Caii Plinii Secundi Historiae naturalis libri 37 cum selectis commentariis J. Harduini ac recentiorum interpretum novisque adnotationibus ... Volumen primum decimum et ultimum Pars prima continens cosmologiam curante C. Alexandre

발행: 1827년

분량: 607페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

381쪽

ginta diebus supra terras occultari, sed '' ab aliis atque aliis hoc cerni : quaeque sunt in hoc miraculo maxime mira, quum Colaxeniat umbra terrae Lunam hebetari, nunc ' ab occasus parte hoc ei accidere, nunc ab exortus :et quanam ratione, quum Solis exortu umbra illa hebeta. trix sub terra esse debeat, semel jam acciderit, ut in occasu Luna desceret, utroque '' super terram conspicuo a sidere. Nam ut 'Τ quindecim diebus utrumque sidus qua,

lib. VI, Almag. cap. 6 in eodem habitat argumento de Soliή dos

ctuum recursu his in mense. Ma- hematicis rationibus Biceiolus id evincit. ton . I, Admag. lib. V, theoremate s. De stilo certe Pliti tum esse loeutum, vel ipsa latitii sor monis Tatio clamat , quae Solem in defeetu supra terras Oeetiliari dieit, nou Lunam , quam et inin in ipso defeetu esse eonspicuam dictum est, cap. s. NABD.

14. Sed ut otiis. Noe illud est

quod Bieciolus ait loc. cit. non posse Solis eclipsim in uno mense hi, seri versus eumdem Polum, posse versus alterum : hoc est, pri mrem oelipsim visum iri a Boreali. hus, ab Australibus alteram. aut

5. Atine tis oceastis. Nunc aboeeidente, nune ab Oriente Lunam obsetirari. Subtilius arbitror quam

quod PlinIus intellexit, illud quod

Rictiolus excogitat, loc. C; t. cap. 33, sontentiam videlieet hujus loci esse e . quanquam ordinarie Lunae lipsis incipiat ab Orientali Lumo parte, et desinat in oecidentali: evenire tamen aliquando, ut inci piat ab oecidentali, desinaiquo in Orientali . quod et Keplesrus acetis flore posse ostendit, in Astronom. Optica, cap. xi, probi. ar. Id vero sane itisrequens, ac permirum de-hot videri . si vel semel accidit. Η11 D. - Bicciolo potius et Keplero, quam Narduino, fidem inialibus trihuas. Verum seu um Bicisciolus vidit; neque sane Plinius inister maxime mira astronomiae prodigia retulisset rem notissimam vulgatissimamquo. ED. is. Utroque super terram convictio

sidere. Id eontigit in hortaon talibus clipςibus, refractionum vi. Quod autem tempore Plinii semel suorat observatum, illud quoquo recontioribus observatiotii bus i Iulii 159 o. 3O Nox embris 1648, 16 Itinii 16s , comprobatum. BRUT. Non dicit Plinius semel hoe oh--rvatum suo tempore, sed omnino semel. Neque enim veteres illos astronomos non aliquid Iaiebat eorum quae in caelo sebant. ED.

I p. Nam ut qtiin Am. Ut intra dies quindecim sidus utrumque deis sceret, haud ita magnam, inquit, admirabilitatem habet: nam et aevo nostro id contigit. Quod porro Plinius accidisse suis temporihus ait, id frequenter nostra quoque vidit aditas; uti anno 1666, i 6 Iunii, deliquium patiente Luna; Sole, a Iulii. Anno 368i , Luna quarto

382쪽

LIBER II. 26 l

reretur', et nostro aevo accidit, Imperatoribus' ' Vespasianis, patre Iv'', filio iterum Consulibus. XI. xi v . Lunam semper aversis a Sole cornibus, si crescat, Ortus Spectare, si minuatur, occasus, haud dubium est. Lucere' dodrantes semuncias horarum ah secunda adji-

Martii; Sole, is . Anno I 683, Sole desieletile a Jan. Luna, 9 Feb. etc. Antio I 3or , Sol defecit die ii Februarii; Luna doinde post dies quindecim. die dis eiu

dem mensis. Pro quindeeim antea

Modecim legebatur, atque ita legit Dungatus in epist. ad Carolum Magnum , tom. X spicilegii, pag. rsi. Librariorum incuria saepe contigit , ut in Pliniano eontextu

notae numerorum confunderentur.

