M. Vitruvii Pollionis Architectura textu ex recensione codicum emendato cum exercitationibus notisque novissimis Joannis Poleni et commentariis variorum additis nunc primum studiis Simonis Stratico 4.2

발행: 1830년

분량: 317페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

eonsexus, qui sitim in summis et imis

scapis I ubi contracrura vectanda, et in dimensione columnarum diameti os intelisenda. Haec ille: a quo liabemus tribus voeabulis earn em rurn intelligi,

apolliesim, apopbugi in . contra turae con- sexum. Sed apothesim denotare conssexum l. iv. c. r. ad illa verba : Praeter

apothesim. Ibi. Alias dicitur νγ gis,

refertque trochili, arue Maliae pari mdimidiatae sueriorem in summo Scuo, in imo inferiorem. Idem repetit l. eod. c. 7. Verba exponens initio a nobis ei. ala, Torum insuer cum προδε P. APOTEC A. Lib. vi. e. η. Itia Ma- Marino. i,all. 3 Iagasin. Horrea, 'Orfaeca. Philandere Aliollieeao sunt cellae vinariae, idest, ibi vinum et servatur et venditur, quas Xenoption Eupolis vero toti ναοῦ, ut dul. Pollux memorat

lib. vi. c. r I et lib. L. Vocaverunt.

ΑΡΟΤΗΕSIS. Lib. Iv. caP. I. Ital. Rasfremazione. Gall. Cong . APPARATIONES. Iah. m. cap. 5. Iial. Ammanimonio. Gall. μναration. AQUARIUS. Lib. 1x. cap. a. Ital. Aquario. Call. Vers au. ARA. Lib. iv. c. 3. Ital. Ara. Gall. Aulet. AB ACHNE. Lib. ix. cap. 9. Ara chnem, Eudoxus Ast ologus. Bald. Η rologii species. Araneae forma euc PO terat, ait Barbarus, lineis horariis ciretims ahittidinis Solis ostendentes trajicientibus t ab liae ego divinatione non dissentio. Araneam nos in Astrolabi matre cognoscimus. Salmas. in Solinum

pag. 653. Tertullianus qui Plinium diligenter lectitarat horoscopa similiter v eat tot ωρολόγια ut ad Pall. ejus docuimus, ubi araneorum lioroscopa eleganter vocitavit telas araneorum multis lineis ae filis a centro duetis ad eireumferentiam distinctas, quia ad hanc sormam lineis plurifariam duetis a medio, ubi est gnomon, descripta sunt horo

scopa Vasa.

ARAEOSTYLOS. Lib. m. cap. 2.

Iiat. Armstilo, o di colonne tin ρο- co t/'omo laniane. Gall. Areostprie, ou des Colannes ian Peu tmρ elargies. Res clara Graecis , rari , non spissus. Hine ἀραιοπeρας raros, hoc est, laxos poros , seu meatus habens. Raricolumnium diceres, si per elegantiam liceret. Dispansum genus hoe appellat Albertus, nari,arus FatiΟSum. ARBUSCULAE. Lib. X. ea' ΩΟ. monanturque singulis intervallis eorum arbusculae, quae dic Iur, in quibus versantur notarum axes, conclusi laminis forreis. Baldus:

His paria Athenaeus lib. do Machinis ad Marcel. cuius pene Vitruvius purus in

Rotae adduntur illi octo, Per quas uniuersa machina deducitur, Dertuntur aut in in hamaxipodibus, quod dixerat illem , τρεξονται δt iis crines σιν. Quod verbum multiplieiter se ibi solet, αμ ροποῖις , Graeca vox, dc- notat ο μαζης nota, idest, currus pedem. Obscure 1 Ies1 litus, vectem esse b- Portheniae, VPositam a ibus, qtii circa imam oertuntur. Quid sint arbusculae hamaxipodesve, quaerendum. R lae Certe non sunt, sed in quibus f ut eum Athenaeo loquar et Vitruvio j versantur rotarum axes. Suntne igitur m dioli 3 Pernego. Dissert enim ita res are, ut vocabulum a voeabulo. Erant sorte axes rotis i is eonjuncti, ut cum ipsis rolis versentur λ ne hoc; si enim axes versantur in arbusculis, arbusculae axes non sunt. Demum quid est quod subnec iit Vitruvius P Eaeque --husculae uia sunt ten eratae, ut habeant cardines et framina, quo vectes trajecti Mersationes earum e eis Hant, uti ante et ρost, et ad dex. D'um et sinistrum lacus, sive obliqu',

