장음표시 사용
21쪽
go, me tecum sentire,quamquam paratussim . meliora amplecti, di in tuam sententiam de Rendere, quatenus eam defendere e scriptura aduersus me possis. Atque ut tanto rectius error mihi eripiatur, omnino necesse est,ut palam dc ingenue proferam ea, quibus impedior,quominus recum faciam. Ita ad rem propius accedo. & quatuor rationes, quibus a tua sententia alienor, S in mea retineor,leuiter attingo.
Quarum prima est, quod videatur non parum decedere inaiestati Dei, dum eiusmo diei opponitur mediator, qui sit purus ho-
mo,qualem ipse doces, etsi maioribus,quam alii,donis ornatum. Contra vero hac re maxime extolli Dei altitudinem, si credamus, ad eam non patere aditum,nisi per eiusmodi mediatorem, qui sit filius Dei unigenitus,&creator totius mundi, & omnium angelorum de hominum.
Secundo non parum detrahitur Christo eiusq; dignitati si merus homo habeatur, in quo nil sit essentiale, quod in alio quovis homine non reperiatur, de si per eum opera solummodo redemptionis peragantur, digne vero honorari Christum si habeatur non
tum pro filio Mariae, sed etiam unigenito fi lio Dei, cuius essentia longissime excedat claritate dc splendore omnium angelorum essentiam
22쪽
Erasini Iohannis. D essentiam quantumuis spiritualem,quil fuerit ante initium rerum omniu, ac per quem Deus non solum redem erit mundum, sed e- tiam ex nihilo creaverit. Tertio affirmo tua sententia non leuiter, extenuari beneficium redemptionis,utpote
quod per hominem effici potuerit, cum tamen nihil sit hoc beneficio maius, maxime in hoc elaborandum,ut eius dignitas omiani b. modis exaggeretur. Quod si quis Christum agnoscit unigenitum Dei filium Sc creatorem mundi, is rapitur in admirationem tam stupendi operis,& cogitur fateri,opor leve, omnium maximum esse beneficium, pro quo obtinendo necesse fuerit parentem rerum omnium de caelo descendere, homi
nem induere,&acerbissimum mortis supplicium subire. LV Quarto elogia illa magnificentissima, quibus scriptura insignit Christum, longe
esse augustiora, quam ut cadere possint in hominem, ut, quod torum Vetus testamens rum, cuius summa est dignitas, in hunc viait respexit, sacerdotium,regnum,Omni Sm Οr, do prophetarum in Christum quasi digitum
intenderint, quem tanto cum desiderio omnes patriarchar,reges, Sc prophetae cum rota ecclesia veteris testamenti expectarint,
de quo Iohannes dicat, dignum se non esse A i cuius
23쪽
. Rationes η. Erasmi Iohannis. cuius soluat corrigiam calceamenti, qui a Paulo dicitur imago Dei inconspicui, primogenitus omnium creaturarum, splendor
gloriae Dei, de character substantiae eius, in quo habitet omnis plenitudo diuinitatis corporaliter, per quem omnia sunt condita, de cuius plenitudine omnes accipiunt, quem angeli adorent Heb. I. Haec, inquam, Salia multa, quae scriptura Christo tribuit, non quadrant in tam vile subiectum, quale a te constituitur, dc quodammodo coarctanda est magnificentia horum encomtorum, quo in Christo homine, utcumque locum habeant. Quod si reuera agnoscimus Christum vnigenitum Dei filium, quem Deus tantis dotibus exornarit, ut per eum dc mundum condiderit, &omnia sua opera exequatur, maiestatem suam haec elogia retinebunt, dic optime in Christum quadrabunt.
Has quatuor rationes,Vt dictum est,breuiter attigi, quibus fateor me non parum confirmari in mea sententia. Verum nolo nunc de his prolixius agere,nec magnopere ad eas responsum peto. quandoquidem restat quinta ratio, quae praecipuam vim in se continet huius controuersiae . qua cadente si mul aliae omnes cadunt: qua stante omnes stant, ad quam proponendam me nunc ac-
24쪽
Rationum 4. antecedent. R efutatio. FAUSTUS SOCINUS.
