장음표시 사용
301쪽
ex σῆ ruescentibus , putridis , I epe item venenatis humoribus , illud fouentibus , quomodo per alteran- . tia , m coctioni fauentia , reprimatur, ut
tandem humoribus ijsdem riia ad eua-' euandiam dispositis , obseruata ubia
que tum qualitate, tum luantitate, tum opportunitate, penitus evane
certh hucusque quod in putridis curandis febribus, exm arte, per initia, &quanto citius agendum sit, ut illarum in-m primis augmentum intercipiatur, praeceptis in methodo nostra tradditis perietuo innixi, quoad licuit euidentius, demonstrauimus, subindeque priori cnrandarum febrium harascopo adamussim assequendo, viam commodam indicauimus, & aperuismus a Sequitur modo ut earundem febrium curationem prosequentes, eadem norem seruata methodo, ad alterum agendi primarium scopum ain si Osith attingendum, artem rationabilem oliendamus , ut nem E quod iam pridem febris factum est; & deinceps etiam quomodolibet est duraturum, penitus cesset, & sublata funditus causa, praesertim coniuncta, illud omnino deficiat, ac cum simplomatibus evanescat; Sanh autem fe-hris haec, quae iam facta consistit, ultroque urget, cum eatenus & talis, 3c tanta sit, quatenus praeteriraturalis calor, ex putredine, putrescenti vh humore, fit, & conseruatur, proculdubio ea potissimum via, ipsa, qua
cunque sit, facith aboleri poterit, qua putridus humor, unde febrilis ca-Ior habet somitem, alteratur ,& vel pristinae symmetriae, vel prope salterestituitur a Siquidem hunc calorem reprimi, adhuc persistente putredine, ae putrido ipso humore vigente, impossibile sit 1 Merito idcirco uni sedandae putredini, unique putrido fςbrim fouenti humori, post iam pridem sponth, aut arte, per initia, celebratam possibilem vacuationem, relicto, quomodolibet conficiendo, edomandoque, sedula deinceps diligentia incumbendum, ut inquam tande natura arte adiuta, facultatis coquentis ope, ira humore eundem peccante disponat, ut tum ille omnem Patredinalem qualitate amittat, tum quatenus opus fuerit, suae euidenti euacuationi, Gnte, vel arte, possibili paratus euadat ; posteaquam dum adhuc ille putrescit, adeo ob cruditatem ineptus vacuationi sit viae eidem vacuationi conuenientes impeditae existant, quod perperam tunc, opus huiusmodi, vel sponte, vel arte futurum, expectetur : Et sane Veis rissimum quod dum nos in putridis febribus curandis uni putredini reprimendae, arcendae vh per artem vacamus, coctioni etiam ipsi favemus,emque meliore reddimus, atque uno de eodem fer. opere plura consequimur sDissiligod by Corale
302쪽
quimur ; Quoniani quamuis coctio solius si naturae opus. per coque tem facultate operantem, medio calore nobis insito, huic operi proportionato, confectum, ut quotidi E expertinar 3 Ipsa autem ars, suis ingeniis, & viribus, eousque minime valeat; ut nec notitiam requisitorum omnium lum cientem habere nos possibile est, quo nempE ips m merantem naturam proprie imitari valeamus ; Ars eadem nihilominus suis se. cundum ratione institutis praeceptis perpetuo innixa, non parum commodi utilitatis coquenti, alias vh etia operanti naturae, tam per sinitatem , quam per aebritudinem, affert; quando praesertim illa optimis monitis plena, si non primum cum natura agat, secundo saItem, remotis impedimentis omnibus, quibus ab opere ipsa met natura praepediebatur, suppeditatisque insuperaurilijs, quibus eidem quadante nus opem ferre datum est, ad persectionem operis quamplurimu faciat; Siquide coctio in nobis ex se quaedam ordinata humorum alteratio est, eaque per calorε proportionatum facta, S ad deperditae substantiae reparationem potissimuinstituta; perquam inquam humores meliores, utilioresque, perpetuo conficiuntur. 5 disponuntur ita, vi uni reparandae substan tae, tum spirituum absumptorum, tum partium solidarum dis lutarum, accommodentur ι Exaementitii vero, & inutiles, quorum semper adest copia, simulatque semel ab utilibus excernuntur , insimulque tales saltem euadunt, quales 3c innoxij sint, εc expultrici facultati rite obtemperaturi sint, soras quomodolibet expellendi; Nec per sanitatem quidem solum. sed & per aegritudinem , & per labres inprimis, per quas illi calore exter .no alterati, putredine afficiuntur i Adeo ut putrescentibus in nobis humoribus, quales semper in febribus ex putredine ortis esse consueuere, duplex est in hos, unius coquentis facultatis beneficio, per calore nobismet insitum, naturae cinus; unum videlicet transmutationis, qua possibilis de tarditae cuiusuis substantiae ex partibus horum melioribus fit repar
tio; alterun vero immutatio ea est, qua partium eorundem ineptarum.
