Prospectiva communis

21쪽

Verbigia consolidativa piliquedo T. alba que

oculum si totum circundaret oculus nihilaiideret quia ipsa dialaiieitate caret similiter umea babet foramen in anteriori parte et similiter glacialis dessicit a fotenditate.

o Stilesii in dualitatem necesse est reduci adullitatein .

Miuo sunt oculi ex benignitate creatoris iit si uni accidat lesio alter remaneat. Srigo aut eorum hec est quoniam ab anteriori parte cerebit oriuntur duo herui toneaui directe ad anteriore parte faciesiqui pisino coniunguius et fiunt unus iteritus ride rami sicaturi duos nemoli ad buo foramina concaua sub fronte in quibus Nilatatui et creatio oculorusit super ipso*neruorum extremitate. 1 cies ergo uisibiliu per utrunq3latainen recipiunturi quod si

iste species non umretitur. res una due appareret: sicut etiam patet si digito supposito ipsi oculo ioculus unus a suo situ elelletur res una due uidentur :quoniam species pduos oculos recepte in conium neruo non coniunguntur: necesse ergo e i colvmnui neruo species utriri quod est proposit n.

s Iberarium ocissum coiistituent iiiiii necesse est alvitias olla mutuo ecen

trica o. I oc patet quonia cum species rei uisibi sis piramidaliter

super oculum otiantur quaru conus piramidis est imaginabilis in centro oculi: si nulla diatineitatio esset diuersit. Is : radii in centro illo concurrentes ulterius procedet esse in centro secarent ret dextra appareret sinistra ret sinistra destra: hinc ingeniauit nanimulanterio ι glacialis idem centrum habeat cu cornea et hii dismore albugineo: ne species per ipsas transeuntes frangatur antequa pertingant ad uim sensitivam: que etia i glaciali uiget humore . iu=e inde occurrente sibi interiori glauali que est in eis Metri/ca siue humore vitreo qui subtiliot est quam anterior glacialis:disgregantui radh et stan gutur a perpeiidiculari et hie per via sipirituit de eruntur species usq, ad locu iudi th ite

o Bis niuin tunicariatii et huinoi uiti centra continet uitali nea.

22쪽

llaec pictus p effectu quoiua non aliter posset lux tunicas OEs et bulliores naturaliter sine regulariter irroire nec aliquis radius alicubi posset no fractus remanere et p consequens no posset esse certificatio p deporratione oculi supuisibile ab extremo ad extremu . quod salsu e . .

o 18 niuin radio mili oricii titim luperuistim, turiliti solum ite cesse est trali sire non fractum .

Catus ratio Equonid super speras ecentricas ipossibile e plures una linea esse perpendiculares rpyramis ergo radiosa sub qua res uidetur tota fragitur I ingressiim iterioris glacialis excepta illa linea que trasit per omnia cetra que

axis apellatur . . .

u 3ssiiiii vigere in glatiali biimore

loocen erimentis docet quonia si alicui tunice uel humori Iesio fiat glaciali saluato recipit cura per medicina et saluatur ac restituitur uisus. Ipsa uero corrupta corrumpitur uisus irrecuperabiliter. . xyst.

ii Ilionem fieri per hoc quod in glaciali cit ordinatio lacci ci sicut ex

IlIutus possibilitas py no obstante parilitate glattulis: qui tot sunt partes minime quot stitit maxime qiiiiiiinalis siue ina 3nitudinis. ' Spes ustis ne materia recipiunt: ergo quantucuq3 sit risibile qudd uidet spes eius distincte et ordinate recipimit in glaciali humore: quod nisi sieret oculus re distincte n5 videret. Si enim species dua* partium rei uisibilis in eadem parte glacialio recipiantu partes rei distincte non cognonerentur propter costisione sorma* monenti si oculis in eade parte . . D 'uJ.

r Ciuisibilis comprensio fit per piramidein diolum. Et prensio illo autem certificatio fit pcra cena iii pra uisibile transportatam .

