장음표시 사용
121쪽
122쪽
genere acumen considero, Olm plurimarum rerum abditas , ac recundita quarum comprehensiones, & maximas
cognitiones ij habuerunt, inuehtiones mente pertracto: non possim Asrona Tages, Diuae Agatae maxime Antistes,vosq; c teri praestantissimi, ac nobilissimi auditores non mecum admodum admirari. Cuius rei admirationem scio, & in animos vestros penetrasse, penitusq; in illis insedisse. Quis enim alioru veterum loculentissime Historias seriptas non admiratur Quis aliorum diuinationes, & rerum. futurarum prefagitiones diuinitus excogitatas, animo'. conccptas, mente copraehensas, posteris fideliter tr ditas non suspicit,& tacitus veneratur Quis quorumdam eloquentiam, & apud Graecos, & Latinos incredibili admiratione non intuetur, legi obseruat, imit eur, ad vIum j; suum, quodcunq; genus illud doctrinae sit , in quo quis versatur, deducit, ac qua arte potest 'udi ni L a derivat c
123쪽
der at e Quis sbkratice de solo bono disputantes nc alibenter audit e quis non aures libentissimas admittit ad plenissimas, uberrim sq; eorum disputationes, qui de summo bono ex communi consensu ad hominum sensus disputant λ quis no libenter interessetin utranq; partem mirifice disputantibus minime contemnendis
Philosophis Academicam dignitatem hoc disserendi genere sustinentibus Quis quoq; Poetaru acri ingenio satis plene comendare potest e Quoru industriam
cum mecum animaduerto, eos vel e Coelo delapsos existimo, vel Deorum Immortalium munere effectum credo, ut quod humanis artibus, & summo studio nullus unquam assequi potuerit, isti diuina illa virgula adiuti, &subleuati quaeq; maxime obscura hominibus cecinerint , ac patelacerint. Id Poetarum studiosi excorum innolucris excerpunt,&colligunt. Humanam enim conditionem hi naturae maximi, & optimi pictores nobis effingunt, exprimunt,& ante oculos ponunt, aerumnas,& calamitatu innumerabilia genera, quibus -humanum genus expositum varijs modis confiitiatur,
omnibus coloribus,& vario pinicillo pingunt. Quod ab Homero, alijsque , & Graecis , & Latinis eximijs Poetis diligenter fieri animaduertimus. Nec obscure id a Vergilio Poetarum maximo tractari seruamus. Quam rem licet diligenter per vos intueri, haud ignorem, non tamen grauabor,& ipse si tamen illa dicendi facultate valebo , qua id pistare possim, vost avide expectare significatis P hoc dicendo exprimere. Non - enim despero, quin ex Vergilii Poemate ea doctrinarugenera cliciantur, in quibus omnis antiquitas maxima cum laude, & commendatione versata est. Nos enim
hic satyras depraehendimus, quo genere carminis immi proborum
124쪽
proborum hominum detestanda:vitia, Perditorum ἡprofligatorum,protervorum impuras, insanas, petulantes 4; libidines, & furiosas voluptates abdomini natorum corrigimus, exibitamus,& castigamus. Comoedias quoq; , quibus mediocre hominu genus principio comoueri solet, mox cum praeter opinionem Delicissisimus rerum euentus illi successerit, gaudio exilit, &triumphat, reperiemus. Inscelicissimum γotentissimi imperij,& florentissimarum rerum, amplissimeto: familiae repentinum, inopinatum, & improuisum