inutiliumque, a reliquis secretio fit, simulatque confectio, & in quid munus noxium reductio, una cum sufficienti ad demolitionem dispositione. Preparatione ve, ut ideo maior eis obedientia insit; Atque omnia haec sola per se natura perpetuo per febrim operatur, cum externa nihil posse
perficere videantur, ex quo praesertim sininam. & cultam naturae potentiam , ingeni s, ut diximus, humana arte inuentis, data opera ali-do imitari impossibile sit; Caeterum quoniam possibile , aduersantibiis
saltem, & perturbantibus, obuiam ire, quibus nempe retardantur haec, praepediunturque, iure idcirco ars ipsa, qua in febribus, dum nos putrem dinem profligantes, coctioni fauere intendimus, minime contemnenda est ; Etenim coctionis muneri aduersa est putredo, illa quoniam humo. res ea affectos, ita perturbet, ut naturae magno sit impedimento; tum ne, per summam confusionε, inutiles, excrementitios ve, ab utilibus, & alimentitiis illa recte secernati tum ne illis iam alienis qualitatibus praeesti ad nutritionem, assimilationem inquam, & reparationem apte viarur ptum quoque demum ne inutilium eorum excreti mi quando iam talescenseantur j commode vacet; Λ tandem nEdebitum quodvis ficultatis naturalis beneficium, muc temporis, ad recuperandam sanitatem desideratum , natura exerceat, occasio est euidetissima a ci,chioni itaque, caeterisque narurae operibus, ad restitutam, parandos ct humores per se-hrim putridos, nos aret favemus, si putredini ipsi omniquaque aduersi,
omitibus ijs, Mibus puuedo ciuisistit, α viget, obuiam eamus ν
303쪽
stit autem, vigetque putredo; primum merito efficientis, Aconseruantis, puta caloris exuberantis, di illius unde calor hic habet fomite, quod ut plurimu obstructio est, cx humorum praesertim crudorum visciditate oborta ; Secundo occasione subiectae materiae, nempe humotum, qui ideo putrescunt, quod crudi, crasti, inaequales, & et herogenei, perindeque ad alienas recipiendas qualitates maxime prompti; Tertio sorma sua seque ipsa , per se, quatcnus eii, quid iam pride humori impraestum, ad
corruptione ordinatum , toto temperamento symmetriae naturali aegrotatis aduersum, & inimicu a Quamobre dum refrigerantibus, quibus reprimatur calor; attenuantibus. Ecdetergentibus . quibus fluidi reddantur humorcs. ac inter se, quatenus sileri possit, aequales; nec no alexi te rijs, quibus omnis etiam venenata conlii tutio deleatur, sulficient cr occurramus . facit in id erit putredinem iri ma intercipere , abo: creque , 5 conie-quenter coctionis, ac caeteris facultatis naturalis operibus, arte medica, magnam ore ferre; quod sise, ut paulo ante diccbamus, Dotissimu medi. ci putridam febrim curantis consilium cli : Ergo iam nos nuic muneri ex arte vacantes : Qualia utique primu refrigerantia. ac humectantia, attenuantia , dc terge iuraque . de alexi teria deligenda lint ; Quanta dein ca- de necessario praescribenda ; Et qua poli modii opportunitate illa adminii tranda veniant, extendemus ; Abi pla aute refrigerantnim instrumetorum qualitate exorri , supponemus varia, multipliciaque sord, quae internam noliri corporis in te mycric corrigunt, nec unius generi S, de con ditionis existere, nec uno modo in nobis illa operari. quod aliqua intrin, secus agant, aliqua vero extrinsecus, per se item, aut per accidens Opererentur a Sed quae ex his intrinsecalunt, refrigerantque, aut ea praetercu tia, suam nobis solii frigiditate impcrtiunt, exuberante calorem tem perant, aut dum in nobis manent, quia praesertim in nostram vertuntur
