장음표시 사용
111쪽
Paratus.Ideoq; ut eo memoraui .prouid edo est, ut ea in vestris Ecelesis theologicae Scholae ratio habeat utiqua possit ministros idoneos pro teporum oportunitate suppeditare. na illi ver. ba Dei promptius Se alacrius tractare solentiqui ea statim a prima aetate imbiberint. Quare Paulus non immerito suum Timotheum commendabat, quod a puero saeras literas didicinset. quae illum Ualerent instituere ad salutemper fidem in Christum Iesum. Det Deus proso a benignitate. vi pastores Ecclesarum, quas habetis per diuersa loca. inter sese pacem eo. lant, idem in Domino sentiant gelde in loquantur. Et ad hane quam vobis cupio mutuam co. cordiam retinendam. spero non paruum adi u mentum allaturam pietatem . industriam, do. Orinam sanum qi iudicium reuerendi Domini
Flane isti Lysmanini. qui cui vide Q vestrum causa nullos labores non suseipit, 3e confido se
ne fore.ut neque illum suae operae, neqi vos beneuolentiae vestrae in eum unquam poeniteat. Hoc tamen admonere non praeterinittam,quoad Ecclesialueora se administrarione, quia hominum ingenia(vt probe nostis) varia sunt. Sei neerta. unde iudiei a nostra de illis persaepe salluntur. moneo inquam, ut iam ab initio uni ali cui non nimiam tribuatis authoritate. Ecelesjs maneat salua de salta tecta sua libellas. Prudentibus loquor, nostis per vos ipsos, ut gregi Christi diabolus ins dietur, de tes ipsa docet, ut sint faciles egregii quo ii viri,quae humana est infirmitas. ad tyrannidem assectandam de inuaden.dam. Caetero de iis omni b. videor iam mihi lε ge prolixius at q. vethosias egisse, qoam prude, tia & sapientia, qua vos miniine dubito a Chri .sto esse opulent et donatos,requirebat. Ideo rogo ut quae optimo animo scripsi, vos digne inini boni consulere. Nune restat ut de quaestionibus non ullis a Domino Lysmanin investro no mine pro postis, meum iudicium patefaciam. i. Cht: stu in quo ad natuta diuina pastum esse
pernego. Concesseri in vero. Deum Natum,pasium de mortuum. Se cruei fixum. quia Christus ut una personaeli indivisibilis. ita duas natus ras in se ipso coniunctas habet, non quidem co usas aut permixtas. ideoqi is Christus, qui vere Deus est 3e hcimo, e ted tor passus.crucifixus& mortuus At s quiratur,utrius naturae merito & ratione deespondebitur huina nae, idcirco Paulus cum Dominum gloriae crucifixu dicit. toti Christo id alitibuit, quod ob alterius par. ils conditionem illi conuenit. Quemadmoduhomo vocatur claudus, cum tame ob crus aut
pedem claudicationis vitio sit asseeius. Ita etia Christus dictus est natus Sesactus. quod quia iuxta natura humana intelligendu est. ideo inscripturis additur secundu carnem Quomodo absq: sui mutatione Dei natura pateretur, Semoreretur Deum vero no mutari quam aperisti sirine testatur scriptora. Qnod s Deus natura sua pati valuisset, susceptione hominis no opus erat. Deus, inquit Paulus ad Rom. Misit filium suum in similitudine earnis peceati se de peccato damnauit peccatu in carne. quod si iuxta di
vinitate Christus esset passus, peccatu in natura diuina, non in carne diceretur damnatum.
Deus ii Christum propitiatore per sanguinem suum posuit, & leniq: diuinae litetae cti passio an is Domini de redemptionis nostrae per illam
meminerunt,corporis. earnis 3e sanguinis peris petuo mentionem saetunt,nusquam veto diuinae naturae quae pro nobis passa fuerit. a. Mediatorem quoqi nostru fatemur esse Dominum . qua constat utraqi natura, cum diuina B tum humana. Si enim qui homo,esset inedia.tor. non viden ratione cur homini puro id at. tribui non post et t. at id omnino esset nefas, purum nudum qi homine latuere nostru media tore me ne i moueri debemus. quod Apostolus
dixerit, Mediator Dei de hominu homo Chri stus, quia eu Christi nomen addit, naturam di uinam sanauit. eo in Christo utraq; natura coisiungeretur. Curue Moses aut quispiam alius vir sanctissimus. non potuit inter Deum de lio, C mines esse verus mediatore Nulla porto alia causa redditur,aut reddi potestat si quia mediatorem verum congruebat in se ipso duas litigantium partes habere coniunctas. Ita patres loquuntur. Se praeiertim Chrysosto in ut in illa verba Pauli ad Timotheum : unus mediator Ddi de hominum, dominum. propter utranqnato tam medsatorem esse definit.
3. CXristum credo natura filium Dei, se natura filium hominis. Vt autE sit natura fibus Dei. D ex dium ita te habet. ex humanitate vero, quod
si filius hominis. Neq: hoe est diuidete Christuin, illum enim verissimh unu amplectimur. at cum varia illi tribuimus .rationem,causamq;eons deramus ex qua seu propter quam. illa ei congruant. Vndecu dieitur Beereditur filius
Dei secundum naturam, cogitamus nobiscum.
Unde na hoe illi proueniat, ex natura hominis. an ex natura Dei videmusqId ex hominis minim/ deriuati, eum illa ex Dei substantia nulla E materiam vel essint iam, ut ita dixerim, traxerit. ae verbum ipsum Dei quantum quantum est ex Deo patre naturam de substantiam genitam habet. Qua itaque Christus Deus est. naturalis Dei filius creditur de dicitur. qua vero est
homo, filius hominis appellari debet. Vtique si
volumus eauere absurda. illud cumprimis ea-tiendum est, ne duas Christi naturas misee mus Se confundamus. quod s non comiseri.
mus, diiuelle haud nobis et it, principia eius
B proprietatum intelligere. Iustitiam essenii alem,quam os ander confinxit,ut peregrinam & scripturis alienam reo heimus. Non enim iustificationis aliam ratio nem ab ea intelligitnus.quam Paulos ad Rom. de ad alatas nos docuit,eum de illa ex professo ageret in . cap. praesertim ad Rom. per fidem imputari nobis iustitiam. 8e Abrahami exemplo . de Dauidis apertissimo testimonio. adeo clare probatur. vi eum valde lusciosum esse G oporteat, qui velit ibi eae cutire. Praeterea si tu sti ex fide sua vivunt . ut Habaeuhest attesta tus. 8e vita nostra est nostra iustitia. iam non
essentialem habemus iustitiam, sed imputatam
112쪽
hs D. PETRI MAR TvRIS EPISTOLA
phr fidem . ut apostoli eae literae tradiderunt. Neqi aliter illud Isai aeeipiendu est. notitia sua iusti fieabit multos Deinde siustitia essentiali praediti essemus . nihil nobis de vera iustitia deesset, neqvi depreeatem ut iudicil diuini tribunal. quod tamen Dauidem vehementer fecisse nouimus cum oraret: Ne intres in iudicium evseruo tuo, quia non tostimabitur in eonspectu tuo omnis vivens. Neqi it Sole tam elarb vertistatis hoc nostro tempore lueerna opus esset, si,
ut monuit Paulus, euitaremus et AH A., a. - vice. -- Miam s. Potuissent nodisfiteor. multo susios explicari hie omnia. pluaribu,qi diuinarum literatu Se Patrum testam n iis confirmari: verem quia noui me ad impe
litos non scribere . ideo satis habui . quid sentia Isci A indieare. Atqi de serueto Hispano. qtiid aliud
di eam non habeo. nisi eum fuisse genuinum Diaboli filium . euius pestifera de detestanda doctrina, undique profliganda est. neque in a. gistratus qui de illo supplicium extremum sumpsi . accusandus est. eum emendationis nulla indicia possent in eo deprehendi. illiusque blasphemiae omnino intolerabiles essent. Cae terum Epis olae iam finem imponam . quae sui prolixa est. ita meae in vos propensissin inae charitatis non infirmum aut ambiguum testimonium fuerit, bene sane in ecumactum existimabo . Christo Deliees vivite, de me in eo diligite, quandoquidem ego vos in eodem syncerit si me diligo. Argeminae I Februat ij. i s s 6.
