장음표시 사용
61쪽
hus Annalibus.traditae, ci consecratae. Sed hune,qua religionis gratia, quo pietatis ossicio, quoud dignitatis &honoris nomine, in hanc Diuinam prolem inseras, exqui-iunt homines huius primarij urbis. Si de laudibus summi Pontificis, & Francisci Sfondrati Cardinalis, qui Deo
annuente, Virtute sua, ad summos illos honores perue- nit. quibus hanc patriam inam talem fecit, tibi agedum fuisset huncne cuius praeter modum studiosus videris in .eoslegio horum ditiorum collocasses parum certe studiosius latinorum, graecorumque poetarum, & oratorum
es . Ij nam auo quando agunt de aliquo Principe, illum a
tussia teligunt, quid unumquemque deceat maximd obseratantes; talius mi ignoratio homines saepe doctos, nedum semidoctos in magnos errores trahit, quam rem si diligeter oculis tuis vidisses; numquam tam inepte dixisses. Atque si cum amicis tuis id aliquando communicasses,. huius rei certe, ut tui sunt honoris studiosi, te aperte in simulassent, vel potius a proposito reuocassent, praecipue
si ad illum retultiles, cuius maxime id vidisse interfuisset, qui ζ ut certo scio hanc laudum communionem Om--nino respuisset. Nam quid personae suae consentaneum dit haud ignorat. quid vero horum quemque deceret maxime nouit. Hic iuuentuti erudiendae, & in veteri disciplina retinendae praeest, praesint & alij in hac urbe literati viri. Horum vero, alis religioni, alii ciuitatibus, &maximis prouincijs regendis, non tam hominum fauore, quam Deorum beneficio & praesederunt & praesident. Sed conferre hunc, vel quemlibet altu hasce literas profitentem cum huiusmodi summis viris, est Mustas Elepha
tis comparare, tenebras luci, nostrae Turri infimum cami- niam, Deos hominibus. Prudenter tecum actum, hon
rique Gymnasiarchi tui maxime consultum misset, si in epistola tua sic scripsisses. Tres de summorum virorurnia Iaudi-
62쪽
Iaudibus orationes edendae, quarta de eligendo Gymnasiarcho. Quam separationem, & hic commendassiet, &omnes approbassent. Non enim nulli persuaserim , t metsi ab illo omnes intelligentias cognitas, quis dixerit s.&Vt tu scribis pricterea a nemine, inter hos Heroas sibi lucum uelari expostulaste. Quis enim tantae arrogantiar, tamque insignis insolentiae esset, qui vix dignus inter e
rum assecias, & apparitores annumerari, Vellet unus e
summis haberi,& decantari Θ Nemo certe, nisi illos minte capt0s imitari placeret, qui parentibus neglectis, reli' gione spreta, verecundia contempta, Deorum natos se credi voluerunt, sacraque, ut maximis Dijs sibi fieri h
minibus mandarunt. Veru hic mos apud Persas valeat, Mon Cremonenses, qui omnes mansiueti sunt, & cum de cdro viventes , quique norunt Optimos Duces a grega-rijs militibus segregari. Sed unde digressi sumus reuem tamur. Quotannis varij generis non ignobiles compo stores innumeros eκ Theatris illis exij lse dicebat ide ille Tartesius. Cumque se ad altioris scientiar sttulia contulissent, ab omnibus qui ex diuersis nationibus eo confluebant ob politas literas, quas in patria didicerant, &ob humanitatem, suauissimosque patrios mores conc pilos fuisse crebro repetebat. Quando enim ad legum studia, aliarumve liberalium artium iuuenes Cremone ses harum humanarum iam emeritis literarum stipendijs ibant, alibi edoctos iuuenes, non hos ab hominibus instructos aiebat religiosissimus senex existimasse, sed a Musis in Apollinis latiolis . , Tanta erat laus praeceptorii Cremonensium illius aetatis, id non raro, sed frequentissime idem,& quia patriae studiosissimus, & antiquae aemulationis maxime memor Tartesius narrabat, &quia verissimum erat, id quod comprobauit quam plurimorum Delicissimus euentus, ad certissimam patriae nostrae im
63쪽
mortalitatem, & ut ad eorum aemulationem honestissimos iuuenes, qui in illius fidem, & distiplinam traditi erant, incenderet, quod vigilantissimi, solertissimique praeceptoris, & suorum auditorum amantissimi propriucst; od & ab optimir, reique militaris peritissimis viris, acies instructas in pugnam ducturis usurpari solet , quando illis patrium decus, ductoris dignitatem, vires
auitas, eorum constantiam, animique firmitatem, qui pro maiorum suorum laude pugnantes occubuere, ut miliatum animos ad pugnam accendant, ispius repetunt.
