장음표시 사용
671쪽
' . . . . Sed Volunta non e necessitate sequitur ineli-
nationem appEfitus inserioris Licet enim ins tonos' quae sunt in irascibili it concupiseihili habeant quandam vim ad cinclinandam voluntatem, tamen in ' potestato voluntatis remanet loqui passiones vel eas refutare. Rufion in sum it Meinceps cur sat, ut reliquando dieant astrolini Plurci hominum, cibidem subnucti nil iii. sequuntur nSSioneS, UM SUDt ' motus sensitivi ppetitus, id qua AEOOperstri OSSunt corpora coelestia P pauci lautem Sunt Sapientes qui hujusmodi in Aionibus resistant. E, ideo astrologi, ut in pluribus vera possunt praedicere, it MnXimo ' in Ommuni. non autem in speciali Qui nihil prohibe, reliquem torninoni ter liberum arbitrium ' passionibus resistere nilo et ipsi astrologi dicunt, quod sapiens homo dominatur astriri, in quantum sei- licset dominatur suis passionibus Similia it eo in Secunda Secundo qucest. 95, Ti. Plures hominum
p Sione corporum sequuntur et ideo actus eorum ' disponuntur, ut in Pluribus, Seeundum in linationum' mitisti uni ae porum Pauei nutem Sunt, id est soli ' sapientes. qui rationes hujusmodi inclinationes mo- 0rentur ideo astrologi in Ulti Vera praenun-μ ciant, it praecipue in communibus iventibus quid undendi ex multitudine. Ne unus est Aquinas, qui talia ioceat; sunt inim infimi medii. supromi
672쪽
subsellii scholastici, qui cum saeculo iii. tum Sequentibus duindo semporibus florontes, id ipsum scripserint.
Sod hactenus Sati S. SupereSi jam, ut, quae de re ne Senserit neo, inquiramus. Ac primum Si StatuimUS, ut seudonStrologorum praedicta rejecerit et Stronomorum placitis adhaesurit. Ut est nostrum Baconem cum Bacone defendere, ita censorem neoni non pigeat. I Cum Superna res absque mathesi cognosci haud posse contenderet, tum ita disserit dist. II, rep. I, pag. 48: iure solentia magnae mathematicae Sunt de coelestibus, Sc. Atrologi Speculativa et Stro- logia practica Ρrim Speculatur quantitatem Om-
Dium qua Sunt in coelestibus, et omnia quae nil quantitatem reducuntur, tum diSeretam quam On- tinuum quantitatem. Nam numerum coelorum et se Stellarum, quarum quantitas potest per instrumenta comprehendi, certificat, et figura omnium, et mag- nitudines, et altitudine n terra, ne SpisSitudines, et numerum, ne magnitudinem, Re nrVitatem ortuum s et occasuum, ignorum, Atellarum, et motuum tam se coelorum quam Stellarum, et quantitates et varie- intus eclipsium, et caetern . . . racilen Vero de- condit ad hoc, ut ad omnem horam Sciamus loca lanetarum, et stellarum, et speetias et compositi- ne earum, et Omnia quae in eoeleStibia renOVantur,
at tuo sescendit ad se quae fiunt in aere, cujus modi sunt cometae, et irides, et caetera ibi reno- ata, ut Selamus loca eorum, et altitudines, et magnitudines t figuras,' et caetera. Si mendaX, si, quae dixerit Baeo, tonsor juxta
ae lippus haud intelligant. rior astrologiae pars in
eo potiSSimum Versatur, ut corporum coelestium trinam extensionem definiat; planetarum facies contempletur siderum obitum et ortum describat; solis non minus quam lunae eclipsim consideret. Hoc Vero est effectus in causis suis naturalibus tircumSpicere,
673쪽
APPENDI II. 559 qui ab illis cum necessario tum perpetuo emanant. Itemquo altera astrologiae pars, quam placuit aconi nominare praeticam, in hoc est tota, ut offectus illos contempletur, qui, ut perraro deficiunt, sicut plurimum praedicuntur. Ad ea enim descendit quae in ore fiunt, quemadmodum iri et Cometae, HOA nedum perennes cognorat neo. Secutus ergo fuit eam Atrologiae partem, quam naturalem appellant, et UM, ut monet quinas. divinationis nomen i meretur. Erit fortasse qui Baeonem condemnaverit in eo,
