장음표시 사용
581쪽
I. Tui si te ror rem siram quis aluari
legaverit' a. es cur vastar legatum Zy. mi et ero putar erit eam legararia esst,
. Ratio dubitani. s. Cessensio a firmariva, oratio. . testator i rem suam alteri legaverit, L Ananda veni in prava era opinioni, ves inio veru uir r. Tuomodo concitia a L. V. . de acriar.
elit an te atrum valeat 3 &Respond. quod tuit , cum xcvera non legatarii, sed ipsi istea. 'sic. Ratio est in textu: quia savore ultima istatoris propria tuerit. Caeterum 1 de hae 6.
utvl: p luntatis plus valet, quod in Vcritate est, regula, quando veritas praevaleat opinioni, quam quod in opinione. Cum enim alienum putans legarit, inulto facilios praesumitur le
vel opinio veritati, vide Amon. Pcrer. la. δ Jul. Pac. ubi dicunt, quod in contractibus tr- saturus fuisse, si rem suam eis sciviii et, quia ror ic Opinio noctem, L. AEd . . fracilius legamus res nostras, quam ditetnas . com t. GL similiter in delictis , L piaemi, Licat itaq; testator hic erraverit, tamen ista: f. de obn qua ex ari. non autem in ultimis Vo error non vitiat legatum, quia non impzdit,luntatibus. Pugnaret quoq; t cum hoc piu a -
voluntatem, sed eam potius faciliorem Oileu- Ridphia nostro Videtur, L. is o pii M. f. deae . dii. Si enim tellator voluit te rarium frui ret, horae, ubi Opinio praevalet veritati,quam conciun onere & diffinitate redimendi, inulto citiare conatur Alvias. Ollccin. & YZel b. h. mali; voluit ipsum potiri ru de sacili P - Verum Nicolaus de Passeribus insist alta u. sanda. Pere Z. h.
q. essequemscripsit, it cumiba one caritarum letum, post
Quid si et vero putaverit eam legatarii refutatas aliorum conciliationes lectorein se anne Je tune valet 8 Rati dubitandi alloquitur: cogita, quia mihi videtur dissici
ast natur a Mytisinsem talis: legatum absq; lis diuinomia. Nos decisioni textus nostri a ani no legandi non nibsistit: sed qui credidit quiescimus, operae pretium haud ducentes,
iem esse lecatarii, eamq; ipsi legavit, non Vi--lzῖzs sibi adversantes, quarum non paucae in ' i T Q corpore iuris supersunt, inanibus divinarionibus conciliare. Vide aliter declarantem Harp. h. v. . cum si 'Di C Es : l tamen in s. non Acm. . supra, ta . dictum est, si testator leget rem alienam, detur animum legandi nabuisse. E. & l. p. quia res propria inutiliter legatur, ut paulos. ani dictum. Nihilominus tamen Respondet tImperator, quod legatum tale valeat. Ratio secund)ni mel b. h. quia praeponderat errori voluntas testatoris, praesumitur Enim le- sua in existimans, non valere legatum. E. ne
alatii in honorare, nec actum inutilem iace valebit, si leget rem suam , alienam pu reuoluisse, L. quando. νυ. ALE. 3. Alia tio ians. Res Und. negando consequentiam rhabetur in textu: quia exitum voluntas testa- quia superius dubitari poterat de voltiniata opinioni prae debere, cum Voluntati l
toris habere potest. Quam ita declarat ,he - i Villa: Orib , quas non esset legaturus. ii scivisa a - : δε set messe alienam: sed hic certa eli testat ris voluntas, quod legatu in praestari voluerit, , quae quidem faciliorem exitum habere potest, qualia ipse putavi .
582쪽
b Ll si 'te' atm rem suam propriam le- tantum per conjecturas, L dolam, C. de dolo,' L Jg iv it, Et postea eam alienaverit, va- censebitur legatum revocatum. Talis a con- et ne nihilominus sesarum , an vero jectura est, si probetur, non ex necessitate ali- per alienationem ceti: ebitur revocatumi Ol- qua, ob publica videlicet vel privata debita, lus IC. putat. si non adimendi animo aliena - quum parata pecunia egeret, vel quia res
Rrit, nihilominus deberi: idem quoq; Impi'. servando servari non poterat, alienationem Severus D Antoninus inscripserunt. Ratior esse factam; L. N. s. a. st . delet. 2. tunc eni in a. quia datio a legati est ceria, adeinptio est du- non extinguitur, & revocare non censetur, bia : disposuio autem ceria per incertam non qui actum revocatorium non voluntari Ε, sed tollitur, m. q. a. in . mod. testam. ins alia urgente iaccessitate exercet, sed sponte,& non Ratio: quia in dubio non pi aesumitur mutatio coactum aliena ise , L. rem legatam . M. f. de anuni& volunt. iis, L. eum, aris de probat. L. adum. O . r. a.. g. r. f. Od. Ratio diversitatis: 3. fami , Caerio . . Verum i quia praesum- quia voluntarium necessario longe potentius. 'tio contrariis documentis potest everti, & Hinc t si quis rem legatam alteri donat, lega- ἔ- presumpti unes non valent, si coniectura legi- tum indistinctξ extinguitur. Ratio habetur in
rdgetur, L. nuptura. in .f. de r. diat. d L. 13. quia haec di itinctio, an scilicet neccs- ideo si haeres probaverit, restatorem adimen- sario vel spontὸ alienaverit, in donantis inudi animu si habui I se, vel si conjecturas tan- nificentiam non cadit, cum nemo in necessitatum legitimas adduxerit, nam quae in animo tibiis liberalis exillat .