S. D. e ' o s fratres in christo es alitis.
um mi. Quamuis te lesam vestiam
mirifice diligimus, ac iure meritoqi plurimi facimus. de spinossi attamen ut stionibus.&quq ni.
Eil aut e erto parum aedificationis adferunt, nolibenter imo perinviti iudieamus. Nam eum intei vos duae snt partes, quam una affirmat. altera vero negati acild posset fieri,ut latam sententiam non serentes. Ecclesam scindere ma lint . quam fidem vel opinionem commutare. Troinde eum uritatis Ecclesiae simus cupidissimi mirum in modum coortam inter vos alteracatione optaremus esse eonsopitam, quod fieri posse arbitraremur. s liberos ves ros hs Ecele iijs posthae tingendos traderetis, eum qui b. in fide ae doctrina consentitis. N a s ad hune imo
dum fieret, & illi qui existimant illud baptismi
genus, de quo dii putatur, esse illi et tu, suae eon seientiae esse satisfactum vehementer gaude rent: qua autem p diuerso rectum de eoneessu inopinantur, propterea suam fidem seu eonseientiam nulla ex parte colaminarent. Huc accedit pios homines in rebus dubiis maxime dae ere. vi quae tutiora sunt maxim8 amplectantur. Ex verbo Dei quod extet.disertis se expressis vero bis pronunciatuini res quam proponitis. non legitur definita quare de illa oportet disputare iuxta id quod ex eonsequutione diuinatu seri plurarum licet conbcerer sed eas connexiones de eon elusiones, quando non omnes admittat. hine di mellis fle perieulosa evadit istarum remtrae atio. Attamen . quia consulti a vobis non possumus quidnam iudicemus de pro posta
controuersa tacere, ea paucis referemus.quae
in praesentia videntur magis consentanea. Ea si pia euerint, ato animo recipietis: sin minus. salua &ineolumi Christiana charitate. quae meliora sueritis aliunde eonsequuti . amplectimini. Uidetur itaque nobii ante omnia fideles ad monendos, ne Baptismum a Lutheranis pereeptum repetant. quando uidem nee illum rei teramus quem Papisia nobis ministrarant. Cum vero postea de vobis quaeritur. An lie eat ho manibus Euangelieis Baptisnum. Lui hera nisaeeipere: Dicimus id ab eis citra vitium non posse fieri , non sand quod illorum Ecelesias es c se negemus, neq; quod vatio crudelitatis. quomini liti eam in nos laborant, bapti sinu ipsuna in fiet albi tremur,sed aliis causis, ijsqi vi vid tur ius issimis, ita sentimui. Primum Baptis sinum assirmamus obsignationem quandam esse fidei eius qui tingitur, aut si per aetatem is adhuc fide non est imbutus, eam intelligimus obsignari quam offerentes baptillandum proafitentur. Quare eum Lui heranoro in aenos rusit diuersa fides, non possumus nostra in Lothera ranis oblignandam tradere, cum illi ab ea vehementer abhorreant, tantum abest ut ipsam
baptismi signo velint eo inprobare. Quocirca id agendo potius videbimur eorum fidei consentire . nostrumq; animum Sc sensum iam ad illorum Eeclesiam de fidem transtulisse. Porro Eeeles ain N. non arbitramur in aliam fidem baptigare quam in ea iniquae in illa viget de traditur. Baptis num vero fidei obsignationem gesse Paulus demonsttat. cum ad Rom. inquit: Abrahamum prius credidi', id in imputatum ei fuisse ad iussitiam: deinde sigillum iustitiae fidei, hoe est ei reum ei sonem aecepisse. Neo dubium fidelibus esse potest nostrum Baptisnuei te uncisoni laeeessisse Quin Se Iudii naalia ratione ei reoncidissent externum hominonis ante proselytus effectus.religionem Ee fid deorum fuisset professus. Et nostri adultos triani in8 tingebant. nis eos perquadraginta dies antea instituissent. At sortasse putatis contro-F versam Euebatistieam leue quoddam esse ditis dium, quod non ita se habet,cum in ea de preteipuis religionis eapitibus si certamen. Deinde si res parui momenti est, cur tam acriter ob eam contendimus: Cur minuta disserentiam non dissi inulamus Sin vero est, ut esse doceamus,grauissimi ponderis, cur a specie taciti eo sensus no eauemus eum ijs Eccle*s quas ma-l sentire certo scimus cur Luibet mos ministras
113쪽
seros potius no imitamur, qui suos liberos no. Astiis ministris tingendos minimh comitteret Porro si tradendis filijs vestris ut baptigare n.
tor. illis ministris eoiaestatem ini vos ea fide ei rea Eueharistiam illos velle tingi. quam retInetis 3e profitemini, eos procul et ubio non baptietarent. Pij quoque Hierosolymitant olim suos liberos Hieroboamitis circuneidendos non dedissent, qui vitulos aureos una cum Ie houa eolebant. Exemplis etiam nostroru mclorum haud para es movemur. Etenim Theo. Bdosius ille magnus, ut so erat es lib.s. eap. 6 scripsit, eum Thes Ialonicae grauiter aegrotare coe pisset Christianoqi baptismo vellet initiari, eis vise opum urbis ad se aecersuit. eum in primis rogans. quam illa Ecelesia fidem profiteretur, Arriana icilieri an orthodoxam . cuinqi ipsa in audiuisset eonfiteri. 3e alienam ab Attianis esse, tum alacri animo se baptitari iussit.
Quin se Ualentinianus iunior, cum in Gallia tingi potuisset,iam Eob hire sum suspieiones C quibus Ee Hesae tum laborabant. Mediolanueontendit. vi ab Ambroso istie initiaretur.euisius Reelesam sciebat syneera in & orthodoxa
fidem sequi. s addam Satyrum ipsus Ambros fratrem, qui cu . naufragio perieulossiimo
euasissetin i baptismo vellet ulterius differre.
