Petri Martyris Vermilii locorum communium theologicorum ex ipsius scriptis sincere decerptorum ... tomus primus secundus Tomus tertius Opuscula theologica omnia partim noua, partim prius quoque edita, in quo reliqua omnia eius opuscula, tam edita qua

발행: 1582년

분량: 328페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

seit in templum sanctum. in Domino. in quo de vos eoaedifieamini in habitae ulum Dei per

Spiritum. Deseribit Apostolus, ut audis no stium augmentum sub metaphora aedificati, onis. quae non soluin habeat Chlistum funda mentum. sed etiam suminum angulare lapide. Quainobrem vi parietes quodammodo a funis damento enascuntur de assurgunt, atqi ad summum angulum & extremam pinnam tendui. ita nobis ab initio Christus instat fundamenti

THEOLOGICAE. . M

A plurimum habet imperfectionis. sed eogita mos de illa quae a Deo illius authore in nos

derivatur. Atque ut in obiecto promissionuin Dei aequiescit. Veluti diveris Christum ipsum prout magis aut minus dederit se fide a nobis apprehendi, eo magis aut minus nobis con iungi. Sed cum hoc in perceptione verbi 3e se isera inentorum suis fidelibus concedat. et sano tum magis unimur & incorpora muri ideoque vis non ascribit vi fidei. quatenus res nostra

adiungitur de pro angulari supremo lapide in B est, sed Christo ips prout nobis perillam se

vertice sublicae nostrae eonstituitur ideirco vealuti ab illo per regeneration 8 orimur. ita quostidianis aecessionibus in illu assurgimus. ill imin dies effieimur propiores. In Epistola ad Philippenses capite tertio. Sector c etiam apprehendam quatenus apprehensus sum a Christo

Iesu Fratres ego me ipsum nondu arbitror assequutum esse. Unum autem illud ago, ea quid equae a tergo sunt obliuiscens ad ea vero quae a magis minu que apprehendendum exhibet. Deinde se fieri demonstrabitur alia ratione. Mandueare Christum est reuera credere, Sed manducationem eiusmodi, ut Cli Nilus ipse indieat, eonyequitur vi Christos in nobis inane at Se nos in Christin quare insertur,ut si manducatio. id es .fides augeatur crescat etiam in aso. id est.unio nostra eum Christo. nai, te natura Se vis eo iunctoro est. Vt uno aueho altero quo fronte sunt enitens, iuxta pri fixu in signum, in C queaeeessione in habeat. Quod dem eonclu- sequor ia palmam supernae voeationis Dei. Video hie sua bonitate ae misericordia Chri stum se cuique nosti uin adi traxisse. 5e o innib. praefixam distributamque diuino consilio ceratam mensura in participationis Christi .ad quadu inviolinus perpetuo tendimus, relinquentes imperfectiora lectantes meliora. deponentes Ueterem hominem, ae nouum induentes.

Et quamdiu lue sumus nullus nostru oportet de re possum non alia ratione ex Epistola ad E. phesios ubi dieitur: Corroboramini per Spiti tum sanctum in interiorem hominem ut Christus habitet per fidem in cordi hus vestris. Ista insinuant C bt istum pet fidem in nobis habitare, qua re conuincitur habitationi e osmodi augmentum accedere, si fides crestat,idq. comusciorum lege, quorum s unum maius efficiat. alterum quoqi maius fieri consequitur. I te ego ut cesset.quasi se assequutum existimet: qui fit D de consimilia habeo argumenta pro mea se iste Sed hie tu a me cum diuersum sentias, vir doctissime interrogas,num potius Christo tu gamur. qui sumus ab illo apprehens, idque ut Paulus loquitur. cum adhue inimici essemus.

eumque ante mundi constitutionem nos ele

xit .an per nostram fidem, qui de infitima est, de sua in dies habet incremeia et Et persuasum habes nos unitos AE eo iunctos elIedudu Christo qua sumus ab illo eoprehens, non autem ut ii senses idem habes: Nec obtinens eaput, ex quo E lum ipsi per fide in apprehendimus. Ego vero ut omnes sancti semper in hoc mundo, progrea diantur de aecessiones habeant ad superna invocationem. neq; est aliud nostra superna votae alio qua Christus. Ad illum vocamur. ad illuinquam, qui ut dum in terris erat,dicebat suis. venile ad me aut sequimini merita nos in praesentia minim8 alio quim ad se vocat, unde illi qui magis ac magis proficiunt, ei non iniuria dicuntur magis ae magis eo niungi. Ad Colos. totum corpus per commissuras, compagines subministratum Se compactu augescit augmmio Dei. Addas Petrum priori sua Epistola die diem eap. r. Quas modo geniti infantes lae non corporis sed animi concupiscite. quod dolum nescit,ut per illud adolescatis. Is quoque fidelibus ac modo renatis tribuit in Christo luas accessiones. Cu iam liquido patuerit c litistii in nobis crescere 3e nos in Christo. videndum

superest. unde nam hoc habeamus, num ex o peribus aut ex nostris viribus nequaquam. habemus enim id totum quantum quantum est ex meta Dei misericordia, quanquam bona opera credentibus nunquam absunt. Dei veri misericordia nobis proposita per verbum ti sacramenta . non alio medio organo vel instrumento . nobis apprehenditur qui re fide, ideo illa diei mur iungi Christo. quam tamen ausit nemo praedicate a se ipso esse, cu in Paulus eam se isti rationi Oeeutrendum iudico . Ut fieri mrtunque confitear. primu quide nos 1 Christo per dilectione apprehendi. qua ab ipso electi lumus ante mundi constitutione . de cur a nostria

modus mensuram est distributa eo iunetionisia adhisonis cum illo. ad quem modu mensu. ramque nobis destinatam . perpetuo.fide anheolamus. adnitetes, ut loquebatur Paulus ad Philippenses. Se antea citaui apprehendere, quate-Fnus apprehens sumus a Christo Iesu. Quato finis erit incrementorum nostrae fidei, ut eo usque perueniat. quo eam Christus peruentu ram statuit, eiusque accessionibus nos Chri .stum magis magi, que apprehendimus. Lie et non extra fines limitesqi apprehensonis qua ipse nos cum inimiei essemus se ante iacta imo, di fundamenta complexus est. Tueris deinde tuam opinionem hoc ratiocinio. Fides nos ex est parum absoluta. infirma ac saepe nutans. donum Dei manifestissim h doceat. Neque ea. G quid igitur ab ill us incrementis pendere voludem confideranda est vi nobis profici scitur, mus nostram cum Christo coniunctione Cu vique a nostra mente seu voluntate elicitur. que ea quae a quoque nostru requis etenim hae ratione,vtoninia nostra sunt. per. ritur nunqui haberi possit, trustra expectabia