ad angulos optis suerit, ad id Per ar

182쪽

tem -ιt in cymbus deliquiae arcam austinentes , stillicidia rejiciunt. Item cap. seq. Reliquum lactiniarimm et arcas supra trabes ratio habeatur. Plii-land. Idest cavi ipsorum laqueariorum. Quod et Baldus probat lib. v. cap. ult. Arcae stipitibus robustiis et catenis inclusae in aqtium dimittendae destinandaeque 'miseri Philander: Id genus

aquarii septi vulgus vocat cataractas. Fit autem hoc moilo. Figuntur Oxea-Vata et sulcata a summo ad imuin tigna, pari inter se spatio. Ubi obstrinata uiat, tam longae, cIuam magnum est intervallum et aliquanto plus, sed pro ratione cavi erassae comparatae tabulae induntur in summis canalibus, adigunturque, ut ad iusimas usque Partes descendant: induntur aliae super alias, uti bene cohaereant, dum ad eam altitudinem septum erectum Sit, quae erit necessaria. Post haustoriis machinis incluso septo aqua exinanitur.

ARCHITECTARI. Lib. vii. Prass. ial. Fabbricare. Gall. Adtis. An tu TECTI SCIENTIA. Lib. I. cap. I. Ilai Scis ara doli Archilouo. Call. lSelance de ris itecte. Λrehitectus au- ltem a Baldo desinitur ita: Illo porro hoe lnobili nomine Archileeli insignitur, qui

strueturis aedificiorum praeest, et arti- seibus ceteris dat mandata, et in illos summum, ut ita dicam, imperium c-xercet. Ex duobus concinnatum vocabulum, Dux, Princeps. Praeses, et τε κων Artifex, operarius, saber. ARCulTECTURA. Lib. i. c. I. Ital. Archite ra. Gall. Archile ιre. τεκτονικῆ et Graeca vocabula, duduin cum aliis innumeris in Romarum voeum familiam recepta.

ARCHITECTUS. Lib. i. c. I. Ital. Mehiteuo. Gall. At chit cist. ARCULA. Lib. x. e. 33. Ital. Casesetta. Gall. Potit cosyre. ARCUS FERl: EUS. Lib. v. e. Io. Ital. Lastra, areo di ferro. Gall. Ve

AB EA. Iab. i. e. 6. 7. Ital. Molo. Gall. Plaeo d' un elisice. AREFACERE. Lib. ii. cap. r. Ital. Seccare. Gall. Sochor. ARENA. Lib. ii. c. Ital. Arena di caua. Call. Sable des e. Sic arena lassilia, arena fluviatica appellatur. Ital. arena di sume. Gall. Subia de ri.

ARENΛMUM. Lib. ii. c. I lat. Cara Parena. Gall. Sabm inter . ARENATUM OPUS. Lib. v l. c. 6. Ital. Intonam colla calce. Gall. duu , martier de chaux et de sabie. Ita quo findutior eris ex arenam directura, eo 'mior erit ad o tustatem solitudo tectorii. Baldus. Λ renatum proprie calcis et arenae I unde nomen i inmortario mixtura. Teutonia i ait Plitiai

der aut gypso sunt, aut pura calce;

hoe voeatur Albarium opus ; aut calce et arena, et dicitur arenalum. Budacus haud ita li te, Arenalum hodie Mortarium voeamus. Aliud enim arenatum, aliud mortarium: etsi non nego, alia quando vas ipsum pro mortario .usurpari. Ab arena in eo dominante dicitur, ut a marmore marinoratiun. Haec

ille. Vido et Salmasio in in Solinum

AB MAMENTARIUM. Lib. via.

Montans.

183쪽

AR SENICUM. Lib. v l. c. 7. Ital. Orpimento. Call. Pin. ARTEMON. Lib. x. cap. S. Ital.

eta fagiar legata alia reditice deliri macchi . Gall. Troisi me motis, at- ωcheo aiι pie de la machine. Tertia trochlaa. Eiam autem Grvicci ἐαάροντά nostri Artemonem amellunt. Vide E-

ARUNDINES. Lib. u. cap. I. Ital. Canne. Gall. Carmes. ΛΒ X. Lib. ii. c. d. Ital. Cima. Call.