Arrianorum Ee se sis qu1m diligentissim d vi
tatis. ad Catholicam ubi tingeretur, sese eelerrim 3 contulit. Cur istaeautione celeberrimi viti
tantopere usi sui Ant. si baptistari 1 rect3 senti Dentibus 8e ab errantibus in praeeipuis fidei ea, vitibus nil interessei Atterea baptismi symbolo qui baptiγantur. Ecelesiae visibiliter inseri dicuntur. Ac illi praecipu8 in qua baptismi saera,
mentum ipsa dispensatur. Cum itaqi nolitis. re res 3 quidem .eum N. Ecclesia sentire.eur is It filios vestros tingendos osterretis In eo pri-terea fratre, eharissimi nostro iudieio haud parum sal limini. quod illos ministros de ueramεto baptismi vobiseu sentire arbitramini. Res Eprofecto inulto aliter se habet: Na sacramentis plus nimium qui par sit attribuunt. de Dei gratia in baptismo alligant. perperam id interprestantes. quod in Ioanne habetur: Nisi quis renatus fuerit ex aqua & spiritu. non intrabit in re gnam eceloru. Et qui crediderit de bapti ratus aeriti saluus erit. Ad haec ex eo colligimus illos plus aequo tribuere baptismo. quod nobis ae eedentibus ad eos, Eucharistiam no darent. eutamen baptismo vestris paruulis negare no audeant, quod absq; illo salutem eos habere ponse desperent. Deinde paruulos fide priditos es.se eredunt. quod neqivosne' os credimus
tui ad illorum salutem satis esse arbitramur,utini spiritu Christi priditi. qui fidei radix & initium est,quiqi suo tempore illam in eis excita hit. Cum itaqi de neutro sacramento internos de illos recth eonueniat. nescimus eur vestris
liberis inde velitis baptismum aeeipereFAdbcienduin praeterea hiseensemus offension Eleuseandalum infirmora Eeesesae vestrae. quando non ex impietate vel superbia vel nimia obfir
matione proseistitur, sed ex religionis purioris magno studio. Se rationes habet non malas. quibus nitatur a pastoribus 8e senioribus ego pro viribus euitandum. Quid obsecro emolu menti uel spiritualic aedificationis tandam ha betur ex baptismo a Lothetanis petito Prose cto infantes vestri de salute non periclitantur si ab . baptismo intereat. quia nee gratia Christi nee praedestinationis effecta externis rebus& saeramentis sunt alliganda . Certe pueri Hebraeorum . qui per annos quadraginta praeputiati moriebantur minime crededi sunt omnes ob id aeternae poenae damnationem subhise, ni id a pacto & foedere eum patribus inito, necnoa Dei bonitate ae eius promissis long/alienis smuniesset Nee parent ibi fraudi et ii Baptismi
Luthera ni pri termissio,cu ex eo temptione se eramenti non aecidat. sed tanto ut conscientiae& fidei consulatur. Hortamur itaq: vos fratres
in Christo ebatissimi. ut ab ipso baptismi genere tantisper saltem abstineatis. dum vestros in firmos. quemadmodu eos appellatis, licere sacra inent a suinere a Lutheranis docueritis. Naea res vel est interdicta, vel ad salute necessaria. vel neutra. Ad salute necessatia non est,cum sas
eramentis gratia Dei non sit asti icta . Si vero id fieri .ut ipsi opinamur, a Deo prohibito est, eo magis abstinere debetis. Deniq. si res estra, vi videmini statuere, si vobis etia hoc dar mus, illam cum scandalo infirmorum usurpareno liceret. Cum Paulus in hisce rebus neutris. eonscientila debilium velit consultum id q. ut
minimum ad tempus, donec res. quemadmo
dum optamus,liquidius patefiat. Neo: obliui oni tradenda est Pauli tegula. qua dixit de hoe toto rerum genere: Onnia mihi li cent sed tis omnia expediunt. Cogitetis,oramus. vobiseu. etiamsi liceret bapti sinus Lutheranorum, atta men hos e tempori se vestris fratribus no expeodite. Nee esse videtur Christianae pietatis, tari tu in audere ac velle eo sequi . quantu per leges liceat. squidem nonnunquam oportet statiaeausa de iure suo eedere, praesertim in iis rebus uae pro indifferent ibi habentur. Sed intereaicitis, inter nos de Luthera nos dissi diu etiam atque etiam augetur. Uerum fortasse id est, at nostra eulpa no accidit, quandoquidem nos ii los amamus, atq; ut fratres non semel habere illos voluissemus, quod illi no m odo tecusarat. sed nos ser/vbiqi proscripserunt, de 3x Eccles a modis omnibus eiicere conantur. Neqi dicsdiuit eredi potest, idcirco diminutu iri. quod filiis vestris bapti sinum ab eorum ministerio
petatis. imo fortasse vestri ex ista eommunione saeramenti periclitabuntur . ne posthac ta in
sortiter atqi constanter eam veritatem circa saeramentarium articulum propugnent, quam hactenus magna laude ac virtute defenderunt.
Est enim flexibile huinanu ingeniu,nee magis etsi a re eo ciliatur mal8 sentienti, quam eorun de Sacramentorum usurpatione. Haec itaque
fratres hae de re visum est in praesentia rescribere, vos boni consulite. ac pro nostris Eeeseius
instanter orate, quemadmodum nos pro vo
114쪽
EPISTOLA AD A M I C U M Q VENDAM,
De Anga in Persequisetione, ab ipse autiore Dalue serapta, s a Gadis Duno Loramen Medeo, in
imumsrmonem translata.ETIT IONAM tuam vir prae si istam esum animo meo volitio iei Reetε. ancipiti deliberatione di
ara stractus Lir una enim ex parte
labes molem tibi. sicut debeo. gerere
volebam: ex altera vero, eontrouersam de Fuga. inter fratres agitatam . seriptione mea de nuo exacerbatum iti metuebam. Tua tamen retus prudentia. quae mea st de hae quaestio ne sententia declarare aggressas sum. te in tuisum . non in aliorum usum, hoc pet ijsse ratus. iSi tamen quae scripsito alijs comunicare libu erit, non dubito quin ea moderatione sacturus sis.ut tumulius hinc nullus exoriatur. Vt igiturrem. quain fieti p 3. e.t,dreuissime perstringam. scae pe .utero: quidem fratrum . hae de redistentantiam. Christianis infirmioribus tem pol persequution uin fugam suadet, sed sua.dendi modo diuerso. Alter enim fugam quatenus cum abiuratione consertur. probat. tan, quam minus malum: alter vero, ut per se bona. aut e bono maloque mixtam. Fugete autem, Ut E pleureorum more carnis cupiditates com
modius expleamus, Se valde turpe. de Christia no homine plane indignum ab utroq. eense, tur. Quamobrem controuersiae huius eapita praeeipua mihi videntur esse duo et unum qui dem: An mortis metus in homine Christianopeeeatum sit. nee ne alterum veror An praece .ptum hoci quod Matthaei decimo capite habe, turi Cum vos persequuti fuerint in una urbe.sugite iri aliam: nodie adhue vigeat . an . Christo sit abrogatum, scuti illud: In viam genti tim ne abieritis. 3e in urbes Samaritanorum ne ingrediamini. Duo hae e s expediantur. saei ld. opinor. discrepantes fratrum sententiae eonei liabuntur. Principio igitur, timorem nihil aliud esse animaduerto, quam animi affectum. quo propter imminentia pericula perturbamur. Maiuigimur. Perturbatio autem haec bifariam
vitiosa esse potest: priore modo. eum quis meatuit tanquam malum, quod reuera malum non est: stetiti videmus pueros.umbras. & eos, qui intelligentia minimum valent,medicos 3e me. dieinas . ubi aegrotant me, ere. Huiusmodientui timor vitiosus ducitur, ut qui a iudieii desecto atque prauitate omnino proficiscatur. N in saerii l iteris damnetur. Hoc peeeati gene, re impliciti sunt. qui metuunt ne quid ventri desit. aut mundus hie eum suis earnalibus vo .loptatibus sit relinquendus. Altero modo viti osos timor est, quando quis quod ver3 malum
est. timet. sed non in eum finem. vel non eo.
quo oporter,modo. Hoc vitio laborant qui ti- . ment poenas legis violatoribus in saeti, literii
propostas.sua ipsorum eommoda. non autem
Dei gloriam respieientes: se Esau. Ahithophel. 8e Iudas proditor diuinam iram. Ae damnati
nem aeternam timuerunt. Et si enim timuerat quod timendum erat. pecearent tamen timerates absque modo Ae absque fide. Distinctio hie
adeo clara est. mea quidem sententia. ut quiuis faelle intelligere queat. Videndum porto est. num mortis terror . qui eum vitio eoniunctus 3 si ad prius 1 nobis dictum erratum .an vero ad posterius referri debeat: id est . peeceturne. quia quod in v reuera non est malum esse putetur. an vero . quia timendi modos non seruetur Equidem mortis metum vitiosum ex eo non aestimo. quod mors metuenda non ste hanc enim animantia euncta naturae instinctu magnoper8 exhorrescunt: id quod non experiisentia modo . sed etiam naturalibus de efficacib. c ration ibus probare possem sed breuitatis ea sa solius saeti scripturae testimonijs contentus ero. Primo homini mortem Deus proposuit ut horrendam poenam si praecepta sua non seruasset. Similiter & Mosei legem Dei nomine serens dicebat : Ecce p. vo it in tibi mortem o vitam e vietam . sipraeceota fiet tineris, mortem fit nouservaverti. San/nili mors res mala Se timenda ess)c eam Deus non minaretur contumacibus. Quid multa et Paulus primo ad Corino thios mortem, hostem ultimum .per Christum debellandum appellat. Idem in seeunda ad Corinthios sedibit: tollimas expoliari, sed suispe, in ilia. Quod autem sancti viri non pauci ut Dauid. Helias, de prophetae isti. qui propter Achabi Beleetebesis erudelitatem in spe luneis latitabant, mortem timuerint. sacrae litetae luculenter docent. Sed ne ipse quidem Christus . qui ver/ homo fuit. huius timoris expers esse voluit. Friuolum autem est. quod E quidam dicunt, non Christum . sed Eeelesiani in Christo mortem timuisse. Etenim s confitemur . quemadmodum ver8 rea habet . illum pro nobis mortem. erucem, reliquasque humanas aerumnas pertulisse, de non modo eius mortem. sed mortis quoque horrorem
siluit nobis fuisse (quanquam firmiter credam. 8e ab omnibus eredendum si . omnia quae nostri causa Christus feeit . iust8. sancta se honest8 facta sui ge) s, inquam, mora Flem nostri causa timuit reuera. setit ab coangelistis traditur. timorem illum suaptena tora vitiosum esse . non est quid dieamus. alioquin in Christum minim/ eadet. Neque in eo quicquam eontra patris voluntatem
115쪽
se eit dominus noster, tum quia patris volun stas suit . ut pro nobis non modo mortem oppeteret. veru metiam ut illam timeret e tum quia mortem naturali instinctu metuendo, patris autem voluntatem & decretum con
uderando. timorem istum suu in ei subiicia ebat. praecepto illi satisfaciens. quod Deum
tota anima. totisque viribus amandum e
se iubet. Proeuldubio timor animi assectus est de Dei opus. quod ad eius eultu tunc dirigitur, quando voluntati de praeeepto ipsus subii eitur. Dieat vero aliquis : timor iste quanquain Christo vitiosus non fuit. in homini b. tamen vitiosus est. Respondeo. timorem hune per se.