His stimulis, atque ignibus, no Cremonensem modo i uentutem sub illis praeceptoribus, ad laudum studia a censem fuisse, sed & maximos quosque viros, qui praees sent iuuentuti erudiendae accepimus, & ipsos eodem si dio aemulationis ad capessendas scientias incitatos futuse. Vnde dicebat ille Peripateticorum, ut unum ex mul
tis seligam, facile princeps Aristotiles, sibi turpe fore, si
Isocrate docente ipse tacuisset. Haec cum ita unt, Nobialissimi Cremonenses, quid iam hic amplius dicere aud bit, cauendum ne qua vobis imprudentibus, quos omnes nationes, stimini Imperatores, Maximi Reges prudentis simos cognouerunt, vobisque incautis sic ipse scribit quorum lapientia, cautissimisque consilijs haec respubliaca administratur, omnique ratione in pristina dignitate
retinetur, ne qua inquam noua consuetudo, novique mores inducantur 3 Qui noui quaeso sunt ij mores Qui inusitati ritus Plures in hac urbe fortasse docendi ludos
aperiri ' At vetustum, usitatum, acceptum, omnium Cr monensium suffragio probatum, nullo tempore id intermissum habemus. Nisi sorte ad eam Grammaticorum penuriam res adducta esset, aeris corruptione, temporis c lamitate, & mutatione, Deorum ira,vt vix unus esset, cui
tota Respublica literaria sustinenda committeretur. Viaden
64쪽
denh hae tua pietate plus noceas , quam prosis , & dum ostendis te.velle iuuentuti Cremonensi consulere, publicae dignitati prospicere, eos imiteris, qui Socratem illum
omnium sapientissimum sustulerunt. Scis quanta cal mitas uniuersae Graeciae illata sit, ea temeraria, falsiaque pronnnciatione . Socrates in Rempublicam Atheniense nouos mores indncit. O', perniciosam, & pestiferam illam vocem, quam maledictis prosecuti, detestatiq; sunt omnes deinde Athenarum Nepotes, parietes quoque ipsi
execrati. Hi tibi videntur noui mores, liberos Cremo nenses in veteri consuetudine, Maiorumque curriculo rotinere e Proximis, remotissimisque ciuitatibus, e quibus honestissimi iuuenes, fama Cremonesium Grammatic rum allecti huc quotidie conuolant, plura patere theatra, plures virtutis ossicinas ὸ plura literarum emporia Θ Vis Placentinos urbis istius antiquissimos hospites, Mantu nos amantissimos, Parmenses studiosissimos, quorum luberi in contubernijs Cremonensium liberalissime tractantur,amicissimh,& fidelissime erudiuntur, illud tristissima voce proferre Θ o' Gymnasia antiqua,quondam Crcm nae florentissima, quorum decreto concidistis e Cuius voce praecipitastis quorum persuasione corruistis e Quorum negligentia euanuistis quam horum tristis,& vox luctuosa esset, Tartesij manibus, Musonij, reliquorumq; de patria hac optime meritorum qui tot labores in st dijs confecti sustinebant. ut non unum, sed plures alum
nos relinquerent, qui consuetudinem a maioribus a caetam non demitterent, sed quibus possent viribus, seruarent, quando augere non possent. Si hic Musonius adesset, ut adest perpetua illius apud nos memoria, qui patria hanc semper unice dilexit, c Sentio tabulam quendam obmurmurantem, at discessit 9 causam scitis, nihil amplius dico inquam'ic adesset Musonius, qua ille dia. z D cendi
65쪽
rendi copia, quo verborum sonitu quo vultu, quo conam probaret plures in urbe ludos aperiendos esse eo, Idq; ci
tribus maxime conducere, cum ad utilitatem, tum vero ad ciuitatis decorum, famamque diu promulgatam ,
