Hippocratis magni Orkos, sive Jusjurandum. Recensitum, & libro commentario illustratum, a Joanne Henrico Meibomio

141쪽

ii ZHeurnius, ni in cibis Livia Augustum fictibus medicatis, ne Agrippae Imperium traderet, sustulisse credita

fuit, ut Dio habet lib., vi in boletis optimo quidem cibo, se immenso exemplo in crimen adducto , Claudium imp. uxor Agrippina sustulit, inquit Plinius, lib. xxii I. cap. XXII. tangit Suetonius in Claudio cap. XL i v. .in Nerone, cap. XXX III. Nero in p. libertos divites senes , olim adoptionis, mox dominationis suae fautores atque rectores, veneno partim cibis, partim potionibus indito intercepit in damnatorum liberos cum paedagogis capsariis uno prandio aliquando pariter necavit, ut auetor Suetonius in Nerone, cap xxxv lxxv lv. L. Verus Imp. Faustine socrus dolosadspersis veneno ostreis, exstinctus creditur, ut habet ut Capitolinus in vero Commodus m Metylenum , praefectum praetorio , per ficus v neno interemit, te Maelio Lampridio in Commodo. Ema n uel Byγantii Imp. exercitum fere integrum Conradi ita.dclevit, gypsum contusum, in farinae speciem redactum triis riceis conameatibus remiscens, hByχantio incaltra militi cibando submittens, ut refert Sabellicus lib. iv. Enneade v. nec negate Graecis ipsis Nicetas Choniates Annal. librio.

Exempla passim occurrent alibi alia. Est autem AOO S

ali qu ando significat Hesychius inter alia vetvγe; αν, λαβ nr, cpset, interpretatur. Hinc rise, D, erat e n. 'A hepti urja&noxa quae in se itur, kquidem deliberato Disserunt cinim J. viai, sient et silve in uria, indelictam , quod illa semper cum deliberatione sat si oc etiam ab errore quum aeri , siit conisu to, di ex malitiapeccare, m diu quo ani uine ut re et oboee Axam dicebat Philosophus lib. i. Rhetor. cap. x. A et xi : . Curia a cero est sponte licere contra hem. Et ibid. cap. XVII. - O: .eam 3M M. Curia assicere, desnivinitu Porum uncam es Vtium. que jam ante etiam dixerat idem lib. v. Ethae, cap. X r. ac

142쪽

Co MMENTARIU Sptieterea cap. XI L. distinxerat intersi hiloi, Elidi ust ingrum, injucta sacere, uni e quum illud casu fieri possit, hoc non fiat nisi ex emctipem seu praeelectune. Itaque Hippocrates paullo infra ubi promittit, se in quascunque aedes ingrediatur, alienum futurum ab omni injuria, addit vocabulo si re epitheton vum ut vocis significatio plenius explicetur, atque id quod et implicite hic dicitur, ibi inanii cstius exprimatur. Vocabulum eccili, Clotae caligeri explicant per an rerum, quod Flebchio est jνἀ: in proprie fignificat pedes implicare, aut ob iaculum in icer quasi i Me es, non simpliciter prohibere

a mala diaeta, aut arim, sed omui conamine impedire atque et er

a I Jtaque verba textus commode ab interpretibus fere omnibus ad aegios referuntur, quos i ομνύω ab omni in victu

noxa hinjuria se vindicaturum promittit. Et a fit et quidem eos vindicat si opsimo cibo utatur. Videatne dictus,no riquid alat, ut inquit He urnius, seu philtra absint. Abihil re autem, si bono etiam cibo recte duo tempore utatur. Nam qui talis est enecare potest: si indebito loco tempore exhibeatur ut si detur in vigore morbi acuti, ubi nihil erat dandum, aut pleuriticis dum os madet aptyalo, quod notat divinus Senex lib. de victu ac ut in Princ. Quo in loco etiam, licet summis laudibus efferat decoctum hordei, si non loco jure in usum veniat, idem summe noxium esse ait, veneni modo interim cre. Simili autem circumspectione uti convenit Medicum inex ibendis iis, quae venerem stimulant, ac somnum inducunt, qu:bus improbos sepe sceleste abuti cona stat. a terum Fabius Calvus verba haec jurisjurandi ad juran terra ipsum, quar ad aegros, referre maluit, quasi is, quo sanctius medicinam iactet, jure se ab omni sibi maleficio&malitia tempcraturum, longeque omnem a se culpam amoturum ac si verbosum sensus ac dignitatem edici de integritatem spectet. Quae interpretatio licet inepta prorsus non sit, tamen repctitionem minus nece sartatu, Q Hippocratis

143쪽

stilo alienam secum trahit. Quum enim in mox sequentibus praemeditat ejuretur omne maleficium, atque improbitas, quorsum attinebat idem hoc etiam in loco facere, ubi alia de re, quidem deditet agebatur.