Daturaue sua eo sideratum vitiosum nequaqua esse: neqi enim a nobis requirit Deus ut affectione prorsus omni careamus eum has nobis ingenerauerit. nee ut obiectorum naturas immutemus. hoc est. quod natura sua horrendum
atque terribile est. placido reddamus. vel quod asperum Be acerbum, dulee faciamus: vera postulat ut a voluntate sua iusta sanctaqi propter haec auelli nullo pacto patiamur. Quinimo est Dei voluntas,ut si peecatu aeterna danalio, de mors eum suis satellitibus omnibus. quae sunt vitae huius ealamitates, nobis ob oculos ponatur,omnia haec timeamus. nec aliter ea accipia mus, qui m natura sua sint eomparata quandoquidem in orum metos finimis nostrii . Deo instus est. Si tamen metum hune considereismus quatenus . nobis penitus vitiatis de eor ruptis proseisiatur. viiqi e Evocarique debet
peccatum: quia nemo nostrum metuit quantuquomodo, Se quem in fine metuere debet. Hoetamen non est peculiare 3e propriu metus m ortis.eum instetiam spei. fidei.&amori: nemo mnim quantumuis sanctus. sperat. credit.nec a mat ut oportet.nee vi diuina lex exigit. In Christo it ue metus peceatum non erat i in nobis autem peccatum est, non suopte ingenio. sed
vitiositate . qua 1 vitioso vase nostro. per quod
ineat, contrahit. quemadmodum accidit gene
disso vino in dolium non neerum insula. sed dixerit rursus quispia: Si res ita haberet. quomodo Christus mortem optasset dieensese uisio desideravi hee pascha coisedere vobiscumflde Apostolus i cupio dissolvit, ese tum chm.
Ae iterum : mori mihi lucrum in Quomodo diuus Andreas s vera sunt,quae de illo narrantur ad
supplicii locum eductus tam alacri animo diavisset: Salva crux pretiosa. fiscipe nune disti viam. Fram rivistimaveris magistram 8 Manifesto enim est hos omnes vel affectibus earuisse. vel quod
malum erat,bonum iudieassae. Respondeo. mortem. ut dictum est, per se bonam non esse: ideo que quatenus 1 nobis se aeeipitur. terrorem semper ineutit. Verum non raro fit. ut eoeita tio nostra in morte non substat. sed ulteri. vi pro ieiens videat quAd moriendo peccan. di finem faeimus, ad iternam vitam transmus.eeelesae aedifieationem promouemu Meuangelieae veritati testimonium damus. quae nemo non Christianus vehementer appetit. Dum itaque talia tantaque hona eo tuemur, animus
. prae gaudio exultat.timor autem, quem mors naturaliter ineuti cecidit. 8e .gaudio illo magno se obruitur. ut tune non ise sentiatur. fi-e uti cum mortem ipsam per se solam spectamus. Saepenumero quoque Deus tantum is uoris spiritusque sui martyrum animis insonadit, ut timor.qui natura sua molestos alioquin illis esset, ita debilitetur, de morti fieetnr. ut nihil noeeat. Doctrina haee. nis fallon uellis est. manifesta de clara, ideo propostas quaestionesi hell/ soluit. Quapropter prior nostrae supra positae distinctionis pars. vel membrum decla ratum iam est: videlicet. quod non ideo quispeecet mortem metuendo, quia timeat quod timendum non est, nam mora per se horrenda
est ero delis de dura .animis i nostris Deus benedictus timoris allectum indidit, ut eo ad oboiecta eiusmodi excitato, prompti atque paratisimus malis a nobis propulsandis. quatenus per Dei verbum lieet.: Nune ad alteram diuisonis membrum veniamus. ad peccatum sei licet quod in mortis meatu existit. cum quis timet non in eum fine, nee
quo oportet modo. Vitiosus mortis metus est.
quo ad fidem . si de salute nostra duntaxat soli ei ti. Dei gloriam verbum qi illius nil euremus. Quis enim non videt long/turpissimum esse. si summum finem utilitate nostra meliamur si res nostras, non lesu Christi spectemustis potius finis statuendus esset ut cor nostrum, mortisi terrore pereulsum . . peceato. quod mortis causa fuit.sibi erueret, ut Dei iram se ostensonem vitaret . ut diuinam bonitatem confidenter pro liberatione deprecaretur, denique ut mundum hune tot periculis nos inuoluentem sperneret
ut autem paucis absoluam. timoris huius finis is potissimum esse debet. ut ipsum Dei voluntati sub ij et alnos. quo illum affectib. animi nostri omni b. amemus Modus vero timoris moratis est ne se pereellamurivi verbum Dei depcia damus, gloriamque illius negligainus. Proinde peccatur. si prae metu veritatem quis abnegetis voeationem suam deserens . oviculas i hi eo
missata lupis rapi patiatur. Ex his quae dicta
sunt, colligimus. fugam peecatum non esses
pro Dei gloria suseipiatur. in eum videlieet fi nem, ut puto corde illi serviamus i idololatrias
atque superstitiones relinquamus, in abiura tionis periculum temer8 nos non eo nileia
mus . sancti coniugij beneficio impolluti vuuamus. Deum pura conscientia inuocemus.