Quot iuuenes in Theatro illius Tartesiani tum aemulo sorcbant,qui singulis fere disputationibus cum Tartesi j di scipulis, de multiplici rerum intelligentia contendebat , quales ii tum crant e Quibus disserentibus, res nouaS,magnas, auditu dignas, arduas, inauditas audiebamus,.com discebamus, memoriae mandabamus. Atque aemulatio' nu haec omnia velis; nolisve dicas, praestitisse necesse est. Amicum praetereanostrum . quem tu verborum ornatus Quo potes extollis , in frequentissimo amicorum coetu
cicere audiui, se nunquam disputationes subtiliores, acutioresue, quam illae erant auditurum, quae fiebant per ibios dies, quibus tres illae Academiae, Tartesiana, Murunia, Barbetana, deliteris inuicem concertabant. Hoc cognosces a maioribus natu, si forte in malorum instit iis, di ingenuis exercitationibus haesitas Sed quid anti, qua, seu probata commemoro Rotandi uagnini, hominis disertissimi, exercitatissimi, magnae eruditi nis, mirae iucunditatis, Auditores, & discipuli quam dest spem concitant λ quam opinionem sustinent ρ quam ea vero laetitia parentes suos afficiunt, ex ea, quam emi nostris habent illorum aemulis conflictione ξ Dij boni quanta cum attentione, qui mihi secti sui it illos audiunt 2 vi in illos oculos omnes conijciunt e ut acute di sipulam res, studiose eos intuentur ξ Quid sub Nicolao Scribo,
nio homine ad literas, patriaeque huius ornamentum na' to, non agunt ingeniosi adolescentes' Qui a meridiano tempore inuicem contendentes, disputationes suas aliquando in noctem producunt Θ, Date mihi hanc veniam
humanissimi Decuriones , ut di ipse de meis aliquid di
66쪽
eam. Habeo discipulos liberos vestros, ac Contubernales vix decimum,& tertium annum natos, qui cum homune, qui aemulationem tollit, ita docte,& modeste alias disputarunt, ut & Gymnasiarchus ille,& omnes qui tum aderant, non possent,no satis eorum ingenia, & modestiam , acutasque & interrogationes, & responsiones, dissicili-masque in rebus obscurissimis interpretationes admirari. Id mihi retulerunt,qui disputationibus illis intersu runt. Summeque ab omnibus, & in primis ab illius ludi magistro laudatos ijdem amici nostri dixerunt. Neque est viij mihi verba dare voluerint domui illos homines simpliees, ac fideles, fion callidos, minimeque versutos . Noui adolescentulos illos9 noui illorum ingenia . a Sed heus tuquid de reliquis cogitas, qui nunc mecum sunt ξquos spiritus habent φ Ii sunt, qui tecum congredi non recusarent. Liceat mihi in hoc quodammodo gloriari. Suntalias tecum congressi. I, nunc tacitis quibusdam ighicuIis conflagrantes ingenij acie acuunt, ut quid aemulatio inliterisvaleat, experiare quam eum ipse tollis, lem e mundo tollere videris . lAt vide ne te ingratum hominem ostendas, qui cum aemulationis studio in tam ma- num virum euaseris, in eum deinde insurgas I belluntibi indicas, frustraque omnino ex urbe expellendam, e terminandam, eijciendam statuas. Verum dic obsecro, quem e multis unum seligendum contendis, nonne isest,
quem omnium primus in illo quasi interregni exordio deseruisti e Quod si id tibi excidit id quod his euenite solet, qui in rebus difficilimis sunt occupati in memoriam redige, hucque tuorum oculorum totam verte acie,
quibus nescio quid te vidisse ais. Recordare Cameram illam,quam conduxeras, vel ut ipse dicebas, occupara Domino permittente. Denudata fere omnis iam Academia vetus erat non ignota loquor iungis te deinde
67쪽
cum principe,ac Domino derelicti Iudri' Atq;hbhe an, mi tui mutationem, ne dicam inconstantiam, cum plures amici tui aegre ferrent, eamque serpz redarguerent, ex quibus multi dabant tibi operam, respondebas non cX pro pensa in hominem hunc animi voluntate, sed loci oppur-tunitate compulsum id lacisse, quod mihi quoque cum de
