장음표시 사용
31쪽
suarto duplicem hanc Neomeniam omnibus Iudaeis etiam in Palaestina, ipsit quo Hieros blymis suisse usitatam . Porro si duplex Neomenia suit oportet ut simili ratione quaelibet alia Ses mensis geminaretur . Duplex adeo decima quarta dies mensis Nil an fuit , sese invicem consequentes . Quod si ita est , nulla opera Evangelistae conciliantur , quorum tres primi asserunt Christum seria quinta agnum comedisse, quartus autem videtur significare pascha seria tantum sexta a Judaeis pontificibus fuisse celebratum . Sic enim priorem decimam quartam diem , quae in seriam quintam cadebat , Christus occupaverit , posteriorem , quae cum seria sexta concurrebat Iudaeorum populus: ambo diversa quicem die, sed uterque tamen decima quarta die, quae legitima erat, pascha
Eodem sere recidit Hai duinus alter e societate Iesu vir doctus , in sua de supremo Chrisi paschale dissertatione . Duplex enim mensis initium , duplicem Neomeniam , & unamquamque mensis diem geminam
admittit , itidem ut superiores ; sed ab iis in hoc dii eri , quod cum
in templo agni paschales essent immolandi , nec universae Iudaeorum , hoc est infinitae multitudini locus sufficere potuisse videatur , asseveret ex compacto sic populum Hebraeum distributum elle , ut Judaei seorsima Galilaeis pascha facerent , ac modo hi , modo illi, aut priorem aut posteriorem decimam quartam mensis Nil an diem sibi sumerent. Censet autem ultimo vitae Christi anno contigisse, ut priores Galilaei pascha facere deberent, nec proinde mirum este quod Christus e Galilaea profectus una die Iudaeos pontifices anteverterit. Atque triplex haec via est, quam recentiores illi excogitarunt, ut disticultatibus , quae hinc & inde in ea quaestione reperiuntur, vel omnino vel ex parte pro instituto aut pro virili se levarent. Sed antequam ultra progredimur, non abs re erit expendere unde nam inciperent dies profesti ac vulgares . Cum enim dies sacri ac festi ab occasu solis seu a vespera ducerent initium, & in sequentem vespcram desinerent, non immerito potest inquiri an eadem ei et omnium dierum
De principio dierum communium ac profestorum apud
VULGARIS est fententia, quae statuit omnes illos dies apud Iudaeos a vespera inchoari consuevisse. Non desunt tamen eruditi, qui contra Opinentur discrimen aliquod festos inter ac profestos extitisse & sestos quidem juxta legem ab occatu solis exordium habuisse , alios autem communes a media nocte, ut apud nos, incipere solitos. AS. Diuitigoo by GO.
32쪽
DrΕs vulgares ae prosem apud Iudaeos non ab occasu solis seu a vespera, sed a media nocte ducebant initium. PROBATUR Variis momentis, quae breviter, sed pro argumenti gravitate accuratius exponenda sunt.
Primum est, quod L in cap. 13. 32. lex sit peculiaris de exordie dis sestis diebus a vespera . A vespera , inquit Μoyses , usque ad vestperam celebrabisis sabbata vesra . Quorsum autem ea exceptio , si omnes a vespera dies inchoarentur Cur id placuit , vel etiam cur in mentem legislatori venit , nisi hoc sestis proprium foret ' Cur Μον ses , ut in anni sacri, ita & hic in dierum festorum exordio Exod. I a. a. legem singularem fixit, nisi in utroque initio novaverit cumque amnus civilis amense Tisia seu Septembri inciperet, dies vero civilis a media nocte, voluit deinceps ut annus quilibet sacer a mense Nisan, & quilibet dies festus a vespera inchoaretur. Secundum est , quod si dies etiam vulgares ab occasu solis essent tum inchoati , alia prosecto dies extitisset ante solis occasum, alia ab solis occasu : proinde quae ante solis occasum , & quae post solis occasum accidissent , ea non uni, sed diversae omnino diei essent ascribem da, ut patet. Atqui ne unum quidem est istius rei exemplum in Sobpturis ; contra plurima sunt quae ostendant tempus ab occasu solis spectatum esse tanquam partem , seriem ac finem diei , qui prius illux rit, ita ut quae ante solis occasum & post solis occasum nerent , una eademque die fieri dicantur . Sic v. g. agni paschalis immolatio , &-nducatio ponuntur ex aequo die decima quarta r immolatio quidem
Exod. I a. o. a. Paralip. 33. I. manducatis autem Exod. Ιχ. 8. 11.