CAPUT DECIMUM QUARTUM.

O. Iul. Alexandetam notatus. o. Iustis Vellii M. II sed dubitanter it Hippocrates an in hoc passi aliquando peccarit Z ira Romam reis fenorum fraudes nec in hostes probarunt Fabrici Cos Romani memorabile exemplum. s. M. Aquilii factum improbatum. 6. Eudemi ct Xenophontis Medicorumselera i . Fridanci iri. aedechia Iudai. s. ct aliorum ro Sertii psis doli in Domitium et ita Medici apud Apulitum. a. Consimilis Cleophanti pietas. 13. Medi

conscientiam adhibere , aut sumta ad De venenis ut agenduin I edico.2 . Veneficu quis 18. Etiam venditio veneni prohibita. s. Statii Anna Medici finam improbatum. 3 o. An dorant exhibere venenum, ' dare ut exhibeatur. a. Archigenes Medicus an peccarit in jusjurandum Hippocra riso Q. Aniceat Medicis deneni vim talexipharmaci in morti damiratis experiri si Heropholi carnificina. s. Carpi. o s. ct Floraυanti.

Ulgatum apud Graecos est, duas negationes non ad . firmare, ut apud Latinos, scd vehementius negare; superfluum fuerit rei probandae exempla profer, re Attribus negandi particulis copulatis intensius

negati non adeo est stequens Exemplum tamen est in praesentibus

144쪽

bram erum quas negationes omnes simul includens, Latine simpliciter incres, neministrorsu dabo medicamentum mora merum.

ecrumqtrae oportet. Et Cccurrent exempla interdum apud alios

alia Cui l. Budarus Attici idiomatis proprium id esse docuit, in Comm. Ung. Graiae, Caeterum ni*. μάκ nomen Suidas deducit, Vipes res re rex'. Agellius lib. XLI. cap. a x vel sta Im pes sivo , vel quod Telmensim et dolo-3 ad serat deducit, prout in bonam malamve partem accipiisas quod Auctor Etymologici etiam monuit, WEustathius Iliad. Lubi ait, et, sie 'aisy G μένη λέ ic D, ἀμιθε δαμ- coraci si rex E et asse, et Assi repakJ. quemadmodum, et eris siem, quod ei pharmacum exhisero re o Cohe esse ait Pollux , lib. v. cap. XXV. Etenim simpliciter pharmacum .sine epitheto positium, non

si secus ac medicaraenti Uud Latinos vocabulum, nunc medici- nam aut remediit, nunc venenum notat. Quemadmodum ipsum etiam tenens vocabulum ambiguum est, ut propterea Cajus Io in L. qui venenum. D. de verbor signis. aiat Suietenemim icit, ad icere debet, utrum malum, an sonum quum est Uenenum actu sit boni inliud malum nonsecus ac dolus alius lovisa immatus de qua re prolixius videri potest Ioan Aloysius Catalanus tradi de Amnema cap. xxxvi x. Scipio Gentilis Parerg.l: VI. cap. xiv Neque aliterquam medio modo seri et Pim vocabulum Malum enim virus, pro veneno, dixit Princeps Poctarum Georg. lib. I. Ille malum truis, pentibm ad idit atru.

