장음표시 사용
151쪽
finita dispositionis & alterationis suae ratione indiui duata omnia constituit, omnes rerum formas educit, omnia animat, seuet, alit, conseruat, haec in saxo saxum, metallum in metallo, in plantis planta , animal in animali, in elementis elementum, in caelis cinium , in astris astrum ; eademque ipsa natura rerum suo quodam modo, sed ratione abstractiori in homi- me homo, in Angelis Angelus, in Deo tandem, ut ita dicam, Deus ipse optimus maximus, qui omnia in omnibus operatur, ac proinde benedictus in saecula.
152쪽
Iter Extaticum in Mundum Subae
Exploratur maris tum extrinseca tum intrinse' con tutio, animaliumque in eo multitudo , varietas describi-
IEZ. Examinata iam externa Geocosmi superficie eiusque admiran dis quae in nerbis, plantis, animal, bus, elementorumque operationibus elucescunt, spectaculis; iam iter immensiim nobis restat subeundunti, iter nullis humanis tritum vestigijs, nullo mortalium intuitu perlustratum, ubi totius naturae constituta , fune
153쪽
sunt Gazophylacia ; ubi cernere licet summa sapientissimi opificis in Geocosini archite mira magnalia , et iam tandem, quod silpra tibi pollicebar, complebo, ut visis inessibilibus Dei operious totus in laudes tui
exardescas Conditoris. Theod. Certe uti nihil ad votum meum acceptius accidere potest, ita quod iamdudum tantopere desiderabam, ut in exsecutionem deducas, pro eo quo possum intimo cordis allectu abs te contendo. Hoc unicum a te enlagito mi Cosniel , ut primo modum quo me per tam intricatos calles marisque abystas incognitas , per tot discrimina terrae , ignis &aquae, sine ullo corporis mei detrimento deducere statuas . Novi quanta a bellu is marinis nobis pericula immineant, noui interioris telluris spiracula pestifera & prorsis exitiali vaporum exhalationumq; virulentia referta . Novi quot Vulcaniae ignium fornaces nobis sabeundae sint, quot quamque innumerae aquarum abyssi nobis transvadandae; sed in tua confisiis pietate, de incredibili bonitate, tuam accepto plenam benignae in me voluntatis inuitationem . Cosmiel. Nosti mi Theodi lacte per quanta te in itinere caelesti pericula , pcr quot igneos caelestium corporum Oceanos, per quot maria pestifero halitu obnoxia , ab omni tamen noxa immunem traduxerim . Et quid dubitas de mea in te fide in interioris huius Geocosini lustratione Z anne putas eam quam in itinere Eaelesti obtinebam, in Geocolini peragratione potestatem mihi ademptam Z an ignoras caeli, terrae, atque adeo totius naturae claues mira concreditas i an nescis, quod
154쪽
vii sum praeses uniuersi , ita quoque omnia, quae ii naturae Matellate elucescunt, diuina sic ordinant prouidentia , meo subsint imperio Z Hinc nulla est
tanta tumultuantis aquae contumacia, quam non ad
voluntatem meam protinus domem, nulla tanta incendiorum subterraneorum torrentiumque ignivo. morum violentia, quam non iussu meo e vestigio suppriimam , nulla tanta exitialis vaporis atrocitas, quam non mitigem: verbo, nullum adeo ingens periculum tibi imminere pyteit, a quo non mea tutelata& protectione libereris, magno itaque sis animo mi Tne idacte. Fieri siquidem non potest , ut ullus tubi sinistrior euentus accidat; ubi tantae sortitudinis, potentiae & sapientiae ducem tibi perpetuo assistet tem habueris. Tuad. O mi amantii sime Cosmiel, i prece . post Deum unicum cordis mei selamen, de tuo in me explicabilis benignitatis assecta erga me indignissimum & humillimum seruulum tuum concepto prorsus erubesco; ει qui nam ego pauperrimus & vilissimae conditionis homo sum , ut tantum merear animi
corporisque tutorem, tantae sapientiae inagistrum ρ ὁ Deus gratias tibi ago de transmisse mihi tanti tutoris subsidio ; laudes tibi omnium oderum tuorum inessibilium vocibus uni iunctas persoluo, ob ingens quo me tanti praesidis tutela munisti, beneficium. TOitaque o Cosmiel, quem veluti Diuini archiiiij praesidem , ea qua possum animi sibini suone veneror, eumque qui arcanorum Omnipotentis Dei operum consiliarium agis, unice suspicio & admiror; te inquam
155쪽
quam obnixe re eo quo possum mentis obsequio obtestor, ut quae per te fieri posse cogitaui, perficias: e ce seruus tuus, fac quod iubes, & iube quod vis. Vixdum haec pleno mentis ardore effuderam, cum ecco
ad ripam Oceani constitutus ', nescio quid splendidum & mire coruscum contueor , dc cum vehementer attonitrus haererem, his me verbis affatus est.
