장음표시 사용
41쪽
: et - Υquens debebur diei omnes illi esse moria PRIVI TEGIUM PRIMUM rtui in errore culpabili , qui usque ad mort m in doctrina tali perstiterunt ,
Ponens inuni peccamuissum ex Ignor - maxime si voluerint opera fia edi post in m imet iambili in natus 'prae- Inoaem. Hoc autet' est conrea semiti 1
- epti et Hem onusa inqui con unem scribentium, vi Litem
pa, i repereisformature. tunc satis se purgatos a peccato exis L. f ' i', , Hane, quando discerneret fissitatem, 31 o Rivilegium hoc, sive hujus- suae doctrinae non possunt, & omnia
modi i excuserio , sinuiturii sua ludicio Ecclesiae submittunt noverae ex dietis quamvis accipi ciebeat inon a sensum communem omnium,mm limitarione, ut inta ex quibus neminem, qui hoc egit , de sermali constat , quod uti malitia . & culpa peccato damnatatium . In quo nere, actus alicui. imputetur, dόbet ipsi esse omissis aliis antiquorum Patrurn , de voluntaria. Mautia autem actus, si- . Doctorum exemplis: clamm est exem-ve objecti inviticibiliter ignorata plum in ipse Cremiis Iosemo Episcopo
secit; ut malitia actus non se . voluntaria Iprensi, qui in Augustino sito docuit agenti . Neque; iussa ratio diversitatis Propositionem tertiam so Innocentis X. Uferri potest cur hoc non liabeat lo- haereseos damnatam; quod videlicet cum aeque in ignorantia juris, & legis merendum, demerendum in tu natu saturae, ac Praxeptorum ejus, quam , se non requiritur in homsnebbertas in ignorantia facti, seu legis positiv. e . . necessitate, sed Auficu libertas a coactis .i 33 Quod confirmari item potesbex m. Prout declaravit Alexander Papa dictis,ratione superius tacta,qua ad pro- m. in Bulla Ad Sacram , edita annapositu nostru , quavis ob aliud motivu, 1616. quae est in ordine 28. in 1. asserentia Ludinis inde Vere De Princi- - ανά. Licet enim docuerit pro-3Ms Consilentiae Farmania, react. h. cap. a positionem erroneam contra Ius natu
1. sub α, 6, mersu Prabatur secundo . rae, quia tamen omnia stra in fine ope-Quia si peccata contra legem naturae ris BDjecit judicio Ecclesiae, adeoque habenti ignotariam invincibilem illius, praesumitur laborasse ignorantia invin imputaret ad talpam equeretur quod ei bili, non judicatur peccata sermaliamnes Patres lautiqui , qui errores alia tςr: neque, licet hisque ad extremum quos contra jus naturae ex ignorantia vitae in eo errore perstiteri restamento
invincibili docuerunt, peccaverint ser- que jusserit imprimi, judicatur mortuus maliter Similitetomnes etates Scho- ui errore ser mali, aliter Summi Pomi linio, Consiliarii, Confessariti Iudices: risices, nedum doctrinam,verum etiam νε enim peccatu sermale scieter doce- ejusdem Authorem damnassent. ἔς ς mrestum peculativos, tum maxi- 34 Et idem iterum c5firmatur: iame practicosi: ergoisi ignorantvi invii si omnes, qui agunt contra jus, ac legem obicis non eτcusat. erit etiam peccatum naturae , ejusdemque praecepta, sequen- serviale, eos de re ex ignorantia. Ne- do errorem, de ignorantiam invinci que talem Doctorem excusabit, quod bilem, non excusantur a culpa , sed omnia sua dicti:, vel stam sis iciat peccant se aliter, nullus cnec etiam censurae Ecclesiae Romanae , quia illa doctus in sequi poterit opinionem suam subjectio inefficax est, scuti inefficax est de honestate actus fundata in jure initu- subjectio suae doctrinae, quando quis rae, licet nulla ei occurrat ratio suspi scienter docet errorem , & tamsti eum candi eile periculum peccati, nisi re- ejusdem judicio sitbmittit. Per conseia velatum sit, aut metaphysice evidens,
42쪽
achim esse licitum: alias enim pericu- Peccaret enim sermaliter no pejerando, tum esset peccandi formaliter, cum fie- eo quod ageret contra conscientiam ,ri possit, ut peccatum sit, facere ac- omne, quod non est ex fide, peccatum Ut rium de cujus malitia aut ejus periculo Ad Rom. I . Peccaret etiam formaliter nihil nobis occurrit. Rudesque a for- pejerando, supposto quod ignorantiariori, qui rationem penetrare nequeunt in vincibilis non excuset. Sequela autem in casibus dependentibus a Iure naturae, admitti non potest , cum damnata sit non poterunt licite sequi authoritatem Seiana 67. Homo peccat, etiam da nabi- Pastoris, Confessarii , aut Doetoris. Iiser, in eo, quod necessario facit. Et liae-Licet enim non videant rationem ullam retica declarata sit ab Innocent. X. c peccati in actu ponendo, judicare tamen debebunt, quod , quamdiu h nestas actionis, neque per revelationem, neque per evidcntiam metaphysicam
IaxςL, pcriculum peccandi formaliter ubsit, licet rationem periculi non Vi deant . Quid enim si Pastor, si Doctor , si Consiliarius , si omnes simul errent, Dicere autem concludit Scitdere L c. mersu Probatur 3. in fine quod rudertunc ab actu tali asinere debeant, est illis
