Io. Georgii Walchii ... Parerga academica ex historiarum atque antiquitatum monimentis collecta

81쪽

quos adire possunt, qui rerum harum cupidi plura desiderant. g. IlI. Non ab re erit, si locorum quoque, in quibus litterarum perceperunt Cogniti

nem , uberiorem habeamuS mentionem. romanae scholae fuerunt partim priuatae, partim publicae. illas quisque priuatim pro Voluntate & 1ententia sua eligebant, quarum magnum fuisse numerum, ex antiquitatis eruditae monimentis patet. namque sv ET ONI vh 7 de

grammatica: post hac magis ac metis es gratiare cura artis increuit: ut ne clariymii quirim:iri abstinuerint . quominus N ipse Hiquid de ea scriberent: vί que temporibus quihας super via inti celebres scholae fuisse' in urhe trucdantur. postea rhetores & philosophi priuatas instituerunt scholas, quod publica factum esse auctoritate, tibi haud persuadeas. immo Caio Fannio Strabone, Marco Valerio Messala

consudibus de philosophis es rhetoribus SC fa

ctUm, UTI ROMAE NE E s s E N T , de quibus: interposito tempore Cnaeus Domitius A no-harbus & Lucius Licinius Crassus censorex idem edixerunt, quod SUETONIus 3 ad notauit. priuatae erant plerumque domesticae aedes, ineatra interdum, templa, nonnunquam basilicae. Curia aliquando, siepe conductae diuitum aulae. Cons. PANCIROΣL. I α

82쪽

COLENDI APUD VETER. ROMANO s. 63s FERRARI v M. se Μarcus Antonius Gnipho docuit in Diui Iulii domo, pueri adhuc, it deinde in sua privata, teste SVETONIO. η templa quoque emporia fuisse musarum, in E quibus iuuenes bonis artibus instituerint, adio, Paret eX antiquitatum historiis, quod& post id, aliOS OLEARIus de philosophis & sophistis in obseruat. 3 basilicae aedes erant ad negotiatio- id nes & iudicia porticibus & ambulationibus

a magnifice exstructae, de quarum ratione BE ab G I E R i v S. ' in his habebant etiam olim ora- tiones & alias honestissimas exercitationes, is quod ex PLINIO clarum est. publicae , Rholae constitutae sunt publica auctoritate. E V-ε SEB Ius si adnotat, quod Quinctilianus pri- , mus talem scholam acceperit, quippe qui i . ventutem per Viginti annos docuit artem rhetoricam, ' quamuis sv ET O Na Ws & de Tito

a Flauro Vespasiano η dicat: primis e si eo lati-

t nis graecisaue rhetoribus annua centena conseiai, ruit,praefantes poetas, nec non s arti es co si. mit. namque grauissimus fuit litterarum patronus, & Bassus ingenio suo tanti principis miram & eximium qiberalitatem indulgenes namque adeo percepit, Vt ei quingenta se1 ter, tia donauerit. ' multis post annis Antonius i Dius philosophis quoque stipendia & honores, largitus est, quod tradit IVLIVS GAPITO-ia LINVs, δ' dicens : νhetoribus f phes ophist per omnes prouincias re honores s salaria δε-

tulit.

83쪽

tulit. EvMEN Ius rhetor de se ipsis adfirmat: falarium me liberalisoni principes ex huius rei publicae viribus in sex cenis mitribus

nummum accipere iusserunt: πυn quoniam nona Ilus tribuere commodis meis velient, in