A M QV A M non admodum requiris, vi ad quatuor istus rationes rest ondeam, tamen, vi,quemadmodum instituta dilutatio postulat, nihil a te aseferatur, siue pro tua, siue contra sententiam meam,
quod a me non refutetur,eas omnes rcfellere conabor.
Quod igitur ad primam attinet, Dico eum in priore parte ad propolitam inter nos quaestionem non fucere. Qucrimus enim, utrum christus fuerit uni genitus Dei filius, nec ne,antequam ex virgine nasceretur,non autem virum fuerit purus homo. Nihil autem impedit, quominu3 Christus non fuerit unigenia ius Dei filius, nisi postquam natim est ex virgine, nec tamen sit aut fuerit umquam purus homo: At enimais, tu, eum purum hominem fuse doces. Primum non credo me umquam do christo ad istum modum Iocutum Ge. Deinde dico, quidquid ego doceam, hoc extra quaestionem nostram esse. Sed fac praeterea, Crine docere, christum ese purum hominem ,σ hoc moxime ad Ut aestionem nostram pertinere: Nego quid quam vel Dei maiestati decedere, vel absurdi in eo esse, quoa mediator inter Deum Cr nos sit purim homo. ad autem iure a me feri satis indicat Paulus, tam dia I. ferte ait, unum mediatorem Dei,Cr hominum ese ho-1ninem christam Iesum. Nam alioqui hic simplici Hominis appellatione non fuset contentus; praesertim, 9bi nihil cogebat christum hominem appellare; nisi quod fortas e mens Pauli erat signiscare , christum Iesum,quatenim est homo,mcdiatorem unici ni Dei Crsi s hominum
25쪽
6. Rationum quatuor hominum eβe.id quod rationem istam tuam apostolico spiritui aduersuri plane ostenderet. Adhaec, si Dei, maiestas non ferret, ut ipsius Dei, Cr hominum me-diator e et purus homo, non ferret similiter , ut eiusmodi mediator,purus homb iure existimari po ei.
Atqui christivi nihil manifestὸ in se habuit aut fecit,
quod purus homo habere aut facere nequeat, si Demvelit. Itaque purus homo iure existimari potuit, quemadmodum Crolim CT hodie a plurimis existim itus est qui tamen ,eum servatorem suum Cr siempiterinnae vitae datorem eβe, agnouerunt. quo nihil maius,
seu manifeste, siue non manifeste, in ipso vel fuit, veι Ue potest. Postremo, quemadmodum nihil Dei maies fati ex eo decedit, quod filius eius unigenitus summa, ignominia CT turpifima morte ab huius mundi prin- eipibus affectus fuerit , nempe quia sic salutis nostra ratio postulabat; sic nihil Dei maiestati ex eo decede re potest , quod purus homo mediator sit inter ipsum ternos. modo sic ratio salutis nostrae requirat; vi certe requiri contendet, quisquis, christum purum ho- . minem Ue affirmat. Immo, cum Dei gloria ex ipsius erga nos benignitate , ac beneficentia maxime appareat, vehementer eius gloriam ampliscat, quod purum hominem, quales nos sumus, mediatorem suum Ue uoluerit, eums 's donis cumulare, quibus ad eiusmodi munus perfecte obeundum Opim erat. non potest autem Dei maiestas ea re minui, qua ipsius gloria plurimum amplisicatur. Adde, quod ex eiusmodi donis matutus Dei maximopere eluceti nec personae dia k Initus
26쪽
antecedentium Refutatio. Iogkitas tam inesentia ipsa,quam in qualitatibus consistit. Hinc fit, ut perbona, quantumuis indigna, ean dem prorsus cum digitis ima esciit iam habere posit, solis qualitatibus ingens, dignitatis ratione,intcr virumque discrimen constituent ibus. I am quod in aItera huius primae rationis parte, de filio Dei unigenito dicis, Cr alibi identidem repetis, ad rem nullo modo facere videtur, cum neque ego negem, chris um reuera Dei filium unigenitum esse, nec quidquam prohibeat, quin purus homo unigenia titue Dei filivi Ue posit. siquidem purum hominem in hac dilutatione eum intelligere necese est, qui Dominis quidem gentiam habeat, nec praeterea vllum: ceterum qualitatibus cum nullo alio homine eommianibus praeditus e e posit. Quocirca nisi velis,
