장음표시 사용
151쪽
uul ubique incolarum et civium esset, conflueret Q itan im tunc iunicati Ροpelli et opificum e tabernis circa forum
,ositis colluviem, quanto Subbasilicanorum Subro StrauO-um et urbanae plebis, cuius ventosam levitatem et tu ru- ausculis aucupandis alacritatem toties notant veteres ), uantos circulatorum clamores tot for PerSir Puisse, re
libile est Quid multa Etiamsi urbs uno temporis iam
icredibili incolarum multitudine nondum ab tua lavit, qua uti Augusto et Caesaribus affluxisse sertur, et magnus ci-ium numerus partim Pompeium in Mithridaticam expedi ionem equutus, partim inter copias Antonii et Metellii de criptus aberat ab urbe, minime tamen a Veritate abhor-S
ere videtur multa illo die millia hominum in soro congre- ata fuisse ' ).
' Si quis Romam antiquam non sociandum aedificia tantum otioenia, id quod sexcentis iam factum volui nivibus, sed secundum mores,tudia, opificia, negotia domestica et ri ruta et quae sunt id genus alia illatim describere et tabellis tuas graphice delinoatis adumbrare vellet 4 eam fere rationem, qua nostra aetate Morcierius Lutoliae Table iue Paris), ennantius Londini pulcherrimas 1lormarunt inagines, integrotium capite ad vivum depingendi essent mores forensis istius turbae et talo feriatorum hominum, qui totos dies in foro Romano , ad mensas arentariorum, in tabernis, in basilicis, sub rostris, propter canalem de-iderent, circulos facerent, rumores captarent et diSSentinarent, otio lue segnitie marcescentes turbarum civilium essent studiosissi ini. Lepide escribit ac ridet eiusmodi homunciones Plautus in pulcherrima scena 'urcul. IV, 1. L Trin. I, 2. 16L Innumeris veterum locis lux assulebit, si mores illorum hominum probe perspexeris. Sed CaVe, Omnes odem loco ac numero fuisse putes. In classes distribuendi sunt. Me-
oris loci et ordinis fuerunt, qui stibi ostrant audiunt Coolio in Epp. Cic. III, 1 subbasilicani Plauto Capt. IV, 2. 25. canalicolae Festo, a si-ui, scurrae Deterioris Conditionis illa plebs urbana, quorum infimi οικοι καὶ ἀνίδρυτοι in oratione T. Gracchi apud lut in vit. r. 828. D. LaZZaronis eapolitanis comparari possunt in agrariis moti
. 711. . quam faecem urbis, hirudinem aerarii appellat Cicero. Consunt tironos, dum copiosius alibi de iis agondi occasio aderit, Casaiab. Theophrast Characi p. 83. isch. . r. ron Ov. de ec. Vet. IV, Cori ad Sallust. p. 226. U. D. ad Liv. IX, 46 et, quos in priis adiisse iuvabit, Meierotto liber Sitten und Lebensari de Ndmer, Ol. I. p. b. seqq. einers Geschichte des Jersalis dem Nomer, p. b. '' Quanta iam Ciceronis aetate Romae fuerit incolarum militudo, 'gumento satis probabili colligore possumus vel x illo loco lutarchi int. Cic. p. 876. C. ubi Ciceronem accusatum δισμυρίων υκ λαττους έων παρηκολουθουν Procedente tempore in infinitum crevisse hunc nu-erum, ut merito Roma generis humani capa appellata sit a Lucano, hiis constat. Iam dudum tamen explosae sunt sententiae ipsi et Vosi, quorum prior de Magnit Rom. ΙΙΙ, 3 p. 759. Opp. quatuor ut mimum milliones, posterior in Observationibus, p. 26-3 . plus quam XIV
152쪽
A iqui sugere non poterat vigilantissimum Consulem,
qui non solum eloquentiae, sed etiam Prudentiae arcem te Duis Seiulandus est, assim gliscere in hac ipsa turba sedi tionis igniculos , arrectam esse ad res noVas moliendas plehem urbanam vid. Sallust Cat. 3T. et signo dato, facile
conglobari, eripere custodiis coniuratos atque in ipsam curiam irrumpere osse. Et maxime susΡecta fuisse Ciceroni plebis studia in coniuratos non solum e tota Catilinaria secunda, in qua sollicitudinem istam aperte rae se feriorator, sed e loco etiam, in quem convocaVerat Senatum illo die ) et ex armata equitum manu, qua CircumSeΡ-
milliones liceat iiii colli pondii causa hac voce uti Romam incoluisse,
demotasti are Otiati sunt optime in hoc argilinent eXpediendo versatus
est post Dimium Essay Vol. I. p. 45 - 57. nostri novi historicorum princops Gilbon in Histor of the Decline and Fal of theor. E. Vol. I.
