장음표시 사용
111쪽
quam crederet nisi omnium auctorum sere eius Oculi litteris testatum nobis estet, Draconem illum apostatam Iulianum, Mentem magnam de qua Isaias, atque Assyriuria, qui nihil tam ex Imperio concupierat quam ut religionem Christianam funditus perderet,ad quam euertendam, ut quondam Iulius Caesar ad remp. opprimendam sobrius accesserat, restaurationem fidei Nict nae cocordiamque Episcoporu promouisse Cu enim omnes propter fidem Christianam exules cuius cuius sectae estent reuocastet, tantum ut illas turbas quibus
tunc Ecclesia vexabatur aleret, ac retineret; liuersarum
que sectarum duces quae propemodum illo tempore
infinita fuerunt Pintra eadem moenia degentes velut infestissi mi hostes comminus acrius se mutuo persequeretur, citiusque conficerent imperscrutabili tam Dei prouidentia quae sicut apud Hermam Pastorem legi
mus)in bonum sibi Tertit etiam pessima, ut per Ecclesiam multiplex eius sapientia appareat secundum praeficientia seculorum quam fecit in Christo trium illorum confessorum ab exilio reuersorum diligentia, labore, sollicitudine omnes fere qui Ariminenti sceleri siue simplicitate decepti, seu metu perterriti, siue etiam Arriana labe insecti subscripserant, culpam agnoscentes Nicaenan, fido maria plexos supra vidimus. Si quidem communi
ς xς na persecutionis periculo commoti velut Syn-ςῖς tismo, in ynam fidem coaluerunt, non pauci etiam ς ha roticis Martyres effecti sunt. Ecquis enim diuinx Voluntati obsistere queat s a qua etiam ut eximie a Clς
112쪽
γρῆt . Eiusdem etiamprouidentiae opus esse mihi persuadeo, ut haec fragmenta turbulentissimis istis cmporibus maxime lucem recuperent, per quae ad eiusmodi considerationem historiae excitati spem certam ex eius cognitione concipiamus , quotiescumque scelerumn Oitiorum nos bene atque ex animo poenituerit, diuinam manum non mutilam ac decurtatam experturos,
cumdemque Dominum periclitanti Apostolorum, uiculae tranquillitatem, selidam ac firmam redditurum. Longe enim mea opinione errat, si quis putat haeresibus, quae plurimae totum fere orbem peruagantur atque conturbant, plus virium ac roboris in suorum se-ciariorum malis animis aut versutiis inesse, quam innostris vitiis ac sceleribus. Quapropter ut diuinae Maiest, ii pro hac eximia sui numinis in nos benignitate numquam pro meritis dignas agere gratias vel animo concipere possumus, ita etiam piis optimi viri ci genere numano bene meriti Pithoe nostri Manibus, cui nos haec fragmenta debere summa illa Majestas voluit, parem gratia referre vix ac ne vix quidem vescamus. Cum enim sic vitam ipse instituisset, ut commoda publica ubique propriis negotiis praeverrerct, inulenteque Lutetiae pestilentia Augusto bonam Tricassum qu illud
nobis sidus ediderat, secessisse nactus a Prancisco stacie viro propria laude Virtutis, doctrinae clarissimo, ct plane tanto fratri germano, vetus exemphi fabularum sopiarum improbi , ut eum vocat Marcialis,
Phaedri, quo opere eruditum Tiberi taculum nihil
enustius, elegantius-ve Protulit, ct huius sui lacesius
113쪽
irationem publice constare voluit. Itaque procuratis characteribus pro captu urbis quidem magnae fie quentis, sed mercatum ac commercio penitus csdictieatque occupat a litteris vero penitus alieti e , gari tibus conductisque operis,illas fabulas suo sumptu atque haec fragmenta typis vulgare constituit in qua cogitatione absolutis fabulis , hisque fragmentis tantum non ad umbilicum perductis vi immortalitate dignissimus ad meliorem vitam assumptus est. Adderem hoc loco unde coetiarii fragmenta eruerit, nisi bonis viris eiusmod1rorum cognitionem profitentibus ruborem suffundere vererer, qui delitescentis huius in bibliotheacis suis thesauri velut gallus ille Essepius unionis dignitatem non agnouerunt, vel agnitam non sine publica iacturatandiu cominuerunt. Dicam tantum quod praetermitti non potest, horum fragmentorum nicum cxempla Pithoeum Lutetiae anno salutis Clo II XC. repertum habuisse. Non magis en noster ille sedecim tyrannis oppressa urbe quam Socrates triginta suas Athenas vexantibus propositum vitae decursum philosephandoremque publicam inuando intermisiit unicum inquam neque illud peruetus exemplar habuit; iς. tantum ab hinc centum annis in charta, reum a galli-
'-xinam linguam sitis percipiente confusis di-φψ' 'us scriptum , quod praeterea etiam labrorum alliant de Incarnatione Christi epitomen ea dcmma nui riptan omineret illam fortasse quam Eucheriu dg Cntem Episcopum conse se est Genna ctu . lnd sp cm conceperat &antiquum exempl- He recens illud excriptum fuerat aliunde Ccupcrarip i Q, ς causa ait curiandiu eorum editionem susti-
114쪽
nuerit. In quo certe illi hoc felicissime contigit, ut in publicandis duobus istis cximiis antiquitatis monumetis fato interceptus praeclare actam vittifabulam tu
striore fine veluti Cygnea catione concluderet. Quana
uis sane dissicilimum fuerit virum ingenij, animique bonis omnibus ornatissimum qui semper illud antiqui
omne studium aborem, industriam , omnesque cogitationes suas publicis utilitatibus deuouerat, atque impendebat non in opere praeclaro morte deprehendi.
