장음표시 사용
111쪽
cta relata esse ad Ciceronem mortuum Veluti autorem, quum ipsi adhuc Viuo aliorum ioca, dicteria, in his etiam aliena ab ingenio eius tanquam parenti tribuerunt, de qua re Conqueritur ψ ais, ut ego discesserim, omnia Omnitim dicta, in his etiam Sesrana, tu me conferri. quidin tu id pateris y nonne defendisy nou resia sisy equidem sperabam ita notata me reliquis-je genera dictorum meorum, vi cognosci sua
sponte possent. confer vos si VM & IoNSIVM. 3 qui mos e graecia sane ad romanos transmigrauit, quoniam graeci aliorum Praecepta atque instituta, etiam iocose dicta eadem ratione coealecta conservarunt, quod pluribus exponit WOLFIvs. ' quum romani in villas suas secederent, ibi alii litterarum doctores Conuenerunt,& erudito sermone ingenio animoque suave pararunt alimentum, quod de Cicerone constat. in Tusculano duo habuit ymnasia, alteri Lyceo nomen fuit, alteri aca-emiae. hinc dicit: quibus de rebus re alias saepe pausio accuratius nuper quum essem cum 2 ratre in Tusculano, dissutatum est.nam cum ambulandi causa in laceum venissemus:
id rei uperiori omnasio nomen es) perlegi,
Ege inquit, tuum pausio ante tertium de natura deorum, ceterar & alio loco si his autem Ithris exposita sunt ea, quae a vobis cum familiaritus nostris in Tusculano erant disputata. de villa agri Puteolani agit pLi Nivs 7 adde CELLARIVM 3&s TR v v I v M.' disputationes, quas
112쪽
I COLENDI APUD VETER. ROMANOS. 93e grammatici instituebant, interdum nullius fuerunt momenti: de Tiberio 1cribit suETo- N I v s nam oe grammaticos, quod genus homiaz num praecipue, ut diximus, appetebat, eiusmodi et fere quaestionibus experiebatur: quae mater Hecubae: quod Achilli nomen inter virgines fuisset: quid Sirenes cantare sint solitae 8 verum . SENECA tales quaestiones deridet: hoc quial dem me quaerere virum maior aetate fuerit Ho- si merus, an Heso F. NON metis ad rem pertinet,
si qua cire, an minor Hecuba fuerit, quam Hex lena, re quare tam male tulerit aetatem. quid, siti inquam, annos Patrocli re Achillis inquirere, na13 rem exsimas pertinere ' quaeris, ridisses ubi e
9. X. EX superioribus iam conligi potest, ii quod veteres singularem curam & diligentiami, ad colendas litteras Contulerint. Eudoxus ins cacuminibus excelsissimi montis ad senectu- . tem VSque ViXit, Vt astrorum coelique motus 1 obseruaret & de istis posset explicare. Chry-ο 1 ippus multos conflabat libros,omneque quodu incideret, mandabat litteris, ac saepe emendabat , magnaque testimoniorum copia utebatur. Lysippum statuae unius lineamentis inhaeren- tem exstinxit inopia, & Euclides Socraticus ih tempore noctis ad Socratem se Atheuas conii: tulit, Vt praeceptis eius Vteretur, quum decre-ί, to grauissimo Athenienses cauissent, ut si quisu Megarensium intulisse pedem Athenas esset deprehensiis, et id esset capitale, G E LLIV s. Φεμ de Cleanthe refert DIOGENEs LAERTIVs s
113쪽
moriae proditum es, ipsum laboriosi/simumstiis
sie, adeo, ut inopia cogente mercenariam fac ,et, ae noctu γidem in hortis hauriret aquas, interdiu autem operiam Irtadiis tiberalibuου -- reti omnino multi fuerunt, qui ex tapientia& philosophia non retinuerunt modum , adis Avu ΕΝΥIVM & id, quod maturae uehemus & valetudini nocellarium, subtraXerunt. egregia de his est QUINCTILIANIR 1enton tia : in omni stadiorum genere boua valetu o, quaeque eam maxime prae at, seu alit- πων Dria es , quum tempora ab ipsa rerum Matura ad quietem refectionemque nobis Eata, iaacerrimum laborem conuertimus, cui tamen
non plus Proganism est, quam quod Hinno δει- per erit, hauae Merit. quid iuuat, Epicteti lucernam fictilem pretio quam maximo sibi