imponere iugum duri simum ,-onus intolerabile , quod non est censendum procedere ab Ego qui dicit Matth. ii. Iugum meum fame es, onus meum is e. 3 1 Addo , cum eodem Scitdere ibi dem , mersu Trebatur 4.-1. Qiiod si agere ex errore invincibili contra legem naturae, sit peccare formaliter, etiam ipse error invincibilis circa jus naturae, imo de ignorantia invincibilis, quando scientia praecepta est , erit peccatum formale : adeoque obligatio erit in homine cavendi, ne circa honestatem a tus, qui a lege naturae dependet, opiis Dionem formet, nisi honestas illa revelata sit, aut metaphysice evidenter appareat. Item error ipse invincibilis, licet non imperetur a voluntate, imputari erranti debebit, quod errorem non
impediat, quamvis non possit. Et qui etiam , pcr errorem invincibilem judicaret se obligari ad faciendum, id, quod
lex naturae vetat , necessario deseret peccare, cum non posset facere alterutrum a & tamen quidcumque faceret peccaret. Casiis est, si quis judiearet sibi pejerandum csse,ne occidatur innocens. latex. VIL Propositio tertia Iansentana, ut supra: Ad merendum, demere dum inflatu natura lapse , non requiritur libertas ά necessitate. Si ergo haec, &antecedentia, admitti utique nequeunt, utpote implicantia ; firmum indubiὲ stat Privilegium nostrum Ignorantiae, primo positum , quod videlicet eadem excuset a culpa, & a peccato formali actum ex ipsa invincibiliter elicitum contra legem naturae, ac ejusdem praecepta.
36 Sed Quaeres, An hoc Ignorantiae Privilegium se extendat ad omnia praecepta legis naturae Resp. Negative, non enim adeo extensiam, ac illimitatum est, cum in ullo adulto usum rationis habente videatur dari plena ignorantia totius legis naturae, sic, ut invincibiliter ignoret prima principia, ac conclusioncs quae ex illis immediate, &clare sequuntur : dummodo de iis cogitet . Ita expresie inter alios Valentia rom. 2. disp. 6. P. 6. punct. p- Corol. 7. Ubi ait: Ignorantiam in incibilem posse. contιngere , in circa quod is factum contingens , in circa quod is ius, exceptis primis principiis legis naturae, qualia sunt: Fonam es faciendum , missium mitan dum . auod tibi non iis feri, alteri ne feceris , c c. Item adiis exceptis: quae ex
huiusmodi principiis nullo negotio . quo Dis homine deduci possunt. Hi quod sit Numendi in m colendum : quod Parentes sint honorandi. Ratio est, quoniam feri potest , ut per hominem non set, quominus factum quodlibet contingens, in quod vis ius, exceptis illis quae diximus stiatur . Illa autem
43쪽
e 'imus, uia cum adeo sint conspicua, in obscuriora suntlossunt etiam per longum tem. eluti naturae , ac lumini rationis insita, pus, ut docti sinu sientiunt, in vincibili- nemo est ratione utens, qui mel ipsa expe- ter ignorari ab aliquibus rudistibus Vi quod rientia , quam habet, moeri non possit usura m. Ipsi peccatum: menaacium .i ad illacognos cenda. Hinc de universalis- pro tuenda hominis imita dictum: ini simis principiis , vel per se notis, legis molatio hominis in honorem Dei: in min- naturalis,non potest dari ignorantia in- dicatio iniuriae primata auctoritate: in qui- vincibilis,vel inculpabilis, pro ullo etiam bus etiam doctos Philosophos haesitam, se, modico rempore, apud utentem ra- inerra se aliquando compertum est. Quod . tione non laesa : quia intellectus praehi- satis indicat, dis ile Vis verum in est i cus non minus habet suum lumen na- nere cognoscere , atque adeo pse eisis gene turale circa agibilia , quam speculativus ris praecepta ab aliquibus inmincibiIter igno- circa speculativa, de utrobique sunt sua rari: scut forte etiam , quod unicus sit principia per se nota , de quibus nulla Deus, de quo fuerunt etiam mariae Phil est,nec esse potest ignorantia invincibi- sophorum contro es . Ex quo sequitur , lis: S: eadem mei principia, quemvis ιdololatriam posse ad aliquod saltem tempus intellectiam de se cogita litem necessitant per ignorantiam in inciditem in aliquo ho ad assensum sui, & conclusionum , ex miue rudiori excusari. ita Valentia. Et hoc ipsis clare, & immediate sequentium . ide nedu idest longo tempore) cu eode Hoc idem innuit D. No. p. L. qm' . kalet. admittit veru etiaart. 2. & docent με uestionario in aliquibus,&sub aliqua circumstantia Theologico lib. 2. P. 4. vers. De uni vem toto tempore vitari: saec ejus verba esia simis 'Aet nius libr. ' Instit. Moral. Valentia ait, posie ad longum tempus Sed cap. I. P. p. SMyrus in Clama Regia libr. placet quod docent Corduba in . 3 libr. 1.