p. 53b se is l. d. Basil. pii Calculo bene subducto, conficit incolarum duodecim contona millia. Alia e veterum I Ctorum motui mentis haud protrita dabit . . Estor Annier ungen non de ushe de re Gebclude uolom
T. I. P. 440. Seqq. Magni litorost, ad totam hanc oration om et omnem omnino rei
eventu in cognoscendum, an probe callens singularum Odiu in teimplorum
alioruitu tuo o Corini in foro Romano situm et descriptionem. Haud exiguam profecto gratiam inierit a tironibus, qui veteris Roma delinea tionem, Curiosius Concinita tam et parvo Parabilem, aere XPrimi Curaverit. ain, qui nuperrinio huic desideri se satisfacturum promisit, py- serus, librarius Et sordiensis, vulgavit ille quidem tabulam veteris Romae iis chii antii luitatibus annexam, et separatim iam divendendam, sed quod maxi in dolendum, archetypum, ad quem istam tabulam offinxit plane osso nugatorium ot mille naevis doturpatum nesciit Sic ut in Iropositum revertar, tenendum est hoc loco, aedem Concordiae, cuiu: ic crebra mentio, suerunt enim plures sitam fuisse ad ascensi in clivCapitolini gradibus aliquot super planitiem elatam, soro comitiisque imminentem, εἰς την γοραν καὶ εἰς την κυκλησ1αν αποπτον Gρον, Plutin Cain. p. bl. E. Atque ex hoc situ intelligitur, cur Cicero in tandubiis et angustis rebus civitatis huc potissimum convocaverit Senatuita Poterat itim ex hoc loco, natura et arte munito facilius propulsare adversariorum impetus Capiebat in gellium loci equitos cum armis circi aedem X cubantes, id Cic. hilipp. VII, 8 pro Sext. 12. Sallust Cat. 4sExtant ad litio nostris temporibus, et ob excelsiorem situm a peregrinatoribus scandulatur parietinae uitis nodis in campo accino, a Palladii iam diligenter delineatae; vid. Vol mantis achrichten Don Dolien VolIΙ. p. bl . Sed antiquarii passini hanc sedem cum aliis idem deae conSe Cratis coii fuderunt, qua in re peccavit otiam Adlerus in compilationnivitis alio itui cininibus continendabili Aus ihrliche eschreibun de Stad Ilo m. p. 2 3. et 256. ubi apserte templum Camilli cum altero, qu opimius dedicavit, o tertio in area Vulcani excitato Liv. IX, per
Hiis Cetur. Saniora dabit Al. Donatis in Roma et et Iecent. I, P. t 2 l. et inprimis II, 1 . p. 51 - 55. quem verissimum omnino SagacisSinmni pio alitiis litatis indagatorsem longo usu experti cogito vimus et alΗeynio etiam, Viro Summo , valde Commendari CcepimuS.
