De authoritate sacrae scripturae ac ea introductorum. Libri 3 editi a Roderico Dosma Delgado Pacensi ..

451쪽

LIB. III. DE AVT. S. SCRIPT. CAP. r3.clesiasticam hierarchiam a domino consequi. Quod

si dicatur latis elle ut qui ipiam ab electionis principio electus legitime palam exiitimet ut extra duditatione cuiusquam . iuspitionemque adversam quae vel in stirpis nodos rimatur:quo ei tanquam domini vicario praetuli ac iudici ecclesit fideles universi debeant obsequuac obtemperantes recte se gerantur ita ex adverso responderi queat. Recte facere illum qui quo ad noste gnaviter thneatur ac valeat,quod ii dicet debitum ac tuitu in , exequatur sicut in moralibus traditu ac proinde qui sum moeornifici sic agnito legitimo pareat,pi ave sane acturus si secus se gerens a recta ita ratione deflectatud tameferre secum nonnunquam invincibilem ignorantiam quae re aliter atque putetur , se habente nec imputctur, ut nec voluntaria, nec in potestate liberi agentis sit . A tvero in supere fidei definitionibus solidissi inam veritatem semper subesseoportere, nec ullo modo casa vesalsum latere posse. bed quamvis ea ex qquo & bono concedant ui ,nihil inde quod obsit,conflatur: quin potius qd

nimium conducataconficitur. Nam cUm deus totius ecclesiae regimen sub uno vice sui modoratore, confirma tore que instituerit, cui obedire fideles universi obligati forent ad quos non spectaret de summo pallore qui canonice sustectus sine controversia duceretur,exa medenuo facere, immo in cunctis ad religionem pertinentibbus dicto audientes esse, licet eventu quopiam is no rge electus fui iter: nullam erroris ansam ecclesiae praebuisse omnino credendus est, eo quod etiam ordinarit eam in rebus sacram fidem respicientibus confirmandam fore ab eo qui uti Petri laccestor apostolicae sedi praesideret. Rursu sc in ipsa ita confirmanti iuste credat . uti asse tori s

452쪽

CAP.i3. LIB. III. DE AUT S. SCRIPT. gstorijs eiusmodi finitionibus credere semper solita est sit

Tim s. d autem iuxta Paulum columna & firmamentum veri.tatis: fieri nequit, ut erret, ac falsitatem pro superna A. Mitii dei veritate suscipiat ob assistentis numinis privilegium. cuius dona sine poenitentia sunt. In admissis itaque ab ecclesiae catholice consensu determinationibus fidei veritas sublimis prorsus incit, etiam si ab eo latae foret qui

summus antistites habitus legitimus,no rite tame creatus estet. nequid haesitationis restet. Immo vero hisce it . lius publhcis declarationibus, ut verae prorsus foret,deus adest etiane assensurae consensioni ecclesiae firmamentum veritatis alterium autoritate ipsius deseret quemadmoduin,1Thoma vio Cardinali asseveratur e Papam incti Felm, . iudicio definitivo fidei ob Spiritum sanctum assii diem e. r. errare nequire; eo quod impoIsibile sit in fide univertalem eccleuam errare: quandoquidem error illius in di finitiva fidei sententia totius ecclesiae error esset, quia ad ipsum spectat determina re denique de fide quid tenendum ae quid repellendum sit,ut ab omnibus inconcus c. i. si fide teneatur. E l itaque fidelibus pontificia definitio in uni versum plana de expedita via, tua ecclesiastici co- sensus accedentis determinatio promatur & manifeste constet, sive pi imo decernat, sive pontificiae iudiciali a sertioni atteshetur. Non igitur altera est autoritas superabundans,quin utraque alterius subsidio fulcitur; utq3: pontificia decisio totius ecclesiae consensione indubia emergit, sic ecclesiastici consensus determinatio pontificiae dei initionis declaratione publica facilius, perspicuo constanter palam pawt. Id non obscure innuere apparet

vix - utramque complexus Cuprianus martyr, dum Petri ca.

thedram, atque ecclesiam principalem, undetunitas sa

l i. cer dotalis.

