장음표시 사용
21쪽
hausi ex libris o.Interpretii, sed unum est, quod responderi posse praeuideo; quod sciIicet 7o. Interpretum Editio valde permista, & consarcinata est ex variorum interpretationibus , hoc mihi alia occasione dixit Caluinista quidam . Ad antiquam puritatem ergo est recurrendum: & quanis
doquidem illa permistio facta est post Hexaplorum constructionem, dum ex pluribus columnis una facta est, denuo redeundum est ad Hexapla , aut Octapla, ut videamus quid vere 7o. Interpretum, quid aliorum sit λ di sic fortius argumenta bimur ad Uulgatae defensione. Praeterea expertus sum aliquos esse,eosque doctiores inter Haereticos, eosque magis temerarios, qui pluris faciunt auctoritatem Aquilae, Symmachi,& alioru , eosq;7o. Interpretibus prsferunt, & ideo ut illorum armis Uulgata defendatur,etiam ex illis peto argumenta; sed quaena ex fragmentis erui possunt certe plura, & fortiora ex Textu integro , qualia in Hexaptis habentur: prpcipuus ergo huius editionis scopus esse debet ut Io. purius edantur , Uulgata defendatur, & potentius,cum alioquin debiliores sint rationes nostrae, unde haec solata, cogitatio remissorem me fecit in investigandis' argumentis, a Io. ad Vulgatae defensionem , sed Hexaptorum ardentius in me desideri u excitauit, quod mihi cum omnibus fidelibus commune esisse desidero .Hςc alias dicebam Domino de Peyrest viro
ad iuuandas literas nato, dum enim de epissolati illius cum orientalibus commercio eu eo colloquerer,dixi illa inter alia:optime Peyresci,qui ea pollea apud orientales auctoritate , ut multas
22쪽
orietis latebras & prstiosiores thesauros inuesti tare possis o l si Hexapta Origenis,aut octa pix
erueres e tenebris,quatum obsequium exhiberes
Ecclesis. Ad quam vocem latens,& quasi sopitum
antea gaudium ita excitatum est, ut totum ad faciem aduolans, subito ita ad laetitiam coposuerit, ut haec prae gaudio verba exprimens responderit;
No ad alium finem frequenter Orientalibus scribo, nec aliud quaero,qua Hexapta: haec ille quasi alia solum ut Parerga, istud , ut proprium suum iopus quasi unicum,& solum aspiceret. Aliquot deinde elapsis diebus, cum ad eum redi j ssem ;graistum, inquit, tibi nuncium affero,Eminetiss. & Reuere disse. Car. Barberinus habet partem Hexaplo. rum Origenis; ad quam vocem ego exultabudus statim exclamo; Olvir optime,ea,qua polles apud Eminentiss. Principe gratia hortare,ut Opus illud toti Ecclesiae commune faciat, nec gaudia nostra moretur. Nec solum ego Dominum de Peyresurogaui, ut rogaret, quod & fecisse arbitror; sed quandoquidem Illustrisse. & Reuerendisi. Prςsul maiorem tibi Deus dedit gratiam in conspectu Principis, utere fiducia, qua Eminentiss. Domino Cardinali & loqueris, & scribis, flagita, ut aureuillud opus euulget, quandoquidem nullum inde periculu Vulgatae, imo maxima utilitas, sed plus dico,periculum aliquod est,ne calumniae aliquam occasione arripiat Haeretici, si tenebris addicatur. Tertio; periculum Vulgatae ab Haereticis, s Hexapta abscondantur.Si enim audiant, imo iam audisse non dubito,apud Eminenti A. Card.Barberinum partem Hexaptorum Origenis reperiri, ut .sunt similium librorum valde cupidi, stati miri-quirent
23쪽
2 inquirent cur Princeps intus, & Ilterarum tanto ispere amator, Nationum omni u testimonio commendatus,& apud ipsos Ecclesiae Romanae hostes magno in honore ob eximias animi dotes, tamen publico negat hoc opusculum, tantum bonii publico inuidere, non iudicabunt,tants apud Haereticos ip s existimationis est virtus illius, quod si audiat ideo retardari,imo denegari huius Operi gimpressione,quia timetur Vulgais,cuius lauctoritas periclitabitur,subito calumniadi studio, & ex curiositatis offensae indignatione in huiusmodi sermones erumpent: quidnam est opus Vulgatae editionis, quod ita leuem Origenis auctoritatem pertimescatὸ quodnam aurum est hoc,quod timet lapidem Lydium, quae pulchritudo illa est, quae Ipeculum reformidat deformitatis signum est valle,ut speculum Iateat, defectus signum est luce iii guare,aut velle,ut faces,& lucernς ponantur
