장음표시 사용
101쪽
tur: cur traggdiam, quae non auditorium, sod cenam s actores: cur brica, quae non lectorem, ed chorum s lyram poscunt. SUETO N. εν citantes s benigne s patienter a luit, nec tantum carminauhistorias sed s orationes sdialogos. sed tamen orationes recitalle, etiam forenetes & Accusationes, item funebres . ex veterum monimentis facile potest demonstraxi. verum nec haec res separata fuit ab abusu, Quum nonnulli aliorum famam & bonam exis stimationem, quam eX meritis ingenii IIrtu tumque conlegerant, recitandi specie depr1mere sibi fumierinti sic Marcus Regulus, in geniosiss1mus nequam librum recitauit publi cauitque, in quo Rustieum Arulenum, integerrimum virum, Stoicae philosophiae adu1ctum, quemue Domitianus interfecerat, quoa Paetum Thraseam a Nerone occisum laudauerat insectabatur atque etiam Stoicorum simisam adpellabat. ornamenta recitantium, ea Que vera erant ingenium magnum & suauit 11-ma VOX, quoniam magnae fuit laudi, pronuntiasse sapienter, apte, decenter etiam. multi in eo adsectabant ornatissimam laudationem, ut toti prodirent, PeXa coma, atque barba Mcandidati, quem morem ridet PERSIus: 3Scilicet haec populo, pexusque togaque recenti, .nat alitia tandem cum fandovche albus, His legens celso ... adde C As AVBONVM. ' recitatio erat vel publica vel priuata. illius auditores luerunt populus, qui tabula suspensa inuitatus est; priuata fiebat modo coram paucis amicis, quae &ab
I vit. Aug. c. LXXXIX, 7. 2 P LIN. bb. I. v. s. n. 1. .
102쪽
aliis dicitur communicatio, modo coram pluribus & maiori adparatu, iisque tamen certisaelectisque. HORATI vs LNon recito cuiquam, vise amicis idque coactust non ubiuis, coramve quibus libet. amicos ad has recitationes audiendas aduocabant per codicillos, per libellos, & cui ritus hic videbatur ambitio ius, ille usus est leuiori modo & amicos tantum admonuit, se recitare vel Ie librum : formula inuitationis erat; hodie vel cras meus esto auditor in domo mea. e claris feminis nonnullae quoque recitantibus adsue xunt, 1ed ab aliis auditoribus seclusae, ne ab illis viderentur. Hispulla Plinii habebat libellos eius, lectitabat, magna sollrcitudine, quum videretur actur , magno quum ageret, gau dio adficiebatur: disposuit, qui nuntiarent 1ibi, quem adsensum, quos Clamores excitauerit, quem euentum iudicii tulerit Plinius: eadem, Ii uuando recitauit, in proximo discreta velo, sectebat laudesque Plinii auidissimis excipiebat auribus. δ recitabant vero Iedentes, ut dicebant stantes. in sero sedebant tantum iudiaces, dicentes stabant. hoc videlicet moris erat apud romanos, ut iustitiae antistites certam in iudiciis sedem caperent,quuinque dupleX existeret genus iudicum, maiorum de minorum, illi in sella curuli,hi in Qbselliis iudicarent. quibus de caussis inter varia antiquitatis reconditae monimenta, quae ius Iustinianeum passim complectitur, hoc quoque est . quod quoties fere mentio sit eorum, qui praeflant iudiciis administrandis, non ambulantes illi aut stantes, sed tanquam proprium hoc iudicibus ac pe
103쪽
culiare foret sedentes repraesententur. alii recitarunt ex scripto. alii Vero memoriter, qui excellebant singulari S tenaci memoria. ad. loca quod attinet, in quibus peragebant recitationes, illa modo publica, modo priuata pro diuersa recitationis L publicae & priuatae indole fuerunt. publice recitarunt in theatro,amphitheatro, o deo, basilicarum aliqua, atrioli- Dertatis, athenaeo, aede Apollinis Palatini, luco Martis, via Appia, immo qui gloriae stimulis excitati, in ipso foro sua protulerunt. priuatim recitarunt in aedibus tuis, quibus autem locus non erat auditoribus capiendis, domum mutuabantur, subsellia conducebant. nec magis cenates deerant & studiorum fautores, qui aedes suas honestissimis eXercitationibus praeberent : auctor dialog. de causi corruptae eloquentiae I domum mutuatur N auditorium exspuit s subsellia conducit s libesios dispergit.