142쪽

ais D. PETRI MARTYRIS cito

mus ab eius inere mentis & aeeessionibus . vi nobis Christus magis magis q. uniatur. Equi dem adhaec non insciabor quam ego sentio de

ipse ob eis nostrae fidei infirmitatem. sed eius haec infirmitas nihil effieit quo minus haberi

debeat fides. organum 3e instrumentum . quo Christum,lvitam aeternam. remissionem pecacatorum de alias huiusmodi promissiones apta prehendamus . quemadmodum d sacris literis aperiissime liquet. Unde si quantumuis miniam a fides, modo vera stiista consequi tor,no video qui fiat, vi in subinde maiores atqi maiores, quemadmodum ipse quoque fatetis.accessiones habeat. non debeat etiam existimari in- dies illa eadem magis ae magis appuli endere. Neqi est meo iudicio firmum argumentum. Fides non habetur unquam . nobis plena atque

perfecta: igitur per eius incrementa Se accessiores tion magis ad biremus se unimur Christo. Nutue monsimilitudinem a charitate. ea semis

per impersecta est dum hie vivimus. 8e illa ne. mo dubitat nos coniungi proximo.non itaque sequitur. accessione habet istius vel illius cha. ritas, igitur magis unitur Se iungitur suo pro. ximo e Arbitror sequitur. de nullus qui sapiat eius generis argumentum rebelati utilitatem p rq terea quam tu demonstras exercitiorum si dei, ut nimirum infirmitati nostrae eonsultum sit. ne scilieet ab ea exeidamus. s neglectam Seotiosam illam taeeresnamus, libenter ampleaesor. ita tame ut huic tuo alterum quoqi comodum adiiciam. exercitia videt ieet fidei non ta tum valere ad eam retinendam, sed eam robustiorem maioremq; reddere. ea vero quo euaserit vegetior deauctior magis inseruit ad Chri .stum apprehendendum . quate illi per eam auociam magis uni muri qua per eam debile Se imminutam. Vocabula vero Uniendi de incorporandi. s,ut diei s. euitas. mihi dubio non est id te bono animo faeere . quid enim de te sinistri suspicer quem videam pietate .doctrina Be sanctimonia tam lueuienter . Deo instructum

Sed in arbitror no erit abs re, ut exponam cur ego d diuerso ab illis no abhorrea. etenim praeter id quod hule negotio expediendo pulchrhinseruiunt, de hoe aecedit quod la saetis literis

no sunt aliena. Habemus enim ad Ephesea p. s.

ut gentes essent cohaeredes 8e eiusdem corporis quas diceres.s lieeret eon corporatae nimiorum inter se in Christum. 3e eo participes promissionum Christi. Et in r.eap. eiusdem Epist. A ut duos eo deret in se meipsum in unu in notiuhomine faciens pacem: & vi reconciliaret alimbos in uno eorpore Deo per crucem, , quae sesquntur. Audimus Apostolo docente. Christuduo nimiru gentiles Se ludaeos, in unu redigisse de id in se ipso, quod no possut esse inter se unu . nisi quia Christo simul eo putantur 3e union tur, subditque illos conciliari simul.sed in uno corpore nimirum ipsus Christi. na addit peterveem,ex quibus elicio. uniendi 8e in eorpo B randi verba saetis litetis esse affinia. id ei reci ut

peregrina Be a saeculo inuenta ea non respuo.

quod s qui illis abutantur, malefaciunt. Sed quid No s abuti volet hereti ei sacris literis. ab

illatum v sudes stent fidelesynon arbitror quare praestat abusum corrigere. quam legitimum

Be commodum istarum vocu usum euitare. At

tam e hie abundet quilibet. vi per Apostolum. ita etiam per me, in sensu suo. Quod vero postremo se tibis. ire dicere .utu sacramentorum

C nos inagis uniti Christo. id me dixisse. non abnuo. modo non impingatur, ne quod elemenistis vel operi(o loquuntur) operato id tribu 3. sed haee mea est sententia, ut paucis expediam. quemadmodum serimonibus saeris dum vel audiuntur vel leguntur.fides nostra excitatur, incalescit & aogetur. ita etiam contingit dum sacramenta percipimus, quae verba Dei sunt.

sed visibilia .ut fides nostra reddatur firmior 3ecrescat.cuius accessionis beneficio. quod nimi D rum a Deo est, nos magis magis ii Christo reddimur iuncti atqi in eorporali. Tu quide diei sistam unionem sue incorporationem cu Chri . ,nos prius habuisse verum illam in perceptione sacramentorum ob spnari. Quoia ego mi. ni me in fiet otinam saerae literae id nos docent. sed adhaee illud quoque mihi videtur assereri dum quod ad obtignationem consequitur. Vt enim diplomata si fuerint obsgnata suq veritatis quam continent. magis fidem uel unt ita saE eramenta adiuncta donis Dei reddunt illa certiora 3e clariora.vnde lumine ae splendore qui

additur ex obsignatione mens excitatur.Ut in Ris credat: quo auth magis eredit. Christum veementios apprehendit illiqi propior 8e acce dit de adhaeret. Hae e habui nune vir docti si me quae reseriberem. Et certissim8 seio te boni co-sultura. quandoquide non minus humanitate quam alijs Dei donis te ornatum cospicio. Vale de caue putes, me ista sententiae diuerstate.

quae non magna est . unquam remissurum. Ut minus te quam antea de amem de venerer dec.

AMICO

A M. quod tibi ante paucos di

es, vir clarissimEae mihi plurib nominibus obseruaude, promuseram. seriptam illam confessio diem transmitto,ita quibusdam virgulis eosignatam . ut eam accepi. dumque

ipsam pressius cous dero, non existimo, ita ut

est conseripta. fuisse a nostris exhibitam quo. Dii apprehensionis eorporis Se sanguinas Do.mini per fidem non ore corporis nulla si mentio. quq clauis totius huius controuersae videtur esse. non ian8 offendor nomine substantiq.

quod scio fidem nostia in eorpus inane aut fietum no ferti. Sed illud miror quod in secun

do a

143쪽

do utiletilo dieitue. symbola re ipsam semper .

habere coniuncta. Et in tertio declarari eo iunctionis eius modum,qui dieitur non vocari fi gurativus tantiam aut typicus. Ego san flearanis &sanguinis eoniunctionem eum symbolis non aliam utique noui quam fgnificationis, quam tamen haud vulgarem pono, sed effica. eem. quod ea Spiritus sanctus ut certo quod a

instrumento. quem ad inodu de externo verbo utatur. Nee minus obscurum est. quod subditi

Sed qui vere ae cerib tib decie rerum visibisti dies te, I

sentet. Si verbum representare. typum aut Dguram notat,bene habet,sin vero ut crebro sgnificat, rem ver3 praesentem statuere, verum non

est. 8e oceasio datur errandi. Cumque in ijs rebus maxima sit perspieuitate agendum, decla. ratione utique fusori meo iudicio fuit opus. Deinceps in eodem tertio arti eulo scribitur.

controue,sum duntaxat esse praesentiae modum, qui soli Oeam cognitus.at mihi videtur a nostris confirmatum semper fuisse, modum illum esse ui. coae fidei apprehensionem: quare obscurum aut dubium huius praesentiae modum habendum

non censeo. Lutheranae praesentiae modus non

Eo LOGICAE. Ne

valet percipi: dum enim realem Se substantiale presentiam statuunt,aut eorpus Domini sun dunt in i inmensum. au t eodem tempore in mille locis esse praedicanti quod reuera o innem ciaveritatem tum rationem superat. Neqi in sum. rea video in ista consessione usquam signifiea. ri nostram coniunctionem veram euin Christo eiusmodi esse, quae patiatur inter nos &eorpus Domini locorum distantiam, ita ut realis aut substat talis eius praesentia hie inter nos minimὲ requiratur, ad id viverdeum ipso eo iuncti sinus. Haec tantum referre nunc Volui. quod me nonnihil torquerent. si ver8 a fratrib. re ita conseri oram Ae eotis gnatam eensere. sed quonia id mini persuadere nequeo. minus cruocior crucior tame quod talia sub nostro nomine ei reumferri aud ai. Nee dubito plura te ani maduersurum, qui monstratore non opus ha

beas, nam ego aliqua benign8 interpretor, gemihi omnino persuadeo, quae scripsi abs te in

bona in partem accipienda, cum ambigere non

debeas ab optimo animo ea omnia proficisti, sed tuis oceu pationibus non ulterius obstre. pam. Vale de me in domino,ut facis,ama.

AMICO CUIDAM .

S i sinδ ut seribis .vir elarissime. si ae mihi singulari eliaritate inaesChristo dilecte, at i in dies m

gis ac magis experientia doceor se ipsa. mortem per corpus Eduar di regis Angliae sanctissimi adolehentis ad eo plures Eeelesae partes pertinere, ae tantum inferre damni quantum nune multi non vident.

