Opuscula et carmina latina;

발행: 1837년

분량: 643페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

itam diserte affirmat, fuisse neminem, qui, cum diu ala omni parte beatus Vixisset, non ad postremum malis undique in Pendentibus perculsus et de gradu suo deiectus fuerit. Idem numen Superbiam et crudelitatem severissime ultum esse dicitur in heretimae, mulieris Cyrenaicae immani saevitia Punienda, quae viva Vermibus corrosa est IV, 205h SNec Praetermittenda sunt, quae in digressionibus nonnullis de Periandro Corinthiorum tyranno, mavissima numinis

vindicta liberis ad extremum orbato III, 50 - 53 et de Glauco, impurissimo homine VI Ss.) apte intexuit historicus. Sed cum ad inclytam illam Xerxis adversus Graecos

expeditionem Ventum est, ubi cum rerum gestarum mnguitudine ipse quoque altius exsurgit Herodotus, hic ero Om,nia numinis , fastum tyrannorum ulciscentis et eminentissima quaeque defringentis vi atque imΡetu rapi ProSterni, Proculcari cernas, et tanti spectaculi stupore attonitus ipse quoque numine quodam te afflatum Vel sacro horrore persu- Sum sentias ). Et ut intelligas, in hac summa numinis

efficacia Omnes rerum gerendarum nervos Sitos esse, Arta-

Miror hunc locum Herodoti nulli in inrpretum, quos quidem inspi

cere licuit, in mentρm venisse n explicandunt vexatissim in locum de

morte Herodis Agrippae apud Lucam in A. Λ. Π, 21- 23, ubi qui emesin lacessore et divinos honores sibi arrogare ausus esset erodes Agrippa, morbi repentini vi percellitur και απεψυξεν Moλqκοβρωτος γενομενος Hic non est, quod cum Ernestio in disputatione d Lucae et sese 'hi consensu aliisque in conciliandis iis, quae diversa tradunt Lucas et Iosephus ρr. XIX, 8. . multum laboremus. Tenendum est, vulgarem fuisse Opinionem, eos, qui pro humanae sortis mediocritate arrogantius aut crudelius se gessissent, vivos vermibus consumi. Sic misere exspirasse dicitur perditissimus imposior Alexander, deum esculapium mentitus apud Lucian in seu domanti c. 59. T. II, p. 263. σκωληκων ζέ- σας Sic Antiochum θεία μαύτιγι vivum Computruisse et vermibus pullulasse refert historicus II. Maccab. . - 11. Et pertinent huc nonnullae exemplis, quae laudavit istier in Obs Sacr. p. 17. Quis miretur igitur, Lucam in tralatitiis eiusmodi superstitionibus recensendis Saepe nimium haec quoque secundum vulgi opinionem tradidisse.' , Quam vim haec haberent ad lectorum nimos percellendos Concitandosque pulchre sensit, qui nostra aetate Leonidae mortem ad Thermopγlas praeclar Carmine celebravit, poeta Britannus Glo verus. Is enim Cum unus fere omnium poetarum, qui in genere epico elaborarunt, indignum persona sua iudicasset intex re carmini suo fictionses de deorum vel geniorum p et praesentia Maschinerien), ideoque nuntini Xerxen cladibus coercenti locum in poemate suo non reliquisset, e se .stu tamen tyranni pulcherrimos colores duxit in praeceptis illis adumbrandis, quae mater Artemisia tenero filii animo instillat B. IV. 8 1-64, edit Londinens. 1770 iubet pauca tantum inde decerpere r

222쪽

banus Xerxis patiuus, hellum, quod moliebatur, temera-yrium dissuadens non paucis tantum Verbis, ut in prioribus a Solone et Amaside factum erat, sed integra fere oratione