153쪽
gerat aditus ad aedem Concordiae, liquido apparet. Porro s
autem, cum misso Senatu, ren totam illico aperire con-Stituisse Quiritibus oratione pro rostris habenda facile in telligebat quantum in hac ipsa exultabundi anini laetitia et congratulatione capiti suo immineret periculum, dum rem Diam, quomodo eracta esset in Senatu, sigillatimeXPOneret. Immiscuerat sese opulo, qui circumsistebat oratoris suggestum, haud dubie magnus Corum numerus, qui clam faverent coniuratis, clientes et socii Ortim , quos
indicta apud populum causa duci iusserat Consul. Horum nefarium furorem vel maxime sibi in rostris velli facienti timendum ), horum impetus, ni vim vi repellere Vellet, arto On PeScendo esse, caute raeviderat. Quid verbis opus est: Egregio aliquo et plane divino opus erat artificio, quo PDΡulum ariter ac semet ipse omni sollicitudine 10 liberaret, factiosae plebi et refractariae frena iniiceret, et, quod caput rei erat, Omnem facii in id iam prorsus a Se amoliretur. Nec de sui vir prudentissim consilium ex re ipsa natum. Nil ad plebem flectendam permovendamque efficacius esse religione et inveteratis de portentorum i et Procuratione opinionibus, probe meminerat. His igitur utendum sibi esse censet, et quod poetas tragicos in fabularum partibus pie describendis cavere iubet Horatius ne
cleus intersit, nisi uignus vindico nouus inciderit, in hoc
quoque πολιτενιι ατι non negligit Cicero egregius totius mimi artifex. Ovem ianquam ex machina deum, tempestiVe admodum et opportune advocat. Quod quo pacto effecerit, age, Paulo accuratius iam dispiciamus ).' Scilicet terrore poterant Ciceronem aliorum Oratorum vestigia, tuos in Gracchanis tumultibus et prioribus discordiis a sepe rostris templi rugurati Cic. in Vatin. c. 10. religion susque deque habita deturbatos 3 male mulcatos esse non nesciebat. Sic in Apuleiano tumultu, qui Apu- ei legem dissuadere conabantur, κατεπηδων βριζομενοι πο ου ηιατος, Appian Esιφ. I, 30. T. II. p. 43. Schwpigh. Sic Cato e rostris apitur apud eundem Eliop. II, 11. p. 189. s. lut in Gracch. p. 830. A. Cic. p. 872. B. '' Ne quis pinetur, actum nos agere, o putida diligentia, quaei aliis satis iaporque exposita sint, recoquere, monendum Sse duXtinus, imites, quos quidem consulere licuit, qui vel ciceronis vitam, vel omnes,mnino illius aetatis res gestas iustis voluminibus complexi Sunt, memo-abilem hanc de Iovis intulacro historiam vel plane omisisse ut Fergu-onius in historia reipubi Rom. Vol. II. p. 3Il. seqq. Vers. Veri . Vel Si
154쪽
Biennio antea Cotta et Torquato Coss. A. V. C. 688.
multa passim nuntiabantur facta esse Prodigia. Nam cum forte illa aestate lures exoriae essent tempeStates cum to
nitru et fulminibus fulminis etiam ictu multa laesa et, quod o situ Capitolii sacile declarari potest, imo quotannis fere in tanta aeris et metalli illic congesti copia accidisse videtur, in ipso Capitolio complures res sic enim omnino cum Ernestio legendum de caelo tactae, tabulae legum
aeneae liquefactae, Nattae cuiusdam vel Attae statua discussa, Lupa Romulum lacientis Simulacrum PercuSsum, et quod in statua altiori columnae imposita facillime usu vel 1 nire olerat, signum ipsius Iovis dispulsum et disiecium est ) Quae quidem omnia ex augurali Romanorum disci
attingerent et verbis e Cicerone potius explicarent quod fecit Middielonius in ita Ciceronis Vol Ι. p. 205. . et Praeses Divionensis Brossius de Urosses in praeclaro opere, quo Sallustianae historiae iacturam Sarcire nobis studuit, Histo ire de a republiqtie Noniaine dans e cour dux II me tecte par allust T. III. p. 150. seq.), callidum huic rei Ciceronis inventum subesso, minimo subodoratos esse. Quod quidem eo magis
nitrari subit, 'luod in luculsent Dionis Cassii narratione XXXVII. 3 .ς J33. Rei in manifesta totius fraudis facile deprehendas vestigia, et Iidit letonius, ut erat mira in his indagandis sagacitato, aliud prodigium proxima nocte in sacris Bonae deae factum Plut in Cic. p. 870. C. aperte ad iam Ciceronis fraudem refert, qua dolo cum uxore Terentia composito superstitiosae plebi sucum fecerit; Lis of Cicero Vol. I. p. 209. 10 Las.' Columnae impositum fuisse Iovis signum illud, quod fulmine prostratum populo tantum terrorem iniecit, pato etiam e Dionis verbis XXXVII, 9. p. 117. επὶ κιονος ἱδρυμένον αγαλμ α ιος, quem O Cum non neglexit h. Nyckius in doctissimo libello de Capitolio, qui iam non
ad manus. Digna in primis, quae notentur, Sunt verba SCOnii, Sive quicunque auctor fuerit scholiorum ad locum nostrum Ciceronis T. II. p. 695. edit. Verburg. Percussum fuerat crebris ulminibus Capitolium Illic Iovis stati a sic turbine h. e. procella cum fulminibus, vid. Heyna Virgil. Asen. VI, 59 . depulsa est, ut caput Iaerderet et mergeret is medio Tiberi. '' Hinc intelligitur, columnam istam haud procul a praecipitio saxi Tarpeii ripa Tiberis proximo, vid. iv V, 49. Donat. II. 3116. erectam fuisse. Observandum etiam, quod in prodigiis huius amienumerandis diserte monet ut obsequens c. 122. p. 66. d. cheir si gnum Iovis clim columna disiectum esse. Prolapsa igitur fuerat ipsa etiancolumna, turbine correpta et obruta. in bi assulget versibus Ciceronis, quibus ipse nobilitaverat hoc prodigium in carmine de consulatu suo cuius fragmentum pulcherrimum extat de Div. I, 12. ubi haruspices iuben stragem horribilem caedemque vereri Fi post excisum ad columen formata decore Sancta Iovis species claros spectaret ad ortus.