453쪽

LIB. III. DE A VT.S. SCRIPT. CAP. 13.

cerdotalis exorta sit, effert, inquiciis. Neque aliunde hoeses obortae sunt, aut nata sunt schismata, quam m- mi i id e quod sacerdoti dei non obtemperatur: Nec unus in ecclesia ad tempus sacerdos. &ad tempus iudex vice Christi cogitatur , cui si secundum magisteria divina iobtemperaret fraternitas univcrsa, nemo adversus sacerdotum collegium quicquam novaret. Stabilita est ergo, & cum autoritate bivina, invicem'ue copulata duplex autoritas assertoriae poti liciae decisionis de fidei dogmatibus, & consensus universae ecclesia itid in declarantis, decernentis. detcrminantis. Totque deus dicta sufficiant,uti tandem ad autoritatem divinam quae aliter tractitione velut apotholica constet,tractandam tran-

seamus.

I. . p. t Apostolicarum traditionum autoritas. ac divinarum autorata- tum colla Io.

Icut multo ante monuimus, quae autor irate F t Wr esse S . divina sancita certo noscantur. quocunque iE R. id modo contingat et etiam si non sacris petr- dicripta biblius habeantur; non minus piis ei leobservationi debent, ut iusta expleant, ac la- pernae fidei mysteria firmiter credant. Huius generis nobis multa per apostolicam traditionem succedenti bus quasi per manus tradita relicta sunt, quae iancta catholica ecclesia retinet, & contestata iugiter veneratur

Id primum sacrosanctae literae multis locis aperiunt. Ioannes apostolus & evangelista inquit: Multa quidem Iia in s& alia signa fecit Iesus in conspectu discipulorum suo. rum quae non sunt scripta in libro hoc: &; Sunt autem i EA, & alia

454쪽

siat im

& alia multa quae secit Iesus, quae si s ibantur per singula, nec ipsu in arbitror mundum capere posse eos qui seriben si sunt libros: & alibi . Plura habens vobis scribere,

nolui per chartam & atramentum : spero enim me futurum apud vos. & os ad os loqui: de rursus, Multa habui tibi scribere sed nolui per atramentum & calamum scribere tibi: Spero autem protinus te videre: & os ad os loquemur. Paulus vero apostolus vas electionis: Laudo, ait, vos fratres, quod per omnia mei memores ellis: & si- .cut tradidi vobis; praecepta meat anetis: &, Ego accepi a domino, quod & tradidi vobis:&,Cqtera qum venero,

disponam.&,Tradidi enim vobis in primis quod &accepi: & alibi: I taque fratres. state, de tenete traditioncs quat didicillis sive per sermonem sive per epistolam nos ram. Ac Timotheo, Depositu custodi:& rui sum: Formam habe sanorum verborum quq a me audisti in fide,& in dilectione in Christo Iesu: Bonum depositum custodi per Spiritum sanctum qui datus est nobis: &, qtiae audii iam e per multos testes. haec commenda fidelibus hominibus, qui idonei erunt& alios docere:ac;T u vero permane in ijs quae didicisti, de credita sunt tibi, sciens, a quo didiceris: & quia ab infantia sacras literas nosti, qiiqte possunt instruere ad salute per fidem quae est in Christo Iesu. Secundum sanctas literas facta oecum enica Tridentina synodus agcns de divina supernae religionis ac

evangelij doctrina de se ita loquitur; Perspiciensque hac veritatc Idisciplinacotineri in libris scriptis,&sine scripto traditionib', qui ip Christi ore ab apostolis accepiq, aut ab ipsis apostolis Spiritu sancto dictate quasi per

man traditi ad nosti a pervenerui: othodoxorti patrii ex la secuta omnes libros ta veteris, et novi testamenticum