consistunt, directo probari non possunt, sed
Uid si ' autem res legata post sactum
etiam ex necesi tate , adhuc non videbit ut testamentum , testatoresuerit oppigno- ademptum , quoniain pignorationis natura rata , censeturiae tunc quoq; dilcmisse est, quod redimatur res , solui ; debito adlegatum i Ratio dubitandi est: quia nomina pignorantem redeat. Oste annus hanc Ra alienationis etiam pignus continetur. Sed tioncm assignat: cum pignus seiξ semper fiat 7. Respondetur, timo non censeri ademptum, ob necessitatein rei familiaris , ut eo magis ideoq; legatarius haeredem adigere potest, nobis cautum sit, L. r. q. Τ. de cara . D cum ut rem hi pothecatam . creditore luat, & re- spe reluendi, L. L C. de luit. pie. ideo liaeres p. dimat, sibiq; det. Nec f interest, quomodo &-iem oppignoratam debet luere, & legatario qua ratione testator oppignorarit, sive ne-Jpraestare. Plenius adhue distinguit Julius cenitate coactus, sive voluntate spontanea, in Pacius inter venditionem, pignorationem, Mneutro erit in casu videtur habuisse animum donationem rei legatae, dum ait : nunquit adimendi i ati, Iuli Pac. h. Ratio: quia res nostras pignoramus, nisi propter aliqua res oppignorata manent in dominio testato- necessitate in : donamus autem sine ne istaris: qualecuin res hac ratione bonis non exi- te: vendimus vero interdum, ut accipiamus manti ir, nec legatum ademptum videri . - pecuniam, qua egeinus, interdum nulla ne-bet, es b. Loes. cellitate cogente. Ubi igitui alia causa alie p. sin erus inter i hune A priorem casum hanc nandi subdi se videtur, legatum non censetur diversitatis rationem assignat: quia si testator ademptum ubi autem alia causa alienationis vendidit rem testatam, ideo legatum revocas- non potest acturri, credimus alienatam rem se censeriar, quia ips iis suit volunt. Se inten- esse, quia testator voluit eam a legatario ad. Ilo, quod res perpetuo inmaneret penes em - alterum trans serie, atque ita legatum adi
ptorem, hoc enim natura contractuS CXpO- mere .
lcit : sed quando res pignori obligata est,
Uid s ' vero pars rei legatae fuerit aliu- mendi, v. g. necessitate dumst alienaverit, nata i Respond. tunc pars, quae non totum legatum ab haerede praestandum , po treat. Ratio: oui aciuod iuriς est est alteri.ira, omnino debztur, & de hac Wolf post M. Ratio: quia quod iuris est nullum est dubium: in palle vero alienata de toto, quoad totum, idem iuris esse debet
idem iuris, qui id in toto, ni mirum si aestator de parte, quoad partem , L. qiia de tota, s. I. animo adimendi alienavit, sola pars reliqua de rei vim escrib. V ols. & Myns. h. leeatario debebitur ; si vero animo non adi-
583쪽
id O Hile' ra. Auid si aurem teguarius non lis uid si de facto exigar, cur exceptione debiter 'opus ' II.
Dii si te uor i e petat 'ad secunda uestiris hujus ligari 'Cur ad liberaridum agi posis Cur ad reddendo in frumen um Elli contra i um quo g. resatorem agere
Qtii dii l creditor debitori suo liberatio
nem legaverit, estne utile tale legatum,4 1.
v. s. si dicat: Sempromo id, q-d mihi de a. Mi do, lego. Et videri et posset . quod non. Ratio: quia res sua nemini legati potest, sed quod aliquis debet, illius adhuc Dominus est, texti L. ι. myr. . de liberat. ι . Oileianan. &Nuns h. Pere r. h. Sed Imperator hoc non attento Respondet utile esse, & Palere. Ra-yota agatur ZII. Tuam miserarem asserat d iuri s
corporales, sed etiam iura legari possunt, s
utile i tale legatum , primo ad hoc, ut nzqua ab ipso debitore, ne : ab li: erede eius, neq:Qb Hialio, qui ha rodis loco est intellige ii deic m- missario mi versali, aut bonorum posseis ore, 3. tio: quia i non videtur iegata resipitiis debiis, sed liberatio, quae est in sacultate creditoris , Myni. post Porc. h. vel: quia non tam aut corpus, quain jus, vel quantitas, vel obligatio hic legatur, quae non est res debito-
s, se possit haeres testatoris debitum exicure, ita j s. ut si haeres a legatario debitum de iacto petidi, doli exceptione submoveri postii, Iul. Pac. h.
Rutio quia cum legatum non si modus tollendae obligationis, non liberatur legatarius ipso iure, sed beneficio exceptionis, Perea. h. R. tio ' autem , cur sermo tantiim si de haerede Getestatoris 3 est haec: quia testator ipie percraled creditoris, PereE. h. ideo ctiam debi- Potest, non enim ipse ligatur, & suain volun tum dicitur aes alienum . non suum, L My. f. t. E. V. S. Osterman. his. & quia non modo restatem, quando vult, mutare potest.
dia cogere, ut liberet eum pex acceptitati ovem, utilitas tunc tantuin obtinet, qua udo ille s item ut reddat instrumentum Obligationis, lus eii debitor, cui liberatio legatur, secus ii selib. Iul. Pac. h. ia Perint. h. Ratio: Plures, videatiu Myns. n. b. Cujus rei Ra d. quia ' cum per te atum liberatio iρ ἰ irere non tionem de distinctionem pleniorem vide apud contingat, sed tantium opera cepi uti. at dictiim, lulium Pacium h. Ratio ' autem, cur loqua- i ideo utile est legatario, ut per accepit latio- mur letha de est ista, quia quamdiu testatornem liberetur irso iure. De hac accepti la- vivit, dies legati non cedit, & legatarius contione agetur intras biit. γ b. d. est . . Ra- tra issum lcitatorem sic ageta nequit .
