장음표시 사용
71쪽
ctionum cap.δ exis auit nunquam inter conuiuia eteres
aquam calefactam bibisse , quod ea potius vomitum concita et, quam aut voluptatem,aut commodum attuli et, tamen cum rigidae, ct calidae apud antiquos Auctores memtiosaepe flat, huius rei alteram trium auorum excogita-tiit , nempe vel calidam aquam apudpriscos eam fuisse , quae nuda arte refrigerabatur,quaeque qualis suapte natura erat potaturis porrigebatur, vel calidam in conuiui,s,ijs adhiberi solitam, qui aliqua valitudine assecti essent, vel denique calidae Psim ante coenam apud eos fui e , qui ut auidius, ac abundantius se ingurgitarent vomere cupiebant, sed quam in hoc ancinatusfuerit ex verius dictis fatis conniat. Concludendum itaque videtur calidam ea potifimum
ratione communiter adhiberi solitam fui , Ut praeparamentum esset ad potum, cum enim vina,quibus prisci Utebantur,ob fumum solem, ignem, ammas, varia condimenta, ac maximam veluntatem crassa admodum essent,
per calida dissoluenda erant, cum ad i. rigida inepta esset
dissolutis autem, ac attenuatis Dinis, aqua ex niue,aut glacie addita enitu praesertim tempore frigidum, imo gelidum bibebant,υ ex ks, quae in praecedenti capite diximus, notum apparet; licet etiam ex Raderio lib. I . in Lemmate colum niuarium,liquata per calidam vinos refrigerarentur,niuei in Colum injciebantur,deinde liquatum vinunia, infundebatur, t per nives, dum siueret jus conciperet iure igitur merito eruos multis verberibus u Iare comfueuerunt , nisi per horam ante coenam calidae urnas chaiaco eu quadrante emptas detulissent,qui ibo non fecismit, caenam protrahere opus es et . Indigentia autem praeparandi potum per calidam caesi a pit
72쪽
pit post annum Vrbis 633. quo tempore intelligente iasitim
bonum Italia , ut perius ex Minio diximus , caepit vina diffundere,eaque in poloecis , ut veterascerent, fruare, notas amphoris, o cadis imprimcndo , quibus inii tum aetas, tum Patria cognosci posset, , ab eo tempore factum est, mi in auiditas in dies magis augeri ita coeperit, ut Sue- donaus de Flauio Domitiano loquens cap.7. haec dixerit. Ad summam quandam ubertatem vini, frumenti vero inopiam, existimans nimio vinearum studio negligi arua edi. xit ne quis in Italia nouellaret, ut quae in Prouincijs vineta succiderentur,relii:ta,ubi plurimum, timidia parte.Ne id exequi rem perseuerauit . Terbellius etiam Balarorum Dux texte Lon sinis lib. I. Tecadis . vineas omzese dem ob causam extirpari imperauit. Ante vero supradi Dum tempus vina in claritate, o prc. tio non fuisse Pliniuid moxntrat lib. I . cap. a. refersus Romulum a Ze,non et o letha in cap. 13. eiusdem libri dicens, Inre dona sextari s lactis datos inuenimus, nus quam vini , paulatim itaque vini claritas is multitudo augeri caepit,adeo ut itiem Plinius, dum magnam liberalitatem Caesaris in vino defriberet, .loquatur quid non' vlai Dictator triumphi sui coena vini falerni Amphoras, hi Cados in conuiuia distribuit ridem Hispaniensi triumpho chium, falernum dedit, epulo vero in tertio costulato suo, Falernum, hium, Lesbium Mammertinum quo primum tempore quatuor genera vini apposita constat, deinde subiungit pollea ergo alia omniam nobilitatem venerunt circitcr septingentesimum Vrbis annum IIaec vero addit Quenti apite, Itaque non miror innumerabilia pene genera vini fictili multis ante se cillis reperta fuisse hoc enim ideo ac D msulse exin andum
73쪽
uni, quia vera vina recte con cer et praesertim ruare adhuc non didicerant, cum ea in celus vinari, in plano terrae iis dumtaxat detinerent, vel infodiendo flimbecilliorament, vel b dio exponedo, se vehemetio fuissent,adeo epraecocem maturitatem acquirere, ac veterascere, po ent,
