ vu certe pila, cohortes,

Egregios equites,s casta domestica 3 qui nimc copiast se qui nolunt occidere quem quum, Posse volunt ed quaepraeclara, sprospera tanti,

Vt rebus laetis parsis mensura malorum, Huius. qui trabituro textam sumere mauis: An Fidenarum, Gabiorumque sepolestis, Et de mensura vis dicere,vasa minora Frangerepannosius vacuis aedilis vlubrisλ

Ergo quid optandum fores,ignorasse fateris

Seianum. nam qui nimios optabat honores, Et nimias poscebat opes, numerosa parabat Excelsae turris tabulata, unde altior est

Casius es impulsa Praeceps immane ruina, quid Crassos, quid Pompeios euortiir es illum A sua qui domitos deduxis flagra uirines 3

Summus nempe locus nasia non arte petitus, Tagnaque numinibus vota exaudita malignis.

Ad senerum Cereris sine caedeae r vulnere pauci Desiendunt Reles, Osicca morte Tyranni. Eloquium, a amam Demosthenis,aut Ciceronis

AD MARTis ARAM.J Id est, ad forum iuxta aedem Martis vltoris. q. d. in vos ibat accusatus. MALE DEpissus J Aiax sibi mortem consciuit, superatus in iudicio at morum ab Vlixe: multi autem temporibus Tioerii cum vocarentur in ius,sibi mollem conici uel unt.nihil dubitantes dedam natio ne sutura, vel hauserunt venenum in media cura ut scribit Tranquil lus, quam historiam hoc loco designat. NE Q vis N EGET J Hoc est ne quis ex seruis accuset nos, quod non calcauerimus Seianum de simus illius amici: hoc autem dicit

quod nulli delatori apud Tiberium fides est abrogata, ut scribit Tranquillus.

207쪽

CVM GREGE cis A Lo so. J Per gregem Chaldaeum Thrastilum mathematicum, Chaldaeum intelligit, cuius monitis & auctoritate Tiberius multa vel egit vel neglexit: multorum aute distulit supplicia, cum idem ei longiorem vitam polliceretur, sperans sibi liberum fore aliquando eos punire. CAsTRA DOMEsTic A.J Id est castra Praetoriana quib' praefuit Seianus. DE MENfvRA vis Dic ERE J Idest esse Edilis:nam Ediles praesunt mensuris,& minimi sunt magistratuum: adolescentesque Prima commendatione AEdiles creabantur. VLvinis.J vlubrae, vicus: de quo Horatius. - quodpotu hic est, Es Vlubris, animui se te non deficit aluus. VASA MiNORA FRANGERE.J Hoc erat AEdilis ossicium. Persius. - latis lura honoresupinus. Fregerit eminas areti AEditis inisuas Quin cRAssos. J Idest Marcum Crassum& omnes similes Crassio, non autem patrem & filium. Hos tales nominat, quoniam olim reipublicae Imperium inter se diuiserant.

Incipit optare,or totis tauinquatribus optat, uisquis adhuc uno partem colit asse Mineruam, ciuem sequitur custos angusta vernula capsae: Eloquio sed uterque perit orator utrunque

Largus, ct exundas laeto dedii ingenu fons.

Ingenio manus est se ceruix caesa nec unquam

Sanguiae causidici maduerunt rostra ρ Ili. O fortunatam natam me Consule Romam. Antonigladios potuit contemnere, sis Omnia dixisseti ridetida poemata malo,

uam te conspicuae diuina Philippica famae, Volueris a prima quae proxima saeuus ad illum

Exitus eripuit, quem mirabantur Athenae Torrentem, o plene moderantem frena theatri.

