Gymnasii Ticinensis historia, et vindiciæ a sæculo 5. ad finem 15. et plura de ejusdem urbis antiqua nobilitate. Authore Antonio Gatto ... Ad excellentissimum senatum Mediolanensem

111쪽

ς GYMNAs II TICINENSI sversitatis Historiciis Antonii is a Vuod pag. 9.& Salmanticensem nultro post fuisse institit tam, perspicue probat Mendo de Iure Academico qliaest. 7. g. I. qui solum sibXII. sae=cillo ab Alphon IX. conditam suisso, ostendit et nec poterat a Κarolo Magno institu i , qtium Κarolus Magnus nunquam fuerit potitus hac Urbe . A recto etiam tramite discessisse videtur Ludovicus Thomassinus de Nova, & Veteri Ecclesiae Disciplina pari. a. lib. I. cap. 97. qui censet, illis verbis Concilii UI. Parisiensis contineri Turonensem, Lugdunensem , &Fuldensem Academias: quum s licet hoc pro Τuronensi contra Parisiensem probarit Ducheseius in Praefatione ad opera B. AIcuini,

quem attamen consutavit Bularus tom. I. pag.

ia2. apud Historicos VIII. & IX. saeculi) nullum prorsus de illa Thomas lini opinione monumentum occurrit: nec satis constat,unde hauserit sententiam suam Thomassinus, quum illi, quos adducit testes suae opinionis, solum de Coenobialibus, sive Episcopalibus

Scholis aetere videantur . Sed prae caeteris Joann& Launojus non minus audaX , quam parum veritatis amicus iure, & merito communiter judicatur ob illas calumnias, quas obii-

112쪽

obiicit nonnullis Historicis, inter quas negIigendae illae non sunt, quibus insurgit contra Monachum Sangallensem , sive Notherimii Balbulum , ac omnes illos, qui publicas Schos las institutas fuisse a Karolo Magno, memO- . i riae nostrae mandarunt. Is quippe Capite II. l operis sui de Scholis celebrioribus transcribit caput primum Sangallensis Historiae, &contra ipsam salso plurima congerit. Primum est, quod Alcvinus Bedae auditor non fuerit 3 quia Beda obiit anno 73r.& Alcvii nus anno 8o .litaui 73. anni inter utriusquel morrem intercesserint. At in primis non satis certum est, anno 73r. obiisse Bedam a.

Mabillonius enim saeculo III. Bened. pari. I. l .s ς. Bedae ait, hunc mortuum: anno 7 3 S. & Petrus Franciscus Chiffletius inco acordia Bedae , & Fri degarii pag. . ex epi- stola Cui liberti emcndatiore edita a Simone

Dunal mensi concludit, Bedam e vita migrasse anno τεχ. Quo casu ferme potuit Alculnus fuisse discipulus Bedae. Secundo, Cur non opoterat Alcvinus vixisse supra oetuagesimum

annum, & sic fuisse discipulum Bedae, atque Egberti Eboracensis Episcopi , ut Alculnus de se fatetur in epistolis suis Porro Alcvinum senem obiisse, apertum est ex Epistola I.

quam

113쪽

8 GYMNAs II ΤICINENII squam ipse scribit ad Karolum Magnum pag. I 6 . edit. Quercetani. Τandem Bedam vixisse juvenili saltim aetate Alcuini, eruitur ex epitiola Α9. ejusdem , quae extat ibidem col. 3361 . ubi haec habet. Recogitate nobiAgmum nostri temporis Magistrom Bedam Presbiterum, quale habuit in juventute discendi studium , quam nunc habet inter homines laude m. inam epistolam forte non observavit Mabillonius in elogio B. Alcuini, dum visus est dubitare, an Alcvinus ante natus suerit, quam Bedae vita deccderet. Secundus error, in quem placet Latino io Sangallensem incidisse, est, quia tradidit, Al. cui num audito, quod Karolus benigne Mo nachos susceperat, conscensa navi ad eum a venisse. Contra quae opponit epistolam Al- cuini , ut probet, non prius eum venisse ad Κarolum, quam ab isto suerit accitus. Sed hoc non probat epistola, quam refert Lau-nojus ἐν quin immo non semel, sed pluries venisse Alcuinum in Galliam, colligit Mabili nius in Elogio B. Alcvini. Unde fieri potuit, ni hic sponte sua venerit in Galliam, ut scri-hit Sangallensis, &inde discesserit, sed iterum