comparare, L V C l λ N V S. t quod vereres romani studiosa cura ac diligentia in cultura aseque usu musarum versati sint, in hanc rem eorum lucubrationes testantur Perspicue. sENEC A dixit ' generosios animbs labor nutrit,
ex quo est, quod nec illis dies aliquis tam longus fuerir, quin de nocte adiungendum esse aliquid existimauerint. quamuis duplex sit
lucubratio, alia Vespertina, quae protrahitur inseram noctem, alia matutina, qua ante lucem operamUr: antelucana tamen studia grae 4 ci & romani plerumque praetulerunt. iucubrationes post cinnam nocent valetudini, maia tutinae vero tam animo, quam corpori sunt sa-
114쪽
lubriores , quia tum peracta est concoctio &detritas vires reparauit quies, hinc COR NE L. CELs Vs su lucubrandum es, non pus cibum id facere, hae post concoctionem: &sENECAR de Latrone Porcio e pos caenam fere ducubrabat, nec satiebatur alimenta per murem quietemque aequaliter digeri esse peraturbata se disipata in caput agebat. itaquere oculorum aciem contuUerat s colorem mutauerat , exempla romanarum lucubratio.
num, RUar maxime ad litterarum colenda studia iustinebantur , varia deprohendimUs. C I CERO inque contractioribus, hoc in aestiuis Doctibus aliquid lucubrauit, ac maioribus &hibernis vigiliis solitus erat agere. 3 SENECA
de se ipso seribit ' nudus mihi per otium dies exit: portes noctis sudiis Oiudico: non vaco omno, ted huccumbo, oculos vis ilia fati-
Eutos, cadentesque in opere detineo. M ARTIALIS. s
de lego Phaebumque cio, musamque lacesse. . Eum parreus θchnus modicum conjumat olitisi haec dat nocturnis nox Iucubrata Camam in in primis inlustre C. Plinii secundi, a sororis filio 6 descriptum exemplum est. postquam rogatus Μaxeo libros auunculi , quos Composuerat, fecerat notos, de caussa etiam tot voluminum, hoc est miranda industria perscriit ι erat, inquit, acre ingenium, incredibile sudium, oumma vigilantia. lucubra e vulcanalibus incipiebat, non auspicandi caussa ,sed dendi olatim nocte multa hieme vero, ab hora septima, vel quum taraeibsime, octaua ,Πpesexta. erat sane somni parci mi: nonnunquam
115쪽
etiam inter studia instantis s deferentis. L v-C R E T I v s Memmium, cuius gratia laborahat assidue, ita alloquitur: Sed tua me virtus tamen, eriperata vomplachiauis amicitiae quemvis esserre laborem suadet,.inducit noctes vigilareserenas. habebant veteres lecticulas lucubratorias, eOdem fixas loco, in quibus recumbentes lectioni, meditationi, scriptioni operam dabant, quumque ab aliis lectis non diiserrent, dicebantur lecti. P L I N I v s Carus quidem Famnius quod accidit, multo ante praehensit. vi ses sibi per nocturnam quietem iacere in lectulo suo compositus in habitum dentis, habere an- use scrinium ita, ut Plebat. mox imaginatus es, veniss e Neronem, in toro resedisse : promin Asse primum librum, quem de sceleribus eluae ediderat, eumque ad extremum reuoluisse, Memis fecundo ac tertio fecisse, tunc abiisse. de Augusto tradit sv ET ONIus 3 quod a coena μin lecticulam lucubratoriam receperit. NAso Non haec in no is, ut quondam cribimis hortis, nec consuete meum lectule corpus habes. conser sCH EFFERVM THOMAs IV M. εgraecis ante lusano studio Demosthenes praeluxit, de quo probatus eius aemulator CI CERO 7 reseri, cui non sunt auditae Demosthenis
sigiliisy qui dolere δε aiebat, si quando opi
eum antelucana victus esset inriseria; cuius lucerna abiit quoque in prouerbium ex his Iucubrationum antiquitatibus caussa facile potest cognosci, cur graeci & romani noctuam pro
116쪽
stco LENDI APUD VETER. ROMANO D. 9