christum ex ipsa Dei e sentia genitum Ue quod te nolle arbitror nihil en, cur tibi potius, quam inibi, christum filium Dei unigenitum ese, iure affirmare
liceat. Quod vero addis de creatore totius mundi, Cromnium angelorum et hominum, dico, te eum t ibi singere, qui numquam fuit praeter ipsum Deum; nec si, ut putra, creare est ex nihilo condere, ullo modo egem te nam Cr quidam ex ijs, qui alioqui tecum fentiunt, funis in hac quaestione exercitat simi, pro 'summa blasphemia babent, si quis creationem istam vili alij praeter ipsum solum Deum tribuat; Cr nominatim si eivi filio unigenito eam tribuere velit. Prί- 'terea, cum ipsie, ut infra videbimus, non modo fui aris, sed plane contendus, redemptionem praestantius
27쪽
a. Rationum quatuore se opus, quam creationem, non video, quid, te ipssiudice, decedere posit maiestati Dei, si mediatorem suum eum constituit, qui sit redemptor, quamuis non sit creator. Secunda ratio eodem vitio laborat, quo primam, eum eam refellere institui, laborare ostendi. ac praeterea nihil habet, ad quod reipsa iam responsum non
sit, nisi id ipsum, in quo praedictum vitium consistit:
id videlicet, quod dicis deesciitiae xcellentiore. Nam
hoc sane aliquo pacto ad christi per fome dignitatem
amplificandam pertinere poset. Verum istiusmodi dignito personae christi non adeo quaerenda est: σnulto pluris, quam ipsa, est aestimandum, multos magis ad christi glorium Cr honorem pertinere dicendum id, cum quo dignitM ista consistere non po-ιest, quod scilicet, quamuis, quod ad ipsam esentiam attinet, christus nihil aliud, quam homo e fct, tamentalem se in voluntari s laudabilibus dictionibus, Croperationibus praestiterit, qualem nullus hominum praestitit, aut praestiturus est umquam. Huc accedit quod non tam de ipsa christi gloria,nedum de dignitate ista, sollicities e debcmus, quam de Dei gloria. Atqui haec multo maior conlicitur,si per christum,
lice t purum hominem, tot tantaq; Deim patrauerit,
quam si eadcin per ipsum diuiniore aliqua efentia
praeditum,quamuis ea asie donatum,patrasci. quemadmodum multo magis laude dignus σ gloria est a
tifex quispiam, si instrumento aliquo viliore CT ad rem ipsum per se ineptiore opus aliquod insigne faciaat, quam
28쪽
antecedentium Refutatio. 9.at,quam si idem opus praestantiore aliquo instrumen to, CT ad rem ipsam per se aptis imo faceret; quamuis instrumentum illud ab ipso fabrcfactum ei et . sed, etiamsi dignitis personae christi omnino quaerenda es, set, huc tumcn nihil attineret, quod dicis dee entia
eius ante initium omnium rerum, si modo ipsum quoque rem creatum es e fateris. Nibilenim vetat,quo minus christ , licet post tot alius creaturus a Deo conditus, personae tamen suae dignitate praestantior sit, quam ea, quae prima omnium fuit condita. Immo
facile fieri potest, ut quae omnium prima a Deo fuit
condita, omnium vilis ima fuerit; videmus enim eundem Deum a vilioribus, id est, inanimatis, incepi e,Cr ad praestantiora, id est, animata,CT tandem ad bo minem intellectu praeditum, creando, peruenige: in ea quidem creatione, quam Moses litteris consigna 'nit. Id porro, quod ais, dignitati christi detrahi, si
per eum opera tantummodo redemptionis peragantureT non etiam videlicet, creationis; iam satis refutatum', cum de Dei maiestate in mediatore constit uendo egimus. Satis enim est, quod christus prae tantia oris cuiusdam operis media causa fuerit, quam sieereatio . nec quidquam eius dignitati adderet, quod e tiam creationis suis et . quemadmodum opifici cuipiam, qui domum ab alio ex aediscatam , ab ipsis funda mentis instauru et,Cr ad multo elegantiorem Crpre stantiorem formam redegis et, quam antea es et, nihil prorsus dignitatis addere tur, si eius domus, ut antea
fabricata erat, aediscator fusci.