substantia, materia utique, dc pariter frigida qualitate , eunde ii temperratu calore emendant, dum scilicet percoctione, in sanguinem dc tu avertuntur, alendo corpori idonesi, qui pristinae qualitatis sui pabuli leni, per particeps, conditionis suae quanda subitantiam gignit in nobis. sicque pro dissipata calida, frigidam substituens, reponensque , cum lubstantia, intemperie quoque calidam mutat. dc sugerit frigidam et Attamen quod praeter frigiditate , humiditas etiam febriciatibus maxime proficua est, utpote qua frigori annexa, longe validius per eam seruor compescatur, acrimonia. si quae in humoribus sit, ex ipsa caliditate nata, citius reprimatur, obtudat tirque ; Iure in administrandis quibusque frigidis , stigiditas qui de supponenda prima. Verum praeterea & humiditas minime ge-tium negligenda. eaque propter intrinsecus refrigerentia haec, humectaliaque, tum ad medicamenta, quae restigerando tantu modo, dc humectando alterant, tum ad alii nenia, quae iliternutriendum idem praestant. referri debent; Veru quod ad alimenta spectat, quae medicamentosa cafuerint, dum nos alunt, nos pariter refrigerant, humectantque, ac exuberante partium , humoriique calorem obtundunt, at qualia ea in curandi; sebribus uniuersis esse debeant, quanta couueniant. dc qua Opportunitate exhibenda sint, satis insuperiobus dictum ; Restant medicamenta, quae vel actu stigida, humidaque, vel potentia talia sunt, &quaqua hiatim quodvis, febrienti maxime conueniens est, praesertim intrinsecus administraui M. quo certe modo, euidentius, δί generosius agera aptu est, quod attamen ex his actu, de stigi tu, de humidu est, illud omi tum maxime idoncu, dc per tolerantia tamen j conuenientissimili censendum si
304쪽
quidem illud optatum munus propius, meliusque attingat, a que perficiati & si inter multa, ea primu locum teneant, quae tenuia, liquida, ac fluida existunt, ut pote quae ad quocunque penetranta, permeandum VE, facili ma sint, subindeque ad nostrum corpus omniquaque refrigerandu.& humectandu, vere idonea; qualia utique sunt quae potantur, seu bibe-da exhibentur, ut put, aqua est simplex, vel medicamentis alterata, seu liquot frigidorii ,& illi simile aliud multiplici arte paratum i Talia ergo ad feruore in febri arcendia prudenter a medico intrinsecus administrabu-tur, ut quatenus ex his liceat, putredinalis calor compescatur ; Extrinsecus vero quoniam quaecunque valide refrigerant, si praesertim actu friagida sint, Λ extrinsecus adhibeantur, facile nimis calore expansum in unum intus cogere possunt, subindeque feruorem febrientis augere, sane merito sedula diligenti aeuitanda erunt, prohibendaque, ne sua frigidiata te per se quodamodo desiderato refrigerio blandientia, ex aceidenti. magno laborantis malo, nimis calefaciant Admittenda aure solum . que virtute frigida, at actu quadan tenus calida percipiuntur, & potissimust humida. haec quipph extrinsecus administrata , ut dum vi sua spiracula laxant, calori libertatem permittunt, ita commodius sua praesentia ad intima permeant, refrigerantque, quamuis nec ob id uniuersim, ut per balneu, toto scilicet corpori, per febres putridas, salubriter illa adhibeatur,1 ed solus duntaxat occasione, partibus aliquibus seiunctim congruant, quonia impuro existente tunc corpore, alicubi consistens humor, ibique quiescens, horum generoso usu, concitetur, 3c pene col iquarus, iactatusque, ad laxatas alias feratur partes, sabindeque mutata sede, ex intermittenti febri, continua faciat, rursum ex simplici duplice Millam demum pluribus annexa simplomatibus reddat, quod utique minimε fit, dii parti cuipiam tantumodo, fotus gratia, administrentur ; Et hic quide erit frigidorum, humidoruque delectus in febribus, attamen quod nec illesim-yliciter talis sat sit, ob alias adhuc praeternaturales qualitates humoribus secundum putredine inditas, ut praemittitur, quae tum hos, tum vias ipsas multifaria demolitioni cuique reddunt ineptas et Apposith idcirco cossibium, si insuper frigidis, & humidis eisde, vires inerint aliae, quae alteratione alia, prauas qualitates huiusmodi corrigere, emendareque valeant, nec fouere usquam illas. possint, aut quomodolibet augere ν Naque putrescentibus succis, post seruore ex puttedine ortum, inest crassities, visci. ditasque, per quam ut obstructio ipsa conseruatur. ita seruor viget, unde putredo ; quare ut non seruore solum ,& acredine putrescentium humorum, refrigerantia, humectantiaque remedia teperent, sed insupercrasis emoliant, attenuentque, at lentos detergant, & corporis vias leniat, siue clausas patefaciant, aperiant ve, certis ideo ad id praestandum quali talibus eadem donari procurandum est, ex quibus attenuatio humorum haec, detersoque, & viarum reseratio stliciter succedat, quod in his maximis posita sit omnis Ac corporis, & vacuandorum humoru praeparatio, uae ante euacuationem quancunque appriis necessaria est; Caerem me