fuerit vocatus a Karolo Magno, veritate ab

Historicis ita confiisa, quod ipse saepe in Galliam

114쪽

His ΤΟRIA. 79Galliam advenerit. Addit Launoitis, male a Sangallensi cap. VIII. suae historiae proditum fuisse, quod vivente Karolo Magno in toto ejus Regno scientiae floruerint. Etenim cum II. Cabillonensi Concilio statutum suerit, ut Episcopi Scholas constituerent, arguit Lau-nojus,nullam necessitatem fuisse eas institue di, ubi jam literae floruissent. At infelix Criticus non observavit, hic suaderi Episcopis, ut Scholas Episcopales erigant, sive exc lant, quod si ante Concilium non satis diligenter factum fuerat, non propterea confici potest, literas in Regnis Karoli Magni non viguisse . Hujus enim rei praeter Sangallensem certissimum nobis affert testimonituri Joannes VIII. PP. in Concione habita ad co sessum Praelatorum pro inauguratione Κaroli Calvi, quae legitur apud Ducheseium tom. a.

pag 67. in qua de Karolo Magno loquens Sanctus Pontifex ait. Religionis quippe δε-

tum inter diversorum errorum, o pra Ditatum vepres incultum ιnventum saeris literis era-

ornavit, erroribus expurgarit, ratis dogmatibus saginavit, atque ita industrio pietatis medio egit, ut novus quodammodo videretur Mundus met is laminaribus venustatas , cur

115쪽

8o GYMNAs II ΤICINE N sISmariis vernantibus foribus adornatus. Contra haec non facit Canon II. lib. 3. Concilii VI. Parisiensis, ut sibi astruit Latino jus. Nam post conditas a Karolo Magno publicas Scholas potuit literarum ardor tepere , & ideo egere adiutorio Ltidovici, ut liquet ex ipso

Canone , quo Imperatorem hortantur Patres,

ut morem paternum sequendo Scholas pabli- eas sua authoritate restauret, ne labor Patris , o suus per incuriam depereat. Praeterea non

advertit Launojus Sangallensem loquutum de Regno , in hoc autem Concilio Par isiensi, &in Cabillonensi actum fuisse de Imperio . Sed nihil ineptius eo, quod adversus missionem Joannis Albini faetam a Karolo Magno Papiam tradit idem Latinojus in fine ejusdem cap. II. ubi ignorans tres fuisse Joannes, ut ostendimus supra cap. VI. de Joanne Erigena Hybernico putat intelligere illos, qui tradunt, in Parisiensi Universitate Magistrum gessisse Joannem Albinum Scotum Mailrosum , qui floruit annis circa LXXX. ante Joannem Erigenam . Imperatoria itaque sauthoritate firmatam Universitatem nostrain

anno DCCCI. a Karolo Magno , & a Ludovico Pio confirmatam anno DCCCXXIX. coniicere licet, quamvis de responso a Lu-

116쪽

HIs TORIA. 81'dovico , dato, Patribus Concilii Parisiensis non constet; ut conqueritur Ludovicus Thomassiniis de Nova, & Veteri Ecelesiae disciplina pari. 2.

lib. I. cap.97.

117쪽

C A P. X I.

Studium , se amor Laroli Calvi erga sciestias. Omnia Papiessibus confirmat privilegia. Papia ab Hannis incensa , sed non

eversa contra Frodoardam, Hugonem Flaviniacensem . Celebris disputatio eo. ram Othone II. in . ter Otricum, o Gerbertum.