quem multo maiora re prius re postea praemia contulerunt; sed ut ter cena illa sisertia, quae erae memoria magiser acceperam. in honore priuati huius magiserii addita pari forte geminarent. & quamuis CASAVBo No videatur nimium hoc professoris salarium, ideoque sexagenis legendum censeat : tamen quum sic dimidium eius minus erit, quam pro dignitate magistri sacrae memoriae, iudicant GRO NOVI Vs 3 & CELLARI Vs, s utique retinendum ess excenis. adde CONRIN- si v M. ipse publitae scholae erant athenaeum capitolium, &. pergulae magistrales. atheneum 1ehola fuit artium liberalium ab Hadriano constituta, AVRE L. VICTOR. si graecorum more heu Pompilii Numae ceremoniad, Iges,omnam, doctoresque curore occoepit: adeo quidem ut etiam ludum titterarium ingenu rum artium, quod Athenaeum vocant, consitueret. erant in capitolio & tempore Theodosii II. Oratores tres, grammatici decem, sophistae quinque, philosophus Vnus, iuris consulti duo ibi docebant, confer PITIS CVM. 7 namque illo temporum tractu ,& antea romae quoque cathedra fuit sophistica rhetorum graecorum, obseruante FABRICIO. 3 pergula erat pars'

domus

84쪽

t, domus eXPorrecta & Propendens, quumqueu romae magistri artium in huiusmodi pergulis ii docerent, dictis sunt pergulae magi ales. V O

iti . Pis CVs R de Saturnino: in Africa rhetoricae iis operam dederat, romae frequentauerat pereul, . magistrales. adpellantur codic. Theodosian. 3

a publicae magi rationes s publicae cellaia, his

ιn verbis: vnruersios, usurpantessibi nomina , magistrorum, in publicis magi attonibus celi, tulisque coliectos undicunque discipulos cir- ,h cum ferre consueuerunt, ostentatione vulgaris i praecipimuF amoueri; quibus patet, ibi gram a malicos & artium aliarum ingenuarum pro-

ue fessores docuisse publice. ludos litterarios

i, habuerunt quoque in castris, ProUt sVEΤΟ-s. NIVS 3 commemorat obsides abductos e lit-- terario ludo. gymnasi nomen & ad romanos a transiit, quo CICERO ' pro scholis philoso-nι Phorum Utitur, item PLINIVS, quibus ad- Uas FIGRE LIVM. si huiusmodi locis fre-

si quenti populo celebratis philosophi ostentania

dae doctrinae caussa se immitebant, alioquii. gymnasi' non litterarum studiis, sed exercitationibus corporis erant destinata. 1ella do- I contium dicebatur cathedra, quae genus eratii sellae altioris & honoratioris operonus struet ei, Cum suppedaneo, aliquando S cum umbella. θε IVVENALIS de rhetorum scholis. 72 Poenituit multos vanae, sterilisque cathedrae,

, Sicut Thra machi probat exitus atques η cundi

Carrinatis., ratione discentium certi erant ordines, seu vi

85쪽

66 DIATR. DE VARIIs Μ ODII LITTERAI

QUINCTILIANVS δ adpellat, classes, cum pro scientiae & cognitionis modo, tum pro a talis varietate, adde C RE SOLLI v M. R ab alumnis artium magistro interdum magnus honos habitus est, quem omni cultu & vario munerum Praemiorumque genere adficiebant, videatur ALCI AT VS 3 & LAURENTIV s. ' nonnulli e doctrinarum doctoribus iterum ea Draediti fuerunt honestate, ut non semper suo commodo, quam discipulorum potius consuluerint, prout tradunt quidam, quod Laberius Hiera, grammaticus Droscriptorum liberos gratis & 1ine mercede ulla in disciplinam receperit, teste qVETONIO. mortalium natura in praecipitia Conuertitur, miraque est prauitat . adeo Vt institutio parentum ac praecepto-1um destituta saepius sit feliciori successu, nisi Draeceptis & eXemplorum demonstrationi adiungatur poena. quam Ob rem Veteres frena disciplinae haud laxarunt, sed in id contulerunt studium, ut pueri temeritatis, desidiae suae Maliorum scelerum dederint poenas, quod PETA v I vs ε adnotat: quamquam nonnulli tam rustico & duro erant animo , ut & leuioris culpae acerbissimas saepius repeterent poenas, vide CREsoLLIUM. 7 frequens Vis erat ferularum ad castigandos pueros, quae qUamuis fuerint leuissimae, acerbiorem tamen cloia loris senium excitarunt, hinc a MARTIALES dicuntur tristesserulae: PRvDENTIUS. sAetas prima crepantibus

Fleuitsub ferulis.