lcut ' in perpetuum liberatio legari pot- ab illo igi non potest. Item per huiu ino
Sest, & debitori hoc beneficium concedi, di i legatum usuras inedii temporis debitor 14
ne omnino ab eo petatur: ita etiam pot- lucratur, ZIyns. vel enim habet nummos, vel est testator jubere, ne intra certum tempus a non, si habet, interim frui potest: si non ha debitore debitum exigatur, dicendo v. g. D- bet, ab usuris excusatur. Ratio rationis:
ua quia usurae debentur mora, L. . . . t. mna te hadires. Ne r ura quinque natium a debitore meo
M. - iis, L. neu silum, s. I. i. f. de lib. ter. Ratio: i de usi . L. . . sivi. racipit et , cui laxior illa licet elap&5 tempore iterum inquietari terminus praestitutus est, nulla mora imputari. 13 possit debitor: tamen in hoc utile es lega- potest, quia mora nulla intelligitur feri, usi sequitur,&intra prae lituti lira teinpus debitum nuta, M. A de Ri.
tum, quia laxiorem solutionis terminum con- nulla petitio est, L. Pupi Eu, M . . de
i. An valeat se tum , si Abiur cressituri s. Aut si is si, leget creditum ' . Plus quot messis Hortar Cur non , si nihil amplius sit in P aio s
584쪽
c diramodo in tempore se qua utilitas l . Euomodo in locot o qua utilitas in me
ra. id se aurem legati in diem , mel sul
eonaeuone retim, vivo te toredus vel conditio extiteriti . . Uid si s vel o E contrario debitor credi- tori suo debitum legatit, valetne lega dictum 8 Respond. cum distinctione : si nihil amplius est in legato, quhm indebito, inutile est legatum, v. g. si is, qui centena
a debet, centena tantum legarit. Ratio ' est intextu : quia creditor nihil amplius per legarum habet, quasi diceretur: legatum non valet, nisi commodum adserat legatario: at qui in proposito nullum commodum adfert. E. M. p. quia cum legatum sit quaedam donatio, cui supra audivimus, contra naturam ejus esset, nullum lucrum per id legatario ac cedere. Similis Ratio redditur a Zoesto n. aris h. t. cum enim una via lassicienter a creditore peti possit, non utiliter altera admittitur, quae nihil adseri legatario commodi. Si ve-3 rb t plus est in legato, quhm indebito, tunc Omnino Valet, quia propter hanc utilitatem 4, legatum sustinetur. Et quia i plus dicitur
esseq.. modis, re scilicet, loco, causa,&lcm- Ore, g. plus auum. Inst. δε aft. ideo utile erit
egatum, si plus sit in legato, vel in re, vel hi tempore , vel in causa , vel in utilitate loci, quIm sit debitum, mesenb. Wolf. Quamvis
autem Imperator exemplificet tantii in in tem pore At conditione: nox tamen singulos - . dos percurremus. Itaqr plus legatur in re, tveluti cum centena tantum debeam, & centena quindena legaverim, valet legatum pro-6.pter adiectione: ii, Theoph. h. In tempore,
veluti si in diem aliquid debeam, vel sub conditione, & pure i Ilud legem, utile est legatum, propter repraesentationem, hoc est, propter praesentem solutionem. Nam id lucratur creditor, quod accipiat statim post mortem debitoris id, quod post certum tempus, aut post eventum conditionis cumprimis praestandum erat, aut quod interdum nun axia in daretur, si sorte conditio non extitis iaet, Muns. h. ubi fusus declarat commodum repraesentationis. Nam scutis, qui tardius
solvit, minus sylvisse intelligitur, L. ut siem, 13. Rario cur Polus Iu consul us putave
M. Cur imperuor eum Papiniano deciaraveris mile as. Nunquid autem res Aervenit ad eum casum, . quo non potuit incipere rL Generalis doctrina quoad validitatem legatorum. 32. snsia V. S. Sic qui citius BIvit, plus sol vere intelligitur, Wesmb. h. PIus ast en in hstatim aliquid dare, minus post tempus A s-du ore r. in f sest. Θ με, vis hinc dies pars
debiti censetur, an L L. . ν. a. de - in t 7. loco , veluti si Romae loci. dare promisi , Asmpliciter deinde legavi, dicendo e coitum. quos Roma dare pronus , Seio A. ιeta utile iterum est legatum. Nam magis creditori meo forsitan expedit, hic accipere , quam Romae ἔ& utilitas loci plerumq; in t mercthus inve- g. nitur maxima, veluti vino, oleo, frumento, quae per singulas regiones diversa habent pre-Cid , 9. autem, Inst. deo. veluti s debeam Eslingae Cor Ilo Ioo. amphoras vini, & pu-
τὸ deinde legem , potest illas post mortem meam Ingoliladii petere, ex quo longε maius lucrum capim, quam si Eslingae solveret, quia ordinari E pIus valet hic, quam ibi. Pari s quoq; ratione se res habet cum pecunia P.
numerista, nam non in omnibus regionibus sub eisdem usuris semeratur, ae si strua autem.
Int causa, veluti s debeam aliquid sub roalternatione, vel in genere , & alteram rem meliorem praecis . , vel in specie lego, utile iterum est legatum , ut si in genere promisi
equum , aut altemativὶ hunc, vel illum, Mdeinde buccephalum equorum meorum optimum lego: statim apparet, lucrum legatario accedere, quia antea electio in mea potestate suisset, iuxta rogulam : in aIternali vis debitoris est electio, nunc autem ad meliorem solvendum in specie adstringor, videatur F. plut autem, vers. huic amem. d. T. άν --. His f si
addit Ant. Pere r. h. quod plus etiam in legato videatur, si plenior sit actio, veluti plenior actio est civilis, quam praetoria , &acito stricti juxis, quarta bonae fidei. Sic putat Hop- perus valere Iegatum, si quis debeat rem aliquam in specie, eamq; leget . per Rationem rquia ejus dominium ti actionem realein legatarius acquirit, per L. s. vi tu . s.