Fugit hic ratio Ernestium, qui in postrema editione ambinum sequutu edidit excelsum columen. Sod postliminio revocanda ori vulgata lecticnon solum Codd. antiquiorum, sed etiam historiae fide nixa Ab Erne
155쪽
IM CATILINAM. 133Ρlina cum dirissilia haberentur prodigia, etiaVO Vulgi mentes ita ex coecasset, ut nil nisi ortenta somniarent, passim, ut fit, alia ex aliis nunciabantur ortenta et
ostenta. Λdde, si lubet, Livium XXI, 62. XXVII, 37.
et quae Oudendorpius monuit in praefatione ad Iul. Obsequentis libellum, curis eius L. B. 1720 editum. Iam 12
magis magisque trepidare opulus, των νωιictis P πανυπεριεργων sic enim omnitio resingendum Oiet oi πε2 ταυτα, Appian Est φ. Ι 83. T. II. P. II 5. et uno Ore clamare Omnes, facienda Sacra r mlSorim, exΡOScendam ESSE Pacem deorum, arcessendos e Etruria aruspices, quod in
gravioribus portentis ipsis XII abi, legibus sancitum erat Cic. de Div. II, s. s. 21.). Morem igitur gestum oportuit populo. Nec tergiversati sunt Patres, utpote qui ipsi e republica esse ducerent, admoneri populum de periculo a
malis civibus impendente, et, nisi arte PrOVideatur, Omnia essumdaturo Patrum enim et optimatium consilio haec omnia administrata esse, neminem in dubium Vocaturum esse arbitror, qui quam callide usi sint optimates auspiciis et omnibus omnino vanissimae superstitionis terricu-
Iamentis, Vel unius Polybii, sapientissimi scriptoris, iudicio cognitum habeat et perspectum ); quanquam Praefracte
stio verba sibi dari passus est etiam Hottingerus cui torsam admodum
et nitidam horum librorum debemus versionem Turici 17M. qui sic vertit p. 28. - Woseri nicht Iupiters diligo BildnissΚiinsti sicli thurmen d n heh gum hellige Αusgang rhobe.