calum, ac exitum, hunc apud Poetam admirabimur, & deplor bimus. i Quas inexpectatas calamitates , & rerum vicissitudines tragoedijs concludimus . Hinc quoquς leges , quibus imperias, & ciuitates continentur, se uantur, & custodiuntur, adisicemus. Philosephiae uberrimos fruetus ex quoq; uberrimo scientiaru istarufonte abunde exhauriemus,& eliciemus. QuAm rem suo loco enodabo,& paucis explicabo, cum de carmimis maiestate, & venustate, quae institui dicere, enarrauero, quod quanto antiquius ostenderimus fuisse, eo. nobilius id nobis probatum iri non diffido. i Taceo Poetarum fabellas, quae nos vario pigmento, & quasi admirabili, multipliciq; colore & Emblemate notato, i & composito mirabiliter detinent, quae quid quoqResignificent suo loco quasi niteruolantes indicabimu*.Quapropter ut ea attentione id disertissimi auditorςs COMOscatis, qua rem tantam haud ignoratis dignam esse, vos etiam atq; etiam bratos. velim. Sic enim &Vos non parum in his rebus pondus,& grauitate inesse facilius cognoscetis,& nos vestris attentissimis animis
qui candidissimus splendor inderi erit beneuolentiae, qua me semper amplexi fuistis, magno labore, licu
125쪽
bitis.& addicendum inflamabitis Qua libentissima & liberalissima attentione, nihil mihi hodierno die
gratius, & optatius contingere posset. Quare agite antiquum Poetarum genus cognoscamus . quantum enim horum cognitionem habere conducat, amotis tenebris colideremus, diuinam hanc prolem in lucem
adducamus,ut mox eorum sententias explodamus, qui
sanctissimis hoc genus hominu maledictis lacessiverut & indignis opprobrijs notauerunt, caninisq; vocibus insecuti sunt. Nec vos pigeat audire & internoscere Poetae diserimen ab oratore, AEneaq;Jvestru antiquu Ieroem agnostere,' vexilum cum maxitno Poetasio loco mouenthm o Constituta igitur hac ingentis mur Hi, & uniuersi orbis Gmnibus admiranda fabrica ab
Optimo & Maximo Dho, quae sedos, & hominum per
innumerabilia secuIa domicilium futurum estat, Poetet statim cum reliquo animantium genere exorti sunt. Qui rerum omni u, ac tanti operis architecti incredibuqem, diuinam fabricandi artem,solos insenium; admi rabirem potentiam , agendi maxima' celeritatem, veris perfectionem, pulchritudinem inexplicabilem, praetermodum admirandam, & omnibus seculis contemplandam , quibus haec machina staret, voce, & quadam rei testandae cupiditate, quae illorum pectora titillabat,concinerent. Hinc, t sacrae lite testantur, Caimus, & Abelluς fratres primum orti, & adultii Deo sacra fecerunt. Quam rem modulatione carmini s apud Hebraeos fieri solitam legimus, accepimus , didicimus, & nunc confirmamus. Genus hoc quoq; sacrificandi Abraas cognouit, accepit, probauit, &secutus est. Vore eium & ipse ad numerorum com
prethensionem,& persectionemsinnata, Deum in sacra
126쪽
aduoeabat. Apud eosdem Hebraeos, hic praetereo
multa secuta , quibus in sacris celebrandis , diuinisq; laudibus cocinendis innumerabiles Poetae storuerunt fuit & Moses vatum maximus,& optimus, qui sacroruusum iam tribus millibus annoru,& amplius,coms
iis a rerum conditarum eXOrdio,& creataru principio.