Sed faxit Deus patet D. N. Iesu Christi ne ma gno eu dolore non multo postea sentiant. Ego vero lapis sm & plumbum,qui illaru reru pars qualistuns fuerim, si ob miserandu elarissimorum fratrum ea sum. 8e praesentissima eu antinitum corporis eorum pericula acerb3 non ingemiscerem, imo iustis quotidie lachrymis tanta illius populi mala non prosequeret. Dum iam vehementer affliguntur, offensionibus undi vexponuntur. tentationum flammis omnibus horis ineenduntur. dum summa hypocritam impietate eo neu leatur illa Eee lesia atqi proteritur, qui fieri poterit ut ego ge mei similes temperate ae mediocriter doleamus: Fuerunt duibi docerem permulti discipuli diuinaruin lite ratum atqi Theologit alumni non poenitendi.

quo tu messis erat propemodum matura, quos nune videre cogor aut incerti, sedibus erran

tes imiser/, aut manentes in caelicissim g subuersos. Fuerunt in eo regno permulti sanctissimi iuxta ae doctissimi Episcopi.qui durissimo eae cere elaus detinentur, iam iam ad extrema supplieia quas latrones rapiendi. Fuerunt in ea

gente Euangelij sunda meta de nobilis Eeelesti acta l. ae aliquot annorum laboribus sanctum aedifieium nonnihil processerat, ae indies meliora sperabantur. Nune deniqinis Deus an . dsucurrerit, futurum videtur,ut ne vestio

eium quidem pietatis quoad externam profecsonem sutorum si reliquum. Haee& alia vir sapientissime. vi tranquilla me te ae animo simiquieto no patiuntur. Qinare toto pectore Deuoro, ut de de poenis aliquid remittat. Se effuso nem tantae irae per Iesum Christum non nihil D sustineat. alioqui mole ingentium malorum faeile opprimemur. Quodq; ta enixd peto, quae sole ut identidem a Deo postules, ut tandem aliquando mi se tete Angliq misereatur, qua pro he noui, tui aliorum qi piorum virorum,ac bonarum literarum,ante calamitatem hanc fuisse

perstudiosum. Quod vero mones ut eo iuncti one in hic cum iis qui docent cola & tuear, abs te mihi dici benevole atqi am ater interpretori Ae bona fide reeipio, quantum erit in me pace E eharitatemq. mansuram inuiolatam. Fui se in per natura lenis. paeis tranquillitatis q. miris chamans. quare ab ingenio in senectute prae,

set tim(ni fallor)non desistam . Prosessores bo

narum artium ae literarum omnes prope mos dum magna me charitate eo plectunt r. eos

quoq: vicissim amo. Ergaministros Eceles aeres eodem modo habetinis quod eorum ali

quot animo alienori in me animaduerto. ipse tamen eos habere eo . quo sacrum decet mini

P sterium loco non desino.aiqi eo fido no sum desiturus. Pace itaq; ut mones coli & tuebor, ita tamen ut de ea re, in qua illos , me dissentire noui. quod veru iudico sim docturus de die uis rus, ubi se aliqua obtulerit occaso. non quide

captata aut accersia, sed iusta ac necessatia, atqi id tanta moderatione ae temperamento, Ut vel neminem qui secus existina et insecter, vel ulla acerbitate perstringam. Silentium vero aut in

diei mihi, aut palinodiam imperari, neu sum

144쪽

stro

pissus bactrarus,nessi patiar. Nam haec pio ani

mo,ia viro. qui docet publice sacras literas, in dignissima iudico,ed dum ex verbo Dei se eos esse quam credam non liqueat. nam ubi hoc eo staret. 8e ita esse eoenoscerem, verum testari. publico confiteri nulla ratione detrectare. Hae et ecum, vir sarissime, ac frater in Christo cui se tibi su eoniunctissime .ut vides similiaritet ars A ago animumque te pectus ut aflictu habest synceriter aperio. quia itia iustitia & aequitate ita fretus sum. ut tei psum rectu iudice ac probum aestimatore in nunquam mihi videar aut velle aut posse retusare. Uale ae sceliei iee Ch isto Aeeius Reel est vivas, utinam te aliquando tanderit vehemeter copio. videam &cori alloquar. Argentinae a G. lun)s iss .

CO L LEGIO AD D. THOMAM

ARGENTO RATI.

Vissset eerth. Domini ob i seruandi. Se fratres in Christoebatissimi. long8 mihi charius. Is, laeta meis literis quam tristia s. --gnificare. sed quando prouidentiae taei nunquam aecusandae ita visum est, me quoque quod accidit eo animo quo possum. erre oportet. Hactenus potui fortasse nomine

negligentiae suspectus esse . quod ad vos no seripserim .sed quia id selehu a D. Bueero dili dier

et t. non opus esse meis literis existimaui. ex eo certo scio subinde eo gnoscebatis. quid am bo ageremus. quisue rerum expectaretur me. Ceessus. At non e ille ad suum nostrumque Do minum nostrum Iesum Christum in paee mi grauit, idque pridie Calendas Martias magno omnium piorum luctu . de meo inter caeteros maxim , Neque dubito quin &vos collegae venerandi magnum dolorem accepturi stis. eum Eeetes a. Sehola. nostrum qi Collegium tati Piri iacturam De erit. Hie iam grauiores di m. cultates vicerat. Se molestias quae principiis obstare eonsueuerant. superauerat . ita ut iam omnibus ferme doctis Ee phs illius uniuersta, tis. acceptus esset in qua profitebatur. Id ei reo voluit Deus vi laborum suorum iam sevctum ea peret, se ut triumphi honore sua emerita militia ornaretur illi optim8 contuitum est, nos miseri potius Se i n scri iees habendi sumus. qui adhue procellis calamitatum iactamur. Rogo itaque Deum immortalem, qui illum pro sua milericordia in pace quiescere fecit. nos quoq, ab impendenti b. flagellis eripiat. Nessi minus eupio ut nostro ea pitulo.decany de collega pro Dideatur, qui cu suo praedecessor epietate atqa docti ina conferri pol sit . vos omnes opto in

V M filiis Adami, veneranda & qtiquo modo posset exprimi. Sed eo id a meo

in Christo charissima soror, in ingenti dolore impetrari no possit, hoc unu ti liciter comparatum esse ani. D tum superest, ut de comuni vulnere tecum una maduerto. si quide helices fieri eonquerar. Vis persaepe gauisus sum euga dentibus, quando Bucerus virtuus erat iuperstes, nune vicissim .vt Paulus iubet, flenti vaeo ri eius laehrymis quoq; meas adiunga. Quod enim patitur unum membtu in corpore. dual ter u in membrum s mul patitur, 3e leuius de tolerabilius nonnihil fieti solet. Non quod per

sese dulce aut expetendum sit . ut dolor atque dictio latius propagetur. cu mala sint ed prinia-non possunt.riis eos quos in vi. talpia vita chariores habuerunt. in lachrymisae et bissimis & luctu incredibili relinquant.

