장음표시 사용
651쪽
suod cum eo qui aliena potestate est, sc. 6 3 et
L. V. Filiusfam. major annis XXV. fidei ubens pro alio, obligatur in solidum : Pater pecullatenus , quacunque ex causa filius intercesserit, h. l. l. 3. g. s filius sem. s. Ogseo filiin. p. D. de pecui. Secus est in servo, qui
pro alio interveniens extra causam peculiarem, non obligatur, ne naturaliter quidem. Lservivia 9. ct L seq.D. de fido or. Imo in quatuor causis, in Sabinianorum sententia, quae obtinuit, servus non obligatur naturaliter, Si intervenerit extra causam peculiarem ,
si compromiserit, si judicio condemnatus fuerit, si actori in judicio jusiurandum detulerit: ic ideo de pu-culio a ionem in dominum non dederunt. Ex aliis vero causis indistincte, sive is re peculiari essent, sive extra , in servilem personam naturalem obligationem, in dominum de peculio actionem admiserunt. Cujac. r. obso. P. Fab. in L Iss. D. de R. I.
L. VII. Ex contractu servi in dominum datur actio de peculio . hu. LII. li . h. t. etiamsi dominus cum servo contrahi prohibuerit, L squisservum. a p. g. I. D. depe . eul. Invitum etiam dominum servus actione de peculio Obligat, L quoties. 7.pr. Dd. Si in taberna cui servum dominus praeposuit, ita scriptum sit: Cum ianuario servo meo geri negotium veto : hac scriptura id . solum consecutus est dominus , ne institoria teneatur, non etiam, ne de peculio. d L 7. Don. ad h. n. rubric. n. II. Raguell. in Iult. c. de negor. gest. Qui pecuniam negotiorum gestori credidit, non contemplatone
652쪽
platione domini, dominum obligatum habet, si contractum ratum habuerit, h. n. l . in . Atqui quod nostro nomine gestum non est, ratum habere non possumus, i. st .g. ρυ ego si.ver Mam etsi D. de neguges. Resp. Creditor quidem in specie proposita, negotium non gessit contemplatione domini, sed negotiorum gestor nomine domini accepit: quod ejus nomine acceptum est, recte ratum habetur. Accuri. Don. h. Adde Bus ind. l. 6. ct s. Subtilitat. c. 6. per tot.
Si servo possessionis dominicae cura sit commissa, eique pecunia ab aliquo credita, non aliter eo nomine dominus tenetur Quod justii, quam si novo mandato dominus pecuniam servo credi praeceperit: h. l. isto enim curandae possessionis negotio non continetur, ut servus pecuniam accipiat mutuam. Sed si sine novo tamen mandato procuratori, actorique possessionis credita sit pecunia , de peculio dominus tenetur, h. l. Si dominus servum commendaverit alicui, isque servo commendato crediderit pecuniam, hanc dominus reddere non est obligatus, h. I Literae commendatitiae non sunt obligatoriae: nisi specialiter fides a commendante sit adstricta, h. l. vers neque familiares episeous . ra. g. cum quidam. ι a. D. mandati: L si liter M. 7. C. eod. Don. Morn. h.
653쪽
Per quas personus nobis acquiratur. 33
Per qua AE personas nobis acquiratur.
L. I. PEr liberam personam, Veluti per procuratorem utilitatis ratione suadente nobis possessio, & per
possessionem dominium acquiritur, si res procuratori a vero domino sit tradita, nostro nomine. h. l. Lι. C. de acquir .poss. g.pen. Inst. h.r. l. ea qua civiliter. sis A. R. D. Obligatio vero & actio per procuratorem domino non acquiritur h LI. quae, excepta possessione, nihil domino acquiri posse docet. Non modo,m quam, scienti, verum etiam ignoranti domino per procuratorem possessio, nomine domini apprehensis, acquiritur, L p. P.ult. D. de acquir. ρυf. d. l. V. C. eod. Den. Non tamen plane ignoranti do ino, quia generale habet procurator mandatum, quo aliena negotia administrat, t. r. D. de procur. Ingredi equidem possessionem potest Procurator tunc, cima dominus ignorat: sed non tamen sine domini voluntate ,'a quo mandatum habuit. Sed Sevolentibus nobis acquiritur possessio, siquis sine mandato ingressus sit possessionem nostro nomine, puta, si, recognita, ratum habeamus quod gestum est, L mmunis. a. g. t. d. t. de acquir. poss. Actionem procurator domino acquirere non potest , ut dictum. Si procurator non sibi sed domino recte sit stipulatus, ex hac stipulatione domino non acquiritur actio, ne utilis
quidem, h. L i. Alteri stipulari vel pacisci nemo potest,
654쪽
ut is suo nomine utiliter agat, L ita. rasi. g. τήν-nω. i. D. de V. O. l. quaecunq. it. D. de O. ct A. l. tutela. 73. g. ult. D. de R. I. l. 33. g. alteri: II. D. d. de V. O.
