Q. Horatii Flacci Carmina expurgata, cum adnotationibus ac perpetua interpretatione Josephi Juvencii è Societate Jesu

발행: 1805년

분량: 386페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

Io Rectum et vaganti si aena licentiae Injecit, amovitque cui PaS,

Et veteres revocavit artes,

Por quas Latinum nomen et Italae . Crevero vires , famaque et Imperiis Porrecta majestas ad ortum Solis , ab Hosperio cubili. Custode rerum Caesare, non suror Civilis, aut vis eximet otium: Non ira , quae procudit enses, 2 Et miseras inimicat urbes.

Non qui prolandum Danubium bibunt,

Edicta rumpent Julia : non Getae,

eodem bellis tibin compositis obseratam ς remeGlicam sanctis simis qnuina tam fmihias: licentiam , quin huc illuc temera Pros lictat, D. Dctis Vtinxi hnbenis rePrevsam ; deputia fagilia; iae in

GntiquaS illas υirtutes mi Ocnias, ac mores. quoniam Uera Latini nominis decus et robiar amplificatum Olim est, ac Romani in Dras imperii ah oriente ad occidentem usque Prona ta floruit. Donec orbem roget Cresar, non bellorum eloticia rabies , non hostium externorum Porentia , Pacem nos is eri ici non ira . quin adios fabricatur, et i Disates infestinis odiis vexat. IV. n o uti ad Danubium siti leges ab Atimuero sibi it ostias ρerfringent ;non Geloe, non Senes, aut Perram, licti in se/νiandis foe/ι sitis o. Et semianti. Legere amant quidam eoaganti. Iniecit ordinem licentiae evaganti, uetemere grassanti, tanquam haeramn quoddam. Vel , ut explicat Lambinus : Injecit Daena licentiae evaganti ordinem, id est, vaganti extra Ordinem. Sic urhem egredi, poetiam eVadere u cinia S. II. --it. Malunt itidomnonnulli, emosest, id est, expulit , extrusit. Et infra , pro eximet , scribunt exiget, hoc est, ejiciet. II. Ar es. Frugalitatem ,

Iustitiam , Fidem , etc. ιili. Mare occidentale seu Hispanum dicitur cubile solis: tu eo quippe sol occidit. 22. E incta Italia. Leges ab Λugusto latas. Quippe Augustus , Iulius quoque dietns est ei C. Iulio Caesare , ii quo adoptatus fuerat , et cujus ,

Getre. Populi S thiae Europae , quos Appianus Dacosaepellat. Strabo vero Libro VII. Getas a Dacis ita distinguit Mi Getae sint , qui ad

Pontuiti in orientem vergunt:

Daci , qui latus OPPOSi tum

obtinent versus Germaniam.

Eosdem Gothos postea fuisse appellatos auctor est Spartianus. Diuitigeo by Coosl

272쪽

Non Seres, insidive Persae, Non Τanaim prope flumen Orti. '25 Nosque et Profestis lucibus, et SacriS, Inter iocosi mutiera Liberi, Cum prole , matronisque nostris, Bito Deos prius appreCati, Virtute functos, more patrum, duces, 5o Lydis remisto carmine tibiis , Trojamque, et Anchisen, et almae

Ρrogeniem Veneris CanemuS.

Parum sint constantes, non Tanais accolin. Nos vero festis δῖ bus ac An estis, inter Nina et mulas, c iam liberis conjugibusque nOStris, Post fusas, ut Par eat, o veris Areces , Priscos heroas Oantabimus , et more motorum Nocem Deto tibiarum cantui socia

tes , I bram, et Anchisen, et Veneris nel f eelebrisimus. 23. Seres. Orientis populi , prope Indiam : eorum frivae hombicibus abundarit , hinc

Panni serici. Ipsae etiam arbores lanam seu lanuginem mol-

Iissimam in frondibus serunt, ex qua vestes conficiunt itid genae. Virg. II. Georg. versu

Infui. Quia Crassum in insidias perductum dolo lutere

merant.

