장음표시 사용
41쪽
-πe Σ' - - - - dedistificatione. Pati. 1MisereaΓιώκ. Quae Pauli sententia sit, in epistolis Rom. 3e G lat. quod attinet ad iustacationem ex lege, supra satis ine cavimus. Porro, quae scripta sunt in locis hic citatis ex epiuola ad Hebr. hoc tantii mdocent, per Christi sacerdotium legale abrogatu fuisse, & tanto praestantius esse Christi sacerdotium, quam illud sit, quod exdegis Mosaicae praescripto institutum fuit, quantb Christus praestantioris foederis mediator est,quam illud quod in Mosaica lege fuit sancitum. Caeterum ad probandam legis inutilitatem, aut inesticaciam in homine justificando, loca ista per se nihil momenti fortasse habent. Sed istis opera a juctificatione exciari. 2 Quomodo verb hoc intelligere et s. potuit,ciun paulo ante dimana sit,eos, qui inam justitiam habent, legis iustitia non uestites,id est,divinam justitiam egis etiam just tiam comps eli 3 Non igitur excludi,sed non satis esse legis opera, hic d cendum iu rat,vel alicubi supra diligentius explicandum,quid apud Paulum sit, 3 ustificari hominem sine legis operibus, id autem nihil aliud est, nisi justificari
hominem sine totius. legis perfecta obedientia. Si omniafeceriti . De hoc loco supra satis disputatum est, ut ostende- 76. .
retur,Christi 'erbhad ipsius Christi praecepta non minus,quam ad praecepta legis pertinere. Hic tamen addo: Rationem,quam suorum veroorum
Christus lubjunxit,de qua ante quoque est dictum, ejusmodi est e,ut ad omnia divina praecepta pertineat. Quis enim negaverit, quicsuid Deus praeceperit,fieri a nobis debere,seu,nos teneri, ad ea omnia facienda, quae Deus iusserit,quaecunque tandem illa fuerint. Iam ad hanc obligationem nostram ex ipso Dei jussu,non autem ex qualitate rei iuste proficiscentem, Christi verba reserenda esse, demonstrat similitudo ab ipso allata, domini jubentis, ut servus arator,aut pasto ex agro rediens, postquam videlicet
situm ejus diei munus jam absolverit) non quidem jam discumbat sed paret ipsi coenam,sese ue praecingat,ut rus donec comederit & biberit, mi- nistret. Vbi videri tortasse alicui postit, semium Usi, ultra ipsius debitum, domini jussu gravari 1 cum tamen revera nemo sanαmentis negaverit, ex eo ipso, quod servus est, teneri eum, licet proprium suum munus eo die absolverit, & iam requiete, ac cibo indigeat, quae jussit Dominus facere. Neque vero odstat, quominus Christi verba ad omnia Dei praecepta pertineant,quod alio ut is,qui omnia Christi praecepta servasset,damnareriir, cum scilicet alibi scriptum sit, servum inutilem coniiciendum esse in imas . tenebras. Nam quid stogo ratio illa,quia quod debueramus facere, cimus, &c. ad eum servum, qui nihil utilitatis domino suo attulit, sive ad ejusmodi inutilem servum, qualis fuerat iste, qui in imas tenebras coniici jubetur Nunquid iste,quod debuerat facere, fecerat 3 quomodo vero pcum dominus ipse illi dicat, Operauit to, Ge. Praeterea, an qui secit quod . debuerat,coniici edus est in imas tenebras λ quid quaeso absurdius p Nunquid Christus, Lucae 17. dicere voluit,non satis esse,ut quis omnia,quae in lege iubentur,faciat,ut tenebras illas imas vitet ubi crit fletus,stridorque dentium ut quidem necesse esset, si servi inutilis nomen idem ibi significaret,quod Matth. 2 S. & non potius,ut apertissimu est,monere, ne qui quam nobis a Deo praeceptum facere detrectemus,Mcve postquam omnia F α praec
42쪽
praecepta secerimus, nos ipsos efferamus λ Abstinendu est omnino ab istis