sub modio, no super candelabrum:dissidunt causet sul Romani:cu testes audire nolint,qui odio habet
lucζm, aut male agit,aut male credit, haereses ad suas origines reduxisse, confutasse est; veritatem
autem ad fontes suos deduxisse confirmasse est , nimis pusillae fidei est qui ita credit, ut tame
veritatis manifestationem timeat. Haec, & alia
similia dicent; ita temerarij sunt minus parati erunt ad redeundum ad Ecclesiam. Antiqui Gentiles, dum Christianos firmiter adhaerentes Christo,ipsumq; etiam in su ppi icijs audacter Confitentes viderent, adducebantur ex hac constantia, ut inquirerent quaena haec Religio ita in comdu radicata, ut multis neq; suppi icijs, nec pollicitationibus eradicaretur pro qua etiam mori gaude-
24쪽
gaudebant, eiusq;professores hic Christianorum
constans animus argumentum illis erat excellentiae fidei nostrae , adducens illos, ut eana lauda rent , & tandem amplecterentur.
Contrarium accideret in hoc casu, si hostes Ecelesit formidinem aliquam in Hexaptorum euulgatione deprehenderent, statim dicet ent,quaenam professio haec ita formidolosa , quaenam scriptura ita infirma vi etiam a leuioribus fragmentis hominis suspectae fidei metuat, absit ut aliam professionem amplectar,quae cum formidine tenetur. . Ostendi ergo Deo fauente ex octaplorum , &Hexaptorum editione nullum periculu Uulgatae, cum se per squi ualitura sit inter Christianos Catholicos ad confirmandas controuersias de fide,&de moribus:quod si fragmentum unum Hexaplo rum illi timendum sit,timeat etiam editiones Hebraicas, Graecas, Arabicas , Aethiopicas ; timeat omnes Interpretes Scripturae, tum antiquos, tum recentiores , timeat omnia omnium fermε Patrii scripta,timeat omnes paraphrasum versiones, notationes,obseruationes, correctiones, tum factas,
tum faciendas, quae Typis mandatae sunt, timeat seipsam dum Textum eumdem varie vertit: imo ab Hexaptis magnum Vulgatae auxilium ; illius enim phrasis elucidatur, vocum significatio unitur , cum multi antiqui Textus exponuntur, &quidquid varium videtur, defensionem suam in uenit in Hexaptorum editione ; timeat potius ab Hexaptorum occultatione, ne scilicet tremor occultantium ab haereticis agnitus, calumniae mitem illis subministret: dum dubitat dicere quod
cum timore seruatur, timeatur ne nos in eorum D numero
25쪽
numero ponantiqui trepidaverunt timore, ubi nSerat timor,
. Nihil ergo ab illa evulgatione timendum ,nu quam veritas Religionem destruit, nee Religio veritatem. Religio enim, & veritas contraria nox sunt, nec latere debet ista, ut illa appareat, neσmultum firmiter Religioni adhaeret, qui praecipuas eius columnas ita nutare putat: timeat qui super arenam aedificauit, non qui super petram e Lucerna non accenditur,ut sub modio lateat, qui contra facit Christo contradicit. Sol maculas non
timet, nec Regia maiestas famulorum praesentia; quo purior veritas,eb fidelibus amabilior ξ Ergo omnis timor absit , perfecta charitas foris pellieti morem charitas ergo, quae non quaerit quae sua sunt, charitas omnibus ossidiosa, Ecelesiae utilissima, omnem expellat timorem, ut Ecclesiae bono, & Vulgatae utilitati det hane ab omnibus bonis desideratam Hexaptorum euulgationem , nec nobis diligentiae palmam praeripiant haeretici,qui hoc tempore in Anglia nouam To. editionem moliuntur, ii Iam antiquae puritati restituere promittentes, si paratiores sint ad nos decipiendos , quam nos ad illos erudiendos, & velocius ipsi
sua mendacia patefaciant, quam nos veritatem ἀAquis Sextiis iij. Idus Iulii Io38.
