Petri Martyris Vermilii locorum communium theologicorum ex ipsius scriptis sincere decerptorum ... tomus primus secundus Tomus tertius Opuscula theologica omnia partim noua, partim prius quoque edita, in quo reliqua omnia eius opuscula, tam edita qua

발행: 1582년

분량: 328페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

ret ORATIO DE VITA ET ORI Tu

de Auraestana confessone ista earn ,res sibi videri nobis de re sumere veris nec

quod ibi omma tamdenter contineamur quae adlatatem sciant. Neque em ira cem. Io reoptatur conrastati ne sicutura cum Romanensibus, cum illam in harenia pro t. Uerint. In eande tenetia Regi Marrem dras' magnis in aula viris res odit,qui rassem de rebus ipse s tentia quaerebant. Secuta demis Hyaerio pubi e ad quam ordinales et sopi Martyre non admittendue esse censebant. Regma tamen ventre voluit. reabura miae actione orationem Caia nata Lotharmus quam etiam possea mpublI t. in hac. mugiades a ecclesia dixit, in qua haberetAcces one conranuata manu Nomionem es coleret raria sine olaim. Negami Dei uelisam ian modo exelectu conflare,quod a ho ui e mura inuisibilis, S ho es de illa perfore incertos. Praetere ubiecit con cilia errare non ossi,nel doctrana,nes morabra sed musta immutare pro temporia varae. tale. D e es t m agi aiat amompturas esse,atis illaria interpretatione ab erat Iapetenda. Deverti osthac ad remst cramentaria,et de transistrant istione Q. Mi se nihil

disti. Uyirmauit aut e corpus rariss praesens adriste, non dius Deal ter nee rarisi eripti , caelem modo,or ut loquebatur supersub tanti Iter. Casperorasset, conuert ad RCHdmatre et Rege, eos Em uflexis orauit ut in eas Permanerent in qua nati et, Hirati essentiatis Io ubi cum si s omnia o ramo quia, ct ob bent m. Interpostu deinde ah quot ae iam Sex prouissingulara eruae trane Card natu Lotharangi rationepublIcegrauiter c mavit: oraemata verostis oppessu at L periri, ut norim aut confessioni Audi, Ianaesus ibat, aut breue opositionem de Cana Dominias aliaris recipiant nisienim hac in re covenire nolle vorem agere et colloqui: quaerebaten Maeose causis abrum edi colloquar. Si u m hae actione Mara , qua Omma Gallice agerentum verum cum denuo Guenturin aemoni res a tribu permissu quos Regma rata ipse Da ea lingua m Iis mira Lotharam. u. Sui tame conressum detrestare videbatur, et ramsabatur Mar re Daliae loeus esse,quasino mi Tex 2set, Icebat, se masse agere euhomine suae tinguae, tamen ad Maedi ab eo Arata conatus ect reg=ondere. stum et quida rei anus

magi Ier orae nis gravitaria, gradice ora istae contra nostros habuit,c paucis Sexa res Maera vero rursus de Caenaaduersu Cardisa iusserere coepit, sed quia nox imminebisor praeterea actio turbuleta erat, ta in nec se ordinalis clamoribus Amneret, eo Heni hil tisterius actu I. rectequam vero a rese frustra reluctant has nostris, ut Meiat,

ut e loquia incipereturas articulo de Cinnae Dominu et Asimi ab utras parte emas ces

curares, aduersirio P. E I lenimus et sagensis Oscopi, Boisilerim Sal smacus,et De pensim doctores: ex nos raue aure Brais, Marior rus, Spina, Dymenus de Solis o nossi re Marit'. erunt hi seu a s ussis iudicet es,adhibitis tantia duobis notarysra ramum d luem ter Nebant, in ahquanormia proponerem qua depraesenna corporis raram in melis rastra inter partes osset conue , cum a murra uestro citrasset ent rata, Mart quos interrogatis breue chiro apissi senteni proposivit, qua tamen epscopo non, et erat, quod mutemnam ese dicerentinos arum vero parti costumores Maera Ha he erunt.

reptatum deinde eu meter eos de hac quaestione per aliquot dies. Orandenoua, ut conscripta e n diapa et mma pars conuemre depraesentia corporu Christi in Cinna, insisse utrius a partu collocutores assenseriat SA cripserunt. Mart vero eum videret a quaeia esse ambigua, testatus' a non recedere a sensu pno, clarographi, quod stuiradia fiet:ipse una cu Beetia se reliquu noctra partia collocmoribus, poderior formiatae

breue declaratione adierat, ut remota ambiguuate aduerser, viderent, quis noBroiasten

sta est. Cardinales vero O Osapi postiaquam illis relatia est collocutores de hoe ne oeonuenisse,improbaris ea qua asuis coletocutor taetecta erant,im. ipsos haereseos insimul iacitas eoia opera colloqu/u a aliquot die usensium ecte iam enim cum ira volantatritum et a Incligatione legati Ponti di creuerat cocoquia obrumpere. Interea vero Episco ' canones aiaquot consera m et, Ortans p. Octobraue ordinales Guus et S comptares quos Episcopi ex auia aesese C= nostruetia coco moratas, nulla aut exiguo's esset cocodiv resaurianae, ter . ad seMas ecclesiaue redierunt. Edebanturinterea decreta quibus non iusi unt templarea re, utamen libera facultisprad eand concessa e Letiora assignata in quilis cauenirem,certo tamen numero' rario. Arma deinde viret parti a. arasium, et iam . ne diu asteri reletionis nomine comitetur. Euamobre cum Mart r vi

22쪽

D. PETRI MARTYRI S. M

yonem peterestituit, eos nomine Cendensiem principem accessi, O ab ipso deinde ad Aegi.