VII, 19 45. vim numinis excelsa ferientis, humilibus par centis hexplicat. Ab eodem soni derivatum fluxit soni ilium Xerxi ante expeditionem illam divinitus immissum, et

imiserrima eiusdem eiulatio, cum innumerabilem copiarum suarum multitudinem a turri Abydena contemplatus Opprobria iaceret in numinis in diam, brevis vitae usuram homi

nibus maligne praebentis Vll. 6, ὁ θεῖς γλυκυν γευσας

αἰωνα, φθονερος ευρίσκεται εων). Sequitur iam incredi bilis stolidissimi regis vecordia, qua copiis, quae fluvios

exsiccarent, Classibusque maria absconderent, cincius in montes et maria Sacra pro sanaque debaccharetur, et laridem post ingentem suorum Cladem ultima mortalium Passus, Vix scapha piscatoria turpiter elaberetur. At ne quis in causa tantarum calamitatum investiganda erraret, et regis Scele rum suorum furiis numinisque Vindicta eXagitati casum Secus

' Dignus profecto locus, qui peculiari dissertatione illustretur. In

gravissima sententia ὁ θεὸς τα περεχοντα υκ α φαντάζεσθαι, esse Iingius parum commode explicat Verbum φαντάζεσθαι, cuius Vestigia, ut

fere ubique, hic quoque pressit archerius in notis Vol. V. p. 273. Verbum'. l. haud dubie adiunctam habet notionem iactationis et ambitiosae ostentationis, ut observavit etiam, qui diligenter de hac voce egit, I h. Gaiaher ad Antonin 1, 7. p. 8. Vide omnino Veisten ad A. A XXV, 23. Antiquam hanc esse verbi virtutem o veteri Ionum dialecto iam frequentatam patet e loco auctoris, cuius libellus de decenti habiti medici exstat in Hippocrateis S.I. p. 26, 2. FOes ubi medicus iubetur ποιεειν μηθδὲν περιεργως , μηδε μετα φαντασίης, id est, ut scite exposuit eine Stus V. L. ΙΙ, 3. sine ulla ostentatione. - aucis Verbis interiectis terro-rm a diis iniici magnis exorcitibus refert Herodotus, in quo loco antiquissima opinionis de terrore anico vestigia facile deprehendas. Insignis in hanc rem locus os apud Thucydidem VII, 80. ubi observat, magnam manum militum tacilius his terriculanientis agitari Scilicet hos quoque metus aenion quidam coeptis grandioribus infensus immittere putabatur, quos deinde cum alio quodam terrorum genere in pastorali ita Saepius obvio v. Longi ποιμεν. u. p. 53, 10. Villois. comparare et ad Panes et Faunos transferre coopserunt. Sed de bis alibi agendi locus erit. Vide interea alchenae . ad Herod. IV, 103. p. 370. et init ad Pol γ aen. p. 15. Se l. d. Masvic.

223쪽

interpreta ietur, cavit prudentissimus historicus concione illa, quam Vere epilogum dramatis appelles, a Themistocle in concilio totius Graeciae habita, ubi moderationem suadet in ipsa victoria. Nec enim nos, inquit, ista esse cimus, Sed dii pariter et heroes, qui uni viro improbe et Stolide factis infra infimos mortalium detruso Asiae et Europae

imperium in Diuerunt VIII ID 9.). Corollarium totius fa

bulae libro non attexuit historiam eorum malorum, quae familiam regis os reditum eius in Persiam Pessum dederunt. Nam hic quoque impurissimus tyrannus inier omnia 10 Voluptatum genera et incestas libidines Volutatus, estem

sibi suisque conflavit atrocissimam lX, I 09. ἴδε κακως

Innumera eiusdem opinionis Semina PasSim Parsa re-Ρerias apud auctorem nostrum '), quae si quis singula rimari vellet et vel leviter tantum perstringere facile apparet, illi integrum commentarium in Herodoti historias et iu-Stae magnitudinis volumen conscribendum esse. Suniciat