violetibus sacrorum verborum interpretationibus, nec propter unius vocabuli similitudinem,perversae, nec tibi ipsis consentientcs explanationes inducendae, sed anuivocationes diligenter vitandae , & ejusdem vocabulidi versae significationes suis locis observandae,quod cum in hoc scripto saepe non fiat, magna inde doctrinae,quae in eo traditur, obscuratio oritur, Scinulta vere alioquin & praeclare in eo dicta,falsitatis,& absurditatis suspecta redduntur. Simili autem ratione, responsum volo ad locum Ioh. I s. quod ad servi nomen attinet nam de vere inutili, ea Jam dicta sunt, Dinostendunt, quo sensu quis,& amicus simul,& servus inutilis vocari possit quamvis enim scrvi nomen certo quodam sensu prolatum,ut illum scilicet tignificet, qui nihil amplius est quam servus, cum amici nomine non con- eniat, tamen in alium sensum acceptum, ut videlicet eum declaret qui servit,& dominum agnoscit, non excluso interea,si quid amplius, ratione abita ad tum ipsum qui dominus ejus est,habere inveniatur, nihil vetat,
quin idem ejusdem & servus sit & amicus. Hinc Apostoli Christi, qui in eo non jam servi,sed amici ipsius sunt dicti,passim se servos Christi appel-
Iant, ut sunt revera. Nam & Christus, se Dominum jpsorum revera esse ante dixerat,Ioh. I 3. Nec quicquam sane detestabilius,quam si quis Christianum hominem, quantumvis ipsi Christo carum, praecise atque absol te negaret,esic Christi servum. An non enim Christius est omnium Dominus 3 Ad haec, si nomen servi, Lucae 17. Christi respectu, qui videlicet se Dominus, prolatum est, necesse est, ut is, qui praecipit illa omniast idem Christus. Et sic apparet,scriptoris hujus interpretationem,& locorum iaspeciem diffidentium,conciliationem admitti non posse, Christum scilice eapud Lucam , nequaquam de praeceptis a se datis loqui. Sin autem servi nomen , non ipsius Cnristi, sed Dei respectu est ibi enunciatum, nihil ista conciliatione est opus, cum apud Iohannem Christus nullo pacto neget, tuos Apostolos esse Dei servos. Mitto,quod apud Lucam Christus revera non ait suos dis i pulm fore servos inutiles, etiamsi servaverint omnia sibi praecepta, sed ita defere eos sese nominare, seu de sese ita sentire , ubi ad
modestiam tutius servandam,de superbiani vitandam, nihil mirum est,hyperbolen aliquam subesse. . IPud denique obsersa.) Haec observatio & coacta,& minus vera, & denique inutilis mini videtur. Coacta quidem propterea, quod cum Deus statuerit operibus nostris, quae hic bona in hoc scripto vocantur, vitae ae- ernae praemium quemadmodum scriptor ipse& Latetur, & contendit jam agnoscit ea ut nostra. Nod si Deus ipse, ut nostra, ea agnoscit,nimis coa te, ob id qhod Dei servi fumus, non nostra,sed Dei esse dicuntur. Iam dicitur praeparasse illa Deus,ut jn illis versatemur, non ob ea causam,qubdipse in nobis sit ea cilcieturus,sed quod decreverit,ut nos, si salvi esse velimus,ea faciamus. Minus vera porro ill haec observatio est. Nam si ex eo, quod Dei servi sumus .sequitur, opera Evagelica non nostra, sed ipsus Dei esse ob hanc ipsam causam,multo magis legalia opera, non nostra, sed Dei
erunt,cum sub lege multo magis servorum nomen nobis coveniat, quam. sub Evangelio. Dca:que inutalis est observatio . quia, si bora opera
43쪽
ra de Iustificatione. non sunt nostra, sed Dei, hinc constare potest, non esse, cur propter ipse a Deo quico iam speremus,contra id, quod suprascrietor ostendit, ac proauine constantς asseruit. E cati: m,t fper Chriari Non in eo errant nostri ho mines, quod iustificationem secundum literam, non autem spiritualiter intelligant, se.' ouod eredant, in verbis istis, ρὸν Cbrim aut tamilibus, in hoc de Iustificatione nostra argumento, in sacra scriptura expressis, significari omnino causam ut ipsi loquuntur meritoriam, & m diam effcientem, idque propriδ, cum tamen ejusmodi verbis, causat. men, sne qua non squam vocant significetur, & Christi sanguum interventus, ta nobis justificandis simpliciter declaretur.