24. Tanaim. Tanais, se Donfluvius est Scythiae, Asiam dividens ab Europa. Fluit li Sertentrione ad Meridiem, et in Maeotidem paludem devolvitur. 29. Vi etiate functos. Virtutis ossicio functos; rerum sor . iter gestarum gloria insignes; vita defunctos post edita hcl-licae virtutis et sortitudinis exempla clarissima.

3o. Lindis. Motius Lydius

erat lii Iarior , et convivis a

tior ac iocis. Lydi , populi

minoris Asiae , Phrygibus vi cini ; quam ob vicinitatem existimat Torrentius Phrygias tibias easdem esse cum Lydis .sen Lidiis.

Remisis carmine, etc. Μis centes saepius carmina cum tibiis : alternis canentes, nune

OCe, nunc tibi L3I. Trojam. Unde orti I neas , Ascanius , E C. 32. Progeniem Veneris. I Ium , Romulum , Caesarem .etc. qui a Genere per AEneam ducebant genus, atque imprimis Augustum. Ea causa suit Virgilio AEneidos cο , Men da', ut nimirum Augusto blui diretur , qui ab I ea oriundus dicebatur.

273쪽

LIBER

Profecturo.

Ιhis Liburnis inter alta navium , Amice, propuguacula, Paratus omnε Caesaris periculum Subire, Maecenas, tuo. 5 Quid nos quibus to vita sit superstile Jucunda; si contra , gravis Utrumne jussi persequemur otium,

O Minoenas earissime, nasees Liburnias conscensurus M. et in iis contra turritas, urtitam et arcium instar, ria ea Antonii e Iraturus t neque recusabis. quin omnem vim hostium et incursus ex Mias, ari Gesaris incolum sentem tuo i sitis ovile ac per Letalo redimendam. Quid mam inter ZEm, inquam, cui inta san/Liber Em n. Liber est qui habet versus ἰ-ωδῶt. Epode, sive Epodus, vocatur Versus minor, imprimis Iambicus dimeter. id est , pedum quatuor, qui maiori subiungitur, et quasi

accinit; εα α ι, enim sienti irat,acei : unde vox λπειδὴ , seu ἐ-ἄδοe 3 estque majoris versus quasi clausu iste versiculus quo senteutia tota Clauditur et absolvitur. Inde nomen

huie libro carminum quinto factum , ut Liber Epodon, sive Epodorum diceretur, quia Priviae illius Odae constant alternis eiusmodi versibus brevioribus. I. Liburnis. Erant Liburnae naves etsi minores ceteris , at magis habiles et expeditae,

Liburnis , Illyrici populis, vel

inventae, vel plur mum usur

patae. Eas in Actiaca pugna praesertim adhihuit Augustus .

contra vastas et immanes Antonii Naves, quas idcirco vocat Horatius propugnacula : et vero turribus aliisquc id genus munimentis ac substructionibus ligneis erant non tam ornatae et munitae, quisu Oneratae. Diuiti by Cooste

274쪽

Non dulco, ni tecum simul ΘΑn hunc laborem monte laturi, decet uxo Qua ferre non molios viros Feromus : et te vel per Alpium iuga, Inhospitalem et Cau Casum , Vel occidentis usque ad ultimum sinum, Forti sequemur Pectore. 15 Rogos, tuum laboro quid juvem meo, Imbellis, ac firmus parum

Comes minore sum futurus in metu,

ut major absentes habet: ens implumibus pullis avis,

uo Serpentium allapsus timet Magis relictis : non, ut adsit, auxili Latura plus praesentibus. Libenter hoc et omne militabitur