' Pulchra est observatio Abbatis Geinogii, adiecisse Herodotum hoc Epimetron historiae, quam in victoria ad Mycalen parta finir debuisset in illa enim argumentum totius historiae, quod Graeciam liberatam in- Scribi posse monuit post alios attererus in 1Πg. Hist. Biblioth. T. II. p. 17. haud dubie ad non perductum est eo tantum consilio, ut melius

constaret vis sententiae de numine innatos Vrannorum animos domesticis etiam luctibus et intestinis cruciatibus excarnificante v. Memo ire de Litterature, T. XXI. p. 131. Cogitemus hic Augustum , in summo humanae felicitatis fastigio domesticis uxoris et sagitiosissimae filiae furiis ita exagitatum, ut subinde exclamaret ἴθ' οφελον γαμος T sιεναι, γονος απολεσθαι Sueton. c. 1 cogitemus e recentiorum temporum historia Ludovicum, Galliarum regem eius nominis quartum decimum, qui ad ex tremum omnibus fere liberis et nepotibus suis superstes inter luctus et se mineas cathedras consenuit, nec in Xerxem tantum hanc emesin domesticam desaeviisse arbitrabimur.' ' Sic, ut digitum certo intendamus ad ea, quae nuper in scholis Herodoteis explicata nondum exciderunt spero animis tironum nostrorum, numen superbis infestum manifestatur in turpissima clade Lacedaemoniorum, quas ad Tegeatas vinciendos attulerant compedes, iam suis ruribus iniectas esse cernontium Ι, 66. Confer similem Carthaginiensium calamitatem pud Diodorum XX, 13. Sic in praeclara narratione de Adrasto tyn Croesi filium occidente, quam miror a nemine adhuc in Cel Rin Productam esse, cum d miserationem fletumque excitandum sit aptissima,

v. acutissimi Angli Gillies ii iudicium in Hiqior o Greece T. III, p. 298.

in ea igitur narratione haud obscura arrogantiae in Adrasto punitae deprehendas signa Temerarium enim, quod scribero Nemosis in abollis suis Callim. II in Cer. 7.), fuit promissum Adrasti, se adolescentulum Curae suae commissum certissime tutum et incolumem ab omni periculo

praestiturum esse , Atqui ipse illum paulo post venabulo imprudens confodit.

224쪽

capitulati in attigisse Ioca insigniora quorum seriem ei nexum si quis accuratius dispiciat, intelliget, Puto, numen SuC- cessus nimios et insolentiam mortalium retundens in eodein

fere loco et numero haberi apud historicum, quo dii reliqui pem Vel noxam praesentaneam hominibus asserenios sunt poetis epicis, nec iniuria hinc colligi posse, quod su-Ρra posuimus in Prolusiones . Ρ. S. simillimam esse Herodoti historiam carmini epico in deorum ministeriis apte inter-

Serendis. i11 Video iam amplissimum mihi campum apertum ESSE, in

quo eVagari et decurrere possit oratio mea. Dici enim non Ροtesi, quam late pateat haec Sententia per universam Herodoti liistoriam fusa et dilatata cum ad sensum interiorem plurium locorum in illo opere enitus recludendum enucle aiadumque, tum ad aliorum Scriptorum, ad Herodoti nor mam in sententiis et sermulis Passim sese accommodantium, ingenium accuratius explorandum perspiciendumque Sunficiat duo tantum attigisse, quae copiosius exsequi prohibent angustiores, quibus liae Scriptione continentur, limites. Primum igitur aut egregie sallimur, aut multum valet lota haec ratio ad Veras causas, quibus inductus historicus in diversis de una eademque re narrationibus hanc vel illam amplexus sit, recte investigandas et diiudicandas. In Croesia Cyro devicti historia multum a Ctesiae Xenophonte dis crepat Herodotus. Apud illos totius tragoediae de Croeso ad ultimum supplicium conde iam ato et in ipso mortis articulo sortis hunaanae imbecillitatem deplorante nec Vola, quod aiunt, ne Vestigium apparet Herodotus e Variis, qui de hac re percrebruerant rumoribus illum sequi maluit ),

quem Cenae uae Servire et Optime Congruere Cum Sententia de numine superbis infesto intelligeret. Porro autem in celeberrimo illo historicorum de Cyri morte divortio quis est, qui ignoret, quantum discordent inter se et dissentiant' Bene observavit archerius in notis Vol Ι. p. 330 ad I M. Herodotum ea, quae de rogo Croesi referat, e vulgi rumoribus tantuan CCepisse, et ne fraus fieret lectoribus diligentor avisse, addito solemni illo Verbo λέγουσι, quod post voce τον su δῆ ποιέειν ταυτα supPlendum esse, satis liquet. De dissensu Herodoti a Ctesia et onophonte plura haud protrita monuit Hissmannus in animadversionibus ad librum e Francogallorum lingua versum: A eve Vcu tin Meuschengcschichte T. I.

p. 67 adde quos laudat eusolitis in Biblioth Historica Vol. I. P. H. p. 30.