symbolo 1apientiae & prudentiae habuerint vid. sPANII EMIVM. y de ipso autem lucubrandi ritu confer MuR ET V M R CAROLI 3cELLARIVM. ' num Vigiliae Vespertinae, an matutinae conducant, de eo disputat GARRigLNAVDAEVS. Vsus vigiliarum a christianis quoque primorum seculorum receptus erat, quorum antelucana sacra ab hostibus aeque ac propriis scriptoribus sunt laudata, nec incognita sacra veipertina in tempore victus, id est coenae, quae ἀγαπη dicebatur, adi B o E HMΕ-R v M. 6g. XI. In more positum romanis erat, ut evrbe in villas secederent. secessis dicebantur ipsa loca in litoribus & rure solitaria, ipsae villae : & significabant quoque ipsam Vitam, quae Iriuata atque in studiis maXime agebatur. vilia a olim una domus fuit Virorum nobilium, unde nominantur Luculli, Μetelli, Ciceronis. Erat vel Vrbana, ea quippe pars, quam sibi recepit dominus, quae amoenior fuit atque elegantior: vel rustica, quam Villicus colonus sibi habitandam obtinet. adhaec erat aut hi- herna, aut testiua : in illa pater familias per
hiemem, in hac per aestatem fuit, cuius mem-hra cubicula, comationes, balnearia, ambulationes, reliqua: maXime ad mare sitae emebantur, & omnibus, quae ad magnificentiam atque amoenitatem iectant, ornabantur. hahebant arbores, Xystos, ita tuas, Porticus, ma mora , siluas, sentes, aquarum ductus, vid. P I-TIscv M. 7 atque in has villas secedebant
117쪽
proceres & alii eruditi, ut ibi negotiis publicis& curis animus estet vacuus, maiori suavitate colerentur litterae,& prosperitati corporis ac robori consuleretur. de Augusto dicit svετο Nivs exsecessibus praecipuefrequentauit maritima infulasque Campaniae aut proxima visi oppida eLanuuium, Praeneste, Tibur, ubi etiam in porticibus Herculis templi persaepe iusEMit. & de Caligula inter haec absentem senatum, populumque gravissimo obiurgauit e Leto, quod Caesare praeliante tantis diserimL. nibus obiecto, tempestua conuiuia , circum
theatra, cta amaenossecessis celebrarent. varios secessus Commemorat sTATI V s 3 Iam terras, volucremque polum, fuga veris
laxat, U' Icariis caelum latratibus urit. ardua iam desse raresunt moenia romae hos pravese Macrum, nemus hoc glaciale Dianas algidus aut horrens, aut Tinula protegit umbrae Tiburis hi lucos, Anienaque frigora captant. te quoque clamose quae nam plaga mitior urbi
subtrahit y aestuos quo decipis aere fles 'Per tempus, quo vitam agebant in villis variis modis animum curamque a grauioribus negotiis laxare laborarunt. Augustus animi lain Nandi caussa, modo piscabatur hamo, modo talis, aut ocellatis, 1eu globulis calculis in formam ocellorum factis, nucibusque ludebat Cum pueris minutis, Ut dicit sUETONIV s. st saepe CICERO audiuit, Laelium semper fere cum Scipione solitum rusticari , eosque incre
118쪽
COLENDI APUD VETER. ROMANO s. 99
dibiliter repuerascere esse solitos, cum rus eXar urbe tanquam e Vinculis euolauissent. addit, si quod non audeat dicere de talibus viris, sed GF tamen ita soleat narrare Scaevola, conchas eos& umbilicos ad Caietam & ad Laurentum legere consuesse, & ad omnem animi remissionem ludumque descendere. & de Scaevola dicie V A L. MAXIMUS Scaeuola quietae remissonis eorum certissimus testis, optimae pila lusisse traditur : quia videlicet ad hoc diuerticulum aniamum suum forensibus miniseriis fatigatum
transferresolebat. alueo quoque s calculis vaso: casse interdum dicitur, cum bene ac diu iura ciuium'. eremonias Deorum ordinasset. ves enim in rebus Ieriis Scaevolam, ita s inscurrilibus lusibus hominem agebat, quem rerum . natura continui laboris patientem esse non it., C I C E R O 1ic compleXus est otium, ut ab eo diauelli non potuerit: aut libris se delectauit, quorum habebat Antii festiuam copiam, aut fluctus numerauit.' quod ad eruditos secensus attinet, illorum eXempla antiquitas sup- ut Peditat multa. PLINIVS 3 so sitim iam repetere secessum s scribere aliquid, quod non reci-ὶ rem, ne videar, quorum recitationibus adduc