γ' Num. q. s. ImmoIatio porro fiebat paulo post meridiem , ut modo declarabimus e convivium vero paschale cum azymis post occasum solis & nocte demum celebrabatur , Exod.. II. 8. Edene carnes nocte i
ta o a mos panes . Utrumque igitur , idest immolationem, &manducationem agni paschalis, occasus tollis dirimebat. Utraque tamen ex aequo ubique fieri dicitur decima quarta die. At, faeere pascha, est illud comedere, Apud te facio pascha , Matth. 36. I 8.&c. Ergo decima quarta dies .i quae ante illuxerat, etiam post occasum solis protendebatur . Ergo
dies occasu solis non terminabatur.
Tertium est, quod lemne expiationis ae jejunii sestum apud Iudaeos
in decimam diem mensis septimi inciderit, Levit. 23. 27. Decima die men-H septimi dies expiationum erit celeberrimus , adfligetisque animas vesti s-in eo . 'Idem sere rias Levit. 26. 29. oe Num. ag. 7. Iam vero festi dies a vespera ducebantur, ut est in consessio apud omnes . Imo Se hujusaexpiationum sesti occasione, de omnibus sestis diebus ab occasu solis celebrandis regula generalis instituta est atque adeo si dies etiam alii ac civiles ab occ
33쪽
su solis pariter essent inchoati, Iudaei non nisi post exactam Integram diem nonani Jejunare animasque i suas affligere coepissent δεQuod si contra, ut nos credimus, dies durarent in mediam noctem, necesse est ut sese jam a die nona afflixerint , & jejunium , quod ab occasu solis inchoabatur , diei noni partem ultimam, hoc est sex circiter horas occupaverit . Ergo fh Moses sbium diem deeimam addieat jejunio, favebit adversariis: a nobis autem erit , si jam a nona die inchoari jejunium praecipiat,. Levit. 23 c32. Et assigetis animas vestras die nona mensis et Emo dies nonus occata solis non finiebatur, a quo demum jejunium .incipietat. Ergo ultra o , casum solis unaquaeque dies progrediebatur.
Quartum est, quod di dies initium habeat ab Occasu solis , inde sequeretur , quoties res aliqua fieri dicitur certa die ad eam vesperam , quae est post solis oceasum, id necessario fore intelligendum de eadem hac die
ineunte, ut paret. Proxima enim vespera post 1olis occasum ad eamdem diem non pertineret , sed aliam inchoaret. Atqui contra ubicunque alis quid praescribitur faciendum, aut factum narratur certa die ad eam vesp ram quae solis occasum consequitur, id de eadem hac die exeunte est acacipiendum; sic Exodi I a. i8. quarta decima die Nisan ad vesperam post solis occasum incipiebat usus azymorum. Id autem capi non potest nisi de die decima quarta exeunte , quia solemnitas azymorum , quae prima erat azymorum dies, incidebat in decimam quintam , Exod. ra. 16. σLevit. 23. 6. Sic apud Ezechielem 43. a I. i decima quarta die ad vespiram asseritur esse solemnitas paschae, seu azymorum. An vero id intelligi potest de decima quarta ineunte nequaquam . Certum est enim decimam quartam diem totam fere prosestam extitisse . Ergo de exeunte . Atqui solemnitas ista non ducebatur nisi ab. occasu solis . Ergo vespera quae sequebatur solis occasum ., erat adhuc pars ldiei decimae quartae , de post solis occasum dies decima quarta durare adhuc putabatur. Sic Mattue. 23. I. Marci I 6. .I. Μaria Μ-alene , i& altera Μaria perhibentur sese
- ad ungendum Iesum accinxisse, idque vespere sabbati . Atqui ibi sermo fit non de sabbato ineunte , sed de vespera sabbati, - lucescit in prima sabbathi , cum transisset sabbatum seu potius sabbati quies , . solque ioccubuisset . Ergo dies eadem , quae sabbatum appellabatur , etiam
