장음표시 사용
681쪽
L. in contractibus. XIV. princi
Exceptio non-numeratae pecuniae est temporalis: ci , cum scribitur biennio continuo, quo eXacto, non est locus huic exceptioni R L princ. i. si intra. δ. h. r. rit. -- sit. de liter. oblig. Habet enim Chirographarius quod sibi imputet, cur intra biennium Chirographum vel cautionem non condixerit, condictione sine causa, L squasi. 7. h. t. l. uo. C. de condict. ex leg. Opp. Exceptio. Nes sunt perpetuae, I s. g. ult. D. dedol. mal. ct mei. emcept. Resp. Sunt pleraeque 3 non omnes. Quaedam sunt temporariae, ut haec eXceptio non numer. pecuniae. d. l. 14. Exceptio de peculio, l. 3 o. g. annua. s. D. de
pecul. Exceptio non- numeratae dotis. nov. ι oo. c. l. a. de aliae nonnullae, i. s. C. de dot. caul. l. ι x. g. hoc in terdictum. s. D. uod vi aut H. Opp. Exceptio doli est Perpetua, d. l. s. g. ult. Cum hac autem exceptione concurrit exceptio doli, l. s. h. r. Resp. Perpetua est doli exceptio, scilicet, specialis, cui tum locus, cum in ipso contractu dolus est admissus g. I. Inst. de excepi: de quo non est sermo in a. l. s. Non enim dolo & calliditate cautionem a debitore extorsit creditor, sed ultroeam emisit debitor, spe potiundae pecuniae. Summoveri tamen potest creditor intra biennium exceptione doli generali d. L 3. quae ex omnibus in factum exceptionibus oritur: quia dolo facit, quicumque id, quod quaqua exceptione elidi potest, petit. nam etsi inter initia nihil dolo malo facit,attamen nunc petendo facit dolose, i. a. g. ct generaliιer s. D. d. t. de dol. mal. O met. excepi. Haec exceptio doli generalis illarum exceptionum, cum quibus concurrit, imitatur naturam; adeoque concur-Oo oo 3 rens
682쪽
d. l. 3. Iunct. cum h. s. l. i. . Sed quid si debitor post biennium probare sit paratus, pecuniam sibi non esse numeratam, an est audiendus Θ Audiendum censet communis Doctorum Schola. Verum haec doctrina & ve bis constitutionum & manifestae sententiae repugnat. h. l. ι . pr. O g. a. in m. d. t. s intra. I. d. tit. Inst. de ii rer. oblig. arg. l. . C. In quib. caus in integ. res it. Post biennium pecuniam exigens creditor, dolo non facit, quia petit ex confessione debitoris, biennii silentio confirmata. Opp. Illicitae exactiones sunt prohibitae, i. f. pr. D. de of . praef. Illicite autem creditor exigi pecuniam , tanquam numeratam , quae numerata non est.
Resp. : Illicita est exactio, exigere pecuniam, quam
constat non esse numeratam: at ubi Controvertitur, an
sit numerata, creditori potius habenda fides, quam debitori , qui confusioni suae, biennali flentio roboratae, stare cogitur. Haud vero simile est, eum passurum fuisse, ut chirographum tamdiu apud creditorem esset, si pecunia non fuisset numerata. Opp. Lapsus biennii non adimit debitori, nisi quod prius ex biennio habuit, arg. t. non 8 es aοδ. D. de R. L At intra biennium habuit tantum immunitatem ab Onere probandi. l. 3. h. t. Ergo hac solum post biennium adempta, relinquitur ei eadem exceptio quam prius habuit, dummodo in se siricipiat onus probandi, pecuniam lsibi non es e numeratam. Resp. Falsa minor. Biennium ei duo tribuit,
exceptionem non- numer. Pecuniae, & jus transferendi oneris probandi in creditorem d. l. s. Utrumque ei aufert lapsus biennii, h. l. ι . Opp. Dictum supra, Creditorem condictione sine causa obstrictum esse redde-
683쪽
De non-numerata pecunia. 6 6 3
re cautionem, l. r. h. t. Condictiones autem sive actiones personales sunt perpetuae, i. a. pr. C. de consti pec. L I. g. L. Cin annal. except. Res p. Post biennium non competit haec condictio sine causa, quia jam causa debendi subest, debitore obligato ex literis r hoc considerato, pecuniae numerationem non esse factam et qua
hypothesi admissa, debitorem ex litens, ex Ahirographo
conveniri, manifestum est, Iir. IV. de liter. Obl. Do-neli. in d. l. δ. n. ι . seqq. BachOV. not. ad Treui vo r. Dis. XX. th. a. bi. P. Quam literarum obligationem nova legislatio agnostit. h. l. I . d. tit. Ins. obsoleta illa obligatione, quae per scripturam Olim contrahebatur, d. tiis. Inst. Borch. de Mutuo. c. I. u. sit. seqq. ubi reddit rationem, quare ICti in Pandectis non meminerint literarum obligationis. Opp. Durum, eum condemnarI,
qui nullam se pecuniam accepisse liquido probare p0test. Resp: Licet hoc durum sit,lex ita scripta est. l. ρro - θexit. ra. g. I. D. IPui se ex quib. cos manumiss Et damnum non sentit quod quis sua culpa sentit, i. quod
quis. ao 3. D. de R. I. Donetl. in d. t. s intra. δ. n. as. Oseqq. qui tamen in eo fallitur ad eand. l. δ. n. Is .. quod eXceptionem non-numeratae pecuniae illo ca su perpetuo
sub onere probandi admittit post biennium, si non chirographum dederis, sed stipulanti pecuniam promiseris: quae sententia manifeste impingit ing. idem juris. t. Inst. d. t. de exception. Sum sane certi quidam casas, quibus haec exceptio etiam post biennium auditur, h. l. ι . iu . pr. vers. scilicet. Minoribus enim XXV. annis hoc biennium ipso jure non currit, L ult. c. In quib. causin integrum restit. nece f. non es. Majores adversus ejus
lapsum ex justa es: probabili causa in integrum restitui
684쪽
possitnt, L 1. D. Ex quib. cau maj. Reliqui denuntiatione, vel si absit creditor, contestatione apud Judicem competentem facta, consulere sibi possunt, de praescriptionem biennii interrumpere, da. simra. 3. LFpraesens. ai. c. de epise. aud. h. I. I g. - . Et mores hodierni etiam post biennium admittunt hanc exceptionem, si modo. debitor probandi onus in se- suscipiat,pecuniamsibi non
esse numeratam. Schneid. in tit. In l. de tit. Obl. n. M. Argentrae. ad cons Britan. art. a Io. verb. dedans deuxans. Grol. 3. manu . s. Rebusf. de chirograpb. ched. recogn. an. a. m. I. Quo probato, actori probe objicietur quod est in Evangelio: οπου ουκ εσπε arra metis, ubi non fecisti sementem. g. I. Tres hic proponuntur casus, quibus haec e Ceptio omnino non auditur, nequidem intra biennium a. si agatur ex instrumento depositionis certae rei, cer- .raeve pecuniae, h. g. Scripsit depositarius, pecuniam aut res alias apud se depositas esset ex hac cautione conventus, stare consessioni suae cogitur, exclusus abeX-ceptione rerum non-depositarum, L g. r. Quia nulla ex deposito ad depositarium redit utilitas: unde vero simile non est, illum falsa confessione se onerare voluisse.
Don. Rag. LII. Adversus publicarum functionum securitates non potest opponi eXceptio non-num. pecuniae.
h. g. Publica functiones sunt tributa & vectigalia. S
curitates sunt apochae. Publicanus , exactor tributorum& vectigalium , data apocha professus est , solutum
sibi esse tributum, vel vectigal: Stare is quoque com fessioni suae debet, nec defenditur exceptione vectigalis non soluti, h. g. quia nullum exactoris commodum versatur in his pecuniis: ideoque non est vero simia
685쪽
De non- numerata pecunia. Jsimile, illum scripturum quod non acceperit. An autem illa cautio Δ professio publicani nocet fisco Z Re
stri, utrum debitor solemnem apocham & cautionem ab eXactore acceperit, an privatam exactoris. Cyn. Sichard. Don. h. IIl. Marito, qui post confectum dotale instrumentum cautione emisia confessus est, dotem sibi esse numeratam , denegatiar exceptio non . numerata dotis h. g. i. Atqui Iustinianus alibi marito non negat hanc exceptionem, si spe numerandae dotis instrumento caverit, dotem sibi solutam, quae soluta non est, h. l. ι4.
g. uli. in D. l. ult. C. derit. caul. non num. nov. lo . c. I.
a. Resp. Maritus, post confectionem dotalis instrumenti, nova cautione confessus, se dotem accepisse, quia iterata cautione fidem prioris agnovit & confirmavit, hanc exceptionem habere non debet, h. n. g. I. Magnavis est geminatae confessionis, ut dictum supra ad iit. deSc. Vesidano.'At maritus, qui initio in dotalibus tabulis, ante nuptias interponi solitis,fassus est, dotem sibi numeratam, quae numerata non est, juvatur hac excepticne. h. l. t . g. .d. l. ult. d. nov. Ioo. Accurs. Don. Ragueli. h. Zanger. pari. s. de excepi. c. r . n. s. Caeterum prae ter casus enumeratos sunt adhuc alii, quibus exceptio non numer. pecvn. cessat, ut si agatur ex cautione apud argentarios facta, nov. I 96. e. ult. Edicto Iustin. 7. item
si testamento. aut Codicillis, aut inventario consessus quis sit, sibi pecuniam esse numeratam, heredi deneganda eXceptio, ut Dd. communiter censuerunt recte, arg. l. i. c. d ais casi adb. leg. l. t 3. h. t. L ult. C. arbitr. t. Testatores suprema ordinaturi , quoniam rerum suarum statum curatius rimantur, religiosius & sanctius omnia affirmare solent: Nec credendum , testatorem
686쪽
id affirmaturum fuisse, nisi vere debuisset, propter limredes, quia in exonerandis theredibus faciliores sunt is
statorum voluntates, i. o I. g. 3. D. deleg. a. Moller. I. semes. . Zang. d. e. δή. Gom eZ. a. var. re .. n. F. Argent. d. art. a So. Verb. , obligation. n. a.
Cautionem apud argentarios factam Giphanius, d. t. 13. trahit ad consequentiam, ut, quoties creditori instrumento publico cautum est, toties cesset cxceptio non numeratae pecuniae. Quod ita temperandum videtur, Si praesente debitore confectum sit instrumentum, testato, testibus adhibitis; aut apud judicem, constituto Judicio, sive, ut Argentraeuslloquitur, cit. Le. confessio facta sit lin forma jurisdictionis contentiosae, judice cognoscente. Quid si compositum sit instrumentum arentigiatum P Uerissimum, dari adversus id exceptionem non- numeratae pecuniae, arg. h. l. I . pr. Ol. . eod. & impediri novi nom, i. e. adjudicationem fiduciariam. GomeZ. d. e. 6. n. s. Rebuff. d. art. a. n. ρε. or 6 F. Coler. de process execut. lib. I. c. to. N. I. Sand. r. Decis 3. des s. Fachin. a. contr. δ . Harim. Pistor. o. quast. ι a. Est autem instrum. Guarentisiatum
ejusmodi Scriptura, qua debitor paratae executioni se subjicit, ac creditori, pecunia condicto die non soluta, potestatem facit solvendi sibi ipsi, sicli nitu allem dem sob in Elulaenex Zuileheti machm. Dictum aquar-dia .i. securitate, quam creditori haec clausula praestat: arentigiare, seu Parentare, voce Longobardica, est defendere, securum praestare, e. r. de lege Conrad. Quid si inter Mercatores agatur, an mercator mercatori objicere potest exceptionem non- numeratae pecuniae'
Quidni ' Mercatores singulari hactenus jure uti, nus
687쪽
s. si jussere. D, dejureyur. Gr ene .g a. Exceptio pecuniae non- solutae post triginta dies non potest opponi. h. g. Finge: creditor, spe futurae solutionis, apocham dedit debitori: ut humani creditores ossicio quandoque malunt eblandiri solutionem, quam judicio contendere. Debitor, accepta apocha, disseri solutionem. Poterit creditor intra XXX. dies
queri de pecunia sibi non soluta, vel condicere apo- Cham , vel replicare de pecunia non-soluta. h. g. Intra diem tricesimum querens, probationem solutae pecu niae debitori injungit, ut contrariorum ratio postulat,arg. l. s. h. t. Heres creditoris intra residuum tempus queri potest, arg. l. t. h. t. Denegatur vero ei ceptio pecuniae non solutae, si creditor testamento confessus sit, sibi solutam esse , t. t. ibique Glos. C. de fas. causat. leg. Moller. d. loc. Rebuff. d. art. a. n. s. Zanger. d. c. δ . n. ro. Quid si fideiussor, apocha sibi a creditore data, actione mandati agat adversus debitorem, an debitor excipere potest, pecuniam solutam non esse' Potest, etiam post diem tricesimum: dummodo probet,
creditorem fidejussori actionem remisisse, vel pacto, vel acceptilatione, vel alio quomodo, idque animo donandi: adeoque pecuniam non esse solutam: Cum enim hoc casu fidejussori nihil absit, nec actionem manuati habeat, consequens est , apocham debitorj non P p p p a nom
688쪽
nocere, quandoquidem non aliter debitor fide jussori est obstrictus, quam si pecuniam solutam esse constat, aut, ea non soluta, fidejussori quid abesse. l. idemque Io. g.
ult. l. Iι. l. I a. pr. junct. I. Iulianus I. princ. D. Mand.
9 3. Si debitor post biennium opponendo excepti nem non numeratae pecuniae, jusjurandum actori deferat, non est audiendus h. g. Debitor post biennium, intra quod questus non est, pecuniam sibi numeratam non esse, actori defert jusjurandum, an actor jurare cogitur, se pecuniam numerasse i N. h. g. Idemque juris est in creditore, sit post triginta dies debitori deferat jusjurandum , non cogitur hic jurare, se solvisse pecuniam. h. g. ItaqueJudicatum in Suprema Frisiae Curia, teste Sandio r. decis tit. Ir. de . s. Opp. Manifestae turpitudinis est, nec jurare velle, nec jusjurandum referre, i. 33. D. de jurejur. Resp. Id cum hac exceptione est accipiendum, Nisijusta subsit causa recusandi juris jurandi. Inter alias recusandi juris jurandi causas, etiam haec est, Si ei deferaturjusjurandum, qui de ea re non cogitur judicium suscipere. I. generaliter. ra. g. An autem a. c. de reb. creae Don. Sichard. h. De sententia g. . dixi ad princ. h. l.
L. XV. Etiam creditoribus, quibus a debitore res pignori
sunt obligatae, datur eXceptio no numeratae pecuniae, h. g. Finge: Ante annum scripsisti, spe numerandae Pecuniae, te a Sempronio mutuos accepisse aureos decem, & in eam rem omnia tua bona pignori ei obligasti:
689쪽
De --numerusia pecunia. 669hodie ab alio creditore,Titio,revera mutuo'tibi dati sunt aurei decem, eique rursus omnia tua oppignerasti: Hic posterior creditor convenitur a priori actione hypothecaria: hunc Titius submovere potest eXceptione nonnumeratae pecuniae, h. g. Quid autem, si Titius, posterior creditor, victus sit a priore ξ Resp. Sententia adversus posteriorem creditorem lata, non praejudicat debitori principali, h. g. Quia res inter alios judicata, aliis
non nocet, L sepe. 43. D. de rejud. Don. Sichard. h.
Exceptio non num, pecuniae opponi potest, etiamsidebitor juraverit, vel, se soluturum pecuniam, vel, se accepi sse pecuniam, h. l. Finge: Spe numerandae pecuniae scripsit quis & professus est in Chirographo, numeratam sibi esse pecuniam, &, Deo teste, eodem chir grapho assirmavit, redditurum se pecuniam. Non est numerata pecunia. Quaeritur, An ille intra biennium possit uti hac exceptione non- numeratae pecuniae Θ P test, h. l. Atqui juravit, se soluturum pecuniam: quam jurisjurandi religionem non debet contemnere, L a. c. de reb. erad. Resp. Huic promissioni: Juro, me pecuniam redditurum, inest haec conditio, Si pecuniam accepero: Si pecunia mihi fuerit numerata. Iusjurandum talem recipit conditionemr qualem contractus, super quo interponitur. h. l. Ita qui juravit, se judicio stiturum, non pejerat, si ex justa causa deserat vadim nium, L ult. D. riui salisae cog. Bald. Sichard. Don. h.
AZo in sum. aur. h. n. ra. GomeZ. d. c. 6. n. a. in sin. Fach. a. contr. δε. Duar. ad h. t. e. r. in . Diss Eman a Costa in repetit. I. s. L Covarr. in c. quamvis. p. L
690쪽
g. s. n. ι o. vers unde ejusd. Tciden. h. n. Ant. Merend. a. controv. 3 o. qui distinguunt inter jusjurandum
Promissorium sad quod restringunt h. l. . & Asser-
Compensatur adversus omnem qui petit, i. a. D.
h. t. Nec refert quis sit creditor, privatus, an fiscus, aut Respublica. l. t a. l. ult. D. eod. Si igitur Titius fisco debeat centum, & fiscus vicissim tan- tundem debeat Titio, fisco agenti & debitum petenti Titius recte compensationem objiciet. d. l. ult. Et Antonino auctore Senatus censuit, δί saepe rescriptum est, compensationi in causa fiscali esse locum h. n. I. r. Hoc tamen ita procedit, s eadem satis quid debeat, quae Petit: nam ei recte compensabo, quod mihi vicissim ab eadem statione debetur h. ι Quod autem una statio mihi debet, id, altera statione agente, comPensare non positim : idque tenaciter servandum esse Imp. Antoninus monet, ne fiat diversorum ossiciorum confusio, ead. l. r. Eleganter Plinins ρ. Epist. s. Vt diserimina ο dinum dignitatumque custodias: quae s confusa, turbata, permixta sint, nihil es ipsa aequalitate inaequatius. Quid tis ind. l. at Stationes ibi sunt loca sive mansiones, in quibus ossicia si scalia, sive ossiciarii fisci conlistunt ι ι. C. Ne si . rem. quam vendid. evinc. bb. Io. Sic Graeci