'pyramis eni radiosa a uisibili oculo ipressa rem oculo representat : sed certis cetio ne uisibili sit per rotatione oculi super re que basis eli pyramidis: l3 enim tota pyramis sit perpendicta iuris ruper cetrum oculi . i. disteriori A glacialis n5 taine stupra totis oculum unde sola illa perpendicularis

23쪽

que axis dicitque n3 frangitur: re essicac te represciitai et alq rara quanto si it ei pro quio ies tato sunt potentiores et sortiores i representado. Ed hoe igitur oculus rotatur ut res que sub pyramide representa simul oculo per hac perpcndiculare successive orientem perspicaciuo disce ruat . IPe bac certitudine dicit auctor de uisu quod nullu uisibile simul totu uidet .' per immutationem pyramidio. mirum communiter loquentes quod cinne uisibile quod uidet uidet sub angulo in forma triangulari . xxxyuq .

ii on sub quociique agulo rem tuideri

no e uisio sub agulo acutissio. i. figulo coligetis quia iste aligulus ut piohat euclides .itI: elemento* e id uisibilis. tangulus aut sub quo aliquid videt ε diuisibilis et diuidis p a te. Eimplius determinara e anguli magnitudo sub quo potesse uisio: qt dyanieter sorais uuee sicut docet asiothomia e quasi latus quadrati quod describit intra speta uuea:ergo si ab extremis buius laetaminis linee ad Giitru ducatis reonstituet sup eu angulsi rectu:holim quonia ab angulis qeadrati linee recte secat se ortogotialiter igit sit cetro uuee eet uisto uideret si agulo recto preci :st biameter foraminis esset latus quadrati piecisti nuc aut centra oculi quod e anseriolis stat talis interius

est: qua celitru uuee :m uuea mitior est quam coinea et se νcat cornea.qr Drame ei' coitiee applicat:ergo maxim' an sui sub quo e visio radiosae brevior recto : nisi solaminuue si paulo mai=qitalitate i dicta: nec loquor hic de ui sider radios extra pyramide radcosa super oculum orielitesue quibus infra uidebitur . . si

v ssionem fieri sub curta piramide

et angulo inchoato

inec ex pdictis p3 quonia ress pyrasdis oes acepto imo occurrentes iterioli glaiiali fragus ut dictu e a ppenpiculari nec ulterius in conu costringili quavis igie radij ad alii suiu iclinet no th agulariter applicant nisi imaginati e iatu. ymo cu puemi sipes ad humore intreuaateriore glatralem procedit secundu lege spirituum imagisqua secundum legem diasaneitatis icuruas .ii. secunduri uiam spirituum

usque ad neruum . . .xlia

d Eclinatiora dioisi angulastisi iuuat

ad conlprciis ionem quantitatis:

24쪽

quoi id p dispois, si Ei i Matiali belui cognitio re

qr ergo quato ad accutiore angulu deelinat.tato spes aphus adnitans et castrigus. necessh e ergo p cons. nisi ad aliud ipediat:iit rei qualitas ex hoc milior uideaturi oculo .sed hoc ad cognitiovetii qirantitatio noli sufficit ut ista patebit demonstrando.

p er radios qui oblivitie super oculus

ortutis uisio iugo tur et a pliatur:

Uigoras inqua qin I3 p solos radios ppostulariter cadetes cenisicalia et disticia stat uisio piicipaliter: tu certu eliquod ili silibet tactus i uisibili signatus uideas p radiunt suu oculu ppediculariter lugetenibilominus ut p3 ex pdictis n5 occupat tota pupilla:molat aut moi' ppedicularis et ille oblique icides quobopainti Ettnpli' extra pyras iideradiosa aliqua uident cuius pyramidis angui' brenioris latitudinis e Wia se heant res que utio aspectu uideri pos sui: radg ergo isto p sup octis uenietes aliqno modo laguit et mouet oculu p radios i igressu ocli fractos et ad cera; de clinates ut talia debitraboro aduertant. illa aut que sunt ocro laciti obiecta efficati' psentius et in recte q3 slexe apii dutiquare aut poctus repsentat i alio loco appareat i tractatu de radi)s fractis tanget in .iu. parte.