Facit vero in primis asstitias harum notarum ti et ii, in veteribus libris. ut invicem magno clarotiologiem rei periculo permutentur. Quanquam primae notae codices R. I , I, COlb.

ti, Chim. Tolet. et alii, atque Paris totis is editici anni 1 3 4 3 , di orte

I 8. Grereretur. Eclipsim pateretur. nidicule Pinetus et Land Dus, gallice alter, alior italice verterunt, tanquam integros dies quindecim nee Sol Dee I titia conspicui morint. Confirmat tantiam hae observatione Pliniuή id quod gaepius a Deotericis

observatum m DPt Marduitius, nota superiore. ED. s. Imperis oribus. Vides notam,

initio Plinii te praefationis. ED IO. Patre II . stio itertim constitutis. Atinus Christi vulgaris sui t .IxIl , quo anno die 8 Februalii , Sol defeeit in Italia anto meridiem l die α α ejusdem monsἰs Luna do-s eit s. squihora sere post Oeeaqum Solis Romae, uti ex tabulis astronomicis eollegit Bieciolus in Chronolog. Besomn. lib. IV, pag. I 6 I.

II an I. - Hic quoque nobis est annus Iesu Christi 72 , urbis conis ditae Dcccxxv. Sed ecee incinet Broterius nullam hoc atino ecli. psim solarem mense Februari fuisse; anno vero sequenti, U. C.

gusti . secundum accuratissὶmas tabulas elisi;simi Pi 3 Rx. Ergo doeii simis intor se viris de re maia thematicis rationibus assequenda non convenit. Nec rarae sunt huiusmodi controversiae; et ut vertim dicamus , sive astronomis, sive chronologis imputandi sunt orroia

Tes, nonAum ex astronomitas Obseris

vaticinibus historia multum proso-eii. Nota in hoc Plinii loco imitquartum, sed tertium espasiani pa tris consulatum in eodd. designari. Num rum rurestituit lia Dinus, ulcum plerisque fastorum interpretibus consentiret: sed Dalec. et Elae. legunt pa re III, sho iterum eis. quam lectionem etiam Broteritis praetulit. Amtinges ubique et tene.

a socianda post novilunium die, adi ieietis singulis diebus dodrantem

homo et semunciam e tanto enim

citius quolibet die oritur iisque adploti ilunium ; tantur ademque detrahit, ac APriti ritur ead m, quum

383쪽

262 C. PLINII NAT. HIS T.

cientem usque ad plenum Orbem, detralientemque in diminutionem Intra quatuordecim autem partes Solis,

seinper occultam esse. Quo argumento amplior errantium

stellarum A, quam Lunae, magnitudo colligitur: quando illae et a septenis ' interdum partibus emergant'. Sed altitudo

minuitur. D rans tres quartas , ut vocant, horae partes complectitur. Semuncia pars est unius horae quarta et vicesima , sive minuta duo eum semisse. Summa igitur est minutorum 4 quihus eitius in sinis gulos dies Luna, quam pridie, Oritur. Ita xecunda post novilunium die, siue post e itum Solis ae Lunae, Luna post circasum Solis lueet minutis horae 4 et i die sequenti, hora una et minutis 35; et sie deinceps, donec totum orbom eompleat. At post plenilunium tantumdem detrahit temporis, hoe sest, prima die post plenilunium non oritur Luna post Solis Oeeasum , nisi 4 4 horari iis minutis; ineunda die, Domnisi post horam, et minuta 35, etc. Vide Roplorum in Astron. Optica, cap. 6, et Rieuiolum, lib. IV, cap. 4. Fortassis exactius paulo locutus