quod citato jam loco dixerit futurum nimirum ut
per ea, qua fiunt in coelis, hominis compleXionem inclinationemque cognoscamus. In quo Si peccaVit neo, uecur a culpa immunis erit Aquina. In quam Sententiam lib0nter desesendit Baco, eo quod vel ipse cum suis credidit, coelestia in haec inseriora illabi ac
subinde in animae vires influere, quae cum corporibUS strictissimo nodo conjunctae sunt. Ex quo sit, ut ad influxum coelestem Vel ipsae passione mOVeantur, et non levem alterationem patiantur. sed id cum docet Baeo, non ita est necipiendus, quasi liberum arbitrium evertit. Siquidem et ipso flirmat, fieri commode OSSe, ut Sapiente quantumVi allecti, passionum motibu resistant. Ad rem nihil aptius afferre possumus quam
quod tradiderit dist. 4, cap. 4 pis. 63 Cum puer
in nativitate Xponitur neri novo, tanquam alteri mundo, tunc recipit cono pyramidum coelestium ' secundum singulas partes, et sic recipit impressio- -es OVas, quas unquam dimittit, quia quod nova testa capit, inveterata sapiat. Et tunc confirmatur complexio radicatis, quae Semper manet Usque ad finem vitae, licet complerio curren mutetur tota dio. Et ad hanc radicalem complexionem Se- quuntur inclinatione ad mores, et ad scientias, et
linguas . . . . Et si coeli dispositio sit mala in conceptione et nativitate pueri, tune coni pyrami- dum laedunt complexionem, et per conseque in-
674쪽
secundum divorsitatum coelestis constella tionis; t si constollatio bona est, tune compleXio est bona, sequitur inclitantio nil mores bonos et scientias utiles si mediocritas necidat in coelesti constel- latione, tunc iomo mediocris est in omnibus, Unn- tum est ex naturali disposition0 liose poterit so muta re per libertatem arbitrii, et per gratiam Dei, por sentationem diaboli, et ser bonum aut malum consilium maxime ciuVontulo. Jnna quae netenus o Baeoni penu sumpsimus, ita Sunt in propntulo, ut XpoSition non indig0nnt. Hoc ost primum, quod intuit, coelesti ea pollere vi, ut in haec nostra inferiora gunt. Habent enim, Ubi in corporibus imprimant. En ineursion OS CoeleStes, quaSdoinoseps probavit otiam Aquinas. E quibus sit, ut qualis sit constellatio, nil etinui nostra compleXio esse videntur. Quod si compleXioni se ut tomo, et sua sponte, quo impellitur, inclinat ne propendet, compleXionis natura ducitur. Unde Si bona sit complexio, ad bonum adipiscendum propensior erit in o diversomnia sit, ad innium inclinatu videbitur, salvo tamen arbitrii et gratiae jure. Et quoniam so clarius quam in commemorato jam loco explicat Eneo, non nutemus ab re, si aconis nitorum testimonium recitnbimUS. In hoc profecto Omne punctum tollit, equo sui ovi scholasticis addictum stondit. Ubi ab impactis calumnii vero mathemati eos dosens it suum sic pori sententiam: In
rebus humanis ' inquit pag. IIT, veri mathematici
non rnθsumunt cortificare, Sed considernn quomodo per coelum alteratur corpus, et ulteriit Corpore exci- fatur animn uno ad notus priVRlOS, Iane publicoS,
αἶη t nen in omnibus arbitrii libertate. Quam-
' amo sortitor induci potos ot oxcitari ut gratis velit ea, id quae virtus caelestis cinclinat, sicut ios
675쪽