post occasum solis . continuabatur . Ergo . e Occasu non.. erat, . ab
Quintum est, quod Ioan. r. 39. dicantur Andreas & alter venisse ad Christum hora decima 3: postea mansisse apud illum dieiillo hoc est
pernoctasse e Et apud eum manserunt die illa : hora autem 'ero quas d rima. Ergo nox consequens, quoad aliquam saltem sui patiem, ad dieri . illam pertinebat. ι Sextum est, quod juxta Μatthaeum cap. II. o. futurus erat Chri-: stus in corde terrae tribus. diebus o tribus noctibus . In sepulcro er3o j
cere debuit per aliquam partem diei i& noctis seriae sextae sabbati, &, ut jam loquimur, Dominicae. Atqui id quidem contigit, si dies incipiam
34쪽
INSTITUTIONE: Σ3piant a media nocte; esse autem non potuit, si a sole occidente, quia an eo casu ne per minimam quidem partem noctis seriar sextae in monumento fuit. Ergo &c.. Septimum est, quod si vulgarium dierum duplex esset vespera, altera quae eorum principium esset, altera quae finis, cum de vespera diei sermo instituitur, amnigi posset quaenam vespera esset intelligenda , an prior, an posterior; & de priori reipsa saepe verba fierent. Atqui eon'tra si periculum facere velis, deprehendes ubicunque Scriptura ait albquid else faciendum aut factum ad diei vesperam, id semper cadere in eam vesperam in quam dies desinit, nunquam vero in aliam, ut Ea di ra. I 8. Embialis 43. ar. Matthaei a 3 a I. & sibi. Ergo nulla. revora vespera fuit a qua dies inchoarentur. Octavum est, quod apud Iudaeos quae fiebant decima quarta die ex unte post solis occasum ante mediam noctem, & quae fiebant post eamdem mediam noctem ante lucem, duobus a diversis diebus facta esse censebantur : quod argumento est evidentissimo , dies non ab octavsu solis , sed a media n te , ut apud nos , inchoari sblixos esse. Sic autem Scriptura usurpat, praesertim vero Num. 33. 3. asens Iudaeos pro sectos esse ex aegypto decima quinta die mensis primi, altera die phase .. Nam I. constat P qcharis nomine aut agnum pridie eomestum intellis oportere, aut tranulum Domini per universam aegyptum. Nocte podiro jam affecta & Judaei pascha comederant, & Dominus per aegyptum
transierat. a. Non minus constat Iudaeos profectos esse ex aegypto e edem nocte qua pascha manducaverant, Exodi ra. 4a. Nox uia. es o, servabilis Domini , quando eduxit eos de terra AEgypti. Deut. 16. I. In isto, mensa eduxit te Dominus Deus tuus de Iunio nocte . Ergo Postre ma j pars noctis habebatur tanquam altera dies ab ejusdem noctis uintio. Ergo ab occasu solis dies non inchoabatur α . Nonum est, quod Iosephus Hebraeus nation e & harum rerum usu
ipso peritissimus , semper quoque ascri t diei decimae quartae quaecumque hebant ea die ad finem etiam post cilis occasum. I. Enim Io. 6..de bello Iudaico, cap. q. asserit Iudaeos odinari se a Deo decima quarta die mensis Nitia esse exsolutos AEgyptiorum jugo. Atqui nonniv d cima quarta exeunte post solis occasum liberati sunt ut imo media circiter nocte , Domino per universam AEgyptum transeunte , & omnes AEgyptiorum primogenitos interficiente. Ergo Iosephus in mediam uiseque noctem proximae diei decimae quintae qua egressi sunt , decimum quartum diem protendebat. a. Idem. Didem 3c almi saepe, ut & Philoi, asseverat pascha comedi solare a Iudaeis decima quarta die primi me sis. Atqui non comedebatur nisi nocte , & post silis oceasum , ad finem diei deeimae, quartae. Vrgo secundum eorum calculos etiam tum dies decima quarta durabat. 3, Lex vetabat Exodi la. IO. σ cap. 3 a F ne ex paschate comesto per noctem quidquam remaneret usque ma