est Plinius, lib. XVIII. cap. 7s,

ubi in eodem argumento habitat: qua de r loeci dicomtis. Η BD. - Loeo eitato Plinius non dodrati. tem semunciam, id est re ετ sive eta unius horae, sed dextantem sicilicum lunae aecrescere dieit, id est - 4. r. sive S. Ergo nunc minutas 4 et, nune 5 Iet Numeravit, nec tamen veritatem assequi potuit, siquidem xpatio distant in aequali Lunaros Ortus, inter quos si modium quis tormitium quaerat inveniet circiter 54 vel 55 hora minuta. ED. α. Diminiationem. Clii m. apud Dalec. d minurionem exhibuit. ED. 3. Intra quatuordecim. Quum distat a Solo gradibus tantum quatuordecim. HARI . 4. Errantiam stellarum. Ita e i-ees MSS. cimnes : quamobrem Dustra Salmasius, pag. Iaa, corrigit. errantium ceterarum , quod Luna etiam una sit errantium. At stellas errantes Plinius appollat eas dunia laxat, quae mitiores nobis Q septem apparent e Solem ac Lunam stellarum nomino nusquam comprehendit; xed vel siderum, vel rerum naturae partitim maximarum, Octi lorum nempe judicio. HARIi.

Boete r sod profecto sibi pugnat Har. duinus, qui supra, initio cap. 8,

voces has trium murimarum natura

partium ad verbum intelligendas, non ex oculorum judicio, Contendebat. Hoe autem , qui nunc agitur, loeo, soliciter Plinius ex improba

argumentatione veram colligit sententiam. Ampliores Luna sunt erranies stellae; quod tamen citius e radiis Soli emergunt. id sit Donpropter majorem illarum amplitudinem , sed propter diversam radiorum Solis incidentiam quod geometricae demonstrant rationes. ED. s. Et a septenis. Etiam et Venus,

quum quinque partibus sive gradibus a Sole digres a est, oculis ipsis detegitur r per telescopium vero , etiam in Solo conspectum sidus illud scimus. Ila BD. H. Gorgont. Con plenae fiant. En

384쪽

cogit i ii mores videri : sicut assiixas' cpelo Solis' sulgor interdiu non cerni, quum' aeque ac noctu luceant, idque manifestum fiat desectu' ' Solis, et praealtis V puteis. XII. xv . Errantium autem ' tres, quas supra Solem di-diimus' sitas, Occultantur, mirantes Cum eo. Exoriuntur ori, matutino', discedentes partibus nunquam amplius indui is': postea radiorum rius contactu reguntur et m

9. Quum reque ae noetia. Dalec. qtitim reque diu vie n Iti, nescio qua auctoritate. Sed Latius in El ev ae deinde Marduinus, veram codd. lecticinoui reqtituerurit. Eo.i o. Defeetia. Dalec. defeelisus. ED. I. Ac prinia hia ptiteis. Notἰssima observatio praealtis e puteis, nullo tum Solis ossici tit se fulgore, stellas interditi certii posse. ED. XII. i. Erran tam autem tres. Mars, Iupitor, Saturnus. HARD. m. Disimi sitas. Dictum hoe Supra , cap. 6. Dat amp. die intis, inale . FD. 3. Meantes cum eo. In conjunctione cum Sole. Horum quatuor siderum errantium motum appa retalem egregie describit D. C, sim . in Historia Academiae Begiae scientiarum. anni a post, pag. a 47. HanD. 4. Tain tititur. Vi ibiles ori utitur paulo ante solis ortum. Mattitum, Suppl. tempore, ut saepe alias apud Plinium. I D.

libri Omnos. etiam manu exarati.