cosmiel . inid miraris Theodidacte Theod. Miror ibi nescio quod crystallo simile opus, & quod nam
illud siet, nosse delidero. Cosmiel. Haec ethnauicula Nauieuliere quam cibi praeparaui ex purissima crystallo mea manu constructa, huic in posterum inclusus, per uni uersas Oceani semitas abyssorumque subterrestriunti ista 'i immensa hydrophylacia, me Nauta & Gubernatore veheris. Diaphana est, ut per eius parietes vitreos
veluti per fenestras quasdam omnia naturae arcana cominus intuearis , ab omni periculo aquarum tutus & securus . Theod. Et quomodo nauicula liaec in.
tra intima Oceani viscera iandosque scopulis impeditos sine ullo rupturae detrimento promoueri poterit 3 quis necessarium nobis aerem suppeditabit λ quis lumen in tantarum caliginum abyssis Cosmiel. Non est tuum de rerum tibi necessariarum sinsidijs solliacitum esse ; ego sum qui potentiae meae viribus omnia subministro ; ego nauiculam simmo artificio a moconstructim ita gubernare noui, ut nulla sit adeo dura cautes, quae ei vim aliquam inferre possit. Ego . humorem ipsum mox in limpidissimum aerem conuerto, ego lumen de lucerna tum, qua vel densissimae
156쪽
cauenlarum caligines in lucidissimum diem oenue tantur. Agedum iraque Theodidaete , ne rem humanae industriae minime subiectarum satagas, hoc enim meum meique similium ossicium esse scias, Vtpote qui scientia rerum naturalium tanto sublimi ri eminemus , quanto natura humana ab Angelica distat longissi. THOL Hisce dictis, per ostiolum intra nauiculam crystallinam ingredi iussus. Erat nauicula eo artificio constructa , ut ad instar vitri mundi & crystalli purissimae , quaelibet sine ullo obstaculo , intra vitrei oceani meditullium obiecta exactὸ cachiberet; nulli ibi remi, nullus temo, nulla velis subtensa arbor , sed illa pro nutu & voluntate Cossmielis agitabatur, aut sistebatur, neque hic ullum, aeris neque luminis defectum experiebar , ubi ad mundi praesidis imperium & nutum omnia obsecundabant elementa, & ossiciosa sita Obsequia oferebant. In hanc itaque nauiculam mysticis sensibus refertam inclusus ego iter occepi. Cosmiel vero utrum inclusiis suerit, nescio, certe & inclusis & exclusis intus& extra omnia operari videbatur. Tantae itaque atque tam in litae rei admiratione attonitus, in haec verba erupi. O Cosmiel quo per auia & deuia sino remo sine temone me ducis Umiel. Breui videbis , neque enim remo & temone opus est ei, qui &mundum imperio sto ex commissione Conditoris gubernat vastissimos caelorum globos sine labo perenni motu versat . Theod. Perge itaque uti coepisti Euris Auentibus iter tuum urgere . O Colai I
157쪽
Cap. I. Iter Submarinu m. I 3I
quanta per vitreos hoste parietes in Oceano monstrata, video , quam piscium spectacula , quam innumerabiles natatilium exercitus Umiel. Omnia haec magni maris foetus sunt hucusque hominibus inco. gniti . Theod. Siste parumper Cosmiel , quid hoc monstri, ecce video ante me ad instar montis ambulantis molem ; estne possibile etiam scopulos rupes. que in mari mobiles esse λ Cosmiel. O quam luderis Theod4dacte i Non hic mons est, sed Balaena seu Coe. tus ingens, quorum haud exiguus in hoc Oceanio regno numerus stabulatur. Theod. Rogo te mi Cos mi et , ut ad eius figuram & magnitudinem propius considerandam aliquantum vicinius me sistas. Cum l. Fiat . Theod. Certe quidquid tu dicas mi Coimiel,
ego montem hunc sine radicibus natantem , non coe. tum comperio, ingens enim hic in eo antrum video, cerno veluti duas arbores vertici insistentes , serti una ex earum insularum numero est, quas natantes vocant . Video quoque graminibus & herbis marinis una cum saxis arena mistis latera eius mirum modum exasperata ; ecce & aliud signum , corallinam plantam e latere emergentem, ecce hic pratulumis quoddam comparet, alga herbisque marinis refertum.
Nec desunt huic prodigiosae moli congesta iniertaque omnis generis ostrea & conchilia. O mi Cosmiel quid modo video ὶ duas ingentes rupes ad instar carbunculi seu pyropi fulgentes ; o quantum de solumen sundunt i o quam mirum phasma i CUM I.
Sat apparet mi Theodi lacte, te necdum mirabilium . R 1 muri
Balaena mollistis lassar. Deseriptio Ba. lena.