nam ductus est, apud quam verba fac ensertis inquit nos oportere Deo reddere, quaesunt Dei di principibus quaesium est si his de causisse huc venisse, ut quoad Deia,rel Ponem promoueret deinde Ut obsequeretur Regis eius Moesiaraequo tamen eo obentius fecerit, quod insignitas praesari,imis virtut bus, de quianc omnes honori iri loquatur. Praeterea quod regias aestantissim coibi ac ill sit commvnupatria o maxim omm si ut mavstratu Tigurino pareret, qua optim= animatu sit aduersiis Regem et Regma. Id te non esse cenis temnendia, cum sit mire Velvetios non parue authoruam C potentia. Demis asscentse in negotio colloquir nihil termisisse quo utaret ad rem facere, tesseplacide ut iusserat. Suo autem res nosse vi rem roduc perse no erasse, non tame defluuia ructa uorempore, quavis tam non tabeatur. Nunc aute quando nihilagatur foetere mi hone, quod sits nexuam amet et hyems, quo tempore tersit futuis incommodum ob luuias,n ues, et dies contractiores. Praeterea quia aud sit se delat et tu maiestati, quasi huc venerat M. re eranusin caltu, ecfarra quamstauiones in regno excitare, quod humat gauderet,rogabat nefac se ratia deste crederet,eo quod sit fomo ab polagit' promus alumes. R. st Cnim se Areemnae, deinde m Anglo,ac molis Argentinae, e dem He emande illa possi 'mutat id sibi non habeatura emper quem se pacem S concordiam quanta per ver-hum Dei feri possit. Ostendebat praeterea nilum se quod euadho actendo sis inus a re nam quod ad regna P ileti a materibustivas vehementersuisse addic si quoad Regini multo minus, tam sit ex siua patria et tanquam tamen oe Plendoreisu, unde se erga iliam sic esse

assectam, ut vitamstro misHgnitate ac salute identer possurussit,sires idemdit. Et inter cetera quae desideret inter prima esse, rus as cum i s eius et regno GAIM. Id tam sta sit, petebat in se non m mala dis bona gratia di muteret. Ad haec Reginis benignὲ et clementersiti resondit, alias is egit quod venisset, or missionem tutam acis curam promisita . m. tra bidusi. Rogabat pratere trusta opera e peteretur ob hanc eandem causem,neistrectare ubire iter denuo. Se quidem non ignorare magnum esse obor miseed reputare illum O utilem ct necessaria. 2uoad aho criminationes se qu de multa audire indiu, mus de rebus,hidreseruare si persi ut eiu-fac testabatur omn no bene de aes exuetimare. Martyr ad curi ut par erat gratias agessimul quos pro ad c ecclesis rogabat,excusans quod contra regis is utarem templa occupassentinam c. auae sient rege velete rarefluia paruisse: addebat etiam si quid intersim committatura ruta bus O infirmior bugad A. mimae non imputandum e e. Postquam a Regina dimissus fuisset, Regina quo Nauarra ara

Rex humant , - in valia xerunt. idem fecerunt Condamprinceps ais A tristius pra-terea Regina mater Or omnes tam nominati principes literis ad Senatum Tigu uim AtD, illi quod Martyrem ad coletoquifi m i steteram petessent ab eo, athis egetat, Orsimul Marist rem meratis lauaebis ornarunt. Adiunxerunt quos Condam or A traluus Mart D cedenti duos ex suus ili' nobiles S miltiares homines, qui eum incolumem Tiguiare duxerunt. Possem hoc loco Auditores recitare oleraspranopum et doctorum qimburum amplisis .is seudes rei bonit, dos nae,sides, ct industriae in illam congcsteruntis me di temporis et inflavit mei ratio his immorari non patitur. Dais quonia iactinvi exposita quatas in locis docendo alis distulando ecclesiae Dei instremerat, deinceps expong quandiaetae craptis suus contulerat. Fim iras posteaqua Daham desermet, eae It patria linguae expositionem Simbois Apost dei, ut omnibus fide suae rationem redderet. Demis iam Amtam venisset, di in exporatione undecimi capitiae toris Ossolae ad Coranulos,multa di Feruisset de Orna Domini tandemsu nem capitu quaestionem hanc ex professo tractam . Asprisse ris furami eam coniunctionem qua panis dr vinia Osto deuntur transsubstantiarim corpus Osanguinem Gram,qua videtur Amma copulatio cum re, aerameli. Demis excussit actorum hententia quassa ut anem O vmu quoiasidis integras ct Peras naturas m Macramento remeri,S uaretineri rasib aduinctus ut loquuntudi natur uer, corpora er O reuter. verum empus rari li et Mnguine habeant. Tertio loco eos histentia expendi qui dicunt m nimὲ interst coniungi alia ratione quam sacrementali, idesiper limstra tume et repraestentatione. Pos mo in cauit quomodo ex opinionibmpertinens. ad secunda et tereticentennam et Iamr quod magis videatur ad pietatemfacere in hocscramentaunegotio. Tractauonem hanc una cum dissutat, one,quam eum publIch hac de controuersia

23쪽

a. ORATIO DE v ITA ET Olli Tv

habuisse supra oclenium in Ant a primum in taeem educi I. Eodemis tempore commenta

mae in primam P ut Io lam ad Cormiasos, Tigura apis nos remis votast, opus certe

mum. Po nam vero ex Angua Argentorata resit, repostia Tiguram vocasus esLnacia apta nos non tantum g qiatdo sed etiam adeptus eam qu m expetela crabrad glaberi tem, ita que ange vis consecramerat velinchoaverat,recognomi, amotast, ct in locaedia I. Λepramum commentaria in v toliam D. ratio ad Romanos, iam amea Oxon, Mic= interpretatu uerat. de quo libro hoc tantum aerea, ia magna eruiutione F diligenetia hoc consecutia esse, vi omnes fateamurpositot doctissimos interpretes, veteres oe recent ores

qui in hanc epistola scripserunt,nihilominis libria hunc cum magno specu rapuera legi pose. Eodem tempore abi edita e I De so doctrinae veteru et 'o luae desacros, o Eucha laesae rameto a resu Stepham Gar neri libria. Nam ille ante annos complures obia virulenia et pestiferum de Euchar has nomine M. Antondi Constantq ediderat quo meris siphi malis et contortis mus sagudis conatuu es labefactare veram di orthodoxa Acbinam,quam o Chricto O Apoctolis insantiquissimis ecclesiae patribus acceptam Aia estquimur et profitemur. Ata ad hunc obrum conseribendum complurimi Vapulam stactis

operis contulerunt,ct Garginero omniassa argumenta tradiderunt, ut siete ex ceruo de

