장음표시 사용
71쪽
72 CONsOLATIO nervos consortat. Totum insuper corpus singulari modo & indole calefacit ac penetrat, pravi-
tatem humorum exsiccat, Hydropem depellit,
omnes phlegmatis , stoniacho inhaerenteS, Venenosas pestilitates e corpore extrahit, ac per alvum ejicit, vapores praesertim Mercuriales, qui percuram in morbo Gallico sinistre administratam, exsomentis corpus pervaserunt,& aliquot ei us membra ad contracturam seu paralysin redegerunt, aut redigent. Haec autem penitus reparat, & alios itidem artus ac nervos, aliis morbis corruptos, &debilitatos, pristinae sanitati restituit; idque per usum tantummodo internum. Forinsecus adhibere nimis praeciosum est, & Spiritus Salis heic adjungi potest, quo juncturae membrorum illiniantur, ac doloris mitigentur. Interius autzm hoc A urum Potabile omnia totius corporis membra egregie indurat, consolidat, & vigorem ac quasi medullam ipsis reddit, ne tam facile ulla pituita damnum inserre, aut pestilens contagio, exulcerationes hepatis ac pulmonis, putredo sanguinis, Scor-butus, Hydrops, Scabies, & id genus alii morbi radicem agere p0ssint, omnes quoque eXteriores corporis adsectus, uti fistulas, & alia diutina ser- me deplorata pathemata persanat dummodo interius adhibitum fuerit. Extra vero hic Spiritus Salis, in quo Chalybem duntaxat solutum parumper adservamus, sat bonus est, cuncta oris, linguae, & faucium sive colli vitia, quae sortean a
Morbo Gallico exstiterunt , de omnem Medici
72쪽
NAVIGANTIUM. Puel nam respuunt, pristino statui reponere. Liquor Auri vero melior est, & in illis partibus, ubi nullat alias medicatio admitti solet, locum invenit, i quibus nempe purum sundamentum parat, &l praeproperam ex vi ac natura sua adstringente va- lletudinem largihur. Parum duntaxat Sacchari ad- lmisceatur, & sic a Scorbulo putrefacta gingiva lfricetur, statim hanc illud oleum peisanabit, ac
dentes iterum corroborabit. Sed & cunctis convulsionibus tam interniS quam eliteriori S , Utpote vessicae ac umbilici rupturis absque ulla incisione, & omnibus aliunde petitis remediis, optatissimam opem susscit, intrinsccus saltem usurpatum & ab extra epithematis instar applicatum.
Vulnera enim contrahit, ac omneS interiores comporis lenta tabe consumentes aegritudines, tum
& contusiones ac convulsiones, prae cunctis aliisl medicamentis, statim persanat. In rerum quippei natura nihil invenitur, quod magis adstringat, &salubrius existat,quam Aurum resolutum. Et cum omnia tum eXterna tum interiora vulnera Ad
stringentibus gaudeant & ab hisce medelam expetant, Iadllum vero nec Vegetabile nec Minerale cum hoc Auro comparari possit, merito id ipsum ceteris omnibus Medicamentis, sive intra vel sorinsecus administrentur, palmam praeripit. Post Solem Martis quoque solutio bona est vim aliqualem adstringendi habet, sed non tantam, sicut Aurum , nec tali cum suavitate adhibetur;
73쪽
74 CoNsOLATIO nunquam concitat. Alia itidem Metalla adstrinagunt quidem , sed non expedit illis uti cum ipsorum Virtus adjunctis simul vitiis in quinctur. Luna ipsa multum in se Vitrioli complectitur, &gustum praebet nimis acerbum , quae tamen alias magnam praVorum humorum saburram corpore humano expellit; solutio autem ejus ad usum praeparata sumentibus horrorem parit, majorem sane quam Vitriolus communis. Solutio autem Auri, ut ut constringat, vitiosas tamen sibi commistas qualitates non fovet, sed omnia in externo