Bueerus vir tuus. summus amicus meus. Se o.

mnibus qui Christi Euangelio student long/chatissimus. ad Deum suum, quem vnie 8 ae super omnia dilexit, per mortem concedere non potuit. quin te tqi me uni cum omnibus p shominibus dolo te pene inaestimabili consece . E sertim grauiora quod serpant contagio. de per rit. Quis mortem crudelem non dieat,quae in tet amicos 3e statres diuidit. 8e perquam arctissimae necessitudicies & eharissima nomina dictaeientur. Coniugum nexu nihil potest esse eo iun e ius. inter veros amicos omnia eandiddatque syne eth eommunicantur, ideo has necessitudines qui eun i homo est. indissolubiles atque perpetuas esse vellet. At saeua mors iustu Dei telum hane nostram voluntatem iustissi eomplures a se infectos vim calamitatis expliacent:sed ideo eonduplicatus multorum luctus

moerente animo alleuat. quod societas charitatis, qua suauissima est, percipiatur. Deinde quado reeens est vulnus facilius voces copio ran tium admittuntur, qua eorum constia auseolitentur,qui modo finemqj lachrymis imponendum suadent. Hoc ego de meipso his diebus didiei. quo enim aliqui magis adhortabantur me impedit, fle qui per peccatum a Deo nos se F ut me non afflictarem, eo magis renovabatur iunximus, ab his quos vehementissim . ama. dolor. 8e oeuli nolEti mihi lachrymis eo piosus vimus. inuiti divellimur. Uellem sing in tanto implebantur. Neq. suos prosequi luctu Chri, toctu aliquam tibi meis literis eonsolationem stianis interdictu est quom fortitudo non eo

asserte. s ulla consolatio a tristi&afflictissimo spectat,ut illas ferteos aut saxeos reddat, sed si des

145쪽

des quad seti pluris didicerunt, morte peccati poena & supplicio esse doeet. unde senius eius Be irae Dei admonet. de peccato magis magisqi horribile et .ae detestando pridicat. Plorabant in Evangelio duae sorores Laetari, quiuis neu tra Earu ignoraret. illum extremo salte iudieii die a mortuis exeitandum. Fleuit de Christus, qui tamen prob8 nouerat. quomodo ad vitam, quam ante quatuor dies deseruerat, esset illum reuocaturus. Paulus ite quem risi latebat, compendiu in esse mori. & luculeto magnoq. lucro deputandum esse. ut hine ad Chiis uin solua tur. In Epistola tamen ad Phili p. Deo eratias agit. qui Epaphroditum a morbo eonu deseere

dederit, ne illius assi clionibus, quarum cumuilio vehementer premebatur. altera quo'. aldi Elio ae e ederet. Quamobrem cu Deus optimus

pater. suoru gemitus de amissione charor v. boni consulat, me ipsum ego cohibere no possu. quin Eeelesiae Christi tam bono pastore, scho lae tam fidum doctorem. tibi adeo sanctum vi, rum, mihi amico incomparabilem. familii tute diligentissimum Se optimum patre. subtractuet auissime lamentor. Meis temporibus ab eo sui no raro de adiutos de recreatus. ad eu 'uic quid molestiae paterensolebam protinus deferre. in illo uno tutissima de fidelissima costia mihi semper ut parata fuerint. nullo unquam die obliuisci poteto Et nune me eum primis id male habet. quod morieti non adsuerim.& extre ma verba, quae summae pietatis fuisse non dubito. cu alijs exceperim. Qui q. sui ei tam diu iunctissimus, ultima sanetis obsequia reddere nopotui. Constituera in omnino post Pascha me ad vos eo terre, idq. illi iam significauer a. rescri psit se me uin probare ransitum, & ardentissimis verbis indicabat, qua sibi meus aduentus optatus esset. vere Cygneus eantus extremaeliterae eius ad me suerunt. De morbo atrabat se bene sperare, id ei reo ego miser vana con .cipieba spem breui fore vi eonvalesceret. vi in eo tumem illum sospite inq. Cantabrigiae in ueniresn. O meam mentem incerta suturi.at q. adeo inald credula. In ccisum. meus Bucerus. Martyte suo nee salutato, nee expectato se proripuit. Quid i xitur faeiam Quo me conuertae in Coelum nis euocer. hine ire non possum.Uiuere solus&diuulsus ab eo non valeo. te Christe precor. ut dolore in eo pro tua bonitate miseratus . non diu me miserum ab eo disiunctu

esse patiaris. Nune ne sentio exulare, nune me patria carere animaduerto, Sequae antea du ille uiueret non duceba in eo moda inodo cu solus reli eius sim, eorum grauitate atqi molestia ex

perior. Nune ille semel elh mortuus, ut quotidie mori desineret. tutos ipse iam agit, nos dolendi sumus. qui stamus in prelio & vulnera se in pee accipimus. Nostia itaq; no Bue eri qui abi j t. sorte lugeo, quia illecti stacta sit hydria testacea corporis . ad Deum qui se in m udum mi. ferat reuersus est. Et lieet nos hic amicos cha. rissimos deseruerit. ab aliis amicis longe digniori b. qua nos sinus exceptus est. Non e vero qua te mihi ob oculos proponi de afflictam 3e

x ttis em, ideo seribere non audeo, quia comemoratione reerudeseeret dolor, de renouaretur tristitia. sed ex his qui de me ipso narro si ila potest intelligi. qd de te dulcissima eius olim

uxore, nune aute deserta uidua exilli inε. Verucu aliud sacere non possim . te oro per Christu, cui te seruire in spiritu Be vetitate non dubuo quemadmodum ab illo quem modo lamenta mur de doctrina de vita edocta es. ut ad scriptus ras consuetamus. quo noster dolor se te inpe B retur.ut Christianum modum 8e fines pietatis non egrediatur. Illi e veram reperiemus vulnearum medicina se dolom nostroro certa re me di a. Turbis dicebat Christus. Non est mortua puella, sed dormit, at i de La Iaro qui iam obierat. Odrus amicus noster Armit. Paulus quoq; dor mientes vocat, de quibus non vult ut ita coiri stemur, seot unpij qui de vita aeterna spem omnem abiecerunt. Docet etiam nos Iobus nosi rae militiae dux sorti simus. ut secu dicamus, C immitias dedit. Sominus abitalitisicut Zomino pla.cuit ita aestim est. Si bisna recepimus de manu Zoomini. cur non etiam malasti siveamvisj Hane pieta. teiti Se fortitudinem scripturae nos docent quarum cu amplissima bibliotheca viri tui pectus essennon dubito quin eam ita ex illo didieeris.

Ut admonitione mea opus non habeas. verudum ista comemoro,no te doeeo. sed te una mecum excito. ut quom per caliginem doloris Selachrymarum paru quandoqi sumus memo-D res, ea inodo eo maxime necessaria sunt animo

repetamus. Qui spe Christiana destituit sunt, absq; vlla eoniolatione suos mortuos lugentiquandoquidem se ab illis in perpetuom diuisos animaduert ut .At nos certo certius ex Christi Spiritu nouimus.eos qui obierunt diem noesse amissos. eu illos ad Deum Se in aeterna tabernaeula praemiserimus. Dolemus quidem quod a tam grato, comodo de sapienti socio, si reus diuuls, presertim in huius tenebrosae vitqe itinere. sed ei iam gaudere debemus gratias Deo agere, quod eum tam diu nobiscum ha buerimus. Constantissimus de in fide Domi ni nostii Iesu Cheilli obiit, multa mala non viodit quae nobis Se Ecclesiae Christi propter peceata impendent. Vtina nos quoq; hine soluamus, priusquam calamitatu diluuiii inunderi Ah quantum nobis iniseris ego timeo. qui peris petuo Christum Se Euangeliu crepamus. cu interim meram putamq; vivamus impietatem: F Mortuus est in pace noster Bucerus. in manus

hostio Christi non incidit, de quae bona duin

vixit largiter seini nauit, nunc in regno e celoriam inma cum voluptate metit. Non tame existimes . quod meeu saepe non cogitem. posse tibi videri Dei seueritatem admodum rigida . quae te non raris laneribus tuorum exilio. magnaesamiliae oneribus. Se corporis non leuibus morbis. adeo frequenter exerceat vero ne quaeso vicissim in mentem veniat. Ueum esse qui peraci eutit. quare idem cu sit optimus Pater vires adferendum verbera suppeditabit. no quod ipse nostris ealamitatibus laetetur& gaudeat. sed quod sua infinita prouidentia sepienter intelli, R a

146쪽

gati quam nobis interdum expediati iactari Sepremi aduersis eas bus. Israel non nisi multis plagis & doloribus eruditur,er tribulatio patienistiam operaitiri patiendia probationem, probatio vetidem Ies aurem mn confundit. Atque ideo ne

terreamur. scriptura nos praemonuit, ut accedentes ad seruitutem .eor nostruth non ad vituptates & delitias, sed ad tentationes praeparemus. His rationibus, quae vere vidua est impellitur,ut Deum suum diu noctum precibus satiget. Verum ne fines, modum qi iam egressar eis pistolae . hoc extremum obsecro. ne te deserta

aut desolatam arbitreris. cu habeas Christum per fidem in corde habitantem. virum. qui se tibi despoderat.earnaliter amisisti sed Christo, eui pietate & religione integerrima nops sti.

vlla mortis violentia nunqua amittes. Conso.