Diis ille aduersis genitus, fatoque Distro, oem pater ardentis masse fuligine lippas

A carbone, O forcipibus,gladiosqueparante curi, O taleo Vtiliano ad rhetora misit. Bellorum exuviae, truncis afflixa trophaeli Lorica, o fracta de casside buccula pendens, Et curtum Iemone iugum, victaeque Iriremis

208쪽

188 CALDE Ri Ni COMMENT.

Quin.Arninus. J Q inquatria dies sacri Mineru ae, qui diebu)

quinque celebrabantur,ut Ouidius docet: ita appellata, quoniam quinque diebus post idus fiebant, dies enim post idus ater erat, inde quinquatria quali quinque ab atro die: ea celebrabat Domitius, quotannis in Aabano. ubi erat Oratorum & Poetarum certamen: de Oratoribus

Palphurius Sura coronatus est: tradebantur autem praecepta eloquentiae tunc Romae exigua mercede& vix ternis denariis: nam tanti co-

stabat, ut scribit Plinius, ut esses disertissimus, utrumque designat hoc loco Iuvenalis. Misti v AM PARTAM. Id est,in cuius ludis quinquatribus, utpo L.

sit certare adeptus est. VNo AssE. J Exigua mercede.

Cas A. J Iussu, scilicet Antoni j ex proscriptione a Popilio Laenate

Piceno, qu m in causa capitis Cicero defenderat. O Fo Rrv NATA J Versus quem oppressa coniuratione Catilinae Cicero cecinit in quo derisus est propter ineptu carmen & arrogantia. Puior picA. J Demos benes in Philippii regem multis actionibus quae extant inuectiis est, Cicero cu in Antonium se liberet Deuton henem imitatus dicendi libertate & eloquentia, aenui latione inscriptione sillus est, na appellauit Philippicas orationes, in quibus ut ad Atticum sci ibit Demosthenes enituit. P Roxi MA A pni MA.J Id est, secunda, ira illic acerrime accusat Anto

niti.& eum maxime commouet.

Saevus rxi rus. JNa Demosthenes, cu ob suspitione corruptionis ab Areopagitis damnatus esset, citracto carcere aufugit, pertulitque exilium in Agina: deinde cum bene de patria sentiret & loqueretur, publico decreto reductus est naui longa : sed cum audiret Antipatrum di Craterum aduentare diuersae factionis principes, una cum Hippeii de Oratore S aliis sugit, qui omnes a populo damnati sunt missoque Archia Tyrio tragaedo, & Hyperidis lingua est abscissa,& Demo- .st lienes cum in Calabriam Thraciae peruenisset, in templo Neptuni accepto nuncio damnationis , cum spacium ad scribendum petiisset, venenum e calamo hausit, Alius Demosthenes Imperator fuit, qui mortem sibi cς lasciuit in Sicilia, vi scribit Iustinus. AnnεNTis MAssAE.J Fuit enim Machaeropius. & ita cognominatus est a faciendis ensibus. AD RHETORA Misi T. J Immo ad Isixum rhetorem post mortem patris se c5 tulit:allectus oratione,qua habuerat Callistratus ad populu.

Amplo M or summo iri is captiuus in arcu: Humanis maiora bonis creduntur ad hac se Romanus graui ue ac barbarus Induperator, Erexit, causas discriminis atque laboris Inde habuit,tanto maior famaesitiis quam Vinusis'. quis enim viriuIem amplectituri am

209쪽

IN sATYRAM X. I8ypraemia sitellor patriam tamen obruit olim Gloria paucorum, es laudis titulique cupido Haesurisiis cinerum custodibus, ad quae Discutienda valent sterilis mala robora sicus:

uandoquidem data sunt ipsis quoque fui epultaris.

Ex rude Hannibalem, quoi libras in duce summo Inuenies'hic est quem non capit Africa mauro Perfusa Oceano : Nisique admota tepenti.

Rursus ad aethiopum populos aliosque AElephantos,

Osdditur imperiis Hillania, Pirenaeum Transilit opposuit natura Alpemque niuemque, Diduxit scopulosio montem rupit aceto. Iam tenet Italiam tamen ultra pergere tendis:

mum inquit nihil est nisiparna milite portas

Frangimus .es media vexillum pono Suburra.

