Petri Martyris Vermilii locorum communium theologicorum ex ipsius scriptis sincere decerptorum ... tomus primus secundus Tomus tertius Opuscula theologica omnia partim noua, partim prius quoque edita, in quo reliqua omnia eius opuscula, tam edita qua

발행: 1582년

분량: 328페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

m m, voces realiter,substant aluer, corporalure S carnatiter usi varim, cum exoticae

t. Faphrasi sitime serapturae prorsus alvena' suae idem Reuer Antistes, ego quoque sensi, es meo arbitratuis mihi perranssummet et vi loquerer, ab his vocibus, ut peregrinis.

addias et am barbaras ct ambiguus, omnino ab inuissem: caeterum ad insparram receptus Mota Mparram aduersariorum importunuas me impugit, qui me quo sui arbitra ea tur euident tum Tum tenerent,or quasi euertentem fundities Eucharassae sacramen.tum, magis apud plebem milioressu acristicos traducerent, his crassiorabus verbis praesentiam rarasti tibi raebus sinducunt panis O vmi,tum Ipsi vehementer affirmabant, tum e mers me istam haeretia simὲ negare, inta cum es acta poterant,mDulgabant. Hic interdum, em meae tentiae at d. doctrinafauebant sic piebant scum ades ea sorte fortuna eam tuendam, S quia conssctus inter eos ct aduersarios nostros his eisdem vorabus flequentissime mercesserat, Mem mesaeptus rogarunt, ut de corporis rami prasint an xta harum vocum signinationes, dicerem semel e eae te quami apertissimin, quomodo

statuendum tu Icarem. Hincsane contigit, vim sciolu nonnunquam his acerbi' usseram. Scholacticos uas Theologos u suoprimos habent authorasullis enim verba Fas luet barbara Monea et Ount, O quam commodissma dres impare x x popeuramen da . Verum ne hic ambiguitate laboremus, quomodo ego ista accipiam, operae pretiumsuerat explicare. Suando Christi corpus reuter,substant, ter,corpora re, ct carnal ter adesse nego ropterea non est infrendum, nossici e mutate, aut phantastice corpurum rami, comedere. Nam si re has voces rei versatem intel anet, no in imbor cor ue tavratis verea nobis perci'. quod enim fide comprehendimus non jum,non sic um,nonsimulatum,ne que phantariticum haberi debet. alioquin mors es restarrectio CΗRISTI, qua credi mus, cum praeterierint, espraestentia non adsimi, icta essent optant Iua: ais veteres dis G Η R I S T UM perrarisi misi abuerun no cum eundem potum O rabum rama. sem,cum eluae corpus es languinem, quae commedebant Obibebant side, praesentia reta ter dies corporal ter non possent habere snandum en sitiuae Dei ea visum mi dicerentiar sta

cte, tantassice, es mulate iacia Messe, quad Ass istimum e et: stuandoquidem sides

ripsem ata Firmissumis assennmum idcirco nonpotrat,vel Ia veramutata complecti. A si per cla particulas contendant sui re vera contendunt corpuis Chra sim is eoiae tem

pore in multu diuersiss locis esse ais diffundi, h- sui vo restiliatae ego pugno, hac u

t ni qm legunt,me negare. Addo etiam ius verbis corporacter o carnal ter anὲ Deae camii seu perceptione en suum resem: Meo cum rami corpus, nec se, nec ratione captatur, ea libertus repudio. Acthinc accidit, ut cum inter me re aduersarios de quis Itonibus tr.infigendum Um, duo haec duntaxat, coetoraliter o carnatiter obtuo, quibus modis ne gabam,co Dd 'sanguinem Christi adesse, non quod eis,aem volens, aut obens uterer , quod ea v varrimi ex ossicoactas fuerim. fmo postremo cum ae sutandum esset, iam ioporteret quaeuiones exprimere, verara Anta mira, ne Segium aut Bropham in aduer bire his, corporaliter o carnis ter, occultarem, quo res cui putabant magis Persicueproponeretur, Ma diae realare misi antiister voluerunt a re a. Suicquisitas hacparte peccatum es,non mea voluntate, aliorum Ultra admissum --s rei triFem habeo Reuerene D. Dociorem taxum Regia Matectam in tumorem, S Ommensis Fimnersitatis Euni um Praesidem. de cum prudent edoctrina, spuetate, nunc non es cen I securi

quae tamen per siet a m eo sic persima sunt,ut longe iat id I, O in Mola, O in Hele