se dolor osain

eaoc probat qui operatio uisibilis i uisu e unius generisCu g operatio sortior; luctu i uisum sit Iesiua sensibiliter et dolorosa sequit oes operationes luctu esse tales r mitis ito perpendatur . et hoc est argumentum p Iosephi cald de

qualitate uises: et necessario sequi uidet. tuo is vinultu e uisibile tauius oculo delectabile quin estinua ispecide ipm afficiat fatigatioue.cili' latigationis causa .uidet esse pcedensitispectio. tDoc qde sapit iste phylosophus iussis ali) phylosopbi dicat naturalia tractarites. quod sesibile e psectio sessus i actu g sentiedi no e altilis tristitia iduces. iussi sit linoderatist .nec uides cogere ratioui ei celes sensibile iducit dolore st et mediocre. motus. ι .uebemens grauat. motus uero mediocris delectat et iuuat. restringi tria igitur quod hic dicit ad uisionis cuiustuq3 prologatione et ii5 ad iij cviique breue3 ispectioiiem: siue intuitionem . .' li':

na Atheinaticos ponclites uisus fieri

25쪽

pei radios ab Ocnto micantes supti fluo

conari. Visus .n. sufficiete, sit p modu pscriptu p que salirari posiunt dia quelut circa uisn appentia. g sustuu e ponere sie radios et cetera.Mc dico auctoris prospectie uestigia sequedo aliud doceat alchidiis de aspectib' ιν phnici Et seu seruti aliud-sapere uident i multis locis ali aurastin qui inueti uides ς uinus ale aliquid i lumine oculi opes utiqua stabuci uestigatum sit . . in .

r Eldios quoscunque ab oculo micates et orietes super uisibile ad uisisti ein iiii possib illa est sufficere i

lia uod si pondi radg ab oculo ex re sup re uisibilis, qnasi estigeda aut rede ut ad .cutu aut no: i ho Meui histo p eos

u5 fit:cii aia a corpore no exeat si redeut qualiter. bliquidolati sutrituquid dia uisibilia specula sui reflectedo radios rivis si redeut cir forma rei uisibr ad oculu.sic frustra exeut.qssi lux ipa urto ima seu spes uisibilis uim te lucis i totu mediu se diffundit g no e necesse ut i para o quasi nuths utat. Emp quo aliqua uirtus oculi usq3 ad fidera proiederet et sil totu corp' i spiritu ur spem resolueret .xlvi.

l Elme oculi naturali radiositate sua uisui consti re: L

Uclinii. ut dicit aristotiles no sotu patis ' et agit queas

moduspi dida coipor assume ergo hare necessariu e oculo ad alteradas spesvisibiles et efficiedia proporticatas uirtuti uisive:qlii ex luce solari diffudut ' ex lute oculi conaturali octa est epatibine dixit aristotilies φ cu mot' lucis ad exterius sonis.el disproporaretnq hopa stthisio quamcuo moi' ad ite se sortis et sit. sicut M i radio solis si obruit uiluoiec paut se proportionari uisui : Tie igit m p pliqgo modo sit emissio radio*.8 no mo proni o ut radh ab Octbemissi qilat i forina uisibiliteri mergat et itincti reuertant oculo nia lates: aliquid in opant rady in risu predicto mol et M quomst uisus e in Oibus animali eiusde ronis cuergo queda animalia p nisu och* suo ρ sufficiant coloribus uirtute mlii licativa darerat ab eis nocte uideli possit leatiunt lunae uoculi aliquid operetur in visum. sed an ali quid litterius faciat non diffinis huius auctoris ut dictum est sequelido uesticis

26쪽

u Istim ii ibit coprendere ii si prosiortio itali distulitia prcsentatuna.