Ietur te Deus, qui totius consolationis de pater

est Be aut hor. Fides tua. spes & eharitas eo nota lentur eon soletur denique Spiritu, Christit

quem in corde tuo diffusum opulentissime notiubilo. Atque id eum primis Se ante omnia cures, ut in protectione domini cor tuum seinet habitet. Uxor mea se Iulius adeo tant oboe tam graue vulnus dolore atque tristitia eo secti, vi s vestram luctu non aequant. ad ipse iii

tamen quamproxim8 accedant precantur autem toto pectore ut ibi totique iiii sanctae s

miliae Dei lueo lenium auxilium cito affulgeaat. De me autem caue putes ut quippiam tibi minus polliceri possis, quam duin tuus meu, que Bucetus viveret. Unde etiam, rogo. ut a quid opera mea existimaueris tibi commodari posse. ut ea dignetis uti. nam perpetuo expositam . promptamque sanctis tuis obsequilaeam reperies.

ILLVS TRISSIMO PRINCIPI NIN ANGLIA M.

Eu multis magnisqi de ea us s. in domino salutem. Vnde illius eommodis fle Illustiissime Princeps, tuae cel- aedificationi aequ/ae olim feei. optarim etiam studini sum vehemeter obstri. nunc inseruire,aiqi regno vestro Se Eceles aem eius. Etenim erga me satis vile et gratisscari cum prodesse. verum in praesentia de obseurum homuncioni que rationes meae sie habent, ut emitati & Eeele sit Tigurinae sim addictus. 8e ideo non mei iuris. Propterea tam magistra ius u symmis atti iudicium & voluntatem hac de re quaesui. Et san8 in eis reperi sagulare studium . propens sit. mumque animum salis faciendi vest o des de

rio. Etenim eaue putes illis quicquam aut gratius aut antiquius esti. quam ut veritas Euan i gelica latissi- propagetur. verum altera ex is praeeoniata doctrinae tu in virtutum meam. D parte quae si constitutio, status, aetasue mea. quas ite ei in me non agnoseam, attam E iudi- non minus prudenter quim amanter expens dio tuo no potui no oblectari. quod id amoris dum, de satis verentur ne iam grauia ancis . de Eatatu te mei. Ad vix quidem in Anglia uideris, ita es anee s. ut nunc Iulium administrum meum humanitate atque beneuolentia singulari exceperis.illum i prosequutus fueris fauore non mediocri. sed maximo, in suo negotio exequendo. QuamobrE tuae Celsitudini gra. tias ingetes ago. Praetetra id hue aecedit. quod

ad me iteras dedisti. literat autem imo laudes

de beneuolentiae tot in me testimonium certissimum esse intellexerim.neqvi alia de eausa me sentiam abs te amari quam pietatis ac religionis ergo. Mitto eommemorare quam egregia voluntatem ostendas mel reditus in 'Angliam.

quam etiam tibi eo pijs se doctis virix a gemas esse communem. Quanti vero id est quod Ma. quodammodo fractus, laborem itineris serre nequeam. quod satis longum est, varium & ndvbiqi facile. Vident praeterea in diuersis locis pericula no leuia imminere. Deinde cos derieme ad labores multo grauiores, qui in hic ferme uocari. Quamobrem saci id fore eoni j ei untiri neque sibi neque vobis possim inseruire. iudiaiestati Reginae suggesseris udeationis meae rati B eant itaqi multo satius esse, ut hie manea. quodnem esse habendam atqi me apud illam in gratiam posueris Deniq: pollicitis, es omnia stu.dia de eommoda. quibus me possis afficere. aedivisti eausas he quid si praelarissimas huiusct

modi tui affectus .essaritate patrit.& excellen.tem verbi Dei promouendi euram. Tale pri n. cipem quis non amet orto mihi pietas, neduhumanitas defuerit. s tantae beneuolentiae tot due benefieiorum obliuio animum meum un

doeendo, seribendo ac edendo quae fuerim cois stentatus. ipssi vobis. 8e alijs pro mea vitili sim diu mento. In hoe verbo bipartito responso. primum eaput mihi familitudinem veri habere videtur. nam ipse quoque metuo ne sim feremdo itinera de labores. sit in altero vereor ipsos falli. qui arbitrentur me bie manendo. 8e qui se endo posse tam multis prodesse. meas quippe lueuhrationes pluris fahiunt. quam mereo quam e ceperit. Dabo itaque operam . de quide F antur. Ego vero quem tenuitas ieiunitas de e svaximopere, vi mihi nunqui exeidant. tiuod tilitas meae doctrinae minim h latet, solum prioautem superest de reditu meo in Angliam. de s - . Dion quod vehementer cuperem, nequeo respondere. tu illustrissime pri ne eps, quae tua elementia est, in bonam partem accipias quod rescribo.Primum nolim putes a me quiequam vehemetius expeti, quam Angliae solida in firmamqueris ea pilis ratione illis assentior . Ut maneam. Nam faetid ad dueor vi eredam. itinere ae labo

rib. me facile debilitandum ae labesanctando. ita ut inutilis prorsus reddar. Quamobrem tuae et studinem in primis . deinde probos he doctos viros quaeso, t voluntatem accipiant,ubi

147쪽

Ms EPISTOLAE THEOLOGICAE. ras

rem ipsam . quam sibi optant impendi, ob mes A stiano pectore augeri, quo penni olim ruange imbecillitatem assequi non possunt. Durum lio Uij Dei praeci strenascantur,&ita renascanquippe telum necessitas, contra quam luctari. tur, vi celeri cultio innes vestras prouincias, videtur nihil aliud esse . quam Deum tentare. Urbes Ee vicos uberrimo fructu pervadat. Hoc

Sed illud interea te velim meminisse Illustrissi, utique duplici studio. si ut oecepisti perpetuo

me Ptine eps, ubi ubi gentiu fuero, me tuae celsi inflammeris.& Deus opt. Max. te probabit, Metudini semper fore deditissimum. Uieissim au- omnes eordati pilque viri.vt probum ciuem Cte in rogo. vi charitatem patriae, religionisque tilemque principem celebrabunt Deus per te promouendae studium non tantum retineas. Christum incolumem ae se icem dici tueatu tu

erum in dies eu res elis atqi etiam, in tuo Chri Datum Tiguri a r. Iulii is di.

PETRO S TVRMIO ARGENT OR AT V M.

Vi A non me latet Magnifice B te plurimum valent. orem atque obseerem, ne atque clarissime viri prudenti- eausa eius in discussa relinquatur. sed cognoscabus doctis hominibus admodu tur quam diligenti l si me. ne homo pius ae in s.

sententiam Ciceronis probari. gniter do eius praeiudieij 8e potentia gratioso qua scripsit ad Curionem. Ingra rum opprimatur. De doctrina porro cu etiamnat esse animi. cui multum debeas. ei plurimum velle tune Argentinae. meeum non semel contulit..ebere. idcirco ingenuitatis cupidus de agrestis eontulit autem libere admodum atque amico.animi olan tibi etiam nunc plurimum debere Quae autem ab eo die ebantur attent 8 ae diliis aveo, cum antea multum debuerim non soluin genter obseruaui. & animaduerti eum deprae tib: . verum etiam Iacobo piae memoriae fratri destinatione ac electione diuina de sancto tum tuo charissimo de pietatis Aeliterarum singula C perseueratia in fide. ae suscepta Christianismiri patrono. ideirco volens meo, quemadmodu professione.de libero arbitrio, de causa peceati arbitror.honesto desiderio satisfacere peto abs &consimilibus quaestionibus. quas nune auate satis sidenti animo.ut meum debitum nouo dio aduersus eum agitati,nihil diuellam senti quod a in beneficio non renuas augere. Id vero re. quam diuinae literae tradant. Augustinus est ut doctorem Zanchum. ea quae praestas au- doceat. Lutherus ac Bue erus scripserant. Pro thoritate non graueris tueri. quantum veritas inde res est etiam atque etiam consideranda.& tu hitia non patiuntur, essem alioqui graui. ne videamini eo damnando ea dogmata improtet impiadens. si quicquam rogarem . praeser. bare . quae alias ut rata. pia de firma in vestratim abs te, quod hisee virtutibus vllo modo ad Eeelesia de Schola iudiea istis. Altera quaeso illi uersetur. Hoe autem ideo peto, quod non ulli D seruet ut auris .vinis diligenter se attente audi iuuenes Tigurini qui Aegentinae studiorum tus non condemnetur. Deinde quae suerint Eeeausa per aliquod te pus versati sunt. ante pau- clesiae vestrae bonis priscisque temporibus Eueos dies hue redierunt: de quibus audiui, eum angelij renascentis dogmata. de ministris gra virum, quein vi pium de egregi d doctum pluri di orib. natu interrogetis. Id cert/ affirmare posmi semper feei. & minimum a viginti quinque sum. Tanehum nostru doctrinae Bue eri aetatis annis charissimum habui, nune delationibus nostrae Theologi praestanti sitimi semper fuisse& criminationibus tam grauiter preini, ut de obseruantissimum. 5e putaste quamdiu eius omni sua exillimatione periclitetur. Docendi doctrinae vestigia premeret. & illius Ariadnes quippe functionem reserui etiam vel penitus filum in max: marum qui stionum labyrintho ablatam.vel saltem ad tempus interdictam. Id E sequeretur. isti Ecclesiae atque Seholae iumego .ut quid est dicam. pro eum quanti eum his fructuosum, tum etiam gratissi inu fore. Quod cio molestissime tuli. Cum qi animum meum si nune apud vos Eeetesiae facies ae doctrinae tain dueere nequeam, vos ea sapientia de lenitate tio aliquibus in rebus est commutata. quam qua polletis. ad tam dura de extrema remedia rect8. quamve perperam non dieo. id noli omdescendisse. nis vrgente strauissima necessita doctori Eaneho pel eius eausae fraudi esse. Pro tet. neque rursus mihi petua dete possim . tanis inde malim de tantis rebus maturo eonsilio, tum viruina sana doctrina . quam semper est sedata de placata disputatione di heptati,quii mamplexus, ad aliena de impia dogmata suum politicis rationibus & delatorum & erimina n. animum traduxisse. Unde nescio quo me ver- tium numero, gratia de autoritate. Deinde tam quidue suspieer,nis sortasse quiddam ter. F quod attinet ad hominem, illud velim, praesta lium sit. unde huius viri aeeusatio ta acerba ini tissime virim in animo tecum agites. hune vitutium etperit.id vero est inuidia aemuloriam. ne ea esse doctrina de aetate. ut Ee se sis atqi Sebo malevolorum dixerim qua fieri potestut squo lis utilitatis plurimum afferre possit, quae tota laboret, quemadmodum solet interdum pere- spes omnino peribitis vestra lententia deprae grani, hominibus usu uenire. praesertim eum iudicio notetur. nain macula inusta praesertim fit qua industria 3e doctrina excellunt. interces vestro ealeulo, non uelle potest elui. Sed quassetisque de nonnullis rebus aliqua iudieij de vestra sapientia Be bonitas et . id non arbitro epinionis diue sitas. Proptereatum huc addo ita lare . attamen accedere commendationis eius,ut per pietatem ac iustitia, quae duo apud huius cumulum volui, quo demonstrarem, eo

148쪽

aay D. PETRI

iuuando, me putare a iustitia non ,eeedi. sed ddiuella necessitati Eeelesiarum no leuiter consuli, quae nostra aetate bono tu doctorti ae ministro ruine redibili penuria laborat. Adhte significare volui elementiam Se benignitatem. quae illi a vobis impensa fuerit. mihi ipsi relatum iri

A acceptam. vale clarissime vir Senatus Argentinensis columen. Deus te plurimos annos ad Eeclesae ae Reipub. utilitatem saluum atque incolumem tueatur.& per tuam prodentem sacilitatem dignetur ii ius 'perturbationis fluctus componere Tiguri Is . Aprilis. Is 6 r.

PIETATE ATQUE DOCTRINA CLARISSIMO VIRO. Do Mi No PH l LIPPO MELANCHTHONI,

Domino meo colendissimo, I uormam. UM trarbitrer. Vire larisii me

atii milii plurimu obseruande.

Ea in isto Voormatiens conuentuplus qua diei aut eredi possit.

oecupatum fore,vi literis meis tibi non Ohil repere cauendum e ensui. At nuchs cognitis quae reuerendus noster D. Bolim gerus comunica uitiadduci non potui, vi a scribendo mihi temperarem. Uideo istie aecidisse quod in Synodo Nicena olim coligit.ubi Epi scopi qui eo venerant causa prope deserta.quae

aduorsus Arrianos agenda erat, accusation b.& libellis mutuo sese proseindebat. Sed inter nostri eo uentus fle eoru Synodi ration8 hoc muresse cerno,quod Ni cet Costantinos ire petator pios praesuit qui leuitate . ne stultitia dixe rim, imprudentium Episcoporum repressiti ae in officio tandem eo inuit: Isthie uero non ea pioru principu aut horitas furi, quae a dis .essa

Uri vis r ac theologos vel retardare potuerit. Laee ideo eo memoraui. Ut cubane cernamus

Eeesesiae Chiisti sorte esse,ut imus 3e extra ex pugnetur, nillil noui nue accidisse cogitemus. quo genere cosolationis.eis te strenuo bello tu Domini --.M. . e opus habere no exis uno. illud ta,ne comemoraui,ut hane loro interuallo repetitam, & tantu no perpetua hominum quantumuis pioru infirmitatg commiseeare r. Tu quide, ut probi viri de integerrimi defensoris aequitatis officio iunctus es: ita nostrum omni u animos tibi miri sed devinxd i. qui eos i no aequia duxeris proscribi. qui neqi mase m rati de religione fuerint, ne ii modo aut citati aut auditi sunt in vel ro iudieio. Conscientia quide nobis magno solatio est,sed nunc eo e molarius gaudem is, quod per te praeeipuu ait ben)gnu patronu Deus prouideriti vi ne causa nostra. qua confiitimus non esse mala. noua de inaudita in die' forma damnamur. Quam ob rein tibi quantas pollo in gratias agor Et D. ii oro Patre Domini nostri iesu Christi. ot tuis atque collegaru conatib. optatos dei succesIus. quod s ,re .ut illi diseelserint q n g p oscripto cupiebat no d disper . quoniam Dei beneficio. quem ad no illi Pindarus in oet. HAE GD Uero co tihi hoc tempore longas epulosa, egere letam non vacare plura no seri ham. Genet uiuum Peucerii vim pietate atqa doctrina clarissimo, nee non Paulum Ebem insignit et pium ata. doctum hominem. timet saluere eupio. Tiguli ro. Octob. is S . Deus te nobis at i sanctae Chelm Ee Iesiae qua diuisti si ne incolumeseruet. valeat si me in Chri sto ama. quia ego in eodem te plurimi facio.