455쪽

VBIII. DE AVT. s. SCRIPT. CAP. r .

cu in utriusque unus deus sit autor; nec non traditiones ipsas tum ad fidem,tum ad mores pertinentes, ta quam vel ore tenus a Christo, vel a Spiritu sancto dictatas, re continua successione in eo. lesia catholica colervatas pari pictatis affectu,ac reverentia suscipit, & veneratur. lde quoque sancti pati es, gravesque scriptores ecclesiastici alleverant. Dionysius areopagita Timotheum luidiosera et di commonet, ne sancta sanctorum evulget passim rudi e , ii viae bus exponens; sed sanctis solis sacrarum rerum intelli 'gentias secretius pandat. Ob hanc enim causam primos illos nostros duces necessario summa, de supersubstantialia partim scriptis , partim noscriptis institutionibus iuxta quod sacrae definiui leges, tradidisse ait. Ignatius 2 et martyr similia significat, ac traditiones haeresibus repelli lendis utilissimas asserit. Irenaeus assentitur, Clemens:

Alexandrinus,Tertullianus, Cyprianus, IustinUS mar- si abi. ped.tur, Epiphanius, Hieronymus, Augustinus, Damasce si viet clnus. N cc fere quisquam classicorum est, qui occasione et

data vel etiam qu sita de hac re consentanea non loqua-Σ tur,vclut Basilius & alij antiqui,ut recetiores innumeros missos faciamus , qui multa de iis scripserunt, pluri R. . - , mas que traditiones apostolicas priscis notatas collese a. . c., cre. Nunc enim non de ipsarum numero, sed vi ponde- re, autoritate ad institutaria tractationem attinentibus agimus. Itaque apostoli multa literis, multa sine scripto traditionibus cocredideruut, quod ut Ioannes dilectus domini designavit, cuncta scriptis mandari no possent, tum etiam quod secundum Dionysium nonnulla literis efferri olim non expediret,nimirum ne contra Servatoris prohibitionem daretur sinctum canibus dirupturis,& margaritae conculcaturis suibus mitteretur. Tale igitur

456쪽

CAp. i . LIB. III DE AVT. S. SCRIPT. Qigitur temperamen eum almo Spiritu moderante apos soli adhibuerunt, ut quae in primis divinae religioni conducerent:& in arcanis prioribus libris agnoscerent.& ipsi in sacram scripturam redigetent, vel ab alijs scri ,

pta reserenda curarent: quae vero commodius traditio . nepos erorum notitiae transmitterentur, fidis ad id te ilibus committerent. Ita namque minus periculi foret, ut

a fidelium memoria deleretur, ijs praesertim adiuta, fulta, confirmata qui sanctis biblijsco scripta fustentia incisa propterea literis, quae notae sunt vocibus permanentiores, costantioresque,ac varietati, dubitationique minus obnoxiae. ut quacunque via possibile est et, atque oporteret dei oracula integra in cun cta pollera secula Iervarentur. Sunt autem sibi mutuo subsidio divinae scripturae atque apostolicae traditiones: he illis comprobantur,ta quatenus minus nonnunquam exploratae sunt, fulciuntur. illae his incorrupte custodiuntur. a diversis di criminatur, defenduntur ab adversis.& explicantur, ut quam habeant vel in obscurissimis intelligetiam lupernae fidei congruente prout opus sit pateat. Multa quippe divinis libris perspicua sunt, & usque adeo planum, ac promptum sensum vel e contextione, praemissis, sequentibus, vel alio sacrae scripturae loco, aut ipsa verborii splendida luce of unt, qualia sunt, ubi pleraque axio 'mata prima fidei aperiuntur, ut operosiorem declarationem ferme non de syderent. Plurima vero reconditissima sunt, At altissimos recessus habent: in quibus eluci

dandis ecclesiallici doctores iugi succcssione adeo dati det ludarunt posteris di cetibus ab anterioribus semper . ita usque ab ante signanis edoctis assigniferis apostolis: qui hoc vel cum primis praecipuu explicatae doctrinae sim et