Iuccensis recites, Macisonus commodat ades. adde C As Aulio NuM 3 v si quoque sunt aedium porticibus, item balneis. PETRONIus relicto Eumolpo: nam in balneo carmen recitabat. HORATI Vssin medio qui scripta foro recitent, sunt multi, quique
uantes ita insectatur poetam MARTIALIs
Et stanti testis 2 legis sedenti:
in thermas fugio ,sonas ad aurem. quod ad tempus adtinet, recitationibus prae sertim poetarum mensis Iulius & Augustus di-
104쪽
lii Icerent, s ab otiosis re in triclinio audiri, Iuliori mense, quo maxime Iites interquiescunt, positis
a. ante lectos cathedris, amicos conlocaui. namque
in tempore messis cessabant lites & iudicia. ut iam
certe iam Latiae non mi sient iurgia legesili- pacem piger annus habet, musesque rela uersae
13. mensis augusti mentionem facit I v v E NALI s 3l, re auguso recitanteis mense poeta. ila immo aprilis meminit P L I N I v s ' toto mensei, aprili vulgus fere dies, quo non recitaret aliquis: recitationes durarunt ad tempus modo duo- t. Tum, modo trium dierum, & heic maxime rei, citantis dignitas & facultas, rei, quam recitas Tunt, grata perceptio eiusdemque elegans elati: boratio considerandae erant. nimis diuturna recitatio, praecipue quum plena fuerit rerum fabulosarum, secum vitiosam ossensionem, fastidium &satietatem audiendi habuit, de culi. iusmodi recitatione agit HOR AT Ius: S., Indoctum doctumque fugat recitator acerbis ι. quem vero arripuit, tenet, occiditque legendo, non missura cutem, nis plena cruoris hirudo. finis recitationum varius fuit: alii, qui laudis studio trahebantur, non aliam mercedem laborum suorum desiderabant, praeter fructum laudis & gloriae,& in id omnes conserebant Cogitationes, ne cum vitae tempore,quod exiguis circumscriptum regionibus, commemoratio. nominis dimitteretur, sed comes esset posteri-
105쪽
tatis omnis. sequebantur enim adclamationes & plausus auditorum, ex quibus recitantes magnum gaudium & singularem opinionem existimationis suae trahebant. alii, qui Paupertatem ferebant, recitando alios laudarunt, Vt sportulas & camas acciperent. MAR TIALIs; λLaudantem Selium, caenae quum retia tendit, accipe, siue legas, siue patronus agas. essiste,grauiter, cito, nequiter, euge, beMelboe volui facta es iam tibi corna, tace. adde ERNEsΤi. y alii iique sepientiores
emendationi viam aperuerunt. PLINI S 3 recitaturus oratistaculam, quam publicare cogito, aduocaui aliquos, ut vererer et paucos, Ut verum audirem. nam mihi duplex ratio reciatandi: una, ut fossicitudine incendar, altera,
υτ admonear,si quid forte me, ut meum fultat. tuli quod petebam inueni, qui mihi copiam consilii sui Dcerent ipse praeterea quaedam
emendanda annotaui. emendatu librum,quem
mstibi. quo etiam spectat illud Theophrasti
apud DIO G EN. LAERTIUM ' ω οἰναγνωσεις ποιῆσιν εις, recitationes emendatiovis
auctores sunt. hic mos sane saluberrimus, quo factum fuit, ut mimum ipsi eruditi cognitiopem suam redderent pleniorem, deinde nihil exiret in publicum, nisi cura limatum, & do
consilio eruditorum emendatum. atque ita ita more habuerunt ea, quae ingenio elaborauerant, emendarer αδ INCTILIANVS s emenaeatis,pars stadiorum longe utilissima. nequσenim e caussa creditum est,silum non miuus vere, cum debet. duplex erat emendationis
106쪽