dicamentis his, post ipsam instigiaantem, Zc humectante vim, attenua quoque inerit facultas alia, qua crassi, compactique succi, si fuerint, imcidamur, comminuantur, Δί varie disiungantur, & cum humiditate iuncti iam fluidi sint, quando medicamentum substantia tenui praeditum extiterit, qua massam humoris tacith penetret, &se illi comiscere optivi possit, ita enim euidenter attenuat, ut contra si crassae substantiae fuerit, teque tua consistentia humori tenui miscuerit, illum uicitisat, ctumque
305쪽
ctumque reddit, perindε ae si aquae terra inferatur, fiatque Iurum 3 die
terea & detergens virtus stiam in eo praesto erit. per quam scilicet lenti, atque glutinosi humores internis quibusque corporis vasis existentes , etsi que adhaerescentes, indε eluuntur, ac deturbantur, si puta substatiae quidem tenuis medicamentu extiterit, atqui non nihil nitrosae eonditionis cade illius substantia praedira sit, per qua humores in farcti conuenienter abradantur; veluti contrariu illud praestat, quod pinguis, & glutinosae
substantiae est, cuius inqu1 partes colligatae nimis, inuiceque tenaciter valde cohaerentes, in quancunque corporis sedε impegerint, ei firmius adhaerescant, eam obliniant, atque ita si in interiores corporis ductus inserirantur, eos obstruant, de in farctu tenaciter haerescentes impleant adeo, quod omnino transiitus omnis intercipiarur 3 Postmodum vero medic mento frigido, humidoque aperiendi vias omnes potentia inest, si illud proportione reipondeat mice descriptis operibus, ut porro si primu , omnem asperitate , 5 siccitatem, sua humiditate, dc frigiditate placidis leniat , perindeque partes, quas attigerit, laxet i si secundo, sua tenuitate, penetrantique vi, attenuet, conterat,&comminuat 3 si denique tertio. attenuatum, sua nitrositate, abradat, &ab infir tu dimoueat, quoniahisce insimul per medicament si effectis, necessario ductuum cauitates r serantur, patentesque fiunt evacuationi ; Et licet raro nid natum m
dicamentu habeatur, quod omnibus intentionibus hisce belle iussiciat. illud ipsum tamen, per altis industria, tale parari poterit, quale pride minimε videbatur, hoc est tale, quale incopertam antea vim ia optimh fit consequutum ; Atque sanE id dictu de medicamentis intrinsecus, tam in Continuis, quam in intermittentibus, ad haec praestanda administrandis. quoniI & extrinsecus etiaaliqua adhibita, si praesertim corporis parte quapiam, humor febris sontes sede habeat, ad quam eii 1 extrinsecus adhibita medicamenta facile sua virtute perueniant, cum ideo non paru prodesse Possint, equide salubriter illa administrantiir, inter quae sunt, quae fotus modo parata, post tenue substantiam ad penetrandum apta, qua dona tur, actuali etiam humiditate sua, una cum liditate teperata, vim emouliendi, laxandi, coliquandique possident, si extrinsecus administiam ad Peccante humorem subiectum qua dantenus sua virtute eerueniant, ut quidem speciatim in intermittentibus fit febribus, quae causam propriam humore nempi peccante, mesenterio residentem, habent, ut perindε inferno ventri extrinsecus talia adhibita, modo dicto, ad humoris eiusdem diductust praeparatione, sint maxim4 prolatura . iaquuntur alexiteria, quae frigidis . Si humidis, ut dictum est, necessario inpae admiscenda sunt, ut inquam putredo ipsa iam facta, quatenus putredo est, M sua forma, vitae aegrotatis e directo aduersa est, alexi terijs ipsis, repti tur, ac extingu tur ; inpinianEqualitas quamuis abscondita, ut nec ex arte illa a nobis euidenter elligi pro usu iunicienti valeat, ea nihilominus talis ex arte emniici satis superque potest ; Sed in quo potissimu consistat, praeponenda est 3 Deleterium quod vitae nostrae aduersum est, in quod equide, per sobres , putredo humorum effervescentiu certa quaeda via est, illius quoniafinis humoru sit summa corruptio, generationi, atque conseruationi sumis contraria ι Deleterium inquam hoc, cum non ideo tale, quod quai tatis primae, aut alterius secundae manifestae apparentis excessu, vitali no. strae facultati, seu mauis organico illius temperameto, moliatur insidias,