Voe auri Iustificationis tres sunt significationes
nunciare,qui nunquam peccaverit.
heat condemnari: vel talem pronunciare ac si nunquam peccasset. Prima significatio non pertinet ad hanc nostram disputationem, & vita in sacris literis inuem tur. Vix dico, Quia unus est atque alter locus, ex quo videatur ea proliari poste,cum tamen ex illis non probetur. Non pertinere eam fgnincationem ad nostram disputationem. de apparet, quod
hic non quae muriquomodo quis justus fiat, sed quid sit urule justus ha
Reliquae dule posterioris,habent multum inter se convenientiae,ha ut in Christiano homine quodammodo confundantur, Potest enim quis pronunciari justus duplici modo: vel quia nihil omnlino deliquerit, vel quia pro tali habetur, ac si nihil deliquislet. Secunda autem significatio magis est impropria in hac nossi a qua stione,& per accidens vera. Quia scilicet fiat, ut is, qui absolvitur, iustificetur etiam. Tertia autem est omnium v xissima,& hujus quaestionis propria. Cui etiam ad amussim respondci vc bum Hcbraicum, quod ubique per verbum justificandi effertur. Est autem verbum hoc iustificationis Iuridicum, in quo jure nemo justus ericitur, sed pionunciatur. Apparet hoc ex verbo contrario, Impium facere,
hoc est pronunciare, Proverb.i7. I . Esa. . U. Est autem notandum,
quod in ipsa lygua Iatina haec phrasis inveniatur, ut, exempli causa, II facit eum bonum Poetam, hoc est, praedicat: Fecit me stultum, hoc in Iradicavit me cilla stultum. 7 4
44쪽
Fragmenta ratisne uesium eoram Deo pronunciemur, cr 1Aomedosiat, ulmὶ ι
P Riuu M opus est, ut a peccatis nostris absolvamur. Nam quaerere deprima justilicationis notirae causa, nihil hie est ne se, cum omnes fateantur, Sc ratio ipsa fateri cogat,Deum,sicut omnium aliorum bonorum, sic etiam huius esse primam causam. Verum opus est quaerere de aliis ca sis, potissimum vero de praecipua praeter primam, & nc de eo, quod se per debuerit esse in nobis , ut iusti a Deo pronunciemur. Hoc autem est,
di semper fuit, Fides in i puam Deum. Certum enim esse debet,qubd sye sub vetere ive stib novo Tellamento illi omnes iustificati fuerint,& justus centur qui in ipsum Deum credunt, & sic statuendum est, quod attinet ad rei substantiam, nihil differre modum, quo justificati sunt veteres illi ab eo, quo nos justificamur, utrobique enim per fidem in Deum conti sit justificatio. . clare dicatur, Ante legem fidem non extitisse, G mmen per em etiam si, ne bomine uisse lumficatos tP u L u s Gal. 3. videtur asserere fidem, hoc est, viam justificationis no strae per fidem, non extitisse, durante lege sed tum demum cum Christus adveni t , quod propterea dicit, non q uia etiam sub ipsa lege non con, tingeret justificatio per fidem, sed quia talis justificatio , & consequenter
peccatorum condonatio ejusmodi, ut ea est, quae post Christum extitit iaspia lege psoque vetere laedere,non continebatur. Imd neque etiam alibi expresse, atque in perpetuum ejusmodi peccatorum condonatio a Deo
proposita ac promissa legitur. Videtur enim, quicquid ad talem Dei promissionem pertinet,& in vetere Testameto scriptum legitur, pro illo quidem tempore spectare ad Poenarum, quae jρο populo propter peccata in negerentur ablationem & ad exemtionem ipsius populi ex ejusmodi poenis, non autem a4 integram & perpetuam peccatorum condonationem, re ad hunc sensum sunt interpretanda praecipua loca, Deut. 3o. Erech. 18.&33. & si qua sunt alia similia. Neque quicquam est, quod ad condon
tionem istam sub vetere Testamento datam, magis pertineat, quam, mutita quae in Psalmis leguntur,praesertim vero in Pal. io 3. Verum animadve
tendum est non posse ex verbis Davidis aperte colligi, Dei promissum, ea de re populo factum & promulgatum, sed tantum, quid merito de ipsus Dei clementia & benignitate erga eos,qui illum timent, sperari possit, seu sperandum omnino sit. Additur enim ibi, Recordatur quia pulvis sumus. Haec icilicet est causa, quare sperari Possit, Deum peccata ignoturum se timentibus,non autem quia Promiserit.