A S. Lib. iii. e. r. I lat. Asse. Call. Asse. Notandum, librae Vitruvianam divisi

nem, licet in re a communi non discrepet, in nominibus lamen et nominum rationibus distare. Vulgo latinis libra seuas, in duodecim secabatur, prout et hodie eeatur, partes. Primam quod esset unica, unciam voeabant, ab unitate videlicet: duas uncias Sextantem. eo quod assis libraeve esset pars sexta. Tres quadrantem , siquidem ternarius numerus ualer duodenarium metitur. Quatuor

bientem. Quinque quincuncem ab imo

nimirum numero. Sex semis, quod est dimidium, unde selibram Per alme Pen pro semilibram dicetiant. Septem --ptuncem. Octo Bes. Festo Isis, quod e dupli et triente; aliis des vel de es,

illi νd ex asse ilicias. Novem dodrans, ulcst, de osse tetrans. Decem dextans,lioe est, de asse sextans. Undecim deunx, nempe du asse uncia. Assem ipsam libram. Haec ita apud illos. vitruvio vero, As numerus senarius, quem

perseclum diuebant Prili agoriei. Hinc

Fextans uncia, sexta nempe εcnarii pars.

Duo triens, eo quod pars tertia. Tres semissis, hoe est, dimidium assis, idest, senarii. Quatuor Bes, idest. duo de asse. Quinque quintarium. Sex persectum, seu as absolutus. Septem, Gramco vocabulo, EPlleolon, idest, unum supra sex. Octo tertiarium, hinarius si-iluidem qui senario superadditur, ter-lia Pars est senarii. Graeci epitriton di,

eet,ant, Ii est, tertia superinducta. Novem sesquialtera, quasi alter senarius eum dimidio. quod Graeca voce idest, dimidium et totum. Decem Bes alteruiu, hoc est, Bes secundum. Bes primum quaternarium fuit. quod si senario addis, Bes alterum es- si ei es, hoc est, deuarium, Graeci επιδι- hoe est, di moeron superius ; erat autem primum di moerum, Bes primum. Undecim quintarium alterum, nemIin senarium additum. Duodecim duplum, quod Graeci appellabant eodem sensu διπλατιονα, eo quini e duo-hus senariis conliaret. Haec est itaque Vitruvii, ex Graecorum praescripto, aM

sis integri divisio.

c. all. De repertis a Diade. Praeterea

I erebram sinueniti et ascendentem machinam. Baldus. Latino voluit, quod Allienaeus Graece dixerat entitaΘραν. 1lane suspieatur Plitiander Machinam fuisse, quia Occium quoddam artificia et expellisis machinationibus in sublime cresceret. Vel liuelligendum do Tollenone, de quo Veget. lib. IV. caP. 23. Lips. du mael in. i. dial. 6. Ad scalas nauticas refert, idque, testimonio usus Ileronis Mechanici, asserentis Diadem turres mobiles, terebram et scalas nauticas reperisse. Erat proculdubio epibathra, obsidionalis maeliina scans ria, Per quam, ut ait Vitruvius, ad murum pede plano erat transitus. Has

ipsas ab esseelu Ioseplius Flavius Graece appellat. Miratur porro Lipsius, nee injuria, Vitruvium

in extremo capite Itane machinam Accessum vocitasse, eum debuisset Aseensum. Errorem codicis evincit, nolit velit, ipsa lectio. ASCENSUS. Lib. iv. c. 7. Lib. V.

184쪽

ASPERITAS. Lib. iii. c. a. Lib. Vii. cap. 5. Ital. Conti asto, Darietat. Call.

Contras te.

ASSA. Vide Laconicum.

ASSERES. Lib. iv. c. a. I lat. -- siceue. Gall. Laues, membrures. Deinde insuper sub tegulas asseres, ita pretaminentes, mi Parietes Projecturis eorum togantiar. Baldus. Asseres Festodieti, ab assidendo senis et parietibus. Erant autem trientales sere, lio est, quatuor Pollices lati. Budaeus ait, hos vulgo membraturus dici. Distant

autem re asses ab asseribus, quamvis voeabulo sint amnes. Asses enim tabulae sectae fiunt; unde et nos eodem aensu eamdem rem Asia vernacule arpellamus. Asseres vero trabeculae sunt, quas nostri materiarii decurrentra n