trum Mariam Passerinum in lib. p. Sexti nusia circumstantia mestiuntur, quae a cuia Decretaliam in Cap. ut Animar. a. dei pa excusare evideatur, possunt diu ignora- . Const. qu. p. art. I o. in quo quaerit, An ra , non tamen toto vitae curriculo. Qippea dari possit Legis naturalis ignorantia in- sunt ita naturae consentanea , ut non possit misci sis, in n. Lo 3 .M. t Is. pluri- non semel, mel iterum animum pulsare --bus docte, ac subtiliter praemissis circa ritas,o turpitudo peccati. At aliqua cim idem quaesitum ) resolvit inter praecepta cumflantia apparenter excusanti quesita, legis naturae utique dari posse ignoran- 'fiunt toto emtae curriculo in incibilitertiam probabilem. ignorari. Vt funum licere ad erogandam eleemosinam; mel periurium, ad propriam, PRIUILEGIUM SECUNDUM mel alienam itam tuendam. suod latius probat Vassuet toto eo cap. 2. o' refert c. p. Ponens actum peccaminosium ex Ignoirantia contrarium sentientes : eorumque rationabus inmiscibili legis naturae, ac praecepti erus e. Satisfaor: cir ita concludit eo cap. 2.dem, excisetur . culpa, a peccato in fine: Se ita e rusticum existiman- formali, etiam per longum tem- tem pium se morti proximum in alterampus , in quoad usque durat partem mersare , ut citius moreretur, ne /eiam ignorantia . diu pateretur: ac se iudicasse eum laborare ignorantia in incibiti. Et sinuliter Aty-37 π Oc idem privilegium ad- rius quaesito p sq. cit. ait,hoie multos rustia I I mittit Valent. Corol. 7. cit. eos in ncibiliter ignorare peccatum essedum ibi sic: Praecepta legis natura, quae mentiri propter aliquod maximum bonum. Cus
44쪽
cu, addo, reperisi multor inet inritu- vel sic ad actum conjugalem excitetur, uter ignorantes esse peccatum , periurium, nullam in tali delectatione adinveniri ob emtam aut honarem propria, mel aliena lethalem culpam, innixum eidem San- tuenda : simititer pollutionem esse pec- chet. l. ciri ubi ait, Se non videre in hoc locatum . Qia maxime in pueris contingit. thalem culpam, cum delictatio sic in nuia
Et hoc ultimum mihimet accidit ilia tum turpe Aue iam fe twν, ω ad hones Rustico sexagenario sin Sacramentali tumfluem dirigatur . At ego acriter disconfessione ) ignorante invincibilia sentiens ab opinione poenitentis , no ter pollutionem esse peccatum : & in permisi eum dissidere in eadem . Et ei altero item invincibiliter ignorant pec- protestatus sum , me in hoc dissensu c
catum esse accedere ad Uxorem pro- Venire cum cit. quippe, quamvis pria, de in actu coniugii desiderare alie- diserit,nustam lethalem culpam in hoc minam. Hinc optime ait Mincius dere,coiicludit tamen immediate post tin Traxi confesariorum in princ. Tisias Non tamen es hoc alicui permittendumstam Prudentia Confessarii n. x1. pag. mihi malis dissuadendum est ratione periculi . i. Ad prudentiam Consessoris specta- Vide Conmch De Sacrament. disp. 3
re, interrogare poenitentes, quando in- dub. I i.