sed quod toto solum temperamento suo, hoc est arm'nico proprii temperamenti qualitatum omnium suarum concentu, nobi adhuc immo, au
306쪽
alteri armonim nostrae vitalis facultatis repugnet, maritoque noxium. summe pernitiosum,&lethi auctor existat ι utique alexi terium ipsi d aeterio verE oppositu. nobis omnino simile, atque pene modi eiusde censendii foret, nisi deleteri u suas multifariam in nos pararet insidias , vel imquam per se. atque directh, vel ita per accidens, M indirecth; Argumento sane ex eo derumpto, quod deleteria omne, unius miniis speciei sit. sed multiplicis, ditiersaequei quaelibet aute eiusdem species propriu habet
symmetrum qualitatu teperamentum, quo toto aduersus nos speciatim insurgat, quod inqua Vnum cum sit, pluribus comune esse nequit; quare nec modo eode deleterium quodvis nobis tendit insidias; Cum itaque erga nos deleterium ita se habeat, proculdubio rationi maximh consentaneum erit, si alexiterium non nobis simile primu , sed si deleterio prima dissimile esse constitiaerimus . posteaquam licet praesente, urgenteque in nobis deleterio, alexi teri u exhibitum, quod sua teperamenti symmetria simile nobis, nostraeque symmetriae conueniens fuerit, vitae ideo rutandς nostrae, defendendaeque aptum maximo vidhatur , utpoth quod vel sua temperiei similitudine . cordis nostri, in quo facultatis vitalis sedes est. temperie mueat, vel conuenienti saltem, & limbola qualitate quapiam,
ex temperamento oborta, illi recreationem, refocilatione vε afferat, vel
demum quod sua substantia spiritus inprimis alere aptum sit, quibus scilicet vitalis facultatis robur, ad insistendum deleterio, potenter vigeat rΑttamen si id ipsum alexiterium, licet modis hisce nobis non simile, deleterio autε directhoppositum fuerit, ut inqua illi toto suo temperamento adue: sum sit. & inimicum, eide nihilominus pellendo, dissipadoque, idipsum alexiterium censendum ςritantidotui Et quamquam illud n his saepe dissimile. ut citra deleteri i occasione a nobismet sumptum, ipsi Gmet valde noxium, &insalubre esse potest. adhuc nihilominus quia ad expellendum deleterium quod ruina nobis iam pride moliturm videbatur, maxime commodum est ; illud idcirco appotiite administratum , saluti assequendae maxime idonesi estimandum, & verum alexi terium habenda est; Atque sane id quoniam veni ideoque in febribus ex putredine factis,
quae post reliqua alterantia, adhuc alexi teriis aegent medicamentis, ut alibi dictum, merito eorunde administradorum qualitas certa accurate deli.
senda, qua nempe in his deleteria putredinis conditio si quae fuerit 3 e tinguatur; Utique humoris putrescentis conditio primum, dein quoque tredinis gradus esset perscrutandus, ut scilicet deleteriae illius vi oppositum alexiterium adamussim deligatura Namque languis si putrescat, quoniam ut ille per se nobis similis valdh, ita per tutredinem dissimilis vald. factus, perindEque etiam valde aduersus, iure ubi ultro gradum iorem. aut minorε putredinalis conditionis illum attigisse conspicuit fumrit . eundem merito tum maiorem, tum minorem virulentiam adeptum
sui se certum aestimabitur 3 At si pituitae, sibili, si denique melanch liae idem aliquando conti gerit scontingit enim ut plurimum profecto ut pro maiori, minori ve dissimilitudine primum iud iratur recessus a simiali, ita secundo, pro maiori, atque minori gradu putredinis adepto, stella teria eius potentia., una, aut ali aestimatur, subindeque semper illi glexi terium unum magis quam alterum censetur appositum , Verum enim is ro quod exactus dic, tum deleterii, tum alexiterii pmpositus delea . nobis . per summam rei 'bscuritatem, non est concessiis. ut nec activota. N pastiuorumdςlectius, in arte medica exercenda, exa s concessus est.