a maioribus institutis, nouis ,&auctis Cerimonijs adnumeroru canti Ienam amplificauit, integrum & perfectum suis posteris reliquit. Ad cuius canendi, consecrandi consuetudinem ab ilIo penitui perlacta,& absolutam, reliquae tin vario terrarum ambitu sitae gentes, & nationes dijs suis , quos ignara hominum antiquitas verae Religiopis sibi Deos effinxit, sacra instit iterunt, & insti tuta carminibus fecerunt. Babilonei enim qui Chaldaicam gentem legum moderatione gubernabant, quoru Nembrotus Imperator viis in aere igne, qsem Dqum existimauit, sacra instituit, sacerdines ad Deorum laudes con lebrandas, qui Carminum concentia hymnos Diis suis concinerent ,
creaverunt. Posteri quoq; Regis sui institutum secuti sunt. Legimus &apud Assvrios, gentem alioquin
ferocissimam , de Barbaram , Donorumqimorum ins lentem, & rudem , hunc sacrificandi morem per facer,dotes fuisse. Mox haec consuetudo maxime Probata ,& a plerisq; iam accepta per totum terrarum orbem vagari coepit. Hinc apud Graecos Linus, Musteus,
Orpheus maior, Musei fiIius, ut scriptum Iegimus , viguerunt. Apud ThracςFOrpheus, Romanos tas,ut minus antiquos taceo minor floruit. Quorum diuina carmina monam mysteria, & arcana comple--bantur, quae in Iucris,& integumentis quibusdam abdita, & tecta tantam enim vim , & tam coelestem
127쪽
prodi nolebant st hominum alio In aeutismorem
mentes obscurabant. Id quod non nullis occasionem& ansam dedit; ' vtoibus criminationibus sanctissimos Poetas insectarentur, quorum fabulas cum non intelligerent.' illos maxima detrimenta humano generi at tulisse dictitabant, idq; literis tradere minimξ ver bantur . Quod quam inique, & iniuste, libidinose, nefarie b fecerint, mox docebo, cu utilitatem , quam maximam ex Poetis Deorum interpretibus, &face dotibus, capimus , intellexerimus. Viderunt & illa antiquissima secula Homerum,Theochritum,& Hesio- dum, quorum licet simplex,& nudum carmen videtur, tamen' altius intuentibus, occultissimarii cognitionum res cognitu haud indigne sese illoru scriptis explicant, & aperiunt. Homeru certe quantum peritissimi quiq; admirentiir,& observent minime obscurum est. Cuius
admirabilis doctrina, & colenda industria illos uberrimos,& saluberiimos, maximeq; copibsos, & tacundos fructus peperit, quos si humana conditio cognosceret, Philolophia nequaquam egeret. Hic enim tanquam Prometheus, qui ignem quondam e Coelo in terras ad usum hominum ut Poetae fabulantur detulit,h Deorum arce ,& Palladis altissimis tectis profectus philosephandi, recteque vivendi rationem mortales docuit, instituit,& in eorum sinu atq; pectoribus illam reposuit. Quid enim eius pulcherrimi libri aliud habent, quam iusti,& iniusti acerrimam disceptationem,
di utriusq; magnam conccnationem, & discrimen,
quod & ijs liquido apparet, qui in Homero, & in Pla-
rone aliquot horas versantur. Et hic Poeta nobis peri antiquus est. At dicet aliquis, cur Silure ius aliquae fabulae non Atheniensibus receptae sunt, ut vincula
128쪽
matris a filio Ieseste, filium e Coelo a Patre praecipitatum . & multas huius generis. Non id inficiamur. Verum quam personam sustinet in eo pulcherrimo se
mone praestantissimus ille Philosophus e Nempe Reip.
compositoris, & totius Ciuitatis morum Magistri, inquam praeceptora facilem seriem,& legum non obsturum ordinem,non erat,vi hic grauissimus legum lator Poetarum fabulas obscurissimas, allegorijsq; maxime implicitas insereret. Hic sanctissimus legum scriptor non Delphicas voces serebat, non Ammonis oracula proponebat. Non Dodonaeas quercus edebat, nec Sphingis enigmata tradebat, feci cuici: intelligenda proferebat. Ne ergo imbeci Ies adolestentiu mentes obseuritate fabularum caperentur,& tanquam inexplicabilibus laqueis irretirentur, cauit, propter imperita multitudine, ne Homeri aliquae fabulae admitterentur. Quas si per ocium liceret, singulas interpretarer, &tanquam velo sublato aperirem. Verum ne oratione nimis longa vobis molestus sim, unde digressus sum reuertar , hoc tamen loco suo diffusius agemus. 