atque intrinseco Usu secum continet, quae morbis tam juvenum quam senum salutaria valde ac proficua existunt. Γ pilepsiam enim tollit,& puerperis fracta sive convulsa matricis ligamenta sanat,luxata etiam loco suo priori confestim reponit. Brevibus dicam. Hoc Medicamen in morbis omnibus tuto adsumitur, vel ex calida sive frigida causa ortum trahant; omnia siquidem membra ab illo consortantur, & novum quasi vigorem recipiunt: sic ut nullus non Dpo miseratori pro hisce beneficiis pares gratias agere sit obstrictus. Praeter virtutes illas, quas Spiritus Salis, &praesertim oleum auri cum Spiritu Salis paratum, intra & extra suppeditat, egregium vitandae Ebrietati praeservativum existit, cum haec scilicet vitiorum maximorum ac turpissimorum sons sit, immo venenum , & omnis infortunii ac damni radix & janua peccatorum. Quae idcirco, vel hisce nominibus, universo mortalium generi exosa esse debeat ,
74쪽
NAVIGANTIUM. 7 dcbeat, ut omnes a tanto malo sese abstinerent, &velut mordaci Iam tum canem atque anguem pestilentissimum illam sugerent.Sed proh dolori brietas ubique locorum regnat,maxime in illis regionibus , quae fertilitatem dulcis Lyaei ubertim producunt , ubi illa nec pro peccato aut ignominia , sed consuetudine habetur, cum ad ultiores, & vix adolescentiae florem praetergressi, ipsa delectentur. Tolerandum fuerit, si usque ad hilaritatem bibcretur; sed hoc non susscit, abusus nimis extenditur, ut nec mensura nec modus heic obser-
Vetur. Alter alterum ad symposia irritat , & qui praegrandes scyphos evacuare queunt, pluris aestimantur quam expertissimus Philosophus. Nobile D E 1 donum , nempe Vinum generosum , non modo heic male disperit, atque in usus execrandos prodigitur , sed ipsit bibuli potissimam valetudinis suae jacturam sibi accersunt. Homo qui ex ebriositate mortem oppetiit, vix in alium , opi nor , Olympum rapietur, quam ad eos, qui avaritiae , vel aliis de causis ex infelici trabe seipsos suspenderunt, aut seralibus undis ultro immerserunt. Homo desperatus, qui violentas sibi manus intulit, semel tantum in hoc peccandi genere delinquit, secunda vice sortean hoc non ausurus, si vitam recipere posset. Ebriosus autem singulis diebus idem crimen committit, & ubi semel jejunus, ad nefaria pocula revertitur, nec ullum ex iis taedium aut fastidium concipit, immo non
75쪽
6 CONSOL ΛΤ Iotius viam coeli maxime latam constituit, putans se etiam illuc perventurum , quo tam multi pertingant, & ubi egregios compotoreS reperire possit. Nimirum similis aut gemellus est illi socienno bibulo, qui, cum sermones de Coelis, & se quoque illuc receptum iri audiret, si seriam de vita sua impia contritionem & poenitentiam ageret, ac sese meritorum Christi participem faceret, interrogabat, num & strenua ibi symposia vigerent Cui autem ut responsum minime horum istic fieri, & omnem famem ac sitim inibi exulare, ideoque nec ego, dicebat, eo pervenire velim : & sic in ciuium porcorum, an potatorum, abripiebatur. Ita Diabolus commodum suum ab
hisce exemplis elicit, & multos perditionis filios ad se allicit, prout apud lamias dc veneficas apparet, quae fatentur, sibi a Satana promissum fuisse,
quod post hanc vitam illuc loci appellere debeant , quo nil nisi ventris ingluvies, compotationes, foeda libido, & omnes corporis voluptates summum excellentiae gradum obtineant. Haec Concio levitati aurium magis in nat atque intonat, quam si de resipiscentia peccatorum, vitae sobrietate ac continentia, & aliis id genus pulchris virtutibus, sermo habeatur. Talia enim ejusmodi Pietatis exercitia cor non penetrant aut compungunt, malum vero, ac si sapone illitum esset, per imos animi sensus irrepit atque irrumpit ; & hinc tot hominum millia Diabolus, innassam suam pertrahit. Verum aliquis objiciat,
76쪽
