장음표시 사용
191쪽
nes interpositae in integrum restitutione petita rescindi possunt. l. I. c. si adver transact. arg. l. o. l. s. h. t. Philippus Imp. auctor b. Lo primus omnium Imperatorum operta professione fuit Christianus, si audimus Zonaram. vid. Corasium M. misc. a I. ubi Zenoni Imperatori o. s. C. de natur. liber. & Melchiadi Papae cc. futuram. 6. q. I. ἀνι ρησἰοις vitium objicit, quod Constantino hanc tribuant gloriam. LEX. XI.
Transactio, qua fideicommissi consequendi spes, albquo accepto, remittitur, non rescinditur, ne quidem setatis beneficio, h. l. Finge. Pater duos habens filios, heredes eos instituit, ac reciproco obstrinxit fideicommisso, ita nempe, ut qui prior decederet sine liberis, portionem suam superstiti restitueret. Mortuo patre, hi fratres transactionis ministerio spem illam obtinendi olim fideicommissi sibi invicem remiserunt: jam alter fratrum, C anus miles, transactionem rescindi postu. lat, dicens se laesum esse-circumventum. Quid juris ' Imperatores hanc transactionem jubent esse ratam, quam ne quidem in integrum restitutionis remedio ex causa aetatis, infirmari permittunt. h. l. Intelligi enim Oportet, ita subveniri minoribus, non si quid gesserint, sed si ita gesserint, ut etiam sint capti, L verum. I ι . g. sciendun. s. D. de minor. quod Impp. ostendunt in proposita specie non contigisse, his de causis : quia
quantum unus dedit alteri, tantum ab eo vicissim retinet: utrinque votum captandae mortis alteriuS removetur , eoque fraterna pietas δέ concordia retinetur. Dixit egregie Horatius: Z Vivet
192쪽
stium, maritum & uxorem habita transactio, rescinditur ex causa metus reverentialis, qui dicitur PiBoerius docet isto : Metum reverentialem cum enormi laesione conjunctum sufficere transactioni rescindendae: vel si pater, maritus sit frontis hirtae, torvae ac minacis in liberos,uxorem. Subjicit quas. tor .hunc metum etiam per ionjecturas & indicia probari, quod alias dissicilis sit metus probatio: maxime si uxor queratur, passam se amcana verbera, clausoque cubili. Videtur hic aliquid tribuendum arbitrio judicis. Mornac. h. Costat . inc s. D. tauod met. c. HotOm. cons. r. Inter dominum l&servum interposita transactio, est irrrta, h. n. in . G. c. Anserv.prosuo fact.LΕx. XIV.
Contraria conventioneTransactio rescindi potest,causaque ex integro agi:etiamsi res desierit esse integra. h. Ll. ab emptione. 3 δ. vers. nec quicquam interest. D. depact. Opp. Lites consensu finitae, sopitae, suscitari non postlint. LIι. Las. h. t. Resp. Recte: invito adversario non possitnt: sed consentiente adversario quominus ex in tegro de eadem re agi possit, nihil est impedimento. Opp. Rem ante judicatam non potest abolere sententia posterior. l. I. C. Auand. provoc. non es nec. Ergo nec transactionem conventio contraria. Transactio eniA comparatur rei judicatae. l. ao. C. h. t. Resp. Transa
Quaeritur hic, An actio transactione remissa, resu
scitari possit 8 Species haec ibi proponitur: Hereditatis , Z a . Peti
193쪽
- Actor, qui acceptis a reo pro remissione litis decem, pristinam movet actionem , eXceptione transactionis submovetur. An etiam accepta reddere compelletur Neg. h. l. Nisi reus incontinenti ea, manente transactionis
placito , id est, salva transactionis exceptione) in hunc eventum sibi reddi fuerit stipulatus, h. l. Confercis. eq. D. h. t. LEx. XVIII.