35쪽
mane diei sequentis. Ergo agnum inter noctis initio comestum & pr ximam lucem dies novus ortus erat et proinde a media nocte , quod
Decimum est , quod plerique Patres antiqui, Polycrates apud Eusebium lib. I. cap. 24. Origenes Amil. 33. in Matth. scriptor antiquissimus de paschate apud Cyprianum edis. Omn. Theophilus Alexandrinus epi' ad Theodosium; Ambrosius in epi i. ad Episcopos selliae , The doretus quaesi. 24. in Exodum, imo & Ebionitae , quorum in ores &Judaeis & Christo suppares fuerunt, apud Origenem supra, ita de pri cipio dierum, ut nos, censuerunt, eum dicunt Christum decima quinta die cruci amxum, decima autem quarta eum & pascha comedisse ,& in manus Iudaeorum ab Iuda esse traditum. Haec enim duo postr ma procul dubio post occasum solis acciderunt. Ergo juxta eorum mentem dies decima quarta occasii istis nondum erat terminata. Undecimum est, quod probabile sit admodum Iudaeos, cum in pto per ducentos & amplius annos essent commorati, in anni civilis ac dierum vulgarium ratione , sese ad aegyptiorum consiletudines a commodasse. Atqui teste Plinio lib. a. bisuriae naturalis, cap. VI. AEgyptii ut & Romani a media nocte ad mediam noctem diem concludebant. Ergo idem Judaei usurpasse tum existimandi sunt. Duodecimum est, quod scriptores Latini, Varro apud Gallium sibis3. cap. a. & Μacrobius lib. I. Op. 3. cum de Variis apud varias gentes dierum initiis asunt ; easque recensent, quae a Romanis discreparent , di ab occasu solis ac noctibus dierum exordia ducerent, neutris Iudaeoqannumerent, haud magis prosecto omissuri quam alios, si Iudaei aliter quam Romani dies quoque suos inchoassent , eum & Iudaeorum con--tudines curiosius vulgo consectarentur, cum ipsis ubique permixti
Decimumtertium est, quod duo adversariae opinionis tundamenta infirma admodum & eaduca sint. Primum, quod alioqui summa rerum confusio invehenda sit in veterem Iudaeorum rempublicam, si semel ad mittamus aliter dies sestos , aliter prUsestos inchoatos esse . Alterum , quod ea sit hodierna Iudaeorum consuetudo , ut a vespera dies inch
ent , ea autem consuetudo videatur ab omni retro antiquitate manasse.
Haec, inquam, duo nullo negotio convelli possitnt. r. Enim varia dierum ratio non plus turbae in rempublicam Iudaicam indueere potuit , quam fmilis quondam mos dierum vulgarium a media nocte & sest xum ab occasu inchoandorum in republica Christiana usitatus: non plus certe quam varia anni civilis & sacri computatio a Judaeis ipfis , quod constat, usurpata . a. Quod attinet ad hodiernam Iudaeorum consiletindinem, nihilo firmius est. Cum enim innumera novaverint ab excidio Hierosolymitano, indagandum est an non etiam in hoc capite a ma joribus defecerint. Porro hune, quem jam usurpant, morem habuisse
videntur ab Arabibus, quod ex ipsis adversariis nostris nonnulli conm
36쪽
'tentur . - Vero Arabes non semper dies ita inchoarunt . Dies enim ab occasu scilis ex eo tantum tempore numerare coeperunt, ex quo