NAvIGANTIUM. 77 quid haec ad Glauberum,& cur ledicinam Ebrietati praescribit, quae tamen aegritudo non esst, scd egregium potius exercitium ' Hic responsionem abs me habeat: Nisii scirem, illam maximum &perniciosissimum corporis atque animae morbum existere, nunquam hunc calamum paginae isti implendar atramento intinxissem. Veteres ac novae legantur historiae; disertim patebit, plurima
quae Unquam acciderunt malorum ex hoc sonteac fundo Ebrietatis suam traxisse originem. Quapropter aliquot pauca duntaxat, demonstrandae veritatis caussa, in medium proferam : Si No chus vino nimio sese non invitas et, nuditatem corporis coram liberis suis non detexisset, & ita
manifestum scandalum praebuisset. Lothum nisi potus superasset, cum binis filiabus suis nullum incestum comisisset. Nec David cum Bethsabeadulterium, aut Uriae fidelis sui ministri homicidium perpetrasset, nisi ab incontinentia victus suisset. Si Johannes Baptista in Eremo mansisset, mel Sylvestre & locustas comedisset, ac sitimi aqua restinxisset, nec ab aulae deliciis fuisset seduci us caput suum servasset. Samson &Holofernest nisi ad ebrietatem usque potu se ingurgitassent, at mulieribus non decepti essent sed vitam retinuis
seni Qtiorum exemplorum multas myriadas exl historiis adducere possem , & ita comprobare, i quod Ebrietas scaturigo malorum omnium eXistat. Sed illud minime necessarium est, cum rest per se pateat, & omnium oculis clare sit exposita,
77쪽
8 CONsOLATIO quotidiana insuper Experientia idipsum edoceat. bilibet Conscientiam suam examini subjiciat,ac omnia Vitae acta, commissa & omisa secum reputet, in promtu erit, quicquid ab ipso unquam peccatum ex Ebrietatis vitio primam originem traxisse, sunt qui animo suo propositum habent, se inter edulia non plus bibituros, quami stomachi conditio ferre possit; ubi autem in bono contubernio liberior gula unum atque alterum sapidiorem bolum assumpsit, tunc potionem quo clue appetit, & utrumque horum ita sensim irrepit,
antequam sentiatur, quando autem interiora jam Occupavit, tunc operatur, & malas actiones perpetrandi ansam atque occasionem quibusdam
suppeditat. Ubi quiescentes Spiritus per Spiritum vini excitantur & corroborantur, tunc signa quasi pathognomica de se praebent, & , cujus naturae atque indolis sint, manifeste demonstrant. Spiritus potatorii grandes cyathos arripiunt , ac in aliorum, ut vulgo loqui amant, sanitatem, Unum ex altero evacuant, & ex hominibus ratione praeditis porcos irrationales esticiunt. Spiritus contentionis continere se non potes , & omnia eructat, quae litigiis ac dissidiis, immo S verberibus caussam subministrant. Spiritus scortationum ac meretricius Patroni sui tutelaris,h. C. corporiS, Oculos, manus, pedes, invadit atque irrumpit, & tamdiu circumagit, donec Voluntatem suam effectui dederint. Oculis, annuendo, animi sensa & desiderium ad alios sibi similes
78쪽
NAVIGANTIUM. 79les transmittunt, pedibus sub mensa pedes premendo titillant, manibus adtrectant quod tangi
nefas & vetitum; quae forte facinora utriusque sexus homines nunquam perpetrarent, nisi potus ipsos incitasset. Hinc oriuntur meri triciae conjun-
Aiones, adulteria, homicidium, desperatio. Quot infantes, a levissimis illis lupis ac prostibulis clam
enecantur, dum nesciunt, quorsum hosce partus abdere dcbeanti Scortationcs dein surta subsequuntur. Si sortean uxor alieni thori cupidine ducitur, viro suo hoc & illud adimit, ac foetidis de porcorum grege cuculis largitur, veros libcrospeculio & interdum alimcntis defraudans. Maritus autem ubi lcgitimos conjugii sines transilire solet, bona sua in turpissimas meretrices prodigit, quorum tamen usu quotidiano Caja sua & soboles opus haberent. Cum servi & ancillae exercitio
