장음표시 사용
631쪽
Regno stratuit largitionis opus, Sed per legatos mittebat ad extera regna Christicolis crebro munera pauperibus. 4s Quos egyptus Alexandrique ex nomine dicta Urbs inopes habuit, iuvit eos opibus. Africa munificum Cartagoque senserat illum; Est experta satis largissuum Syria. Ad Hierosolimam, seu cetera quae loca Christi 50 Gestis corporeis sanctificata manent, Sepius indiguis donanda fidelibus auri Misit et argenti pondera non modica. Trans mare gentiles positos solum sibi reges Ad hoc firmata iunxit amicitia, M Quatinus, illorum qui sub ditione fideles Essent, perciperent inde refrigerium. Ρraeque locis sanctis aliis specialiter eius Menti Romanae sedis inhaesit amor. Nam sanctum venerans Petrum, qui claviger extat
si Caeli quique chori primus apostolici,
Eius ad aecclesiam, donaria maxima sepe Mittens, thesauros contulit innumeros.
Atque sui mugis in toto nil tempore regni Curavit, maius non habuit studium, bi Quam sedes Romana, suo munimine sulta, Ut veteri pollens nobilitate foret. Et tamen ipse quater tantum pervenerat illo, Vota precesque pia solvere mente Volens. Ultimus adventus hac ausa contigit eius',5uo Quod turbatus erat tunc status ecclesiae, Scilicet eiecto simul et tormenta Leone Praesule perpesso civibus a propriis. Hoc quasi naufragio suprema pericula passum Vexatumque loci sedicione statum
a. id est libertate in margine adisum eaι.
632쪽
525 Ad portum placidae statuit revocare quietis; Illic per totam poene manens hiemem. Tunc ibidem culmen susceperat imperiale,
0rdine quo quarto diximus ante libro'; Quod tamen invitus papa cogente recoepit 5a Et multis populi Romuletur cibus. Qui, si consilium praescisset praesulis ante,
Tunc se subtraheret prorsus ab aecclesia,
Denique sic multis coram iuraverat ipse, Quamvis illa dies valde foret celebris. sa Videris, hoc illi tantum cur displicuisset, Quod mos est aliis regibus appetere. Ipse decem post haec et ternos circiter annos Augusto laetus vixit in imperio. In quibus antiquas leges correxit', in ipsis 5 iniri mandans, dissona que fuerant. Addidit his sitiam noviter, quae congrua duSit, Pauca quidem numero, valde sed utilia; cunctorumque sui regni leges populorum Collegit, plures inde libros faciens. 545 ec non, quae veterum depromunt proelia regum, Barbara mandavit carmina litterulis. Coepit et ingenii totis cum viribus aeris In linguam propriam vertere grammaticam; Ardua phylosophis etiam res haec oret, artem
55 Ad hanc sermonem cogere barbaricum. Talibus a studiis non regni maxima cura, Non aetas gravior tum revocavit eum.
Computus annulis fuerat notissimus illi, Quem rimabatur mente satis vigili; 555 Sidereos ortus cursus obitusque notabat, Nullus eum punctus odiaci latuit. Et ventis bis sex, totidem quoque mensibus ipse
R. cisset . b. Oetus c. e. Compotus
633쪽
Francorum lingua nomina composuit.
Illi namque prius menses dixere Latinis 5ι Et partim linguae nominibus propriae;
Ventorum vero proferre voeabula tantum Norant eloquio quattuor ante suo.
Nonnes videns , quantum sudarit in artibus istis Proelia vix ab eo quaelibet acta putes 3565 Rursus, si numeres eiusdem bella, triumphos, Armis tot regna subdita, tot populos', Otia mireris quando vel parva legendi Vel quid discendi contigerit pactum. Cum operis differs huius finire laborem, set Dum Caroli trepidas dicere, mens, obitum, Sit licet hoc nobis mestum sit triste, sed ordo Exigit idque nihil nos reticere iuvat. Quin potius dulces lacrimae lugentibus esse Atque sui gemitus ipsa querela soleti 575 Ipsius ut regni Hludo idus filius heres ' 813 Et consors factus, patre iubente fuit Namque hunc augustum sumpto diademate dici
Ut regeret secum iusserat imperium Ipso dehinc morbo pariter defessus et aevo, 5s Alterius vitae tendit ad introitum. Venatum tamen ex aula perrexit Aquensi, Autumni lapso tempore iam medio. Hinc in praedictam rediens se contulit aulam, Disponens in eo tunc hiemare loco.