Bellum, in tuae spem gratiae; fi

rata fuerit salseo te et fovite; ervis, insuaDis et acer num lentus Romae consistam, ut juhes, et deses Niseam in otio , quod Profectra υoLρtati esse mihi , nisi tecum , neqrait Z An Potius bellicum hunc traborem Per etiar et stibibo , ut fortem Niciam cet 8 Em Niro illiam porserum , teque υel per abrretas Asees , et Caucasi resqua horrida , υel usque ad extremas occidaritis oras in a idus sequar. Forsan susc acaberia, quid ecto sim , bellicos iter Iabores, tibi Prostitiaivi, clina sim Mariam hesiicosus, nec valde idoned ad militares oenvnnas ferendas Da fudine. omnino M. Lc ifaciam, si laeum Proficiscar, ut minus tibi metuam ἰcum ita sit comparatum natum , ut absentes maiori si, in metu, quam ρm sentes. Quemadmodum aDicula, ρuliis i fumibus etri dum adlate semiantibus incusans , eosque foMens, extimescit illa quidEm ne a mant an es ad pullos ; nt hoc imum nihilominus multis rumis timet, ciun eos reliquit , lices iisdem nihilo Plus opis allatura sit proriens. Hujus selli et alterius cujuslibet Ir. At iam. Alpes, sunt montes Italiam, instar catenae praeci geri in ab occasa, eamque a Gallia separantes. Caucasus Inhospitalis dicitur, quia nulli hospitium et domum homini praebere potest, ob nives quibus est obsitus ob rupes praeruPtas, wtc. 3. .snu . Sinus vocatur pars maris in terras paulisper influens ; hoc in loco sim ficat Oceanum oceldentalem seu Altanticum , prope Hispaniam et Africam , quo finiri terrarum Orbem veteres putabant.

275쪽

25 Non ut iuvencis illigata pluribus

Aratra uitantur mea

ocus ve Calabris anie sidus servidum Lucana mulet pascuis; Nec ut superni villa candens Tusculi Io Circa tangat moenia rSatis superque me benignitas tua Dilavit: haud paravero Quod aut . avarus ut Chremes, terra premam , Discinctus aut perdam ut nepos.

Iabonem ac Aericuliam subibo libentissime, Dum erga me ben Moiensim retinendae et augendiae studio ac ve ductus, non Mam ona quodam Proedia Possideam , quin mihi Pluribus bobus iugo subiunctis, exercenda sint; arat ut abundem wmus , qui ante Caniculce exoletum in Lucanire agros in ueriantiar e Prcitia Calabrice nec ut mea vilia, qui non Procul abest is Tusculo in clisei colle Posito , Protendatur et continuetur usque ad mitia culi moenia. LGeralitat e munificentid tua sum ci malim ω-s letarus , et eas o es Parare miti nolim, quas Mut defodiam et condam in terres, more aseari alicuius Chremetis: aut citias, ρω-

fusi ac perditi ganeonis instar, ligu/itim ac diluidem. M. Calabris. Calabria est

Pars extremae Italiae, ut Lucania e sed magis vergens in Orientem ac Meridiem, atque adeo calidior. Itaque greges ex ea Per aestatem trans rebantur iis Lucaniam.

Sidus feroidum. Sirium, Caniculam. 29. Tusculi. Tusculum, urbs

Italiae , Frascati : ad quam villa

Horatii sita erat. Candens. Candido et nite ii lapido structa. o. circina moenia. Tuscu-

Ium , filio Circes conditum fuit. Potest Nia in exponi de urbe quam ipsa Circo struxit: eam vOcnbant Circeios , inditu ne Volscorum et ora Tu reui maxis , ais radicus montis Circaei, Monte circelio I nunc est diruta et in ejus ruderibus est palus, Santia Felicita, nun

cupatus.

53. Chremes. Nomen est avari senis decantati apud T

rentium.