225쪽

Xenophon et Herodotus Eni in vero Xenophontem sabulam Socraticis praeceptis resertam scribere maluisse, quam historiam ad veritatis amussim exigere, Veteribus iam probe Perspectum fuit et cognitum. Audio. Sed nec cum iesiae narratione, qui Cyrum in bello cum Sacis gesto ad Iaxartem fluvium occubuisse refert, nec cum Orientalium Scriptoribus, quos post Richarilsonium diligenter recensuit

Lonesius in Praefatione ad vitam adirii Histori of the

XXXVI. seqq. conspirant ea, quae Herodotus tradidit, terrorum et ingentium in rebus humanis vicissitudinum plenissima. Atqui haec ipsa immane quantum adiuVahant consilium historici, ubique in colligenda historiae suae materiae Consectantis, quae miserabiles Oleniissimorum regum casus et infortunia scite depingerent, et Populares uos, spectaculis eiusmodi ob insitum libertatis et aequalitatis amo 12 rem mirum in modum delinitos, suaviter ei mulcerent. In proclivi foret, haec uberius persequi, PluribuSque, quae

in promtu sunt, exemplis Ostendere, quam tenachuius Pro

positi in omnibus iis quae diversimode traderentur, Suo more narrandis fuerit Herodotus. Sed restat aliud, quod nunc vel digito commonstrasse sufficiat. Cum apud Herodotum deae illius, quam Nemesin, Rhananusiam, Adrasteam appellarent Graeci, et universo isti negotio, improborum fastum compescendi et immodicos

conatus refraenandi praesecerunt, nusquam diserta occurrat

mentio apparet, historicum nostrum Vel lane ignorasse deam illam, vel certe cultum illius et magnificas, quas Graeci de illa extulerunt, sententias tunc temporis nondum late sparsas fuisse et disseminatas. Atque hic semper mi

rari subiti qui factum sit, ut Herodotus in pugna Maratho nia describenda diligentissimus, lapidis illius a Medis eia r insula advecti, unde Phidias eximiam illam Rhamnusiae

statuam caelasse dicitur inausan. I, 33 P.Si.), nullam men'tionem secerit. Constat enim, muli passim ab historico, cum iam absolvisset opus suum, illic inserta esse, quae ad Posteriora tempora spectarent. Potuisset igitur illud quoque supplere eo in loco, ubi miram quandam de statua Deliorum a edis Post pugnam Marathoniam relicia repetiit

226쪽

fabulam VI, II S.). Sed si verum fateri volumus, tota

ista narratio de Nemesis statua e marmore a Medis relicto fabricata, tot posteriorum scriptorum testimoniis et epigrammatibus nobilitata ), e vulgi mira captantis fabellis profluxisse, ne Satis firmo fundamento nixa esse videtur Scili- 13 Cet Causam, qua commotus Herodotus et hoc in loco et in aliis Nemesin silentio lane praetermiserit, eandem ESSE Putemus, qua eschylus impedi ius fuit, quo minus in Per si Deam illam commemoraret, quam argumento fabulae sic postulante non potuisset non in parie Sua VOCare, si in vulgus nota et ab omnibus cognita fuisset illius Deae vis' Si qxiis locum classicum Pausaniae I, 33 p. 81. do emesis Rham nusiae statua cum ei bis Plinii XXXVI, 5. . . Pomponii Melae III,