melius in iis . quae ad diuinum cultum pertinent. ab eruditis viris instituamur, sanctorum societatem vicimus. in Ecclesia bene relatina.ta vitam traducamus, ut nos denique se roboremus . quo opportuniori tempore alios ad aedificationem erudire possimus. prout Deus nos vocaverit, Spirituque suo impulerit. Fugat inquam. haec peccatum non est: tamet si adiunctum habeat mortis metum et Dam. I ut diximus. metus ille vitiosos non est nisio fine. aut metuendi modo vitietur de corarum patur. Quod igitur ad hoc attinet. . seatrum horum utroque dissentio . . priori quide
116쪽
quidem . quia fugam minoris mali ratione ha A spero. Aliqua sunt. a Deo ita vetita.ut nulla inbete dieit: ijs enim ineuintantiis ornata da mnare non possum, nee vitiosam dicere:ab alitero vero, quia mixtam esse scribit. ut si eos pli in ea aliquam agnoseat. tametsi honi aliquid inst. Diuersu in enim ego sentio, qui mortis metum . ut posui, moderatum opus bonum gelaudabile iudico, nihil quidem mali admixtubabens nisi quatenus a vitiata 3e corrupta n a. tura nostra proficiscitur. Sed hocvt supra dixi parte qui ua habeant iusti honestitie. eviolis modi adulterium est,sultum. periurium. idololatria' superbia. Quod ad has itaque actio. Des omnes attinet tam in iustis eatis.quam in nondum renatis. sue deliberatione de assens onem adiunctam habeant. siue in primo in otia snt .vitioste se in persunt quatenus per se confiderantur: quan quam primi illi motos.ijs, qui per Chelituin iussi acti sunt, eo donentur,nec mu .esimo ne illi est eum fide. spe, de dilectio B ad exitium imputantur. propterea quod intene Dei. Non possu in autem non aliquantulum irari. quod clarissimi duo isti fratres,com e Nistiment fugam malit ese.aut mali aliquid in se habete, eam sta trib. instrinioribus suadeant. quo veritatis professionem tueantur, se no ab iurent: hoe etenim pacto malum suadent, ut bonum adipiscantur,quod Paulus ad Rom.vetat: taeq; enim permittit no S sacere mala. prae
textu boni alicuius sequuturi. Nee est ut quis gra Ee vera fides,per quam promissae salutis cosortes fiunt, in ipsis non extinguitur. Alij veroasLehus quidam . humanaeue actiones sunt. a Deo per se nequaqua vetit . in timere aduerta.vtilila oblectari, vitaeq. huius bona possidere.& huius generis alia. quq Dems no vetuit.nis quatenus ab iis pertra inmur ad ea facienda . quae preceptis luis aduersan tur. Quanquam
igitur primi illi motus. quibus ad adulterio mobijciat: Deum praecepta sua omnia omnisq; C hd furtum. ad blasphemiam: ad idololatriam genetis opera bona nobis seruada proponere, tametsi sciat nos ea facere non posse absq; peccato: nain Deos hoc solo excusari potest quod nihil ab ipso praeeipiaturiquod natura sua bo num non si: si vero quid precetur, id no diui. no praecepto. sed vitiositati nobis inhadientiaeceptum esse referendum. Horum autem persuaso hoc modo exeulari non potes . na iuga mortis metu susceptam vel peccatu esse, abi uiten minus, vel sal
bere commixtum, de quidem per se, iudicant. ne i circumstantias ullas neq: modos terrori mortis, vel fugae ob mortis terrore, tribuunt,
propter quae iuga natura sua sit bona. Cogita. bit aut e seeum ipse quispia in i Ecquid mortis metus. in praedictis etiam casib. 8e cum praedi,
ctis eircumstant ijs, vitiosus non erit. cum v luntati diuinae reluctetur: Manifestum enim est, quod Christus mortem nostram interdum incitamur. vitios sunt, licet expressa a viso non accedat: timor tamen. qui naturaliter inmobis expergiscitur morte sese offerentei viti osus non est . modo Dei voluntati Se praeee
stibistiatur. s fortὴ tuendi honoris illius causa
mori oporteati Quatenus igitur voluntati di uinae repugnativitiosum esse concedo:& eum
sui assectum eiusmodi suo impetu latri ab M. iraeno sui et i t. orictis praeeeptis repugnare n5altem peeeatu ha- D dubito. Secus aute si fides. de syncerae haritas
ei moderetur. ut eum alijs animi affectibus Bemotibus voluntati diuinae subneiator 8e eonis quiestat. Nec primus eius motus eum earum rerum cupiditatibus. quas vel habere,vel cori sequi honestis vetati comparari debet: hae s. quidem per se naturaue sua vitiosae sunt. Re bus autem prosperis gaudere. aduersis dole rei cum non raro. imo persaeph iust/ fiant, inutiosi motus per se non sunt. sed tantum quaterequirit propter nomen suum. ait enim: sui E nus a nobis vitiatis praui aliquid eo trahunt, perdide, ii animam suam mea tau a. seruabit eam Erqui seruare voluerit. perdet. Apud Ioanne quoqi
legimus, officii nostri esse, vitam pro fratribus ponere Proinde s quilibet nostrum Deo ob
dite debet totis vitibus, Ee animo toto,qua ratione praecepto huic satis facimus, cum morte metuendo a Dei praecepto manifes 8 auoce mur. peccatum autem omnino st, qui equid Dei voluntati patefactae repugnate Nonnulli quemadmodum aecidit virtutibus omnibus. vitiosi etiam essent asseelus eiusmodi. si eous que efferri pateremur . Ut contra Dei voluntatem quippiam saceremus. Quin se illud addi. mortem simplieiter de per se consideratam timendam esse, sed quatenus verbo Dei prteipitur, toto corde. tota anima. omnibusqi asseetiabus amplectenda. Tam eis aut . timorevi consentiat no requirim 'calieno enim a natura illi qui peeeati naturam non satis intelligunt. di. F us est) ab eo tame postulam' ut aecedat: quod cere solent . primos illos motus, qui sine deli beratione in nobis exei tantur,peccata no esse donee ipsis assentiamur. Sed quantopere isti fallantur Paul. ad Rom. declarauit, eum lege membrorum manifesth peecatum appellaritide ijs loquens motibus, qui nolentibus nobis tumultuantur, fereque eaptiuos nos per vim tenent.dum mens nostra (quae Dei lege suin-mopere alioqui delectatur,ad se quod attinet s fecerit, ipse quoq;. quoad eius sacere pol est. Deo paret. Ubi vero mors nobis no praecipi tur, neq; hoe nomine in consultatione veniti eius metus. modo iustos intra limites sese eo tineat,iure danari no potest. De his euabunde dictum snprimi tractationi fine imponimus. qua sententis nostra de mortis metu . vitiosus
m,nec ne, apert/ declarauimus: alteram vero
tractatione agrediemur . de praeeepto Christium. et illis repugnat de contradicit . ut exclamet . G Apostolis traditor Si vos persestitit uerint in una Misere in olix ego quis me liberabit a corpore mor riaitate. fugite in alia m. quod . Christo po tu huiu es Fateor quidem responsonem hanc stea abrogatum fuisse, se ut illud: In viam genvicunque obseuram esse, sed me illustraturu lium ne abieritis, , in In m Samaritano,iam
117쪽
opinioni subseripsit Tertullianus de sura scribes propterea quod vigete 8e durate prqcepto illo. fugam fidelibus iure denegari non posie videbat. Sed vi quod sentio. breuiter dieam. idem pondus habere nune praeceptum illud
existimo. atque tum. quando Apostolis tradi, tum fuit. Quod autem ad id attineti In viam gentium ne abieritis, re in urbem Samatitanorum ne ingrediamini. temporarium praeceptu fuisse habeat, dubio non est . quin hoc illi vitio veris tendum omnino sit. Sed qui propter superius dictas causas potissimum aute perietili ani in qimpendentis(eui nemo temer/.nis Deum te. tare velit,exponete sese debeto deest sandi gratia fugit. qua ratione reprehendet etyMihi quidem reprehensione dignus non videtur. IMM-eipud eum fugiendo semetipsuin bneget Meum Chris ocrueem tollat: neq; fuga in talib. Mora, uti eenseo: nam contrarium postea Christus prae, B de causs susceptam eonfesbonis speciem esse cepit. quando hine in editu in migraturus . di stipulos in orbem uniuersum emisit ad pridiis eandum Euangelium. Quapropter cum nusiuextet Christi mandatum, quo fuga prohibea. tuti praeceptu in illud de fuga inuiolatu in con
seruare oportet . ut scilicet tantundem valeat,
hodie quantum olim. quando Apostolis primum propositum fuit. Nec . re ea sententia.