De litterarum studiis tantum non loquor, in quibus assidue exquirendo, perscrutando bibliothecas,antiquorum auctorum scripta vel a mendis, vel ab interitu vindicata prouulgando , vel alios quos in ea re aliquid posse iudicabat exhortando, impellendo atque etiam iuuando nullo tempore non aliquid mouua promouit Quamuis enim illa studia in nostro Pulio eo summa fuerunt, doctrinaeque laude praecipue innotuit, ut qui ex primo quem iuuenis dedit, publicatis quibus sana diuini sui ingeni experimentis eruditionis abstructatque reconditae gustu inter litteratorum principes, vel suffragante inuidia ab iis qui tum in litteris regnabant recensitus fuerit , quam de se conceptam opinionem ad ultimum usque vitaritiem adauxit, sustinebitque qua- diu litterae durabunt quantula tamen haec laudis lo riae tanti viri est porti, Licet enim nemo melius unum quempiam auctorem nouerit quam ipse omnes antiquos musque linguae scriptores, quos ad unum lege
rat, ad vetera contulerat exemplaria, concoxerat licet nemo priuata&domestica negotia exactius tenuerit quam ipse Gallicam externamque historiam oti
115쪽
gines populorum, descriptiones temporum, successiones familiarum, bella, foedera, conuentiones, Vel ex te. irarum intersevel nobiscum gesta, ad haec etiam leges, imores consuetudines prouinciarum singularumve vrbium, quarum omnium a teneris annis indefesso ae plane Herculeo labore sibi perfectam notitiam cum ex vulgatis libris, tum etiam ex bibliothecis antiquis, archiuis regiis, natus, rationalium urbium , monasteriorumque comparauerat, instrumentorumque ipsorum atque actorum bonam partem sua manu descripse rat. In iure autem ciuili Romanorum licet ad eum gradum pertigerit , ut de eo celeberrirnsque eius prςceptore Culacio dici iure possit quod de magnis olim oratoribus dictum est, hunc discipulo praeripuisse ne primus Iurisconsultus esset,illum vero piaeceptor ne Olus: licet inquam, ea omnia luet in quovis homine singula magnum virum cum cura dicendum efficiant, in nostro Pithoeo cumulata atque coaceruata eundem ad summam laudem xcommendationem euehant; quatum tamen absunt ab illa sapientia quam ingeni studicjj-que felicitate ex cognitione rerum , assidua lectione atque usu comparata, velut ex omnium antiquorum in-uςntis qui sapientiae commendatione fiOruerunt, con-s tam sibi quaesiuerat 3 antum ab illa ciuili prudentia id praeditus velut Opui m cum Pindar linqVRy s λ ήν, o non solum de rebus priuatis fori maxima cum facilitate atque aequitat rςs' pondere ac statuere, sed etiam de iis quae ad summJm rempub. spectant sapienter deliberare consilio su Si' pus praecidere, dubiisque ac periculosis uenti proui- de Occurrere nouerat. Quamuis enim naturali quadana
116쪽
p pensione corroborata que apud nos moris odio magistratus non nisi per sordes ineundi, ab omni ambitione vita que fulgore, nisi quem vi tus emitteret, alienissimus vixerit, ita ut ho nores&magistratus, vel ultro desatos respuerit iuuandae tamen patriae desiderio, cuius amore mirum in modum exarsit eos quos suasors. Hau reip. admouerat excitando , commonendo suggerendo quae vel ab antiquis paribus in negotiis probata fuerant , vel ipse ut erat peracri solidissimoque iudicio quae facienda iudicabat, toto uuae suae curriculo priuatus negotium publicum, absque chlamyde Vesitae texta perpetuunaagistratum gessit. Quantum denique ab illamorum integritate atque innocentia indeflexaque per omnea vita partes probitatis tenore, quibus virtutibus consecutus est, non solum togatorum doctissimus, sed MPrudentissimus iurisconsultus ciuis optimus ac plane
vir bonus audiret, qualem vestimbria nouerat vel Socrates Atque haec etsi tibi zeque ac mihi notissima sint, eo tamen libentius commemoro, Ut cum non nisi iucundissima virtutum amicissimi viri recordatio sic: 'Ueat,tum etiam imprimis qui in supremum eius o
gium inciderint, quod inter defuncti schedia repertum amici ublicarunt tua fides auctoritate adducti, qui eum ipsum pro summa intc VO amicitia, veterique