2.3. Strabonis IX, p. 607. . et Hesγchii T. II. C. 110 l. s. V. 'Pcili νου Gίαν conferat, facile intelliget, tantam esse de auctore illius statuae e ornamentis eius sententiarum varietatem, ut vorum ex his eruere, Valde difficile sit et lubricum. Hoc apparet, oecundum admodum fuisse Graecorum in his exornandis ingenium laetissimamque inde progerminasse fabellarum segetem. His adiiciantur oportet epigrammata in Anthologia GraeCOrum bene multa, quae quidem, quantus in hac re dissensus fuerit veterum, abunde declarant. Sunt autem, quae quidem observare licuit,

haec in nalectis Brunckii T. II. . Ib. V. p. 202. I. T. III. p. 166. LXXXII. p. 203. CCLVII. Laudavit iam eynisi in commentatione de nuctoribus formarum, quibus dii in priscae artis operibus officii sunt, in Comment. Societ Gotting. Class. Philolog. T. VIII. DXXIX. Nerderi V. S. V. ingeniosam et subtilom hac de re dissertationem in erstreute Alcit ter T. II p. 221 seqq. quae, cum omnibus iam diu in sinu et deliciis

fuerit, nostro prae Conio non get. Scripsit etiam Vir Doctus apud Batavos, Io Ovicens orationem de Nemesi Phidiaca, quam tamen oculis Surpare nondum licuit.' Apschylus in egregia illa Persarum fabula ubique ostendit, Redissimam Xerxis stragem a de fastum impotentissimi tyrmini ex os derivandam esse. Vide 1. 360 470. 13. 721. 30, 8I0 907 ' in primis vero loca praestantiora v. 736- η ubi loquitur Darii umbra et verba nun iii Ib-20. Sed cum in omnibus istis locis nulla plano semesis mentio occurrat, haud improbabili coniectura colligimus seam a Tragici grandiloquentia nequaquam alienam non neglectam, sed ignoratam Sse ab Aeschylo Ceterum hoc facile observabit, qui Aoschγli fabulam cum Ηerodoti oratione diligenter componet, tragicum in multis sententiis ita conspirare et concinere cum historico nostro, verbi causa v. 19. cum Artabani oratione post lustratas a Xerxe Opias VII, 49, o paucis versibus interpositis v. 799 cum erodoti VI, 77. ut foro alter ultorum imitatus esse videatur. Iam vero eodem anno Olymp. LXXXI, 1.), quo Aeschylus mortuus esse dicitur in Sicilia Herodotus historiam suam priuium reci lavit olympiae. Vix igitur alter ad altorius exemplar es Componere O tuit. Quid, si dicamus utrumque profecisse e Phrynichi fabulis, illiarum mentio apud Herodotum VI, 21. dion multum abhorrere videntur Ab haec conisectura, quae culleius disputavit Dissertation on the pist Ies of

Phalaris p. 257. ubi hoenissa Phrynichi ad cladem Persarum Spectasse, ingenioso coniicit. Et Phrynichi imitationem in Persis oschyli agnoscit magnu eius, rutinam plenus etiam sospitator Schut et ius in Prolegg. p. 8

227쪽

et efficacia. Iam vero Herodoti iuxta ac A eschyli siletitium

clare atque Videliter ostendit, utrique parum aut iiiiiii adeo de de illa tui tui se Uterque Homeri cum morem Se quutus Vel numen in genere, id quod Semper occurrit apud Herodotum, vel Iovem, aut Λten, alium V daemo nem malignum in scenam Producit ), quotiescunque iii a lamitatibus divinitus immissis et Q εὐβλμβείως manifestandis ad numen aliquod illis decurrendum est. Verum utculi 14 que statuamus de Originibus illius Deae, doctissimorum vi rorum sagacitate nondum penitus indagatis ), hoc saneeXtra Omnem positum est contro Versiam, graVissimam hanc de numine superbos ulciscente sententiam ex unius Herodoti

historiis, quas in Panegyri Olympica aliisque conventibus

publice raelectas totam Graeciam avidissime arripi ii Ase, imo edidicisse ver consentaneum est, O ubique ParSam

et ab historicis aliisque scriptoribus certatim ita expressa inesse ), ut, si quis Herodoti auctoritate in primis invalu-15