Distana siquide tirreotio uisibilis requirit ad uisioine . si .n. res uisibroclis stuppoliat lux sup ea uo psilidi .etp cosistio pol mouere uilia Φ si ii 3 nisu sit lutosii .dico ut l. xlyi.tactu e qisi uti ibila p lume octo coteperdiu proportionatu. Unde qnsdu scites meli' uidit i maiori dcllatiam ium ilion.qiii lume o di ρ suor; P e strinsecu multu ' noi disgrediedo serenas: et serenatu spei rei uisibit sipsuditur ut e torti' moueat.alii sit tit si hent lume modicu et serenu et illi a proxio videt mist aut linultu et uag et illi a re motion uidet. Sup oes aut alios illi si oculos prossidos helit ceteris parib ' a remotiori uidet:qr radii luinares ab octo micates no vi dispgus sicut ab ocris eminetiN. ς, si adlucti siue adunati suerit sup uibre porrigui lyiq.

s olauuleri ut recte taciliter obiecta,

io oc p3 ex pinciis uisus.n. fit pricipat, P pyrami de radiosa a basi opposta sup visu ppiaicula orienter fit et uisus per radios extra pyruide sup och; oblique orientes' sup och oriri no polliit a i supticae oculi no cadui: 8 adverso ei' ocro se reptat ut et dico uideri recte qui restenue ispeculis aliqua aliter uidetis iit ilista uidebit. .xlytiq.

ila oc probat color at sine luce ito pol efficaciter radiare.qlis pnniu l oi genere e causa otiis posterio p. prima aut radiositas e lucis et ideo pila alia ab ista cili. Color sellicaciter radiare ita p5t nisi luci adnuxtus. a.

ii uideri nisi proportionalit cr

cus rJ e alii ut supra p3 uisis sit p pyrude radiosi: cui basis e reo ulla st itecesse e st videt essie quantia et esse proportioliabiliter itu3 .no ergo diminuiti qr tale no sufficeret odiis dolorose :et efficaciter i primere.ut dicit. xliij. spositio et coip excedetis magnitudio nilo aspectu uideri iactpotest: ut patet ex. IIxymJ. ii,

ii iiii no fieri nisi per in edita di afanu

ui 'ri Lqr est 5 multiplicant iiisi p dialassa corpora quo subtilitas Ggruit formis nilupli cudis sne matelia et sine materiali b c Mitionib3. ut pose est . oculo impr. md .qr cu He corp) e susceptiuia inuetie corporis celestis .certu e nullu corp' di carere pspicuitate.cis sit colo cor

27쪽

oto transitum uirtutu et sperum ibuis nos lateat:hinc lices diatur uidere per medium parietem. . it.

o Eisiae uisibile itecesse est mediii iii

deiisitate traustendere .

Ciis' r3 eo nir pu esse coloratii ur tui ne sit nisi desu.Hmst nec glaciale mouere pol si visibile est ipe rupicuitate excede Miny sine luce inihil indefessi illud quod uidet pspicuum esset ut aeran eo fingi no posset lux sine cuius inixude nulla spes potest radiare. Siue uideri.nt p3 ex. xlyith. mouentra. similia et color. .liq.

o in que uidetur tempore coprendi .

Immutatio.n.uisibilis: sesibr no sit nisi i ipse sicut docet illusiones sesuu i ueloci quor ita trasportatione. Hilip discretione aut dione rei nonisi i ipse lieri. V qim corpore uelociter circogirato puci' videt esse circuluB.ana peelii uelocissie moliet nec tu scipis nisi i tepie sceptibili luis secudu quosda iniuratio possit fieri uillatanea. hoe in ab ista phya e extraneu. ut ista i circulo demuni rabitur: certitudo in de uisibili no sit nisi i ipse. trasportatoe axis radiar siue pyramidis sup re uisa ut m . propositione supraposita. t

u ione ueliteide fieri sine cogi ua nitate oculi:

Idcirco di in error ursus ala e a causa exteriori pp egregii a proportioe i aliqua coditione ad uisu necessaria.ut distantia uel oppositione uel huiusmodi calia aprelisione .talii ex causa interion sicut oculi debilitate et pancitate spirituum ut statione ocri ab extraneo humore uel alia Iesione .

u arias et multa se e stetides uisibiles et quacta primario quasda lecudatio

Siside sit uigitidae iretiones risu cophesibiles: liix:ωIer distantia: it':m ignitudo:corporeitaB: sigi ira:mot':c5tiliuatio:discretio ur sepatio: numerus:qeBrabit .is:lenitastilia sanestas. similitudo:ubra:obscuritas pulcritudo: turpitudo spissitudo: diuersitas. Desut pncipales itetitiones .alie secundarie que ab illis continentur . sicut ordinatio sub situ collocaturet scriptura siue sculptura sub ordiuatiotie et figura rectitudo et curvitas sub figura. Emplius multitii doet paucitas sub numero equalitas et ait mentii in sub similitudine etdiuelsitate.alacritas et risus et hiivismodi que

28쪽

i3pndut sub sirra facienet sic de al43 multis piicipaliter tu movet ullum lux et color suis spebus oculia sigilates . et coiisequeti alias pretiomiliatas illas uisui repsentatesque sub eisdeqnalificantur et glorificatatur. .lyi.

ii Un otianes intentiolies uti miles comprendisci ira spoliator

mico sentiam spoliatum solii sensu qde.qr quem apretaei i5 solo sensu:hcohopare uirtute distaetiua et argum elati uaquai ipceptibiliter imi statqueda et admiculo scie acusite.verbi gia ui syndus duo indidua esse stria et ipa siritudo . neutra solitia; c3predit solo sesu.sed colatione unius ad alte iuni i Similiter corporum disrentia :et alia* rerum. Smpli' scriptura n5 copiendit solo fessu'p distictione pitu usticit uis sitie uirtus distributia.mediate uisiva. Sila res assuete cum uidet stati cognosciat ta5 nisi i relatione spei recepte ad bitu memorie et boc quasi p ratiocinium . t h.

i ii distictione uilibidii ratione i perceptibiliter argis inerari uel operari

vitillusi. uisibile cognoscis sine distictioite iteuonii uisibii vi ur sine colande aut ryone rei recepte ad bitu ur ad uni suersalia cognito* pn' a sensibilib' abstracta eque fieri noli possilit absque raciocillio MyrenJ idiget pceptibili ruis discretiva this coiter aprentis qr arguit P aspectum ad sibiliotisti uia nec arguit p coiripoem et ordinatione proponti itis.1 i. disiictilia nuta e arguere sine disticultate. que et apti ludi te naturaliter exeritiunde et i pueris apparet :qui magis pulcra mimis pulcris solent preponere nou nisi natu tali ratione eoruin facta comparatione. .lyni.

i ii cc et colore coprcdiae sit spoliato .

Tagui siquidem pupilla et mollis selisit secudu eande ptes eigo i sessi essust recipisit et ita p sesu disiigui 1lequelint

ergo non distinguntur tui si per c Nerietitia de luce et colorebitam per scietitiam eorum acquisitam.

29쪽

ditas colo iis hic ἡ spes colotis que discemi non his p rone3 ad Mimas cosuetas. Suh et lucis siditas mi sit lux solis urivite: ur ignis scia dignoscis no ex se sucu in coloriquata color et luxiqnim lux sese spoliato capiat dici.

ii ulla intentione uisibiliu preter luce et colore, solo sensu copiendi r

inoc p3 qi sola Uitas coloris her oes dras inaediaiissimae colori sicut Oitas lucis luci i Si .h. Filiis no solo testicapiat insto sorti' nec alie quecuq3 hetioes uisibiles: 3 gdisi litione sine distincta argumetatioriῆ et sciam: ex quo patet quod soluin lux et color et non quiditas lucis et coloris sunt proprium obiectum uisus . axq.