Post Karolum Magnum, & Ludovicum

filium eximius fuit literarum patronus Κarolus Calvus , quem illis praestitisse ferunt scientiarum amore 3 sub quo, quum aliqui laceretici quosdam errores evulgarent circa praescientiam divinam, Episcopi Gallicani congregati in Tullensi Ditecesi apud Saponarias anno 8s9. Concilio facto Regem exorarunt, ut alias Scholas publicas institueret, ut augeretur numerus Literatorum ,

& hinc plurimi Viri eruditi opponerentur haereticis . Quibus a Karolo Calvo institutis, tanta fuit erga scientias ejus assidua diligentia, ut eum Nicolaus Pontifex eleganti elogio laiidarit in epistola pro Rothardo Episi copo

118쪽

copo Suessionensi. Laudanda est, inquit, frequens eonversatio , ct assidua cum Eceti iamcis Viris, eum Sapientibus vestra sedulipas squam eirca utilitatem Ecclesiarum Dei vos ha . bere auditu gratulabundo concepimus. Quod ex alita epistola scripta ab eodem Pontifice contra Joannem Erigenam Magistrum Κatoli Calvi comprobatur , quam in suis ultimis Collectaneis , uti recens repertam in Oxoniensi Bibliotheca, publicavit Gabriel Nau-daetis. Hinc anno 87 s. mortuo Mediolani Ludovico II. Imperatore Joannes VIII. Κarolum Calvum elegit in Caesarem s & oratione, quae extat apud Ducheseium tom. a. pag. ψ67. Episcopis congregatis summis laudibus eum ornavit; ibique inter alia de ejus maximo patrocinio erga literas haec habentur. Xapolus videlicet, de quo Mobis sermo est sereni mus , traxquilissimus Imperator , qui nobis , ut praetulimus in quos fines saeculorum

devenerunt , quique caliginosi temporis ex quadamparte tetras aerumnas,'miserias sustinebamus , tanquam splendidisimam aprum ab Arce polorum illuxit, non solum monumenta Pro . genitorum bonitatem electa radicis ferras in

ramo alacriser aquiparavit, verum etiam omne prorsus avitum sudium vicit, ct univer-

119쪽

8 GYMNAs II TICINENSIS fum paternum certamen in cros Religionis, at - , que justitia superav/t: Ecesesias videlicet Domini diversis operibus aetans, Sacerdotes ejus honorans , hos ad utramque philosophiam informans ιlios ad vIrtutes sic andas adhortans Viros peritos amplectens, Religi eos venerans, inopes recreans , ad omne bonum peniIuseonsecutus, omne malum medullitus dete-

flatus. Hisce decoratus Summi Pontificis laudibus die Natali Domini in Basilica Vaticana fuit Karolus Calvus inaurairatus Au-

gustus. Inde, ut narrat Sigonius de Regno Italiae lib. s. invita Karoli Calvi,non is Januariis Roma digressiis Ticinum venit, Regio Langobardiae diademate ab An sperto Archiepiscopo coronatus serum egit, leges populis dixit, & Ecclesiarum , ac Civitatum jura renovavit , ibique anno DCCCLXXVI. Concilium convocavit, quo ejus electio confirmata, ut legitur in Capitularibus Franc. tom. 2.col. 239. &supra cap. a. De gymnasio Ticinensi nulla in his, fateor, mentio est. Quum vero ab Imperatore amantissmo literarum avideamus Urbis privilegia, jura renovata, credere licet, etiam Universitatem ab Avo conditam, & a Patre protectam, temporibusque propter haereses summopere necessariam

120쪽

ab ipso suisse confirmatam , & atustata a. Hisce enim praecipue temporibus vigebat etiam Papiae Chri itiana Religio , ut testatur nummus Rodulphi Imperatoris Papiae custis, ante tamen hunc nummum alter Hlotharii

erat VulgatuS.

Hare pro literis illustrandis a sta suerant a Clementissimis Imperatoribus i quum anno CMXXIV. irrumpentibus Hunnis Rodulpho F s Ita-