Apud Homorum vel ad Iovem loca collecta dedit Loesnerus ad Hero diantini T. Ι. I, 283. d. Irinisch. vel ad Palcas vide Manis de fato Homerico in euci Bibliothekier sch. IVissetisch. T. XXXVI, p. 14. vel a disten ea reseruntur, quibus posteriores emesin praefecerunt. Homeri Vestigia ubique pressit Aeschylus. De Iove superbos ulciscente vide Sept. c. heb. 485. Pors. 824. Ateii, quae et in aliis locis cum emes confunditur vid. Theogia. 207. et locum pulcherrimum in Luciau. Imagg. c. 21. . ΙΙΙ, p. 79.), pro emes adhibuit Aesch lus in nobilissim vers. 18. βρις ερανθουσ' κάρπωσε στάχυν υτης. Alias in eadem fabula commemorat genium ἀλάστορα ors. 35 I. cui partes emesis interdum tributas esse, apparot e locis Pausaniae Ι. 30. p. b. et Inscriptione Herodis Attici in Brunckii Analectis T. II. p. 301 3 . ubi iungitur Alastor emesi. ' Digna in primis, quae diligentius Xaminentur, sunt ea, quae disputavit hil. Duo narottius in libro bonae frugis plenissimo Osser nazioni

istoriche Opra alcvni me lax lioni n. XI. p. 220-27. Omnem emesis i. e. providentiae divinae cultum ab oriente in Graeciam oscendisse putat, pulchre comparat Nemeses Smyrnaeorum cum duabus Fortunis Antiatium, acute distinguit inter Nemesin se Adrasteam, et id genus alia. Nec dubium est, quin e diligenti comparatione num Orum, quos Plena manu porrigit Nauchius in Lebrico et 'um T. III. . I. c. 1179-86. et gemmarum, quas undi lue collectas recensuit a pius in assie 's Catalogue n. 231-8262. multum lucis asserri queat obscuritati, qua totum hoc caput Osfuscatur. Unum hoc addam, pleraque insignia, quibus condecorata apparet emesis in monumentis antiquis, ut gryphos illi adstantes, vel illam vehentes, agellit m vultum in sinum demissum, morem illum despuendi in sinum ad avertendam Nemesin, minime adversari uo-narottii coniecturae, rem omnem ab oriente repetentis. ' Putidiani foret, per singulos auctores eundo loca Indique corradere a 4mserodoti ὀ θεῖον φθονερον dunibrata. Multa et potoriant Valchen aerio ad Horod. p. 216, 9 et reor villi ad Charit p. 577. d. Lipsiens otatu tamen prae reliquis digna mihi semper visa sunt loca

228쪽

20 DE ORIGINIBUS TIROCIMI

isse altissimasque in Graecorum itimis radices egisse universam illam de emes μυθοποιIa adfirmet, ille in vetustissimis huius superstitionis dicam an saluberrimae persuasionis vestigiis et latibulis pervestigandis a Vero Parum aberrasse dicendus sit.

DE ORIGINIBUS TIROCINII

APUD ROMANOS.

Habuerunt hoc veteres Graeci et Romani, ut institutis

quibusdam solerter excogitatis magnos in tenera iam aetate

SenSus alerent, et, quam cum lacie materno uxissent pueri, caritatem patriae et disciplinae cum Publicae tum priva-

Luciani in Navig. c. 26. . III p. 265. et Philostrati in Vitis Sophist. II,

5. . p. 575. unde manifesto apparet, nines Herodoti sententias et narrationes de numinis invidia Graecorum sermonibus non minus tritas fuisse et usurpatas, quam apud nostrates haraonis, Sauli aliorumque regumlata et historiae, quibus tenera aetas ex oraculis sacris impertiri solet. Quin eo res adducta est, ut saepe etiam inepte haec libris suis infercirent sequioris aetatis Scriptores, quo pertulet elegans Observatio Volsi, quem honoris causa nomino, in narratione de Herodian p. LXI. n. 21 ubi