venit eos in Consessionibus praeteritis 3 8 Dicitur supra,ignorari haud pos non se accusasse de pollutionibus: an se absque peccato,& invincibiliter natu-
labora erant ignorantia ι-ncibili, quan- ratis legis proepta toto vitae curriculo
doquidem potes dari ignorantia raminabilis sine aliqua circumstantia snova videli de putatione, quae non sit peccatum e ut cet, quae videri possit excusare a pecca- in specie notant Lauman, Saniae: σα to) Quia linquit Haseruet cap. L. citato Quibus adde Dianam par. 3. tr. res n. 3.)si sine ulla circumstantia apparen io 7. alias is 8- ubi expresse. Totest ἀtra te occurrant, ita sunt haec praecepta inquit ignorantia in militis de post consentanea naturae, ut statim id, quod time, quae non sit peccatum . Quod coim illis contrarium est, peccatum apρο- firmat par. 4. tris. 4. ref. 3 6. & alibi. reat. Quando vero occurrunt cum ali Non desinam tamen hic obiter addere , qua circumstantia, talis adiungi potest, quod pretier dictum invincibiliter igno- ut excusare a culm videatur, ac proin-rantem p ccatum esse accedere ad Um- de ratione illius ignorantiae invincibilis rem propriam, &in aetia conjugii al- praecepto accidere possit. ne pacto ab teram desiderare; excepi, Δρ alterum, cf'i existimarunt, mendacium interim GVirum tamen Doetiim , agnoscentem cere, etiam cum iuramento, ratione nece
quidem lethalem esse culPm sic acce- tatis imminentis. Ita , Uruet. dere ad Uxorem desiderando alienam , 3 9 Ad quos autem virtutum actus vel in actu conjugii delectari in alterius se extendant praecepta legis naturae viri, aut foeminae cogitatione, carnali- Sotur de Iust. Me libr. p. q. 4. an. 3. ter dilectorum , cum sit haec delectatio Satis De Lsibus disp. I. see. s. Suare: demorosa in obiecto lethaliter malo. Opi- Legib. Gr. h. cap. 7. & alii, assimam nantem tamen fajebat ipse cum San- se extendere ad omnes actus virtutum, chel de Matrim. bbr. '. diis. 17.ri. c. quod non quia lex obliget ad omnes, & si
quando hujusmodi obieetiim non est gulos pro omni roco, & tempore, sed carnaliter dilectum , & delectatio ipsa quia debito loco, & tempore, obligat
in nulla re turpi est, sed in sola viri,aut lex naturae ad aliquos aetiis singularum foeminae pulchritudine sistit veluti virtutum pro diversa conditione Trio- quando quis in cogitatione ex. gr. pul- narum; ita ut obliget unum ad unum chrae arboris, Canis, M. delectatur j ut achim virtutis, alium vero ad actum
45쪽
1 1 De Privilegiis Ignorantiae
alterius viri tis.Contra vero unico illo praecepto , Diliges Deum ex g. Io . art. 2. m resp. ad primam obiectio- ωocorde, CN.Ordo servandiis cum pronem: ait: omnes actus irtutum non esse ximo illo:O fa quae multis ut facianti in praecepto. Unde e bis homines,o mos facite illis y seu Di- o Pro huius quaesiti resolutione re- liges proximum tuum sicut te sium. Hoc
petendum hic , quod supra innuimus posito. initio huius Capitis ; Praecepta videlicet 4i Ad propositum quaestum, scrilegis naturalis esse plura, quod docent dubium, resp. cum codem P. Pasiciual
cum D. Th. communiter Doctores. Sut disp cit. art. 8. n. 44. Quod licet certum autem plura iuxta diversitatem princi- sit, omnes actus virtutum , esse seclin piorum, id conclusionum,quae ad ipsim dum legem naturalcm, quia natura ra.
spectant: idque probari etiam potest. tionalis habet inclinationem ad ipsos ta-Quia Lex naturalis prohibet diversa vi- quam ad partes integrantes honestaria, & praecipit diversas virtutes, igitur tem : & licet etiam rursus certum sit, continet diversa praecepta: consequentia quod si lex naturalis sumatur secundum Probatur: quonia quς libet virtus habet omnes suos essectus, omnes actus virtu- diversum motivii propriu, ut praecipia- tis, sunt obiectum ipsius, quia saltem rur; vitium ut prohibeatur', ergo iunt est permissiua . Nihilominus dicen plura praecepta , quia distinguuntur ex durn in uel illos solos actus esse de lege na-
diversitate motivorum. Verum quidem turae' ut 'pin'ceptiva , qui important rec- cst in optime ctiam γ Parii ligus titudinem necessariam pro ordine mo- Tom. 2. Theolog. dis' 7. art. 7 n. 39. rali naturali, atque adeo necessarii sunto 4o. quod omnia praecepta naturalia ad excludendum aliquod vitium. Et uniuntur in unicam legem , imo etiam ratio huius dicti est quia iaci possunt plus in illud unicurii praeceptum universile: extendi actus virtutum, qui sitiat de le- Declina a malo, hae bonum . Quia genaturae,qua se cxwndat veritas praC- lex naturalis habet pro obiecto adae- tica ejusdem legis. Sed haec non se ex quato ordiriem Moralem , ita ut sin- tendit ultra dictos adius, ergo. Minor gula praecepta aliquid de ipso im- probatur. Lex naturalis habet pro obie
poriciar,sicque omnia praecepta uniun- to tantum ordinem moralem naturaetur in dicto pKcepto: si enim fiet bonu rationalis, ergo ut obligativa, non obli necessarium , ω declinetur a malo ,ha- gat nisi ad talem ordinem , ergo solumbetur adaequatus ordo moralis, & ni- ad actus necessarios pro ipsis, atque adeo hil deficiet Sub hoc autem prςcepto uni- cxclusivos alicuius vitii. Hincque se-
versali, possunt distingui plura praece quitur ita idem Author n. I. gem
tu universalia,quae important veluti plu- naturalem ratione praecepti de honeste res leges particulares naturales: conti- vivendo,se extendere per accidens etiam irentur cnim si1b eodem diversis series ad actus legis supernaturalis ; quia cum praeceptor viri, quae respiciunt certum teneamur izrVare hoc pr. eceptum, S finem, & uniuntur in unum praecep - non possimus honeste vivere, nisi serve tum , ad aequatum illi sint, coiisequen- mus legem supernaturalem , lex natu- ter consilirgunt diversis leges partiales. ratus indirecte nos obligat ad actus su Assumptum patet. Nam ordo servan- pernaturales, quando i unt necessarii addus cum Deo ut ultimo fine,exprimitur lioneste vivendum .