4unc equide sit, ut in putridis curandis febribus . in quibus aleriteria pu tredini
307쪽
tredini deleteriae ex aequo respondentia desiderantur, ea non ni si quat nus medico curanti . preceptaque artis obieruanti, iam saepius, de in mutitis animaduertisse, simulatque iuuasse. innotuit , se se offerant, & paranda,&administranda i Interea licet in his deligendis semper cauere illum necesis sit, ut qualiacunque alexi teria ipsa fuerint, ea primum, secunda manifestas qualitates suas, dc morbo, sebrili scilicet femori,& causae, quatenus fieri potest, sin contraria M subsequenter quod reditioni aepro- tantis, quoad fieri possibile sit, magis ac minus conueniant. similia vis
sint; Secundum,n eadem alexiteria, suis qualitatibus, nec attenuati ni nee detersioni desideratς aduersa sint, ut nec demum reserationi vasorum quorumvis, quibus I ccans humor detineatur, impedimento sim sed ut potiusquanto magis liceat, naturς 5c arti, in omnibus maiorem fauorem prς beata Ita enim prudenter alexiteriorum qualitas seligeturi V rum usus eorum, quoniam & internus ,& externus passim proponitur, utiquε in interno, suh halitu inspiratum, siue ore assumptum alexit rium sit, nihil est quod difficultatem habeat, dum tamen illud tale administremr , quale merito deligendum ; Sed in externo , de utilitate illius fortasse suspicandum, eo quoniam difficilE sit aestimare alexi terium, quod toto suo agit temperamento, siue toraci, qua parte illi subest cor, siue alibi corporis , euinsecus adhibitum, ubi arteria e corde profecta satis conspicue pulsat, se se ita viribusque suis, inde in cor, per poros aper. tos, ferre posse, ut vitae contra, deleterium, faueat; nisi sanEi Ilud tenuia Partium copia praeditum in asendo vehemens adeo sit, quod facilὶ qumcunque corporis permeans, suam ubique potentiam generose exerceat, quod utique citra qualitatum manifestarum euidentem exuberantiam noni, haec autem cum maxime noxia tum febri, tum causae, tum denique curationi videatur, tu in in alexiterio euitanda est, δι nisi mediociis valo a Permittenda. ad remediorum abundantiam.
desideratorum quatitatem , ads- eorundem minimandorum quantitas , opportunitas , hic expenditur .
E r, post haec de quantitate tum frigidorum, humidorumquavi e m in putridia praesertim febribus administrandorum, tum atteo nuantium,& detergentium, ubi his opus fuerit, tum dema V alexiteriorum, si & norum vius expetatur, sermo at s Etenim quoniam frigidis. Ec humidis, quae in curandis febribus ' nibus sumis desiderantur, diminute nimis adhibitis, febris demolitio
Perperam aggrediatur, illis vero modum valdε excedentibus, contraria morbi genus inducatur, quanta idcirco eadem intercurandum usurpanda snt, idonea ex coniectura pro posse decernendum est a Coniecturam autem hanc, praeccinnitus caliditatis, siccitatisque praeternaturalis, in risis iendum excessus, supra innatum Vri temperamentum. susscienter
308쪽
humidoriamque, 'ad febrim. proportio decernatur, naturalem curanes aegri corporis temperiem, caloris praesertim, humiditatisque, pramoscasi Urimis oportet, ut tantum per febrim ab innata symmetria illam disceses ne intelligens, mensuram refrigeranti, humectantique auxilio recte, ae tuto imponas, ut inquam nec morbi quidpiam relinquatur, nec contra. rium morbi genus inducatur, sed vitiosus affectus, qui febris est, in naturale statum, seu temperie permutetur ι Nam quae plurimum a naturali sui conditione recessit ea maioribus, validioribusque semper eget contrariis, quae autem non plurimum, minoribus omnino, & lςnioribus i Id veis adamussim assequi plane dissicile est a Et si sensus in unoquoque per sanitate doceat, ne magis, minus ve calidum, & siccum insit cuique temperamentum, dum vel se ipsum quis talem esse animaduertat, vel saltem ex
frigidioribus, humidioribusque profectum,& oblectamentum sentiati Et si item habitus corporis uniuerti, qui temperie eiusdem per sanitatem sequitur necessatio, & pene illius est essectus, palam insitum temperam&tum calidum, & siccum, vel contra ostendat a quoniam habitus gracilis, attamen densus. & ad actiones valenter commodus, ille calidus est, ma-zime autem ad siccum vergens, si durus adhuc videatur, ut contra qui carinnosus, δc mollis est, & ad actiones ineptus, ille frigidus aestimatur, ad humidum autem magis inclinans, quo mollior ille, Δ pinguior fueriti Et
si demum anteacta vita, una cum aetate, ipsum temperamentum propius indicet, ut si praeteritum vitae regimen tale omnino fuerit, quale augen do ea lori aptum natum sit, unde tunc calidius redditum temperamentum
merito videatur ; Et eo quidem magis, quo magis aetas iuuentuti propinquior sit, vel contra, si calori obruendo, dissipando vh, regimen praeces serit aptum, quare tunc temperamentum frigidius potius censeri debeat, quam serias, praesertim si aetas ad sensium inclinet ι Porro his quamquam exacth praecognitis, difficile nihilominus adhuc erit, excetam caloris, Scsiccitatis in aegro praecise dignoscere ι Sivh inquam ille intensiuε talis.