minant, quamquam de iis quoque tigil-ys dicatur vocabulum, quibus more nostro, tu contignationibus lateres testaceos imponimus. Habemus et asseres alio sensu, a nemine quod sciverim adhuc Observato, lib. vii. cap. 3. Ubi de camerarum dispositionibus, Asseres, ait, directi diNonantiar inter se, ne PMSWatrum habentes Pedes binos etc. Deinde, utque visenes cum ad formam circinationis fuerint distribuli, cutenis disposuis ad contignationes, si e tecta erunt, crebriter cliavis ferreis fixi, r Iientur. Mox, asseribus dis sitis tram omice etc. Asseres hoc loco appellavit circinaia illa e tabulis Pegmata, quae a caemeniariis nostris fabris iisssim fArabica voce, nescio unde advocata Centiani seu Centari, dicuntur. Arcus,iquidem pontium et fornicum ea ua. lio Cantaralli nominat, unde Almican. arath, lioe est, arcuatas in Astrolatildorso Partes Circulorum aguominai:

quae per εummum verticem, geniti appellant, transeuntes, ad Hortiontemper ingunt, et alias Latina voce deseendentes dicuntur. Habent autem ejusmodi asseres circinali usum duplicem in conmmerationibus faciendis. Si enim

coelo latere sunt, curvaturis camerarum dum materiam sustinent, dant sormam, sin autem cariniciae, melaxas storeasve clavis εusfixas continent, quod

vel ex ipsius I itruxit verbis palam fit.

Ait enim, Itique asseros cum ad for mam circinationis fuerint distributi ete.

ASSES. Vide Axis.

l locis hae comae non Surit, caemcntal marmorea, siue assulae clicuratur, quia j mm morarii ex Ῥeribus dejiciunt, Pilis ferreis tunduntur et cribi is excem nuntiar. Baldus: Diininutivum ab asse, idest, tabula. Vox Plauto iamiliaris, omne fragmentum denotat, sed illa imprimis , quae marmorarii, ut ipsemet Vitruvius d et, ex operibus dejiciu ut. N trales S glie appellant, Graeuotlades ς ε γρους. Salmasius in Solin. pag. Soa. Astutia proprie Paulinus: .... y est breuis vittila flammam. Aliis assula. Festus: fomites, sunt vS-sulae ex arboribus, dum caediantur, excussae. ita et apud Servium e Claudio: assulae ambustiae. Hinc assulatimi dedolare in rea, Plauto, quod minutiatim exponit Nonius. Recte. Hinc assulae marmoreae, apud Vitruvium, τὰ

εκπελεκηροτα, ex marmore, dum caeditur, excussa; nec quicqua in mutandum.

Aasula et Astula pro eodem. Sic mersus, mertus, fluus, satus, sos, sσω, et similia.

ASTRA CALUS LESBlUS. Lib. iv.

185쪽

het ea basis, quarum altera inferioris Troeliili supercilium pretuit, altera Superioris Troelii ii quadram sustinet, et annulorum aspicientibus imaginem praebent. Ad haec notandum ; Astragalum

no io simplicem esse apud Veteres, puramve, modo sculptura ornatam, et quae scalpebatur, ut in Ionicarum et Corinthiarum columnarum summis Scapis, et sub epist3liorum laseibus fiebat: baccas et vertieillos silo insutos imita-hatur, unde vulgo a nostris dieitur f suom, qua voce nentium foemiliarum verticilla apitellamus. Atque hinc censeo a Graecis factum nomen, siquidem apud illos, assicula spinae dorsi et col

eantur. Bacca autem et verticilla, eorum ossium aliquam imaginem praese- serunt. Vitruv. lib. iv. cap. 6. etiam neutro genere dicit, Astragalum Le hium. Est autem , ut Barbarus post Philandrum doeet, tamquam dimidius torus, ornatus alma scalptura, quam nostri di basso rilio 'o appellant.

ASTRA GALUS LESBIUS. Lib. iv.

ASTRAGALUS SUMMI SCAPI.

Ital. Astragam detr alio des Iusto. Call. Astra Ist par Io hauu du stire ASTROLOCI A. Lib. a. e. I. Lib. X. lc. 4. Ital. Astronomia. Gall.

