장음표시 사용
71쪽
Gregorius de Valentia, tita disp. . de lege naturali, q. s.
Sed,ut iste articulus intelligatur,prim&sciendum est, qu3d diffinitio legis na uralis a diuersis Doctoribus diuersimode constituitur. Iurisconsultus in l. 1.sF de iustitia& tute, f. ius naturale, instituta eodem mulo, asserit: Ius naturales quod natura omnia animalia docuit. Et Liacarus dist. I.c.ias naturale,inquit: Ius narurale es commune omnium nationum, quod'biquem Zinctu naιurae,ctnou cous. ιιioue babetMrali uaried his Maliis diffiniti nibus praetermisa, limran turn, quae naturalem legemni agis explicat, proponam Lex rgo,naturalis silumen rationis human ,quod Deus nature condIIor, Una cum nais iura institiιi mentibus nostris ad aliquid ciendum. litiandum maten et Medin I. 2. 94, ars L. Sciendum est secundis, legem naturalem, non solum legem esse , sed proprie, ruere lex dicenda est. Quod euidenter ostenditur dicurrendo per conditiones essen. tiales verae legis,uuas tetigimus in disputat. I. art. Σ.&. . nam inprimis habet auctorem Deum, cuius auctoritate sancita est, quem offendimus maximopera, clim legem praed ctam naturalem violamus Secundo promulgata,&insinuata est siugulis hominibus, ipso naturali rationis lumine.Tertio imponitur omnibus hominibus,& est com . mune praece hium, . respicit commune bonum totius naturae, nam praecipi bona, S prohibet quaecumque in ordinata sunt. Quarto, poenas&praemia constitutdeter, minata a Deo: nan traii ressores legis punit pudore cosicientiae, Viernorsu ,3c Praemiat bene operantes,Conscienstiae pace,5 quiete interna, quae ex bona operatione vir tutum nas itur, t ait Paulus ad Roman. cap. 2 uuiosen
dun Opus Misscriptum a cordibus inuis cogitationibus
72쪽
. Selendum est tertio, quod Philosophi,Iurisperiti, Theologi maxime diserepant intcesse, si non in re, altim in modo explicandi legem naturalem Philasophi enim,
M praesertim Plato in dialogo Minus, legem naturalem, accipit pro omni inclinatione naturali indita rebus omnibus ex participatione legis aeternata suo creatore, qua participatione iungula res suas actiones, ad suos debitos es dirigunt, qua uis inclinationedinc in hominibus,c bilioli modo si e fateantur:irmaro,&o.Thomssica .q. I. arricii dixit eodem modo in ivis verbis: Omnia, quae-uinaprouidenna eguntur, articipare aliqualiter legem aeternam, inquantum exesecaria illius habens inctinaria. nem in proprios es Iuriiperat legem naturalem vocant eam tantum, quae hominibus communis est cum brutis animalibus,ut colunctio maris,4 foeminae,filioru educatio,& procreatioeinanimata Vero, a participatione huius legis excludere videntur,ut in g. i. instituta de iure nat rati, in Li.ssde ultitia,&iure: sed in revera, ut saepe diximus, ex proprie sumpta non attribuitur rebus insensibilibus, nec brutis animalibus, tam non sint rationis expertia nec discussu tantur, unde illis attribuitur hoc nomen generaliter, tantum, improprie, metaphorico, o similitudinarie Theologi denique legem naturalem vocant proprieream, quae naturali cognitione innotes est in rationali creatura, quae praescribit, quid debitum sit agere,vel vitare sita sanct Thom ut supra, copio, sin distinctione 3 3. attic.I. SuareZ lib. I. cap. I. &4.-nali M
73쪽
Ex dictis, duo necessatia colliguntur ad cognos am, differentiam, quae versatur inter legem aeternam, Miaturalem Prima differentia est, Quod Alex naturalis conssideretur, quatenus est in mente ipsius De Legislatoris, dicituri nuncupatur Iecet terna, quia ab arterno in eo est Si vero consideretur eadem lex,quatenus est in mente nostra,dicitur, vocatur lex naturalis. quia ex naturali instinctu nobis inest Secunda est, qu6d lex aeterna sua latitudine extendit se ad omnes creaturas rationales, Miriationales,lcnssibiles,& insensibiles sicut etiam extenditur prouidentia diuina lex autem naturalis proprie solum extudit se ad creaturas intellectuales, lationales,