457쪽

LIB. III. DE AVT. S. SCRIPT. CAp. i

munus,veluti Paulus per Timotheum, ecclest transsu derunt , unde in mysteriorum expositione recte profici perpetim valeat. Vt vero cuncta haec liquido magis clu-ccat apos bolicatum institutionum di itinctio cade quae in sacris literis, in traditionibus quoque accipienda cit. Alic namque iussiones habentur pr cepta ecclesi. seretes alit assertiones supernam doctrinam indicates, qua credere ut a dci nuntias prolatam fideles nolientes debeat ob primae veritati, testimonium si premum. Tales sunt beatam dei genetricem perpetuo virginem fuisse septem elle symbola sacram cta vocata per quq fideles deogati: edd. ntur, inter que ipsa confirmationem, matrimonium,unctioncm extrema quorum non tam aperta

quam aliorum in sacra scriptura expressio patet. Prqcepcionum autem aliqdominicet noscuntur per apollo toscdiit, aliq apostolicq ab ipsis apostolis latoribus quam , quam dirigente numine subditis regendis impolite. Eiuscemodi sunt solennium ieiuniorum indietio, de

cum arum que ac primitiarum ad sacrum ministeriun ,& ecclesiasticos ulcis e fidelium proventibus exsolvendarum et quale, apostolici succelloris Petri moderatione temperati poliunt, uti prius indicavimus, non secus atque pontificia iussa, quq temporum ratione corri gi, mutari, aboleri . & in desuetudinem abire queunt. At vero sup legissator primarius cunctorum autor immperavit. licet ab apostosis pro vulgata sint. nullo variari modo, ne dicam abrogari, pollunt a subditis eius vel summam vicariam potes atem nactis . Porio impcru divini statuta vi quidpiam in re ipsa constituunt ac perficiunt, vel a subiecti, servandum faciendumque lanciunt. Initituit dominus sacramenta, materia, que ipsorum

458쪽

iptarum ac formas determinavit, quibus eorum constaret essentia, nec aliter celebrata consisterent, quam ab excellenti eius potestate inferioribus non communicata fuissent stabilita. Instituit praetcrea ut fidelibus pol primae tabulae baptismi gratiam naufragio letalis delicti amissam non nisi per expetitum instar secundae ta bulae sacramentum poenitentiae absolutionisque sacerdotalis aditus ad recuperandam spiritualem salute panderetur . Haec alia que similia sacris scripturis non plene designata traditione apostolica ecclesiae innotuertit, cui primos institutionis tuae nuntios dominus apostolos delegatos destinavit. QIamquam autem haec si tuta iustaq3 dei sunt, quatenus tamen eius esse numinis legati autoritate ipsius testati sunt, sicut reliqua supernaturalia placita, scitaque, sub divini testimonis fastigium cadunt, &cum sacrae fidei dogmatibus computantur assertione proditis . Praecipue vero quae in sacrorum confectione interveniunt,apostoli eccic sit per fidos micnistros ore tenus principio sine scripto tradiderunt. Nam in ijs evulgatis maius erat nocumenti, ludibrij, di prophanationis periculum ab ethnicis & incredulis canibus , & immundis vitiosis suibus . Qua de cata sa sacris arceri solenne fuit, non modo pestes hasce, sed& cathecumenos, qui instituerentur nondum baptismatis initiatione illuminati, quique a recto proposito excidere valerent. Ea de re apostoli per Clementem peculiariter Iacobus frater Ioannis Zebedaei, edicunt, ut sit aquam manibus sacerdotum allatam , statim diaconus dicat . Nullus catechumenus; nullus auditor ; nullus infidelis ; nullus haereticus . Qui pri-Πram orationem perseciliis. discedite: Pueros recipite

459쪽

LIB. III. DE A UT. S. SCRIPT. CAP. r . matres Ne quis contra aliquem: Nequis in hypocrysi.