siue extensiue aestimetur, hoc est vel secundum gradus maior, aut minor existat, vel secundum ipsius mei constantem impraemonε firmius, aut infirmius partibus solidis insit; Utcunque autem res ipsa se habeat, comis modum salte erit ex his satis decernere, quantum refrigerans, & humectans, ut dictum est, remedium semper requiratur, in minori autem minus , s de intens uo tamen solum hic sermo est, qui in solis, putridis febri.bus obseruatur, quia de extensuo alibi sermo erit, ubi scilicet de hectica febri loquemur j Adeo quod dum quis, per sanitatem , calido; siccoque temperamento, alius vero frigido, humidoque sit praeditus, at ambos per aeque adoriatur febris, semper posteriori, qui a proprio temperamento longius recessit, frigidiora remedia, quam priori, decernencia erunt ISed cum in adhibendis quibusque remeatis, tolerantia aegri semper ante oculos sit habenda, profecto etiam in febrienti curando, dum requisitan
refrigerantium mensuram administramus, tolerantia non negligenda est νΑttendenda vero tolerantia ipsa, tum penes robur totius, tum penes r
bur partium, tum demum penes causae, scilicet humoris febrim facientis ad parandi, repugnantiam a Etenim si maioris excessus febrilis caloris occasione, frigida valida expetantur, necesse est toti insitum calidum, euius unius beneficio vita stat, validum inesse, illudque perinde ita robusthfirmatum, ut refrigerii impetum commodε ferat, ne inquam ab eo, una cum excessu, extinguatur, postea quam tantum refrigerii piaecish, quod
Lequiritur. de citra noram, sat sit, ex arte praestabere in situla est, qua
309쪽
rene ex repentino nimium refrigerantis impetu, illud iugulatum int
Trat, accurate ex ro re suo praecauendum 3 Conspicuum autem est in .lidum inuti caloris robur, in his, qui denso, firmoque, &carnoso praediri habitu, si praesertim aetas florida sauerit, nec a frigidorum usu labe. 1aMetur; Moniam qui raro, & glabro, vel molli, vel emaciam, ac tenua donati habitu sint, hi paucum , & diminutum, subindeque languidum calorem habent, eoque magis si aetas inclinet, & frigidis non sit
autem si quae internat partes, & praesertim naturales, fere o stigini praeceteris destinatae. ex aggregatis forsam in eis humoribus, Dinructione , tumore ve, aut amictione alia affectae langueant, hoc in Intermittentibus febribus, ut plurimum, obseruamus , at in continuis Heiaepe ex pruriis notis indicatur ) ut superueniente frigore quam parvi erat validiori, ille vitro afficiantur scum a frigore, &astrictio, & ob-Mructio,&amictio quae vis, praesertim frigida, augeatur j utique quod Partes eaedem tunc, remedium alioquin per se corpori uniuerso utile futurum, Omnino renuant, illud idcirco tantum minimE dandum ; Sed ultimo, febris causa, humor nempe peccans, minime post habendus est, si quam ille,&tenuis.& crassus,&calidior, &frigidior, &humidior,&siccior esse possit, cui superando, apparandoque, frigiditas, aci miditas maior , Mutilis,& inutilis esse sistet, quoniam frigiditas cum numido, ut renuem, te calidum, ac siccum humorem facile in modum redigit, ara crassum,&frigidum. rebellem reddit, &magis quidem humidum, quam siccum; species ideirco humoris recognoscenda semper. antequam frigidum cum humido validum praescribaturi nam pituita, ocmelancholia illud non ita admittant. est enim pituita humida nimis, Mmelancholia fialtem quae naturalis) frigida, vi contra admittit bilis etia tra ,& quoque sanguis , dc quidem magis per febrim, quae continua sue
vit, quam per eam, que intermisserit ι Atque dum in unum ita consen-riant nia haec, ut quantitas refrigerantium, & humectantium requisi tara toleretur, tanta prosecto ea utiliter administrahitur, non item si alias Ionam se habeat res ι namque tune, habita ratione illius, quod magis Vr- quantitas minor, vel saltem partita, iuxta praecepta in methodo tradita, conueniens est i Laudabilior licet eorum semper sit usus, quae censentur, quam quae a talia sunt, haec quia repentim, illa vero sensim magis agant a Sequitur quantitatis attenuantium, ac detergentium, subindeque aperientium in febribus putridis curandis examen,' nando non omne ex his quamquam validissimum, aut longε Rus validum, in febri quavis, appositum eenseatur medicamentum p Vt 1gitur ex arte praescripta sint omnia. sanh animaduersione dignum est, haec attenuantia, tum detergentia, perindeque aperientia, eatenus tanta administrare oportere, quanta humori suffieienter parando desiderantur s. . in crassiori, & viscidiori maiora, minora in tenui ra , dc fluidiori, ut certum est i Itaque humoris per febrim putridam peccantis species, peccatique modum praenoscere primum oportet, ut illi de- an emendando, remedium prorertionatum deligatur ι Siquidem bilis