58 At mensis veniens Iani de nomine dictus 14 Aeribus hunc subito ebribus inplicuit Abstinuitque cibis statim, si pellere morbos Vel saltim levius serre suos solitus. Sed dolor accedens lateris, iam tempus adesse
a. orant e. h. videns eorreerum ea in vides in eod. α populis e. l. iam c.
634쪽
814 raso Eius decessus, secerat haud dubium. Cumque dies senos decumberet, inde secutus Ian. 28 Septimus huic vitae ultimus extiterat, In quo percepto venerando corpore Christi, Adiungi meruit civibus aethereis.
5s In templo situs est ibidem, quod condidit ipse;
Quali cum luctu nemo reserie valet. Post octingentos Christi naseentis ab ortu Hic annus quartus extitit et declinus; Ipse die quinta decesserat ante Kalendasso Mensis, quo Numa rex februa statuit . Multa propinquantis fuerant praesagia finis Atque rei tantae congrua prodigia. Denique defectus solis luneque frequenter Anuis continuis contigit ante tribus. 605 Septenis ater color est in solo diebus
Visus, lucigenam commaculans faciem.
Porticus immensae moli collapsa repente Aulae iam dictae omne decus minuit. Quemque decem Rheni pontem construxerat unnis, si Horis consumpsit flamma tribus poenitus; Nam, nisi quae labens fluvius subtraxerat igni, Astula nec saltem parva superfuerat. Ipseque Danorum contra regem Godefridum Ultima disponens bella senex agere,
si Ibat per patriam multo cum milite nostram, Exiit et castris exoriente die; Nam tum pallenti spargebat luce serenum Aera sol superis partibus appropian8. Cernitur a cunctis subito delapsa ruisse set De caelo species sideris ignivomi Vibratamque facem longo traxisse volatu, Donec in laevam decidit ipsa plagam.
a. secere . . constituit c. c. at .
635쪽
Hoc admirantem sonipes, quo retus abibat, Elisit casu praecipiti graviter; 625 Denique regalis clamidis hinc fibula rupta Disruptusque simul balteus est gladii; Excussumque manu telum, quod sorte gerebat, Invitus longum iecerat in spacium. Preterea tremor hoc aulae praedixit Aquensis,sa Terrifieans cunetos motibus insolitis. Idque domus regis crepitu laquearia crebro Taetaque signabat fulmine basilica. In qua per gyrum lueens pygramma canebat, Aedem quis tantam condiderit Domino, 6a Idcirco Carolu prinem ibi commemoratus Extremi versus in serie fuerat; Sed quibus est scriptum prineγε, mirabile dictu, Sponte sua poenitus dispereunt apices Deletique sui vestigia nulla relinquunte Mensibus haud multis ipsius ante obitum. Quod quia vis quaedam cunetis incognita fecit, Tristidiam multis omen hoc intulerati lure mori doluit signis exterritus orbis Hunc, cui post similem non habiturus erat. 6M Sed nec in antiquis ducibus seu regibus illo omnimodis quisquam clarior enituiti Romani multis ducibus multisque sub annis Italiae populos vix sibi subdiderant; Unus hic in paci perpauci temporis omnes εο Subiecit victor, disposuit dominus. Adde tot uropae populus, quos ipse subegit, Quorum Romani nomina nescieranti 0 hoc, mirificos aroli qui legeris eius, Desine mirari historias veterum. 655 0 Decii, non Scipiadae, non ipse Camillus,
636쪽
Non Cato, non Caesar maior eo fuerat; Non Pompeius huic merito, vel gens Fabiorum' Praesertur, pariter mortua pro patria. Terrea sorsan eis suerit par gloria; sed nunces Caelestis Carolus culmen honoris habet. Illi Daviticae pollet virtutis honore eum Constantino atque Theodosio; Blio antiquum gaudet quod vicerit hostem, Eripiens multos ipsius a laqueis; es Illi congaudent illi salvata per ipsum Munere, Christe, tuo milia spirituum. Quis numeret quantas animas, dum credere fecit Saxonum populos, reddiderit Domino. Quot nunc aecclesiae fulgent, ubi sana colebant ceto Antiqui quot sunt structa monasteria; Quot laudes in eis vel quo tibi vota fideles Reddunt, tot Carolo praemia, Christe', dabis. Iudiciique dies cum venerit ultima magni, Qua reddes omni quod meruit homini, 675 O quam laetus erit, sibimet commissa talenta Praesentans grandi multiplicata lucro. Nullus apostolidis tunc iure propinquior illo, Ut res ipsa docet, caelibus esse valeti Nam cum Iudaico processerit agmine Petrussso Stipatus, cuius dogmate crediderat; Paulus totius, liceat si dicere, mundi
Gentes salvatas duxerit ore suo; Andreas populos post se pr0ducet Achivos; Iohannes Asiae proseret ecclesias; 685 Matheus Aeti opes niveos baptismate actos; Indorum Thomas ducet ad astra greges; Tum Carolum gaudens Saxonum turma Sequetur,
Illi perpetuae gloria laeticiae.