46쪽
Ex humana, etiam Civilis, habens suas conditiones, seu
proprietates idebet enim esse ut communiter D. D. cum D. Th. p. a. q. y I. art. s.&secundum Midorum, honestas,
iusta, possibilis, secondum conbuetudinem pat , sico, temporique conmeniens , nece ria, mel utilis , nullo primato commodo, sed pro communi filium Militate conscripta ι --nifesta quoque , ne aliquid per obscuritatem, in captione cont/neat. Item lata ab habente holostatem legistativam Civile obligare potest si itos in conscientia adfui observantiam sub reatu mortali, ita ut contra illam agentes, peccent etiam mortaliter, de interdum ira obligat: est sententia communis Theologorum cum D. Tho.p. 2. φ 96. an. 4. in I. ut videre est apud Satis De Legis. ἀθ. io. see. p. n. s. m Suar. de Leg. lib. I. cap. 2 I. num. F. idque patet Tum Sap. 6. Audite Reger, c. quoniam data est a Domino potesas mobis. Tum p. Reg. 8. te abiecerisne aio Dominus ad Samuelem) sed me. Tum Promerb. 8. Per me Reges regnant, tum conditores iusta decernunt. Tum ex p. Petri L. Sialecti igitar sole omni crea turae propter Deum, si e Regi, praecelgenti, si e Ducibus tam'am . Deo moesia indietam malefactorum haec enim moluntas Dei es: Tum ad Titum 3. Admane
illas Principibus subiectos se : Tum ad Hebraeos ultimo, Obedite Prostis mestris Tum ad Roman. I 3. Omnis anima potestatibus βblimioribus subdita sti Non serum potestas nisi . Deo : sei potestati resistunt, Dei ordinationi resistunt: qui autem re sunt, i isibi damnationem acquirunt: ideo subditi sole, non solum propter iram i)est poenam) sed etiam propter conscientiam : idest, propter peccarum. Ex quo loco manifeste colligitur, legem Civilem possc ad culpam etiam mortalem oblia
gare , damnatio enim non irrogatur, tau ob mortale peccarum . Itemque ex
eodem loco, uti ex praecedentibus, clare deducitur, aden in Republiea, & Principibus potestatem legislativam. Et hoc esse de fide quod docent communiter apud P- Passualigunt in Thia. Horae, 'δὶe p. n. a. Contra Anabaptistas, o Trinitarios, ae Tranos nos, qui non ibium excludunt potestatem legislativam, sed magistratu etiam, & usum gladii) cui potestati, Superioribus, ac Principibus , suialti Prere tenentur, eo maxime quia eorundem humanae leges pro communitate etiam Christiana necessariae videntur, cum enim lex naturalis, &Evangelica non praescribat de omnibus: debent leges Civiles, & Princirs iubere, suis humanis legibus quae iure divino, aut naturali prare epta non sunt: &rem ratio dictat eisdem legibus obediendum esse, ac Principibus, etiam Laicis: Quorum potestas ferendi leges cum onere peccati mortalis, non procedit ab Ecclesia ut advertit etiam Arriaga incursu Theoc t. 4. disp. 16. sec. suis . p. n. 1 F. quem refert Diana par. Io. tr. Is .er asseest. F. res . sed sequitur ex narura rei, praeterquam quod legitimus Princeps, & Magistiatus utitur potestate ab Deo tradita tanqua Minister De ut septa Sap. 6. Reg. 8. cm. αν in suis legibus obediri debet, &c. 43
47쪽
3 Uerum quidem est, quia non omnes lages humanae, & Cibilis, siligatu
ad obedienduria inconsAntia, praesertim sub mortali. Constat enim ex communi omnium existimatior ', aliquas leges obligaret taurum ad poetiam: cujusmodi essim stini leges quamdam Religionum . Imo 'o Dareus in Manuati cap. Men. 13. p at potestatem Civilem raro obligare ad culpam , cum P acipes
Rculares Aro intendans subdit puniri poena spirituali animae de quarem. D. Sor. in Clami Regia M. s. cap. 7. n. p. Valent. to L. dio. 7. P. F. punc. 6. cap. L. Suaret de Legib. lib. M cap. 17. Salai de Legibus disp. I o. sec. Diana p i o. tr. I s. ω Asseess. s. res Azorius m- p. Instit. Morat. lib. 1. cap. 6. P. . Lessius libr. 1. de Iust. cap. 3 3. dub. 8. n. 34. Laman. lib. p. tract. q. cap. I 1. &alii. Qui tamem sunt invicem divisi , ut videre est tum apud ipsos; tum, apud Bouarinam to. 2. disy. p. P. y. pune. 7. f. t. n. 3. Quidam namque existimant legem Civilem non obligare stab monali, quando in ea contra transgredientes decernitur poena tantummodo temporalis, seu corporalis ; quamvis poena sit gravis, & magna, ut amissionis bonorum, capitis, &c. modo aliunde non constet Legislatorem civilem velle si ib mortali culpa obligare; aut modo non adsestandalum,uel eontemptus . Legislator