II Uid s f antem In legato in diem,vel sub
conditione, vivo testatore dies venerit, vel conditio extiterit, estnὶ nihilo minus legatum utile t In exemplo : debui Sempronio Iov. f. solvendos post triennium , & legavi pure, hoc in casu , ut dictum, utile est legatum. Quid si aurem vivam adhuc per triennium , & dies solutionis adve aniat, manetne utilet & videri t posset, quod 1 3
non: quia commodum repraesentationis, id est, praesens solutio cessat, & nihil amplius est in legato, quam debitor praeterea res devenit in eum casum, a quo non potest incipere , quam ob causa in Paulus Iurisconsillius in Zχ a L. distin
585쪽
L. iubiror . D. Is de M. a. voluit non valere.
Sed imperator i sementiam Pauli reiecit, ticum Papiniano in L. versu legasa, F. M L. F l. Od. decidit, quod nihilominus utile sit legatum. Anton. Matth. ἀθώι. so. rhes 23. Ratio est in textur quia semel constitit. Quod ita explicat Myns quia potuit habere locum re praesentatio, potuit neri, ut debitor ante diem
moreretur, aut conditio nunquam existeret.
Inspiciendum igitur est, quod evenire potest, s. postersorie, 3. sv. qvib. moae uir. ins & jura loquuntur secundum aptitudinem. Magis spe ictatur id, quod est in aptitudine, quam quod in actu, L. L s. a. β. de M. quotid. Ad ratio a s ne in t dubitandi Respondet Mynsng. m. ι .Etsi res, priusquam actus sit perfectus, deveniens ad causam, , qua non potest inchoari, vitietur: hoc tamen non procedere, quando casus superveniens ad eundem sinem tenderet , quia tunc actus utcunque non sit conia summatus, non vitiatur, si finem non tam im-
pedit, aut destruit , qui in promovi, Zoes
n. n. f. h. T. Hinc regular Ulaer non est novum , ut quae semel utiliter constituta sunt. durent, licet ille casus extiterit, a quo initium capere non potuerunt, L. in ambu , D. I. non est mi m. ι. g. d. R. I. Factum legitimε retractari non debet, licet casus postea superveniat, a ovo non potuit inchoari, e. n. vi R. I.,ns. Aliter Respondet mesenb. sicet superior regula in certis casbus contractuum vera sit, non tamen in legatis, x ultimis voluntati-hus savore harum receptam esse. Conclu
rali dogmate , scilicet: Quotiescunq; creditori modo, tempore, loco, excaptione, conditione , &c. utilitas aliqua ultra id , quod indebito est, per legatum accedit, toties a debitore creditori utiliter legatur di s nihil commoditatis adfertur , legatum non valet, ut
O TAMDu Mi pro intellectu huius paragraphi PRIMO: quod de iure communi soluto matrimonio, vel per mortem mariti, vel per divortium , dos, qua in uxor ei attulit, revertatur ad uxorem & vel ab ipso marito, vel eius haeredibus exigi possit actione ex sipulatu , de qua insta s. fuerat au
rem, a l. de action. a Remus. Et licet immobi-
sia statim sint restituenda : tamen mobilia iure veteri annua, bima, trima die, hoc est, tribus annuis pensionibus primum reddebantur, L. abis. Io. g. de pact. Est. L. s. in n. de ann. tu. Hodie vero post annum statim actione dotis
a. NOTANDuMl Secundor quod maritus , muliere, vel eius haeredibus, ad dotem reddendam conventus, s non solvendo sit in totum , non teneatur ad reddendam integram dotem, sed eatenus condemnetur, quatenus sacere potest, id est, commodum ei est, ne scilicet egeat, & prematur egestate , quare potest sibi alimenta reservare, ut plenius dicetur I. Mems de rite, ins A aEi. habet enim heneficium competentiae , de quo ad longum
non accepis n. Cur inia De Iegara non mitias ra. Cur tune , si cenu qaamιμου vel corpus exprimatur 2 scripsinus In patrocinio debitorum , calamitate belli depauperatorum, duad. . per toti NOTANDuM' Tertio: quod coniuges 3, tempore contracti matrimonii soleant inire quaedam pacta circa restitutionem dotis , quae inde dotalia appellantur, ti stricte observanda sunt, non attenta juris communis dispositione, unde integer tit. Apas. Arat. Nunc ad
QuARi Tun t in hoc para grapho: an valeat legatum , s maritus uxori dotem acceptam relegat i & videri t posset, quod non . s. Ratior quia res sua nemini rectὸ legatur: sed
dos jam aniὴ est uxoris, L. ια an n. abi et Eumeaiam res ct is initio uxoria fuerit, O narurialiter in ejus permanserit Δ-nio. C. Δ jur. dor. unde
Dos proprium uxoris dicitur patrimonium ,
cipit post mortem mariti sua, ut ex not. I. constat. E. frustra videtur legari. Nihilominus f tamen Respondet Imperator, quod valeat legatum dotis. Rationem annectit: quia plenius est legatum, quam de dote actio, primo i propter commodum repraesentatio- 7.nia, quia legatum statim post mortem cedit, &
586쪽
post aditam haereditatem pluribus actionibus peti potest, ut audivimus si pili, L nostra aurem, D. T. dos autem quantum ad mobilia attinet, non statim, sed primum poli annum, vi
t. Deinde maritus conventus vel etiam eius liberi, L etiam, ing simul. mat. lutomatrimonio non condemnatur in plus, nisi inquantum sacere potest, φ. irem. 3 . hi cianum, L. non tantvim , . . di re i ita alacito, quar pro legato competit, solidum exigit. Wolf. esen b. an H. IN. cit. Myns. n. . Pere L. h.
Uid si s vero maritus legaverit uxori dotem, quam non accepit. Respond. cum dii tinctione , vel enim simpliciter
lesavit, hoc est, in genere , indefinii ὁ, nulla expressa ceria quantitate , vel specie ,& inutile est legatum , veluti si dicat: ux νι mo M. II iem fua, quam hi in xl . Ratio: quia scum nihil si datum in dolem, nihil hoc leyato con tinetur. Ratio alia secundum olf. & Perea. cuia non potest explicari, quid fle quantum debeatur, & uia secundum Theoph. nihil mihi attulit, & inccita est quantitas, ideo pro pter inceltitudinem voluntas exitum habere non potest, nam incertitudo tam legata,quam contractus vitiat, a lyns. h.