At Iuli υκ Firmicus. lib. II cap. 9:- sciendum, inquit, quod Saturni

Mella. quum a Sole duodecim recesserit partihus, id est, quum Praece detis orta fuerit , matutina erit: imili modo et i alti Iupiter tindoeimpari bia et re dotis, matti litium se saeit praecedentem Mars autem Oeto. . Quin Plinius ipse paulo post diserto ait Solem iterum , ubi est stellas asseeutus in duodenis partihu , illas Occultare, quum vespertitii sunt oeeasus. Eodom certe intervallo temporis alite Solom Oriuntur , quo post illum occidunt. Denique Plinii tiati eriptor Martiatius, qui lib. VIII. pag. I99, cap. do tolla saturni : . Ortus tam ei, inquit . quam duobus itiserioribus stitit similes : quum ultra partes duodecim , eas matutini radius noti praecesserit Solis. . HARD. Salis masius locu in invertit, et pro utin- quam proponit nonnunquam . quod a Plinii mente non minus quam amanti eripia lecti otio di tat. Prior quidem capite dixerat planetas a septenia interdum Partititig emergere; tititie undenis ad suminum parit Lus. Sibi ergo optimo constat': nec Dim; tim a Iulii Firmiei ra. tionibus dissori, quamvis ille duo- doeim part biis Saturnum, ut videri itieipiat , a xole discedere jusserit, undecim tantum Iovi cir

cumscribens . Ocio Doti ainplius Marii, quod vertim ost. ED. a 6. Re n ur. Regtintur. scripsimus.

385쪽

triquetro' a partibus centum viginti stationes' matutinas

non Di prius teguntur . ex codd. Beg. I, I, Coth. I , Chim. ete . ac Turaebi favente cori tura. Tegi sane haec sidera post ex Ortum matutinum , qui tandem possunt 3 Adin nuit me huius emendationis Vitru .vius , l. IX, e. 4 . . Quemadmodum .

inquit, omnes res evocat servor, et ad se ducit .... eadem ratione

Solis impetus vehemens, radiis trigoni forma porrectis, insequentes stellas ad se perducit, et antecumretites veluti refraenando retinendoque non patitur progredi, sed ad se cogit rogredi et in alterius trigoni signum exin .ete . . Et librum octavum Martianus ita concludit pag. 3Oci r . Sed cursus diversita. es, altitudinisquo, causas eonsistenis di, retrogrediendique, atque incedendi, omni hos supradietis imposetat radius Solis assulgens, qui eas percutiens aut in sublimo tollit aut in prosiandum deprimit , aut in

latitudinem docti haro, sive retro gradare iacit. - Ηaec vel erum marithematicorum opinio fuit, qui causam motus planUlarum conjecerunt

in aqpoetus Solis. Nos resollii Bie-ciolus, iom. I, Almag. lib. VII,

secl. V , cap. 3. Haud multum ah sunt ab eo errore novi mathema

tiei, quos inter Keplerus equum ad magnoticas Solis tractiones quibus planetas trahat et ei reum ducat xeserunt hos diversos in itis , sive retardandi, sive sistendi, sive ine; tandi , seu deniquo retrahondi can-

s. Consarmat rurarim emendaticiis

nem nostram ipse Plinius, qui cap. 13, de iisdem stellis agens , . permenssae . inquit, Solis radio inhibentur rectum agere exarsum, Θtignoa vi levantur in sublime . . H. - Posteaquam , inquit , videri epti sunt planetae, atque e Solis

vicinitate emerserunt, totus eorum

cursus Solis radiis in eos decidentibus, et aut repellentibus, aut attra-lientibus, regitur. Hunc sensum egregie frmant allati ab Ilarduino loci. Pudet igitur me eum Dalec. et Elaeu. diu legisse te ritur: quae seriptura mihi tune apertissima vi dehatur, nune absurdissima. ED 7. Et in νψ-tro. Hoc est, ita aspectu trino , sive trigono. Vitru vium vide , libro IX, cap. 4. Aspectus planetarum trigonus, seu triis angularis vocatur, quum distant interso duo planetae tertia caeli parte, hoc est, gradibus I IO, seu quatuor