quod

145쪽

quod in bonam partem pro odoribus usurpavit Statius Papinius,

bilvar lib. . - tque omne lenigne

Virm odor fir Arabum quod crescit in hortis. Hippocrates ut per pharmacum hoc in loco vere venenum accipi sciremus, cum adiectione id vocavit , νάτμιν, sive moriale; quo epitheto etiam usus est Euripides insone, sos phus Antiq. Judai c. lib. I v. cap. Vix kDioscorides lapius. Nicephoro alisto, Merodiano est seu nocivum; Homero Odyss. o. οφίνον , occisorium, Odyssi,. Assio , pernicioram Xenocrati apud Galenum lib., de simpl. meditaraculi in princ amo mον, sive ut Galenus ipse explicat, ei res-μ- , martiiserum Pollux lib., cap. xvi I. ohibe o vocat, prei or perniciosum, occiserium Marcianus I C. t. m. J'. ejusdem D. ad L. Corn. de Sicar Hyginus Fab. xxx. cxxxta Scribonius Largus Epist. ad Iul Callistum Pliniusli xxi Ix cap. ix. Aput ejus Celsus lib. de herbis cap. v.

messicamentum m um vocantu L. Florus tibi. cap. xx impurum Lucius Apulejus Metam. lib. X. peremptorium Eleganter

autem totum hunc Hippocratis locum Q. φ, do ibonius,

loco laudat, Ne homi quidem inquit, malum medicamentum dabit, qui medicina acra metito legitim et obstrictioris persequetuνees, cum res postuladerit, ut miles ta vis bonis, omni modo euia Medicina non personu homines Vimat, erum aequaliter omnis implorant bis auxili uasuccursuram e post cetur, nullique univam nocituram profitetar. Et paucis interiectisti Scientia enim sanandi, non nocendi, es medicinae et , omni parte a plene incundat in auxilia laborantium, nonpr fiat, quam podicetur hominiim, sericora

iam Neque alio respexit L. Apuleius loco adducto, ubi deservo venenum comparante agit ouum Teclent A sit, peremptorium comparare psemus i Iegestiret, nec meae Sectae cirem convenire, caudi ab uiupra re mortis nec exitiose fluti hominam,

146쪽

irx COMMENTARIUS

benefiet cap. xvi lx dum ait: Medicina Ofelerati opem insistat O compositiones remediorum statarium nemo suppressit, nefas narentur indigni Frustra itaque est ut Aleaxndrinus, qui hosti auxilium a Medico penitus omne denegandum censuit, quod putaret beneficentiam ab officio suo recedere, maleficam evadere, si in hostes exerceretur. Ratiuncula enim haec jampridem a Scribonio, iis, quae adduximus, vel bis confutata est: quum Medico quidem liceat, qua civis est bonus , repostulante hostes persequi: qua Medicus vero, non personas testimare sed aequaliter cuivis imploranti auxilio suo succurrere,&ut ille ait:

Tros Rutulusi suas, nullo dici limine habere.1 Neque audiendus est iustus Velsius, cujus in proscentis Medicor cap. ix meminit Theodorus dum gerus, qui improbum hominem non curandum dictitabat, ne propter peccata immissum morsum tollendo , ideatur medicm ire ομαχῶν, removendo id, quod

1 Deus adesse vo bat. Quanquam ubi hoc Velsius statuerit, equidem nesciam: nam aliquot edidit opuscula. Ex Commentariis sane ejus in Tabulam Cebetis lib. v. contrarium elicerenae posse putem Rhetorices enim finem ibi ait esse, dictione persuadere. Bona autem an mala sint, quae persuadere conatur, quod ad artem pertinet, nihil putat interesseri quod ad hominis vero&civi sollicium,plurimum Boni enim hominis civis ossicium non esse, persuadere mala bonum nihilo mi.

nus Oratorem,qui id possit Acesilit autem hoc, inqj, ct in alitiartibus si in ipsa latim Me icina Nam bonum appe amet Medicum, qui quamplurimoso commodi Uanat. Sintne autem Graeci illi an Parbari, sir reorum hostes, quo ad artem pertinet nihil intersis putam tu Ex quo colligas non cam ipsius fuisse sententiam, quam putavit Zuingcrus. Sed quod dubium est it in , dicebat alicubi Suetonius Medicus certe, improbo homini manum auxiliati icem adhibens , opus charitatis facit aegrumque pono, si pius sit, hortabitur, ut vitam emender Deumque

flagit

147쪽

flagitet, ut .medicamentis benedicat, delicta resipiscenti condonet. Non est vero it Hippocratis exemplum huc trahamus, qui ad Regem Persiarum, maximis muneribus invitatus ire noluit ut ipsus ait, in Epit ad Hysthanem Hellesponti Praefectuma in ros a morbu Aseraret, qui seraecorum essent hostesta patriam vero magnificis praetulit hostis pollicita.tionibus. Aliud enim omnino est patriam deserere,&pretio conductum ad hostem secedere; aliud unum aut alterum hostium artis auxilium implorantem, salvis patrice rebus, opera sua juvare venenorum vero in hostes fraudem, nec prisci probarunt Romani. Id in vulgus etiam nota nos docet historia, quam habent Plutarchus in Pyrrho, opophtheg. Elianus

hist var. lib. xta. cap. xxx m. Val. Maximu lib. VI. cap. v.