I eret enuem vellet: s de hoc obro triumphabant, et gloriabantur,nem mem esse qui cum hocsuo Gol atho auderet coneredi. Embus rebus commotus iactssimis urita aesam e se murum vir D. Thomo hamnerus Argi episcopus Cantuariensis, qui ante sepe GH tomens congressurum cum victor, Ssumma cum laude d cesserat, hanc'omnctam Oesus v. Herum cum In carcere ara ima custodia obstruaretur,re non modo obrorum rapiastiane charta didem uti a cribendumsuppeteret, or po remo mortes Pima quam m vera fidei confisione constanter tuli uciatus esset, opus quod tam habebat sera manitarum, coactas eEInchoatum reonquere. Suamobrem it ex Anglupidis vera religionisaman tes utra Martyre apb rara es per literas hortati sunt, ut ilet in hacpram asuccederennes Ieremν contagione venenati huim his simporioia animos isset, et pontificios acie imputarater sarroganter ostrumsultare. Atas amicorum restas ct rei istus aequutate incitaturi opus hoc aggressu e I, ct superatas vardis ac must Phobus impia men ab Tigurias luit, O ypographu excudendum commisit. Defendit autem primum m hoc liso ramo nes nos rerum hominum vn cunas Gar ero colet Ias ct consuratas. Drande etiam re rem,quas ipse insua Tractatione de Suharassa ediderat, ontra eiusdem calumnius me tum Tertio eas res mones propugnat quibus aduersariorum argumentam hac Ei seu uone diluissent. P remo asserit tus 3 veraci tmeraretationes ceraeorum 1 corum, quos ex Patribus Ga inreus cum sim pros attulit in v Merse aurem opere Piacquid de tota ccharissae eans eum resareu laem,tum m antiquorum Patrum Concia crumi monumen tu proditum est, tam copios= ct Hligenter complexuue eLL drangula tam accuratὲ et tibic re excusit, ut hoc opus etiam non mediocrater doctu a mira Ion fit. Secuta sinis ecthanc contra Gaia nerum defensionem ua De S contra Richardi Sm thaei Ango, octis Theolog pro seris Oxomensi bos duos de Cauamsacerdotum, F voto monastam Nam cum Martyr Oxon priorem epissolam ad Corinthios interpretaretur, Sm p. cap. ubi Apasiolus de vita utate ins matrimoniorem Tasicrabit,ae votis quot copiosὲ Homtast, Sutham metis iussu regas ad ostendassacra luero surrogatus fuerat, aderas id ,s ea dic a Martire aecebantur non tantum aram pauiuebat sed etiam Hl gemertiteria eo gnabat,ac deinde Lomnium rosicras, os ineptues atramen venenatos obeletos, de ea obam sacerdotum s Wotis monstitas conrea Mart em edidit. Huic in commenta svi iolae ad Corinth. Marare non potuit resondere nam regentitaue amicis orsa antitarum eius obra edit onem disserre non luebat,attamen resonsionem hanc in Atimi capim sine post eum esLae breui post otium nactus tib res due sed certis de causis grauibus is maum momenti,demum posita quot annos, tam Tigura ess,hanc resonsionem in pubi cum u. Refutat aute non latum Setthaei rationes,si omniastia quae in hac causa dic possiant, aeta genter or accurath excusit, quod testam poterunt omnes qui hunc librum non , latermo erant. Praeterea Argentinae postquam eo ex Aetha reuem et, Iudicum librum interpretatus HI, ct commentaria in eundem apud nos, ut nostis, edidit, in quIta qua sunO

24쪽

D. PETRI MARTYRI S. M

ilionei Theologicin non ubis obuiis quam plurimas evocavit, et bisum Mere aureum, quem tamen muta propter vis e ratem es obscuritat ingularem resti ciant, allato interpretationu lumine lurimum illas rami. Potiremum eum Ioannes Mentim l bellum Gaea et de Personali unione a naturarum in Chracto, in quo iste ad asserenis carnale et corporalem ais realempraesennam erepo, d anguinu Chrim in sacra Caena,nais drpora tostm Acinnam de , quitate corporis Grani defendendam si scepit. Mart y rogatus ab amicis Halogo eae to obesium eiurum eonfutatire. D quia agnoscebat Brentium ab Omptic non omnino male de Ecclesia meratum esse,nomen eius apponere et eum nominatim Imfamare S traducere notait,praesertim cum hoe m Iad causa Heret,sed argumenta Craune imperitis suum facerent,coHoybdi v. Me quod caput causa erat, CH Ii humanitatem no esse ubi rmis mustera pturae or vetub imorum Patrum testimon,s comprobauit. Excitatus hoc scripto Brennus, e Ito Lbro vehementi or aculeato,Martyrem simulor Bulbmerum uno /mpetu prosternere conatus est. Suem obrum cum via sit Maror nollem boans alto em naturae placidissimae nonnihil tamen indignabatur, Brennum causem non banam fide etiam adeo non bona agere, ut non sibitet O se s nostros omnes accusare,quod impugnent gloriam Smine ratem Chri ti, negent Dra omnipotentia, cum tamen Omnitas notum A, Iavi ne Brenram Podem ignora si his contraria no ordocere. Dolebat Sptarimum hom nem alioqui magnum. O qm Ecclesiae posset esse utilis, tam pertinaciter uera dogma,abserdum portentosum di plane nouum,quoa nullis euideni bis scutura testimonidis, leta Patrum ae vetem Ecclesiae aue oritate nitatur, O quod ne is P ista,qui multa confinxerunt ad tuendam carnalem crassem presentiam corporis ractran Carnasera, quam aut uerunt approbare. Nami Uti reserebat, comm Galliam.quando coletoquium habebatur, Brentiani quadam libelri allat Assent rarares Ponti orum Theologorum aperte iuxere,hoc Brent, dogma nouum O tnauae tum splanetareticum esse struamobrem Est iam accinxerat ut crammationibus Brentianis, quae multae Ograues eram,atis argumentu eius non ita mul is,dulgenter ex accurate resonderet: vcrum proh dolorino inara morbi vi nobis ereptis, quia Batuerat efficere non potuit.