Diss. Martinus, antiquus glossator. Caeterum sit procu- curator Sibi sit stipulatus. quia ab initio in persona procuratoris constitit stipulatio, ex hac domino utilem actionem parari, haud invitus admisero in his camsis, si ex re domini, eo praesente . procurator sit stipulatus, L si procuratori. 79. D. de V. O. Iunct. cum l. quia procurator. θι. D. deprocur. Si dominus aliter rem uiam servare non possit, i. Julianis. II. g. s procurator. an D. de act. e . vel si alia justa causa postulet, ex aequitate praetoria, Ly. l. s. D. de pras. sipui. l. I i. g. ult. D. de damn. in . Confer L quoties. 3. C. de donat. qua submod. I si res tuaου. δ. c. ad exhib. ubi etiam in persona paciscentium primum constitit obligatio & actio. Don. h. n. as. Oseq. 6c La..comm. 17. Quae autem differentiae ratio, Possessio per procuratorem acquiritur domino, sine cemione: obligatio vero & actio percessionem. d. l. p. g. vlt.' Resp. Naturalis apprehendendae possessionis actus non assicit personam procuratoris, qui nudam tantum operam & ministerium nobis accommodare dicitur, t. I. g. a o. d. t. D. de a quir.ps. Obligatio vero & actio radicatur in persona procuratoris: cujus ossibus inhaeret, ut loquitur A cursus h. Verum, subtiles has nugas contemnit usus, Argentrae. ad consuet. Britan. art. ao9. gloss. 7. n. ι p. Re-bussi ad constit. reg. de mater. pog. in praefat. n. a ρε- Molin. ad consuet. Parisi S. sisf. a. n. as. Gro
655쪽
Per quas personas nobis acquirituu 6 3 s
Pecunia in mutuo credita habet quaedam singularia,Lsngularia. I s. D. de reb. cred. Argumento & exemplo sit h. l. a. Ex causa creditae Pecuniae per procuratorem nobis ipso jure, sine cessione, acquiritur actio , non modo personalis, condictio crediti, L certi.p. g. 8. d. t. de reb. creae verum etiam hypothecaria, ex hac Iustiniani constitutione. Finge: pecuniam tuam meo nomine credidisti Sempronio, & hypothecam pactus es: hujus pecuniae condictio mihi datur, d. l. p. actio hypothecaria, sine cessionis circuitu, h. l. ad quam Tribonianus inflexit linolutum. II. g. b. D. de pign. a I. Hypothecaria enim, etsi principalis actionis ellet quaedam accessio, tamen ne eo quidem casu per procuratorem nobis acquiri poterat. Iustinianus vero, qui & molestas cessionis ambages oderat, iudicavit, illud accessorium non esse denegandum: h. l. cujus constitutionis memor Tribonianus, cum ind. l. solutum. ri. describeret illud Ulpiani, Per liberam personam pignoris obligatio nobis νον acquiritur , adeo, ut ne per procuratorem quidem vel tutorem acquiratur: loco illius, quidem, supposuit, ple-mraque. Caute quidem, ut tacilli exciperet causam mutui, sed parum apte, si orationis filum consideremus. Balduine in juris'rudent. Muciana p. t σε. σ seqq. O. lib. I. dejur. novi g. Cujac. in not. ad g. pen. Inst. h. t. Giph. ivl. s. C. de contrah. stipui. Sand. de a Z. cess. c. o. v. ισ. Bachov. tract. de pignor lib. a. c. is . L. Vir.