APPENDIX II. 56 IV videmus homines per societatem, OnSilia, timorem, amorem, et hujusmodi, multum mutare de propo- sito, et gratis vello ea quae prius non volebant, licet ' non cogantur sicut ille qui spe salutis projicit merces in mare carissimas Cpθterum no videmuS, quod species seu virtutes rerum inferiorum immutuntes Sensus nostros, etiam species Visibilium et audibilium quae obiliter immutant corpus, ita sortiter Xuitant homine ad volendum qua prius non Curabant, quod aliquando nec mortem, ne insemiam, nec timorem aestimant, dummodo Sua compleant voluntates sicut ' sunt illi, qui vident et audiunt suos inimicos is occurrere, et feruntur omni casu contingente ut so vindiconi. Similiter voluptuosi opportunitate accepta complendi suas doliolas ire res visa et nuditas, quasi brut animali moVentur contra judicium rati- onis, gratis eligentes ea ad quae Xuitantur. Sed Gongo magis possunt Virtutes coelorum et Species eorum et stellarum sortes imprimere in corpus et Organa, quibus Vehementer alteratis, excitabitur homo fortitor ad actus SuoS, de qui US non urnVit PriUS, salvo sua libertatis arbitrio. Et si sorte a Bacone hueras quo Paeto sint, ut nStronomu Partim e motu corporum, partim ex inelinatio e conjiciat futuros eius hominum, tibi rit pro sto ibidem dicens Et astronomus in hoc multum ciuvatur, quod videt homine in actibus suis Aequi multum Sua compleXione quas habent, ut cholerieus movotur de aedi ad iram, nec potest roseaen e primos motu Omnes, et Si de nitis, Seeundum quod homines diversificantur in complexionibus. Et ideo astronomus, cum Videt homine Sequi Sua complexi- ones, quae oriuntur a coeleSti Operatione, sicut et tota generatione, non Rh mirum Si se extendit ad con- iderationem actuum humanorum.' Non deerit ali-Piis rigidus censor qui Baeonis Sententiam Spernet Xlloc, quod hominum temperamentum Velit ex astris con-
676쪽
jici posse, e temperamento inclinationem; et ex istanu praVos aut optimo mores divinari. Sed videat, ne cum sugillat Baconem, Aquinatem condemnet, qui ipsissima docuit. Et licet esset, qui ut salsam hane
veterum sententiam haberet, O credo e perVeniret,
ut eruditissim0s hos homines, quos univerS antiquitas probatos habet, superstitionis crimine accusaret. Et si esset qui ista audoret, non jam delectu aliquo atque sapientia duceretur ad judicandum, sed impetu
furioso, atque inconsideratissima temeritate. Sed quo prorsus ostendamus aeonem e latum quidem unguem a Veterum sententia discessisse prosequenda Sunt ea quae cum erudite, tum plane disserit Dist. 4, cap. 5, Μ. 115. OStquam Veros
mathematicos, quo astronomo promiscue ne Strologos
vocat, ab illatis injuriis dosonsavit, duo colligit ex iis, quae illi do judiciorum ratione disserentes, memoriae
mundarunt. Ac primum Colligit tolomaeum non solum sed ejus etiam commentatores in ea fuisse mente, ut eum Strologus futura praenunci set, nihil pro corto diceret; sed ea cautione uteretur, ut, quod Vero propius esset, id conjectando proferret. Alterum est praeterea, quod in mathemati eorum scriptis noscat; nam hoc maxime praecipiunt, ut eum Stronomus ad res futura animum con Vertit, non ea dicat quae
collibita illi sint, sed quae in omnium sententia fundata esse Videantur. Quocirca strologorum judicium sic praescribunt, ut non jam in Speciali, Sed in communi prolatum sit. Audiatur Baco Do intonii otio tolomaei non est, quod astrologus et in particulari certum laudicium et sussiciens in singulis, sed in universali;
. . . . et eo in Omnibus potest determinatum dare judicium.' Nunc censor memoria recolat ea quae
Aquinas superius do judiciorum ratione praescripserit; quo etiam videat quae et quanta sit quinatis cum Bacono conjunctio. Illo in coelis nescio quam vim deprehendit, quacum coelestia in haec inseriora labuntur.