si is Zodiaei. Porro Keplerus in Epitome Astron. pag. 744 , aliique

reconii oros astro notiti, loea stationum haud paria tribus superioribus plata tis assignant e sod Saturno inia ter quadratum ae trinum Solis aspectum . propius tamen quadrato; Iovi foro in trino; Marii ultra trinum. UARII. 8. Atariones mutulinas. Stationa iarius planeta dieitur, qtiando stare vidotur por aliquod tempus in eadem parte radiaci, et soquenti die apparet in eodem loco, quo suit Ρraecedenti. Malutina statici vocaliaret prima, in tribus stiperioribus plane lis , de quibus nunc quaestio instituitur , ea quae exortum planetae matutinum sequitur. I an D. - Πos . ut vocant, stationes errore

videnti iam seri latine coiistat. quo ii s aretis a planeta descriptus, propter immensam locorum distaniat iam , et ipsam orbitarum latitudi-

386쪽

saciunt, quae et primae vocantur; mox' in adVerso, a partibus centu in octoginta, exortus Vespertinos. Iterumque in centum viginti ab ' alio latere appropinquantes , stationes Vespertinas, quas '' secundas vocant : donec asse

cutus in partibus duodenis occultet illas; qui vespertini occaSus appellantur. Martis stella ut propior, etiam ex '

nem, cum linea tangenti eonfundi potest, versus nos directa, et quae, si ad torram usque porreeta intelliga. tur, oculos nostros pertranseat. ED. 9. Moa in adoerso. In Oppositione Solis, ut loquuntur astronomi quum a Sole ahsunt longissime, hoc est, media parte ea li, sive gradibuq18o. oriri tum dieuntur Orsu vespertino , sive acronyelio : qui st, quum aseendit stella supra horizontem ortivum, Sole occidente. Codi. eos tamen omnes MSS. Reg. I , a, Coth. α, Citim. etc. moa ira tioerso legunt, ut idem fortassis aversum sit quod laevum , seu orientalis pars

caeli, in qua tum stella oritur. Soli adversa. At Martianus, lib. VIII,

pog. 3OO : . Moxque in contrario in C xx partibus exortus faciunt

vespertinos. π Η D.

xo. Itertimque. Inl . itemqtie. ED. tr. Ah ntio latere. Haec totidem re vel his Martiatius loe . cit. ΡΟ-racta est statio matutina . seu prima, orientali mundi plaga, stellis ab orientali latere Soli vicinis :DDuc vicissim in cippositis , hoc est, Iti occiduis mundi partibus eaedem pos tae, alio latere a Sole idio partibus pariter disiuncta: ,

consistere rursum videntur, ac stationem sacere, quam vespertinam et secundum vocant, quia vespertinum planotae occasum, et Conjunctionem eum sole antecedit: donee Sol, qui multo est in suo

motu v locior, eas assecutus. ita ut duodecim graduum intervallo, noti amplius, ah eis dissideat, oecultet illas r atque haec occultatio, occasus planetarum vespertinuq bellaeus appellatur. u 3 D. - Occasus planetae vespertinus dieitur. quo die desInit post occasu in Solis suprati rietontem aliquantispor oculis se praehere manifestum. ED. II. Appropinquantes. DaleCamp. appropinquante, sed forsitan typographico mendo. ED. I 3. Quas secundus. Dalee. et ElΣ. qtius et secundias. ED. 4. Ea qtiudrato. Planetae caeteri tertia caeli parte di tant a Sole. quum stationarii sunt et vocantur, hoe est, leto partibus. Mars vero, quum quarta tantum caeli parte disjungitur , hoc est, gradi hus 9o, tum radiis Solis quasi retrahitur

ac revocatur, et stationem facit. Utide hic motus nomen accopite Nain qu tam ab exortu matutitio aΡ- Paret, Donagenarius primus; quumati veApertino, sociatidias DNnctipa tur: hoc est, primus, uti iam ira fila tione prima, seu matutina moratur ἰquum in secunda , seu vespertina,

secutidus. In MSS. R. a. ti, Chiss. etc. legitur ab Lxxx partibus, haud

satis recte , ut opinor. Nam receis piam lecti ueni vidit et secutus est

Martianus, lib. VIII, pag. 299. Il.