a. labriorum h. lus e. e. pace. d. licet c.
637쪽
0 utinam vel cunctorum sequar ultimus horum,sso Qui nostro salvi de populo suerint. si Christe , velis haedum transferre sinistrum, Me pius ut dextris consocies ovibus; Quo non mortalis psallam tibi carminis das, Sed laudem valeam dicere perpetuam. Amen.
638쪽
Ftibula ut nullo tempore abest a rebus geδti hominum, ita
praeclaris8imorum virorum ac is tiberrime δucere8cere golet, quod quanto citius stupor admiratioque parsuntur, tanto direretalvera rerum memoria ob8euratur et inani Muperatione et auditione rara et Myendi credendique temeritate. Unde minime mirabile eot de Carolo Magno, cuiua nomine nullum unquam in terris illuatris fuit, reamplam relationum commenticiarum copiam procedente tempore genitam 88e, quin imo iam eodem, quo irere dolerat, saeculo fere prorsu fabulosum de eo . alitias librum. Erat enim vergente aeculo illo nono in Sancti Galli eoenobio cum aliis tria perfecte eruditis monachuε natu grandior', non tam incerae rerum retemum historiae gnam quam
iucundis narratiunculis alsisque dictis refertus. Qui Carolo Cras/o III imperatori, pronepoti Caroli Magni, menδe Decembri anni SI t iduum in monti/terio versanti', de proae tem-1. Scriptor, quem sub domno triuialdo abbato S. Galli ab A. 841 872, V. L. I c. 8 et sub abbato Harimulo ' abis. 72 ad . Dec. a. 883 abbate eius leui coenobii v. L. II c. 10 misso constat, os in L. De 38 si appellat: ego inclusus '. Et inclusus quidem is monachus vocabatur, qui ex cella sua non excedebat. 2. V. L. II c. li: ego balbus et edentulus φ. 3. Ralperti casus S. Galli Mon Germ. SS. II 4 : contigit domnum imperatorem de Italia redeuutem nostrum intrare monasterium; ipse etiam laetus triduo ibidem perinansit . Concessit tum Carolus, ut Mimuto abbatia abscedenti die 6 Decembris Berahardus successor daretur circa tacui anni d3, 6 seria, rad. Dce. μ
639쪽
pori fabulando haud medioerem delectationem auulisse videtur. Nam eluadem onperatori mandato complar , qua de illo tenebat, historis con/crip3it patio annorum SM MI . D in tres quidem parte dia iniis opis, quae eae totidem auctortibua are δitae δε feruntur'. Prima par enim, Ad rei si state et ecclesi fiea domini Laroli cura , Nerinberticiacem doti relatu attribuirur' alteram de bellisi rebis partem essectam δε refert criptor eae narrationtibu quondamisibi pu rulo factis ab eiusdem ei inberti patre Adesserto, ante annum 800 eroldi Hildigardae reginae fratris eaεfra sectito' tertia para cottidianae Caroli conrer/ationi de3tinata', cuius quia auctor fuerit ignor-υε, aut omnino non confecta δ aut una cum totis operis praefatione et ecundae partis aestu evanuit. Atque quamquam omnia hic eriptor, qui lectore non docere potis quam oblectare vult, in ψεis historici annumerari non debet, ideire tamen lectu εane utili rat, quia et magnum argumentum assert, quam vehementer etiam posterorum animi a Caroli a licerentur, et i andam materiam quoque habet ad res Ludonio I impertitoris et Ludoriri II Grenianio cognoεcendas et mores denique a proprietate illiu aetatis oli trandoa. Quae antehac factae uni operis huius editiones', eae una