menses suos non a conjunctione Iunae cum sole, sed a lunae primo comspectu duci sanxerunt. Id autem novi est instituti. Notant enim in sufpumento ebronici Orientalis, cum Arabes antiqui a conjunctione luna menses ordirentur , id a recentioribus esse mutatum. Non mirum it que si qui in tenebris ac squalore, summaque rerum omnium ignorati ne diutissime post eversam Hierosolymam jacuerunt Iudaei, cum fastos suos instaurare voluerunt, sese ad Arabum, qui in eo genere excellerae Iutabantur, calculos composuerint, eoque pacto a majorum suorum usu.esciverint . Μaimonides ipse testatur fastos eos anno denium a Christo 3 18. a Rabbi Ada esse instructos, quibus etiamnum utuntur. Hare diligentius sumus persecuti, quod nec satis pervisata sint , Sciis haud leve monisntum insit , ad eam . quam prae manibus habemus , quaestionem . Si enim seMia fixum hoc ratumque habeatur, quod jam astruebamus de initio dierum vulgarium, uno hoc ictu ruat necesse est. non solum Aloysii Legionensis figmentum, sed & recentioris cujusdam viri desti opinio , qui asserere ausus est, Christum pascha ustimo vitae suae anno non cuebrasse. Sed de hoc alias . . . ine ae diei parte 'seM celebrari oportuit. ἰ
Pascu A luna decima quarta exeunte mense Nisan juxta legem M
. Pa OAATUR Variarum Mota de paschate legum enumeratione. r. Pri a lex petitur ex multis Scriptu locis, quae pascha indicunt aadecimam quartam diem, & ad illius diei vesperam seu solis occasum. Dies quidem decima quarta praescribitur Exodi I a. 6. Num.. y. v. a. 3.1 I. cap. 18. v. 16. Drecb. 43. 22. & alibi. Levitici. verba sussiciant co23. s. Mense Timo qua a decima mensis au vesperam phase Domini in is Eadem haec. dies c stanter omni 'tempore observata legitur sub Iosue cap. 3. Io. fiab regibus a. Parat. 3α . 23. & 3s' I. 3. Esdrin I. . post re-ἰditum e Babylone Esdraeis. I9. aetate Christi apud Philomm de vita Moss , lib. a. & de septenario , & apud Iosephum lib. 3. Orig. cap. 1 aeum. s. edit. Anglic. post excidium demum Hierosolymitanum ex E
sebio lib. s. λβ. cap. a 3. Epiphanio, haeres γα Sozomeno lib. 7. ωρ, a 8. Nicephoro lib. ' cap. 16. 'inimonide da Paschate ; Leone Μ tinensi de ritibus Iudaeorum , & Buxtorso in IVMessia Iudaica . Solumntem occasus & 'espera conceptis Verbis. assignantur , cum . EMA Izνas. Num. 9. 3. σ II. Levit. 23. supra , . aiam Deut..16. 6. ubi sic haribetur , Immolabis Phase vespere ad solis occasum : ita ut haec .duo sint coinantissima . Atqui vel hera diei decimae quartae & occasu solis . , Disitirco by Corale
37쪽
cessario arguunt ejusdem diei finem non initium. Ergo non ine te ,
sed exeunte decima quarta luna pascha celebrari oportuit . ' - Μinor autem sic ostenditur. Hae voces arta decima mensis ad vesperam , seu ut habetur Deut. 6. decima quarta die ad vesperam ad solis
occasum ; hae, inquam, voces necessario 'designant hujus diei finem , non initium, si dies decima quarta profesta esset i taliunde vero dies omnes proseri apud Judaeos olim non a vespera aue occasu ' solis inci . perent, ut sesti s sed a media nocte ut apud nos olim apud manos: sic enim dies profesti unam tantum esperam habuerint, sua nemee ad finem vergerent. Atqui I. certum est decimam quartam diem mentis Nisan profestam extitisse, idque omnes confitentur. a. ΜοX pr bavimus dies prosestos in antiqua Iudaeorum, republica non ab occasu solis, sed a media nocte initium habuilla. . 'Secunda lex est de immolatione agni paschalis , ex, qua ineluctabile eruitur argumetum , quod sic informari potest . Agnus paschalis nota comedebatur nisi postquam erat 'immolatus Atqui immolabatur tantum die decima quarta exeunte. Immolabatur enim duntaxat decima quarta die post meridiem ante Blis occasum. Ergo, t . . PROBATuR minor, agnum scilicet paschalem non mactari solitum , nisi decima quarta die in tempus pomeridianum ad vesperam inclinata in Probatur, inquam, quoad duas istas partes. . 'x: De ' quarta decima die liquet ex bene multis Scripturae locis a nobis suse adductis supra. a.