Transigere vel pacisci de crimine capitali, excepto aduLrerio, prohibitum non es: in aliis autem publicis criminibus, quae sanguinis poenam non ingerunt, transigere non licet, citra fas accusationem: Quam l. Graeci interpretes Ba
constitutionis partes. Prima: Licita est transactio de crumine capitali, excepto adulterio. Secunda: Prohibita est transactio de crimine non-capitali. citra accusa-gionem dc poenam falsi. I. Criminis appellatione hic intelliguntur non tam
-tum crimina publica , verum etiam extraordinaria , cum D. de pravaricatonam & horum alia sunt capitalia, alia nec-capitalia. sunt quaedam. p. D. de extraord. crianis. l. hodie. I I. D. de poen. l. r. 9..ult. D. adn. juc repe M. Lsacrilegi. 6. D.ad Lbul ecul. Ladversus. s. D.desepulch. viol. Diff. Bachovius comm. ad tit. 1 .i transact. c. a. de Obyecto transactionis. n. I a. addita ratione quae
194쪽
omnes, qui non impetrata abolitione ab Accusatione
desistunt- l. r. g. . ct ro. l. θ. D. de Sc. Turpili. Transactio autem non est justa impetrandae abolitionis causa, La. C. de abolis. quam perperam Bariolus & alii restringunt ad crimina non capitalia r nam ead. l. a. Im. peratores jubent in reum inquiri: non fieret autem in- . quisitio, si crimen non capitale verteretur , quippe de quo transigens reus habetur pro victo, d. l. ult. depra. varie. Opp. Ratio transactionis in accusatore obtinet etiam post institutam accusationem , nempe periculum sanguinis ob metum poenae talionis, si crimen non probaverit. Resp. Hactenus dispar est rei S accusatoris ratio. convictus criminis reus cujus est postulatus, mortis supplicium , subiri cogitur c accusator vero probationibus desectus, non statim Tationem patitur, sed ita demum si calumniae damnatus fuerit. Neque enim qui non probat quod intendit. illico calumniator intelligitur, sed qui dolo malo falsum crimen
obhcit, i. r. g. sed non utique. s. ctseq. D. d. t. ad SCTurpi I. l. r. l. ult. C. de calumn. l. fusibin. I 6. C. Ex quib. caus in m. irrog. Cicero pro S. Roscio: Innocenses quispiam , suspicione tamen non caret: ei qui hune
accuset, possim aliquo modo ignoscere, cum enim aliivid habeat quodpositi criminose ac ussi ciose dicere, aperte ludificari se calumniari sciens non videatur. .: Transactio accusationem criminis perimit, non crimen: idcirco repeti reus a magistratu, vel ab accusatore quovis alio potest', d. l. a. C. de abolit. LI. C. proquib. causserv. Privatorum pactione publica coercitio non porest tolli, d. l. s. depact. dotal. d. l. p. g. si pacificar. i M. D. depact. Et Reipublicae expedit, delicta nocentium non esse impunita, a. L . l. ita vulneratus.
195쪽
riti alicujusInterpretis sunt, vel Triboniani compilatoris, aptantis Diocletiani legem novae Constantini constitutioni, ut viris doctissimis, Brissonio, de adulter. c. a. Cujacto d.c. O. O ip. ob pen. Oao. obfi8. O Fabro a. ψH.a o. placuisse video. Quae autem exceptionis ratio p Cur de adulterio transgere nefas Quia olim adulterium non fuit capitale, i. si quis viduam. M. D de quaest. l. ex eo. ιδ. D. de testib. itaque transigi de eo non poterat h. n. c ver in altu. & quamvis poena adulterii hodie sit capitalis d. yo. g. item lex. . . IV. de pubi. Dd. nulla tamen lege effectum est, ut abrogata illae exceptione, de adulterio pacisci liceret: nempe quiα turpe visum, matrimonia civium quasi venalia esse.
lenocinii crimine maritos impiari, supponi spurios, incerta & probrosa sobole civitatem repleri: Cujac. d. Cpen. Alc. .paradox.δ. Donelle h. n. r. Duar. adiit. D. de trans .c.a. Contra non esse excipiendum adulterium,
colligat quispiam ex L si maritus 1 s. g. s. D. de adulter. Ubi Ulpianus ait, patrem Sc maritum, si negaverint,
se accusaturos, non esse audiendos postea , accusare
volentes. Quod quid aliud, quam transactione renuntiare accusationi adulterii' Resp. Imo longh aliud est, Negare, se accusaturum adulterii, aliud, transigere super adulterio, id est, pretio accepto accusationem adulterii omittere, quod prohibitum. Sed si gratis remisa sit injuria ab eo qui precibus exorari se passus est , in legem non impingit pactio, d. l. t s. cap. g. plectitur. a. eod. De Stupro quoque transigere non licet quia capitale crimen non est, d. g. itemsex. M. ideoque ad secundam partem h. l. pertinet. Nec de Incestu licet. Si enim cum adulterio vel stupro sit conjunctus, idcirco de eo transigere vetitum, quia nec de solo adul-. Aa terici