34 Discinctus. Cum veStem antiqui promissam gererent, eam colligebant , et zona religabant, ni essent ad iter aut opus expeditiores : quod qui omi tebant , ii laborabant ignaviae aut intemperantiae suspicione; adeo ut discinctus pro dissoluto et ganeone accipereandremos. Significat ea vox aliquando prodigum et libidinosum ; quibus enim est domi pator diligens et avus , iis Dinnio supputunt ii buude, lia-

276쪽

bent quod perdant et prostin- dinosi ac nequam : sunt etiim distit. DI, quia pucri , patre avi patribus indulgentiores ,

mortuo, eluti in avi tutulam et , Ducris, patris metu solu- veniunt, vulgo evadunt, libi- tis, faCile Contemnuntur.

g*hius foenerator, vetat artis 3 E Pertinguae , Du- aerat vitam rusticam ; sed aParitia victris , ad ingenium , et Priatinum visendi rationem redit.

Billius illo qui procul negotii S,

Ut prisca gens mortalium, Paterna rura bobus exercet ε uis . Solutus omni laenore. 5 Neque excitatur classico miles truci, Neque horret iratum mare; Forumque vitat, et superba civium Potentiorum limina.

Ergo aut adulta vitium propagine

felicem ille visam Nisit, qui molesta ne tiorum cuniliaboratus , agros a Patre sibi relictos ψsemet colit ,. quo more Primi homines, orbe recens condito, morerant: qui usti in mialias Graea ignorat; qui, neque stiPendia facit in castris , ubi tubarum clangor ati es abrumpat somnos ; neqtie mari se committit, ubi strarentis pelogi sinoos furores Pertimesciat; qui se abstinet foro .

et nobilium tenuioribus cisibus insultantiam domos fugit. Igitur 4. Sotitus omni fenore. Qui

neC usuram Pro pecunia commodata exigit ab alto ; nec eam ipse ruiquam debet. 5. Cfassim. Est claSSicum, signum buccinae in exercitu :classis enim non modo nava- Iem , sed citam torrcstrem aliquando exercitum significat. Τ. Potentionum cise iam. In

qnibus sala a dis , et colendis cives, eoIum favore aut P

tentia indigentes, multum Operae ac temporis ponebant. 9. Pro regine. Est propago ramus vitis itiit Oxus et Incurvus qui terrae immittitur, et quo vitis propagatur ac multiplicatur ,PrOMin. Palmites in terram ita mittuntur, ut non rocidantur Prius e materno corpore, quam radices ege Intalcorcs. Adultus, , verbo adolesco, significat maturum, alidiorem et fraudiorem.

277쪽

1o Atlas maritat populos, Aut in reducta valle, mugieritium

Ρrospectat errantes greges; Inutilesque falce ramos amputatis,

Feliciores inserit; ex5 Aut pressa puris mella condit amphoris,

Aut tondet infirmas oves: Vel cum decorum mitibus pomis caput Autumnus arvis extulit,

Ut gaudet insitiva decerpens pJra,

uo Certantem et uvam purpurael

Qua muneretur te, Priape. et te, Pater Sylvane, tutor finium.

Libet iacere, modo sub antiqua ilice,

aut palmites jam pandiores adjundi et sociae procerse Populis paut Proctit vectat in remota valle armenata boum vagantia , et linio m itu sonantia:movi ramos steriles et si emaccineos abscindit falce , ac meliores in ue Aram fruncum immittit; modo evressa/faseis mella in purgara et lota υ a fundit. aut Osemus sua, densa quibus graseantur, semit υellera. P .rno vhi Autumnus coronatum maturis furemum euut mi is profert , quiantia cum volvtiate Pyrra . quin inseMit sese , legit ex arbore , useamque cum Pulche νε-d PurPura de eclore contendentem decer7 rt, quum tibi, δμive, munus gratissimiam, onerat; et es libι, 3 S Mane custos timirum, quibus rasi ab aliis ialia seeernuntur Z di animus est Io. Maritat. Populi, ulmi, et alim id gonus arbores, Per sesteriles et inson utile, cimi palmes iis adiungitur, iuvant vitem ad edendos fructus ut eriores, et eidem quasi marituntur. i5. tressa. Expryssa, educis h savis. Favi, Ies riaiora ac misi, sunt cellulae quaedam et

oculi in quihus mel cera permixtum reponitur ab npibus :ex illis scivis mel exprimitur,

et eoa secernitur.