158쪽
mundi notitiam habere , dum tam pertinaci nutus tui ductu , quae vere bellua marina est, tu montem, aut insulam natantem putes. An non vides antrum
illud, quod tu speluncam montis putabas, id apertum fluctum balenae hiatum esse TDeod. O prodigium, o miraculum i dic ergo quare semper illum apertum habet, & cur ita plenum piscibus reperto Z C misi. et C. ,- llua haec plurimo semper ob corporis sit va-
&annome. stitatem nutrimento indigeat, dies nocte ue ad susficiens sibi alimentum comparandum, selitae venationi intendit, & quoniam occulto naturae instinctuos in venatione semper apertum habet, pisces sorte fortuna obvij, di ipsi vana imaginatione elusi, dunti id rupis cuiuspiam submarinae seramen putantes incautius ingrediuntur, naturali belluae astutia decepti , captique in praedam simul & escam cedunt is . . seniosi venatoris . Quod vero te moueant gramina, ,erbae, crystallinus frutex & similia quae ab externa corporis bellu ini superficie excreta cernis, fiteor admiratione non carere apud eos, qui sapientissimi Coa ditoris opera non explorarunt. Quare tu ubi huiua vegetabilis adhaerescentis foeturae causam cogndris, Viae helha mirari desines . Cum enim uniuersum belluinu
' corpus ingenti viscositate ob pinguedinis adipisquo
abundantiam polleat, accidit, ut certis temporibus, locoque in sendo maris opportuno intra algarum , caeterarumque maritiarum stirpium stratum , veluti in congruo sibi ac delicioso prato, siue veneris ex
plendae gratia, siue summae prurigini qua subin
159쪽
agitatur remedium quaerens, se volvat reuoluatque scuiusmodi locus cum arena, saxis, conchilijs, ostreis similique fundi maris progenie resertus sit , certum
est illa intra viscosam pellis bellu inae scabritiem conglutinata , tandem veluti in pingui & viscose limo ,
quo belluae corpus imbutum est , cum ingenti incremento saccessu temporis in petrosam sobolem salsugine maris indurescere , atque haec causa est cur M. si iam tot plantis & conchilijs testaceisque animalibus cooperiam videas: quas vero binas arbores in vertice notasti, illae arbores minime sunt, sed spiracula bel-l , quibus aquam nunc attrahit, nunc immensis diluuijs denuo aeri commissa evomit; quos de indo examicos putabas scopulos, illi nihil aliud quam ocru uae sunt, quibus innatum sibi lumen vibrat , tum ad necessaria pabula in caliginosis pelagi fundo
comparanda, tum ad illisionis contra 1copulos peri. cula nisce binis veluti praeuijs lucernis ad obuiorum impedimentorum ossendicula , insita sibi ut dixi luce propria commonstranda, mira Dei optimi maximi Prouidentia, & singulari naturae munere illi concessa subsidia ; quibus si careret, ei haud dubie pereundum
seret, tanta mole motu suo intra aquas vel ad primam cautium allisionem, haud secus ac naui impacta, fatiscente. Atque haec est ratio cur talis bellua, terr in indum aestres & scopulosas oceani partes cane peius de angusta dii metuta
periculorum exantiandorum probε sibi conscia Q. giat, unde late patentis Oceani medio, & fundo planiore nullis scopu lis exasperato gaudet: ne molli
160쪽
Nauieula seu eea Baletiae in. stetitur.3 stiae interiora exi=loratur, de explieatur eius eonstituistio interna .
ribus ventris partibus illis illisis , exitium sibi excto vulnere adsciscat. Theia O quam miranda mihi narras. Sed roso te mi Cosmiel, ut hiatus bellu inifabricam propius mihi monstres , nulla enim re malo. ri admiratione me captum dicere possum . Cosmies. Non hiatum tantum tibi desideratum ostendam , sed& te per eum ad interiora ventricosi domus penetralia ducam , ut nihil sit quod te lateat. Agedum pergo, a bellua nihil tibi timeas; ego enim sum, qui ei imperiosa licentia fraena iiiijcio, & ad libitum meum
quo volo dirigo . Theod. Uix dixerat, cum ecce agitata nauicula monstrosum intramus hiatum, & dein
de per faucium gurgustia, veluti per angiportos quos
dam in late patentem quandam interioris ventris cryptam aquis offusam penetramus. Vbi tam excessivam caloris vim sensi, ut intra fornacem me constitutum putarem. O Cosmi et quo me ducis, quid vehemens ille aestus quem sentio, portenditZ quid magni illi vitalium membrorum loculi. cosmisi. Hic aestus est natiuus belluae calor, ad concoctionem nutrimenti , quo valido indiget, a natura datus. Sed iam aduerte ad singula quae tibi monstro. Vides in gentia duo illa foramina, palato ad instar caminorum longo ductu seras prominentium Z Theod. Video. cosmiel. Haec sunt illa duo spiracula, quibus aquarum ingentem copiam, nunc attrahit, modo evomit.
Videsee dentium ordines 3 Thcod. Video, sed nolumihi hi dentes animalis, sed connexa in ordinem scopulorum acumina videntur; palatum instar fornicis crypta: