장음표시 사용
671쪽
quantitas mulierem ab auxilio hujus S Cti excludat 8 Sa- liceto h. & Donello quantulumcunque pretium sufficit
a. com. 3 a. Zangerus vero pretium debito aequale exigit, s. de excepi. I t. n. I s. post Cyn. h. Nos id judicis arbitrio relinquere, quam certam summam definire malumus. Holom: h. Duar. com. ad h. t. c. r. Menoch. a. de arbitr. casa 3 . Sich. h. n. ao. Tulden. h. n. . Si sit controversia , an mulier intercessionis nomine
quid acceperit, quomodo probetur, constitutione h. l. expressum est inpr. vers. sed si quidem. Addit Iustinianus, hactenus mulierem ob id factum ex intercessione teneri, ut tamen, si non sit solvendo, non sit ea res fraudi creditori, sed eatenus ei restituatur actio in veterem debitorem, h. i. g. r. In g. a. constituit Justinianus, ut, quibus in casibus mulierum interce stiones admittunrur, in iis publicum instrumentum, tribus testibus obsignatum adhibeatur; quo omisso , intercessio mulieris sit ipso jure nulla: Quomodo in Supremo Frisiae Senatu judicatum refert Sandius s. Decis rit. ι I. de . a. Quaeritur, An mulier, quae renuntiavit SCto Velidano , etiam huic
constitutioni, & d. nov. Is . c. I. renuntiasse censeatur P Nequaquam. Costal. in L ult. D. h. t. Sand. d. it. II. de . . Grol. 3. manud. g. Door b ondere. Imo novis his constitutionibus , inprimis nov. Ii . ne quidem specialiter a muliere renuntiari posse , verius est . arg. l. jus publicum. 38. D. de pact, L nec ex praetorio. a . D, de R j. L non dubium. s. C. de legib. Rauchbar.
672쪽
L. Pen. In hac ct seq. I. ult. duae aliae proponuntur causae, in quibus huic auxilio locus non est, ex constitutioni. bus Iustiniani: una causa est manumissionis, altera, D tis. Si mulier apud dominum pro pretio libertatis, quod
servus pactus erat. expromis rextiterit, mulier non
juvatur hoc beneficio. h. l. Quod inductum est favore libertatis; pro qua adversus rigorem juris multa constituta esse coni at, La M. g. si quis servo. D. de fideis. liberi. g. vlt.Inst. de Donat. Et si in hac specie mulier exceptione SCti tueri se posset adversus dominum agentem, dominus utrumque perderet, & rem promissam& servum; quod pietatis rationi esset contrarium, ait Iustinianus.
Si mulier pro extraneo, qui dotem promiserat, intercesserit, vel si mulier pro muliere nuptura dotem Promiserit, necesse habet dotem promissam solvere,auch . ritate Sol Vellei. cessante, h. l. Inductum Sc ipsum favore dotis, ead. I. vers cum enim. Cuiu sta voris ratio redditur in l. r. D. sic matrim.'Quaeri hic solet, An maritus uxorem ob non solutam dotem, domo exigere possit 8 Non posse, liquet ex L ι I. g. r. C. derepud. noma a. c. rg. Nec turbat h. I ult. vers neque enim ferenaum. Non enim ibi traditur, quid maritus facere possit jure , sed quid ipse facturus forsan esset. Neque
Obstat e. per vestras . extra. de donat. int. vir. ct ux.
Ubi maritus uxorem a se repulisse dicitur, de facto scilicet, non de jure. Ragueli. Pac. h. COvarruv.fart. a. de
673쪽
de ston l. ct matrim. c. r. a. Fach. I. Bus. in L ar. D. deIur. dot. Bronch. a. mis. I. Aliter Hot mann. Disp. de Dolib. c. s. n. gr. ubi respondet, h. n. I. ult. correctam esse Per d. nov. a a. Sunt & adhuc
casus alii, quibus hoc SC. cessat, quos proposui ad
Τ 1 T. XXX. De no nu erata pecunia. L. l.
ut vocant Graeci Interpp. o is utitur, qui spe futurae numerationis, chirographo dato professes est, accepisse se pecuniam mutuo, quam non accepit: hic intra biennium ultro agenti creditori
objicit exceptionem non - numeratae pecuniae r aut
intra biennium syngrapham condicit, vel pignus vindicat , L l. a. quae totidem verbis repetitur in I. i. c. Si pignor. convention. Cujus haec est species: Hilarius, spe numerandae pecuniae a creditore, cautionesve chirographo emita,fassus est, tantam sibi pecuniam ab illo numeratam esse, &in eam causam pignus dedit creditori. Pecunia non est numerata. Rescribunt Imperatores, Hilarium pignus vindicare posse: Cum enim inanis sit illa cautio & obligatio,pecunia non-numerata, sequitur, nullum esse pignus, quod obligationi accedat. h. l. verb. in rem experiri potes. quibus non significatur actio pignoratia. personalis, in rem,id est, propterram, ut Accursius & Sichardus cavillantur,sed rei vindi-N n n n 3 cario
674쪽
eatio. Creditoris autem intentio sive exceptio, dicentis,& pignus datum, pecuniam numeratam, non aliter tenet, i. non alitet valet, quam si is probaverit, pecuniam a se numeratam esse. h. l. vers. nam intentio, ubi Pro , nec, legendum esse, se, res ipsa clamitat. Doneli ibid. n. io. Sichardus hanc L propter subtilitatem plerumque Doctorandis solere assignari pro puncto, ex Saliceto refert.
Qui majorem pecuniae quantitatem c verbi gratia
decem2 se accepisse confessus, minorem accepit, scilicet, quinque: non cogitur plus restituere quam accepit h. l. Quod ad partem quam se accepisse negat, utetur eXceprione non- numeratae pecuniae. h. t. Re obligatio non contrahitur nisi quatenus datum est, i. s. h. t. l.s isbi. I . pr. D. de pact. Sed utri incumbit prinbatio, debitori ne, se partem, quam negat, non accepisse, an creditori, se numeraste Resp. Debitori. h. l. Opp. L I. L s. h. t. Petitor probare compellitur, pecuniam a se numeratam. Resp. Compellitur tunc, cum reus totum se accepisse nepat, quod prius emissa syngrapha confessus erat: in specie autem h. L a. partem se accepisse fatetur, partem negat: ubi confessio partis eum onerat in probationem alterius. Praesumptio transfert in eum onus probandi. conser i. cum de indebito, as . f. L sa. D. de probat. Eo ipso autem reus abunde probare intelligitur, quod creditor adversus
exceptionem non numeratae partis non probat contrarium. Accurs. Donetl. h. Aliter Sichard. ibid.
675쪽
De non-numerata pecunta 6 3 3L. III.
Qui pecuniam se accepisse anth consessus, jam, intra biennium conventus, excipit, pecuniam sibi non esse numeratam, non tenetur, nisi creditor pecuniam numeratam probaverit, h. l. Reus hanc objectam exceptionem probare non compellitur,eia. t. opp. Reus exceptionem suam probare Jubetur, I. I. ι io. C. de probat. Est enim in exceptionibus actor. I. I p. D. eod. l. I. D. de except. Resp. Probare eXceptionem reus cogitur, nisi ea sit mere negativa, l. ro. h. t. I. a 3. C. d. t. de probat. Don. h. n. 2 6. Quaerunt hic Glossographi, si in eodem Chirographo renuntiatum sic exceptoni
non numeratae Pecuniae, an, non obstante renuntiati
ne, ea possit opponit Et affirmant recte: ne creditor, impunitate ei proposita, invitetur ad delinquendum: impune enim illi postea liceret pecuniam non-numerare, atque ita debitorem fraudare. Non licet pacisci, ne dolus praestetur, l. i. g. isiud. . D. Depos. l. contracturi
a I. vers. recepto eo. D. de R. I. rLud. D. depact. dotal. Accurs. Cyn, Bartol. Salic. Don .h. Covarr. a. var. resol. 4. n. s. Coler. de procus exec. sis. r. c. ro. n. aar. O seqq. Zanger. de except. pari. s. e. r . n. yr. GOmeZ. ad L. Taurin. so. n. sa. Schneid. ad tit. Inst. de liter. Oblig. Dis . ex parte AZo insumm. c. b.t.n. t. Zanger. d. c. I Sand. s. Decis ris. a. def. i. qui hactenus exceptionis renuntiationem valere existimant, ut necessitas probandi remittatur creditori, non autem querendi potestas adimatur debitori, si modo probet, non numeratam pecuniam. L F. X.
676쪽
Qui confessus se accepisse pecuniam, fidem cautionis agnoscens, Partem summae cautae solvit, amplius de non numerata pecunia queri non potest, h. l. λgnoscit fidem cautionis, qui profitetur, verum esse, quod ea cautione continetur: Imo etiam qui, sine ulla partis solutione. fidem cautionis agnovit, excluditur ab hac
exceptione non numer. pecuniae arg. h. L Don. h. Auth. contra qui propriam.
Debitor qui vel manum suam sive Chirographum inficiatus est, vel agnita scriptura sua, negavit, pecuniam sibi numeratam esse, convictus, damnatur in duplum, i. e. in summam petitam, & in alterum tantum, h. auth. quae desumpta est ex nov. ιδ. e. δ. Sed si initio inficiatus, dein scripturam suam , vel numerationem factam esse ultro aut jurisiurandi religione tactus confiteatur , antequam convinceretur, evitabit poenam hujus constitutionis: tunc enim in sumptus & impensas litis
tantum tenetur , d. auth. vers. tunc enim. Similiter, qui negavit chirographum suum, aut, eo agnito, numerationem pecuniae factam,postea convictus, non auditur allegans solutionem: quin imo etsi verum sit, solvisse eum, iterum solvere cogitur. d. auth. verb. omnia. modo Iolidum exigitur, necprodes jam facta solutio. Itaque in duplum condemnatur: prius enim simplum solverat, nunc alterum simplum solvere cogitur. Est ta- men gravis δc insolens haec Iustiniani sanctio. Et quo enim jure reus iterum solvere cogitur, praesertim actori
quoque malae fidei, hoc est petenti, quod solutum este Certe cum is dolo quoque faciat, in pari turpitudinis
677쪽
causa conditio rei conventi deterior esse non deberet, in pari. 12δ. pr. D. de R. I. Balduin. lib. . sui Iu niani , p. 116. Ac hodiernis moribus obsolevit illa condemnatio in duplum : debitor, mendacii manifestus, pro qualitate delicti arbitrio judicis mulctatur. MOrnac. Pereg. GroeneW. h. Rebusf. ad constitui. reg. in prooem. glos. s. n.'o'Bugnion, tract. de Li. abroga. lib. Idat. II 6.
Cum ex alia causa praecedente , quam ex mutuo, debita quantitas, in chirographum redigitur, tanquam ex mutui titulo reddenda , ibi non est locus exceptioni non - numeratae pecuniae. h. l. Ueluti siquis, cum ex Iocato deberet decem, syngrapham mutui dederit, quod fit serpissime,) hic casus excluditeXceptionem non- numeratae pecuniae, sed obligationis prioris causa probanda est. Tunc enim haec exceptio habet locum, clim quasi credita pecunia Aetitur, h. l. at cum quantitas, eg alia causa praecedente debita, in chirographum redigitur, non quaeritur, an pecunia sit numerata, sed an justa debiti causa praecesserit h. l. ubi
Donetl. Duar. ad h. t. e. r. Argentr. ad Cons Britan. art. a 3 o. verb. Ures, Obligation.
Exceptio non numeratae pecuniae quae cadem est cum exceptione in factum in L p. h. t. non ei solum prodest, qui chirographum. dedit, aut stipulanti promi- 'sit, verum etiam heredi ejus puta, intra residuum temptu. h. I. Exempli gratia. Qui dato chirographo pecuniam se acceptile consessus est, intra annum a die emipo ooo sae
678쪽
sae cautionis decessit , nulla mota querela de non numerata pecunia heres ejus intra residuum te in queri potest de non- numerata pecunia. b. l. Dubitatur autem ex quo die residuum tempus heredi computetur ξ Placentinus existimavit, ex die aditae hereditatis vel agnitae bonorum possessionis , arg. l. s. g. υθ. c. de temp. in integr. restri . Dd non 'sine causa displicuit Accursio iis h. n. l δ. verb. heres. arg. l spraedio. 1 s. D. de in diem addict. Supputatur hoc te.aapus statim a die mortis chirographarii , ante aditam hereditatembiennium enim, quod vel condicendae cautioni, vel opponendae huic exceptioni a lege estpraefixum, continuum est , computandum a de emissae scripturae, L ι .pr. h. t. Quod coeptum semel, continenter currit, nec interrumpitur morte debitoris. Nihil igitur ad rem pertinet d. l. s. 3. ult, a Placentino objecta: multum enim interest, utrum quaeratur de initio temporis, intra quod beneficium aliquod competit, an de progressu temporis jam coepti. Accurs. Don. Rag. h.
L. XII. Etiam fidejussori ejus, qui data syngrapha pecuniam
se accepisse confessus est, nec-non mandatori prodest haec exceptio non numeratae pecuniae, h. l. quia non personae, sed rei & causae cohaeret s cujusmodi cxceptiones etiam fidejus lori, invito reo, competunt, comis nes. ιst. D. de exception. Obstare tamen videtur l. 6. h. r. Non est hac exceptione munitus, qui in vicem debitoris substituitur. Resp. Credendum, ibi pecuniam reo principali fuisse numeratam a quippe qui Obligatus supponitur: quomodo Accursus, ejusque nomine dissi
679쪽
mulato,Tuldenus respondet. Numeratione secuta, fide-Jusior exceptionem non- numeratae pecuniae habere desinit. Atqui inquies, si dejusibri exceptio semel quaesita, ei invito non potest auferri, cult. D. depact. Resp. Numerata postea pecunia , fidcjussor non invitus eX-ceptionem amittit: iquia initio in hunc casum se obligaverat, si pecunia esset numerata. Aliter Mornacius respondet ad d. ι 6. eam accipiens de eXpromissore, seu de eo, qui, novatione facta, aeris alieni se constituit vicarium.
Causa mutui secernenda est ab aliis obligationis causis. Qui , emisio Chirographo, spe futurae numerationis pecuniam mutuam se accepisse confessus est, intra biennium confessioni suae stare non cogitur, sed opposita exceptione non numer. pecuniae, probationem Pecuniae numeratae a creditore recte exigit. ιὰ hi i Qui vero in scriptis se ex alia qua causa, specialiter expressa, puta, legati, vel emptionis, locationis, quid debere confessas est , hoc modo: . Profiteor me L Titio ICO.sebere ex causa emptionis: huic is e confessioni stare cogitur : nisi contrario instrumento prolato aperte prinbet, se falsum confessum esse , h. l. I9. Scriptum scripto refellendum, non testibus, ead. vers nis certe. Veluti prolatis emptionis tabulis, quibus pretium di stum sit tantum 1 o. Quod lingularijure putatur constitutum, ne contra scripturam recipiantur testes. Cum alioquin in exercendis litibus eandem vim habeant Testes &instrumenta l. is. c. de M. inarum. l. I . C. de contrah. Ap. Accurs. Sichard. h. Rursus, qui sit ne scripto confes- cinoo a sus
680쪽
sus est se debere , cauta debiti nominatim expressa, confessioni quoque suae stare debet: generaliter enim
Placuit, unumquemque confessioni suae acquiescere debere, h. l. Ge atate. ι I. g. I. D. de interrogat. in juriar.
ubi dicitur, cuique contra se fidem haberi. Dices, principio h. l. II. conditionem adjectam esse in specie, squid in scriptis cautum fuerit. Ergo qui sine scripto, viva voce quid confessus est, non cogitur huic confessioni stare. Resp. Justinus speciem cum genere concludit in extremo h. l. ubi generalis proponitur regula , n minem infirmare posse quod voce sua dilucid2 potesatus es, nec posse quemquam proprio testimonio resistere: cujus textus praesidio Sichardus h. n. p. mirabilem casum se decidisse refert de uxore alicujus,quae in articulo mo iis confessa sit, unum ex liberis suis non esse legitimum: qua hac confessione ait est non potuisse derogare primae testationi ac professioni. Caeterum, potest qui sine scripto confessus est se debere, per testes 'probare, indebiatum esse quod confessus est, arg. h. L Sichard Quid si testator confessus sit testamento, se Titio centum debere ex mutuo , neque id jurejurando testatussi, an heredes ejus confessioni stare cogendi. Z AfAdversari videtur l. cum quis. 3 . g. codicussis, s. D. deleg. 3. ubi Scaevola ait, scripturae testamenti credendum, scilicet cum jusjurandum dedisse super hoc resator a mavit : Respondet Donellus, h. n. 18. verbum, scrilicet, accipiendum esse pro, praesieriim. Respondet etiam ad L Luciuου. 3δ. J. to. D. de leg. a. ct auth. Puod obtinet. c. de probat.