obiectio illa quicquam euincit, quod Domi. inficiari quil quam potessi Helle enim est intelligere, ii rem recta expendas trutina, euangelium, puramque in Christum isdem ijs.qui ite
fugiuntino patu esse cordi. Quis emin no maluerit domi suae ira nere. bonis suis frui, suae gentis hominum familiaritate uti qua pauperia ignotus in longinqua regione peregrd proficisci. ubi gentis linguam non intelligat. ubi hune & illum pro necessumis sine intermis sio. Matth. io. nus dixerit: polite timere eos. qui occidunt C ne rogare oporteat. ubi plerun qi pro corpus et quo tanquam fundamento nituntur. quieunque sugam illicitam esse arbitrantur. obseruanduio enim est, quod in eodem apud M.ttitio. 3e in eodem sermone Domini ad A, postolos utraque sententia contineatur. Se v teaque illis ad praedicandum missis recitata fuerat. Si igitur ambae sententiae tune simul consistere potuerunt. quoad Apostolos. quidni me probo habeatur. ubi non raro (viperegrinorum se ei conditio & rejciatur. de malo accipiatur, ubi vel propter aeris mutationem. vel propter et botum Se hospitio tu varietatem incommoda perpetuo terenda sint non leuia
Qui pro Chtitio. proq. ipsius veritate perpesissionem hane esse negant . praeter tormenta, praeterque mortem violentam que qui,(sicut
prohibet quo minus hodie quo oue simul con dictu in est)fugiunt,sustinete nihilominus passistunt quoad nos Nihil ennnabsurdi video, D rati sunt. s a tyrannis capti professione sua in si quis persequution uin te inpore(dum legiti ma fugiendi via & facultas datur, eo animo sagiativi Deo. Non sibi ipsi vivat. utque Deum
tentare, periculo non necessario sese exponendo.eaueat: per fidem certior iactus viam ad es
fugium sibi a Deo monstrati, quod sine eius
voluntate effugiendi ratio non patefiat: parastus veritatis & Euangelii hostibus res stere. ouando hora sua aderit: interim tamen ita ani
eo modo e condere eogantur.alias afflictiones nullas agnoseunt. Enimueros quis in medium procedat, ac se dedat veritatis hostibus Christique doctrina in sponte confiteatur. Oblatam fugiendi oecasonem reipuens, magnitquid, se singulati admiratione dignum est. Ut, pote quod a fide e haritateque ieroentissima proseiscatur: verum hoc non cuiusus est. Desbet etiam nosti uin quilibet Spiritus sancti a mutuist,firmissimeq: sibi proposuerit, si cape si statuin sequi, qui intus quenqi ad salutem imgetur. & ad tyrannos duceret uti non semel sed millies mori potius, quam veritatem abnegavire. suavemque Christum suu in res inquere.
San8 qui tali praeditus est antino. quique se apud se de erevit, fugiendo Christi doctrinam
sequitur. cum eos, qui corpus occidunt, non ita timeat. ut propter illos, captiuus ab ipsis teneretur.fidem confiteri, aut consensa in tueti nolit ad mortem usque,sanguinem pellit per eam viam, quae conueniat magis viis ribus de donis a se tributis. non secundum U luntatem nostram. & seeundum prudentissimum & sapientissimum i odietum suu in . Qui vero praesenti ad martyrium subeundum animo praeditus est, hucq aspiritu imperi tu vis contemnere. damnare, maledictis insectati.eum non debet. qui vitandae abiurationis e ausa fugit: qui si vitam non ponit. patriam temo
puto,quando hora ipsus nondu venerat et se Paulum . quando a sanctis fratribus per Damasei orbis mutum demissos fuit: se non nun quam superunt martyres. Polycarpus, Cyprianus.&aiij.fugientes ad te pus. In veteri quo.que testamento hoc ipsum . prophetis factitatu legimus. Cu itaq. t Christo reuocatam,aut abrogata fugiendi permissam potestatem no
commoda tamen grauissima lustinet: si anguine in non sun dit, veritati tamen testimonium reddit. cor habens promptum atque paratum ad extrema quaeque serenda, quoties manifesta Dei voluntate.& Spiritus impulso huc adactos fuerit. Exemplo suo nos instruxit Paulus,qui sese modo subtrahebat inimicis suis cedens .mod dis pnte periculis obuiam ibat de neque lachrymis. neq; precibus vllis ab aniinueniamus. ea no videtur a nobis coarctanda G mi sui firmo proposito diuelli poterat. Quis modis. 5e circumstantiiq aequis eo tineatur. igitur prudentet sugit. qnando de oeeasci ad Si quis oth, aut mundi huius deli elatu causa est. de perieulum imminet. is Deum in primis fugiat: aut quia Christum confiteri erubescat: ad hune modum orare debet:
118쪽
Cum erga me tam benign8 egeris, Domine Ami. Ut veritatis tuae participem facere, mihique mundi seruatorem Iesum Christum . redem plorem meum patefacere volueris, da priterea.rogo.vt thesaurus hie sancti Euangelij eordi mei pridem inscripti. apud me conseruetur.erescat,de fructus proserat quae unqi ratione tibi visum fuerit. Quod ad me attinet, ecce meipsum tibi ostero, de me statuas prout tuae Voluntati adlubet. citius, aut tardius tua causa mori non magnopere euro : fiat voluntas tua. Bnon mea: adiis mihi. meque se regas. Ut in iis stituto hoe nihil peccem. Me totum tibi dedo,
Se commuto. Scio non exortum nee patefaciu
praeiens periculum tua absque voluntate, nec sine te viam ad estu gium patentem inuenire me eonfido. Cum itaque se dubius Se incertus sin. ne ine carnis Septu dentiae meae sensu do ei patiaris. misericordiarum pater. voluntatem omnem. & iudicium meum, bonae tuae voluntati submittas, ne errem, neue in se liciter res mi Chi succedat: me ut exaudias precor per unicufilium tuum Iesum Christum dominum nostrum, amen. Qui schoe in ea tu Deo se exa nimo commendat, diuini spiritus fauore destis tutu in iri credendum no ei : ieeiteo s inius se ad fugam stimulari senserit, de rerum suarum curam abiecerit. quaerens tantum qui Christi. non quae sua sunt, reeid faeiet. neque accusarioierat, si aufugerit, conscientia i psus per verum Dei eritiore facta, nihil a se illicitum ten. Diati: seriptum est enim: Si vos persequuti suerint in una ciuitate. iugite asiam: praecipue cunullus si in scripturis socus. quo potestas haec
rei tineatur. aut reuocetur: 3e in eodem Marathii eapite doctrina utraque inueniatur, de tu
ga videlicet, Sede non timendis ijs. qui solius eorporis oecidendi potes atem habent. Cum ergo sibi inuicem non repugnent duo hae e. cooeiliari possint fle servari. sicut antea die uest. Cui rei fidem faciunt Apos . exempla. nam de Eilli post acceptu Spiritum S. fugiebant:& qum admodum Christus hoe loco pricepit. puluerem de pedibus excutiebant. Me quidem non latet. aliquos d Patribui existimasse: praeceptu illud temporarium fuisse. quod non perpetuo ctreandum esset, sed illi tantum tempori ae eommodandum: non memini tamen, me apud quenquam illorum legere. fugam Christianis interdum non esse licitam. Unum excipio Terret hae de re,pace illius dictum sit,aspeth nimis Iscribentem : euius rationes s quis diligentius expenderit, multo plus elegantiae, quam firmitudinis habere comperiet . quas omnes. nisi quod tempori parco. de minime necessarium puto. consularem. At dicet iam quispiam: Si praeceptum de fuga, ut ais.abrogatum non est. foetendum omnibus erit . , nemini inanen dum Resp. praeceptum fuisse vi maneremus, de idem praeceptum fuisse. ut fugeremus: sed precepta hie uniuersalia non sunt, nune huic. cnunc illi parere opotiet. Cum quis intus Spiritus sancti opera eonfirmator de inuitatur ad
manendum, de hoc ad Dei gloriam magis face.