Frecti ad dominum cum timore, & tremoi emanentes sinamus osterri. in eisdem rursus citra scriptionem traditi x minimuerat oblivionis&aberrationis discrimen, quod assiduo sacrorum ministrorum mysteria frequentantium usu non ita memoria elabi quirent Horti plu-

rima in constitutionibus apostolicis per Clementcui co M. Lu

scriptis continentur. quas omnibus publicari non expedire ob arcana quaedam illic incluta etiam incalce cano num apostolicorum habetur. Caeterum postquam convcrsis a l religionem gentibus ecclesia ex angustis; evasit, pleraque sine scripto tradita non modo literis mandata sunt, sed & palam vulgata,veluti libris pontificalibus,sacrificijs manualibus enchiridias vecomprehensa.Sunt autem multa dogmata, quae prius in ecclcsia tanquam e traditione apostolica tenebantur, pontificia co-cilioru m que definitione determinata et ea que diuinae quoque autori tatis atteitation cecclesiastica vel comprobata sunt,uel ob immistam aliquam ambiguitatem explicita.& quasi denuo decreta.Vtcunque uero certo costent, no lcctis atque dei oracula divinis biblijs inscriptas delibus suspicienda & observanda sunt, quemadmodum Tridentinu concilium significat,inquiens. Si quis autem libros ipsos integros cum omnibus suis partibus prout in ecclesia catholica legi consueverunt,&in veteri vulgata Latina editione habentur, pro sacris & canonicis non su sceperit: & traditiones pr(dictas sciens&prudens contempserit: anathema sit. Labor tamen est explorat e, quo pacto dogma quod vis ab apostolis esse traditu in dubie constare queat iacili, expeditaque via, piTterquam ubi definitione patenti, velut pontificia determi-

460쪽

natum id clareat,quod in nonnullis , non cunctis rei c-riri contingit. Nonnulli aliquot aperire vias tentcit: sed omnes se, me conveniunt in ecclesiasticam consentione

vel fidelium id incommuni gcnciali cognitione ast cretium,quemadmodum etiam vulgus pro suctui si sci disciplinam apostolis tradentibus ecclesiae suscepisset vel procerum religionis,quibus cateri allcnsi adha rent. At - ecclest consensum venari modo quovis plerumque nimis operosum est. Additur praetet ea si quod fidei dogma quibus id modis decerni solet,dctcrminatum contrario velut haeretico damnato habeatur, quod tamen es aci is scripturis nec statim emicci, nec deductio ne' eliciatur: id ex apostolica traditione nimirum ecclesiam suscepisse vel derivasse. Exemplumq; de beatae Marte perpetua virginitate ponitur. se ut sententia prout apte remi ricta est, non ab ratione admittitur. Non enim alis divinae revelationi fides ecclesiae publice innititur, quam ab apostolis in sanctis scripturis agniti aut etiam relat*,ti vel sine scripto fidelibus traditae, ut aliquoties explicuimus. Huius consectaneum est, ut si quid nunc in ecclesia communi fidelium consensu uti verum certumque fidei dogma decernatur,seu probetur in re,quam humana potelias per se praestare nequierct, id nisi e lacris i cripturis exprimatur, ex apostolicati aditioncmanasse iudicandum sit. Uota commutare ac solvere,&iuramenta

relaxare promissoria quae iure naturae debet erga deum,& ob ipsum erga alios impleri, non est proprie human qinferioris facultatis ius per se iii Iu petiorem puta universorum conditorem ac dominum non habetis. Haec a iaque simili aut in matrimonijs multa dei vicarius loco eius potestate ab ipio tradita clavium sungens dissol ve

re ac