AD AMICUM QIENDAM; VIRUM

de ea a clar LII. E Ra graui. se hominum certaminiae ia in propemodum obe aevi cata. paucis se diluet de seribere. tu ipse. vir clarissime, qui es dice di magisterontimus. de seribendi peritissim'. apprime nosti fit at dou Aesactarerdisset te. Ideo mirari no desino qui causa fuerit,eor id a me. q Se die Edo de serib Edoseth nihil pollum. tuis proximis literis petere nonga verito . Quia tamen rogas i. de ego pro mea in te obseruantia recepi me facturum . per primum, eum q. fidum tabellarium. fidem meam deereui liberare. Quod etiam eo a laetius faei quod me sentio ad eum no seribere . qui steontrouersiae ignarus: nam ut video, in Eucharis ne eausa iam totus habitas, tantum abest. vitri ea hospes dici possis. Cum ita 'i dele se existimem . ita summa capita perstringam. Ut ea potius notasse, quam explieare voluisse demostrem. To boni eonsules. ae s uoluntatem tuam mus expleuero, non animum meum iri lci propensissim um. verum ieipsum qui rogaueris. accusabis. Panis Ae vin Amtria, missam facior quod aduersarij non minus quam nos ab ea se promteantur abhorrere Nee etiam laborandum pu-E io. an oratio Domini, qua panem esse corpus suum. 3e vinum sanguine suum dixit. proprijs an figuratis ac ut .... t accenseri debeat. Ss- quidem illi contra quos disputamus. ad sanitatem Utcunque reuers. tropum in ea oratione iam se agnoscere eonfitentor sed ita confitentur. vi corpus 3e sanguinem Domini ver8. proprie aere ipsa pani3e vino e opulent . atque Papae ---3 duarum naturam sopponant. statuamque carnem Se sanguinem F Christi non tantum in eoelis esse. verum etiam in pane ac vino sacro coenae adesse praesentia.

149쪽

didio EPISTOLAE THEOLOGICAE. et id

Nee vetentur Domini corpus, quainuis huma. Anum est, affirmare simul eodemqi tempore in

multis locis esse. Imo progrediuntur eo. viii ludete qud ae naturam diuina in pronuntient esse ubique Deinde praesentiam illi corpori tri

buunt. quae locum minim/ oecupet. Ego verdChristi naturam humanam semper certo quo dam loco fuisse comprehensam die o. quem ita occuparit, vi eodem tempore alibi non fuerit. Euangelica historia illum tradit aliquando fuisse in Galilaea, nonnunquam Hierosolymis. interdum in domo Simonis. & alias in Bethania. Unde eonstat ab ea certum aliquem locumdatum esse corpori Christi. Simulantem alibi non fuisse aperto demonstrat, eum Christusndixisse perhibeat. Laetarum fuisse mortuum.&se gaudere quod ibi non fuerit. Quibus utimverbis ita se ostendit in isto fuisse itinere.vt ali bi non fuerit. Angelus quoque divit mulieri.bus . cum Domini corpus in sepuli ho quaere

rent. Surrexit .non est nier quo decs,rauit. itae sepulet eo diseessistavi ibi eorpore no amplius adesset. Et Petrus aist. h de illo enuntiauit: sitiem oportet quidem telum accipere ue in teinposra iacta deianis omnium. 3ee. Si futurus est in cilis quoad naturam huina nam, ut Apostolus dixit, usque ad extremum diem . quid eius carne se sanguinem in terris quaerimus At de Apo.

stolo quid loquor: Ipse Chiis us discipulis aiebat. se relinquere mundum de ab illis dilaede re. Atque monuit fore.ut perpetuo secum pauperes.non autem illum essent habituri. Proin desie imbutus Se instructus diuinis oraculis, humanam Christi naturam in coelis ab inseri

cretis naturae cum vera elle turr necessaria: .rum ea mysteria. qua diuina se e Hest aeu snt

naturam multis modis vineunt, eius regulis

de decretis non oportere subiici. sed eu in eis amplectendis 3e considerandis ratio nostra offenditur, diurnam potestatem. quae immensa est, nos tum debere intueri. Caeterum hie diluere non eth diffii eis e. Primum,quo sanctarum seripturarum testimonia sequimur, ut id a recEsuimus .en nos minime Philosophiam. sed vetbuin Dei sequi tet amor Deinde s naturam audimus,ubi sermonibus Dei non repugnat. nihil heimus Christiana Theologia indignum

Habet siquidem natura Deum authorem ac vindicem. de ideirco eius regulae ae decreta noex ea. verum ex ipso Deo proficiscuntur, ideoque coimellenda & refigenda non sunt, quoad non ostendatur. verbum diuinis sit eris prodi,

tum, eis repugnare. Hanc naturae vocem maxis

mus optimusque Theologus Aurust nos in epitiola ad Dardanum audiuit, cum inquit. Spatia locorum tolle a corporibus . de nu quaerunt: de quia nusquam erunt. nec erunt. Id

non pronuntiauit, de natura vel eorporibus Phylacis agens, veru in scribens ex professo de Anima & corpore Domini. Eandem naturae

vocem 5e Cyrillus audiuit, qui scripsi in suis Dialogis de Trinitate. ipsam Dei naturam . si

patii bilis esset, ut quidam sentiebant, omnino fore quantam. nee non in loco, ne i posse cie eunscriptionem euitare. In nostra ita si sententia tuenda, verbu in primis Dei amplectimur. audimus naturi vocem,dum suo aut hore non aduersatur,& una evin Patribus re id sentienta oti mundo sepostam usque ad mundi finem a. gere credo, eamque nune ad orbem iudicanduinde rursus esse venturam,ut ab angelis moniti

sunt Apostoli, 8e nos arti eulo nostrae fidei profite inur. Hoc est. vi summatim dicam. quod tibus facimus. Ut autem ad potentia Dei eo n- g amus. in hac pro posta controuersia opus

non habemus. Comonefacimus attamen p os diuina omnipotentia, quam una cum omniae fidelibus et edimus . non e in citra omne exce

sentio de loco praesentia corporis de sanguinis pilonem admittendam. Nam 3e Paulua exei Domini. pit. Deum no polli negare seipsum. Exeipittit Qui autem e diuerso coelum ubi quartu sibi item passian .a Deo fieri non posse ut qui factae

formant de fingunt. quasi eius materra sit mol- sunt insecta reddantur. In Scholis etiam Theolit instar eelete. ae figmenta eorum sequatur sa- logicis definitum est,ea Deum non posse saee.eillitari quocunque illam die ere visum fuerit: re, quae, ut loquuntur, contradietionem impli quique domini corpus vel in pluribus locis si . cant: quod cum vitio rerum fiat. nos Dei ustainus, vel (quod inutio audacius est)vbiqi ades infirmitate, de fumina illius potentia nihil iiii se praedi eant. qui etiam illud pani de vino sacrq nuitur. Attendendu praeterea no paucos haere Coenae eopulanti vhi ubi gentiu habeatur: qui licos isto susiugio esse vios . cu illo id oratia aedent i ibi ibrii loeo Minuisibiliter adesse prq, insana dogmata refellerentur . sancti, Imirib sena decernunt. eos omnes precor, obsecro de x no solu ut absurda,veru metia ut impol ibilia. obtestor.vt haec sua praeclara fle mirabilia com. Respodebat emin. ut se tuerεtur. Omilia Deo menta, ne portenta dixerim. in diuinis literis pos, ibilia. N i manus illis dar- propte ea eo tandem aliquando conscripta demonstrent: gimur. quod Christus de pane dixeriti Hes aqvod s seeelint.ingeno 3 vicisse confitebimur. corpus meum. 3e de vino. Hic est rinia is virquia Sed quia ut eerto scio, praestare non poterunt. cd se nostra de istorti eius orationis interpreta illos porro sedulo moneo. ut ex capite se noua tio extet. locus ambiguus redditure qua inuigdogmii a nouosque articulos fidei cudere desi nobis expositio nolita est cetiissima. Argum Enant. Se nobis ea obtrudere credenda, quae do- tum vero quod avam hi guo deditiatur.cimnes mi eorum nata snt. non autem in agro scriptus norunt qua in si retulum atque imbecille.