Postremo i si quae pacta dotalia Dcta sunt, ea st
per legatum dotis incia censentur, mpr. . da dat. ratu. MVns. V essent .ι c. cu. Unde Julius Pa ius ta dicit, quod pacta obli-tia repetitioni dotis, non obstent petitioni dotis legatae, si ergo in dote constituenda pactu in intercessisset, ut si maritus in matrimonio decederet, dos lenes haeredes mariti remanere hoc in casu, ii maritus dotem mulieri legaverit, pactum allud haeredibus non pri,aerit, quia min is dotem legatam mulieri restituant, L. i. I. vi dot .pralco
si vero i cenae quantitatis mentionem Iasecit, ut si dixit: centum oti. . μος nomine Grumihi iit, uxori da, sos. Vel si certum corpus, live speciem nominavit, dicendo: se
O, G. ligo, aut si instrumenta, dotalia , quae certam quantitatem, vel corpus cxprimant, legaverit, dicendo v. s. qua it tr. me is uo tala ex resa sunt. G do, Deo. in his omnibus ca sibus valet legatum. Ratio: quia sublato er mi e dotis, manet favor legati & dotis, H perus h. ia licet nullam dotem attulerit; ta men salsa demonstratio, vel causa ad edia, legatum non evertit, Iul. Pac. & Pere r. h. ut insi a dicetur, s. tau proxima.
Ad h. Si res legata. 16. SUMMARIAE
y. Res legus eui perera Τa. Cur legatario 3 p. Imaesi legata sit Omi ' L . Aut si reterit culpa haereris 3 p. s. Diadsi mora ejus intc e strat Z s. tabidsister vis alienu legatur sit ma - Io. Tui si haeres Gervum legatum Euri misso ' narit, ct donatarius maniam eras tu id si i res legata , antequam praese- creditoris Petriculum spectat, L. u qui, M. Itur, perierit, peritne illa legatario, an s.' as rvm heredis legum ab eas manumissου t
diui se a tem ignararit eum Dearum
O QO. oris. vero haeredi l. In ex inplo: legatus est Dicol autem primo: interitus rei, hoc . Titio equus, sed antequam ei praeliaretur, est, certae alicuius speciei, nam regulae illae 'mortuus est, quae litur: utium per hoc libe- procedunt in debito speciei, non in genetis, retur haei es, an vero ad aestimationem tenea- sive quantitatis. Si enim aliquis debeat. ite a. turl ad hoc Respondet Imperator: si res le- ri io. v. g. s. ti cum solvere vestet, eos ami- sata sine iacto hae icilis perierit, legatario pe- serit, per hoc non liberatur. Ratio: quiarit. Ratio quoad legatarium : quia ies perit non illos ipsos florenos in specie debebat, sed domino, L. s. oe ρ. C. de ρi'. act. atqui domi- io. in genere, genus autem perire non potest, nium rei legatae, si res propria te ara pst, ac g. c. in ratione. 3o. f. s. 1 ad L. Fascia. E. paridit continuo , morte testatoris legatario. E. ratione se res habet in quantitate , pecunia, si post moriem testatoris perit, ipsi perit. Ra- frumento Sc. legato, quia quantitas perirettio quoad haeredem, tanqua in debitorem , est non potest, Ant. Perea. n. haec : quia re perempta sine culpa debitoris Dico autem t secundo: citra culpam. nam . ipse liberatur. L. si ex legasi, a de V. O. L. quod si chilpa, sive ut imperator loquitur, facto hae '' te s.f. de reb. creae Monalitas rei non debet redis res perlerit, haeredi perit, ita ut tenea nocere debitori, L. a d, o in n. v. nec enim,' atur legatario praestare rei aestimationem , Iul. A pes. Laria. sve, interitus rei in specie debi- Pac. & Ant. Perea. Ratio: quia sachim cuiae in , citra culpam vel moram cibi toris , ad vis suum non aliis nocere debet, L.famis
587쪽
Lib. II. Tit. ΣΟ. l. io.& i . De Legatis.
s. cui 3 ut, uni de R. 7. δc casum praestat, cuius demum debitor liberatur , cum ante moram culpa Pr cessit, L. 3o. . . . f. ad L. Fahia. periit, L m ligati, ap. f. is Q Gesil. rob ari T. Dico et Tertio: vel citra moram, nam si in m Iul. Pac. h. Exi dictis insertur: Si se c. mota sui stet haeres, & cum praestare legatum viis alienus legatus sine sacto haeredis a suo debuisset, praestationem diu distulisset, per domino suerit manumissus, quod haeres per interitum etiam merE inuitum non liberare- hoc liberetur. Ratio: quia manumissio mortur, L. mυν, ris i. s. de ui . Ratio: quia ti aequiparatur, Mynsing. & perinde est, ac si Mora culpae mecies eii, cum .is. d. eommori servus mortuus fuisset, desit enim servus es-ia Mora cuilibet sua, non aliis nocere debet, se, 8c desiit in commercio esse, arsi. L. po. f. da n ra. u. G R. i. mo. quia interitu rei tum centris. empl. es b. h. 8c Perea.
Uid si s E. haeredis servus legatus sit, tiliae res eum manu iniserit λ Juli1- scripsit, haeredem teneri, intelligeimationem, nam libertas servo semel sata tu vocari non potest, απ. s. 6. f p. σπιλp. ex eos mo. 9 Ratio, cur t teneatur . est :quia ipse in causa est, quo minsis res tesata possit dari, & quia ipsius lacio desiit esse in commercio, quo facio non potest a terius jus minuere, melcct. h. 3d quilibet, ut sie, pos-Dt legatarium legato des audare, quod pe mitti non debet M . Qu id si vero ' non dolo, vel scienter manumiserit, sed torte ignorarit, servum suum ii se legati mere, anne etiam tunc ad aes imationem tenetur Ad hoc Respond. non interesse , sive sciverit, sive ignoraverit. L. siqnu, Da. g. t. f. de m /. L. si 'vum, pr. I. r. 8.vi HO. Ratio : licet enim ignorantia justati probabilis nemini debeat damnum adferre:
. item si . ι o. ius de mandato, tamen lin haeres non certat de dian vitando, sed de lucro captando. Non est autem par sc eadem ratio damnum incurrere, & lucrum non capere, L. f. i. a. f. de codicio. Neque propter ignorantiam se potest excusare, cpia debuit scire lain velligare factum , quod ei incumbebat sa-ciendum , Ac hoc ideo, quia ex desuncti per sona lucrum sentit Gl. an. de Platea Ac Myns.
dem rationes concluditur: s haeres servum a se legatum non manu miserit, sed alii eum do narit, si is, cui donatus est, eum manumiserit, quod etiam tune aestimatio eius praestanda si ab haerede, quamvis ignoraverit eum legatum esse, text. his, s L.Flaia , . s. t. . daleg. . Theoph.