quin potius non magno temporis interuallo acescerent, ut hac etiam nostra tempestate contingere sole vix enim pleraque vina integrum annum attingunt nis acescunt, licet quibusdam ob his eculis subterraneae etiam celia vinaria inuentae fuerint is hoc unum causae est, ut vina hisce no- Liris temporibus paulo melius feruentur , quam priscis illis temporibus, quibus adhuc non dissundebantur , quia posteaquam deferbuerunt, vel saltem veniente vere, de dolio it dolium dissundimus antiquo id more anni Vrbis σ3 3. ruato, verum quia vina in principio ut ex Gai superius dictum es, frigida loca per duorum , vel trium annorum interuadum,postea vero calida non tepida de derant, nos autem ab initio, ut plurimum in subterraneis cellis ea recondimus, quae autumni tempore tepidiores sunt, hyeme respective calidiores, hinc es quod vina satis tempore, praecipue sub cane , ut plurimum acesunt , cum tamen ut Galenus ait lib.3.de emptic.mecfacult. cap. S.eueniat alios quidem succosis acescere is corruptos putrescere, livero oleum,mel, ct iram in longum temporis patiumperdurare , adeo ut vinum ex fui natura non acescat , sicut nec oleum , nec mel sed quia antiquum conseruandi morem dimi mus, ct veri mile admodum existimandum puto, a ita AZilia in quae vina dissundebant , nempe Amphotris, ct cados plurimum contulisse ad vini conseruationem , magis quam lignea dolia,quibus no a tempe te utimur;
74쪽
quiens, Ion autem Chius Athenis in agenda tragoedia victoriam adeptus,Athenientium cuique fetile Chiunta, largitus est, hoc idem a mi lib. o. inquiens lecIharcus in linguis tradit ab Ionibus cadum vocari V m ille . Et quoniam hic aliquis curiosius quaerere posset, quid napropriefuerit Amphora, ct cadus apud antiquos, cuius
Dico Amphoram, utplurimum liquidorum mensuram praecipuam fuisse, quandoque vero, ct pro vase vinario m-pliciter desis mi , eiusque capacitatem, ut me=fura II. Gio, quadraginta sextariorum fuisse , et e duarum marum vel octuaginta librarum, huiusmodi amphora quadrantalprius nuncupabatur,deinde ex eius formae mutatione amphora dicta eLI. Cadus inter men ras non legitur, sed fuit vas vinarium diuerse capacitatis , aliquem cadum duarum ornarum fuisse etiam amphori tesatur Colume a lib. II cap. o. ubi inquit,si vinum in vetustatem seruare voles, in cado duarum urnarum, quam optimi vi ni sextarium , aut farcis generosae recentis seXtarios tres addito. Praeterea ex ijs,quae superius diximus de Apothecis, vinissum inueteratis , non uir eriliue hoc loco maxima
quaedam difficultas explanari potent, quid nam in ca asit, quod veteres Auctores de antiquissimis aedis ijs diserentes de infumibulis,quae nos caminos Tocamus, Π Πam meminerint,cum tamen apud pri os raesertim nobiles tibi magis quam sumptuosa quotidiana conuiuia in gubtii elegatur, taut amplissimae etiam culinae, magnil ignibus refertae nece ario esse debuerint, i eterquam qt od in alijs etiam aedium ceIis hyemali tempore ammas excitare ex
75쪽
si fuisse existimandum est,itaut infumibula plurima super tecta ut nunc mos et apparere debuit ent, cus enim culinae,aliaeque cessae obfumum inhabitabiles suissent, taui coqui in culinis praeso esse ad eduliorum praeparationem nequiuissent, nec qui is alius in,bis et is ignis usu commode
Re pondeo teteres de infumibulis mentionem non feci e, quia vere non dum ea co cere didicerant , sed nec excogiataverant, idque propterea faritum fuisse existimandunt , quia fumus omnis in pothecis excipiebatur , quod clare Columella demoErat lib. I. cap. 6. Ubi ponea quam diffuse egit de Torculari's, cellis olearijs, cortinale,ac fumario, quod rusicis balneis iungi solet , tandem haec addit Apothecae recte superponuntur his locis,unde plerumq; fumus earum eXoritur quoniam Vina celerius vetustescunt , quae fumi quodam tenore praecocem maturitatem trahut, propter quod, Maliud tabulatum esse debebit,quo admoueatur, ne rursus nimia suffusione medicata sint. Cum itaque priscis temporibus omnis domorum fumus in pothecis reciperetur, quod tam in rusicis, quam in urbanis aedis ijs contigisse dubitandum non es, hinc priscis infumibula inuenii andi occasso erepta fuit, ac eorum loco scut etiam adlumen recipiendum Diracula aliqua in pothecarum parietibus con secIa fuisse ambigi mn potes alioqui fumus repletis iam pothecis per eosdem canales retrocessisset, non Aous ac hodiernis infumibulis contiger Alet, dum ventus aliquis fumum propellit,itaut foras egredi non post Posuero dimi um apothecarum usum ob nouum subterranearum cessarum inuentum ad inorum repositionem , ac conseruationem, infumibula super tecta reperta fuisse rationi consonum videtur.
