장음표시 사용
41쪽
tu erant uti proprijs legibus, non peccabant. Post aut
promulgationem nouae legis,non solum cessauit lex e tus, mortua fuit,verum oc mortifera:na nemo saluaba turmisi in lege Christi,ita ut Hebraei,S Gentiles, alia lege uti non potuerint deinde, nisi lege Christi,ut in ira suo loco patebita Non obstat secundum. nam respondetur,quod lex post sufficientem publicationem factam obligat, non solum illo S,ad quorum notitiam peruenerit,sed etiam alios,quiram non audierunt, nam obligatio non pendet ex notitia subditorum,si lassicienter promulgata fuerit, ut in c. ad haec de post praelata vertim cu hoc recte colungitur, quod illi .qui inuincibiliter nihil audierat delege aliqua ,si Euagelica,excusantur ignoratia, culpa inuincibi invisupta n 6.dictum fuit. Et soluitur argumenta M articulus.
Proponuntur contra ustum duo argumentam L. Consiluisu eonclusio Θprobatur, quod quatuor rarum in niuerssiunt leges in J. Oseenrimur resp ejus divisiones iuris n. . Consiluitur diuisio Ams.ct Iuristarum,num. I. Satisfi argumenιι ρropositis.num 6.
ARTICVLVS uni Vtrum quamor tanttim sim leges in nitiem se aeterna,nat ratis humana, s
P Rimo eontra diuisionem argumentor probo,
quod sitsuperflua diuisio, sic Sufficieter homo gubernatur perlegem aeternam,Vt ait Diuus Augustinus libro I. de lib. arbitrio, sιernas, qua insum
42쪽
is,ut omnia n ordinatissima sed natura non abundatri superfluis, sicut nec deficitin necessarijs ergo supem flue ex naturalis in reliquae in supradictis numeranturia Secundis probo,quod diuisio sit mutila:lax mitisve taest lex,ut ast Diuu Paulus ad Roman. c. 7. Sentio aidiatam legemam membris meis repugnantem legi mentis mes ergo non tantum quatuor,sed quinque sint leges in
Hi non obstantibus verissima est conclusio.Qu Nortantumsun leges in uniuersum Ziιiset urna,natura 'is, humana,ct divina, Probatur conclutio de singulii auculitatib sacrae Scri turae primo delege aeterna. Prouerb.ca habetur, v mnuspossedis me ab initi larissuam, antequa quidqua iaceret ab em ordinata mDe egenaturali ad Rom. 2 2. habetur:Genus,aus vi non habet ruraliter ea, ueuis Uariun De lege liumana ad Rom.αὐ .habetur. ymni mina potessaribus sublimirerbussu ita es. Et de egerimina positiva, ait Lucas c. Im abs legem meam inviseribus eorum,ct in cordibus eorum seribam eam. Pro- ata etiaratione nate est serma, regula,qua dirigun-ur homine ad bene operandu ad suos fines, beatitudires,quae duplax est una supernaturalis, quae cossistiti ubione beatitica,& sic propter a cnecessaria erit lex diuiis.Altera est beatitudo, iu elicitashumana,que dirigiti omnes ad pacis si& quietu Reipublicae statum, quod o terit esisequi,vel per rege naturale,vel per lege huma- o ingenio-excogitatam,&sc erit necassiria lex naturaitis. E humana. At qu ia omnes praedicta tres leges, lege terra derivantur: proprer hoc ponitur lex aetern ζ ergo γptime quatuor Mes institu utur,ut tenet Saho in My. '. tu de iust. iurulib. I q. 3.ar. I. SuareZ de legibus, i .c. . cum alijs
43쪽
Sed ut clarius praedicta intelligatur sciendu est primo, quod re Stunt claesiores diuisiones legis. Prima est S.Tho lupra citata.Secudacii talist.& alioru Philosophorymo. raltu Tertia est Iutillarsi.Versi in hac matelia advertendum e liqudd Theologi ,- Philosophi tuntur in hoc nomi-leg s Iurii periti autem nomine iuris, ut in praefatione d: duim fuit. Et licet multis ex causis distinctio, di uorsitasvi diuisiones legum capi possunt, vel ex parte Legislatoris,cum unus est Deus,alter est homo; vel ex parte xiiii, Mam Vnaquςque lex habet suum finem peculiarem, Vel ex matoria dc rebυs,quae in eis praecipiuntur, in quib' erit aliqua diuersitas,ut de singulis insui, locis infra vide- dum erit sed quia praedicti modi parum utilesi paruindo tirinales nobis visi sunt:diuisiones tantum S. Thom.&quam Philosophi & Iurisperiti constituunt,in praesenti