196쪽
terio vel solo stupro transigere licet ut dictum. Sive oro per matrimonium quis incestum commiserit, veluti amita vel matertera dum uxore: aut si quis cunicognata meretrice commisceatur, tunc ideo transactio prohibita est, quoniam iste incestus non est capitalis Nov. I a. e. I. De Raptu similiter, si adulterium vel stu-Prum cum eo conjunctum, transigere non licet. Sivero intra abductionis finem substiterit Raptus, quoniam& hic capitalis est ex constitutione Lun. C. de rapi. viris gin' transigi de eo poterit. h. L Parentes autem utroque casu cum raptore transigere prohibentur, quia deportatione ob eam rem plectuntur, ex lege Iustiniani d. q. un g. pen. in Gn. Cui Obstare videtur l. qui coetu. 6. g ult. D. ad L.jul. de vi pubI. ubi pater mulieris raptae pre- ' cibus exoratus injuriam remisisse legitur: nulla improbantis JCti nota adjecta. Resp. Aut huic Marciani responso derogatum per d. I. um aut dicendum, factum ibi proponi,non jus aut verius, non de transactione loqui legem, sed de precibus elicita injuriae remissione. De αιυδενοι ι sive pathico scelere dimim Exercitat. ad Pandectas. Haeresis quo casu capitalis est in Parricidium, crimen laesae majestatis neque verbis h. l. ry neque mente &sententia excipiunturia Manent igitur stib regula. Opp. Qui conscii fueruut parricidii, puniuntur' Loia D. ail L. pom. de parris. Ergo transi-sgendi facultatem nullam habent. Resp. Per conscios in d. l. θ. non intelliguntur, qui cognitas quoquo modo insidias reticuerunt, sed qui consilii scelerati fuerunt participes. Filius equidem qui non indicavit
patri instans periculum, punitur extra ordinem, I. a. d. Extraneus ob eandem causam non punitur. Opp.
Conscii criminis Majestatis, generaliter, vel ob so-
197쪽
Iam reticentiam, etiamsi nulla societate factiosis fuerint j tacti, puniuntur, et s. g.pen. Oult. C. ad L. Iuc Mai. Ergo transgendi potestas eis non concedenda. Resp. Diocletianusbacn.Lia transigendi licentiam non negat
in crimine Majestatis : Lex autem illa Arcadii & Honorii, recentior, negare videtur. Aliter respondet Pa
6. Sequitur secunda pars huius I. I s. De criminiabus publicis non-capitalibus transigere vel pacisci dato pretio non licet, Mquia non vertitur causaSanguinis, d. l. ult. D. de pravaris. D. D. de bonis eor. qu. Reus contra si transigat. pro convicto habetur, sive ante, Gue post institutam accusationem transigat , d. l. ult. Ac- sator post institutam accusationem transigens, incidit in Sc. Turpillianum, LI4. accusationem. I. ct Io. D. ad SC. Turpist. Ante institutam accusationem transgens, non
incidit quidem tin SC. Turpillianum . quoniam
destitisse videri non potest, qui non accusavit, L quaestum.1. eod. incidit tamen in legem Corneliam de falsis. cum enim lim loquatur de eo , qui ob dicendum vel non dicendum testimonium pecuniam acceperit, i. I. I. ct D. ad L. Corn. de sis verisimile est, eum etiam comprehendere , qui ob accusandum vel non accusandum pecuniam acceperit, ut recth colligit Alciatus com. ad h.t. n. a. ct seq. Atque id significatur
postremis hujus constitutionis verbis, citra fas accusa rionem, id es, sine falsi accusitione: hoc sensu: De crimine publico non-capitali transigere non licet, sine falsi accusatione, quin qui transigit, crimini & accusationi falsi sit obnoxius. Ita frequentius particula, citra, accipitur pro . . sine , apud purioris . seculi scriptores Latinos, es juris nostri auctores , l. cum dos. r. D. δε
198쪽
pata. Lia l. Zebitor. I p. D. de compensat. I. pro herede.ao. g. . in M. D. de acquir. hered. l. t. g. r. D. 'H. r. D. curat. Dr. Et ut Justinianus eXceptionis modo hanc voculam usurpaverit pro, prater, I un g.a cedit. C. de rei uxor. act. Diocletianus tamen Sc Maximianus, auctores h. l. Ity. nativam dc genuinam ejus significationem constanter retinuerunt. Lol M. I p. C.
de furt. C. sentent. res. Quin Sc Justiniantis ipse,
cura, posuit Pro ,sine,in L ult. 3. s.v. filiis c. de bon. qualib. t. magnam. Ia. C. de contra jul. Qua usitatior est hujus vocis notio, in nostra hac constitutione servata.