Ad s. Si quis ancillas. IPSUM MARIAE
i UAMiu λ: in hoc parasrapho: quid sed aequὶ principalis, L Faucita , D. A. debor. si plures res alicui legentur, Z una ex Ratio rationis: quia tiomo dignissima creatu- illis perierit, an illa vel illae , quae su- r. est , L. iu's ἡ, deam tales. L natu- persunt, adhuc debeantur in & Respond. cum rae humanae dignitas non patitur hominem in a. distinitione : aut enim i legatae sunt duae res tructu , se accessionis vice elle, d. I. . . Can- principales, Schic, etiamsi pereat una, tamen tiunc uia 3c Anton. Perer. h. inde tamen nota- debetur altera ; Ratio: quia tot censentur ta supra, 3 3 . in f de acquir Am. n. separata, Zc diversa esse legata, quot res di- Aliud t exemplum : quidam legavit alte- s. 3. versae, Pereali. -n lis Staccei ria , non debetur ac sibi ia. Ratio: quia asorium sine principali non potest subsistere. dinatis: cpntigit dein, ut morerentur ordina Deci arabimus dogmata ista exemplis textus rii, cedunt ne nihilominus legatario vicarii 34. nostri. Aliquis i ancillam cum suis natis, si- Respond. quod sc, ob eandem rationem: quiaue liberis legavit, mortua est ancilla , Ac in Vicarii aequὲ principales sunt, δc nulla hic ea ipsa legatum extinctum , quaeritur : utrum accessio, licet inter eos sit quaedam subordi adhuc debeatur ὶ Respond. quod sic. natio.
Tertium 1 ea sum : si servus suerit G
Ratio quia patrua non cit accezorius ancillae,
588쪽
Lib. II. Tit. 1 o. s. 17. ig. Jc 19. De Legat s.
'' eam petet illo legatus, mortuo servo, vel manu misso, vel alienato, debeturne Iegatario peculium Z Respond. quod non, sed peculii legatum extinguitur. Ratio : quia heculium loco accessorii habetur, servus vero principale est, atq; ita servus cum peculio est unum legatum; sublato S. servo, tanquam principali, nec peculium velut .iccessori uin debetur, My ns. Num. I. . Quartum t exemplum: quid si aliquissendum cum instrumento legaverit, & deinde fundum voluntari ε alienaverit 8 per hoe extinguitur legatum, per disti supra, β. i rem suam, tr. sed annec debentur adhuc legatario instrumenta 3 videri posset, quod sic: quia duo
Iegata intelliguntur, text. O l. t. ι pr. a ru
s es. Hi in bum. legat. Sed Imperator ieis spondet quod nono: adeoq; legatarius non potest perere, vel vendicate instrumentum, text. Di L. t. s. r. f. tit. Ratio eadem, quae supra : quia in effectu est unum legatum, nam landus principale est, instrumentu in accessionis vicem tenet, itaque principali sublato D revocato, nempe tundo , Ae accessorium eius instrumentu in non subliliet, Myns. n. s. h. sed revocatum ceni ebitur, Z s. n. a. f. d. T Nec obstat quod ius dicat, esse duo legata. Nam hoc ita intelligendum est , quod unum sit principale, alterum accessorium, ne alias in eadem lese admittatur comi adiecti O, Zoes. d. n. r. Per i instrumentum autem hoe s. loco no intelligimus scripturam. cons clam decrectam super contractu emptionis sua sed stirini uinenta 3c suppellectilem iunicam . hoc est, quicquid ad gignendos , aut colligendos, . aut transferendos, vel conservandos tructus pertinet. Ad gignendos, ut boves, aratra, ligones, & caetera id seniis. Ad colligendos, ut sal es, Se quae iis similia. Ad transierendos, ut 'laustra, corbes,&caetera iis asscita. t Ad contervandos , ut Glia, testae , lenti illae, de quaecunq; talia sunt,itaTheoph.& poli eum Myns. h. Est nec t autem idem, si fundus in- P stili lita legetur, ut lando alienato mili unae u legatum extinguatur i imperator in M. I. t. nos' i respondet, quod sic: contrarium autem habetur in L. s. f. a. funa, i m i. Jul. Pacius h. putat: quod in dubio, quando testator alienat fundum, censeatur volui se adimere legatum instrumenti, juxta tradita imp. in I -- stor aliud esse, si legatarius probet, hanc suisse voliintatem defuncti, ut iubilo minus institi
mei tu in debeatur. Zces. n. s. f. d. D. V t. t et
Imp. Iust. loqui de instrumento necessario adsundum, & ei quasi cohaerente: d. autem L r. 'de non necessario, quod a patres. ibi habeba-
scit. Tribonianum b. rem non satis expendisset
Cre e se aio an debeatur ovis ario meis
fueris au tas s. - cse cur augmentum e ut ligata is L An idem in aedilin Maiis, O quomodo
u id si j grex ovium fuerit legatus, Je Wolf. h. sive ergo accedat, sive decedat ali
postea totus ad unam civem pervene
-- , quaeritur : an legatarius unicam illa in ovem petiere, & vendicate possit flea. videri posset, quod non. Ratio: l quia rei legatae interitu legatum evane cit, ut audivimus f. roserata, is h. T. atqui si si ex ovium adunani reducitur censetur interire. Ratio: quia decem oves gregem constituunt, L. otes. r. in pr. f. is a Q. E. si eX non potest in una ove consistere , sed si decreverit ad numerum minorem decem, interiisse censetur, λι 3. 3. Myns. & Oster man. h. Nihilominus 1 Respondetur, quod etiam unicam ovem, quae reliqua est, vendicare liceat. Ratio : quia grex est corpus universale, E. sicut reliqua universalia recipiunt augmentum δe decrementum , hoc est, crescere&decrescere possunt, L pecubum, I A. det n. a. ita dc Grex, quid qregi legato, id damno aut lucro legatarii esse debet, Pue h. 'Alia rarior quia legato grege, Si sic quodam totali, singulae ejus partes legatae censentur, L. Atrue, az. M lae. t. Muns.& Wolf. h. E. quicquia ex legam gr ge superest, legatario debetur , a. L aa. f. eod. quia meum est, quod re mea superest, uxti L. q. s. . st . de rei vina. Olle an. h. &quae de tota re vendicanda dicta sunt, eadem 3e da parte intelligenda sunt, rexi. m L. qua de tota, 'M. . eod. nam & si universitas ad unum redit, universitatis tamen nornen in uno conservatur , per L. 7. s.f. g. quod mirer . umores licet per unum non constituatur , Oster man. h. Nomen enim manet, licet res pereat, videt Schneide . h. n. r. Iul. Pac. dccia. s. a timum,
589쪽
Lib. II. Titi io. s. io. De Legatis.