76쪽
Et quia rursus aliquis inuare, et, quo nam modo δε-
Respondeo id fortasse per miles tubos Meu canales interparietes reconditos seri blitum,idque re ipsa in antia quissimis edisci, deprehenditur, in quibus huiusmodis nos canales intra parietes hodie quoque reperiuntur, ct mihi ies uidere contigit,ita ut per uiu mori tubos fumu, omnis qui ab igne procedebat,ub cunque fui et u in culinis uein lys inferioribus cellis, tandem in apothecis exciperetur. Suspicari enim o mus tubos huiusmodi ei resquam diximus, prius inseruiisse , posea usu docente ad calefacienda quoque cubicula frequentius confectos fuisse. Id enim contigisse circa Augus aevum,aut paulo prius videtur innuere Seneca epis. o. sic scribens . quaedam nostra demum, memoria prodisse scimus , ut speculariorum usum, Mimpressos parietibus tubos,per quos circunfunderetur calor, qui missimul, lumina foueret aequaliter
M natura non sciat in necessi-rtys, ut docet Arsoteles 3. de Anima text. F. iure affirmandum esse puto frigidum potu anis hominibus conuenire qualem scilicet natura ipsa quolibet anni tempore appetit, ct subministrat, talis enim potus omnibus hominibus cuiuslibet ni aetatis Fonducere ita potes , ut nec minimam noxam a Ferre a leat. Verum,quia propter ambientis aeris caliditatem cHi-
77쪽
xo tempore, adii us intensam quandoque rigiditatem per hyemem, in quibusam praesertim regionibus , potum adeo caleferi, vel refrigerari contingit,ut ab ea smmetria, ue rigiditatis sicienti gradu, quem prouida, tausa natura exhibet , recedere facile po sit , maximo cum salutis no radiscrimine his actum eme arbitror, summa cum ratione , ut omnes feris Nationes ab antiquis etiam temporibus multiplicem refrigerandi modum excogitauerint, nempe nive, alacis,ct frigidis fontium, stirnarum puteorum, staminum aquis , ac denique antra, ct alia ima , excavataq, loca ad eundeminem confruxerint, quemadmodum,
hac nostra tempe late fleri solet, licet per longum temporis interuatam niuis is glaciei sus exoleuisset, quem quidem sim improbare non pinum praesertim in Urbe ,
ubi maximi calores vigent, ct ab ambiente ae liuo aere
paruo temporis interuallo quaelibet frigida aqua infernarum, fontium,e puteorum, quodlibet frigidum vinume optima cella eductum facile tepescit , sed hac lege refrigerantibus utendum censo, Ut aqua,ac vinum in suo naturalifrigiditatis gradu conseruentur, vel I accideri ut ratione chlidioris ambientista naturali frigiditate recedant ami a naturalis rigiditas rentituatur, ita etiam fin aliquastigidior regione eueniat, ut potiones vehementius refrigerentur, calore ita tendum LL, ut extrinseca, ac sci-titiafrigiditas,quam a frigidiori ambiente contraxit, ex- pedatur , etenim tunc refrigerantium sus rectu et, cum κaturae operibus conformabitur , quae quidem natura exce us non patitur , sed mediocritate gaude , moderate
scilicet frigido , quod ab stramet natura subminintratur summe enim frigidum , vel frigidissimum , tepor ,
calor , naturae nostrae conducere nullo modo pol unt ,
78쪽
propterea Ar Iotiles G. I. problematum problemate Ic. Q firmabat, calores, ct tepores corpora resoluere,ct laxare. Hipp. etiam a. Aphoris ph. a docebat plurim&m, ac repente, vel calefacere, vel rcfrigerare periculosum , quoniam quicquid excenit, en naturae inimicum. Lib.vero de humi-Zorum nosti part 3 affirmat freq&entem calidorum usum has laesiones asserre, a tum molyitiem , neruorum debilitatem,mentis Iuporem , sanguinis eruptiones , animi delia qui , ac tandem mortem e rigida vero asserre conuultis-N F, tentIones, nigrores, rigores febriles mediocritatem quidem extra noxam e e.3. Aphor. 4ph. S. ait, frigidu inimicum ossibus, dentibus, neruis , cerebro spinali medullae
Aphor vero a . eiusdem sectionis dicit, frigida qualis nil, glacies pectori inimica, tusses mouere, sanguinem,&destillationes Vertum e I in per frigidum intePigere, ut Ese Galenus interpretatur , gelidum flue summe figidum , quemadmodum etiam uicennas, ct omnes medici