enim crvilis sinquiunt) mere prohibens aliquem actum, vim solet etiam cum materia es gramis) melle obligare bub mortali Ratio est, tum quia lex poenalis est odiosa, ergo benigne explicanda est,quantum fieri potest, juxta regulam juris, Oria restringi, fa Vores con Uenit ampliari : tum quia Legislator Civilis apponens poenam temporalem, censetur excludere aeternam; nam qui unum exprimit, & aliud tacci, censetut excludere quod tacet,e. Nonne, d praesumptionib. tum quia subditi probabiliter opinari possitnt Legislatorem contentum esse poena, quam expressit, & nolle maiorem obligationem sis itis imponere, nisi aliter de ipsius mente colligatur. Itaque Legislator licet possit ad poenam , & culpam obligare, nihilominus dum solam poenam exerimit,nec aliunde constat, utrum etiam velit ad culpam obligare, censetur velle solum ad post nam obligare, putans poenae comminationem tussicere ad impedienda delicta ,& ad continendos in ossicio subditos, non injeisto maiore laqueo. Neque addunt 2 obstat dicere, poenam supponere culpam , seu poenam non infligi nisi obtulpam: cum enim culpa duplex iit, Civilis nempe , & moralis quae propriὸ
convenit peccato ) dicendum est, poenam non scmper supponere culmm m ratem , sed supponere culpam , aut moralem , aut Civilem, seu legalem : ita relati a Bonarina sub n. s. cit.
E contra alii sitem apud eundem , & sub eodem num. sentiunt quod &ipsemet ibidem probabilius existimat legem poenalem obligare stib mortali,
aut veniali, juxta materiae gravitatem, aut levitatem, nisi aliud constet de comtraria Legillatoris mente. Et ratio est, tum quia lex continens praeceptum obli gat in conscientia , sed lex poenalis continet praeceptum , ergo obligat in conicientia: tum quia pocna supponere videtur culpam , quoties aliquid sub poena prohibetur ab eo, qui facultatem habet prohibendi: tum quia per hoc, lex, aut praeceptum dissert a consilio, quod consilium non obligat stib culpa , obligat vero lex, seu praeceptum: tum quia scriptura, & Patres passim damnant violatores legum humanarum s quamvis harum plurimae sint poenales c. Imperatoresii. P. 3. crgo signum est leges humanas obligare sub culpa: tum quia quando Legislatores, in re aliqua, alias non praecepta , intendunt non obligare , solent hoc exprimere , ut ex Regulis Minorum , & Praedicatorum docent Clamis Regia lib. 3. cap. 7 n. 7. Salas ae Legib. disp. II sec. p. n I 6. & alii: ergo quando non
48쪽
exprimunt se non obligare sub culpa, censentur sub culpa obligare. Nec rationes aciducta pro prima sententia enervant hanc secundam. Ad primam enim respondent qui secundam sequunturJ legem poenalem, mitius quidem explicandam esse, quantum tamen lex ipsa patitur: at lex poenalis non patitur ut explicetur , & intelligatur obligare ad solam poenam, nisi aliunde constet Legislato rem velle ad selam poenam obligare, ut constat ex rationibus, in hujus secundae sententiae comprobationem adductis. Ad secundam respondent, eum, qui unum exprimit, de aliud tacet , censeri excludere quod tacet, quoties illius mentiodi1tincte facienda esset, & non sussiceret mentio implicita , uti in nostro casu n, quo Princeps praecipiens aliquid sub poena, suffcienter etiam indicat obligare stibculpa pro ratione Pinnae, quae apponitur, materiae, quae praescribitur, cum intendat obligare Dibditos quantum sua auctoritate potest, nisi aliter constet de ipsius mente. Ad tertiam tandem reisndent, sit bustos non posse rationabiliter opinari Legislatorem contentum esse pinna, nisi aliud exprimat. Nec contra valet, quod pauci sint qui sibi scrupulum faciant transgrediendi leges civiles e nates. Atque hoc indicat sensiis ordinarius Catholicorum, censentium, sie non peccare mortaliter per transgressionem legum civilium saecularium. Unde nec viri Docti, & timoratae conscientiae de huiusinodi legum poenalium tra ressionibus in confessione sacramentali sὸ accusant: non inquam Valet, quoniam ego ipse, poenitentes multos audivi , se de iisdem mei accusantes, absolutionemque in foro animae petentes. Qui autem in hoc sibi scrupulum non ficiunt, vel intii, qui contrariam sententiam sequuntur: vel qui stantes bona fide , & ignoraniatia veritatis laborantes, per ipsam excusantur a culpae moralis reatu : hinc sit.