officium: unum fuit, scripta diligenter rese-gere ac recognoscere. CICERO λ codicem l
' gi se dicebatur. defendebatur, testibus colla ish fus, non recitandi cauisa legisse, μου recogno-
ycenaei. PLINIvs petis, ut Itbelgos meos r cognoscenaeos emendandosque curem. alterum it retractare. idem 3 exspectabis oriationem plenam onustamque ex pectabis diu: neque enim leuiter π cursim, ut de re tanta , retractanda est. GE iv s ' in his, quae fa Virgilio) videntuν retractari s corrigi ribuisse, is maxime locus es, qui de monte Aetna factus υλipsum negotium officii huius utriusque in eo ι Consistit, ut addamus, detrahamus, immutemus, quod laboriosum quidem & taedio ple-ἰ, num, sed dissicultate ipsa fructuosum. sed ta-
ι, men aliquis modus Obseruandus est, ne nimia r. Cura deterat magis, quam emendet, neue nosn a recentioribus revocet, quod UINCTILI is N vs s &PLiNIus 6 testantur. ad haec non tam vocis causia, quam stomachi interdum rei Citarunt, prout CORNEOvs CEL svs Isi
s quis stomacho laborat, legere clare Aebet; poses Iectionem ambulare. plura de recitandi ritu
107쪽
88 DIATR. DE VARIIS MODII LITTERAI
BRI C I v M ' praeter haec dignum est obseruatione, quod seminae interdum maritos suos adiuuerint, quarum a s IDONIO plures Celebrantur, Marcia Hortensu. Terentia Tullii, Calpurnia Plinii, Rusticiana Symmachi, quae candelas & candelabra tenuerint, item quod saepe versum Corinna cum suo Nasone Compleuerit, Lesbia cum Catullo, Argentaria cum Lucano, Cynthia cum Propertio, Delia cum Tibullo. g. IX. Ad modos,quibus se veteres romani in litterarum doctrinis exercuerunt, disputationes quoque referre, non ab re erit. fructuosum est, u consuetudine litteratissimorum hominum viamur, & cum istis collocutionem& sermonem de rebus mularum Conferamus.
ex quo id conflatur effici tu rque, Ut ea quae ipsi
legimus,ad vitae usum conformentur,& largior occasio ad veri inquisitionem atque inuestiga tionem offeratur. quum di1putauerint veteres, modo ad certas dilutanui regulas accommodarunt sermonem suum, modo continuam orationem exercitus suis aptissimam esse iudicarunt. illa ratio philosophorum praecipue propria fuit, & e graecia 1uam derivat originem. namque Veteres philosophi disputarunt modo per dialogos, modo per inductionem, modo per soriten, modo methodo Megarica,
108쪽
is Cynica, syllogistica, & quae aliae fuerunt dispus, tandi rationes. ante Platonem dialogi rudes IF atque impoliti erant, quibus Plato elegantiam n &perfectionem addidit. inductio fuit oratio, ri quae rebus non dubiis captat assensionem eius,t, qui cum instituta est: quibus assensionibus fa- illi cit, ut illi dubia quaedam res propter similitu- iis dinem earum rerum, 'uibus assensit, Probetur, at uti cic Esto k loquitur. sorites erat genus G disputandi Stoicorum . quum aliquid minua ui tim&gradatim additur aut demitur, quod Ci-l a CERO captiosissimum, lubricum, periculosum, vitiosum, tortuosum adpellat. philoso- in phi Megarici ob argumentationes captiosas
, dicti sunt eristici &dialectici: syllogismus aula tem fuit peripateticorum . quod ad romanosi et Pertinet v si quidem sunt vari is disputandi mota ne dis, quos & in scriptis suis sequebantur pro dira uerso sectarum genere, quibus sese addicebant, quamuis ipsum philosophiae lumen, etiam logices sero exoriri coeperit. Cicero diligens in auctor philosophiae, quam cum eloquentiae &