Auxem, quod spectat ad illius diei articulum , quo praecise illam mactationem necesse esset fieri, hoc est ad tempus pomeridianum, illud
. Ex Μosis ipsius verbis, ut in Hebraeo codice jacent'. - Ipse enim rempus immolando agno praestituens Exodi I 2. 6. Levit. 23. M. 3. ω II. jubet juxta hebraeum exemplar immorari inter duo F, BEN AREBAIM , ubi nos simpliciter legimus ad vesperam Haec autem locutio inter duas me peras, BEN-AREEArΜ, tempus medium inter solem accidentem es occasum significat . In hoc enim eruditissimi quique seu Christiani seu Iudaei interpretes consentiunt, ea nihil aliud quam tempus' meridiem inter di noctis initium designari . Id intes, mos notat Rabbi Κimchi in libro radicum admonet simul arebaim esse dualis numeri, quod duplex vulgo apud Iudaeos vespera distingua--r ῆ altera eum sol a meridie statim inclinare incipit , altera cum occiderit Certe ex Scripturis colligitur aperte id apud Iudaeos olim in more suisse. Μatthaeus enim cap. I rs. o Σ3. duas uno die Vel peras longe a se dissitas xommemorat, inter quas di quinque Panum multiplicatio ct 3ooo. hominum prodigialis resectio, missio turbarum . trajectio freti& Chisti oratio intercesserint . id autem a Iudaeis ac eaeteris sorte orientiathus Graeei hcoeperunt . Testatur enim Eumatius in librum 7. Osisseae duplicem quoque vesperam apud eos usurpari solitam unam quae statim a meridie duceretur , aliam quae circa soli
38쪽
Oeeasum effet. Idem illarpasse etiam Romanos nonnulli sunt qbi comtendant. primam vestream, nominat serum autem vesperum Varro in sat mxippina- iidquid sit de his , certissimus in
Iudae urn usus, . nullumque o dubium esse quin his i uerbis Moses eumpus pomeridianum indiciare voluerit. - a. Ex comparatione agni paschalis . cum sacrificio . Vespertino , quod ibidem ut agnus paschalis offerri praecipitur BEN-AREBAIM , inter duas vesperas, Exodi aρι 39. Istud muri vespertinum sacrificium. circa te tiam a meridie horam, seu Hebraeorum ritu circa horam diei 'nonam peragebatur. r. Enim id perspicuum est ex libro . r. Uriae cap. 9. in quo a tempore. sacrificii. vespertini ad noctem tot tamque gravia negotia consem esse narrantur , ut sacrificium istud 'inter & occasum solis non mediocre spatium fuisse oporteat . a. Idem patet ex Versione septuaginta interpretum , qui sacrificium. illud propterea vomni pomeridianum. 3. ET Josepho ob. 4. Amtis cap. 7. qui testificatur illud etiam aetate sua fieri solitum circa nonam . q. Ex horae nonae ad orationes
publicas apud Iudaeos celebritate , quae dubio. procul ab hoe sacrifici originem habuit, conveniente ad sacrificium simul.& ad preces popula. De quo ime Danielem cap. q. ar. Esdram supra, & M. 3. r. &Io. 3o. Negari ergo non potest quin ea circiter, hora sacrificium ves pertinum fieri consueverit. Fiebat autem ex legis praescripto BEN-ΑRE- ΒΛΙΜ , inter duas': vesperas . Ergo ea locutio tempus illud designat . quo sol ad occasum vergit, seu pressius , tempus medium horam seratam inter Sc noctis initium . Ergo eo , medio quoque tempore agnus paschalis pariter mactabatur. ἐEx interpretatione Paraphrastis Chaldaei j qui has Μosis voces BEN-AREBAIM sic re it Mnstat ebam id est inter duos soles . Un