Ponens actum ex ignorantia inmiscibili contra legem Cimilem, in conscientia obligantem, excusatur
x gium , quia nullus tenetur in conicientia stille ii in actu secundo)obedire legi, quam omnino ignorat: non enim possum obedire nisi sipposito praecepto, & a me cognito: hinc δε- eo de Iust. lib. p. qu. p. art. 4. ait: ille ,
quem ux latet, ignorantia excusatur. Et Aufrius tom. p. bis. F, Ignoranites
inquit) legem, bona fide, in foro conscientiae liberi sunt a culpa: ita quaest. 9. ubi quς-
rens, An lex a ciat ignorantes ' pro ne
gativa quam ipse sequitur) refert etiam
Abb. in c. Cognoscentes , de conseitutionib. n. s. docentem pariter , lege non a ciignorantes. Felinum idem sentientem: idemque tradere H in eo loco &, hanc esse communem utriusque juris Doctorum sententiam. Cui sententiae subseribit Valent. tom. 2. disp. 7. P. 1 punct. list. D. dum ibi sic: Hi lex huta mana obliget oportet quod eveniat ad nori'eiam eius, quem sc obligat. Alioqui per ignarantiam in vincibilem excusabitur,quominus sit reus legis Quoniam vero hi
Doctores ut videre est apud ipsos) hujusmodi ignorantes excusant a reitate,& transgressione legis,quamvis haec sucsicienter promulgata fuerit ; ideo ex hoc, sit
Ponens actum ex ignorantia intincibili contra legem Cimilem, etiam fi cienserpromulgatam, in in conscientia obligantem , excusatur a culpa,
6 π r Oc idem conceditur a prae a I. citatis Doctoribus;&p
49쪽
1 7 De Privilegiis Ignorantiae
terea admittitur a Salas de Legib. disp. Ια. in aetii primo, non vero in aetii secui sec. s. Di& ab aliis, quos refert, & do, ratione igi,orantiae invincibilis r ut sequitur FartholonMus Masrius in Theoc advertit etiam Valent. l. e. , & cum ipso Aurarali disp. a. 4. art. 3. n. I Os. in f Sadas secrat. Nec nos asserimus inquit At vir ubi sic: certum est, quod insero con- rius )θα rantes non ligari legibus, sed non silentiae, qui habent e rantiam Di inci- a , quod est iu ersum . Nam aut
bilem letis loquitur iste Author eum de dormit concludit Salassee. cit. es oblia
Civili lege, tum de Pontificia)-mus gatus actu tunc, sed non pro tunc. Et con . transgressione excusatur : cy' ideo etiam cludo ego cum Soto de Iust. lib. p. qu. p. post legis omisigationem requiritur tempus ara. g. contrahor. Cum primum lex so- proportionatum , O morabier se uens, ni se iter est promulgata in Curia , mel in notitia legis ad omnes per unire posit.Θρ RUni Metropus, obligat uni versos, i
iis etiam transacto te cire , quantu a misi circa culpam , ignorantes , ά culpa praescribitur si promulgatione , nummam ta- excusentur , quia videlicet , lex flatim
men lex uila in tonscientia obligare potest muctos tam auarentes , quam absentes eos , qui legem promul tam in incibiliter obliga t, a cuius mhilominui nexu, inscii ignorabant. Gamvis in foro externo pos excusantur. Et hunc eundem loquendi sis contra illos procedi tanquam si deliquis modum usurpavit Caiet. p 2. P. yo. . sent: in quo etiam foro cxcusara poterit, qui art. 4.-2. dum ibi dixit: Absentes, n/causas sustientes adduxerit, propter quas frit promulgata legis, non ligantur: idestilegem ignora erat '. denum. Io 8. in sine r accusari, nec apud Deum, nee apud ho- in quo sic: Hi lex humana obliget genera- mines ignorantiae possunt absentes nescii. bter, ae meluti in actu primo, satis es Verba sunt Caietani. Hic tamen obitet
eam in aliquo loco solemniter promulgari, nota cum Auris par. I. bbr. F. cap. 3. P. nec est necfie ut adsingulorum notitiam 9. &aliis,quod ignorans invincibiliter permeniat, alioquin non proprie diceremus, legem,ob idque contra eam faciens exiguorantiam in inciialem interdum excu- cusatur quidem a peccato, de a poena te.