Hinc explicandus etiam est et sanandus Arnobius adv. gentes VII, p. 289. Elmenhorst ubi exposita hac historia addit , assuit dicto fides. Nam
sub recto culmine conversoque ad solem signo patuerunt res abditae.'Verba: sti recto culmine nullum plane sensum fundunt, nec intellecta sunt ab interpretibus. Omnia plana fient, si coniunctim legas subrecto culmine, h. e. columna iterum erecta. Culmen, columen et columnam
eiusdem stirpis vocabula significatione etiam parum disserre patet e docta nota Donati ad Terent. horni II, 1. 7. cf. hilandr in Lex Vitruviano, et permisceri culmen et columen post alios observatum etiam a Bur- manno Secundo ad Antholog. Latin T. V. p. 2 .' Nobilissimum Polybi locum VI, 54. T. II. p. 78. Ern ubi τὴν δεισιδαιιιονιαν υνεzειν τα Ῥωμαίων πράγματα pulchre docet, certatim laudarunt recentiore v. c. Montesquiaeus de la grandeur et de la d. des Rom. c. X. p. 10l Amst. Scilicet doctissimorum virorum disputationibus iam dudum hoc ad liquidum perductum et ad nauseam usque repetitum est, haruspicinam s. disciplinam Etruscam arctissimo vinculo cum prudentia civili copulatam, et qua verba sunt ipsius Ciceronis do Div. II, 12. reipublica, cutis colendam fuisse. Vide, si tanti est, quos laudat Iar-
156쪽
13 negare non ausim, non latuisse aruspices quae iam tum parturirent ciVes Pessimi et potuisse illos, nullo alio Sug-
issiinus eiusmodi scriptorum promus condus Meus elius in Biblioth Hist. ol. III. . II. p. I 45. 160. et qui brevitor, sed docte et acute omnia Coni Plexus est, anticissimus Leckius ad Fergusonii hist. Rom. Vol. III. P. II. p. IX XIV. Sed in tironum gratiam haec in universum addere non pigebit a passim hodie peccari in eam partem, ut quod post re-retum luem de P Acadcini de Inscript T. IV. II 37. Heγnius duabus commentationibus in pus c. cad. Ol. ΙΙΙ. p. 198. 255. scite admodum et Rrgute Xsequutus est, ubique nobis obtrudant, et tantum nono iamia Prodigia et portenta ad rationes physicas, veteribus nondum intellectas, in primis ad lectricitatem roserant. Exemplo esse potest a Iulla κεραυνοφορος vid. Gotet. Allerte III, 225. d. r. et Alig. D. Biblioth. XCVII, 192. Iulia eiusmodi prodigia et ostenta, in quorum rationibus physicis investigandis mira comminiscuntur, plane conficta fuerunt, Sacerdotum fraudo et nugatorum rivolis mendaciis, προσεπιμετρουντων Στι πλFic Toυτων, ut Luciani in simili argumento verbis utar in Pseudom. 30 T. II. p. 238. Haec apud lutarchum, Livium et utramque faciunt paginam. Haec qui doctis rationibus explicare conantur, ludunt operam, et, quod est in proverbio, de asini umbra litigant. b longo a Veritate aberrare, qui nonnullis votorum testimoniis inducti, V. C. Livii I, 19. in indagandis huius rei primordiis a Numa iam et primis reipublicae conditoribus omnia ita instituta esse arbitrantur, ut Populum Superstitione devinctum sibi haberent morigorum. Vulgo sic errant, Ut Primos inventi alicuius vel convorsis ni in civitate auctores illa omnia iam Praemeditato esse dicant, quae procedente demum tempore paulatimnu Cta et Corroborata talem ventum habuerunt, quem ne animo quidem Praecipere poterant auctores primi. Peccavit hac in re reretus supra laudatus, peccavit Comos Algarottius in Essa stir e paganisme, euvr. T. III. P. 30 . seqq. Scilicet haec omnia patriciorum, ad quos tota religionis Procuratio pertineret, solertia paulatim et sero tantum excogitata esse, Vel ex iis apparet, quae de libris Numae post aliquot secula repertis et patrum auctoritate combustis memoriae prodita legimus; vid. Joocher hac do re disputationem, Lips. 1755. Alia haud vulgaria notavit Koppitis, quem immaturo salo divinis humanisque literis reptum sentanti Ci per universam Germaniam, in disputatione inaugurali: Vindiciae oraculorum a daemonum imperio et sacerdotum fraudibus, Gott. 177 .c tantam auspiciorum et prodigiorum in republica domi forisque bene gerenda vim fuisse, ut quo quis melior civis esset, eo acrius auctoritatem eorum publice vindicarpi, licet Graecorum philosophiae innutritus longe aliter ipse sentiret Hoc unice, ni fallor, urgere debuissent, qui Livium vid. XLIII, 13. locum insignem aliosque historicos ab anilis superstitionis infamia liberare conati sunt, qua de re docte et subtiliter nuper disputavit . . . lotcsthius de diligentia Livii in enarrandis prodigiis