4 de profvsον. orator. nomenciat. Otiiter. c. I. se XIII. 6 ad Themistii orat.

86쪽

adpellatae sunt sceptra docentium Avia

Ouod ceptrum vibrat ferulae, quod multa supeE Virgea: quod fasia cuticam praetexit aluta.&prouerbium : manum ferula subduxisse, de illis dictum est, qui magistrorum disciplinae di

ter ferulas inter paedagogorum arma scutica recensetur , quae fiebat ex corio, durissimo vero, siquidem ad hanc rem canina pellis, corium bubulum, corium anguillae adhibebatur confer FABRvM. si Vt adeo facile ex hoc possimus conligere, huiusmodi poenam haud Iuule leuiorem. attamen scuticam mitius fagrum , quam flagellum fuisse, cognoscimus exHORATIO IM . adsit regula, peccatis quae poenas irroget aequas

nee scutica dignum horribili sectere vel . cuiusmodi caput, plagas discipulis - easque acerbas inserens fuit Orbilius, de quo

s v E Υ o N i v s 3 fuit naturae acerbae, non modorn antisophistas, quos omni sermone lacerauit Ied etiam an discipulos, ut MORAT ivs ' si gniscat, plagosum eum anesians. messis &vindemiarum tempore lites forenses & musὰ cessabant, quod & saturnalibus factum est. namque PLINIVS Q neque ut magi o ma L

87쪽

his ,sed ut discipulo magister. nam tu magia ster, ego contra: atque ideo tu in scholam reuocas, ego adhuc jaturnalia extendo, librum missi: & MARTIALIs Iam trisis nucibu, puer relictis

Clamoso reuocatur a magistro :saturnalia transiere tota. adde HOFM ANNUM &generatim de hoc

argumento SPANHEMIVM. 3g. IV. Nec veteres romani solum in patriis kliolis coluerunt litteras, sed in alias quoque regiones, quae bonis artibus feraces erant &habebant sapientiae & honestarum mularum emporia, prosecti sunt, ut bene coepta doctrinarum studia magis perficerent EXOrnaren quoe ita ab omni litterarum memoria in more suit, ut discendi studio in longinquas regiones demigrarent. num ad Phoenices, musarum Vsu gentem excultissimam, Aegyptii doctrinae caussa sin profecti, id accuratius haud definiamus, quum Chaldaeorum, phoenicum& Aegyptiorum monimenta aetas iam dudum consumserit. ad Aegyptios vero, qui sapie tiae sacrae & profanae operam adeo consecrabant amplimmam, ut doctrinae suae gloriam spargerent & disseminarent in orbis terrae m

moriam sempiternam, philosophi graeci se Contulerunt. quod exempla Musaei, Orphei, Thaletis, Solonis, Pherecidis, Pythagorae, Lycurgi , Anaxagorae, Democriti, EudoXi, Archimedis de aliorum satis & abunde produnt. Perceptis Aegyptiorum sapientiae doctrinis,

adhuc alias perlustrarunt regiones, prout ΡΥ- thagoras Phoenices, Plato Italiam, Democri-

88쪽

in s.

tus Abderita Chaldaeos & Athenarum doctores adiit, id quod pluribus FRANCIus BVD DEUS I ACOBs 3 & IOECAE Rus qeXponunt. hunc modum colendi litteras felicioribus auspiciis romani quoque secuti sunt, qui vel post ingressum in foxum, vel antea etiam, Vel quandocunque occasio in bella, in prouinciis vel alia se ostendit . in exterorum litterarum sedes prosecti . namque romanorum liberi, toga virili sumta, Castra secuti stipendia merebant, etiam quibus animus non estet, ad fastigium. ducis aliasque militiae dignitates perueniendi, ne postea senatores aut pro constites ignari essent rerum bello gerendarum. nec in castris. intermisita sunt studia litterarum , quum nec ipsi thmmi duces sibi temperarent, quin noctis saltem partem Pandam litteris vindicarent; & sic fortitudinem ac bellandi peritiam cum. humanitatis studiis S artium disciplinjs tanto vinculo coniunXerunt, Vt 0 emo in gente illa vel mediocriter clarus fuerit, quin utroque praestare studio sibi curae cordique haberet, si Caium Marium , fa cem illam ciuilis belli exceperis, cuius VOX