nimi autem iconsensu intes' omnes convenit, hac loquendi ratione Chaldaeis familiari , designari flexum in vesperam diem , non ero Omne illud intervallum , quod inter solis ortum occasum interiacet , ut quis id ex nostro more metiens opinari p/ti, quo nihil nngi posset absurdius , quasi .etiam matutinis horis agnum paschalem caedi licuises et, cum ei immolando ubique constanter vespera & occasus solis assuesnetur c His autem Chaldaeis vocabulis inclinatam a meridie diem inuigitari. tr 'unt auctores Thesm is utriusque , ' Hierosolymitani vide licet Babnonici . At certe Babylonici vocum Chaldaearum vim spectam habuerunt. . . Sic aure, habet Thalmud tractatu Bo Atob cap. a. omne illud tempus , quo facies orientis rubet-έ vocatur ines di,, quando incipit pallescere vocatur, intre soles, bensui Maia: quam h GO ,nigrescit .& superius fit smile inferiori tum est nox. Super hoc consule Ligis tum ae Paschale; Mehartum Buxtorfium in I xiin Chaldais Thal dico his omnitias idem illud conficitur ,
quod rimus, renum paschalqm tempore pomeridiano & ante no 'em
39쪽
. q. Idem colligitur . ex usu. . veteri reipublicae Iudaicae . Quis enim et dat-Ηesraeos legis caeremoniis: ad superstitionem usque addictos inlgustistiano religionis suae ,itu . it in celebrando liberationis suae insigni. monimento , unquam a Iegei deflectere voluisse t : Usus. porro consti is crat , ut pasena meridiem ἰnter, & occasum solis, immolaretur Mimprirnia haset Philo. . . qui ea etate florebat qua quotannis adhuc Hierosolymis pascha mactabatur . Non solum enim alserit 3. de. misa Modis de septenario. pascha immolari solitum quarta decima die ,, cum luna plena esse incipit , hoc. est decima quarta exeunte , , sed in eodem ilium tempus desiniens , ait immolmdit paschalis' caeremoniam a meridie durasse in . vesperam. Iosephus ex Senere. summorum sacerdotum qui paschatis mactandi ex officio minister & oculatus testisi saepe fiterat, accuratius adhuc tempus illud de . scribens , assirmat Ab. 7. belli Iudaici cap. II., caedi solitos agnos a n na cad. undecimam, hoc est a tertia. pomeridianas ad quintam. . Idem ex. antiqua: Patrum traditione asserunt Iudaei scriptores. Maimbnides enim de Paschate , pag. ' I . sici ait , Immolatio agni paschalis fit decima ,, quarta a meridie . Illud idem & iisdem fere verbis offendes in iis hxo, 'cui titulus est SE BETH IUDA , sceptrum Iudae . D MUna autem cap. S. apud Schmidium pag. ao a. hora. immolandi paschatis in hune modum praescribitur , consentanea omnino ad Iosephum. f. Sacrificium ,, juge mactatur hora octava cum dimidia , . osse tur . autem 'hora nona se cum dimidia e sed in vesperat peschatis mactatur media octava , a, onertur media nona , pota quod pascha sequitur . M. Quod quidem indicat sacrificium juge , cum circa sesqui tertiam Vulgo offerretetur , illud die paschali acceleratum esse ad sesquisecundam usque , . ut Nempe tertia ipsa pascha tunc. mactari posset . . Uno Verbo cinter Om-Nes scriptores: Judaeos seu 'aptiquos seu recentiores id ὀmnino convenit 'u'd ante, meridi i diei decimae j quartae rugnum paschalem ccedi nomiacuerit ita ut thoc caput, pro indubitato haberi queat . . Quid . ergo si jam Christianos adjungimus , auctorem. anonymum homiliae xvijusdam apud Chrysostomum romo, 3. edit. Savd. de paschate , 'diserte profitentem , quod agnus paschalis inter vesperas. circa nonam; immolaretur Quid si . adjiciamus. Irenaeum lib. i a esstis: haeresest capia Σ3: ἱ Tertullianum contra. Iu αρ .c p. auctorem ejusdem' hbmiluetae Paschara apud Chrysqstomum&l quos refert Chronicon paschale. in praesetitae scri ytores quir docent Christumi pascha. hostrum eadem hora: passum, em,)ua mactari debebat , agnus typicus'. Cum enim ex evangeliis liquidum t Christum hora Gei nona seu . pomeridiana tertia expirasset, nonnuid argumento qu*que te identi. est agnum paschalem juxta mrum om/nium sententiam e circiter hora mactari. oportuisse l. Quod si ita est, ex hoc fine argumentum effloreiciet in . Patiari nostiae asseetionis, 'Ood solvexs nullus - Nhm i,cud dixi uel pascha nom ijwmςdebatum nisi