387쪽

quadrato sentit radios, ab nonaginta' ' partibus : unde et nomen accepit is motus, primus et secundus nonagenarius dictus ab utroque exortu. Eadem stationalis senis mensibus commoratur in signis, alioqui bimestris : quum

Caeterae utraque statione quaternos menses non impleant.

3 Inferiores' autem duae Occultantur in coitu Vespertino, simili modo: relictoque ' Sole, totidem in partibus saciunt exortus matutinos : atque ' a longissimis distantiae suae metis Solem inSequuntur : adeptaeque occasu matutino Conduntur ac praetereunt. Mox' eodem intervallo vespei 5. At nonaginta. V t. ap. Dal. οι vil Iogisto. Chim. octoginta, Nitio praepositione. Vide ni tam pri rem. Interpres Gallicus Porrus Nina, Sivnx, vel qui notas ei miti Istravit , hane lectionem defendere cois natur, quod vertia haec sentit ν - .los non de statione, sed de emeo sicine Martis accipiat; qui tamen non octoginta, sed octo partibus a sole distans . cerat incipit; itaque non est audiendus vir optimus. ED. I 6. Eadem stati olis. Stella Martis . inquit, suo propriti cursu bim tris est, hoc est, duobus mei sititis signum unum pervagatur; hinis sermo anni R dii dona , ut di-etum est, cap. 6. Eadem ab una statiotie ad altoram, menseκ senos insumit : caeterre. Iovis et Saturni, vix quaternos. HARD - Hic setisus e Plinii verbis manis sio elici non potest. Mars, inquit, quum stationalis Ost, in eodem signo, triginta caeli partes aut gradus contin te. sotiis mensibus immoratur, quum

alioqui hinis insensibus hoc spati tim Otisiciat. Ninus pigri sunt alii pla.

rius, simili inodia ae superiores Planetae , radiis Solis teguntur, iti itu sola eoi junctione eum Sole; latetitque sic usque ad emersititiem matutinam , sive orturn matutinum

heliaeum, qui si similiter in dum denis partibus a Sole , n Aeolidente

stella supra borirontem. paulo ante Solis exortum, quem potie se reliquore. HARD. a. Rellatoque bole. VP . ap. Dat . et Chim. eo lex , posteaque Latius in Elisu. retie o qua a sole. ED. 3. Atqtie vi longissimis. Itido longissime reeedutit a Sole, V nus scilicet gradihus xa vii I , Mercurius, xxvri I , ut diximus cap. 6. Ubi adcursus sui metas longiΑsimas per euerunt , concitato cursu regred tantur ad Solem ortivum , et hori--ntem : quem tibi sunt assesciatae . Oecidere dictititur Ocessu heliaco matutino : ecinduntur otiam radiis Solis, desinuntque conspici, usquo ad emersionem vesPortinam, ad quam deinde eursum accelerant. ΗΛΗD In Chiuleiii eodice deesta praepositio. ED. 4. Ima eodem inuri vitio. Parti uni sive graduum duodecim tDiervuli a Solo dissilis velocitate sua Emergentes, oriuntur ortu heliacm v

388쪽

LIBER II. 267

oriuntur, usque ad quos diximus terminos: at ' his

retrogradiuntur ad Solein, et occasu vespertino delitescunt. Veneris stella et 7 stationes duas, matutinam vespertinamque, ab utroque exortu sacit, a longissimis' distantiae suae sinibus. Mercurii stationes breviore ' momento, quam ut deprehendi possint '. XIII. Haec est luminum occultationumque ratio, perplexior motu ', multisque involuta miraculis. Siquidem' magnitudines suas et colores mutant; et eaedem ' ad Septemtrionem accedunt, abeuntque ad Austrum; terrisque propiores aut caelo repente cernuntur : in quibus aliter