consuetudine mutua Virtutum alteriuSadmiratione co
tracta latus quod aiunt &incute noueras, persuasum sibi habeant pari modestiari veritate scriptum illud esse qua vir modestissimus ab omnifico ac vanitate qua
ceret in reliquis rebus tota vita usus est. Sed Vereor net
117쪽
tanquam a i , ita etiam praefationis satis silperque sit praesertim apud te Vir Maxime quem perspicaci clementissimi atque fortissimi Regis nostri iudicio propter singularem prudζntiam egregiumque erga se reii que publicam stiadium, fidem ac pietatem olim propriam nostrogentis,nunc vero magno nostro dedecore rarissimam laudem, componendis sedandisque magna tum nostrorum inquietibus animis delegatum atque occupatum diutius publicis commoditatibus subtra-etiim detinere sine scelere vel etiam impietate nequea. Quapropter Deum Optimum maximum precatus ut te diutissime tuis, Senatui,laborantique Reipub cuius ex destinis es, saluum Mincolumem commodetisne hic facio meque tibi addictum deditum,obstrietum quod
facis ames etiam atque etiam rogo vale. Ex fossatensi castro, quod olim castrum Bagaudarum, non ignotae
Diocletiani temporibus factionis, dictum est.
119쪽
NECAE PHILOSOPHI PRAEFATIO: Ta tot tantosque viros,qui in omni scie-tiarum disciplinarumque genere excelluerui,
quorum quidem scripta ad nos peruenerunt, nescio an ullus extiterit, cuius e re nostra, totiusque generis humani inagis fuerit, monumenta ingeni fatua sanaque perdurasse, quam L. Annaei Senecae.Nam cum
inter omnes disciplinas philosophia primum sibi locum iure vindicet ea autem vera germana philosis
phia sit, quae nos quam Optimos, quantum numana patitur imbecillitas, beatissimae illius naturae , cuius ipsa munus est, simillimos e scit in tanto vero sectarum numero nulla sit quς id amplius luculentiusque praestet, quinque ad nostrum degma propius accedat Stoicorum schola mos ea seripta, viae tam praeclaram egregiam doctrinam continent, tanto pluris aestimarep xiit , quanto imaiorem uberiorem fructum ab ijs, qV m ab ullis alijs percipere, aut sperare possumus. At quQVtinam tanta nobis id genus scriptorum opia suprpςxς ςt, ut quae prςfecie ac sectari deberemus, diu deli' berandum esset Verum cum iam praeter Epict xi RV ca sola haec Seneca nobis reliqua sint, gratissimo illo delectu frustrati sumus. Et tamen habenda gratia vctu
statiquet cum Zenonem, Chrysippum, BrutVm , a
120쪽
bianum, qteraque illa Stoicae scholae decora in terciper et, ac perderet, in optimum scriptorem minus aliquanto iniuriosa fuit Nec enim optimum vel cum bo-ua Grecorum gratia dicere verebor hunc, de quo Plu-
tinis ingeniis nimis indulgens, si Petrarcha credimus, sic iudicauit, in us lut ad mores pertinent, neminem ex Graecis exstitisse, quem cum hoc conferre posset.Ex Latinis etiam, qui illi minimum tribuunt facile in eius scriptis ac copiosum ingeniuria, multam remincogni-etaonem, egregiamque viliorum insectationem laudat, pluresque, claras sententias, multaque morum gratia legenda agnoscunt. Quorum admirationeducti sancti patres , Tertullianus, Lactantius, Hieronymus, Augustinus cum propter rerum quoin his tractantur po-dus, sententiarum quibus explicantur grauitatem tum ctiam propter conuenientiam , coniuncti Onenaque doctrinicum sua pars Christianum esse, alij a religione
Christiana non abhorrere censuerunt. Nec vero grandCilludi excellens ingenium , quod verissimo elogio princeps Omnis eruditionii a principe Lipso eiusdem
audis audiuit , una gloriar materia contineri potuit sed per omnes disciplinas versatus, omne fere studiorum tractauit genus. Quae tam ea eius super sunt praeter naturales quaestiones , pauculos Versus G λο mν, omnia ad mores pertinent , reliqua interciderunt. Et
ne quidem quaecumque ab eo de moribus vulgata sunt, iniuriam temporis effugere potuerunt Nam Quinctilianus dialogos scripsi ite prodidit. quos ad moralem Philosophiam spectasse indicio est ille Desuperstitione, clinus Diomedes Graiiamati us suae artis libro primo memini