postquam erat immolatum . Immolabatur autem demum Idecimai quarta
die post meridiem , & ante sblis occasum . Ergo ad finem diei decia
40쪽
mae quartae comedi duntaxat potuit . Si enim decima quarta ineunte fuisset comestum, inde sequeretur decima tertia die post meridiem an'ae solis occasum agnum paschalem mactatum esse: quod innumeris eliditur Scripturae locis , immolationem istam diei decimae quartae 1bli alligan
Tertia lex est de ferianda nocte illa , , qua agnus paschalis man ducabatur . Illud enim est discriminis inter nostram , & aliorum depaschatis vestaera opinionem, quod si constituatur pascha comestum diu decima quarta ineunte , manducatum fuerit die profesto: contra autem fusto , si decima quarta exeunte ; quia pascha non edebatur ni si nocte: solemnitas autem azymorum per se addicta diei decimae quintae ex vulgari festorum convitione jam ab occasu sblis die decima quarta exeun te inchoabatur : proinde si agnus paschalis comedi debuit decima quarta die exeunte post sblis occasum , certe in diem festum ineuntem convivium paschale incidebat ; secus autem si die decima quarta ineunte e siquidem tota fere die decima quarta profesta erat. Atqui revera dies festus jam erat , cum agnus paschalis edebatur , quod multis demonstrare in promptu quoque est . I. Ex Scripturis . Exodi enim 12. Iq. cum de convivio palchali verba feci lset Μoses , & de illinendo postibus agni sanguine , sic lubjicit : Habebitis autem hunc diem in
monum tum , ceιebi ibitis eam solemnem Domino in generaιionibus vestris cultu sempite o . In eumdem sensum v.' a. cum annotasset Israe lem egressum esse in aegypto eadem nocte qua agnum manducaverant,
Nox uia est , inquit , oobervabilis Domini quando eduxit eos de terra. nti: hanc obse are debent omnes filii Israel in generationibus . suis . Quo si quid expressius adhuc quaeras , adi cap. 34. vers. 23. ubi praecipiens ne quid superelset e convivio paschali in sequentem diem' sic solem
nitatem ei conjundiam exprimit . Neque residebit mane de victima solamnitatis Phase . Eodem alludit Ezechiel ωρ. 43. verso. a I. cum &ipse quoque phase solemnitatem nominat o Decima quarta 'die menses , ait, erit vobis p obae solemnitas. a. Idem conficitur testimonio Iudaeorum veterum. Philo enim de vita Mosis lib. 3. asserit pascha esse publicum ac solemne apud Hebraeos festum : quod & de septenario repetit . Neque vero minus aperte Josephus loquitur . Lib. enim . a. antiquitatum is cap. 3o. Octo diebus azymorum sestum agimus: μ non enim alias per octo dies durasset. lib. autem 3. cap. Io. sic habet , Solemnita- is tem pascha excipit ea quae est azymorum : quod profecto est disertissimum. 3. Tandem in eo pariter cum Scripturis ac Vetustioribus monimentis concordant doctores Hebraei recentiores , qui in Tataude , tractatu Peractim , cap. I. q. conceptis verbis sanciunt , nulli die, decima quarta licuisse Iudaeorum a meridie opus sacere . De quo lege ἡ si vacat, etiam Seldenum lib. 4. de iure Maturali cap. 8. . & eo retuleririm quod ait S. Paulus I. Cor. 3. 7. & 8. Pascia noserum immolatus
ιβ Cbrisus ; itaque epulemur, seu uti graece est, festum celebremust , nora