id est, ad homines,, ad Angelos & sic si accipiatur illa pars tantum, seu illa participatio legis aeternae, quae dirigit homines, Se Angelos in suis actionibus,& non aliam, iam habes constitutam legem naturalem, de qua loquimur in praesenti, Sciendum est quarto, quod omnes accipiunt,' vocant legemnaturalem eam, quae naturaliter docet, quid ex natura rei debitum sit agere in quo tamen ipsa consistat, non est explicatu facile. VaZqueZenim in I. 2. c.L. de legibus,disputatione Iso.asserit,legem naturale Con. sistere in ipsa natura hominis secundum se, absque omni rationis actu, vel habitu ad cognitionem, ita ut includat ipsum opus rationis ab ipsa lege naturali. Et ratio 'sivis, inter alias , praecipua est:nam praecepta legis naturet sunt, vel principia prima per se nota,vel conclusiones,quae euidenti necessitate,ex illis colliguntur, quae sunt priores in ipsa natura, omni operatione rationi, ergo absque ulla Dperatione intellectus, natura humana sussiciens est ipsa sola cum praedictis principiis ad cognos endum conue- .nieti 5 disconuenientia ipsius naturae, & poterit graeci ,
74쪽
γnsentanea sint appetenda,mala autem dc contraria fugienda. Sed anteaquam veriore sententiain constituamus,sciendum est , quisΞm natura humana,quatuor reperuintur.Primum estipsa natura humana. Secundum sunt prima principia,vel coclusiones,quae necessaraci ex illis inserutur.Tertium est in natura,quoddam lumen naturale,seu quaedam vii, quam natura habet a lege aeterna ad dilcernendurn inter operationes conuenietes,&disconuenietes Quartu, in natura reperitur etia aliquid rationis, quod a nobis recta ratio rationis, . seu dictamen appellatur.Quibus suppositis verissima scritentia est:natura humana ei tantum fundamentu omniupraedictarum rerum , illa vis ipsius naturae; cumaliqua cognitione, habitudine ad intellectum,vocatur Mest, in ea consistit ius naturale:& ratio est, nam secum ipsa vi natum nori inuoluatur aliquid rationis, nulla est differentia inter ius naturale, quod reperitur in brutis, ius naturale,quod est in rationali eatur, ita S Thom Iq.9 .art. I.&2.SOcus de iust dc iurei T.*4.art. I. Lorca de legibus,disputatione.6. SuareThάχ.de legibus, cum alijs.. v Non obstant in contrarium adducta argumenta.Non ptimum, nam respondetur,quod verum est, quod aliter homo tendit ad suos fines M aliter animalia bruta, nam homo tendii libere cum cognitione finis per intellecturbruta putem animalia mouentur tantum naturali instinctu,& non a seipsis:ex hoc sequitur,quὁd homo moueatur naturaliter,nam motiones humanae, in aliquo principio naturali fundantiar. Ninil enim appetit homo, nisi i
75쪽
Non obstatdecundumma respondetur,quod etiam malia participant suo modo de Tatione aeterna, sed quia homo participat intellectualiter, de rationabiliter, idera lex aeterna in homme nuncupatur proprie et lex in bru-rtis, quia non datur talis participatio per intellectum. propter hoc lex naturalis improprie metaphorice, si innititudinarie nuncupatur in cis, prouis radictumiuit, ,
Vtrum lex naturalissiit una, ct contineat u praecepta,vel se tantum
PRimis contra primam partemquaesitiargumentorse. In p.ri, naturale, I distin.Ius naturais es, quod in lege. O Euangelio continetur ed Euangelium non est com
76쪽
M omnibus,ut aitPavius ad RQmanos, C. Io. Non omnes
obediunt Euangelios ergo lex naturari non est una apud
Secundo argumentor contra secundam partem quaesti, sic Lex naturalis consequitur naturam hominis, sed humana natura est una secundum totum licet sit multiplex secundum paties ergo Vnum tantum praeceptum legis natinae est.