Hur tamen eas is incumbri posset, quod et sit germ no Irae ecclesiae'sor, qui cum t D rsondendi laborem parti tuae fuerat, suo Eudio b cibare, Spraestanti praeterea do-cbina utram laborem firmersi me et, orsa uestis erat ad utrunq. desindendum: or praeterea argumenta Maryras, em ille plurima Infodialogo protulit, stant actu raminor hac a re me Sremi aua non labefac Iari,nedum probes potuerunt. Alta mucaeolendum V nonpotvisse Martyre maluere alia reprae tantiora Vera, quae magnam vita hiatem uniuersae Ecclesie poterant afferre. lamenim abannis ah It interpretatu e , vi nostas,duos Samuela hisonet nunc Regumpramo hiso avo toto cundo versabatur,ris ea Pude qua legit, etsi non omneta ab aeso recognetasunt, latra tamensunt, ut cum eae taserint, quod Deus futurum eru, volente Domino, vix quissuam extremam ram manum

in his desiderarepo ea aut quae misciraeo Regd libro desunt quuper ei quis hae quisi enerem Apelta manu inchoatam abo et'finu commentaria In Gensm,in Exodum, in Lemi cum n Prophetas minores,in feremiae lamentationes, ita recognoscet, ut eam Eunctatem e sp ndorem habeant ac si ab ipso emendata, recognita, et evitassissent' Suid H-cam degrauissmu mammarum raria disputatiombus, quidde tamentarbs AH olebis, Saos qua ille mesona ct imperfecta re quit. Antequa en m haec non dico recognoscerepossc verum tiam pene antequam mandare posset quid de his vellet fieri, gram ct inopinati

morbi si oppresus ct nobis erepturum es .m cum huius mensis quinta die aegrotare carisset, duodecima eiu dem ex hac vita migrauit. It idani3 valetuae ne tenui et infirma cum ob assec am iam aetatem,tii quod curae dra et citudines vanae,et praesertim magni dolores quos ex assico statu Ecclesiae Gagra acci Hebat. vires eiu sensim consumeremquare cum eum inuasisset morbus videmum,quem multi v Irum expertissint, fracte naturam ante ex hau tam perauit. Nos tame quia hactenuae morbis hic nemini lethalis Derat,de Martyre quis primis diebus arabit metuebamis. Spem etiam noctia ipse confirmauit, nam terato orquarto dupos I quam eum morbus inuaserat, rumus adsi a stud a re P.S 1 et it posIeraiue cum euis vices essent public docere quamuis ego repugnarem eum, monerem ut valem mi parceret,me enim enu vice sed Tu,nes dubitare auaetores habita ratione valelm

25쪽

as ORATIO DE VITA ET OBi Tudinas illivae ho ac se passuros e tamen contra Rese atisfirmum existimabat, O nisi quid

istae acciderete Diate docere velete inquit. Ferum ea me noctissim resstaeum ramisus quam ante mua fit, catharri quos interea augebantur, di simul tu' illi permole ita earis. itas quamuis amra iuberet mm benes erare de valetudine, in medio etiam ahquam spem facerent, me tamen mortem in re prasa ebat,ac hac de causa tectamentum pridie antequam o ret condidit, or vocato vicinosus viro ornatissmo D. Serisaris vrunssoqueliore, quem uxoragrauida tutorem dederat,me iam e uspraestentia recitare votast, crab eo petui, ut operam daret, quo Senatus illud ea auctimate eonfirmaret. Noe e deinceps quae eum diem consequuta ei faetu bene ememt, et morbus at quantuia remsisse nota D .debatursed reuera senaturae a myris Aperata Ilo no amplaure crabatur. Interea vero quotia eam ra eum mustant,cum Pettas iste ante uam ficustic ranae impia ret,nominis lucunaee Wares de re u colloquebatur, ast nulloplane morbo ire raretur. Nam di de morbi Mesr natura ex me Icorum arte in quia no indui vester versitu fuerat,cum

rul noctibus non insium ter dormierat,bene .hoc Dei emicupra trahat,or ex risco rumpraecepto commemorata omni naturam,h es ac a m toto corpores, auster quasi irrigando. Saepe em de tussi dierebatur, qu totum corpus. maxime tamen capm et pectus Dderes, ac aliqua testes abatumst quoad corpus quidem male habere,opum re autem quoad animum ais tu cupi et vel rasiae rationem exponere, vel commemorare quIbusnam constition his animvmphum erigeret lane m hac re diuram erat. Priae vero antequamoreretur, cum issi nocta adessemus amici ahquot, crinterlos Augetemspraecipue, ac bis a uandi reum madorabundus, tum ad nos conuersus, voce satu clara tectabatur,

vita orsalutem in uno Chrs agnosere, stas a patre strua re humano generi istu Arais han . sententiam rationibus Cy ver sympturarum evocabat di confr-bat,addens po bEM 3, Uaec eu siles mea, , hac ego mariam eos aure dissecus docent et homines aha auocant, Demper t. A fi ias dura manu paratimsimu porrigens, Vales'-quit, tres et amici chari 'M. Alio item die cum Sugheruc interata consolationis e

si e Paulo ae ebla,noctram poturam in caelo esse,agnosio inquit Ere non in caelo Mentis Poda quam et . Eae huic disdem si Menter edi ex anima igno reduebat,optasse tamen se ita Deo vj Sisi iis reoandere,cum infirmorum causa,tum ut falsissim v contra ecalumnies refutaret. Et ut Ammaum dicam, tam toto morbi Tempore erant Gu mones

rei quae vitae anteac similes, leni nempe religioneside, putate humant Metram maxime quo m Uu verabat Stai cst comungi cum rara Io,eo m Uuae uinum erasae opus et enervi Ihcet sancti Spirituae in eo relucebat. Verumtame eo He quo obri ob vel mentiam des ionum muniat oraebat diffustate restrandi, et cum molestia loquebetur, quam apo voce uteretur Abmissa, vix utpossit in unotatas eo in non ita multa locutis est. Erat tamen his orte dies decima, cum ab eo ae secesserant meae et redurem p I meridem, cum eses e lecto rassi, et marest uomaem iussit, ac aliquantulum ramussedent quiescebat sic