Onod servus communis Titii & Maevii stipulatus
656쪽
est, id adquiritur dominis. Pro qua parte ZResp. Sismpliciter sibi, vel dominis suis, verbo communi & V- peltitiυο, stipulatus sit, singulis acquiritur pro portionibus dominicis: si vero sub nominibus propriis, Titio seMaevio stipulatus sit, acquiritur pro virilibus portionibus. Quid si conjunctim dominis, sub nomine proprio& appellativo stipulatus sit servus t Refert,utrum nomina propria praecedant, hoc modo: Titio & t Mavio δε- minis meis, an sequantur,ut, Dominis meis Titio se Mavio dare donissy Illo casu partes viriles: hoc, dominicae intelliguntur acquisitae, L communis servus. II. D. desipui. servor. Non est nova aut invidiosa observatio structurae verborum, ubi non aliunde constat demen
su vel nomine stipulatus est, ei soli acquiritur qui jussit, vel nominatus est, g. sis. Inst. desipui. servor. Quid si pugnet jussus cum nomine , id est, si Titius jusserit, Maevii nomine servus stipulatus sit 8 Hanc quaestionem decidit Jnstinianus in h. l. iat. Si Titius specialiter sibi,
suoque nomine servum stipulari jusserit , servus autem stipulatus sit Maevio,tunc Titio acquiritur,non Maevio, h. l. r. Magna vis est jussionis Titii specialis, quam servus in ejus praejudicium eludere non potest,h. L versneque enim malignitati. Similiter si Titius jusserit servum stipulari simpliciter, non suo nomine , & servus stipulatus sit impersonaliter, seu nullius nomine eX- presso, Titio quaeritur actio, non condomino, sive socio. Huc pertinet dictum veterum jussionem non esse a similem nominationi, h. n. l. verss. quod enim. At si Titius,
jusserit servum simpliciter stipulari, de stipulatus fuerit
657쪽
Maevio, hic dubitabatur inter Veteres, Titio ne an Maevio acquireretur obligatio: sed Justiniani decisione soli Maevio acquiritur, quia tunc plus valere debet nominatio Maevii, quam simplex Titii jussio. h. lis M.
unde negligenter atque oscitanter Tribonianus descripsit g. ult. Inst. per quad person. nob. obligat. acquir. AZoh. n. s. Hotom. in d. g. ust. Merili. in L. Deci Iustu.
ad SD inacedonianum. SCto Mήςedoniano sic dicto, non a Macedone ado
lescente luxurioso, contra quam Theophilus scripsit ing. pen. Inst. αuod eum eo. sed a Macedone Improbo foeneratore, qui pecuniam incertis nominibus credere solebat, L s . D. h. t. Donetl. ad hanc rubris. n. s. Cautum est hoc SCto, ut si quis pecuniam mutuam filiolamilias dederit, ei elus pecuniae actio Petitioque ne detur. Denegatur foeneratori actio, d. l. r. pr. s I. I. 7. s. non βolum. 6. eod. l. filiu fam. I . D. L reb. cred. g. pen. Ins. uod cum eo qui. Atqui passim actio intentioque foeneratoris exceptione S C. Macedoniam elidi dicitur, l. I. C. h. t. d. 7. g. I io. I . l. p. pr. se g. pen. ct uli. D eod. Exceptio autem non est, nisi adversus actionem jure constitutam, t. a. D. de except.pr. rit. Inst. eod. Qui ergo stare potest, quod actio petitioque denegetur ρ Respondeo bifatiam. Primo, Non tam actio denegatur, quam actionis effectus im
658쪽
peditur, actioni opposita exceptione SCti. Actio ipso jure nata est ex mutuo, sed natam exitum sortiri Senatus vetat. Inspecto hoc exitu & eventu denegari dicutur actio, quae mota , exceptione excluditur. Nihil enim interest, ipso jure quis actionem non habeat,
an per exceptionem infirmetur, L δ ι a. D. de R. I. Deinde respond. Actio denegatur adversus filiumfamilias, cum de statu filitiam . praetori constat: sinde eo ambigatur, tum actionem quidem concedit creditori, sed cum hac exceptione, Extra quam si tum filiussam.
erat, eum ei pecunia crederetur. Hotom. Pacius in parat. D. h. t. Don. ra. com s. ct ad hanc rubris. G.
His legibus multae ac variae proponuntur causae dispecies, quibus SCto Macedoniano non est locus. Cessat, si filiusfam. se patremfamil. mentitus fuerit, e que justa ratione, id est non vana simplicitate & credulitate deceptus creditor, pecuniam mutuaverit. l. . h.e. Cessat, si filiusfam. publico errore pro patresem, sit habitus: l. a. h. t. t. s. pr. D. d. Si voluntate patris pecunia filio sit credita, HL a. l. s. h. t. id est non solum si apemth pecuniam filio credi mandaverit pater, sed etiamsi cum sciret pecuniam ei credi, non contradixerit, t Frantum. ra. D. h. t. Cessat, fi pecuniam acceperit histiustam. quam verteret in rem, quae oneribus patris incumbebat, d. l. a. h. t. veluti , si pecuniam mutuatus sit in dotem lsororis: Lr . D. eod. onus enim hoc patris est, dotare filiam L Iρ. D. derit. - . ult. C. de At. promis Cessat, si filiusf. suae potestatis constitutus, eandem pecuniam promittat novandi animo, d. l. a. b.