I 6. Infirmas. Oves multis obnoxiae sunt morbis, qui solent ingraveseere , nisi illae tot duantur tempestive, 9. Insitisa. Nata ex arbore quam ipse insevit: atque adeo jucundiora alii, Pyris , Perse se , siue cultur, et cura

natis.

uo. Piam uri. Est in dandi casu. Sic IV. AEn. Vir. v. 38. amoli Pumrare dixit. Uvam

purpuras coloro vincentem.

Pl. Pi Pe. Priapus , hortorum deus erat, ei asque statua in liortis vulgo ponebatur hνudi sacta ligno, salcem totiens manu, Et arundinem in capite summo stans, quae lares R- esque Proterreret Diuiliasu bν Coral

278쪽

Μodo in tenaci gramine; Labuntur altis interim ripis aquae, a Queruntur in sylvis aves ;Fontesque lymphis obstrepunt manantibus, Somnos quod invitet leves. Arium tonantis annus hybernus Iovis 5o Imbres nivesque comparat, Aut trudit acres hinc et hinc misita cane Apros in obstantes pisgas, Aut amite levi rara tendit retia, Turdis edacibus dolos; 55 Pavidumque leporem. et advenam laqueo gruem,

Jucunda captat praemia. Quis non malarum, quas amor curas habet

Haec inter obliviscitur ZQuod si pudica mulier in partem iuvans 4 o Domum atque dulcos liberos,

Procumbere humi, nunc stib annosa ercu, nune in in Mi cevite, tyuhm suasee illius aulibus murmur edunt riseuli ρωcido aDeo sitientes . quiritantes in frDis aυiculis, fontes leni circumstre-yentes Susurro, quo nihil est aes somnum Proseocandum blandius At eum benis Nentis ac procellis horrida ni es et pluMias ean is invehere meditatur, tune apros in retia compeliit immitiis O e undique Plurimis curitatis r aut teretibus Perticis iraqueos frivendens, in oluntes aseide in subdolam escam mi uos inooDit: Oporemque t tuum , et Quem Peregriniam , gratissima laboris et cuc ii mimia, cuit. Quis inter istas occivationes rusticanas non factia curas tristes, quas amor importat. excutit ' Quod si proba et casta uxor Pro sua quoque Parte virum Di ui et in Pr erat an id re domestica et iliis educandis ; quales olim extilentinisure Sabinis, aut Anulae mulieres , Iuseo et nmbusto proyter 29. Tonantis. Procellosi , ventosi. MDA. Aeris. Annus Iovis procellosi, est pars anni berna. 33. Amite. Ames , bacillus

est oblotigus, teres ac politus,qnri retia sustinemur. Plam', sunt retia densius contexta : des

Ipsa sunt rarioribus et laxi

ribus intervallis sora uinibusque

compacta.

3b. AdMenam. Quae ex alia regione . vidclicet frigidiore, advenit in elitidiorem, qualis est Italia, si Gcrmaniam specte

279쪽

Sabina qualis, aut perusta solibus Perti icis uxor Appuli,)

Sacrum vetustis extruat lignis lacum ,

Lassi sub adventum viri ;45 Claudensque textis cratibus laetum Pecus, Dis lenta siccet ubera; Et horna dulci vina promens dolio, Dapes inemptos apparet; Non me Lucrina iuverint conchrlia.