A, Sm aula reolendeant. A dum aduersa mei de questionibus, ita sin dixi cam aren

tum noseolum intersit, verum ob magistratum, que digerit, negotiopraesuit. Cognouerant quos idipsium Reuere . Domini V inatores, viri S clarissimi, ct omni virtutumsene re orna Imi, coram quutaue egerunt et aduersar, mecum, malis contentiosὲ, pro positarum quaesitonum, qua Esecabantur, ambiguuate: ne di meter nos alia ratione con uenirepotu . me recepsem, corporaliter S carnatiter, pro eodem habituram, arassi dictam es revorarata subistantialiter. Super hac re prolixius ad Reuerenae D. T. cbere volni, quod multos offendendos hv vocibus faciles Acer, cum tam aliquos, eos ne tale ac eruditione insignes, mn hianter Mae audiuisse, ammaduerteram. aeuiserae mihi nunc erum remores, cum intellexerint, ct cur ista et tarparis, O qua signisscatione vel

252쪽

lis EPISTOLA NU NCUPATORI L

as mem vel negem, corpus Osanguinem Domissura caena adesse. Ads ut rursur quam pau imis patefactam hoe nobis vere dari es a rei assero eum verbis tum lota, dum potenter Oe carissime peristasi et cantur. A que utrassim . communicatas, nos eadem vere accipimus, quando quae verborum s bolorum significatione porriguntur, pleno sol doquesidet Fen complectimur. Irad Lus cum ramo quam arctiseime iungamur,

quem, m baptismo regenerationas beneficio adeptisumus, eun em nos rursus metu ac mos resacramentum cibi trairc mu , quandoquidem natura comparatum ex , ut AmalamMr, quibus consissimus. Sssistat esse volumis , tamdis curare debemus, ut C Η R LS T Us m nobis maneat, O nos meo, quo ad toti renuertamrar in aestam, Otia conuertamur, ut mhunostri, cennata inquam mortis, corruptionis audi peccati re at.

Tandem Ouperest, Amphsime Praesul, ut duo vitta deprecer, in quae obere fateor me scribendo incidi . , num est, quod interdum occurret in meo obro, em buter erepetitum, quodporro acuto S eruditu hominitas permia tam esse consumu, dissi vel non manui, persei os multa vident, s ommasibi exponi perfluum sicunt, ne maequo ammop Dantu ubinde eadem inculcari Attamen re tandum, auodlae,et paraant eruaeris fastidium, nihilominus quandoque repetula atque congeminat o eorundem, ut litate non caret. Etenim hac tam insit ei tempe te, haesit ita profunde hominum mentitae transsu Bant attonis, O corporatispraesent a C Η R I S T I m eueharistia opinio, eam, Musto tantopere exosculantur, Sm istici' habent, ut mirisice impediantur auocentum, animam ne rationibus nostras s verutat fecis monentibus attendam. IV hestertentibus una vel astera inclamat one satis non est ut expergiscaistis, ita has excuandis a veterno receptae opinionis, a m emesium non rarat. Inde non parum me arbitrabor censecutum , iam haesuperstitiosum hominum genus, eadem semias monendo is quidprofecero. Suadraitaque chartita erga errantes eruae tu es sanu sed orabim in hoc fas id um boni conpiant. Aureum quod mitreposco ignosci, exi r aetas ct imperiti cribra . nam cum abadolescentia in bonis ara ibis parumseociter fueram uulus sui quandoque tuum bis, praec piorum vitio buuenti nune latine, Te, ac factis', vel cere Hlscribere mmim possium. Eguare velim meminerant, cum Tua Cepitudo, tum omnes ad quorum maSus t aperuenerant, non esse omnia ab omnibus requirenda. EPIdem quod potui prastiti, nec volassem eruditas aures meis in tu tae rationibus obtundere. I eiam ut hac ederem, non mea es me factam ect, hedimprobitas maleviaretim id extorsu. uamobrem Gam Re Merenae L. C. Ob ecro, per Elim seni itinem, qua soles s luera, ct religionem fluore, ut qua clero, grato a m digneris accipere, O quae in eo minus recta mistantiar, oberei'robare, ace diueseo, quae orthodoxa coana deprehensim, tua confit ann amrhomate ais beneuolofauore turit. Dem optimin Mammus Tuam Celsi, em ad mul os annos, cum Regno, tum P sia, incolumemheruet. L men.