iuris scientia adeo coniunctam esse cognosse ba bat, ut sine utriusque detrimento nequeam se a parari,in id contulit cogitationes animi medi-ή, talionesque,Vt haec princeps literarum pars' acciperet alimenta sua, & ipse egregium opus .i, Trebatio inscriptum protulit in lucem. verum quum disputationis romanorum fecimus 1 mentionem, intelligimus praecipue illos sest: mones,quos cum familiaribus & aliis litteratissimis ingeniis instituerunt, ita ut duo, tres aut plures coniuncti in varias res explicando a
' que inlustrando inquitiuerint. eruditi itaque
109쪽
doctrinae caussia in varia loca conuenerunt, &in ambulationibus, bibliothecis, mus is alter alterum ingenio reddidit pleniorem. sic GELLIus sub gratissima veris initia apud balneas Sitias in area sub calido sole cum Favorino lihilosopho ambulabat, atque ibi inter ambu an dum legebatur Catilina Sallustii; sic ambulauit in lycei atriis vespera cum sodalibus, Catulli carmina examinans; in Agrippae Campo cum duobus grammaticis de analogia linguae latinae disserens, 3 cum duobus philosophis celeherrimis & Favorino suo in littore, quum iam ad uesperasceret, aetate noui anni, de summa felicitate disputans; ' in libraria sedens contra quendam inepte ambitiosum, de loco quodam ex υho υων M. Varronis disseruit: s in bibliotheca templi Traiani una Cum aliis edicta veterum praetorum explicauit; βin bibliotheca Tiberianae domus cum Sulpicio Apollinari aliisque de titulo libri cuiusdam M. Catonis Nepotis verba secit, I ut de aliis
locis taceam, quae iam conlegit E ACHEN BACH ivs :8 nec minus in conuiuiis se sermoni-hus doctis & iocosis delectabant, & eruditi doctas coenas vel domi, vel in fundis instituebant, qualem Iulii laudat GEL Lius' in agro Vaticano istius Paulus storea,vir bonus re rerum litterarumque veterum impense doctus, herediolum tenue posidebat. eo sep nos a me voc hat s olusculis pomisque tutis comiter copioseque innitabat. Annianus poeta in fundo suo. quem in agro Falisco possidebat, agitare erat solitus vindemiam hilare cum familiaribus suis
110쪽
inter pocula Si sermones eruditos teste eodem auctore: R Laurentius,ciuis romanus & omni inhus fortunae opibus praeditus, eruditos disciplinis&honestis artibus conuiuas ad se Voca Uit, & ex eorum collocutionibus singularem epit amoenitatem, Ut tradit ATHENAEVS. φ sus conuiuiorum & congrellus philosopho- Tum in graecia frequens suit, quorum symposia eandem faciem cum societatibus litterarum
rum virorum familiari sermone didicerunt, ea veteres romani in usum suum aliorumque notarunt, & vestigia omnino eorum librorum, qui nostia aetate in ANA prodierunt, in antiquitatis mouimentis suis reliquerunt. inlustro EXemplum Qv INCTILIANus k- Praebet,
quum eos. qui libros tres de iocis Ciceronis maiori industria, quam iudicita conscripserunt, reprehendit,ipsum autem institutum laude indignum minus iudicat: utinam, i u quie uintusulibertus eius Dro, aut alius quisquis suis, qui tres hac de re libros e Mit, pareitis diactorum numero indulgi sera,s plus iudicii in etigendis,quam in congerendis fudit adhibuissent sminus o9iectus catamni antibus foret. nec est, quod miremur, varia iocose eleganter di-