5o diagisve rombus, aut Scari,

Si quos Eois intonata fluctibus

Ηγems ad hoc vertat mare: Non afra avis descendat in ventrem meum, Non attagen Ionicus

miram et meridiani solis calorem, υultu; si ligna sicca Deo imponat , marito defatigato domum redeuufe; si octialis ac friabtilo includat mem bene Pastum , et Plena mul at uberra; mox, Nin iuris anni hau iens e cado , mensam ferculis quin foris non emit, instruat: his ego e ulis non praetulerim Ostrea in Lucrino capta Iacu , non rhombos aut scGros, si φιos aliqua procella , Orientali Pelam ingruens multo cum tonDrti. Peliat in Italum hoc nostrum mare. Non mihi magis arrideat et ei milina Numidica , Dedalimen ex Ionia delatus, quhm Oliseia de pingiat arbore decerpta , quam luathum Pratis gaudens , aut malMm , Oneratum aDum 42. Pernicis. Velocis, Iab riosi , strenui. 43. Sacιυm. Consecratum

Vestae , aut Laribus , qui Dii

domestici, et quorum simula-era circa secum erant ordine collocata , bene tersa vulgo, et nitentia.

5. Teius. Et vimine. . mrna υina. Fo ipso anno lecta . Du i in de I annDe. Non exquisiis vetustatis et senti. Conchrita. Pisces concha, sive testa inclusi, ut ostrea, mytili, ete. 5o. Rhombus. Piscis nobilis, tin Turboti sari. Scarus ; un Sarμι, ut volunt nonnulli. In ea tantiam parte maris Mediterranoi capiebatur, quae vergit ad Orientem. Accidebat aliquando tamen ut jactatis tempestate suctibus , abscederet velut hpatria longius , et in vieina Italiae maria delaberetur.5 i. Intonata bems fractibus. Est hyems , seu Procella sonora

mari incussa , instar tonitrui.

53. Amra aseis. Asrieana gallina. Une Morale de Iumidis. 54. Attag n. Avis olim ex quisita. Sunt qui gallinam sit

vestrem esse relint. une linotis

de bois. Sunt qui , perdice non distiuguaui.

280쪽

55 Iucundior, quam lecta de pinguissimis. oliva ramis arborum ;Aut herba lapathi prata amantis , et gravi Μalvae salubres corpori; Vel agna sostis caesa I erminalibus, 6o Vol hoedus ereptus lupo. Has inter epulas. ut iuvat pastas o es idere properantes domum lVidere sessos vomerem inversum boves Collo iratientes languido,

65 Positosquo vernas, ditis examen domus, Circum renidentes LareS.

Haec ubi loquutus scenerator Alphius,

eSt, diam Mee m tantur conseisia, cernere saturas Osees villam Actentesi bosera conte lari lassos, et aratiram inMersum Ian- mente colla rePonantes s famialorum intueri numerosum amen,

tit in Leu lete υiud, circa eram compositos i Dicebat hcro δριίus nerator, quasi rusticam intam mox a lexurus : itaqNe istius, viai tum Ggebatur , mensis Idibus, nummos Omnes is debitoribus ilisne empit. Sed breui poenituit hominem insani consilii. Quo-57. L athi. Lapathum, si erumex 'osellia. . rerminalibus. Terminalia , Lalete des brimes, Oti dia Dieti ferme. Deus Terminus agrorum limitibus ac metis praeerat. Festus illi et sacer dies erat nonus Kalendas Martias. 63. In ratim. Supinum. VO-mer , se coratre , te fer de lachoreue, est serrum in imo aratro Positum , quo scinditur

humUS; aratriam , Ci ru reporta tur, ita invertitur, ut quae Pars ima crat, nempe vomer, fiat summa et eXtet : stiva autem seu manubrium aratri, terram

65. Vernas. Verna, propriuservus est ex ancilia domi na

tus.

Examen. Proprih grex apum est: eadem vox de turba qukliabet dicitur. 57. Foenerator. Is est , qui Pro Pecunia mutuo data certum exigit pretium ultra sortem, sive Principem summam V. g. si Pro Centum Nummis, in singulos menses, unum re-Petas nummum, quam USuram vocitabant Romani centesimam',

sive unciariam ; quae usura primo die mensis, ici est, Kalendis erat pensitanda. Potuisset Alphius, notissimus ea tempostatesci nerator , expectare i Sque ud Kalenuas sequentis mentis , Diuiliasu bν Corale

SEARCH

MENU NAVIGATION