Tractationem De Eucharistia, cui haec Epistola praeposita fuerat, inuontes in primo tomo Locorum communium, in Quarta classe. sed ham praefatio, quam magni momenti esse existiniamusobi adscriptam non iniicnies.

253쪽

D. PETRI MARTIRIS

VERMI L I I FLORENTINI P R O P O

Argentinensi abanno M. D. X LIII. usq; ad annum X LIN

Exodo Levitico e

ludicum libro. PROPOSITA NECESSARIA Sunt, a PROBABILIA 63.

Nunquam antehac in lucem edita. B A S I L E AE.

EX OFFICINA P. PERNAE M. D. LXXXII. Disii iam by Coos

254쪽

Typographus Lectori S.

EMO fineest, amice lector, Theologi nomine dignus, qui huius viri

scripta nou pluriminaciat, tiliterq; utatur, cuiusuis fuerit opinionissiuamobreni flatueram ante avnos aliquot, Nus lucubrationes omnes, exceptu i s quos in Sacrosanctos libros, veteris j noui testimeuti com mentarios edidicet uno volumine ludiosis theologiae proponere. Interea cum Locorii communium ex vari eiusdem commentari,s collet lorum volumen in Anelia mustaintum esset,neq; illud tame acili negotio,nedum iusti pretios nostris hominibus comis parari posset: is vero qui maiorem partem Martyris criptorum excuderat,in hoc ipso cessire in desideria multorum ti pendere videretur e hanc veluti destriam, aut lab

iem negleilam prouinciam iure quodam meo, ut cuiauthor primo omnium noti cona

temnendam partem tuaru m lucubrationum dedi sitsu cepit et nisi me animus fallit, paullo ornatius de , illud compendium secutus , ut tolerabili precto Oiudiosis comparari obset. Hunc nostrum conatum cum simulus, visit, aegre ferret in bolum

huncsibi e faucibus ereptum doleret, conditionibus vel aequissimis repudiatu totus in eosuit, ut editionem,ammaturaret, et appendicibus quibusdam assutis, nossam uti mancam impediret. Profuit iupraesens techna: leddies ipsa consiti m conatum sno rum et comprobauit, di promouit. Nam quo emel insilueramus, di polliciti fueramus, Tomumstatim secundum in lucem dedimus, nunc etiam tertium, quo admiraculum us; eruditi iugem, reliquias omne artim editas prius,partim non editas, quales fiunt Theses ilia agorusticae in libros Mosis,pro virili nos a colligeremus e complectere r.Studium hocce bonis doctisq; omnibus probatum iri consido eosdem que ip. nomine vehementer rogo, ut liuid huiuspi imi doctissm;q; viri apti e retavditum habeant, ip. per nos communicare,oestudiosis Theologiae consulere deventur. Vale. Basilia Cal. Febr. is M. Disiliroes by Coos e

255쪽

D PETRI MARTYRIS PROPOSITA AD DISPUTANDUM POL Dce in Schola Argeuti, si ANNO Domini M. D. XLII LEX I. Cap. Genesi OS.

NECESSARIA.

I. CUM diuina scriptura sit expressio diuinae sapientiae, inde nos princlis pium habemus nostrae melicitatis.

II. Quamuis quae tradita sunt in sacris literis, di ad cognitionem faciant' ad res agendas; nihil tamen ibi continetur, quod nostris actioni hus non conducat. III. Praestantia sacrarum literaru dc in hoc attenditur,quod resoluit ad sum. mam caulam diuinae voluntatis, quae in eis reuelatur. III L Summa eorum quae tractantur in sacris literis est lex& Euangelium, que partes tam in nouo qua in veteri testamento promiscue cotine tur. V. Geneseos liber habet congruum prooemium ad legem & Euangeli. um,cum qui capax futurus erat utriusq; partis. VI. Qui Dei notitiam ex creatione hic traditam percipiunt, eam fide assequuntur. vlL Mundum ita a Deo conditum credimus, ut tamen diuinae voluntatis

nulla asseratur mutatio.