ea re tecum agerem, referebas. Arbitror tamen, te simulatq; hominis mansuetudinem degustasti, secietatis iam initar non poenitere; Quanquam intimos animi tui sensus persciutari, odorarive nolim. Te ipsum excutias, conscientiae tuae theatrum patefacias, crebrasq; tuas permutationes examines, integrum tibi velim. Sed heus tu praeco maxima voce reeita,opi ex hoc collegio Hypodidascalorum ad Gymnasiarchum deligendum conuen xunt. Hic potissimum,quo cum nunc amicissime, & i re contendis,qui tamen inuitus venit, atque ille, qui &ipse oratione suade Gymnasiarcho promulgationi subisse psit, I Citato reliquos, quos sexcentos hic ad digitos paulo ante numerabat M Huc omnes uniuersae ciuitatis edi- .cto compellauimus'. i At dicto nostro audictes non sunt, quia cut aiunt ipsi 9 neque nomen, neque fidem suam hac in re interposiverunt. h tantum ergo duo nouu hunc
tumultum concitant ξ Horum voces, ac tabellas non admittimus , nam in suis quidam natu maior mihi atam
uit, eblandita illa, non enucleata esse suffragia. Suspecti praeterea sunt nobis in hac causa, quam ob rem, sciunt ipsi. Quod si in Gymnasiarchum suum, cui loco filiorum esse debet.& ijs ille patris, huc dicturi venissent, eos profecto reiecissemus. At subscriberent, & nobis nostri H podidascali, sebscriberent innumeri agnati, cognati,aimnes, quorum sententiam probarent, & omnes amici nostri, sed in hac re horum authoritate nobis haud nitedum esse duximus. Vos ne fatemini, id tantum negotium rem
68쪽
tidie merente non ingrati animi sit, nos bene quoq; mereri. At si alio conditione honesta, vobisq; digna, ubi honestius commorari possetis, euocaremini. recusaretisne ξ Minime. Iam enim harum itionum piget, quas per asperrimam hyemem maximos imbres,nimias procellas Domo stliolam, e schola domum redeuntes patimur. , Nunc equidem mecum ingenue agitis, id quoq; a vestris
quam plurimis familiaribus accepi. Quod si ita est amatissimi Decuriones, ut nos credimus,& hi fatentur, quam ille merito conquerebatur: qui oculis lachrymantibus dicebat Gymnanum suum in dies magis diminui, & illo pristino ornatu denudari, vel ut hic dicit ad nihilu redigie Nos vero de theatro nostro id praedicare possumus, in eo amplius ducentos iuuenes in literis exerceri, quotidieq; eorum numerum adaugeri, sociosque nostros in fide , atq; officio semper fore non dubitamus. Sunt enim homines optimi, ac fidelissimi,& quem sibi semel amandum proposuerunt, ab eo nunquam deficiunt, nullaq: licet
maxima conditione diuelli possunt. Arbitror vero magnam istitiam animis vestris inesse viri Cremonenses, cume per hanc urbem eunte videtis ingenti adolescentium numero comitatu . Raro namq; hi a latere nostro discedunt, quos mirifice amo, charosq; ac iucundos habeo. Sic tum opinor, inuicem loquentes dicitis. Ij fiunt liberi nostri, nobis vita chariores, het sunt imagines corporum nostrorum,cur non amemus hunc hominem, qui liberos nostros sic amat e qui in his instituendis, erudiendis, O nandis, assidue laborat e qui in cuiusq; nostrum, totiusq; ciuitatis laudem toto animo incumbit cur non homine . tueamur cur non illos patriae hostes habeamus, qui ei
negotium facessunt Quod si a nobis assidue laboratur, ut liberi vestri optimi ciues,quales vos nunc eXperimur,
69쪽
et radant,fallunturne ciuies hoc modo, quod hIh ausus est