tamentit in ahquem am corum astantium capuae reclinaret, quid non posset ita eo IN ob inm m&rbet emere demde uti erat vestitus , lectam reponi GTquiescere volui . Accesserunt interea eum medio,aderantis equentes anuci,ciem ab tum actor ementores Ecclesiae Dahcae,cum embus aura locuturi ruram e lecyoste tolli, et in eandemst e reponi petri. cesserant ram ab eo pleras ex amico, hi commodius emesieret, medici quoa erant, quorum avus noua quaedam remedi qua uti adiuberet parabant: cum iste ita mens um laus titi quatia e solebat, tenus voce Deos ruum sidum commendans anima agere rapite aderat adhue illi Conradus Gesserus,c rater uxorem duo adolescentes titi familiares, a quibus statim Sulta rud ex re ui amici qui via mores erant vocati sunt. hupra eni/ tus extremum ratum existimi, tanta disdem tranquia tale, ut non animam aineresedobdormisiere viaeretur, es ut non mortuum timentem adhuc eum nobis a fidere, cernere nos arbitraremur. Oculos momenti copressit B tingeris, eumd epulchrao vecte in dura or amicis homim amici mo imum hoc Hetatis officia magno interea et incredi odolorepercu se proluit. Ais hic quadem, Auditores, exuus iat mi Praeceptorum s , mri omnium quos reo noueram optimi es sapientissimi ais ius tmet: veia enam Me deissa iacere possvm,quod de Socrat ra Plato ptum re usi. Exposita es vobis vita enuo Ire

26쪽

.D. PETRI MARTYRI S. et

obitus etiam qualis fuerat an in ta perect extremum illud quod forte a me expectam,

et i dolorem quem ex morte eius perceristis verbis lenire emere verum ego qui hoc qui a caeterissimulari morore eo ieior' Sed e litius virtusAmenda vota eLI, qua ille Primit plurimum Ofortite veranda aduerse omnia, s quod tempus efficeret, id aesume iactas in vota ratio bonu artibus informata,et quod ummum es diurnas hieris instructa,m dolora oe rauctora modus alesu spatia tur. Et quoniam in ver masside ita pie cirrari Lane decessit e vita, in nefassit dubitare illam mmm.is calamitates et me ias hu- sua vitae,cum cale I c empiterna beatitu ne s foratate commutasse. novitrum ect qui

eum amamus magis lita ivmmo sitius bono, quam visio nosero commouera incommodo praesertim cum habeatis Inge putatu or doc ranae mu lampraeclara monimenta, ut eorum

as dira lectione non modo dolorem lenire, versen ibum quos optima su parae prasinum semper habere sitis. At v equide ex his quae saepe ex eo se eme audiuranus, quis mupoli morte ens ii colligere podisumus, Munes cora Deo senectetus, ne, et acceptiuis cere patrati , quam si ea quam ab imo diduci doctrina, puram mmmolat firmiter retri

Caras. Vos vero auditores,tumores praeserim,quom oculos perstravit nominis illius gloria,

rassem ris P illuc contendite, o ipsum perue se admiramini. Vigil Alabor sus, aeto,ael genti assiduitate eadem ornamentad binae ct em Itionis vobis comparate: consura-gue u sistim religionem, pietatem, fidem, modestam,temperantiam asi virtvtra, quibus ille excessitit. meas si ego non omnes oratione complexussic vos tamen qui eas no- hs,animo is complectimini: ct inpraeclarum imitationis exemplar nunquam .ib oculas animo trecederepat mim. 2uoniam Pero clarorum s virtute resanraum virorum m tu no iam intrum amisione, Der etiam ominu ratione Retpub. periculosi s eu et vitale omen ab Ecclesia tua .merto te aeterne ac caeles spater A se recor. Re re quasep

si um tuum gregem, ct eum ut proma b regito, ct atauersius lupos defendito da illa non mercenarios sed fidos passores, ad iam p. sua etfontes aqua vetua motu si cant, ct animam si opussit ro sitis ponant. Nota quos . Pater optime, si non alterum Mami rem, quandoquidem si vix petere audemus, auquem salum dato doctore,qui tuo 'tratu Uflatus quam axime ad incomparabilem euia doctrinam, O dium sati immortales vim utra accedat. ctu j ego nunc precor,idi iam Auditores,vos et nunc in sine oratimnas huim, O posthae indefenter ardentibus votis Appi res a Deo Patre Donum nos festis Christi petitote, A M E N

REVERENDO IN C H R ISTO PATRI AC DOMINO D. fy AN I

PARTHUR STO ANGLO, DEI GRATIA N O R D uicens Episcopo , Domino suo colen c. I O S I A SS I M L ERU S S. D.

I Q V l S unus ex omnibus reuerende Pater, controuersiam quae

est inter summos Theologos, de Christi seruatotis nostri praesentia in sacra Coena,diligenter & exacte cognouit atq; tractauit, hunc ego P trum Martyrem fuisse existimo. Nam primum in ea tempora incidit quando multis iam libris editis tota haec cauli diligenter excussa & quasi ventilata fuit. Deinde tanta diligentia de industria in hac causia versiatus est,ut omnia omnium hac de re scripta quaecunqi habere potuit, diligentissime legerit. Attulit praeterea ad causae cognitionem singularem eruditionem x excellens ingenij acumen memoriam vero incredibile dc propemodum inlinitam itaq; promptissi me semper&acutissime singulas rationes perspicere & ponderare consueuerat:& ea quae semel cognouerat nunquam ex animo & mentoria sua emuere patiebatur. Accessit his omnibus assidua & pene quotidiana docindi atque disputandi consuetudo. Nam & Argentorati,&postea etiam in Anglia, saepe multumque de Y 2

27쪽

hac causa familiariter cum D. Martino Buccro I heologo longe acuti Vmo conbtulit. Praeterea cum in Anglia vestra,tum etia nuper in Gallia, de hac ipsa contro uersia,cum praecipuis Romanarum partium Theologis disputauit: Quae cum ita sint,nemo puto negabit eius Icripta, in hoc genere plurimum tribuendu esse. Ex quibus cum alia maiori, operis lcripta iam olim euulgata sint, haec parua opuscula quali appendicula maiorum operum,nunc primum in lucem prodeunt. Cum enim multis desit tempus & ocium euoluendi prolixiora volumina. & illis etiam qui octo abundant, utile sit breuem aliqua summain habere certorum capitum, ad quae omnia argumenta,quae alioqui certo numero comprehedi non possunt, reducant existimavi haec scripta quae dc rotam controuersiam sacramentaria peris spicue di breuiter explicant & argumentorum omnium fontes & certa indicant, studiosis hominibus grata & accepta fore. Quamuis autem a Martyre no in hunc finem scripta sint,ut in publicum edantur,sunt tamen nihilominus talia,quae multum iuuare pollini etiam mediocriter eruditorum studia clii enim forte non ita polita sunt ut illa quae ipse edidit, facile tamen apparet haec ex eade officina proinfecta esse. Mitto autem illa ad te reuerende Pater, non quod studia tua his scriptis iuuari posse existimem cum tantam habeas huius controuersiae peritiam, quantam vix in paucis quibusdam reperias: sed ut habeas a me haec quasi AH pa a qu(dam Martyris noliri,quae tibi leniant dolorem ci potius moerore,quem opinio ne omnium maiorem te ex optimi atq; amicisSimi ominis obitu accepisse non dubito. Solent alii amicorum quoS amiserunt vestes, arma, annulos, pocula atq;ipsa etiam mortuorum ossa conteruare: nonnulli desiderium suuna lolantur aureis,aut argenteis,aut etiam pictis amicorum imaginibus, ego vero si modo recte