c Olorein in eo quod color prius coprendi sua quid itate.

inoc exmeniissis pue qr color i eo quod color ex sola alictione capit.quiditas aut eius no nisi pei scia, et argumetatione: hoc Et M expimento.qr coloratu i luce si ibobscura pestu coloratu ee cernit. et in coloris uditas ignorat .li hi.

s ola distantia inediocris uisui est certificabilis et hoc per corpora iter ia

centia continua ta et ordinata .

si me tui sibir: uisu n5 copredis sue escinati3e colligit:docete sic phia. St.n. clausis palpebris res no videtque uides aptis sequit et essequentei colligit ut illud quod

uidetur no sit uisui adheres: et hoc e in ala quietu sitie necessitate argilii Elationis iterade i qualibet uiside. pDico ergo quod c5presio qualitatis distatie accipitur a quantitate corpor/ litteriacetitium . uerbi gratia nubes in terra plana vident oculo celo Giuuctea terra motuosa uidet terre pio pique qa alicubi mortu altitudine n5 exceduti certificatio igit disiatie nubili catur a coprεsione corporis iteriacentisq, si corpora iteriacetia ordiata n5 Iut sed c5lusa rieni sicari poterit aprensio qualitatis. Emplius si n3 sit distatia mediocris n5 ptinget visus usq3 ad plena distictione corpo remoto p iteriacet iu pp debilitate speciei visibilis ex distati a. sicut docetur supra propositione . qq. .lxiiq.

c ertificari quantitate3 distantie per resolutioneni interiacentis spatii ad magnitudine me sure sentialiter note.

30쪽

Sien drpori iter iacetia sui secudutotu et parte mequaliter incerta:nan* ex ipsis cerrificabit laena distaria: ergo necesse e in ea aliquod certii iuenire.sine reperire cuius quantitatis notitia. per experimeritu sit nota ad quod totus civ resoluat: sicut .d pede uel ad qualitatE corporis me stipantis uel ad aliquid quod sit notum imaginatisoni mensuratoris uel esprensoris .

d Istalitiani maiorem apparere qua ue iii alterius partis emisperii cuiuscunque .

io oc p3 ex lxiq. si .n.ex corpo i r distana quantitas dignosci ubi ergo maior maguitudo Mnacere videtinecesse ρ ut et maior distatia uideas sed inter ovwntia et uidente interiacere uidet maior latitudo quiliter uidete et 3enit. ergo les pabiliter plus distare ut Ois35 italia ps tali quectiq3. lxyi

o Huonte apparere terre coherent E

cuius ratio est qr no es edit aliquo modo spacium iter ultima parte3 terre insibilem et ipsum celum .lvy0

l ongitudine radioru a uisiti coprendi

eaud p3 experimeto in speculis ubi creditur res esse i extruitate lili ea gradisust quas totas extimat porrigi secitdiu coli uitu et directu et seci indu illos iudicat esse ilisthile colini pie qde uisui monet.unde si es mouῆs oculii no soluostedit oculo ipsist obiectu etin mediu radiu cui' ipsa spes est ei tremit in quo tame radio figit 3 psi aspectus qr totus ille radius similitudo e alterius. Exhatrame propcte radio egredietisi fortissimist polli sumi argumetu. ii iij.

s Itinii oppositi icitiis i ci ut se distili ,

ctione coni prendi.

Intentio siqti idem situs tria includit oppositionem rei dyametralem et ponem respectu oculi secudia rectitudine et obliquitatem et ordis rem partium rei ad inuice. Jylim' ergo modiis distinctioite cognoscitur: res enim per iae opposita faciliter esse comprenditur: quia forma eius super uisum peipendiculariter ersgitur: quod esse non posset misi opponeretur. Emplius cu opponitur uidetiir: latet aut cu non opponitur: .lxyiu .

s I tu in oblicaturatis comprendi ex compretitio ite diuersitatis distati