659쪽
1. Nisi per ignorantiam facti idem debitum expromise
rit. l. ult. D. eod. ut si putaverit, se Patrζmiam. esse, cum pecuniam acciperet, accepto Prius de morte patris nuncio. Cessat, si filiussam . rem melcatus, pecuniam spretium rei emptar) quasi ex mutuo debitam, sub usuris stipulanti venditori promiserit, Origo enim potius obligationis quam titulus actionis consideranduου es : I. s. h. t. Causa & origo actionis spectatur, non ipsa actio. Ea causa est contralius emptionis, in quo hoc S C. non habet locum, L 3. g. s. D. h. t. Initium cujusque conistractus& causa est spectanda d l. 3. l. Ia. D.eoael procuratorem. 8. in pr. D. Mandat. Obstare videtur l. 2. g. idem scribit. I I. D.de pecul. ubi huic rationi Ulpianus reddit rationem contrariam .' Non origo judicii syectanda, sed obligatis stactio judicati rin hac spectet Filiusfam. rem surripuit: ex hoc delicto pater non tenetur: ne quidem peculio tenus et sed finge, filium ex causa furti esse condemnatum: iudicato & condemnato filio, in patrem datur actio judicati, quia non origo judicii θμctardas sed ipse judicati veluti obligatio, ait J Ctus. Resp.
Quod dicitur, causam & originem actionis, non praesentem actionem intuendam, tunc obtinet, cum is cum quo agitur, eX sua persona convenitui. d. l. I. h. r. d. o. Pater autem convenitur ex maleficio filii condemnati. d. L s. g. ιι. Donetl. in d. l. s. h. t. n. . De- rogatum huic l. s. Mornacius refert per Gallica edicta, quae filiis minoribus merces vendi vetent, vilioris postea distrahendas , quam sunt emptae , Cessat quoque hoc SCtum, si honesta fuerit causa credendi. d. l. ι . Itaque si filiusfam. peregrὰ degens studi rum causa, mutuam pecuniam acceperit, ita cessat SC-
660쪽
tum , si credita sit pecunia ad eam quantitatem, quam pater solebat quotannis subministrare,vel data sit in sumptus necessarios, puta, in victum vestitumque filii, Sc ad
libros promovendis studiis apprime utiles coemendos. I. s. h. . LI. g. quod dicitur. ιιD. eod. Tenetur eo nomine pater in solidum. l. r. l. 7. g. ult. D. dein remur
Quid si Ephoro, quem pater addiderat filio, & sumendae pecuniae potestatem fecerat, credita sit pecunia, isque eam luxu prodegerit ξ Succurrendum patri ex sententia SCti. g pen. IV. Euod cum eo. Cum & excommuni Doctorum placito ipso jure extinguatur mandatum, si procurator turbare & pergraecari coeperit. Dd. in rogasti. M. g. si fugitivus. a. D. de reb. cria. stat. ini. I. D. Aut Sarsed cog. . Quid si, invito patre,
filiustam. ad Academiam profectus sit, idque sciverit creditor , an pater gaudebit beneficio SCti ξ Etiam.
Contumaci sumptus studiorum praestari nulla cogit ratio. Bart. Don. Pac. Gilhen: in I. s. h. t. Diss. Accurcis d. l. . g. quod dicitur. ubi opponit ex prou. Salom. p. X. v. I. Filius sapiens latitia ascit patrem. Resp. Recte, si quaeramus de voluntate patris dubia: in amperto dissensu non est locus conjecturis, L as. g. I. D.deseg s. I s .f. a. in . D. de V. O. Don. d. ke. Sane si creditor ignoraverit, filium abesse invito patre, pec uiaeque in studia versae sint. iniquum videtur, crediditori SCtum opponi. Gilhen. ind.Ls.n.ι3. Dis . Don. in ead. n. I. Dixi, filiosam. studiorum causa peregris agenti pecunia credita, patrem teneri in solidum. A qui rescripsit Alexander, patrem teneri de peculio... l. s. vers sed ex contractu, h. r. Resp. Imperatorrescripsit, non de eo quod utilius esset creditori sed de