scribere e Sunt hae captiones, quibus abducuntur,& aliorum discipuli alliciuntur e Hac certξ in re scimus a quodam non parum peccatum stille, sed neminem scriptis prodam. Hic nuperrime quendam huius ciuitatis nobi- lissimum virum domi conuenit, dedito: multis verbis operam,ut illius filiolos,qi in alterius disciplinam traditi erant, ad se abduceret. Quod certe assequutus fuisset, nisi ille egregius ciuis, Pater fidelissimus, fide oratione blada antiquiorem habuisset. Quam rem aegre ferentes duo singularis modestiae non mediocrium literarum iuuenes cx illorum numero, quos hic minutolos vocat, ab illo quem fidei issime comitabantur, alio distessionem fecerunt. Hoc ita factum, non obscuro,& vario sermone, sed clarissima, & omnium una voce ad me perlatum est. Non ego vestris colutionibus intersium, illas & inuitus audio, illoru qui ad me haec perferunt, longe etiam plura dictiari vocem comprimo. Quae hactenus egimus non ficti, noni inulata, hic quo cum leuic ut aiunt brachio contem dimus vultu ipso, ut aspicio fatetur. Neq; enim harum rerum hic iple ignarus est. Sed alio me vocant huius acutissimae argumentationes. Reliqui dicis cura rei familiaris praepediti, multitudine contubernalium occupati , eorum, qui illos audiunt studio detenti, onus tam graue minime sustinere poterunt. Ecquod onus obsecro illud λ Monte ne Aetna grauius ' At tu hanc rem inerti- 'bus, & secordibus, manibusq; compressis, ad Eurotam ut in prouerbio est θ sedentibus obijce, non fortibus,&pro patriae decoro vigilantibus, in studioq; , & laboribus assidue versantibus, 't fama apud illos sustineantiquibus laborios, ipsorum vigiliae non derisiui, cotemptui, despicatui*sunt. Age vero argutias, vel potius captiones tuas iam penutemus . Si rationes tuas eo deducis, nemi
70쪽
nem, qui sit domesticis rebus distentiis , huic muneri publico praeficiendum esse, nulli id certe mandandum aperte significas . Na qui est, vel hic, vel in qualibet ciuitate.
qqi rem familiarem no curet ἐρIn contubernalium commoda non incumbat f Et in reliquos diligentiae suae com
medatos,erudiendos non omnem animi curam, corporis
vires intedat ' nemo aedepol, nisi illa sit lapis, aut stipes. Verum id planius agamus. Tuus Gymnasiarchus a quo vocabulo abhorret sarc ciuitas, quamquam id tu per imprudentiam, civium auribus inculca vacatne his m0lestus enon medius fidius. Habet enim. nepotes ex serore, quibus ut in suos beneficus est, consilio, cura, & labore prospicit. Quod cum ita sit quem tu omnibus praeponis, atq; omnino cligendum dicis, hunc omni dignitate spolias. Vide quaeso quam bene illi consulas quamq; illius
bonoris rationem ha δs, quem cum decorare eniteris,
hyprudcter dedecoras , Si quando ludi magister hic tuus rebus suis illaque tuem, lenis irretitus, diligeritiae te suae
vicarium constitueret, tu curis implicatus, c non enim otiosam vitam degis operam ei tuam nauare non possis, quid tum erit Θ Nonne frustra ad vos vestri confluent
auditores Θ totusq; ille locus amplissimus in desertissima iacebit e Quibus armis te feriam vides. Ad
hunc modum Socratem disputantem saepius obseruamus. Sed quod multum ad causam nostram facit cos memoria repetamus, qui superiori aetate viguerunt, quiqi hRic rei literariae maxima cum dignitate praefuerunt, corum aedes diseipulis nonne refertae erant ζ Hic, tamen ros suas Optime curabant, nec cura liis rei familiaris obstab taqu9 minus publicas lectiones tum Graecas, tum Latinas explanarent Verum, sed eorum sin quis 2 longe dissimiles sumus. Fateor id quos; . sinis enim cst tantae arro gantiae, di temeritatis, qui stilliis comparare audeat bQui sue