in naturalem, v positivam,ut philosephus moralis,quem sequ tuS ruit S.Thom. Σ. h. q. fari 2 5 merito praedicta diuitionem constituit Aristotcles: quia ipse non cognouit legem supernaturalem, finem supernaturalem, laelege aeterna non fecit mentionem: nam initituit ipse tan tum tract.ire de legibus illis,quibus homines gubernatur in republica.Iurisperiti,omitso iure diuino,& canonico, diuid ut ius in naturale,getiu,6c ciuile naturale ius vocat, quod commune est hominib' cum bi utis, ut coniunctio maris,& foeminae,filiorum educatio&procreatio,& similia. Ius gentium vocant, quod est proprium hominib',Millis omn. bus,aut fere omnibus commune est, ut religio erga Deum obsequium erga parentes, patriam , similia. Ius Ciuile vocant,quod est proprium alicuius reipublicae, et ciuitatis,ut in lib. i.instit. de luce natur. gen. in
44쪽
us hoc videndumsuta rNon obstant modZ in eontrarium adducta argume LN5 primum,nam respondetur, quὀd argumetum pro- edereto haberet locum, cotta nostram conclusionem, lex naturalis esset aliquid diuersum a lege a terna, quae liud non est, nisi quaedam participatio illius legis aete ae in quantum fuit necessaria hominibus, Vel creaturis,
inua patebit,& etiam de alijs legibus a soluitur priaium Noobstat secundum desumptu xauaoritatem. aut nam respondetur primὁ quod ex concupiscentiae t malis non est vera lex , sed metaphorice lex dicitur. et respondetur secundo,quod lex cocupiscentiae potestipliciter considerari. Primo quatenus hominibus molevia est, sic effectus legis diuinae est,& ad eam reducitur,aia sic est lex diuina poenalis, quae imponitur hominibus
opter culpam iustitiae originalis,quam in Primo paren- commiserunt. Secundis considerari potest , quat usnpellit ad quamdam operationem naturae,& sic reduc it ad ius naturale. Tertio considerari potest, quatenus icitat ad peccatum,sicut regula bonae actionis in mente Icatur ius naturale,sic regula mala actionis in ipsa men:,quatenus repellitur,ad naturale iusquoque reducitura ergo lex fomitis quomodocumque concderetur,ad supradictas reducitur.Et soluitur argume .
45쪽
Inpraecedenti disputatione dictumisii, intem
neatio explicari non potes propterea in praesensi de fictibus distaramus.
homines bonosci probasura .R. Ostenditur,quod nis legis cum sectusere coincidi nume
46쪽
Vitam essectus Iemsitfacereti nes
Rimo, pro parte negativa argumetor sic.Lex Ciui- lis intendit tantum facere honum Cluc ,-hra 'num subditum, sed non eidem est vir us borii ci-Mis,M boni vir , nam poterit esse bonus ciuis, subditus Pessimus non autem erit iste bonus vir eigo non quaelibet lex facit homines bonos. Secund , bonus limpliciter intelligitur circa veram nimae virtutem, sed lex humana non attingit virtutem
isteriorem, nam alias non differret a lege divina gratia ergo lex humana non incit homines bonos His non obstantibus conclusio est. Oectus Urimus, olfacere rimines bonosissimusim quiae. . Prohatur conclusio de omnibus lagiruas supra, dictis, Primὁ auctoritate Diiii Pauli ad Romam I ex quidem βη in mandatumsanctum, tu iam,=b-- ea
est auctor,negari non potest, quod essiciat homines M. nos Tum etiam,quia lex dirigit homines ad bonum , Myraecipit actus bonos,&prohibet malos sed exercendo bonum,ti abstinendo a malo,homo bonus eruitvnergo hic hoc efficiens facit homines bonos. Fulcitur Cranctu. auctoritate Aristhb.iαλὰ.cii tenet S Thoman
47쪽
Sed ut elatius iste licuius intelligatur, primὁ sciendum est , quod in praecedenti disputatione diximus de causis,&praecipue de causa finis legis; dum instituimus t
legem debere neri pro communi bono, quia finis legis cum effectu coincidit,in commode unum sine alio explicari non potest propter hoc , ut amplius finis legit innotescat & explicetur, de effectibus legis in praesenti tractamus :&primo de ultimo effectu legis , qui est facere subditos honos, illa bonitate, quae necessaria est, vfinem cuiuscunque legis adipiscamur. Secundis sciendum est,quod effectus vltimus cuiuscuque legis,est facere homines bonos suo ordine, tradasecundum vires cuiuscunque legis, vel simpliciter , vel saltim secundum quid facitque hoc lex dirigendo, cibi
gando,& coercendo.Lex enim diuina,praesertim Euagem Iica,quae virtute sua,omnia c6plectitur, quae praecipit b Nu,non modo in exteriori opere sed etia in interiori, essi lcit homines simpliciter bonos perfectos , omni bon&' rate,& virtute consummatos,hoc idem efficit tota coli ctio simul legiliat quaelibet alia lex,quae de perse no praeci ἰit omne bonum,sed partem illius, incla homines tatumo nos ex parte,quod est secundum quid. V.ilex naturalis efficit homines bonos secundum quid,nam tantum eFficit eos bonos in virtutibus moralibus, quae naturae ordi ne commensuratae sunt. Et eodem modo,le ciuilis, quae intendit exteriores salit r. homines bonos facere, ea b nitate ciuilivi publica, quae necessaria est ad rem publica regendam. Et similiter lex canonica, quae intenditiastim facere bonos clericos , qui exterius suo muneri satisfaciant. Dixi,exterius,ad ostendendum quod lex humana non praecipi necque prohibet actus internos,sed tant limexternos M in hoc chffert a legc Euangelica , quae ad y rumquc