PROBABILIA.

I. Coelum & terra quae primo scribuntur condita, referunt omnium pro ducendorum materiam, cum superiorum, tum inferiora corporum.

t L Spiritus domini qui ferebatur super aquas, pro spiritu sancto, & pro vento, verisimilitet sumi potest. li I. Dei sermo in rerum productione, est manifestatio suae voluntatis. IIII. Cum varijs modis potuisset Deus mundum condere, hunc duntaxat approbauit,idcirco additur frequeter, R vidit Deus quod esset bonine vespera & mane primis diebus ante Solis productionem ex lucis contractione dc effusione fiebant. v L Aquae super firmamentum, sunt in media aeris regione.

256쪽

ia D. PETRI MARTYR is

DISPUT ATIO D E

lictili Creationis.

I. Cum de creatione rerum loquimur, non Ahistotelico more tes Ex r bus producimus sed affrmamus omnes, tam corporales quam incor porales naturas ex nihilo conditas esse per v erbum Dei. II. Nam Deus, ut manifestam redderet suam & potentiam & misericordiam, infinitam hominum vvn tota rerum natura ex nihilo creauit.

III. Atq; haec creatio ita intelligi debet: non quod hic conditae res sint, ut sine Dei consilio consistant: sed Deus gubernat eas diagitat assidue, cui in Actis Paulus inquit. In ipso sumus , vivimus & movemur. IIII Porro creationis modus hic fuit. Primo Deus condidit coelum teraram , & quae in ius continemur V. Deinde ut esset mens aliqua, quae intelli igeret infinitam huius creati nis potentiam & sapientiam , hominem formauit, cumqi suis creat ris praeposuit. v L Et quia hunc ad sui imaginem fecerat, iubebat etiam ut ab eo super ta-is operibus cognosceretur, ae celebraretur. v IL Id autem praestare dissicile homini non erat, cum integram eius in sua manu habuerit potestatem. VIII. Imago enim Dei. secundum quam hominem Deus creaverat erat ipsa mens in homine, in qua lucebat vera notitia Dei, & in voluntate,vria obedientia.

FROSO SITA EX PRIMO

Capite Genesios.

NECESSARIA.

t Quamuis nomina induntur plerum qs ab hominibus, tamen id quo pin Deum referendum est , cum euentus & conditiones unde res nomisnantur, sunt a Deo ,&illo Procurante is qui nominat magis ab uno eorum qu m ab alio moueatur. II. Repressio aquarum ne terram inundent, non sideribus, sed verbo Dei, nobis tribuitum vis pariter quae terra plantae ac herbae producutunil I. Luminaria posita sunt in signa, ut inde colligamus serenitates ac tempestates futuras, & reliquas aeris affectiones . iunt etiam signa quibus diuina ira aut misericordia praesentitur. IIII. Signis coelestibus no est tribuenda facultas in animi nostri rationalem partem, neq; libera eventuum potestas. v. Quamuis dicitur producant aquae vel terra, hoc aut illud. tamen Deo soli tribuenda est omnium rerum creati

257쪽

v L Ita in libris philosophiae debemus versari, & contemplatione rerum

naturalium, ut omnes illarum proprietates, organa, actiones, & subastantias, in Deum authorem reseramus. v IL Quaecunq; de imagine dei ac similitudine dicuntur in hominis creaatione, Christo plenissime conueniunt.& nobis per illum restituuntur. v I IL Et eo quod homo ad imaginem Dei conditus praeficitur creaturis, etiacimus regulam nostrarum election um, quales esse debean t, si ue ministrorum Ecclesiae, siue magistratuum. Ix Non est vitae persectio aestimanda , abstinere ab esu carnium. X. verum sabbatum est, ab operibus cessare quae proprid sunt vitiatae na turae. Non autem ab his ad quae nos deus impellit suo spirit a re adis

monitione.