O qualis facies,o quali digna tabesta, Cum gaetula ducem ponaret bellua lusio

Exitus ergo quis estὶ o gloria, vincitur idem Nempe in exilium praeceps abit: atque ibi magnus intrandusique cliens sidet adpraetoria regis. Donec Bilh nio libeat iugulare tyranno: Finem animae qua res humanus miscuit olim:

Non gladii non a dabunt eten illa ,sed iste

SV MMO IN A R c v. J Nam arcus dabantur triumphalibus viris,& ut puto notat tempora Domitiani, qui gloriam arcuum supra quam decebat affectauit : nam habuit quindecim, ut scribit aranquillus. STERILis ROBORA ficus.J Id est,Caprifici: nam enata Capriscus solet findere marmora,& delere titulos. Mart. Marmora Messalae findit Caprifcur. Arnie A. J Duplici Mauritania ab occidente terminaturi non contentus Libya Hannibal Hispaniam a patre &Asdrubale domitam petiit. AETHiopvM POPVLos. J Qui sunt in Libyae sunt item AEthiopes Hesperi j. Ethiopes Perori, Einiopes Darithitae. ALios ELEPHANTos. J Nam in Mauritaniae saltibus sunt elephanti, ut scribit Plin. hos autem nomina; quoniam Hannibal elephantibus in bello usus est. PYRENAEUM. J Montem inter Hispaniam de Galliam latere vergenti

210쪽

UO CALDERINI COMMENT.

suit Alpes nam Alpes dedit Italiae pro muris natura aduersus impetum barbatorum,ut Plinius scribit, de ut idem est autor libro xxxvii. prodigii loco habitum est,cum Hannibal eas superauit. MONTLM Rupi T A cETO.J Adhibito incendio de insuta aceto,ut seriabit Livius. Sed Polybius tanquam fabulosum omittit. QvALi TABELLA. JNotat deserinitatem:namdesbrmes inrisum ali- . quando pinetebantur ut Bupalus & Arctemus. Hipponactem Poetam Ephesum ellinxerunt,ob deformitatem oris vi derideretur. BE L LvA.J Elephas.nam ut scribit Liuius elephanto vectus est,qui unus supersti erat, ut altius extaret in aquis palustribus. . DucEM Luscv M.t Hannibalem carentem altero oculo, quem amiserat in transitu Alpium Apennini.

IN Exi LivM ABIT.J Vt alijscribunt statim post cladem acceptam 1 Scipione deicendit ad littus, nauigauitque ad Antiochum regem Syriae, alijscribunt eum multo post fugisse de damnatum exilio a suis, ab Antiocho fugit ad Prusiam regem Bithyniae, pro quo bellum gessit ad

uersus Eumenem.

IvcvLARE. JAisentiendo Romanis,qui Hannibalem reposcebant per Flaminium legatum,quod cumHannibal audiuisset,hausto veneno tibi

mortem conscivit.

Cannarum vindex ac tanti Ianguinis viser nnulus .i demens se saeuad curre per Alpes, Ut pueris placeas,s declamatio fias Unus Pellaeo iuueni non se scit orbis, Aestuat infelix angusto limite mundi, D G1ara clausius sicopulis paruaque Seripho:

Cum tamen asiguus munitam intrauerit urbem.

Surcophago contentus erit,mors sola fatetur uantula sunt seminum corpusicula.creditur olimVEli cuius Athos, o quicquid Graecia mendax Audet in historia .cum stratum classibus iisdem Suppositumque rati olidum mare. redimus altos Defecisse amnes. potaque mina inaedo Prandente,ct madidis cantat quae Sos aius alis.

cet Romanorum. ,

I DyMεus.' Hones a inhibitio est per permissionem. PEL L EO. Tella colonia est in Macedonia de metropolis. ubi milites recensebantur,de alebantur equi vi scribit Strabo. Alexandro Ae s hilippo

resibus claruit, i scribit Plin. Philippus PAlaeus et jam dictus, Lucanus

SEARCH

MENU NAVIGATION