sere . precato contra legem: hoc enim est gis, si qua tamen fecerit , contra le- excusari, quod facere contra obligationem gem ea rescinderem,irrita sunt etiam seletis, qua teneris , tamera quia facis in- cundum conscientiam . Unde si lex sit
oluntarie, in incibiliter ignorans, non praescribens,non Valere certum aliquem
precare. ' mero lex humana obliget parti- contractum post duos Menses ab ejus euiliter,ae meluti in actu secundo, itaui promulgatione , i & Petrus contrac-
si contra iliam quis agat, mere sit i ius tum ea lege interdictum injerit bona fi praemaricator, o reμs, certum est non de per ignorantiam, liber quidem erit afuis se, eam mel in curia Frincipis, culpa, & a poena , irritus tamen erit mel insingulis Pro luciis, e Ci talia contractus , & inanis contra eam legem bus promulgari. Sed ulterius opus esse , ut initus . Inquirere autem hic , de m iam ad notitiam eius menerit, quem sic do, quo oporteat legem Civilem pro obligat, aut certe, ut misti ex intentio- mulgari, & quo tempore post pro ne, ab que magna di cultate eam no- mulgationem incipiat obligare , itaui titiam acquirere . Ex quo infertur huic tunc dici queat si issicienter promulga nostro Privilegio minime obstare quod ta, est omnino extra sphaeram intellii aliqui eidem mei opponunt, apud Aeor. nis hujus operis , ac Tractatus; habet l. c. v. '. o Salas de inibus disp. I 2. Lector tot Classicos, tum Veteres, tum I . s. dum sic arguunt: Excusari, sup- Recentiores, utrumque optime ex proponit oblisari, scd ignorantes excusan- feta expedientes in tractatu de Legi tur, ergo obligantur. Obligantur enim bus , ad eosdemmet eundem mitto: α
50쪽
immediate ad alterum proponendum, seu recensendum huius capitis privile giam accedo , quare sit.
damnatis . lege Cimili, O a Iudice, uit meneno pereat, coactus, uobimet illud applicet, o epotet is id exe- . quitur, ignorans in vincibilia teresse illicitum, Wr
DRo bona, ac recta admissio-x nu propositi hujus Privile gii, praemitto; nunquam absque divina authoritate, & decreto licitum esse seipsum occidere directe,& positive, neque ob vitandum peccatum, neque ob defendendam pudicitiam, neque ob fidem, vel Religionem, aut virtutem tuenda, di Me est communis D.
sententia s apud Laessum de I . lib. 1.
cipue m. Carasam nos-n De Duellis ,
r fertur 23. 1 F. e. Plinia. Ubi se decernitur. Placuit, ut εω Hi qm minisu rie aut per Om, aut per Oenenum, aue per principisium, aut per suspendium , mel quosibet modo mistentem i isserunt more rem, milia prorsus pro His in oblatione coma memoratisfiat , neque cum Usimis adse
piat ram eorum in aetina deducantur: Hic
sunt verba Concilii. Hinc etiam idem D. AN . ita. p. de cimit. Dei cap. Σs.se ait: Noe dicimus , hoc asserimur, hoc
modis omniias avrebamiar; neminem spontaneam mortem sibi inferre debere, metivit fugiendo molestias temporales , ne incidum perpetuas : neminem propter aliena μω ra, ne Me ipso incipiat habere gra in
mum'aprium, poem han MLebat alie--, neminem propter sua peccara praeteriata ; 'Fere quae magis hae mita opus es, ut pam parmimis sanari Neminem, melis iasiderio melioris minae, quae post
mortem speratur: quia reossuae mortis, ππ-lior post m rem meta non suscipit. Uno neque Mulieri licet se occidere, ne ab alio corrumparur, quia non debet ipsa
in se committere crimen maximum, quod est sui ipsius occisio, ut vitet munus crimen alienum; non est enim criamen mulieris per violentiam violari, si consensus non adsit , quia non coinquinatur corpus nisi de consensu mentis, ut Lucia Sancta dirit; violatio nam que non imputatur ei ad peccatum, nisi consensus adsit, neque per hoc amitti-rur virtus castitatis, & laureola, cum potius pati dicamr, quam agere, & .peccare: Castitas enim vi eripi non potest , cuiaest virtus animae, quae violentiam noli sentit, & cum mens Dadica, etiam alieno scelere corruetum corpus, tanquam intactum conservat
pudicum . Ideo virgo plostitui potest, adulter ri non potest invita, neque illam polluit aliena libido , tametsi ea
opprisa in suo corpore exerceatur liuido, non sua. Hinc eliganter ea dem iacia Sancta , futuri, dixista ad Pascha m. Si in istam me feceris mio ἀlumi, castitas mihi duplicia vi ad eor nam . Libido enim ribet procedere eumentir pro sito, ut tarat metinitatem. D
licet ergo se oecidere , nec etiam ob eastitatem tuendam, & concors est iri hoc Doctorum sententia. Idque praeto rea insinuat manisestistiis Textus in Cap. Exparte L. De Sepiarum: ubi dα, quadam Virgine, quae rugiens illam c6primere volentem, in amnem cecidit rati textus. circa Mandamus quate