Quid iis grez ovium fuerit legatus, & salia corpora recipiunt augmentum lecte-
post testamentum factum accessione mentum, & tamen semper sunt eadem , cur. auctus , de tumi etiam augmentum L proponebamur, ps. de j iciis. L. tum veniant, legatario, V. s. si centum elant oves teinpore ao. g. s. g. Δ'. bared. mesen c. AIvnsing. testa inenti, & postea multis aqnatis creverit Theoph. atqui tam aedes, quia, si ex sunt ad centum quinquaginta, annξ etiam so. de- cori ora universalia. E. δα. In i hoc tamen benti ir legatario 8 Respondetur, quod sta differunt, quod pedes snt corpus connexum, Ratio: quia i Grex non minus est universale ex partibus inter se cohaerentibus : grex auia corpus, quam sunt aedes : sicut E. aedibus le- lem , populus, letio &α corpus dejunctum, satis colu mnae & marmora, quae post sactum. ex partibus distantibus constans. videatur L. testamentum adjecta sunt, testato cedunt: ita rerum mixtura. so. f. is usucap. vide Ueleiab. Et oves, quae post sactum testamentum gregi Myns. & Iul. Pac. h. adjiciuntur. Ratio utriusque: quia univcc
casus hujus par raphi. 11. Cur a morae testatoris 3 Ad quem b=ectu lucram ct a num p r . Tamen d es hae e tratis trimum cedis cb. euru aditione, cur L. citius legatum εον τι- testatore emergens comingat lo it tamen legata rei domini satim momgatarium ρ αδ testatore in letataritim transit. Iulos augeatur via minuatur ps ejus N. An in omnibus legatis aues cevir a te mortem, ante ad tam haretraum y pore monis λdistinctis. n. s. ao. Cur non legatum ad Hem incertum, vel Diversitaris ratio. . Agia. sab eon Dione ξδ. Cur augmentam ct decrementum redas as. Cur non legatam usi uam o jurium
strvo, si ibi manumis sis peculium personalium 'legasum ar. 2uodo cedat dira legati, quando se p. 29d si autem ex rebus peculiaribus au- ωus in restam mo manum tutar, Lum si Z ct ei aliquid legarur 3 - νυ. mando ricatur augeri ex relus tum a . Cur ab adita primi haressitate 3 liaribus t a . Nunquid hareduas jacens lota domi-II. IPuia sit cedree δ' venire Hem 3 ni est.
M. a uid prosi ι diem cessi se, o non venisse ὶ as. Guando veniat dies legati 3 in legaro
u. Cur non ab ad la haerestate3 at aequando in conitiona 81. - , Roponitur hic talis i casus : Dominus meisb. & Myns. h. E. eius augmentum Je 2 quidam , cum haberet servum indu- decrementum spectat ad legatarium. Ratio strium concessit illi pusillam pecuniam, alia: t quia peculium dicitur esse instar ho 3. ut cum ea negotiaretur, quam in iure sole mis minis, E augeri & minui, crescere 4e decre- peculiuin vocare, ponamus suisset. I O. seli- sceic Pinest, L. Peculium, ψα. f. deprcul. Di pridos: deinde fecit testamentum , & legavit il- Harp. h. num. 3. Anton. Perez. h. lud peculium Titio. Evenit autem, ut ser- Dicitur autem vivo testatore. Ratio se 'vus luci aretur quinq; adhuc solidos, vel quin- cundum tas. Se Pere E. h. quia olim dubium a. que perderet. Qu. frio t est: an Titius fuit, cui legati incrementum vel decremen indili in lE posmi petere io. iblidos, sive an tum esset praestandum , mortuo testatore. damnum quoq; δe lucrum ad ipsum spectet 'Itaque , . . ad hoc Respondet I inperator: quicquid pecu- RI Tu R secundo: l quid si pecu- Iici accedit, vel decedit vlia testatore, id lega- lium servi sit legatum, & servus aliquid aciatarii lucro vel damno esse, L. . g. r. f. de ρο- quisierit, post mortem testatoris, & adhue l. let. Ratio: quia si universale corpus le- a me aditam liae reditatem, cui illud lucrinia ac satur, augmentum spectat ad legatarium, L cedat, hane sine an legatario: utilitam, si, sin to. a. atqui peculium est Ad hanc f quaestionem Respondet Impe- s. quoddam totum , sive corpus universala, rator cum Iuliano in L. . I. Lssi pecu .le: distiti i
590쪽
Estinguendor aut enim peculium legatum est
ipsi servo, in testamento manumisso, vel extraneo. In primo casu augmentum ad legatarium , in posteriore ad haeredem pertinet. Diverstatis t rationem adfert Vlp. ind. L. Ly. s. p. da privi. M. ubi ait: Cum servo suum peculium legatur , verisimile est, testatorem omne augmentum ad ipsum pertinere voluisse, cui patrimonium manumisso suturum est, cum vero alii extraneo legat, non sic : nisi manifesso aliud appareat. Cum enim id servo tanqua in Patrimonium relinquat, videtur
velle, ut quam plenissimὲ ad eum perveniat,