recte aestimanda. Vitob. 1789. die consulitisse poenitebit, qui mira brevitate et acumine paucis omnia comprehendit, en Herderum in librcnureolor deen ii Geschichte de Mensch heit, ΙΙΙ, 3I0. s. edit. min. Atque ad hanc normam exigenda etiam sunt illa loca in Ciceronis orationibus, in quibus superstitioni populari fortissime patrocinatur, magiFB Vulgarem sensum, quam ad limatam philosophorum disputationibus veritatem accommodata. in quae adversis frontibus inter se pugnare videntur Ciceronis sententiae de religionum auctoritate V. c. de HaruspReSP. . . qui locus est unus omnium gravissimus fune confession politique coli cum aliis do Div. II, 24 demat. Deor. I, 26. facile conciliari possunt Quod quidem si bene meminissent, qui de Theologi Co
157쪽
gerente consilia, ipso conlectura SSequi, quae Praedicereii futura. Quid multa adsunt aruspices, raedicunt
caedes et licen ita, idemque Iovis simulacrum maius 141ieri iubent, eiusque faciem ad forum et curiam OnVerti, sive, quod eodem redit, Orientem solem Versus collocari; Sic enim fore, ut consilia contra rempublicam inii facilius illustrentur. Itaque nulla res, quae ad lacandos deos pertineret, Praetermissa est. Ititerim ut sit, hac sollicitu
dine paulatim liberata plebes, et Magni Pompeii victoriis,
quae tunc totum Orbem impleVerant, elata, terrorum isto rum Prorsus Oblita erat. Qua re factum est, ut quod responso haruspicum in primi urgendum fuisset opus, si mulacrum Iovis, quod fulmen misere truncatum decusse Tat, in excelso loco reponendum, Consulum, qui illud sa ciendum locaverant, incuria et operarimi, ut sit, socordia
plane negligeretur. Nec diligentiores in exigendo opere
Sequente ConSules. Verum enimVero non latuit hoc prudentissimi Consulis, Ciceronis, indusii iam Corripuerat ille haud dubie statuariorum' tarditatem, et ut operi diu
iam inchoato ultimam manum imponerent, advigilaverat sedulo. Λοlebat tamen hanc Statuam temere, et quando cunque operariis collibuisset, erigi, opportunitatem rei bene gerendae minime praetermittendam esse ratus, ut pro re nata novo hocce spectaculo et Obliterata iam in animis hominum religione vel tumultuantem Populum Subit compesceret, Vel fiducia in praesens deorum auxilium impleret. Iam Vero, cum III Non. Decembr. hoc ageretur, ut Pate-ceronis scripserunt bene multi, vid. Meuselli Biblioth Hist. Vol. IV. P. I. p. 293. minus in iudicio super hac re ferendo titubatum esset. Sed ni facile carere poterit, qui pulcherrimam Middietonii hac de re disputationem in ita Ciceronis Vol III, p. 339 - 49. penitius exploraverit.
yGraecos fuisse est Etruscos, qui Romae statuariam sacerent, conte Ctura satis probabili adducti affirmare possumus. Ἐργαοτήριον eiusmodi artificis prope forum reperimus in Appian Esu p. III, 3. T. II. p. 396. An Romani fuerint statuarii, diu frustra quaesitum, sed nondum exploratum est. Vide is praeter ea, quae obiter attigiti ynius in anim-litn antiquar. Auffctize . II. p. l. Se lil opus limatissimum et Vere, quod ille ait, in arce ponendum Nam dolirii, quod inscribitur: Heber Mah-lere tin Bildhauerarbei in Nom fit, die iebhaber de Schonen inde Eurist Lips. 1787. Vol. III. Iura etiam in hanc rem lectu iucun
dissima petes a Spencio, cuius praestantisSinium opus post acre quo
rundam censuras nimium eviluisse dolemus, in Polymeti Dial. IV. p. 38 seqq.
158쪽
136 AD LOCUM CICERONIS facta per Allobroges coniuratione, in manifesto crimine deprehenderentur noxii; cum raevideret Consul, quanias turbas, quos motus haec res in urbe concitatura esset; Cum timeret, ne coniurati, quos cum custodiis in aedem Concordiae duci iusserat, vi et armis sibi eriperentur cum intelligeret denique, quantam vim in animis populi Superstitione praepeditis repentinus illius statuae adspectus esset habiturus, et campum amplissimum, in quo eXcurrere
15 ΡοSSet orati sua ad Quirites, hac opportunitate sibi ape
tum CSSe, Persentisceret eodem temporis momento, quo mane coniurati eorumque indices e forum ducerentur
transeundum enim illis fuisse totum forum, inde apparet, quod Ciceronis aedes a Crasso emta fuerunt e regione ad Palatinum montem, Ἀκει προὶ τὸ IJαλατιον, lut in Cic.