re eredit, manere debet (praesertim s iam hinctus si magistratos inuo Ae neque carceres effringere, eque fraude visa eiiugium si hi para. re. Etenim quod in vinculis st. hoe ipso Deue declarat horam illius venisse . quare abeundues non est. Quod s res seeos habeat, ut nee in manus hos tum traditus adhuc st. nec vires necessariae suppetant, nee spiritus afflatu ad
manendum adigatur . nee priuata vocatione
aliqua obstrictus sit. tune fugiendum ei est ut
enim communium legum beneficio. commodi alicuius gratia, alio ire quis potest, vel meraeaturae exercendae. vel smilium rerum oceas oner eodem modo vitandi lapsus. 3e veritatis Euangelici, ut ut licet. eonfitendae causa se sub dueere potes : tum enim praeceptum de fugaso eum habere iudico . Quod autem praecepta duo. prima facie contraria dari possint, quae tamen . cum stit particularia. secum ipsa non pugnent. luculentis exemplis demonstrabo.una ex parte Chri ilia nam libertatem tueri Se
conservare . nec eam hypocritarum tyrannidi 8e ab usui sub ij cere: ex altera vero fratrum in firmitati inseruire iubemur . ut in epistola ad Rom. habetur. Videntur quide in haec contra
ria, sed qui temporum rationem recte sequi ' hi 'tur,saeis 8 apparentem repugnantiam tollite id quod pulcherrim/ Lehum a Paulo fuit . qui Titum circuncidere tu in renuit, quando hoe cata. ut saluti necessarium postulabatur. Timotheutamen cireuneidi passus est, quando ad aedifi, Gai.eationem facere, de absque periculo. quod ne- efflario consequeretur. fieri posse cognouit. Idem Petrum Iudaisantem ferre non potuit. - io quod videret exemplo illo multos grauissime esoi Tendi: Romanos tamen postea suos sapienter hortarum vi nouitiorum 8e infirmioru fra trum infirmitatem leni charitate sus erat Haee primo in tuitu valde eontraria.pugnatiria non sunt.s quodque in tempore fiat. Quis est. qui nesciat diuina lege praeeipi ut parentibus, prin Asiath. ceipibus, magii ratibus obediaimus: contra autem praeeipi, ut Chri ili te Euangelii eausa parentes relinquamus. filios,fratres. Se qui
quid possidemus: Hae e simul optim d cons-
stant sine repugnantia, inodo suis horis 3e momentis fiant. Postulat nonnunquam tempus vi bona nos ta opera faciamus in occulto quε admodum de oratione Se ieiunio Christus monuit. interdum etiam postulat ut ea faciamus
in propatulo, ubi videlicet co laude se gloria Domini nostri fieri possunt. Olim praeceptis
Dei no paucis sacrificia erant instituta. quae ea me propter misericordia. aut re aliam graui cis rem interdum omittebantur. Bonum erat ali quando quiescere ab omnibus eorporalibus operibus sabbathi die. nonnunquam vero puis gnare oportebat. Sunt itaque praecepta Dori- nulla particularia. quae in speetem videri poctant contraria. at hoe nihil reserti quia virun*smul eodem tempore locum non habet. vi igitur praecepta illa . quibus manere deno m. gere iubemur firma inanent.ita etiam firmum manet praeceptum, quo iubemur fugere. quia
119쪽
quodlibet ipsorum opportun/ usurpandum A mori, duleemue patriae, terrenarumque volu est. Fundamentum autem doctrinae malorum piatum nidum relinquere.mauult. Admonet qui praeceptum hoc abrogatum esse eonten- igitur praesens sacrae scripturae locus Christia dunt. est hoc. quod fugam,quae mortis metum nos. ut ibiti tum sortitudinis retineant, se ad uoconiunctum habet gloriam Dei illustrate non sui adhibeant: sed quia plures spiraus illi os
posse existi inani: verum falluntur. quo nil mor species sunt. non magis ad hane . quam ad iliatis metus per se, sicut monstrauimus. vitiosus restringi debet. Caeterum quando naec. quan
nequaquam est. Aes p ij sunt, qui fugiunt.sco do illa ad viamst necessaria, ex solo spiritus
pum hones propositu in in primis habent ve afflatu digno se tur. lui nune ad hane. nune ad ritatem nolle abnegare, satagentes eam conser illam confessionis speciem impellit. prout tum uate fidem, quam a cocles is patris benignitate B loca. tum tempora, personarumque conditio. seaeeepisse seiunt e quae nemo dubitat ad Dei nes & vires requirunt. Sciendum praetere a. gloriam promouendam pertinere. Timore quod Paulus hoe loco de eeel est ministro pria igitur hoe id consequimur,vt mala multa vite. uatim agit, nam prius dixit: tacita donum quod mus. corporis sedicet cruciatus. Se mortem. ne in te est per impossionem manuum mearum. quihus horum asperitate compulsi veritate negemus. deinde subnectit ea quae nune obhciuntur.
aut fidei iacturain faciamus. Nemo igitur est. mn enim dedit nobis Deus piritum timorti. 5ee. qui non intelligat timorem illum bonum elle. His quippe verbis aliud nihil docere voluit. quia mortem. Se cruciatus corporis non eo nia quam quod ministiorum officia (quae grauia siderat per se (quod s faceret. non ideo viti- sunt. laborum & perieulotum plena . carnis q. osus per se esset sed quatenus Christianu in C affectibus tetro te magnu ineutientia) spiritu hominem paulo infirmiorem in abiurationis sorti sint obeunda.Etenim spiritus, que Deus perieulum praecipitare.aut Christiana fide pri- tribuit iis, qui iam ad minis eri u promouetur.
vate posset, quod proculdubio ad Dei gloriam prope id spirit' sortitudinis est dilectionis at ii
Leit. temperantiae. Nam eruditio, mores boni. cae
Ad duas initio propositas quaestiones cum teraeque dotes ante requiruntur. quim in mi responderim, dieendi finem tacerem. nis an iis distrum quis eligatur qui eni in dotibus huius maduerterem te plura merito desiderare posse, modi dedituitur. dignus non est ut eligatur. nimirum vi etiam respondeam ad argumenta Spiritum autem illum. cuius diactu ministri eorum . qui eo tratiam de suga sententiam sum- munera quaeque animo sorti. dilectione mulina contentione tuentur: qui nos secuin senti- D ta, singularique modestia ad Eeeles aevidi fiea
re omnino vellent,vt peccati euitandi praetexa tionein exequuntur. a Deo plebs Christianatu, suis in amoenis regionibus commode peris petit. 3e tum impetrat . quando trinister ia in manerent, cum opibus. quas habent, Ustatam eligitur, & manuum imposito ne sacro inini.
in religionis negotio segnitie in & dissimulati- stetio in uestitue. Si igitur de hoe hominum onem tetinentes. Ut igitur plenius tibi satis. genere. seuti Paulus. petuatim loquamur. sa
faciam,eum ostenderim mortis metum suapte cilis erit responso. dicam eni in quod de Chri. natura vitiosum non esse . neq; praeceptum de stus dixit. mercenarios eos esse, non autem pa . iuga suisseresessium,quae obhci solent,vtvtpo stores, qui oues suis deserunt. nisi Eeelesia in i 'A' tero.recensebo. pol ea etia.quantu res pr sens nistros habeat multos, unus autem duntaxat postulare uideatur, refellain. Primum obi ci ut si ex eis periclitetur. Hoc enim in casu eum Ec.