spera ino; quia post Solis oceasum lumini A stii libertate clarescunt, in tu i Maritatius, lib. VIII. pag. I9o, hoc est, apparere tum primum incipiunt in hori tite occidon tali: ihique deineops videntur in dies

singulos vesperi altiores, usque ad quos diximus terminos, hoc est. ad maximam digressionem a Sole: post quam illae rursum regrediuntur ad Solem , a quo domum occultantur. Atque haee occultatici, eis spertinus Occastis heliacus appellatur e descendunt enim tib horiston te paulo post Solis occasum, ae deinceps sub ejus radiis delitescunt. At diserepat a Plini a Ptolomaeus, qui lib. XIII, Almag. cap. 7, vespertinum Veneris exortum statuit sero in gradu soxio a Sole ; Mercurii, in

6. As ML Chissi. ab hisee. ED. 7. Et stationes. In Chisil. et iti et t. omnibus deest τὸ es. Dat

rati pio teste. ED.

8. I longissimis. Ubi longissimo discessit a Sole. post ii: rum lurexortum matutinum ae v perii Diam , matutinam vespertinamque

stationem facit, ibi tune saeia tardior et retrograda. II1nD. Voculam a dolori voluisset Daleeain pilis. ED. s. Areolore momento. Biduo triduove, vel sorte quatriduo, ut di

tur tamen ipse Dal amplus in Citim. logi et in alio II S.possint. ED. XIII. i. Perpleuior motu. Di melli

vis explicatus, quam ratio motuum. H. - Malim intolligere: perplexior tib incon tantiam motus. Seqtienti-

nem adducor. Dalec. et Ela. per pleriore motu ἰ quae lectio nostrum ad sensum accedit. ED. a. Sisti dem et colores. Apparent enim maxima, et luminosa magis, quum propius ad terras accedunt. HARD . - Terra scilicet et errantes stellae, in Orbibus excentricis suos quae situ cursus peragentes. Diali :plus,nunc minus intor se distant. ED.

389쪽

multa, quam priores, tradituri, satemur ea quoque illo

rum esse muneris, qui primi quaerendi vias demonstraverunt': modo ne quis desperet saecula proficere semper. Pluribus de causis haec omnia accidunt. Prima circulorum, quos Graeci ' in stellis vocant : etenim Gra, cis utendum erit vocabulis. Sunt autem hi sui cuique earum , aliique quain mundo' : quoniam terra a verticibus duobus, quos appellaverunt Polos, centrum ' caeli est, a nec ' non Signi seri, oblique inter eos siti. omnia autem haec constant ratione circini semper indubitata. Ergo ab alio cuique centro absides suae exsurgunt: ideoque diversos habent orbes, motusque dissimiles, quoniam interiores absidas ' ncccsse est breviores esse. xvi). Igitur a ' terrae centro absides altissimae sunt, Saturno in ' Scorpione,

4. Demonstrarerunt. Sie veteres atque a deci contra Plinii mentem rsere ad unam ed tiones. Narduitius 'qui solos stellarum errantium ciria demonstria o ria ι. M. r. Ai 9δας. Ak et, aut absis, graeco vertio est fornix , curvatura , cireuliarcus; non vero ipse circulus, quan- quain Plinius circulorum nomen perperam hue attulerit. Λstronomi enim veteres via hant ciriscilli ab unoquoque planeta de erit' inicias duo, M u iuitius fluo puncta, quorum unum terrae proximum περιrticu , alterum remotissim iam

ἀ)tirtio die batit. EI . u. Quam mundo. Quam caelo. M. 3. Cen rem est i est. Iam Pytha goras, posteaqueCoperiticus, Solem, mi Di me veri, Terram caeli centrum esse dixit : quod recentioris astronomiae laudibus est Oh rutili Dilius

receptum. Bn T.

4. Noe non Signissiori. Qui legutit, non Signiferi, iwrperam hunc loeum

emendatione sua corrum Putit, Con

tra omnium exemplarium sdem , en los diversum a casso , stellisqu quae e Mo ae Signifero assa e sunt, centrum habere docet. HARD. 5. Inferiores. Centro propiores.