barbara apud sALLusaei VM legitur: GRAECAS LITTERAI NON DIDICI. quod commercium praestantissimarum virtutum religione confirmarunt, uno delubro & Herculis & Musarum sacra adeo arctissime compleXi, ut LIPsIVs opere suo si nihil prodiderit, quod in admirationem aeque rapiat, quam hoste diuersissimi ingenii deorum consociatio,

89쪽

quam armorum & litterarum concordiam Plures exposuerunt, eamque ex historiarum monimentis protulerunt inlustratam, vide

NavM 3 & alios, quos conlegit L IN TRVPIvs. 2 qui ex romanis non semper militare

sibi proposuerant, aut post certum temporis spatium reuersi, se oratori tradebant, quo uterentur, aut expeditionibus belli peractis fre- uentabant alias litterarum scholas, quod mo-O ante, modo post ingressum in forum factum est. romani filios ablegabant praecipuo in graeciam, quae eloquentiae & bonae doctrinae omnis nutrix existimata. dicendi disciplina posteaquam sedem sibi ac templum delegerat Athena s, praecipue coeperunt eo 1 e conuertere,

quamuis illud incommodi prae aliis ciuitatibus haberent, quod innata gentis vanitate studia magis ad Ostentationem, aut quaestum, quam ad usum vitae &reipublicae referebant: de cetero autem linguae purioris Athenienses semper fuere custodes. Apollania eloquentiae &politices studiis floruit, cuius ossicinas romani frequentarunt, in primis quum ei nihil defuit, ex quo eos, qui litterarum studiis consecrati, locorum natura & opportunitas adlicit. nec minus Asia musarum doctrinis abundauit, quarum saluti atque incremento in variis locis templa & domicilia erant sacrata, quo perti-

90쪽

nent Mi lene urbs clarissima in Lesbo insula: Tarsis nobilissima urbs Ciliciae, quam multi Credunt esse, quae toties in sacris Memn Thar-ss laudatur, quam peruulgarem Opinionem fuiste, HIERONYMus L docet; Cnidus urbs

Cariae; Magnesia Lydiae, celebris propter studia, quibus romani ibi addicti fuerunt, Antio- ebia Syriae, & Rhodus praecipue, insula Asiatica clarissima post Cnidi promontorium Versus

Orientem uia. 1unt adhuc alii loci, quos petiisse romanos constat doctrinae & culturae in-h genii caussa : praedicatur u silia Phocaeen- ' sum ex Ionia colonia, portu, commerciis, mu nimentis, morum humanitate & litterarum ii studiis celeberrima; Neapolis, cuius academiaei ob loci salubritatem opportunitatemque itat florebat, vi quasvis suo tempore alias supe-iti raret; Alexandria totius Aegypti urbs prinii ceps S. sedes regum Lagidarum, omnium-li que graecarum artium & disciplinarum, nec in Mon mercaturae opulentissimae; Croton in ma-igna graecia, Ubi coetus iuuenum aemulantium

liberalioris doctrinae studia; Θbaris ab Achaeis condita, quae mira rerum prosperitate excelsely luit; Locri Epizephyrii; Metapontus clarissima Pythagorae obitu & templo. plures sunti, aliae urbes inprimis Italiae . magnae graeciae, ς quarum fama ad omnem memoriam Propa . gata est, de quo momento pluribus Possunt

eum in sinem haec loca docta abierunt Potissimum, ut philosophia, historia, eloquen-' tia, quae Conueniret in usu & luce forensium