hujus nefandae libidinis delectantur, herum ac heram heic luere, ac domesticae supcllcctilis aliquam jacturam pati oportet. Si liberos hoc insanabile malum tenet, parentibus suffurantur quicquid posusunt, & ubi nihil amplius quod cxportent domi suppetit, re dcs alienas pervestigant, & ita genium
ac naturam laverniorum induunt. Haec Vero omnia non nisi ex Ebrietate proficiscuntur, ac suam originem deducunt, cum nempe sensus ac ratio obfuscantur , &, quando semel heic peccatum,ac aliqua spes impunitatis relicta , ad majores conatus tam diu multumque proceditur, donec quotidiana consuetudo inolescat, & res tandem exitum
79쪽
8o CONIO LATIO exitum non adeo prosperum sortiatur. Nemo Ebrierarcna ita turpem esse animadvertit, quam
qui se hostem ejus profitetur; amatoreS Vero symposiorum hoc pervidere nequeunt. Nimirum si plena est mensa convivantium , & hi maximam partem nimio potu ita sese ingurgitarunt, ut ser- me ad insaniam redacti sint, tunc certatim debacchantur , ac verbis perstrepunt, quae ne ipsi quidem exaudire ac intelligere queant; cantilenas, saltus , tripudia permiscent, insolitos clamores edunt, crapulam eructant, Sc iterum ingerunt, mutua denique oscula parti anteriori ac posticae adfigunt. Ita putant se omnia uti par est peragere, nec agnos cunt, quantas turpitudines minime sibi
conVenientes committant; qui error saltem eχinde pro manat, quoniam ebrii sunt, & hinc naturali intellectu privati: Sobrius autem dum haec intuetur , ipsorum vanitates facillime perspicit. Sic etiam illi homines, qui non cernunt, Ebrietatem omnis mali somitem ese, tam ebriis oculis vident, sicut ipsissimi potatores, in quibus nec
sensu S, nec ratio, aut intellectus residet. Multi multa interdum ex Ebrietate perpetrant, qUOrtam
per totam vitam poenitudo ipsis obversatur,& quae sobrii nunquam sine dubio fecissent. Qiuilibet modo in se descendat, & conscientiam suam probe pervestiget rem ita esse experietur. Cur igitur Ebrietatem odio Vatiniano non persequamur, cur non cane pejus & angue, quantum fieri potest, fugiamus ' Sat scio, si aliqui haec in aures ac
80쪽
animum demitterent, a belluino potandi ritu sese abdicarent; & quam bene res tunc staret Orbrs
Christianil Turcae nunquam ad Illum magnitudinis ac potentiae suae apicem perveni flent, si Inum ipsis concessum , nec lcgQS patriae usti m UuSinterdixissent. Perpendat quis mecum OezΟΠΟ-miam sive familiam, ubi maritus aut uXOr supersuas potationes in amore ac delicus habent; perditionem illius ac interitum si alim animadvertet,eOQue citius,cum ambo unius & ejusdem antimi lauat,& mutua pocula saepius exhauriunt. Si adolescens facile ad Ebrietatem declinat, ua boni commat1S
hominem non evadet. Huic enim vitio comestimi alia peccata se ari ungunt, uti Lusus, Mendacium, Scortatio, Furtum. Puella clam potui addicta, cer- to in meretricem de onerat, Anus bibula lenocinium exercet & Conciliatriculam agit; Miles ebrius rixatur & percutit; Monachus talis cantitat Stultus risum multum concitat. Verbo clieram: Vinum ex interiori pectoris scrinio depromit,quae ibi abscondita latent, sic ut sapiens non perperam admoneat, ne a vino seducamur, quod tam pha chrum in vitro emineat: item cor ebrii ac stulti in ore, os autem sobrii ac sapientis in corde positum esse. Christus non frustra vigilantiam & abstinentiam nobis praecepit, idque hostis caus a, qui in Ebrietate oportunitatem reperit damna & pericu- la inserendi. Me quod attinet; ego Ebrietatem morbum, qui vel reperiri queat, maximum aett1-mo , unde corpus & anima pariter m exitium F prae-