48쪽
strumque se extendi visu doco in ultima disputatione videndum erit.Ex dietis ergo clare colligitur, quὀd tot collectio leguai,ves lex ipsa diuina Euangelica,est que tacit homines monos, Nessimpliciter in omni bonitate, in
Dum latitudines; reli Miae autem enumeratae faciunt ba mnum vetum ex parte,& seciundum quid. olligitur etiam, quos aliter est facere bonum virum i ut facit lex supra di icta diuina,Maliud est tacere bonum ciuem, ut tacita lamianaei in Doctotes supra-uiolati ' Non obstant mod&im contrarIum adducta argumen La.Non primum, nam respondetur quod licet lex ciuilis non valeat facere homines bo nos sim pliciter facitiam. Eo bonos secuhdum quid,bonitate pesitica, ciuili, i quantum sint boni ciues,ti: hoc ei sufficit,& soluitur pri enum argumehium.Non obstat secundum, nam re pono de cur,qudd lex e ullis intendit veram amm v is tutem, in suo genere per frictim ad finem politicum, &iat alerru.dita et autem a lege diuina Euangellca quae intenta,eram,&adqquata virtutem, d fine supernaturale,vr supran. .declaratum est soluitur argumentum carticulus.
49쪽
'ritis proximus effectus legissi praecipcre,
T Robparte negativa argumentor sic.Lex idem est, quad praeceptum commune, ut iupradictum fuit, sed idem significat praecipere, α pinhibere: ergo
aciem mustorum superflue constituitur Secundd. Effectus legis est, subditos ad bonum inda. cere;sed con ullum est de me ioci bono, quam praes e mgrgo D O tantum quatuor de heiu ese et ectus legis
uis iugumentis non obstantibus eo lusio est in
Q. Probatur eonclusio hac ratione Lex ordinatur ad acu actiones humanas dirigendas,ut supra dictum fuit. sed actiones humanae in triplici differentia sunt, alja: sunt bonae, aliae miles, aliae indit ferentesci ergo his tribus Actionibu Shumarasistra effectuslegie correspondere debent. Ad primum gradum , in quo repei iuntur acti nCS bonae, vs Deum cole de pareaagei, patriam diligere, parenses honorare , ut miles actus virtutum, respectu horum constituitur cffectus legis,qui est praecipere; priricipit enim lex omnes actus virtutum aeste Arisb4.Ethic. Ad secundum gradu in Mox operium actiones , Mi actus humani,qui sunt ex natura sua intr,nsece mali , ut occidere,furari, fornicari. adulterari, falsum testim nium dicere & similia, respectu horum constituitur ei,
ctus legis, qui est prolubere di i
50쪽
De essectibus iurium,dissa. yi
manarum. uae lunt indifferentes.res e diu harum to
liuia effinus,qui est permittere. At qua necessarist obseruanei iustitiae , propter hoc necesar iura fuitu artum effectum ponere, qui est punire. Fulcsturcon lutio auctoritate Isidori in lib. 3. Ethymi& aliorum Iu-
um alijsa praedictis relatis L i si uti ii Sed ut clam is praedicti effectus intelligantur invido.
rinales sunt,&veluti operatis nec Rc actiones legum, lul usu ut is, numines diriguntur ad bene operas duis,inguli de perse declarandi sunt. Primus effectu, est prindipereileaenun praecipiendo dirigit ostendit, mouet , M3bligat subditos in suis actionibus bonis, ut Deum cole 'et irentes honorare,& similes mam propter hoc, lex nu upatur regula, & exemplariquia subditis ostendit per te Vm praecipiendo,hoc vel illud est faciendum, & sequenalim Sscundus effectus logis est prohibere, ob gados absitos,nam lex non solum praeeipit,quod bonum agamus,ed etiam pracipit,c b gat,& necessitatem quandam nodis imponit ut quod est malum ominamus quia sicut iris potest obligare nos ad agendum,ita etiam ad non agendum,quod fit per velum prohibere indeci ci solet, imgem habere in nobis non solum vim praeceptivam , sed etiam coactivam ita Doctores, ut supra. Tertius effinus legis erar permittere;&,ut a notior ib' incipiamus, in legibus ciuilibus constat plura pei missa esset, vel quia erant res indisi Tentes vel quia iuvit d.