Harp. s. n. s. Ratio t alia , cur omne lucrum& incrementum , ante adi tam haereditatem acquisitum , ipsi servo legatario debeatur, est in textu e quia quoad servum eiusmodi legati dies primum ab adita haereditate cedit, quoad extraneum statim a tempore mortis. Unde ic argumentari licet: legatum universtatis ausetur L minuitur, usq; dum dies legati cedat, hoc est, donec debeatur, mesenb. s. n. r. per L. denique. t. q. ωθ. de pec. . sed peculium est universitas quaedam , sive corpus universale, ut supra audivimus, E. peculii legatum augetur, & minuitur, usq; dum dies eius cedit. Quo ita supposto subsumere licet: si
peculium servo in testamento manumisso te satur, huiusmodi legati dies ab adita haeredi tale cedit, ut est textus hic. E. peculium servo legatum usq; ad tempus aditae haereditatis augetur, mesenta λαι. E. quicquid peculio eousq; accesserit, servo accedit. Hoc E. in casu quantitas peculii consideratur tempore aditae haereditatis, Myns. n. . . in f hoc est, quantum tempore aditae haereditatis in pecu lio reperitur, tantum legatario conceditur . g. si veth t non servo, sed extraneo alicui peculium legatum suit, tunc lucrum, quod inter mortem testatoris, & aditionem haere ditatis peculio accedit, non cedit legatario,
sed ad haeredem deiuncti pertinet. Ratio eadem est , quae supri: quia peculium augeturn minuitur, usq; dum dies testati cedat: sed in extraneo dies legati cedit statim 1 morietestatoris, E. peculium extraneo legatum, usque ad tempus mortis tantum augetur , Jul. Pac. h. E. u quid peculio post mortem testa toris accesserit, ad haeredem , non legatarium pertinet. In hoc ergo casu quantitas peculii
spectatur tempore mortis, hoc est, quantum tempore mortis testatoris repertum suetit in peculio, tantum legatario debetur quod autem post mortem accesserit, non debetur . s. Hoc tamen i Limitat Imperator in textur Nisi Me ipsis reb- paetii eribus auctum suerit, tunc enim non tantum servo. sed etiam
extraneo legatario cedit. Ratior quia quod ex ipso peculio venit, & proficiscitur, aequum est, ut ei detur , cui legatum est peculium, Io Harp. h. n. t. Dicitur t autem augeri ex rebus peculiaribus, quando augetur ex rebus, qu
sunt in peculio, ut si antilla erat in peculio, &peperit, vel sundus ti ex eo fructus nati, &α tunc partus ancillae, & fructus sundi res peculiares sunt. Aliud est, si augeatur peculium ex operis, labore & industria servi, vel ex
donatione, vel ex alia causa , die enim res
non sunt peculiares, ac proinde Hbtaneo non cedunt, sed tantum servo Theops. ti Harp. lused quia ista sunt nonnihil obscura & di scilia,
ideo pro eorum declaratione,& facilitatione
QuAERi Tu R t tertio : quid fit cedere radiem, & quid si venire die in t ad hoc Re Mondet Ulp. in L. au. f. de HS. cedere diem signiscat incipere deberi pecuniam , & dies legati cedit, eum deberi incipit, Jul. Pac. h. venire die in significat illud tempus , vel illum diem venisse, quo pecunia peti possit. saepe enim ob/isatio ti actio est nata, exactio tamen nonnihil differenda; & multa saepε debentur, quae
tamen non illico recte petuntur. sta etiam saepὸ contingit, ut res legata nobis debeatur, nondum tamen rectδ petat uno.
Ad quid i prodeli ergo obligatio , s non I adatur actio 3 quid iuvat diem segati cessisse, &non venisse 3 nunquid inanis est illa cessio 3 ad hoc Respond. cessione in diei non esse inutilem , etsi eo die res debita vel legata nondum peti possit; quia operatur saltem transirimonem, hoc est , quia tunc . cum dies cedit, rea
incipit deberi , & nobis ius aliquod acquiri.
ideo possiimus ius illud in haeredem transmittere , si contingat nos moti, priusquam a nobis percipiatur. Nam scut supr. I. sieadem res.
a. h.T. regulam tradidimus negativam : ad haeredes transmitti non possimi, quae non debentur , non debentur, quae nondum cessa sunt riia hla possimus se a re assirmativam : adhaeredes transmittitur legatum,quod nobis debetur , debetur autem, cuius dies cessit. Ex quo cum mesenb. n. ν h. intelligere licet, cessionem inventam esse propter transmissio-
tibis aris. s. C. dis ead-M. ita ut si legatarius prius moriatur, quam legatum accipiat, id ad suos succes res transmittat, Iul. Pac. h. sti. g. quando iura usu f. ced.
Diegs i l saltem in servo nil II proderit cessisse diem, s ipsi aliquid legatur, quia servus haeredem habere, M ad ipuam nihil transmittere potest. Respond. licet servus nullum habeat haeredem, neq; habere possit, nihilominus etiam in persona illius cessionem esse utilem. Quod enim homini libero, sive patri sa- milias est haeres, id servo est dominus 1 &quod ego paterfamilias nondum perceptum ad haeredem meum transmittere possum, hoc servus domino acquirere , sue ad dominum transmittere potest, quod autem ad haeredes
non potest transmitti, id neq; dominis acquiri , Theoph. h. AER a Tu R ' quarto: quando R. dies