XI. Omnis viri Christiani vita debet esse praedicta ratione sabbatum.

PROBABILIA.

L Homo dicitur ad imaginem dc similitudinem Dei creatus. Quoniam cum sit conditus rationali natura, praeditus omnibus virtutibus qub bus Deum referret, dominatum a Deo habuit in creaturas.IL Saepe Deus hominibus sanctis restituit fide it Iam potestatem in creatu ras, quae data fuit ab initio.

IIL Corpus nostium diuinae imaginis est particeps,quia organum est quo per nostras actiones exprimimus diuinas proprietates. III L Ex hac ratione, quod imagine & similitudineDei homo est in signitus, declaratur natura verae melicitatis, virtutum talegum omnium, quosque Eeclesia debeat habere cives. v. Deus cum dixit : Fructificate & multiplicate, praecepit matrimonium: quo praecepto omnes adstringuntur, qui eo ossicio fungi possunt, vessingulari Dei affatu non adiguntur, ut in coelibatu expeditiores serubant Euangelio.vL Ante diluuium non est relaxatus eius carnium , vel quod homines Tunc essent fortiores, vel quod terra meliores fructus produceret. quam nunc e siue ut homines humanitati magis assuescetent. v IL Cum in saeris literis multa sumantur argumenta & similitudines,qui.bus ad bene vivendum suademur, , plantis, luminaribus, es animanistibus nobis datur forma . qua dc in caeteris uti possimus quando

occurrunt.

258쪽

;s D. PETRI MARTYR Is

PROPOSITA EX II. C AJ ITE L Di bri Genesios desumpta.

NECESSARIA.

t Anima humana non est ex Dei substantia, neque eandem habet natu, ram, atq; habent animae brutorum animalium. IL Animae hominum non sunt omnes simul creatae ab initio , sed quotidie creantur a Deo corporibus inserendae'. III. Quae traduntur de paradiso, non sunt ita allegoricem menda, ut historie veritas no retineatur sed gesi e rei possunt adiungi utiliter allegori q. IIlI. Vtrum ille deliciarum hortus adhuc extet, non potest ex sacris literis definiri. v. Non meritis actionum quae praecipitan tur aut interdicuntur diuina Ie. ge,illius dignitas aestimanda est sed ex eo quod ibi Dei iudiciu de aget dis coli netur, quod semper nostris humanis consilijs est praeferendum. VI. Mors utraq: & animi & corporis Adamo proponit ut, si Dei mandatum praeuaricetur. VII Primus homo est conditus mortalis, & si poterat non mori. VIII. Non est bonum hominem esse solum: quia non iucuudum, non honestum, neque utile. IT Tria proponuntur exercitia homini crearo: ut Deo obediat. condit rum rerum naturas contempletur, & agriculturae vacet. X. Somnus Adam in mulieris productione, nobis refert Christum momte sua acquisiuisse Ecclesiam.

PROBABILIA.

i. Flatus Dei, quo primus homo est animatust symbolum est nobis indicans, rationalem animam non naturae viribus, sed extrinsecus Dei opera hominibus afferri. II. Hortus delitiarum plantatus est in Eden regione.ut nome indicat,non procul ab Assyria, Metapotamia & Arabiae III. Arbor vitae, fructus habuit edentibus vitam prorogantem ain Pae x sChristum significati II IL Albor seientiae boni & mali, non solum ex eventu ita dicitiur: sed quia de illa fuit lex lata, cuius est proprium boni oc mali indicare discrimen v. Exinterdictione fructuum scientiae boni & mali, docemur ne audeamus carnis prudentia nosmetipsos regcter aut nostro humano iudicio statuere quid sit bonum,quidve malum: quod tamen diuino spiritui &verbo par est ut decernamus. I. Cum

259쪽

UL Cum Adamo sit lata lex muliere nondum creata, ostendit ut de Iege &verbo domini mulieres a viris debere instrui. v I l. Ex costa viri aedificatur mulier, ut declaretur Ecclesia fundata in Chri. sti robore.