I. L. De. 18: Nimium pertimesco, o domno imperarur arole ne, dum iussionem vestram ni plere cupio cet. 2. Opusculum post diem 6 Dec. 883 seriptum esse, ex L. I c. 10 intelligimus, ubi si est: habba noster Harimulus, nunc autem vester inclusus es. p. 628 n. 3). Proinde, cum Carolum Crassum sciamus m. Novembri a m detoetum esse, illum diem 30 Maii, quo librum in manibus sibi esse protulit seriinto L. I c. 34, ad annorum 884-887 intervallum pertinore patet. . . Ιe. 34: In praefatione opusculi tres tantum auctores me secuturum spopondi'. 4. L. I e. 34: torminia libolli istius, qui ex saeerdotis eiusdem Worinberti oro do religiositato et occlesiastica domini aroli cura processit'. b. L. I o. 34: Sequens vero libellus do bellicis rebus acer. rimi aroli ex narration Adalberti seu laturμ. . . II e. 16: Sed si hollicis robus ab eo gestis es supra n. b aliquid non subtraxerimus, numquam ad cottidianam eius onversationem revolvendam perducimur M. 7. minoipem editionem paravit anno 160 Canisius Antiqua lectionis T. I 360 - 428y ceteras anno 163 Duchesno Bist. Frano Script T. II107-135), anno 1725 Basnago Thesaurus monumentorum T. II III 57-84 ,
640쪽
co Heum manti criptorum Iaa8 pendent, qui quidem in Hiritam Caroli et annale Etaharto ε ripto et monachi Sangatilensis laborem coniuncto ethibent ut Graiorum Caroli aut ire aut quatuor libro3. Optimus horum codicum, eae quo polis-εimum noris8ima editio Pertzii fluxit, rat. Η eode bibliotheeae regiae Hanno vera nae, ignatuδXII 858, membranaceus aee. XII, forma quadrata, hi E-harti ita Caroli et annales inharto attributi liber primus gestorum Karoli dicuntur, monachique πυε eorundem gratorum liber ecundu et tertiua Neque hunc odiam, liberali re ad
Praeterea mihi ontigit, ut ad aliua et si ante id temptia ab editoribus non onouae odiae duo aditum haberem, quae a priore cla/ae non verbis modo magnopere dissert4ed res quaε-dam etiam eo lectitur illi defriente/'. Sunt autem hi: Z oodeae quondam εο alienata, hodie bibliothecae regiae tu ligar ten3iε, membranaceu 8aec XII, forma quadrata notasti Theol et Phil. 4 N. 242 quem in Berolini Qurparem, Chr. r. de Stiata voluntate gradia/ima largitu rat; Theode olim Is ibi ingena iε', nunc Sancti Floriani, mem/ranaceu 8aec XV forma quadrata quo in euoluendo dies aliquot conδun 8 8uperioris anni men8 Septembri, εu admodum benevolo uauique o ei tui rederendistimi S. Floriani praepo8iti homitio'.
Sed cum neutram codicum cla88em eiu odi δε intelloaeiε-
anno 1726 Hahn Coll. monumentorum veterum T. II 534-598ὶ anno 1744Boiiquot Rocuei de histor T. V 106-13bin, anno 182 Pert Monum. Germ. SS. . t 731-7633. I. s. inprimis L. I o. 10 o 26 et L. II c. 7. 2. In eo insunt Hieronymi et Gonnadii libri do viris illustribus ot monachi Sangallensis opus eum hoc titulo: Incipiunt gesta aroli magni regis quondam Francis, posto imperatoris Romanorum, o serventissimo amatore sapiendi divino a studii humani et de duobus Scottis domibernia ad litus Galli veniem tibus et do aliis multis, ut patet intuenti μ. 3. x codicis S. Florianileetione desumpsit aliquid ilhelmus Waltenbach librum monachi Sanmil. leusis Germanico reddens Der Mimchison Sane Gallon liber die Thaton Κaris dea Gmaen, Berii 1850.