p. 864. F. adde Donatum III 3, p. 233.), signum illud Iovis,
uti resΡonsum erat ab haruspicibus, in excelso et facie ad comitium et forum versa statui iussit. Id quod cum statim animadVerteretur, quippe in arce atque in ea Capitolii
Parte collocatum, unde omnium , qui in foro confluerent, oculos feriret, non potuit non summa admiratione Percellere P0Puhim. Nec continuisse ea, quae Sentirent, animo, Sed Subinde mirabundos exclamasse arbitror bonum sa-cium, adspicit ' iandem urbem suam Iupiter, et ConSCeleratissimorum civium nefaria consilia aperit patribus Iam cogitemus atque animo nobis effingamus Ciceronem e Osiris, quae e regione Capitolii ita constituta erant in foro, ut oratori ob oculos versaretur arx et Venerabile Iovis Capitolini sacrarium ' ) ad 4mmensam Quiritium coronam
' Huc pertinent verba in scholiis votoribus ad hunc locum Ciceronis iam supra laudatis, ubi placuisse tradunt haruspicibus, ut contra
orientem ponerent statuam Iovis et contra forum curiamque, quia, quos
adspicit, felices facit tit irgilius: II. Aen. 690. a Dpice nos. Apprime ad hanc rem illustrandam faciunt, quae ad Callim. H. in Iov. 1. ιζε ὁ αυτος κρης ἐν πτολδεσσιν ἐποψιος, collegit Spanhemius, quem conseretiam ad Hymn. in poli 129. Formulam solemnem in precibus respicenos, illustravit Brissonius. Alia dabunt Cerda ad Virg. Ecl. Ι, 30. We- Stertiov. ad Terent Phorm V, 3. 34. ' Cum in tota hac narratione Iovis simulacrum, in forum e Capitolio OnVersum, Solis ortum spectasse perhiboatur, poterit inde difficulta moVeri, quod a Dionysio Italic. IV, 61 p. 789, 2. Reisk. aliisque traditum egimus, frontem Capitolii non orientem, sed meridiem spectasse;
159쪽
verba facientem de ortunatissim ho dierni diei eventu, et Isi
miram felicitatem consulatu sui depraedicantem subito in eam rationem delabi, ut haec omnia deorum numine at que conSili gesta esse confirmet, et, dextra in Capitolium Sublata, auctorem, adiutorem et perfectorem huius rei Commonstret Iovem, cuius simulacrum hodie illuc, quo dudum erigi debuisset inspectante Populo Collocatum fuerit. Profecto horrore aliquo Sacro Perfusam Sse existi mem et admiratione defixam totam concionem, Vultuque illuc, quo monstrabat Orator, reclinato avide imbibisse ista
verba illo, illo Iupiter restitit, illo Capitolium, ille
hac templa, ille hanc urbem, ille vos omnes SalvoSesse voluit. Sed perlegamus portet totam orationem usque ad finem, et, cum in peroratione in illa verba incidimus: IOS, Quirites, quando iam Noae CSt, et eneriamini illum Iovem recte perpendamus, quanta gratulatione, quanta laetitia domum deduxerint Ciceronem ποοπεμφθέντα diserte memorat Plut p. 70. H. et Venerabundi dis cesserint tot hominum millia. Nunc demum intelligemus, quae breviter, sed acute de mutata lebis mente narrat Sallustius c. 48. Plurima sanetas sim apud Veteres XStant testimonia de callidis oratorum inventis ad Persuadendos
auditores apte excogitatis ). Et Imperidis quidem, Atti
es. Ipsium de Magnit Rom. III, 5. p. 769. Sed Dionysium pulchro ingratiam redigit cum Tullio nostro Donatus II, . p. 119. qui docet, oblique tantum meridiem spectasse Capitolium, ita ut conversum esset ad ortum Solis ilibernum, atque eandem rationem obtinere in hac statua nostra, quae si ortum solis aestivum spectaSset, non ad forum Romanum et montom alatinum, sed ad Quirinalem conversa esse debuisset. tquoi dilucide apparebit, si quis Urbis ichnographiam a Nollio, enodicti
XIV. architecto, accuratissime delineatam, qua ipse utor maioris moduli et duodecim plagulis conglutinata, inspicere non gravabitur. Ceterum Observandum etiam, quod inprimis huc pertinet, ubicunque apud Ciceronem et in orationibus ad Quirites habitis, de obsocratione Iovis Capitolini et sublatis ab orator ad Capitolium manibus v. c. Antonio, qui Caesari parentabat, ἀνισχοντι την χεῖρα εἰς b, απιτωλιον, Appian Elti p. ΙΙ,1 b. p. 377. sermo fit, maximum pondus accedere oratoris sententiae, Si habitum illius in rostris vultu ad Capitolium converso, penitus animo infixum habeas. Vide, qui diligenter haec enucleavit, additis etiam compluribus Ciceronis nostri locis, Chr. G. Schuinretium in diss de rostris fori
Romani, Aliors. 7 5 et, ubi illa in compendium redegit, in notis ad Plin. Panegyr. c. LXV. p. 309. Se s. Monuit nonnulla P. Burmannus in Ione Fulguratore. Atque hinc etiam, ni fallor, lux assulget splendidissimo phantasmati apud Virgil. VIII. on 3 9 54.