677쪽
APPENDIX II. 563 Is quoque cognovit tu coelis, quod occulte in corporum organa prolaberetur. Ille putat futurum, ut constellationum virtute, hominum temperamentum cognOSent. Is etiam id ipsum docuit. Illo coelestium Vim in animae Vires derivaro putat sic, ut modo iram modo lenitatem; nunc odium, nune amorem in nobis excitet; hoc etiam, quod anto ostendimus, fatetur Baeo. Aquina plures esse monet homines, qui passionum impetum Sequantur, quam qui paSSionibus resistant. Bae Vel ipse pro sua prudentia animadVerterat, quot pauci sint, qui inferiores animi vires ludant. Ille Vetat, ne astrologus, hominis agnita inclinatione, eVentus praedicet certo; nam fieri potest, ut Sapiens resistendo secus agat, ae excitetur. ΙΗ quidem conjecturam probat; sed judicium haud fallax improbat.
Postrum Aquinas non solum in naturalibus, Verum
etiam in humanis judicium respuit in speciali in universali vero admittit. Similitor ac damnat os qui speciatim judicant de omnibus quae is a natura SiVe a voluntate fluunt ae illos approbat qui inserendo judicio se ita gerunt, ut re in uni VerSum pronuncient uni at Quid ergo Aquinatem inter et Baconem nostrum interest aut qui Baconem superstitionis insimulans, hoe ipsum probrum quinati non objiciata Sod apage calumniam Scholasticorum
uterque pervulgatam Sententiam secutus fuit geneth lineorum deliramenta non item. Verum est tempuS, ut, quae enSo Opponat, audiamus. Jura sunt in Bacone dicta, quae rigidum CenSorem moveant, ut putet, Baconem vel ipsum
illorum mentiam probasse, qui nos fatalibus astris ita obstringi credunt, ut ab astrorum influxu nunquam discedamus. Sequentia, quae in Bacone legerat pag. II 8, Suo in apologetico transcripsit pag. 29 astrologus
velit considerare diligenter et sine errore hora coΠ- optionum et nativitatum Singularium perSonarum,
678쪽
5s APPENDIX HI. diligoniser considoro quando ad ens dispositionos venient caelestia Soeundum Singulas partes aetatis cujuslibet, potest de omnibus a turalibus, sicut de infirmitatibus et sanitato, ut hujusmodi, judicare uincienter, quandocunque debent accidore et qualitor terminari. oc est certo probare genethlineorum delirin, et Superestitios Venditare. Genus porro hoc doctrinae tam ab Augustino distat, quam quod ma Xime.
Siquidum libro secundo D Doutrina Christiann eap. 29, a portissim dixi Non ut x iis sidoribus aliquid
oratior in nostra aut et ovent tentemus, qualia genethliacorum deliramenta sunt, sed quantum nil ipsa pertinet sidera. Qua igitur fronte, Venetio litores suo in rologo neonis doctrinam compnrent cum iis quae Augustinus docui, Hoc est suo sensu judicare, sque adeo incere, ut Augustinus en diXerit,
ius nunquam in ejus mentem Venerint. Ah obsecramia cenSorem, ne tu aequo irasentur Contra OS, Uum JUe iram deponnt, ut et nostra, et Baconi Sensu percipiat. Ira enim S in CnUSa, cur frequenter rem unam rae lin necipiamus, neve recte
judicare posesimus. Itaque cenSor haud ignorat quaeo quo sint figmenta genethliacorum. Sibi falso persuadent, Sidera, Ilae, ut aiunt, Seu in Conceptione, seu in nativitate nanciscimur, O ita cogere, Ut eorum vi pressi, in ea, qu2 influunt, inbamur. Porro e contuitu Siderum, Se putant divinare non modo fortuitos casus sed etiam liberos hominum eius futuros. Id cum faciunt, nune certo praedicunt, nune Onjectando hariolantur. In quo Vehementer peccant; nam quod
casu, Vel conSilio Venit, id eum stellis conjunctum non est. Hinc merito proscripta in humanis fuit judicialis astrologia, quae, Ut nos Stellarum dominio subjicit, ita omno liborum arbitrium Vertit. quo tamen divinationis genere longissimo abest
679쪽