9Hunc igitur maximu vatem secris,& donis iras Deoruplacandas censentem admodum antiquum habemus. Taceo breuitatis causa, temporis mihi nimis intempe-siuis angusti js praepeditus,ac interclusus innumerabi- Ius alios nobilissimos Poetas, qui primis illis seculis morentibus viguerunt .. Et quo genus hoc diuini semimarij antiquius est, quin eo nobilius,& praestantius sit, nemo nisi extremae inseniae siti mihi hoc inficias ibit oi Vt enim ciuitas cum aliqua de principatu, & dignitate .contcndi τι si' praetes cstera vetustate:quoqi alteri pratistat, quod summi viri hac de re,non minus docte. quam dapienter agentes,docent, quo haec excc llcntioi it hcaea i , ubi Ni dignitatis
129쪽
dignitatis gradu melior pr ponitur, sic se quo reliquis est inuentione, & alicuius rei cognitione prior, summa cum dignitate retenta, eo praestantiorem illam cum maximis viris dijudicamus. Sed quid hac de re diutius vobiscum ago, & pluribus dissero apud te praesertim
ANTONI T R E c Μ Ε, qui haec omnium maxime, &optime nouisti Recordor enim te alias de Poetarii, & antiquitate , & nobilitate dissertissime mecum diu egisse, cum in hunc sermonem forte incidissemus. Ex qua doctissima tua oratione, & elegantissimo, teci; & maioribus tuis dignissimo sermone, haec omnia fere, quae de Poetarum antiquitate , dignitate, mystcrijs ocultis disputo, excepi. Sed haec de antiquitate. Nucquam utilitatem ij afferant, examinemus, ut maiori cuadmiratione illos prosequamur,& quantum his debeamus, ne ingrati tantorum laborum, beneficiorumq; immemores videamur, istorti beneficia fatentes facile cognoscamus. Sed hanc rem paucis perstringamus, ne maximarum rerum implicatio , nostroru animorum aciem perstringat. Quid ergo Phaetontis miserabilis casus nominibus sanae mentis portedit none occulte, di prudenter admonemur c ne semper Oedipos quaer musὰ nihil petendum, quod honestum non sit, & quod facile concedi no possit e nec rerum imperito, alicuius rei administratione temere tradi oportere,ne precibus aliquando victi, una cum furiosis, & inscijs rectoribus praecipites ruamus Quid Nisi crinis fatalis per filiam Insano amore correctam sectio e None id nos edocet, nihil tam sanctum , religiosumve, & pium esse, quod
vesanus, & perditus amor no violet, polluari maculet,
atq; funditus euertat e Quid illud Didonem diu castissimam, nouis, & inopinatis illecebris, fallacibusque lenocinijs
130쪽
quamuis prudentem foemina diu fallaciter oppugnata precibus succumbere, & promissis insidiatoris amantis
deludi posse omnibus exeplo est ξ quid rami aurei ope& auxilio ad asperrima, profunda,& maxime tenebricosa loca viri forti mini profectio, & eiusdem in pristina rursus sede, ad suosq; socios gratus reditus nihil profecto, nisi qui virtute septus est quocunq; velit iter tutum,& expeditum illum habere λ qui vero vitiorum
catena colliguntur, quales Atreum, Thiestem, nia-
Ium , di huius miserimae sectae plerosq; alios in fabulis legimus, hos infernis hydris expositis dies,atq; noctestorqueri, nec recessum inde miseris impetrari diutu nis precibus, manifeste apparet. Quid quoq; illa ve torum libera emisso, excursio, & promiscue concert tio, quae mare ab infima profunditate subuertit Nihil equidem nobis aliud affert, & demonstrat, quam rationem victam, sensus subactos, appetitibus parere,&in eorum dominio penitus contineri. Quae animi perturbationes nisi hominem illum inuenerint, qui forti, ac sapienti animo ipsas ferat, suo arbitratu regat, coerceat, huc illuc eum, cui appetitus imperant, agunt. Neq; ille Neptuni auxilium unquam impetrabit, nisi se ipsum cognoscens, nubes, & caligines innixus fomlitudini, & rationi, ab ipso iam subacto, & in se reuocato, rationi ; animo penitus reconciliato detrudat,& in portu vagantes naues idest sensus aberrantes reuocet, que Sol exories comitetur,& sesius recta cognitio,
in unum colligat,& amice cogat, prudentibus i. dictis, comites rationis sensius,undis fere,& perturbationibus naufragos, & vix oppressos, & iacentes erigat,& consuetur,qui vir maxime strenuus, in summa arce,& sp M a cula