earum diuinatum creverint. Non me latet eos Quid igitur c dices. An coena Domitii abs in hae tota ratione id nobis exprobrare . quod que illius corpore hae sanguine h. beti doee non Theologos verum naturales Philosophos bis: Quomodo pisierea haec aut mando

agamus. Etenim fatentur, quae dicimus ex de- cari aut bibi si prs lentia non adsunt. probabi,

150쪽

Potio scriptura utrunqtae statur, nos in sacra Coena eatne ae sanguine Christi velei ac potauti. Ut de eo antea dicam, de quo interrogor posterius .eorpus de sanguinem Domini spiti tua liter edi ae bibi assiimo. id est antini ore.qui spiritu se fide sit imbutus. Dum enim in sacra Coena mente agitamus Domini mortem. ac syneeta fide ista redimendorum nostrum eausa inerticem fuisse impensa fideliter credimus, ea magno nostro bono edimus de bibimus. Nam sunt animis nostris instar optimi e ibi Ae situ.berrimi potus. eamque fidem excitat Deus in suis per Spiritum sanetum, duobus adhibi

tis externis instrumentis .verbo inquam.& panis ac vini elemeniis. Qui ergo eredunt ae fide amplectuntur. Domini carnem 3e sanguinem sis ste nostrae salutis causa in morte tradita . ea

spiritualiter comedunt 8e spiritualiter bibunt. Proinde satemur ad esum Se potatione Physica 3e propriam. exigi esculent, ae poeulentae rei praesentiam et alioqui res absentes nee edi neqi bibi posse. vicissim aute negamus h spiritualie so de potu elici seu concludi ea quae di eutue edi de bibi. eorporaliterae proprie adesse praesentia. Fide aute eo stare earnis Christi

niati lucationem .ipse apud loan. g. eap. lueu

lenora ire testatus est. Quare is Eoagelistheurem tota inibi a se iudiearet assatim explicata. in histor: a pol remi Coent quomodo externa signa panis 3e vini adiecta tuerint, minim/ eo. memoratuit. Ad haee ide ex eo colligitur, quod ad verum Se proprium Christi eorpus, vera propriahi manducatio accomodari no potest, eu ia dilaceratisco minui ge moli nequeat. Ore uide eorporis 3e panis 3e vino propri3 eo me untur ac bibuntur quae suo modo earo ge sanguis Christi dieuntur. quod snt earum rerum externa signa: ideo ut eunm ore diei possumus edere te hibere eorpus Se sanguine Domini. Unde Cyprianus se Augustinus .eu de harurerum quae significantur eis agerent,ni mira spi rituali. prudenter dixerunt: si uid paras dentem et ventremfl crede or manducam Non itaqi opus esteorpus de sanguinem Domini h coelis in terras demitti, vel adhue in mundo versari.vt nostrae Coenae se adinisceant. sed nostras mentes Uer. bo Dei & signis externis eoinonefactas. opor-

I A c A festum Pa hae literas ad te vir clarissime, deders. sed adolescenti Hungaro. 8equi. dem nobilissimo. qui non lom gh a Brisaeo est interfectus rq are clatam moestus interuenerit easus ad te perserri no potuerunt, se quae tu noueram atqiseribebare .eu te aliund 8 iam resciuisse non do hi te m. minim/ repetenda eenseo. Huc vero trionis ima ex Anglia sunt allata. nimiru ibi Paria. mentu(vt vocit esse assensum. vi Papi sua re stituat tyranissima. Et Philippus, Rex Anglias sit 8e habeatur. Bonoro viroru qui abire pon

MARTYR Is a sa

tet ad coetu per fide in sub uehi. quo saero isto et bovescantur atq; alantur. Hine etiaco sequitur. illos qui fide prorsus destituuntur. corpus de singuinem Christi minime percipere. quod ea(ut dixi)fide tantu 3e spiritu comedantur Se bibantur. Symbola quide externa is eo medulge bibunt. res autem signifieatas minim8 attinagunt: scuti qui obcseati sunt. 3e luce 8e colore. quae oculis capi utun minim/ possunt recipere. Cum postea rogor.an Eeelessa Coenam sne B eorpore ac sanguine Christi haberi existimem. Respondeo: Si de ea praesentia loquamur. quieorporalem. realem atqi subitantialem vocant.eorpus 3e sanguinem Christi abesse confiteor: neqi s adessent, plus utilitatis. eo modi de emolumenti nobis asserrent. qua inde hauriamus

dum inellis manent proe ut a nobis disiuncta. Deinde ea ro de sanguis Christi nobis prisentia sunt spiritu,gratia. meritis. Se aliis admirabilib. siue ih. quae diuinitus per ea in nos detiuitur: C quemadmodum Sol dieitur nobis adesse prae sens per luee.radicis. de bonos influxus quos inde percipimus. Neq: eorpus fle sanguis Domini se animis nostris praesentia sunt. spiritualiter de per fidem . ut vires & saeuitates suas saluisberrimas ibi tantum cotineant. snant q. corpora fidei tum ipsarum prorsus experita. Non ita res habet. Sed quia credendo corpus de sangui.nem Domini pretia esse nostrae salutis. iustis

eamur de regeneramur.vel in ipsa eo iustificati D one tum regeneratione augemur Se eonfirmamur. Iustificatio aute Ae regeneratio principia sunt nostrae felicis immortalitatis. Inde fit, ut Coena in Domini fideliter percipiendo no mo . do animi paseantur se recreentur. sed item eorpora etiam atque etiam beatae resurrectionise apaeia reddantur. 8ce.

Hie est meae fidei sensus de saera Domini

Coena, quem tibi. vir praestantissime . sortasses minus enucleat8. propter orationis ieiunitate.

E quam fideliter exposui. Sed te confido omissis verbis impolitis atque ineuitis. rebus ipss de

sententiis amico animo haesurum. Vale.ae metui amantissimum. vi facis. ama. de pro fructum eae vocationis ora. D. Bullingerus caeteriqueami ei plurima tibi salutem adscribi voluerat. a .Maij Iscet. Tiguri.

CALVINO.

sunt undiqi fit fuga. Ae tata est reto perturba . tio ut nullo pacto explieari queat. Linque hie sunt apud nos tres praeclarisit mi equites .nepe: Mori sinus, Chaecus se Cuccus, no minus pietate veruditione ins gnes, quos intra paucos di es puto ad vos venturos. Haee ideo scribo ut rebus illis prope modo perditis.ne do afflictis .velis precibus una eo tua Eecles a subuenire. Ceriam Cantuariens s de reliqui Episeopi qui visna captiui detinentur. in extremo versantur diserimine. Nos hie la satis qui eid agi inus, quoad externa. Et ia de nostra Galliea Ecelesia liberati metu videmur, quo multi antea suspicabantur soreo

SEARCH

MENU NAVIGATION