ΑΡPENDI II. 565eratur, et liberum hominis arbitrium strenue defendit. Quod si quid concessit astrologis, io est unum, Ut velit astrologos divinare quidem posse effectus illos, quo Sui in cauSi cernimus ut Vero non posse illos prioΠ0Scere qui Solum contemplantur in seipsis Generis hujus sunt en quae ne commemorat laudat jam loco, et quiae minime animadvertit censor. Annon dixerat, astrologum ex natali die prsedicere posse gomnibus naturalibus, sicut de infrinitatibus et sanitate, et hujusmodi, Nandocunque debent accidepe et qualiter terminaris Hi porro offectus ex illorum
Sunt numero, qui, ut monet Aquinas, licet neceSSario, ne perpetuo non oriantur, ut plurimum inmen eveniunt. Et ne quis dubito Baconum hisco do effoctibus locutum fuisso, adjicimii integrum Eneonis testimonium, quod mutilum et quasi decurtatum recitavit censor. Sic ibidem cum medicis conqueritur Sed ' modici hujus temporis pauci Seiunt Stronomiam, et ' ideo nec auctores suos multi intelligunt neu possunt intelligero, et ideo negligunt meliorem partem medi-μ cinae.' Hoc ergo contendit Baeo, ut modicinae cultor Atronomiae Student, qua hominum morbos et
sanitatem ex iis quae, cum in coelo, tum in nero fiunt, conjicor possit. Nihil hoc superstitionis involvit, eo quod humana corpora StrorUm motibus subjiciantur. Vide, si vis, quae de re hac disseruit quinas. Ne prs terea dubitat Baeo, quin Stronomus Ognoscat ea quae libere acturi simus non quod istam divinationem acc0ptam reserat Stris, sed nostrae compleXioni, cujus requentes motus haud inviti prosequimur. Et eum, Subnectit ibidem, secundum
' complexione , infirmitateS, et Sanitates, varientur voluntatos hominum, et desiderin, et considerationes, licet non coguntur, sed sortiter inducantur, ut muni- festum est, tune pruden astronomus potest do actibus moralibus singulari persona prudenter judi- care, aiυα αmen omnibus arbitrii libertatu: V ox-
680쪽
566 APPENDI II. centa, ut ita loquar, generis hujus teStimonia, quae ad shunmum imperfectam divinationem permittunt, offerre possemus Sed Omnia recitare longum Suffciat ostendisso Baconem multum quidem dedisse astronomiae;
sod nihil profecto judiciali ustrologiae. Quid jam do Augustini testimonio dicemus Tantum abest, ut palinodiam canamus, quin potiUA OD- firmemus en quae pro justa aconis defensione nostro in prologo scripsimus. Ut cum Augustino Baconem ConVenire demonstraremus, hoc Augustini dictum usurpavimus e lib. i. De Doctrina Christiana, cap. 29
Siderum cognoscendorum non narratio, Sed demon- stratio est, quorum perpaue Seriptur commemorat. . . . II et Rutem ypθter demonStrationem prae
sentium, etiam prpeteritorum narrationi simile quid, quod a praesenti positione motuque Siderum, et in praetorita eorum vestigia regulariter ieet recurrere. inabo otiam futurorum regulare conjectUTRS, On suspiciosas et ominosas, Sed nias, et certuS,' et caetera. Aureum Augustini testimonium cum frequenter, tum praecipue pag. 3 et pag. 116, usurpare Solet aco, quo vincat Augustino vel ipsi futurorum judicium fuisse probatum. Sed quale rogo judicium δScilicet illud, quod eo spectat, ut effectus suis in causis consideret Sed haec hactenus. Alterum est quod nobis objiciat censor. Legerat pag. 119, in qua praeter caetera, quae de mathesis utilitato, et necessitate di Xerat neo mathematicae studium cum primis laudat ex hoc, quod utilitatis multum asserat oculosiae. Utilitas porro ista, quam capit ecclesia, ΟΠ- firmatio est fidei orthodoXM. Rursum pag. 121 legerat, Mercurium nunquam dominari magis quam in signo Virginis Et ideo sex hac causa dicunt astronomi legem mercurialem debere esse Sectam prophetae nascitur de Virgine.' Tum pag. 126 Et quo- iam post legem Mahometi non credimus quod' aliqua secta veniet nisi lex Antichristi, et astronomi