Proinde falli eos & errare puto, qui docent: docendautem plerique omnes 9 his verbis, citra falsi accusationem , a reliquis criminibus non. capitalibus excipi crimen falsi, de quo transigere liceat. Imo nec de falsi crimine transigere licere, adeoque hoe crimen excipiendum non esse , luculenter probatur ex d. Lult. v. de pravarie. In O M NI B V S causis, praterquam in S AP G VINE is qui delatorem corrupit , ex Scio pro victo habetin. In omnibus Causis, quibus Sanguinis poena cessat, qui transigit, pro victo habetur. Assiimo ex sententia Adversariorum. In falsi accusatione jSanguinis poena cessat, I. I. g.poena. ID. ad L. Corn. de fag g. item lex cornelia r. Ins. de pub jud. Quod autem quidam respondent, In omnibus, d. tuli. positum esse pro, pene in omnibus M Parum promovet aut persuadet. nam ctim Sanguinis causae tantum excipiantur in d. ult. 9. LI. D. de bon. r. nemo nomvidet, ea crimina quae sanguinis Poenam non ingerunt,. manere sub regula, quae de iis transigi vetat . Tum inconcinna est oratio: in omnibus' pene causis praeter
quam in Sanguine. Particula, pene, excipiendi vim habet
199쪽
bes Quid autem opus, excipere causam sanguinis, quae jam estet excepta 8 Igitur iidem interpretes, clim exiguam di hac responsione haberent confidentiam confugerunt ad incrementum juris , tanquam ab eo iure, quod Ulpiani tempore obtinuerit , postea fuerit receini m. Sed nondum probatum, Diocletianum& Maximianum his verbis , citra sese accusationem kerimen falsi voluisse exceptum. Nec profecto ulla idonea reddi potest ratio, cur falsi crimen excipiendum sit: quod qui inter Adversarios sunt cordatiores, ingenue fatentur, confutatis insuper rationibus, quas alii reddiderant. Ad L ipsesigniscn. . c. ad.L. Corn. ff. t. piata. a. C. de his quae ut indign. l. pen. C. h. L qu
hus fatis aperte doceri autumant contrariae sectae magistri, de falsi crimine, etsi capitale non sit, transg, posse, respondi Exercit. ad Pandectas. Atqui & Graeci, inquiunt, crimen falsi excipiunt verbis, χωος ἔ-
ιατρο υἰν τ οιαν, ομως ε5 Πν ολ αυτῶ - ο renis en crimen licet non habeat poenam janguinu . tamen de eo siuet transigere. Cum autem Graeci,
inprimis auctor Basilic , Justimani seculo propiores
fuerint, verisimile esse, eos sensum quoque novarum constitutionum, quae in Codice Iustiniani relatae sunt, rectius assecutos esse. Verum Graecorum auctoritas huic rei fundus esse non potest: utpote qui Romanae dictioni, eitra , cujus veram ac propriam notionem Diocletianus tenacius servaverat, ut dictum, novam insolentemque significationem sequioribus seculis opinionis errore adjecerunt, petentes τo G ἀρχῆ in reddenda ratione excipiendi criminis falsi, versiculo, το
200쪽
ρ τ πλα γυψας, &c. Saepissimh Graeci, cuin mentem conditorum iuris plerunque non assequerentur, veras legum lectiones turbarunt: quod furibus post alios ostendit Merillius in variationibus Cujacii. o si. ob a . Et ita Gregorio Thaumaturgo verba legum Romanarum praeclara quidem, sed dissicilia perplexaque videbantur, in oratione Panegyrica ad Origenem Praeceptorem suum, his verbis: Omς--τοὶ
Σημοιο μενν ι-ο τ ἐξουGα τῆ βααλοι ν φορ ιν I όμως εμοι id est, prudenter scripta lc. leges o ct accurato judicio,varia praeterea ct admirabiles ut paucis dicam, Graeca eruditione refert imae : conceptae autem ct traditae Romanorum lingua , terribili illa quidem O superba , ct pr se ferente imperium quod obtinent , molesta tameu
7. Privatorum delictorum non est facta mentio in h. l. ιδ. Unde dubitatur, an de his. transigere liceat' Siquidem civiliter agatur, & res sit dubia ,s transigere licet. Qui, inquam, non-manifestam turpitudinem dato pretio redemit, sed in causa dubia potius transigere quam injuria judicis vinci sustinuit, non fit infamis : Qui autem furti, bonorum raptorum, injuriarum ita pactus est, ut datis nummis manifestam tur pitudinem redimeret, ex edicto praetoris notatur infamia.LT L si. g. pactusque. s. D. de his qui not. infans. ι ιδ.
8. Caeterum Transactionem,quae moribus hodiernis inter homicidam de proximas personas hominis cam fieri solζt, majores nostri vocarunt x Sunium & Sonium,