ΛTLANTES. Vide Telamones. ATRAMENTUM. Lib. uti. C. Io. Ital. Ne . Call. Mir.

tuo. Call. Cour. ADGrum Pero longitudines et latitudines tribtis generibus formantur. Bari,ariis: Atrium statim ab interiori janua introeuntibus occurrit, continetque aream, in quam collecta ex omni tecto pluvia dcstendit. Tectum

VOL. IV. p. l .

autem est atrium, in medio primariam ianuam liabet et c. Habet atrium dextra ac sinistra alas, i tuae graece Pteromata dieuntur. Quod vero atrium sit primum aediscium, quod anteriori ianua introeuntibus occurrat, ostendit Vitruvius lavo huius voluminis, eum dieit Atria in iarbo proxima januis solatu esse. Quid autem atrium ieetum eMet, simillier superiori rapite innuit, cum dicat, Trabes in at 'it latitudiso trajectus. Quod demum atrium et cavaedium idem sere sint pari ratione inserius signifieabit, cum dicet : loca esse quaedam in aedilias communia, quibus e tiam inuocati suo iure de ρvulo Possunt ι mire, idest restibula, calm ae diram, Peris tia, quaeque euin tem ρω- sunt habere usum. Et sequitur: θλων his qui communi sum fritiria, non necrasaria magnifica uestibula, nec tablina, neque atris. Ecce quod hic a. tria dixit et non cava aedium, ut Bupra. Baldus: Quid sit atrium Proprie, vix liqueti ΛΗ,itramur nos, vetera atria nostrarum aedium parte illi respondere, si iam vulgo Anditum dicimus, M. datum, caminatumνe, quae quidem Prima, Post ingressum ostii, introgredientibus occurrit, eaque, non quidem subilivalis, sed tecta et concamerala. Et paulo post: Multi quoque pro vestibulo accipiunt, ct sane inter atrium, et vestibulum grandis assilitas intercedit. Vide Salmasium in Solin. Pag. Ia 6.

et sequentilius.

ΛΤTI CURGES BASIS. Lib. m.

e. 3. Ital. Iase Attica. Gall. Base --tique. Dubilat,it quispiam, nec abs re, uitum Attici ordinem Architecturae Proprium haberent, uti Tuscanici, Dores, dones, Corinthii. Negatur. Corinthiae species illa adfinis, vel teste Vitruvio, qui eum lib. Iv. cap. 6. pollicitus csset, docturum se quibus legibus ostia sacrarum aedium Dorici, Ionici, Alti- curos ordinis constituenda essent, in

186쪽

ipso epilogo subinfert, se quas rationes aedium sacrarum in formationibus oporteat feri Doricis, Ionicis, Corinthiis. que Veribus, quoad mmis, atreisse. Pro Auicurge igitur, Corint litum sutastituit. Basim habent Alliei propriam

eamque pulcherrimam, et ceteris Oinoi-hus ordimbus accomminlatam, quae nunc

sero ab omnibus i quod etiam factum veteri et meliori aevo, antiquitas ipsa doeet vulgo usurpatur. AULA REGIA. Lib. v. c. 7. Ital. Palaeteto male. Gall. Patris My al.

Tres valvae portaeve in veteri erant Scena, quarum media ceteris. tum lineo, tum opere ipso, nobilior, eo nomino quod Regum, maxime in Tragicis, repraesentaret domicilium, dicebatur. Ilaeo ille. Porro Vitruvius post verba illa, mediae Malime o alias habeamdaulae regiae, statim addit, dextra ac latra hovitalia. Sed, quaeso, ornamenta hovitalia pro ostiis dextro aestinistro quaenam Poterant esse P Eorum

sane in Vitruvii Libris nullum habemus indicium. Verum, si intelligamus, Vitruvium loqui de Scenis p etis in saeiebus Prismatiam Mena-V- , heu Periactorum, sententia erit

omnino perspicua; nimirum, ante me dias inal as repraesentari in Periacto. νι- facie aulam regiam.

AXES FORIUM. Iial. Perni deti

tuna et axes. Baldus: Axis quoque cadidinem denotat, circa quem valvae ver santur. Graeei vocant qua voca Axis etiam dicitur, qui per coelum tolum traiectus, polis terminatur. Hine idem Vitruv. lib. 1 u. c. 3. Axes volu tarum, ne crassiores sint quam oeuli magnitudo. Quem locum exponens Barbarus, ait, quoniam imagi/urmur -ω- tam tumquam ρMDinum in bacilio ... quae Pars est Oculi, axem Molinae no

minamus.

187쪽

BAClLLORUM SUBACTIO. Lib.

lancer des ρDrres etc. Ballistiarum νN- nes Duriae sunt, et disseremes etc. Bellicum lorinen tu in Graeco nomine άm. βάλλιεν, iacere. Mirabile est graeco hoc vocabulo Craecos ipsos vix ufios quod et Lipsius observavit. Libentius enim et frequentius Pro Ballista machinas hasce eu ἀξερο ρα ὀργανα malebant dicere. Ileron in Belopoeicis Ballislas παλιντονα ὀργανα dixit, ut a catapultis di. videret, quas ευειτονα appellavit. Λugusti aevo i quod antiolat idem Lipsius Ballistae dicebantur, quibus lapides, tapultae, quibus tela. mittetranti iri Posterior aetiis variavit. Vide plura apud Lipsium lib. de Machinis dialore. 3. BALNEAE. Lib. v. e. io. Ital. Bu-gni. Call. Auiris. BALNEΛBlΑ. Lib. vi. eap. 9. Ital. Bagni. Call. Huιns.

e. 3. Ilai. Cimoli d. I ρmmaccio. Gall. inturo dia ballustre. BALTEUS. Lib. m. cap. 3. Ital. Cintura δει Cuscino. Call. Cruntiaredo ror illor. Ballei sunt Cinculi, seu corrigiae in Capitulis Ionicarum columnarum, qMibus volutarum puli illi ier. minantur; filiailitudine a militaribus balteis ducta. ΒΑΝ USOS. Lib. x. cap. . Ital. iatmja. Call. Machinρ ρOur liner. Tortium t macti inarum gemis I tracto. rium. Id autem Graeci βακωσον v eant. Bald. Faelum est nomen si primaevam originem cluaeras ehris et. βαίνου l lia Peloponesiaci caminum dicebant et αυειν sumare. Par itaque

est si quid valet nominis elymon aprincipio illos tantum mechanteos Baist ausos appellatos qui ignis usu opera perficiet,ant, postea reliquos omnes. Haec

ille. Cl. Salmas ius de Usuris pag. 343. Idem tamen Aristoteles lib. vii. de Repub. plebem in quatuor palles dividit,

sunt, quae, ob Columnarum raritatem, haud multum attolluntur; sed humiles sunt, ac latae r βαρbet Graecis grave est, κεραλη caput . quasi graves et grave caput habet iles. datum autem fit, ut animalia quibus nimium grave caput, nimium non tollant, aut difficulter tollant. Dieuntur aulem gravi capite non quidem simpliciter, sed insmarum pamtium respectu. infirmo enim cuipiam grave pondus est, quod robustiori ubdeatur leve. Debiles autem erant, ut praesertur, aedes eiusmodi istae. ideo liuod paucioribus et rarioribus ecillimnis i sunt autem columnae aedificiorum crura hiloirentur.

BARYCEPHALUS. Lib. m. c. a. Ital. Nero. Call. is telo large et ρε-

188쪽

BASILICA. Lib. v. e. r. Ital. m. silica. Gall. Basilique. Fuere sane Basilicae angustioribus nostris templis It audabsimiles. Erant enim portieibus et amplissimis deambulationibus instructae, et tum iudicibus . tum negotiatoribus ae- commodae: hine Plauto subbasilieani, uiti plurimum in Basilicis versabantur, Διιhbasilicanos omnes abegit in forin. Nostrates s quod notavit Andreas Palladius Lib. Arelli lect. suae III. c. 9. constructas veleri more Basilieas publicas Salas appellant, quales illae sunt, quae Vieetiae, Patavit, et alibi conspieiuntur. Plures habuit Roma illa vetusta Basilicas, de quibus nihil ad nos. Testes habemus fide non indignos, antiquos primaevae Ecclesiae Romanae Pon. ii siees Basilieas in Ecclesiarum usum convertisse, et itinc Basilicis, nuas nunc appellant, relictum nomen. Mulla haedo re Alberieus de Bosate Archidiae nus, Hugo, et quidam alii ejusdem nintae viri, consarcinarunt, sed quae t quod

Parum ad rem nostrami consulto a nobis omittuntur.

BASi S. Lib. iv. eap. I. IlaL Rus . Gall. Buse. Duplici sensu Basis a Vitruvio usurpatur, quoil nec Pltilandria in latuit. Ait enim ad hune loeum: m- sim hic re Paulio Post, non tam P Planta ct instina scui Parte, quum Pro lconflexu sise Uvhygi, mulct crassitudo columnae itidicanda est, accillit. AEM- quin significat msum Virum quast scam sumonitur. Vocabuli origo est απου δεώιεν, ingredi, insisti, conscendere. Hinc pes ipse sedimentum, pedamentum, fulcimentumve euiuslihel rei hasis apposite nunculiatur. ἐώσιν d' - , inquiti ollux, e Gratς NUBES. Lib. m. e. I. Ilai. Besse. Gall.

Aosse.

BIFORIS FORIS. Ital. Portia di

due Purtile. Gall. Porto a detix bal-

BI FORUM. Lib. iv. e. 6. OIviae forium ornamenta non fiant cerostra- ω, neque byona, sed Dialoiata. Baldus: Fores quas dixere Latini, appellant nostrales le partito delia ρonia. Bisores autem portas dicimus, quae duobus clauduntur foribus. Salmasius in Solinum pag. 927. Ad verbum bisora sunt

vel συνθροαχθες Nam re. vera tu διειμι duae sunt , in suis quaeque cardinibus vertentes, et in medio convenientes conniventesque ubi junguntur. Δειμυχbra etiam dici qumant. Nam πυρος, et Midiat, et Uvae idem, tabulae scilicet quibus opo turo ianuae. Mendosum, ait, esso codicem pro certo habeo. et loco genuinae et antiquae lectionis clostrata . adulterina illa irrepsisse verba, cemuriata, cliatrata. Mentem vero Vitruvii eam esse; non oportere in ostiis operis Atticurgi, serium ornamenta sieri et irata nec bifora, sed valvata. Clo-ε trala autem dixisse, quae unica Cori

stant fore, bisora quae duobus. Valvata vero quae pluribus, ut quadrisores. Hujusmoeli enim foros Atticae , ut ait Barbarus, ob luti finem non Patiuntur ex intcgro uno Iuno fieri , sed oportet ut sint conduρIi bilas. Esse autem clostrum, quod liaudi sedius dieeres elaustrum, reni qua alii quid elauditur, tum ipsa vox arguit ,

tum bonorum scriptorum araetoritas, qu

i eum Plautus in Cureul. Λet. I. Sc. il . ver. 47.

Quae si quispiam reserat ad repagula, audiat euindem lib. ii. vcr. 25iι. Inclusos utero Dantios, et Pinea furtιm Laxat claustra Sinon. quae hac in re obscura et intricata dicturiebain, dixi; vellem tam bene quam

189쪽

libenter. IIaee omnia Baldus; nisi quodicivoli, bischeri dolia calvulia. Call. ego Plauti, et Virgilii loca indicavi di-imas de Ia catapulto. ligentius. Videtur autem Baldus voluis. BRUMALES DIES. Lib. ix. e. a. se opinationem suam probabilem red- I o ni ρlia breui. Call. Les Duridere illis irgilii verbis, et pinea fumiles Pius muris. tim laxat claustra Sinon; sed ibi lo- BUBILIA. Lib. vi. c. 9. Ital. Sul-quitur Virgilius de aperturis in equo te Per gli buoi. Call. Dubios des Trojano: quid vero illae ad Foras Ar- homini cliitectonicas. de quibus Vitruvius agil P BUCCUL.YE. Lib. x. eas'. IS. Ital. nihil proseelo. Plerique Critici sane au- Buceiae. Call. Les lepres. Imgularum

turitant. verbum claustra , ubi agituriquas nonnulli Bucculas amelliant. de Dribus, significare pessulos, repa-idus: Sunt isthaec Bucculae, regulae ingula, hoe est instrumenta, quibus f icatapultis illae, quae dextra ac sinistra res clausae firmantur: nec quidem in- ad canalem, in quo telum ponitur, al-dicium ullum video, propter quod nobisisguntur. Ideo autem, ut arbitror, Buc- suadere delieamus, clostratu dici, quae culae dicebantur, quod essent osculatinica Cona tunt fore: multoque minus quaedam ipsius canalis et ceu tali ella, cum animadverto. perspicua voce bino, quorum opera missile dextra ac sinistra, res diei. ciuae dilabus soribus constatil. ne in ipsa epitoxide vacillaret, conline-

CACI ZOTEC NOS. Lib. iv. e. r. CAELATUS. Lib. vii. cap. 3. Ital. Variant hoe loeo Vitruviani Codices,idit gliato. Call. Tailles de sciamura es. quidam , ut praefertur ha- CREMENTA. Lib. i. e. S. Ilai. Pietrabent. Quidam vero κατατεχνος, alii momi, neuti. Gavi. M llon. Camen- τε σύ. Prior lectio arridet magis, velitum Philandro est Myis rudis non cae- Plinii testi inonio, qui lib. xxxiv. e. 3. Hallucinatur, si non ii allu- de nobilitatibus operum aeris et artifi- cinori Quomodo enim lapis non caesus, si cum mimilatiin agens, breve hoc sed a caedendo nomen λ Audiamus in Casti; plenum de Calliinacho texit elotium. Hermolaum: Gem tittran stum ruino E, Ex omnibus titit m maxime cognomi- Plinio Iupidis gentis, quo cum vilibu

tus. Marmorarium sapit Vitruvius, ae- rustici Cum tiniae caementiariax ad ml- rarium Pliuius, neuter puto erravit. Gl. llein Sipontinus, a ca men-CAE IAS. Lib. i. e. 6. tiam. Sunt enim caem ntu ca si IUL

190쪽

a a CR mentum. Ennius, quod notat Nonius,

vocabulo lexum mulavit, et foeminam fecit, Labui, luburitur saxa, caementiae cassimi.

CAENACULA. Lib. 13. e. 3. A cae

nanili loco nomen ; ubi cia tabant, ait Varro, Caeniacolum Dociliabant, E dein vocabulo, eo quod in superiori domus Parie caeuacula eisent, superiora omnia in domibus loca appellarunt. Cumacula. inquil Budaeus . sum auiora domus, ad quae scalis seu eoesustis ascPnditur. pios vernacule loea ejuscemodi Soliaria dicimus. CAERULEUM. Lib. vii. c. a. Ilia. alimo. Gall. Miuue. CALAMUS. Lib. vii. cap. S. Ital. Canne. Gall. Rosealix. CALATHUS. Lib. iv. cap. I. Ital. Cesto. Call. Corbetia .

CALCES SCAPORUM. Lib. ax.

pireres motiis cuites.

CALCULOSUS. Lib. ii. c. 3. Ital. Piet oso. Call. Plem de cail oux. CALDΛRIUM. Lib. v. e. ro. Ital. Bagno caldo. Gall. Etitos. Ipsa aiatem calduria, lapiaturiaque, lumen hiab ut ab accidonte bberno, paulo post, A

hena super hin ocaustum, tria milico Gustudia, unum caldarium. rum ιγidiarium, i ritum frigidiarium. Ad Balnea isthaeo pertinent, nec Dii scura. Id monemus, vocem tum de

loco. tum de vaso diei: prima illa Vitruvii verba de loco, secunda de va-ae. De loco itein Plin. in Epist. 5. Frigidariae collust c noctitur media; cria Sol benignissime ρ esto est catilaria: magis ρrominet enim. De vase Plin. alter I xxxiv. c. d. His recensitis, cur

nostri hodie vulgo aliena Caldaria dicant, nemo dubitabit. CALX. Lib. it. c. 5. Ital. Calaina Call. Clus x. CAMERA. Lib. via. c. a. Ital. VN- ω in unu camera. Call. VOMe riano Chambre.

CAMlLLUM. Lib. x. cap. IS. Ital. Crassurum Buccutis quae ossi ur --

catur ciamillum, Scu, qtiemadmodum uorumlti, lacti lumentiam. Bald. Camillos dixere veteres pueros, imprimis vero sacriscalea, Led lii longe absunt a Vitruviano Camillo, quod vertium sane

quid sibi velit ignoro, quid si mendo-fium dicamus Coclieem, et pro Cami, lo Catillum restituamus; vox ipsa linculametitum lavet, cavitatem Dolaus.

Catillum, ligneum vas escarium, a C tino. Sed et Paulo I. C. Catillus superior Pars molae molendinariae. Ηa reo, εuspieor, et eo quod hae de ranil certi poMum statuere, indesnilam quaestionem relinquo. CANALICUL. Lib. X. ca P. I S.Ital. ualetli. Call. Cana . Cana liculi, qui graeco dicitur, tim-ςitudo et c. Bald. Erat Canalicuius , ut ab Herone in Belopoeicis docemur,eavitas illa longa securiculata, Per quam epitoxidis muscillus movebatur; ab eo Canaliculo uri ligave, regula ipsa nomen

sortiebatur.

bre.

SEARCH

MENU NAVIGATION