His non obstantibus si prima conclusio: Lm sura, o una si omnibus hominibus.
Probatur conclusio,nam lex naturalis,est, veluti pro prietas consequens naturam humanam, quae una est:ers'.una erit lex naturalis.Turnetia probari pote non se itum ex unitate naturae,veru etia ex unitate praeceptorsi, quae conueniunt in unum finem, scilietet, constituendo hominem rectum secundum inclinationem naturalem: Et ex uno auctore,seu Legislatore Deo,& ex uno modo
praecipiendi bonum prohibendi malum. Probatur etiam auctoritate Isidori in ea in a. E. de iustitia& iure, tenent sanctus Thomas in q. 4. Suareglibro .de legibus,c. 8 rca de legibus, disp.8. Sed ut praedicta conclusio melius intelligatur, aliqua supponenda sunt. Primo supponimus,quod tres sunt gradus praeceptorum iurisnaturalis. In primo gradu consti. uuntur illa prima principia omnibus per se nota, ut B nam est a sectendum , malum fugiendum . uod ιibi non vis, eri nefeceris. In secundo gradu iuris naturalis constituuntur propositiones illae, seu principia magis particularia,quae deducuntur ex illis principij primi velati conclusiones,& consequentiae necessariae, laciles. v nexillo principio primo,suod tibi non vis,alteri ne in
ceris, insertur illicis,no vis oecita ergo non occidas, non a vir
77쪽
vis furati,non furaberis, non falsum testimonium dices, non adulteraberis & codem triodo, ex illo alio principio primo: bonum est appetendum, malum fugiendum, in fertur illico ergo Deus colendus est, parentes honoran di sunt non est thrandi: m, non est adulter indum, non fornicandum, Min similibus,, in isto scindo gradu continentur praecepta Decalogi Interii autem gradu iuris naturalis const:tuuntur illa praecepta,seu conclusi nes,quae ex supradictis principijs deduculur ωderiuam tur in consequentiam neces ria, sed non tamen ita persi picue,euidenter,& de facili,ut usuram esse iniquam,simplicem sornicationem malam,& similia.
Ex dictis insurgit difficultas, quae est, an praedicta praecepta naturalia sint eadem apud omnes secundum sub stantiam,&secundum notitiam,nam visum est, quod di, uel lanationes via sunt legibus contrarijs supradictis natural bus relatis Ad hanc difficultatem resp5detur,quod licci ex parte hominum sit aliqua arietas in praeceptis legis natu non tamen est quoad totam legem naturalem, nam quantum ad lima principia communia , quae in primo gradu constituta sunt, eadem est lex naturalis
apud omncs homines secundum substantiam, secundum notitiani: quantum autem ad pati cularia iura, praesertim quantum ad illa, quae sunt secundi gradus iuris nauturalis, quae, veluti conclusiones infecuntur ex praedictis
prim principijs de facili, etiam apud omnes,&secun dum substantiam ,3 secundiim notitiam , eadem sunt, ut plurimum.Dico,ut plurimum,ad asseredum,quisd de aliquibus conclusionibus praedictais secundi generis, in paucioribus poterit praedicta regula deficere, silc ut deficit de alijs principij terti generis,quae maiori induci discursu, aenon ita facile a supradictis principij deducuntur. Et licae
78쪽
prouenire pinest es propter aliquas specialas cati.
fas impedientes obseruantiam alium praeceptorum ex deprauata ratione hominum , Vel ec gnorantia, seu ex mala consuetudine, &. habitudine natura sicut fuit apud Germanos olim , quod rurtu non reputabatur iniquum,
neque apud alios simplex fornicatis mala, similia alia, va expresse de iure naturali sunt ita sanct.Thom.visupra art. . . G. Suar ZCap. 8aeum alijs. c. l. Supponim assecundo,diuisionem generalem precep . torum iuris naturalis de sumi ex diuersis hominum incit nationibus, in finibus proximis hesmanete vitae Est nam .