non auditor fuisse .sed creditori & alio loco
laudat praedium in agro iuxta oppidum Lau-xentum ob gratiam Villae,Opportunitatem loci, Iitoris spatium, & addit: iustisne de ea sis eum tibi videor incolere, inhabitare, diligere fere sym. Terentius iunior equestribus militiis atque etiam procuratione Narbonensis provino ciae integerrime functus, recipiebat se in agros suos, paratis honoribus tranquillissimum
119쪽
otium praeferebat. hunc admiratur PLDN1 vs & dicit: quam tres omnia ' quam latina 3 quam graca' nam tantum utraque lingua valet, Tt ea magis videatur excedere, quam cum maxime loquituri quantum ilis legit δquantum tenet y Athenis vivere hominem, non
in vilia putes. quid multa' auxit foliicitudianem meam, efecitque, ut illis, quos docti mos noui, non minus nos seductos st quas rupicos
veri'ar.praecipue id moris erat,ut si senectutem attigillent, e republica in honestum otium secederent. hanc quietem Silius Italicus in Campania inuenit, ubi plures villas possidebat, quae eos dominos quondam habuerant, quos ipse imitatus est plurimum, Ciceronis puta atque Virgilii, illius nempe academiam, huius, quae sepulcrum domini continebat: de utraque cum laude ita canit MARTIALI s. Silius haec magni celebrat monimenta Maronis, iugera facundi qui Ciceronis habet. heredem dominumque sui tumulique larisque non alium madet nec Maro nec Cicero. p L 1 N I v s , de Pomponio: ita senescere oportet virum, qui magistratus amplissimos gesserit, exercitus rexerit Otumque se reipublicae, quamdiu decebat, obtulerit. nam sprima vitae temporara media patriae, extrema nobis impertire debemus, ut ipse leges monent, quae maiorem annis LX otio reddunt. quando mihi lic hie 'quando per aetatem honestum erit imitari istiae pulcerrimae quietis exemplum ' quando seces smei non desinae nomen te tranquillitatis acciapient y in hisce secessibus solebant multum dis-Putare, multum audire, multum scribere,
120쪽
multum lectitare. MINUTIUS FELIX quum Ostiam amoenissimam ciuitatem peteret, & di- Iuculo ad mare in ambulando pergeret. Vt dc aura adspirans leniter membra Vegetaret, &Cum eximia voluptate molli vestigio cedens arena subsideret, Caecilius dedit occasionem, de religione disputandi, quod ex dialogo patet, quem a principe conloquentium persona Octauium inseripsit. ludorum romanorum cliebus L. Crastiis quasi colligendi sui caussa, se in Tusculanum contulit. venerunt eodem Quintus Μucius, M. Antonius, homo & consiliorum in republica socius, & summa cum Crasso familiaritate coniunctus. EX ierant cum ipso Crassi, adolescentes &Drusi maxime fa miliares, & in quibus magnam tum spem maiores natu dignitatis suae conlocarant, C. COγta, qui tum tribunatum plebis petebat, & P. Sulpicius, qui deinceps eum magistratum petiturus putabatur. hi primo die de temporibus illis, deque uniuersa republica, quam ob Caussam Venerant, multum inter 1 e usque ad EXtremum tempus diei conlocuti sunt. quo quidem in sermone multa diuinitus a tribus illis consularibus Cotta deplorata, & commemorata narrabat, vi nihil incidisset postea ciuitati mali, quod non impendere illi tanto ante vidissent, ut CICERO loquitur. generΟ- .sissimus quisque romanus in singulis villis suis hibliothecam constituit, ut quoties in illas secessistent, ibi liberius darent operam optimis litteris. CICERO in Tusculano quum essem, volgemque e bibliotheca pueri Luculii quibusdam libris uti, veni in eius vidiam, ut eos ipse