animum tuu perspexi, arbitror te inprimis affici ingenii reliquiis& cssigie animi, quam i ripta aut horis multo verius & exactius exprimunt, quam ulla pictorum aut sculptorum ars. Addidi praeterea his de Eucharistia scriptis Carmina aliquot, quae V. C. Conradus Ges nerus,vuolmangus Musculus, Rodolphus Gualtherus,& reliqui quorum nomina carminibus addita sunt,homines tibi noti & t ui amantes in obitum Martyris conscripserunt. Fxistimo enim te si quid ocij habueris 1 studijs atq; occupationib grauissimis, qui b. perpetuo distineris,haec quoq, no illi .henter lecturum. Praesertim cum in iuuentute tua Musas poeticas studiose di sellia citet colueris id quod ingenii tui praeclara monimenta testantur. Cupio autem hac quasi publica testificatione declarare mea in te obseruantia, qua te non tantum ob eruditionem singulare,& amplissimam dignitatem colo & reuereor, sed

etiam ob amorem dc beneuolentiam summam qua me hactenus complexus es. Te autem reuerende Pater rogo,ut hoc meae in te voluntatis testimoniu, impar fateor,magnitudini amoris & meritorum in me tuorum, no asperneris haec enim

scripta etsi exigua sunt,sunt tamen scripta ab hominibus tibi amicissimis,& mit tutut tibi ab homine tui amatissimo, atq; studiosissimo qui te omnibus rebus or natum esse dc florere ex animo cupit. Deus te incolumem quam diu.tissime Ecclesiae suae conseruet. Datum Tiguri pridie nonas Ianuarij. iso .

Analysin istam, in quam Simierus praefatus est, inuenies 1 nobis exeusam

in ieeundo tomo Locorum communium.

28쪽

CONFESSIO SEU SENTEN

DE COENA D O MINI, A X us A I TA AMPLISSI

mo Senatui Argent nenia, cum vocaretur Teturum , Anno M. D. L UT

'' 'TOR noster Iesus

Christus duabus naturis constat. in una eadem it persona seu hypostas eoniunctis, nee his quidem T. vel coniviis aut permixtis . led proprietatibus m 5e eonditioni b. utriusq; saluis 3e integris. Ideo . que Christi diuinitati quae infinita est. Se nullis in ensuris aut terminis circumscribitur. ut sit v. conira v biq. ei tra controuersiam eone editur. Humani biguitate tali oetis ex ipsus natura se veritate . ita circu- seriptio.termini de sines debentur,vt nee ubiq;. neq: absq; certo aliquo loco esse possit: non sa ne imbecillitate dianae potentiae . sed naturae humanae perpetua tinmutabiliq: conditione. Simile. Sicut enim fieri non potest,ut vel numerus te narius si senarius . vel vi tes heti ge sta sit in se. a. se non est possibile. ut, quod est huimauu corpus, non sit humanum corpus, euius definitio neeessarid magnitudinem. partes dilbnctas. de membra comprehendit. Quamobrem quieunqi illud fundunt. Se tam lato patere vo lunt, qua n diuinum verbum. 8e ob id. vel ubi que . vel in inultis locis esse, id quod est huma num corpus . non esse humanum corpus asstr. mant:&quo est ereatum. id di eunt non esse erea tutam. Q aia nulli creaturae eonuenit,cuin sit finita. eodem tem pore in multis locis esse. Christum veto, quo ad naturam humanam Ee esia ereaturam esse ex verbo Dei nunquam dubitauit. Christas igitur,qua homo est, mundum reliquit 1 nobis corpore praesens non baisbetur e cum eo enim ascendit in Ceesum. quod eum continere seu accipere oportet.υ . ad te pota restitutionis omni uin. vi Petrus in Actis Apostolicis cap. s. docuit. Satramen, Sacramentum Eueharistiae se institutum a tum Eucha Christo seruatore nost o fateor. vi verbis eius ripie adhibitis, quae comunionem vera fideliu eum eo pollicentur, & symbolis interpostis panis& oini, quae Spiritus sancti, dum sacra Coena peragitur. quo ad fideles, afficacia instruinenta sunt.fides in nobis excitetur, qua ver3. non fi .cte animo apprehendamus. de eorpus & sanguinem eius. vi pro nobis in mortem se erucem tradita sunt, in remissionein peccatorum. Qetae neptio. san3 perceptio, licet rerum absenti uin si Se ani reo fiat no tame ips animo tantum prodest verum 3e ad corpus tamenti uin redundat, ita ut vi quadam sanctificationis. eoniunctionisque spiritualis capax fiat beatae resurrrectionis, Sexternae vitae. Quare neq: in symbolis. ne i in ipsis eommunicantibus. realem aut substantia lem. corporale inue eorporis Christi praesenti.

ait admitto, neque possum agnoscere. cum tamen communionem 3e participationem. coraporis de sanguinis eius communicantibus dari spiritualem non dubitem . sed a Trinem . quae nihilominus de ante sacramenti manducatione habeatur, fidei vero exercitio in comin edendo mysterio crescat Quianis ante sumptione Eu- Etiam ouaebatistit eaeni se sanguini Christi communica testi mptis. remus,ab eo essemus alieni. fide careremus. 3c n. Eu a. indigne ad mensam spiritualis eius conuiuij ristiae,cura adiremus . ni re sna