que in hommeariplex inclinationaturalis. Prima est, quam habetud esse tuere,& conseruare, quae Communis est Ipsi homini histis omnibus substantijs: nam una 'qua quae substantia bonum suum appetit,ac propter hoc dantur plura praecepta, seu principia iuris naturalis, quae
indicant modum conseruandi vitam esse in cibo, adipo. tu, AI in similibus Secunda inclinatio hominis est eommunis cum omnibus animalibus ad conseruandam,t priam natu iam, speciem ,ad generandum sibi similem, ex qua proueniunt plura alia praecepta Circa commixtio. nem maris,& steminae, filiorum educationem, procreationem,& similia Tertia inclitiatio est hominis eropria, ut rationalis creatura est circa hoc plura praecepta naturaliam mini adduntur secundum diuersos fines rationalis creaturae, . veritatem agnoscere, vivium: vita
ciabili,&politica, sine aliorum hominum offensione xvi sit rectus,& compositus quo ad Deum, quo ad se, quo ad alios, Gu adparentes, quo ad superiores, quoad filios, quo ad aequales quo ad inferiores ita sanctus Thomas,&Doctores sipraeitatio . hi ita .ro Q.
Supponimus tertiis, quod ex dictis siqua inserunturi
79쪽
Infertur primo, qudd materia, circa quam versetur lex naturalis, secundum veriorem opinionem sunt omnia praecepta affirmativa bona, quae absolute praecipiunt aliquid faciendum,& omnia praecepta negatiua,quae prohibent omnem actionem prauam alicui virtuti cotrariam: Zc ratio est,quia clim haec sit vera lex,& Deum habear auctorem,non potet esse, nisi honesta, praecipiodo bonum,&prohibendo malum. Infertur secund5, quod omnes
actus virtutum, secundum rationem communem,etiam simi materia legis naturalis. Dixi secundum ratione communem nam ii cosiderentur actus aliqui virtutum secundum materiam singularem, non omne erunt materia legis naturae,V.g. ieiunare tempore, quo non praecipitur,
tali die,cum tali cibo,& multa alia,quae determinantur a lege humana in diuersis materijs virtutum.Neque loquimur de virtutibus Theologalibus infusis, sed tantum demoralibus,quae praecipiuntur lege naturali. Tettio infertur,quod verior sentetia est,quod omnia praecepta, non solum prima,sed alia,quae ex eis deducutur, veluti coclusones proximς,seu remotae,omnes sunt materia legis naturalis, Minquo consistat aliqua disterentia, infra cum tractabimus de iure humano, icue genti ut videndum erit: ita S.Thom ut supra art. . SuareZ c.7.Gregorius de
Valentia,p.4 cum alijssu pricitatis. His suppositis, sit secunda conclusio. Lex naturalis continet uniιm preceptum seu principium primum, ex quo alia deinde deducuntur plura. Probatur conclusio,M declarat quia sicut in speculatiuis datur,nu principiu prosi quo intellectus dirigitur,&fundatur in intellectu,quod est, Idem non potes mulesse. Θ non es' cita etiam in practicis datur aliud princi pium primu,quo voluntas dirigitur, tundatur in volun
80쪽
giendum , ex hoc primo principio practici, tanquam ex quodam fonte oriuntur reliqua infinita alia praecep . ta naturalia, prout supra ollensium est: ita Sanctus Thoaut supra artic.χ. 3.post Aristotelam I .Ethicor.α I. cum alijssupra citatis. Non obstant modo in contrarium adducta argumenta. Non primum desumptum, ex tu naturale, dist. I. Nam respondetur, quod Gratianus, dum dixit, quod ius naturale erat illud,quod continebatur in sege.& Euagello,no voluit dicere quod omne illud,quod continebatur in lege,&Euangelio erat ius naturale, nam plura co-tinentur in eo, quae nonsunt iuris naturalis, sed sepem turalis vi etiam consilia sed voluit dicere,quod ius naturale plenarie tractatur, de continetur in lege, dc Euangelio:ut ait S.Thom & soluitur primum argumentum. Non obstat secundum: nam respondetur, quod licet natura humana una sit,& unum sit principium primum, ab eo tamen multa derivantur, ut dictum est,i solus
Pyoponuntur duo argumenta,nu. L. Tripisκmodus excogitaripotes muta ianis is fumo enditur,nu. 3.