Agellius ti m. cap rax Aur Victor de Viris illustr. cap.

xxxv Eutropius lib. I. atque alii Quum enim Timochare, i m Daciota, sive vi aut Cinem: quidam Pyrrhi Regis Epirotarum vel a miliaris, vel Medicus nam variant utrobique Scriptores C. F. bricio Cos Rom. certo praemio pollicere. tur, se Pyrrhum veneno sublaturum Fabricius per litteras monuit Pyrrhum, ut circumspecte ageret, sibique caveret a proximorum insidiis, ac salutem tutaretur. Se interim malle Virtute armis hostes suos quam veneno vincere. Et in M. qui Ilium , qui Asiatici belli reliquias confecturus mixtis veneno fontibus ad deditionem quarundam urbium, naturam sed infamem obtinuit victoriam graviter florus tibi. cap xx. invehit, quod contraio Teum,morsque majorum, medicaminiim impuris, in id tempus ac ancta Romana arma viola sit. Nefarie vero iegerunt Medici, quotquot contra hec jusjurandum crimine homicidii se polluerunt, nomenque cum sempiternae infainiae dedecore ad posteros transmiserunt. Ex iis Eudem livide, Xenophon Claudu imp Medicus. De utroque testis Tacitus, de Eudemo quidem tib iv. Annal ait, ipsum a Liuia Dius necem naoliente in conficientiam sumtum . De Xeno

a phonte

148쪽

ir COMMENTARI us

phonte Annal. lib. xta ubi de Agrippina agit, Claudi uxore maritum veneno tollere satagentes Provisam, inquit, D sibi Xenophonta Me rei conscientitam ad bet isse enim, tanquam niseus evomentu ad uvaret pinnam rapido veneno i itam fauciim ejusdem Oe creditur, haut ignaris ita pergit Tacitus , summa celera incipi cum periculo, peragi cum praemio . Consimilis horum fuit Zoos Augustae Medicus cujus illa scitu Mopera Ioanni, Michaelis Paplagonis Imp. fratri, venenum misceri curavit, I ut refert Cedrenus. Cuntherum utque dari Zeburgicum Caroli iv. Im instinctu Fri laclcm Medicus , Cuntheri familiaris, potione venenata interemit, ut est apud Crancium Metropol libri x. cap. vix vito Cuspinianum in Caesarib. Nec alio fato periit Sanctius Castellae Rex cognomento Cras sus, Grinooaldus Rex Longobardorum, quos a Medicis in- toxicatos refcrunt Ritius Neapolitanus tib ii de Reg. Hiis span. Paullus arnes ridus ibis de gestis Longobard. cap. xxx VII Carolum vero Calvum Franciae Regem, Roma redeuntem, sive suae, sive alienae obsequens libidini in hi quodaeus medicus veneno sustulit, ut est apud Sigebertum Reginonem lib. I. quo modo etiam superiori seculo Bajahe- them i. Turcarum Imp. filius Selymus Hammonis ludanis medici opera interfecit. Neque excludendi ex horum numero sunt Medicus ille Oppianici Pharmacopola circumforaneus, apud Ciceronem in Orat pro A. Cluentio Medicum

cnim, quod ejus opera Oppianicus pridem plures intere. in isIct,sii cernuom Cicero vocat, spe Pictorem pharmacopolam vero pactis Liri quadringenti Oppianici socrum Dineam prima potione sustuli te narrat Nec alter ille, apud

Apuleium libri de quo altri Iessicum condiemi quendam nota persi i qui um multarumpalmirum Uectatus pnelus , magna dextrae se e tropaea numerabat. Nec Gabrin a, cujus meminit Lud Ariosius, Canto XXI. stan Zam x. alterius estiarinae:

149쪽

IN Ius iust Hipp. Iri

s Medico inquit, travo ingam purum, Susitate Statio a simu opo Cis sapea melio uccideria deleno. ermanae infermi di si M. Sive ut Latine dicamus:

Medicum maligno repperit plenum dolo, Aptum paratum quo To ut faceret mussu recti norat Tenen to ere, Suam debiti, aegro mederi pharmacu.