' Vid. Cic. de orat. II, 47. Quintil. II, 15. 6. seqq. Pluscula dabit
160쪽
138 AD LOCUM CICERONIS corum rhetorum των δεκα acutissimi, ingulare plane artiscium, quo Phrynen, capitis eam , diducta tunica, pe-17 ciosissimum corpus ostendere iussit iudicibus, Oculorumque pariter ac indicii aciem praestringere, mulii Iaudibus in caelum extulit et decantavit antiquitas ). M. Antonium vero Caesaris, cui parentaret tu soro Vestimenta lacera et pugionibus conscissa in tropaeo proponentem Suet in Caes. c. 84. et Singulos arricidarum ictus popul annumerantem, instigasse lebem furialibus diis, Summam que interfecioribus consasse invidiam, constans fama est ). Sed nescio an ullum in omni antiquitate illustrius talis artificii Occurrat exemplum, quam quo Summu dicendi artifex et architectus Cicero in hac nostra oratione
Sed restat aliud in hoc Ciceronis invento non Iane
praeterimittendum. Habuit hoc Cicero, ut nimius esset in Iaudum riuarum it rerum gestarum raedicatione ).
Crosollius 4n utilissim, libro, heatraim eterum inhetorum inscripto, quein inseruit Gronovius Thesauri sui Tomo X. ' V. c. lut in X. Rhet. p. 57. a. Basil. Reliqua testimonia diligenter conquisiverunt Bergierus ad Alciphr. I, 31. p. 130. se l. et Fabricius ad SeXt Empir adV. Mathem II l. p. 288 seq. Sed collegeratiam antea resollius.' Antonium τῆν σθῆτα δείξαντα αῖματος καταπλεων habet tui. in Cic. p. 882. . in Antoni p. 22. . Appian. μφυλ. Π. 146 p. 379. cf. Abramium ad Cic. Philipp. II, 36. et Fabricium ad Diononi XLIV, 35. . ψ0 . ubi bene monet, Antonium nil Callidius, nil opportunius lacero potuisse. Sensit hoc et divine expressit inclytus ille Britannorum poeta, Mahespearius, qui in Iulio Caesare suo Antonium haec populo ostendentem, et exulceratis iam animis faces subiicientem effinxit et III. c. II. U Ou have ears, prepare o hed them novi. 1 o ali do nolo his anile Sed adeat ipsum poetam, et integram illuc famem asserat, ad cuius palatum eiusmodi faciunt deliciae.
' Putidum foret, quae Ciceromastiges veteris et recentioris aevi in ostentationem et iactantiam Ciceronis conieCerunt opprobria, vel leviter attingere. Consulant, quibus otium suppetit haec excutere, libros a Mousolio in Bibl. Hist. IV I. 296 laudatos. Mihi semper prae ceteris arrisit Schotti libellus Cicero a calumniis indicatus, operibus Ciceronis in odit. Verburgii praefixus. Nec contulisse poenitebit, quae Illusti. Nechius ad Fergusonium ΙΙ, 319. seq. l. Contra Dionis et interpretis eius Pengelii calumnias haud cupide monuit. Unum argumentum a plerisque Ciceronis defensoribus omissum esse, miror. Cicero fuit homo novus, nec genere, ne opibus, nec aliis adminiculis, more tunc patriciis consueto, sed propria virtute et δεινοτητι ad tantum fastigium evectus. Eiusmodi
hominibus idem saepe accidit, quod αυτοδιδάκτοις. Quo maioris haec