nonnulli quod Paulus habet ad Tiinotheum. clesia eare te illo possit,fugere ei licebit: se ete. mis in ima dii nobis Deus Spiritum timoru. sed fora nim existimo fugisse Paulum ex urbe Dam titudinis charitatu.=temperantiae. Hoc si se ha- scena, Eecles a illic absque pastoribus minim dbest. inquiunt. Christianum hominem suea mi relicta. Illud tamen aduertendum. ne fort/ istii me de eet ut qui timoris indicium sit. Debet in Eeeles a se emineat, ut 3e ueritatis defensio. ergo sortitudinis spiritu roboratus manere. 3e 3e Ecclest salus ab eo maxim d pendo ere vide tyrannorum minas nihil prorsus facete ib. atur, verisimilem sit post eius discessu omnia
respondeo, deeere quidem Christianum torte turbatum iri:rebus eni in se eonstitutis mane esse.atque constantem.& vitios timoris exper re debet.& pro ovib se ut bono pastore decet.tem: atqui sortitudo hae e spiritus nee in omni . F vitam ponere. Docet praeterea Augui inus e-hus, nee semper est eodem modo. Nonnunqua pistola tio ad Honoratum . quod s Eccles aenim hominem sic animat. ut 8e veritatem eo. inultis ornata si ministris.e re ipsus si,ut peris fiteri. Se pro illa mortem obire non detrecten sequutionibus i inpendenti b. pars illotu latitet
quemadmodum martyrum multorum exemia ne omnes simul uno momento tollantur: nampla testantur: nonnunquam vero ad hoc alia s primi sublati fuerint. qui latitarunt in alioruudeonfessionis genus impellit . ut scilieet una locum succedere possunt. Et hane quidem ob eum patria commoda omnia se delectamenta eausa in Ael, abi & leaebetis temporib. Abdia in relinquat, ae eotum vice incommoda inulta. Prophetas multos in spelon eas abdidisse puta, strumnas, pericula, atque detrimenta(quq qui uerim,ut si primi illi oceis fuissent . prophetae alio commigrant, sustinere cogutur accersat. G tamen adhue alij superessent, quoria opera po Qui Christum eonfiteri nentro modo audet. pulus opportuno tempore iuuari posset. Hue is turpiter a timoris metu rapitur. & veritate itaq. Pauli loco bifariam enarrauimus. priore
abnegate. aut dissimulando supprimere,quim qui de modo quod iuga, uti nobis descripta.
120쪽
ibit,sonitudinis opy st altero vero, quod de Ee A fide,religioneue, sed de regno controuersa tuis elest pastotib. de ministras priuatim autor agat. Obiscitur praeterea, quod qui fugiunt. ob
mortis metum fugiant, quod scripturis repuis gnat, nam iubemur nihil timere eos. qui occidunt corpus. Quibus respondeo, sicut antea expositum est, mortis metum iustos inter fi nes sese continentem per se vitiosum non esserpraecipue si qui timet. non tantum mollem timeat. ed eo potissimum res pietat, ne videlie et se: vestris rationi b. instruetus respondebo, d buisse illum fidem habere promissis Dei. atqs orare, regnum. quod ad se per verbam Dei pertinere fetebat, non deserere. Fogit tamen sed lerestitutu iri secundo pro inissione eredidit. Ad hunc modo in vir pius fugiens. Deum fidem si
bi eon seruaturum. Se ne absuret estecturuineredit. quod etiam ex intimis affecti b. ab eo petit. Verum si iuga interim utitur. qua& Deos(quando nondum in magistratus potestatem B illi appetuit.& lacrae literae. sane orumque venit. nee a spiritu ad manendum .eruciatusq; vel mortem ipsam perserendum incitetur. fugiendi interim occatione oblata) veritatem ab neget, Se a fide semel aceepta excidat, quod alioquin euenire ips post ei. Qui mortem hoc pacto metuit. Se metum istum suum ad Dei gloriam dirigit .seut diuina lex in omnibus iubet, praecepta Dei no violat nee peceat. Si quis fide infirmus est, inquiunt aduersarii. non inox ad fugae remedium .sed ad preces eo fugere debet. Cquemadmodum Christus docuit . orareq. netentationibus succumbate hac de re praece pium habemus. quod si sequuti fuerimus. ex M.tib. io. audiemur e fuga autem nullus seripturae lo eus nos instruit. Qui haec ob heiunt, praecepti illius. quod apud Matthaeum extat. abrogatio
nem semper suppotiunt. nos autem eos errare
ostendimus: nee ipsi quod di eunt efficaci vlla ratione probant. Quod si lieeat absque ratione
exempla comprobant, non peccat,quintano recta ratione fidem suam eonfitetur.
Alij fugam prorsus damnari putant. proptete a quod Paulus in posteriori ad Tim. conqueritur. se in prima defensione ab omnibus suisse derelictum. Nam quod hae in re peccatum ab illis fuisset.inde liquet. quod Apostolus orat ne
ipsis imputetur. benefactae ni in venia opus Dohabent Sed haec si rect8 expendantur. ad fugamini md transferenda iudico : contra eos potios scribuntur, qui vel ob vitiosum timorem. vel ob rerum suarum curam, officia ea praeteris mittebant . quae Cnristiana charitas requirit. Veris mile non est Paulum de s conqueri. quitum temporis Romae non erant. tam eis pera sequutione inualescente non ita pridem ausu-gissent: quippe hoe illis vitio verti non debe bat: nis ideo sugissent. quod dilexissent securi dum hoc. quemadmodum secerat Demas. A quic iuid libuerit afferte, dicam de ego,praece. D postolus itaque non de absentibus, sed de ijsptum illud de non timendis ijs, qui oecidunt corpus. rescissum esse, quia traditum suit Apo stolis in prima legatione, de in eo de Matth. Io.
eeptum. sed cauendum ne sinistid accipiantur.
Ei igitur. qui laeundum praescriptos modos fugit, non scriptura modo . verum etiam prophe.tarum multorum. Apostolorum. martyrum qi
exempla sauent, imo Christi seruatoris nostri, conqueritat fratribus, qui Romae quidem mrant. sed charitatis os fiet a. vel quia Christum eonfiteri erubescerent,vel quia taedio, aut vitiaoso timore afficerentur, se praeterierunt. ut in
prima defenso ne nemo ipsi adsuerit. nimis uero turpit si me feeit Romana Ecclesi quae A pol olum suo se deseruit. Mirum itaque non est. si hoc Paulo doluit plurimum. isque ora uit ne illis imputaretur. Quoeirea in praedictis lieet no iugerit peceadi metu, fugit nihilominu E verbis no agit Paulus de iusta iuga, qoim nos ut exemplo tuo doeeret quid nobis liceat,qua- diu hora nostra nondum adest: qua tum adesse intelligendum est, quando spiritus nos intus stimulat de solieitat ad manendum: vel necessitas alioqui poscit, nimirum si iam in magisti tus potestate simus. si vocatione quapiam obstricti abire nequeamus. quemadmoduin paulo ante de pastoribus dictu m fuit. Quod ad preces attinet. eas non reiicimus. sed probamus paulo ante suis numeris descriptam dedimus. sed eos duntaxat reprehendit, qui in opprectas Christi causa, ea beneficia non conferebant quae & poterant. 8e debebant. Sed ob heletur hoe loeo: Quid et Ioannes scribit quenq. debere vitam pro fratre suo ponere et quando itaque stimus se videmus Christi membra carcerib. esse eonclusa. ea deserere fugiendo non licet. dum salutem nostiam quaerimus.&afflictoruplurimum: ideoq. superius monuimus. debere F fratrum miseria non tangimur. Hic distinctio,
r rL: - R. alis . ne opus est, nam mors proximi vel corporalis
est. vel spiritualis . Si de eorporali & externa morte proximi loquamur. corporalem vitam nostram pro illo non semper esse ponendam iudico, quod tum exemplis compluribus,tum etiam rationibus confirmate possem. Si vero de spirituali fratris morte agamus. si quis eo porali sua morte se illum iuuare possit, ut aeternum non pereat, utiqi mori debet: etenim
eos, qui fuga sbi consulere uelle cogitant, preeibus intentissimis Deo sese commendare. nequa sat ut errent. Caeterum si lusis preeibus ritus eos adhue sol ieitet ad iuga capienda nee vires vel fidentiam maiorE suppeditaret eo vii debet remedio. quod Dei benignitas porrigit. nis Deo tentare velint Iecirco legim' in sacris
literis. Dauidem ipsum, faeie Absaloini filij
sui fugisse: quia in fuga elegantem Psalmum it lum. qui ordine tertius est in libro Psalmotu, G Christus hoc pacto pro nobis mortuus est. di.ete init. Fugit itaque.&cessit furori filii quan- seipulorum veto fuerit magistrum ipsum imi, quam regni promissionem haberet. sciretque tui. Quapropter si quis certo spetet se, praesenilia non poste fieri irritam. Si dixeritis,non de tia sua, cohortatione. 8e consolatione fratrema diuis