ineptias ridet Herodiani, formulam illam, δε γαρ Κανδαυλη γένεσθαι κακως puerili imitatione identidem inculcantis. Unum addere libet de voco φθονος, quae Cum apud Herodotum prima et antiquissima significatione vi tymi sui a φθενω, φθεω perdo iv. Hemsterhus in Lennepit Elymo- Iog. p. 1060. cum in universum odium perniciosum IX. 71. et sic ἐπι-τbονδειν ΙX, 79 , tum in specie indignationem et vindictam numinis superbos in ordinem redigentis, denotet qua quidem virtute saepissime occurrit apud Tragicos, qui nondum distinguunt inter νέμεσιν et φθάνον, v. Aeschγl. Pers. 360. Sophocl. Phil. 773. et quae ex Euripide laudat Mu grauius ad Hecub. 288. x hinc factum est, ut procedente etiam tempore, quo philosophi et in primis ristoteles νέμεσιν ad virtutes, φθονον ad vitia retulissent v locum classicum in Aristot Rhetor. II, 9. p. 27. seq.), multi tamen pedestris rationis scriptores et historici φθονον ad exemplum Herodoti antiqua illa significatione passim frequentarent. In primis hoc observavi apud Appianum, qui fera taedium creat lectoribus crὐbra huius vocis repetitione, v. c. T. I. p. 49 p. 375, 1 882. II. 492, 21. T. II p. 101, 85. et quae laudat Schwe haei serus in notis T. III. p. 28. s. ruritu huius vocis inculcandae tenetur Philostratus, ut in Vit.

Sophist. II, 25, 6 p. 612. Denique huc pertinet glossa Hesychii T. II. c. 665. ἐμεσις, υρρις, μέμψις, φθονος, ubi legendum βρεως μέμψις. ' Prodiit Viniariae a 79 .

229쪽

APUD ROMANOS. 207lae amorem, corroborata Paulatim aetate, magis magisque excitarent confirmarenique Sic, ut in Romanorum institutis subsistamus, quae reperimus adeo sapienter fuisse temperata, ut nihil non dicam sapientius, sed par invenire Sum

nii Philosophi potuerint, et, quae ingenti fremitu, magnis

doloribus novum rerum ordinem parturit res publica Francogallica, subinde adirisca Romanorum inventa deflectere et ad illud perfectissimum eXemplar SESE COII Ponere Coacta sit solemnis illa adolescentulorum pubertatis annos ingressorum in forum deductio die tirocinii, ad togam virilem a praetore accipiendam, deducentibus Patre, cognatis, amicis, quorum cohortationibus incensus puer digna viro, digna togato, id est, cive Romano cogitare inciperet,

quam vim ad alendam augendamque illam, quae Onanes Omnium caritate complexa est, atriae caritatem et ad

gloriae cupiditatem laudum stimulis incitandam in tirunculorum animis habuisse putanda est Quo quidem instituto quid I ulcrius, quid ad suscitandos fovendosque omnium

virtutum igniculos efficacius cogitari possit, non video. Onamus nobis ob oculos puerum Romanum praeclarae indolis, in faustis parentum, quod Venusinus Poeta canit, Penetra libus natum educatumque Exacto aetatis anno quinto de cimo, vel si Paulo antiquiora tempora Spectemus, decimo

sexto aderat tandem ille dies, quem generosissimum 3

' Multum variatum osse in hoc tirocinii anno pro temporum diversitate, satis constat Scilicet antiquioribus reipublicae temporibus usquo ad Ciceronis aetatsem annos XV nati puberes habebantur, togamque virilem accipiebant pueri praet Ytati. De Cicerone, de cuius tirocinii die multa disputavit orisius ad Cenotaph. Pisana II, 4. p. 11 . pulcitra est observatio Middietonii Lis of Cicero T. I. p. 12 Basil. Ipse Octavianus togam sumsit natali sexto decimo, quod extra omnem Controversiam Osuit Oudendorp. ad Sueton. p. 161. Sed degeneraverat iam tum paulatima pristina severitate mollities Romanorum, nec dubitandum est, quin subprimis statim imperatoribus annus XV plerumque tirocini aptus haberetur, quod copiose docuit, in nonnullis tamen Calculo temporum lapsus, Henr Dodivellus in raelectionibus Cam denianis rael. V. p. 2 8 seqq. Nonnullos tum quoque retinuisse veterem disciplinam, patet ex antiqua vita ersit, qua narratur togam sumsisse, cum esset annorum XVI V. Brettingerum ad illam vitam in moenit Literar Schelhorn. . . p. 1120. Atque, ut hoc addam, hinc apparet etiam, cur pueri vocabulum tam late patuerit apud Romanos v. Draherib ad Sil. IV, 462. et in primis Dod weli in Annal. Quintil. g. 3. p. 1120. Burin. , quod in anno pubertatis constituendo valde fluctuarent, et pueros haberent, quos Graeci παῖδας