Qui fide vera in Christum sunt destituti. Divi chriquamuis ad symbola percipienda . pane inqua ira Ommu de vinum, accedunt tamen eorporis eius Se nn nicuistis. guinis minime parti ei pes fiunt. nisi quatenus Insidetis illa signa eorporis 3e sanguinis Domini appet Sacraniem latione donantur. Ea enim connexio est inter ta percipi signa sacra Se res, quae sgnificantur. Ut diu mae tint. non reliterae nomina eorum facit 3 permutent. Nam Sacramen, Ae earo Christi panis dieitur.ut Ioannis A. appa, ti. ret. se panis in sacra Coena corpus Chri sei voca- connexio tur. lia etiam dominus Se ludaei se aiebant co . signior seimelere Pascha, cum ipsu in agnum ederent, signatae. quo Pascha, id est transitus. denotabatur. Positam ita vi dare, impios corpus Domini minere. quia fgna eius accipiunt Et quemadmodum in deserto murmuratores mana edebarat. de a quam de petra bibebantiqui tamen eum expetactato Christo nullam eo immunione habebant ese 8 diuerso sancti & pq Hebraei. dum vni eum illis edebant de bibebant, spiritualis ei bi Se po

tus nobiscum erant partiei pes. Et ne dubite mus. quis ille cibus potusue fuerit. quem eo mamunem nobiseu habuerunt. Paulus I. ad Corinth. Io. cap. id explieat, dicens: Bibebant de spirituali consequente eos petrar petra autem erat Christus. Proinde impij. qui eo destituuntur instrumento, quo corpus ti sanguis Domini sumuntur . nimirum fide, idcirco non res iis pus quae significantur. verum symbola tantum earum accipiunt. Qui vero fide sunt instructi. ut eorporis ore sgna edunt se bibunt. ita fideatqi ore mentis eorpus de saguine in Christi ve apprehendunt. Tropus iuverba illa. Hoeest eorpus meum a Domino vel , cae omnino tropi eo dicta sunt. Cum enim panem nae me est in manus acceperit. illum qi ostenderit discum. corpus me bentibus Apostolis de eo, si panis esse non de um. snat, quod suum eorpus fuerit. affirmare non Si oratae potuit. nais enim proprio sermone panem di, flectes de eat esse humanum corpus profecto, nemo. qui istinuicem sapiat. Sunt enim eae formae naturae q. omnino proprie nodistinctaeae separatae . ita vi una esse altera mi praedicaturni md queat. Quamobrem euin si adhibendus sanutropus, is deligatur oportet qui sacram et isma corpus gis conueniat. Saeramentorum autem defini choentitio recepta est . ut sint saerarum rerum signa. sunt Hya-Proinde se ut victima Hebraeorum pascha di, ratae fleacebatur, quod pascha, id est trans tum fgnifica, cies.

29쪽

SCRIPTUM EVCHARISTIC VM

ret M C teumeisso Dei foedus,quod illius esset fgnuin, neqi petra. de qua veteres bibebant. a. lia ratione dicta st Christus: ita panis Euchri. stiae appellatur eorpus Domini. quod illud si .gnificentio sano vulgari. se emea vel theatrali Agnifieatione, sed efficaci : quandoquidem mi. ritus sanctus eo instrumento utitur ad fidem in

nobis exeitandam. qua eorporis Domini eom ire in unionem pio millam apprehendamus. Date etiam . pane ipsu in corpus Christi tuo quod a in modo esse. aedi ei. nemp/. quod eius sit saera. mentum. Nam de scripturae Se patres de Saer mentis non raro ita loquantur. illi autem . quieontrariam sententiam defendunt. Se ipsi fori dctiis pane in verbis allatis tropum concedent. imo neces datur ebria state eoacti locutionem illam se explicant. paschristi. Hoc est corpus ineuin. id est . cum hoc, ni inito pane. datur corpus meum. Quam ego quoq; in,

uis signi re relationem recipere non grauater. si darificat Co corpus Christi absq; substantiali vel eo potalipha ciuisti praesentia intelligerent. mod quia nolunt ad

mittere. ideo ad ambiguitatem cauendam. illo tropi genere abstineo . & communi ae receptos . hi significationis, quo de patres an is qui tus vle. Aa t. piis bantur,sia in contentus.ch iiii , , in eo controuersae nostrae statu est. quodare bbine multis no ex .stimatur.corpus Christi uete ponibMintiui, se communicari.nisi realiter & eorporaliter, utrari. Ficon ita loquar. praesens fia erit. Verum ij ineo iudi oralite, cio vim fidei non satis pereeptam habent. Non on sit prae enim animaduertunt, per eam praesentia nobis sisti fieri. quae alio Oi longilsimh distant. Veteres fidei b. quoq; quotquot pii erant, ut Paulus attestatur. tende, Fes eundem cibum potumq; spirituale nobiseu in Paphtti perceperunt. id est corpus Sesanguine in Do inis ix ni,vi ad Corinthios dicitur. Ne q. spirit uali ve rae q. communioni harum re tu obstabat magna temporum distantia, in qua Christo iam nato haec esse eoeperunt. Fide quippe illis praesentia reddebantur. Quis ig tur impedient modo lo corum spatia, quae inter coe u ubi Christus de fit. 3e nos intercedunt. quo minus corpore ilius ac sanguine vero fruamur. Se eis vivi semmur Nihil plane .s fides adsit, qua nostri an iami verbo Dei & heramentis adniti subvehanc,lavi is iurinc celum. spirituali cibo Se potueor g potis ate: sanauinis Christi reficiantur. 8e ad vi