28쪽
nium linguam elle Hebrae am , α illa prius quam Turris Babel construere tur , Adam In , eiusquGPosteros uniuersos loquuintos, passim patet ex elymis nominum, quae tra . duntur in Genes,& cenissent origenes, Sanctus Ioannes Chr,sostomus, Diodorus Tarsensis, Sanctus Auxustinus lib. 36. ae ciuitate Dei ca'. II. Alciatus ιib. a. de Verbis. Signi an ex Eusebio Messias in rima Lectionibus. Etsi Theodoretus Cyri Episcopus, siuo Cyriae Ciuitatis , quae a Cyro Periarum Rego condita seruat hodieque apud Syriam nomen , Auctori Gennadio teste ιib. de Uir. II se. a M. Theodoretus inquam lauens patriae , siu E Spon
29쪽
Sponis suae, iS riacam', quae Dialectus est Hebraeae, siue proses au illa etenim famquam matrice profluxit it a li iam am perperam obtrudat, uti vetustissima in Is& Goropius Becanus putide, atque ridicule Cimbricam , siue Fland ricam accersat. A l JErat quidem Terra labis unius, seu linguam Hebraeam Vnam cuncti imortales usurpabant ; donec Leus eorum , qui aedificabant Turrim Babel, confudit , atque commiscuit linguas , ita ut non perciperet quisquam , siuo intelligeret vocem proximi, & unusquisque signoraret loquelam alterius. Confudit Deus hominum labium, seu linguam , quasi diuidendo, &ex ea matrices lin Euas Varias institudoχ ae indendo intra humana ora, ut dirima lures loquerentur non una vox similis resonaret ι unaque lingua proferretur , ac diuerse multorum ubces, atquei dissimiles exaudirem. Iur , ω linguae multipIicqS in' aures alienas in
Elementa' certe prininiae linguae Hebraeae puta litterae , quae .sunt imagines Vocum, uti voces figuras cogitationum apud omnes Gen-.tes sere permanserim id sinite mi, sedi aliter combinatae , atque traiectae , sicut & permultae sillabae, atque di tiones. perstiterunt, saltem,
detortae ac dhformatae, S aliud hae , aliud illae significarunt itidenique3 aliis linguis plurimaevooes , di phrasts Hebriliar, fuerunxi perminae
ii hccum morabii sera eanus. Naeni L nutae, Camelus δ α simi les, quas ab Hebraeis acceptas , pleraeque nationes etiamnum retinent,
30쪽
cuiusmodi complures Postellus collegit ,
Auenarius, qui suo in Lerico Graecas omnes sermε derivat ex Hebraeis, ct Alciatus lib. 3. Parerg. Iur.w.8. Origenes,M. Hieronymus inia cap. 3. Sophonia v. I 8. & Aumstinus lib. I 6. cap. II. O ιib. I 8. cap. 39. de Civit. Dei . Tostatus, oleaster , Caietanus, Genebratam, & alij obseruant in solo Hebre, eiusque domo , ac posteris' de quibus Genes cap. IO. v. a 4 ct ςώμ.
a r. v. 18. quin lib. v. cap. I. v. Paralipomen
.ubi Heber enuntiatur Pater Phaleg s cuius iii diebus diuisa fuit terra , ideoque P lcgnominatus exstitit In his linquam cum vera. dτ, religione , ac pietate perdurasse primigeniam linguam, potissmim in Abraham, qui Hebraeus ab Heber appellatus, vel quasi πευτην,
Phaleg. de Linguarum confusione a I S. In cael ris hominibus Deus iam inde a Turre Babel e ctrui coepta & inchoata , non tamen Vnquam persecta, deleverat eiusdem linguae Hebraeae habitum, di nouum promptissimumque nouae linguae proprium unicuique , di alium ab illa inseruerat , qua illi, , posterique Vierentur. I probant Pererius, & Cornelius 1 Lapide ια
quando Hebraea lin lingua Dei nomeo : tr grammaton erat , i, siue quatuor continebatur litteris, in aliis quoque idiomatibus Tetragram-E a matOn