idem ntiunt, ct ideo Galenus du- lib. de bonitate, ii-sio fuccorum cap. I 3 agit de refigerandi modo in corporis uallore, ac de niuis, licet ijs,qui uitam negotij plenam degunt, potum nive refrigeratum permittat, ijs uero , qui negotijssoluti unifontanam recenter hausam probe , c tamen ii ne capitis concludit. Nam tam si ipsa statim ni noXa sensibili non videatur iuuenum corporibus
ossicere increscente tamen temporis processu occulto paulatim noXa , Vergente nempe aetate , articuli his neruique , ac viscera morbis corripiuntur, ViX aut nunquam sanandis ac verisimile certe fit , ut unicuiq; ea corporis pars alliciatur,ini P natura omnium a Xime infirma suerit. Avicennas autem lib. r. n. 9 doct. a. cap. I 6 9 alijs in
locis asserit refrigeratam in niue aquam, neruis meiΠ-bris
79쪽
bris respirationis sacere nocumentum, omnibus interioribus, neque tolerari eam nisi a vehemeter sanguineis, eamque si non illico nocumentum inferres, longo tractu dierum, cum in annos processerint, magnopere ossicere, quae vero nimis calefacta est , cum frequenter bibitur infirmare stomachum , quanquam loco medicamenti conceditur in allectibus pectoris, ad asthma, ad ulcera pulmonum, diaphragmatis. uare hanc ueritatem in edigens
Seneca lib. . nat. cap. ultimo acerrime declamat in luxu cororuptos suo tempore mores. Nec niue, inquit, contenti sunt
sed in glacie rigorem exquirunt, ac saepe eam repetitis aquis dilinuat, ut pertinacius frigidum concipiat, elabdito effoditur. Itaque nec unum nivis est pretium , sed habet institores reponendae officinas , paleisq; custodiunt,inquinantq; subdit, alieni admodum illis nihil satis frigidum, sic nihil satis calidum est; sed ardentes boletos demittunt pene feruentes intios deinde eX tinguunt niuatis potionibus, itaq; nix eo peruenit si, ut aquae O- cum obtineat, s lib. Is .ad Lucilium inquit, quid it illam aestiuam niuem non putas calthim interioribus obducere ΘPlinius etiam lib. se .cap. . dum uehementer inuehitur III ta,
Patritios, ct diuites , qui ob mosruosum luxum in cibo .c potu edulia multa plebi interdixi e uidebantur in haec uerba prorumpit. Heu prodigia ventris mirum esse non licere pecori carduis vesci, nec licet plebi Aqua quoque separantur in ipsa naturae elementa Vipecunia discreta
sunt. Hi niues, illi glaciem potant, penas' montium it voluptatem gulta vertunt seruatur algor aestibus,excogitaturq; ut alienis mensibus ni algeat decoquunt iij aquas , mox cillas hyemant. Nihil itaque homini sic, Quomodo rerum natura: placet . Scit bae etiam ut resert
80쪽
Hipp. lib. de aere,aqui ct locis, aquam a nivibus, OG-cie resolutam potare consueuerunt, O ideo , Ut idem doceti, i Aura humectas, ct in caces, ac humidos ventriculos habent. Hoc autem,licet hac nostra tempestate non sit passim in usu, nempe, ut niualis aqua adhibeatur in potione , nive tamen ita potum aliqui refrigerare audent, non solum aestate, sed etiam media feme, ut facile in contumaces praecipitent aegritudines, nempe arthritim, dolores colicos, O nephriticos, calaulos, urinae di cultatem, viscerum indissolubiles tumores, ct quodpeius es quandoque aliquo spiritalium partium assectu ita corripiuntur , Ut repente si focentur, quare mirum non es Galenum lib. de consuetudine cap. I. referre AriHotelem Mityleneum virum in speculatione peripatetica primatum tenentem ex frigido potu decessi ui potus pueris primo loco infestissimus dici debet, quia humidiores sunt, nam tametsi plurimum calidi innati habeant, ut animaduertit in primo Aphoris Aphor. II. tamen cum eorum calor multae humiditati sit permixtus,qualitate exiguus H, facile gelido potia ierari potest, ct eo magis quia parum, exercere olent. Secundo loco senibus plurimum obesi , nam cum eorum calor, O quantitate , ct qualitate exiguus sit, faciles tuo contrario vinci potes. Tertio loco mulieribus II noxius, Due virgines sint, sue viduae, sis nuptae, O primo quidem tribus communibus rationibus; prima , , quia mulierum calor, ad virilem conferatur, quantitate, o qualitate exiguus eH, ita ut facile a frigido potu disolui, O oinci posset. Secundo quia mulieres omnes ad viros item collatae dentariam ct otiosam vitam ducunt. Tertia quia exHipp.F.Aphors. hor. a a sedi,pudendis,utero, De cae,fiscabaeum amicum, frigidum inimicum. His itaque tribus