Quantovcro omnibus istis religiosior Domitii ille Medicus rode quo Seneca lib. Io. de beneficia cap xx lv. O tum, im

quit, Caesar obsidebat et tenebatur inclusus Domitius Imperadit messico e emqueservoso uisibi venenum daret suum largirir santem, eret, quid cunctaris liquit, tanquam tua in pote te to- iam sud sit mortem rogo armatis tum it promisit, es medicamem tum innoxium bibendum illi dedit eu e msopum et are iud ilium ejia Iube me, inquit, adfer ari dum ex edentu tute Igo, an innexum patri tuo dederim Vixit Domitim, O servatio a C Gree est tortam nil amiseret inservaverat Meminit historiae etiam Plinius lib. II cap. o Plutarchus in Caesare. Non alia a Ipietate fuit Senior illa apud Apuleium lib. x compertae praecaeteris fidei Medicus, qui quum a novercae cujusdam emancipato servo venenum privigilo Patronae occidendo rogaretur,

somniferum dedit euum Tenennm peremptorium, inquit Medicus ipse camparare pess m iste gessim npc mea Sectae crederem cocleaenire, cauca uiliprabere mortis nec exitiosed a ii hominuis Meduibam qua tam esse didici me erem, ne daturum me negassem,intempestiva repulsa viam ceuri subministrarem, O ab alio meraealm hic pationem, vel postremum gladio, te quovis telo nefa unuchoatam perficeretu de inon venenum, sed somn/serum mansagoraei ad grave inis compertaesammum, d morti missimi oporis cax.

Neque aliter animatus fuit Cle bantis, Medicis quidem igno arbito,sed homosectatu , iit vocat Cicero in Orat pro A. Cluen-

150쪽

Avito , quem Cleophantus curabat, venenum daret. Servus frugi ininteger, rem omnem ad Cleophantum Dominum detulit, qui deinde Avitum, ut par erat, monuit, incolumem et servavit. Tenetur autem Medicus. qui in his peccarit, leget ulta de Sic aliis, sicapitis fit damnas Homui Hierum crimen essius lute his uespeccare, inquit Theodericus, Gotthorum Rex, apud Cassiodorum Varia r. lib. v I Epist x x.&pim est hominem ebtin uere veneno, quam occidere gladio, ut habet rescriptum n. tonini Imp. L. i. Cod de Malef.in Mathemat. Praesertim si id fiat a Medic, a quo salutem exspectas, cujus me icamenta veluti eorum man esse debebant auxiliares Hinc illa Caroliis Imp. Constitutio in Ordin Crimin artita cxxxiv.

et de subitatun hed pergamus ad caetera contextu verba E--σκλίη , sive mμCκλίη, Latinis est censium , a, υμβρAcru, quod est comusere, e re auctorem et u φηγHC vero common rare, ostendere, dare, suadere, hortari aut am orem esse, ut docuit nos pluribus Guil Budoeus in Comm. Ling. Graec E. O Erebi D. M cdicorum Heurnius, vφη,' interpretatur eti ei cine, ' 'niam , allico Eio meo non praejbo. Vt enim Plutarcho, in Potai peto, ηγῶ οAx, es commonstrare viam ita hoc in loco op γ A. -υμ CAAso, est are consilium, emo rare. Ita enim reddidisse etiam videtur Scribonius Largus, loco ante laudato, ubi de jurejurando hoc verba faciens, ait in eos raclum ess ne pr.e

gnanti medicamentum , qu concertum excutitur, alit stur, aut demonis a si fletur a quoquam me ice. Cum Tacito, Annal. lib. t. xta.

ubi de Eudemo Liviae, Venophonte Claudii Medico agit,is

conscientiam ad tere, siti in concientiam sumi, de Annal lib. ii. conscientiam celeris, Hist libra coquentiam scinoris, dixeris. Cicero in Orat pro A. Cluent consilia uomi: ntiam facino rum Columella lib. i. de re rus conscientiamfau is Minutius Felix Octavio Oscumium celem vocavit. Non tantum enim