PRO' O SIT A EX SECUNDO

tertio capite Geneficos

NECESSARIA. i

t Fili j uxoris causa no ita debent parentes relinquere , ut illos non alant, aut venerentur: quamuis eis arctius conuiuendum sit coniugibus tuis, quam parentibus. II. Cum vir & uxor dicuntur una earo, matrimonium declaratur indissi lubile, quamdiu possunt esse una caro, quod tollitur adulterio et im: potentia piaestandi sibi inuicem coniugale ossicium. II, Matrimonium ideo mysterium dicitur, quod nobis reserat arctissi.mam Christi cum Ecclesita coniunctionem. IIII Ecelesia statim suo ortu Adamum rectorem habuit,non sine Dei verisho nam diuino amatus spiritu & de matrimonio & de Chlisto eisdem verbis egit. V. Tentationes ideo permittuntur I Deo, quia utiles sunt Ecclesiae. VL Pollicebatur diabolus mulieri, quae illa iam habebat, apertionem oculorum, dc similitudinem Det

t Cum Deus Euam formata ad Adamum adduxit eo nos docemur, non bene matrimonia coalescere,nisi Deo coniungente ineantur. II Cum anima humana sit spiritualis substantia,&immortalis, non est dandum, ut parentum semine traducatur in filios. III Serpens aptissimum fuit instrumentum in tentatione, ad exprimen.das diaboli malas artes & versutiam conita homines. III t Tentatoris improba voluntas. Dei sapientissimam declarat artem, qua pessimis etiam rebus bene uti nouit. V. Prima tentatione hoc potissimum diabolus molitus est, ne Dei verbo fides , uti par erat, adhiberetur. vh principium lapsus Euae fuit, quod omissa attenta cogitatione diuini verbi,coepit animo versare interdicti fructus utilitatcm a diabolo propositam, una cum eius pulchritudine atq; suauitatevl I. Erubescentia&tegumentoru inventu,no diabolo sunt asseribenda,sed bonitati diutius,uti liena,quib' minus late serperet introductu malum.

260쪽

36 D. PETRI MARTYRIS

PROPOSITA EX TERTIO ET

siuarto capite Genestos.

NECESSARIA.

I. Pudor&euitatio diuini conspectus, propria sunt quae peccatum conis sequuntur. II. Inimicitiae quae I Deo inter Diabolum & mulierem constituuntur, ad omnes pios pertinent. III. Quamuis facultas diabolum ealcandi Christo sit propria, tamen suis fidelibus illam communicat. IIII Maledictiones inflictae a deo primis hominibus, non solum poena suerunt, sed simul humana explicarunt ossicia, atq; remedia attulerunt contra tentationes & peccata. V. Si creaturae hominis transgressione collapste sunt in deteriores conditiones, par est . ut eius reformatione ipsae quoq; instaurentur. VI. Cum Deus otium ab homine remoueat, qui prorsus laborem fugi unt, eius voluntati non consentiunt. VII. Christus harum mal edictionum poenas priori suo aduentu non abst lit, sed lenivit, secundo vero omnino tollet.VIII. Cum vestes propter utilitatem & honestate praesentis vitae sint inuenistae, illa merito reprehendetur, quae aliquid contra haec duo habuerint. IX. Sacrificia sunt signa, quibus diuinam confitemur excellentiam. X. Antea quispiassi deo est acceptus, quam eius opera illi grata sint.

XI. Quae Deus vel hortando vel iubendo demonstrat agi oportere, illa via nobis fiant non est in facultate nostra nisi illius adiuuet gratia.

PROBABILIA

I. Apertos fuisse oculos primorum hominum post peccatum dicit scriptura,quod nouae penae sensus nouus eruperit. II Exemplo Dei tam accurate de peccato interrogatis,ludices admonentur , ne damnent inauditos & non excussa causa. III In serpentis maledictione illae commemorantur diaboli paenae, quibus facile possumus adduci, ut nobis ab eo caueamus. III L Ex impositis nominibus uxori primi hominis, eius primogenito &multis aliis in veteri instrumento, docemur ut nostris domesticis ea nomina imponamus,quibus de beneficijs Dei subinde admoneamur. v. In eiectione Adami e Paradiso, & abstentorum & excommunicat rum umbram videre licet.

Proposita Disiliroes by Coos e

SEARCH

MENU NAVIGATION