ex se, tenuis, fluidusque succus existit, quem ideo minus conterere, detergereque necesse est, contra, pituita pene semper crassior, viscidiorque.&obstruens est. vi illi iure validiora attenuantia, detergentiaque, indeque aperientia sortiora conueniant, veluti adhuc potentiora, peccante melancholia, desiderantur i Dum sanguis autem perperam se habeat, ut
ille magis, aut minus ad bibosum, vel Piruitosum , ac melancholicum in
310쪽
clinarit, ita potentiora eadem, vel minus talia administrabun*, quali itialia per in miscella humorum quorumvis ad inuicem , administrare est opera: Pretium, pro crassiori nempe, tenuiori ve, M viscidiori, aut nubdiori praedonii nante 3 Hoc vero & de internis, & externis intelligas Velim , polleaquam scpe in febribus, praeter interna, externa etiam Vtiliter adhibeantur medicamenta, quibus recth disponuntur humores, & Vin omnes paratiores evadunt, ut in superioribus diximus . Quod ad alexbteriorum quantitatem spectat dum haec tamen necessario in febri admismi randa fuerint γ uti sue illud unum duntaxat praecauendum adicamus ιnumpe cum haec toto tuo temperamento agant, vel porro quod sua similitudine nobiscum talem habeant simpathiam, qua vires nobis ad resiste. dum traditae corroborantur, ac confirmantur, ut perinde valenter contra velaefica in putredinis qualitatem nobis ruinam molientem agant , et de inum quod ipsi met venenate putredini, sua dissimilitudine ita aduersa sint , in imicaque, ut vim eiuldem obtundant, aut etiam reprimant, ut in quam ultro in nos illa operari, nobisque sua virulentia nocere minimε valeant; Cum autem haec ita se habeant, si quidem nobis sua similitudine fauerint, ut dictum est, tunc nemini dubium quin generoseca admiani lirare tuto possint. quim quod similia cum sint, quanto maiora, vali dioraque , tanto meliora , utilioraque futura credamur , quaecun- quae etenim nobis similia sunt, semper iuuant, dc nunquam nocent, dum attamen illa intra metam similitudinis contineantur, nec eam, vel saltem per accidens, excessisse planum sit a Sin vero alexiteria haec, sua dissimilitudine, qualitati putredinali contraria fuerint, quoniam fortasse, ut alias indicauimus a morbos' laborantis constitutioni aduersa sunt. id circo non nisi prudenter administranda, hoc est, tanta duntaxat exhibenda sunt , quanta ianipridem suificienter, at citra noxam, agere apta nata sunt ι Conlli tutionem laborantis appello ex morbo adventitiam, etenim haec quouis modo semper destruenda nec ullatentis conlcruanda a Qua ob rem alexi terium antidotum, deleteriae putredini aduersum, cum a ueri titiae ex morbo constitutioni longh dissimile fuerit. intercaque saepe nobis innare itidem aduersum valde,'nullo modo simile, ut si Praeter occasio-sionem morbi exhiberetur, non parum nobis asterret noxae, profecto nisi ea moderatione quantitatis praescribatur, qua neque copia nimia, nem re ultra necessitatem, laedat, neque exiguitate, a deletera o vincatur. abΑstinendum ab eo potius, quam illud, magno aegri damno, administra nodum : Secus si de genere eorum sit, quae duntaxat delateriae qualitati sutcontraria, at nobis simalia valde, tale etenim liberaliter exhibitum iuuat. nec ulla ratione nocet; Quale itaque primum fuerit, quod proponitura lex iterium , supponendum est, dein vlus illius rectus, seu mensura, ex longo iam obseruato usu, eiusdem, & praesentis aegrotantis conditione belle pcrspecta, decernenda erit 3 Sed hoc medici curantis prudentiae se- per relinquendum ; De opportunitate tum refrigerantium, & humectatium, tum attenuantium, detergentiumque , & subinde aperientium, tum demum alexiteriorum, iam deliberandum . Atque a refrigeratibus, 8c humecta litibus, sumpto principio , unum praecaeteris praemittendum Itunc videlicet temporis haec administrari potissimum oportere, quando& indicantur ,& tolerantur ι Indicantur autem istatim apparente febre, M tunc inprimis, vigentibus viribus, tolerantur, ergo iurε tum frigida , tum humida, quanto citius in febri opportune praescribuntur, adhine .
turque ι Iauno quod omnisebris temporexa desiderentur,. MD ,s4ti