unde descendit etiam Latinum ποιρ, puer. V. doctam observationem

230쪽

208 DE GRIGINIBUS TIROCINII quemque ardentissimis Votis expetiisse Consentaneum est,

dies ti iocinii Auspicabatur puer diem inter paucos laetum et genialem precibus ad domesticos lares effusis libationi bus et illure litabat, maioribus victimis haud dubie ad Capitolini Iovis aram servatis, ullam, et si qua alia amuleta

illi appensa fuerant diis tutelaribus dedicabat ). Congre

gabantur interea et praesto erant in atrio aedium omnes, qui necessitudine aliqua coniuncti essentiarentibus, amici, clientes, consanguinei ad solemne deductionis officium obe-4undum, salutabant tironem novitium, et evamplexu matris, inter gratulationem totius familiae prodeuntem laeti, gratia labundique comitabantur. Hac frequentia amicorum, hoc agmine civium stipatus ingrediebatur forum Romanum puer ultimum praetextatus Ante oculos erant curia, comitia, rostra tribunal, templa, Sanctissima Romanae maiestatis

domicilia et sedes. Iam deducitur ad Sellam praetoris, et

Valchen ad Lennep. tymolog. p. 53 . , qui παίονται, i. e. paedotriba rum, sive apud Romanos, campidoctorum obiurgationibus parere co

guntur.

' Do sacrificio Laribus illo die oblato nos dubitar non sinit locus insignis Properi. IV, 1. 131. Bullas, ingenuorum puerorum insignia, eodem die diis domesticis, seu succinctis Laribus, ut Persius ait, dedica

tos esse satis Constat. Sed mirum sane, ut hoc obiter moneam, parum

intellectum esse cum a Veteribus V. Plut Quaest. Rom. p. 285 Α. Varro apud Festum s. v. p. 86. qui ab Aeolic βόλα derivat , tum a recentioribus vid libellum peculiarem Francisci Ficoronii , Italice conscriptum: La olla 'oro de sanctuli nobili Romani; Rom. 1732. . , quid sibi voluerint Etrusci, et qui hunc morem inde acceperunt, Romani ista bulla, infantibus et pueris appensa Scilicet si figuram eius a ponto, Monte- Ialconis, aliisque e veteribus monumentis delineatam inspicias, facile intelliges fuisse capsulam rotundam, vel lunatam, cui aliquid includi posset. Includebatur res turpicula, αἰδοῖον, ad amoliendam fascinationem, et pertinuit hoc ad antiquissima cultus thyphallici vestigia. Sic hodie adhuc Lingamum suum parvulis appendunt Indi. Appendebat hoc amuletum pater insanti recens nato ipso natali die, et patet o lauti Rudent. IV, , 127. cuius ritus imaginem, aere expressam dedit h. Bartholinus de

puci perio veterum p. 161. atque hinc explicandum etiam, quod eadem bulla a collo triumphantium pependisse perhibetur. Rem Conficiunt verba diserta lini XXVIII, 3. . . se Fascinus, imperatorum quoque, non SO'lum infantium custos' quicum consentit Macrob. I, 6 p. 228. - Ceterum lavacris etiam et lustrationibus usos esse pueros, ante quam ad hae Sacra accederent, ver Sintillimum est. Certe indusebantur antea minis causa tunicis rectis, Seu regillis, v. Festum s. v. p. 26. 432. Nec ab horret a voro, in illis familiis, ubi privata ossent sacra hereditaria et gentilitia, di tirocinii primum adnio tos esse filios hisce sacris tractandis. Quod moliere sorsan non neglexit Cl. Neitem eierus in conumentatione typis, quod dolemus, nondum xscripta de sacris priuatis Nomanorum, quae praemium tulit in academia assellana.

SEARCH

MENU NAVIGATION