29쪽
had tertium rationcm dico, nullo modo extenvari pose beneficum redemptionis per extenuationem valemcumquc citis,per quem facta e cum qualis erquanta ipsa redemptio sit, manifeste consstet. . Tunc locum fortas e baberct ratio ista, si de qualitate Crmagnittidine redemptionis minime constaret idere tur enim ex Gentiustu natura non admodum praestante, alii ccrte non singulari illius, per quem ea facta fui flet, pos e codigi, eam non adeo excellentem remGe. Nunc,quando, qualis sit Cr quanta redemptio nostra, quoad in hoc saeculo percipere licet, aperte intelligimus, nec ea ex maiore quadam christi perbone prae stans ia, per quem facta est, maior apparere potest quam illi credant, qui christi personae praestantium istam non agnoscunt, nullus rationi isti est locus. Niaror autem, quod christum , omnium rerum parentcinausus fucris appellare, non modo prae ter, scd contra uniuersia sacras litteris, quae reu illum Deum, quem tu christam non ese, nec eiusde cum christo e sent laefateris, unum etiam Crbolum parentem nostrtimatque omnium rerum praedicant, Cr hac ipsa ratione Gtiai a Christo distinguunt. Vix ausit Trinitarius vluIus hoc tempore ita loqui, ut tu Iocutimes. Et sane non vides, te istis itiis rationibus paullatim in Triniatariorum castra reuerti. Num certe, si tu recte ratiocinaris,ut maior CDrilli personae dignitas, sic redem
pitonis nostrae per ipsum factae beneficium ampIissatque augustius omnibus appareret, si christus ille iapse Dcas et, prae icr quem non est alius, Cr de quo
30쪽
antecedentium Refutatio. II. scriptum legimus, Audi Israel Iehoua Deus noster Iehoua unus est. Mitto autem, quod in hac tertia ratie ne extra propositam quaestionem mihi obi cere videris, non quidem ut in superioribus, quod Christum purum hominem faciam, sed quod hominem
illum ese agnoscam , cuni videlicet ais, sententia mea non leuiteν extenuari beneficium redemptionis, vi pote quod per hominem effici potuerit. Mitto hoc, inquam. Arbitror enim, te ipsa voce Hominis purum hominem intellexise. Quamquam non desunt ex ijs, qui tecum sentiunt, qui concedere nolint , christumine aut fu i se hom inem. Id enim cum vestra kntentia prorsus pugnat; ius vetitis, vel christum eβe duplex υρι-Hy, sitie, ut vocant, suppositium, vel in uno supposito christo ge duplicem formam esentialem. quod utrumque fassimum atque adeo impo ibite
plane est. Certe videris tu ipse, omnino hominem ab ipsa rnigeniti fIJ Dei e entia penitus excludere, eum rudiores quosdam Trinitarios hac in re imitatus , extra omnem script&ram dicis, unigenitum Dei filium, quem omnium rerum parentem voco, homunem indulse. Num profecto aliud est, quod induitur, Cr aliud quod induit. Sed non est meum nunc ab sur- ' disima multa, Cr cum facris litteris aperti ime pugnantia adeoq- imposibilia persequi, aut ulla ex parte explicare, quae exfententia vcstra nec ario proficiscunturi Iam igitur ad quartam tuam rationem veniamus.