6. Igitur a terris. Ita sere Mariatiatius ex Plinio , lib. VIII, pag. α90. 19ὶc altissima. est summus apsex circuli excentrici, in quo pla- Dpta maxime a cen rci terrae distat: quod punctum Graeci ἄστοraim v eant. Humillima contra . sive inniama , est puneium eiusdem circuli, in quo planeta quam minime di lata terra: περινιι, iidom Graeei appellant. Si planeta habeat in Ariolo absident alii sititam , infima in Ohtitiobit in Libra, et sic de reliquis. II. . Auitirno in Morpione. Quoniam stellae fixae a priseo illo veterum

astronomorum aevo progressae sunt

versiis orti in gradibus sere 3o; Zodiacus verti . seu visibilis, signia

390쪽

LIBER II. a 69 Iovi in Virgine, Marti in Leone, Soli in Geminis, Ve

neri iti Sagittario, Mercurio in Capricorno, mediis omnium' partibus : et e contrario, ad ' terrae centrum humillimae atque proximae. Sic fit, ut tardius moveri avideantur, quum altissimo ambitu seruntur : non '' quia accelerent, tardentve naturales motus, qui ' certi ac singuli sunt illis; sed quia deductas ab summa absidelineas coarctari ad centrum necesse est, sicut in rotis radios; idemque motus alias maior, alias minor, centri propinquitate sentitur.

ot in duodecim partes sequat s se erum , Prima parte statuta in interia sectione aequatoris et Ohliquae Solis orbitae, retinent hodie ille astronomi: adeo ut Arietis astrum visibilo Lub Tauro sit Z diaci invisi-hilis, Taurus sub Gemitiis, hoe est, sub tertia parte dod eatem orti: Nam Arietem semper vocant Primam o Z diaci di OdotiiΑ partibus, etsi nune illa subest, ut dixi, Tauri

consisti lationi. Inde minime miranis dum est, absidas platiotarum nunc temporis eqso mutatas. Sunt enim absides altissimae planotarum hoc aevo , ut rosori Ricciolus tom. I,

Almag. Saturni quidem , in Sagittarii gradu α 8; Iovis, in Librae gradu s: Martis, in Leonis 3o: Solis

in Catieri gradu 7 cum semisse; Veneris iti Libra, Mercurii in Capricorno. E con rario minimae, Saturni in Gominis, Iovis in Ariete. Mari Is in Aquario, etc. in partibus totidem. ΗAND. 8. Medita omnium partistis. Nempe quinto decimo cujusque signi gradu. ED. s. E contrario. In oppositis Zodiaei signis r vid. stip. .e anno laverit Hardititius, not. 7.ED. Io. Non quiti. Sic Harduinus. Dalec. et Ela. non qnia. En I r. Otii Orti ae sinatili sunt illis. Vet. apud Dalec. qui ereti si tin sunt. ED. I a. Stetit in roris radias Radii rotae, quo Propiores sunt axi, sive centro , hoc magis inter se coarctantur : quo ab eodem axe longius

scedunt, hoc inter se spatii plua relinquunt Ilitie si ut istud ecaeli spatium quod planeta lustrat, et

ex qtio ad Oculuin no trum angulus ducitur, alias decurri tardiu videatur, dum Planeta ab idein summam

obtinet, quia id spatium long

majus apparet; alias celorius, dum terrae propinquat, quia tune angulus , qui ab utroque spatii limito ducitur , quo magis ad centrum accedit, eo angustior breviorque

est, atque adeo celerius eotisci senis titur. H iiD. - Vet. apud Dalre. stetit in rotis risiis idem moltis , etc.

Lex ea in physicἱs notissima : eeleiaritatem puneti circumacti pro portione radii esse; sicut vis quaequo, vecti incumbens. Pro vectis lovgitudine augetur. ED.

SEARCH

MENU NAVIGATION