M iactui, iam ternam intraurentur. Dum qi Ccemlub me-y inde nomino .metaphora nulla utor. sed reuera

ipsos coelestes orbes intelligo, in quos Christus eum a nobis ascendit. receptus et .vi sancta seriptura perhibet. Quisqi fidelium. eum sit Christi membrum. ubicunq; fuerit. habet illum pro capite. de ei ve rhat . arctissime eoniungitur,ita ut inde vitam atqi spiritu hauriat. quae se a diuinitate fluunt. ut per earnem 3e sanguinem Domini tradita in

mortem .ad nos deri uentur. Nitenim Deus cce lestum donotum communicat mortalibus. nis per unum mediatorem Dei Be hominum, ho. minem Iesum Christum, ut Paulos ad Timo theum ait. Qui fit ut ossa nostra. 8c carnes nos strae. qua coelestem regenerationem. 8e aeterna vita participant, sint ea earnibus eius. 8e exos.sbus eius. ut Ephefieos idem Apostolus do tu ii. Nis enim ab illi; penderent. de spiritualiter

illis eohaererent, ne i regenerationem. Nessi vi

tam aeternam . neqvi spiritum per illa ex Deo ad se traherent. Unde quamuis inter nos Ee Chri .sti corpus magna locorum spatia interponan. tu e . ab eo tamen penitemus . de illi mirabiliter adiungi inor: cum ii spiritualis . areana 3e diui. n. st istaeoniunctio. substantians & corpor lis presentiae orporis se sanguinis eius non re quiritur . nosque illam idcirco non ponimus. quia vetitati humanae naturae Domini repu gnat.& a scripturae testimon gelaro .hse repat. In rebus humanis . cum vir in longinquam Simile reeionem ob aliquos occurrentes ealus profi. Marittis eistituti ore ad tempus domi relicta, non de. peregre pros nil propterea euin illa. ut scripturae loquun feties unatu Cuna esse caro. Manet igitur salua eorum ve cum Marera, propria se legitima eoninctio. lie et unus ab caro est. altero longissime abs t. Quato magis Christus. qui Eeelesae ivt Apostolus ait. vir est.omnibus suis membris eo niunctus manet. sicet in coeluabie it. Se eorporaliter discesserite Gis inti Ad istam initur umonem, quam cum Domi-prisonisuno. id est. corpore, sanguine atqi ossibus eius habemus .non est opus contactia physico, neq; istoeis eo niunctis . continuis aut contiguis. Spi ,. itus tantum 5e fides adhibenda sunt, quibus hj.hem. toti Christo sponso Se seruatori nostro quam arctissim/ eo putamur. Qui autem negant v ram istam eoniunctionem eum carne Christi se l. & haberi ab imi substantiali corpora Due ipsius praesentia, videnturi olentit Dei parum tribuere. cum interea nos perpc tuo moneant ad illam respieiendam, quando iudicamus, cor pus Christi non posse nev ubiqi, neq; multis

in loeis esse sinuL Eo ipti remedio quod alijsi porrigunt: utantur. 8e illam Dei potentia eon cedant, quam veritas. & nostra pia sententia re. quirit. Eaqvidat an ,h l detrahetur de humani late Domini salua manebit sacramenti natura.& oeaeolis diuinarum literarum una consenis

tiemus.

In eonfessione Augustana quantum ipse video,nihil est haec de re,quod cum sententia iam exposta non possit conuenire. Sed quia M. i.

y liis,M . Ut manifest8 apparet. minime internos convcnimus,ideo quod ex verbo Dei credo atqi intelligo, explicare volui, ne ulli postea vel ba sibi data esse iusth conqueri poli int. Ethaee eoplexus sum paucissimis. de quibus docendo. disputando de seribendo non possum diutius tacere salua se intenta conscientia. ideo oro, ut de illa substantiali corporalique praesentia eorporis Se santuinis Christi in Coe

na. Se de exteris. quae iam eo inmemoraui. mihi

libetom sti elat/ ae diluet d8. quemadmodum

sentio.tractare dicto & scripto, cum opporiu- num sueti t. Quod si non videatur eonis cedendum. bona gratia Se venia veis strarum amplissi inarum domi.nationum . peto, ut misi sus fiam.

30쪽

M AH T RI S VER MILII DE PRAE SENTIA

CORPORIS CuRISTI IN E V Cu ARISTIA, proposita ab ipso in colet Dio Persara habito.gUERENDI Antistites . aedoctissimi viri,cum videretur in - tus propemodum eosenlus decorat poris Christi praesentia in usu coe . - nar. vobis heri sum professus quae

mea de illo dogmate fides ae sententia esset, quam ut tum verbis ex preis i. se in praesentia de seripto recitare i a tui, quo certiorem ac mainis perspicuam illam vobis faciam. Sentio ita que.eorpus Christi reale atqi substantiale tan tum in coelis ei se . fideles tamen communicando verum eius eorpus , de verum sanguinem quae pro nobis tradita sunt in crucem, spiritu a

missitis l. liter re per fidem ver/ percipere. Quare in pa curulvio ne & vino trasubstantiationem 3e eon. v substantiationem minimis plobo. Deinde affir

mo nostrae eoniunctioni euin eorpore aesari

guine Christi locorum distantiam non obsta. re.quoniam Coena Domini res est ecdilestis. Belicet ore corporis accipiamus in terris panem ae vinum . saeramenta eorporis Se sanguinis Dominii fide tamen . 8e ope Spiritus sancti a. Dimi nostri, quorum inprimis est hie spiritu a. sis Se diuinus ei bus . ad ecelum evecti . presen 'ti eorpore ae sanguine Christi seuutur. Et ideo assero non opus esse statuere eorpus Christivet. substantialiter & eorporaliter adesse dei

nobis, vel symbolis praesentia non socali: Res ad hae e fgnificatas aio, non aliter coniungi Win holis externis. quana sacramentaliter . , quod ab eis non prophane ac leo ter . sed ex instituto Domini ei ac iter signis .entur. Hae e est summa fidei meae quam in hi, e dog. male sequor . Se idcirco allatas formi uas cora sensus ea ratione admitto, qua reseruntur. vel accommodari postant ad sensu in iam explica tume eontra quem si quis illac vel rapiat, vel interpretetur. ab eo me profiteor disscdere Cumque in his formulis fiat mentio substantiqeorporis Christi . per illud nomen . seu vota, bulum . nil aliud intelligo. qua in verum Chri .sti corpus. Non enim fides nostra in rem ficta, aut phantasma dirigitur . sed in eorpus huma. nam. verum 3e naturale. quod verbum Dei ex beata virgine assa in pst. Se in crucem pro nobis dedit. Unde non est . quod ex cia voce creda, mur existimare. Praesentia in eius rea em alibi, qui in in eoelis esse. Ego Petrus Martyr vermi lius Florentinus haec manu mea se ps. Se ore proprio sum protestatus cord in Reuerendis Dominis eo lis locutoribus.

ratione m

Substantia

corporis ides verum

corpus.

SEARCH

MENU NAVIGATION