Quod vero sub lege nomines Justificarentur per fidem, praeter testim nia & rationes supra allatas,illud maximε probat, quod alioqui vix fuisset inventus quisquam , qui jullificaretur , justusque a Deo pronunciaretur. Cum lex, quae fuerat populo proposita, ejusmodi esset, ut dici possit, impossibile fuisse, ut eam homo lervaret. Tametsi hoc non ita intelligendum
est,ut prorsus ac penitus impossibile fuerit. Alioquin enim Deus,per summum
45쪽
de Iustificatione. inum seclus Iniustitiae & inspientiae accusaretur,qui ius flat ab homine id
fieri,quod nulla prorsus ratione ab eo fieri posset. Ratio verb hujusce rei, quam conclusimus,& ipsius rationis,quam ad eam concludendam attulimus .haec est, Quod exclusa via justificandi per leuem, necesse est ad viam justificandi per fidem devenire. s tum inter haec duo, seu praeter illa, nihil sit tertium, qhod ad justificationem hominis ullo pacto pertinere eossit. Animadvertendum est autem id, quod antea diximus, si od justiticatioser ipsam legem equirit omnino perfectam ejus & intcgerrimam, per totatam vitam consereationem. Nam alioquin fieri possit, ut quis possit dici legem servare,etiamsi aliqua in re, quae ad legis praecepta pertineat, inte dum labatur. Imo non modo potest hoc fieri,sed ab iis,qui sub ipso vel re Testamento justi a Deo sunt monunciati, quanquam non omnino ab omnibus, tamen a plerisque id factum fuisse, α per se verisimile est,& ipsis sacris testimoniis consentaneum. Sed interim isti non per ipsam legem, sed per fidem sunt servati, quatenus Des praecepta servantes , quamvis interdum laberentur, plane ostendebant, idq ue reipsa praestabant , se Deo
confidere. Obedientiam requiri adfidem, sic probatur. Ct x x u M est ex sacris literis, requiri ad hoc, ut quis consequatur apud Deum remissionem peccat um,& ita coram eo justificetur, ut de illo merito dici possit, quod pactum Dei servet, seu Dei mandata faciat, Psal. ios. Non irascitur in perpetuum iis , qui servant ejus mandata. Ex quo
consequitur, quod cum ex testimoniis Lacrarum literarum aperte constet,
per finem sub ipso vetere Testamento homines justificatos spisse, fide ista comprehendi conservationem divini pacti, seu mandatorum Dei. Alioquin enim pugnarent illa inter se,quoa quis per fidem justificaretur 3e inamen necellario ad Justificationem requireretur, ut quis Dei pactum serva xet,ejusque praecepta custodiret. Vnum in des , qua veteret jumficabantur, eontinuerit in se alisuomeri s
dem in Chractum e hoc est, utram, quemadmo m 'vulgo ereQtur, illi proptereat linificati fuerant, qu/a crederent chranum inmundum ventu
vas p. N Ievelatum vel indicatum fuit unquam in sacres literis,nec tuta si sunt usquam illi veteres, ne dum aliud, sed neque etiam credere Christum venturum. Nam nec invenietur, qudd Deus in foedere, quod cum populo suo sancivit,adventum istum futurum Christi promiserit, aut ulla alia ratione universo populo id per Mosen ita patefecerit, ut aperte ab ipso populo intelligeretur. Quod vcro apud Mosen scriptum, vel a Mose populo,Dei nomine promulgatum non invenitur,id universum populum, di singulos ex populo,prorsus ac penitus obligare nullo modo, potuit.
Neresse est latam, qui Deo vult confidere, credere etiam dictis din. Deus a rem promisit G dixit venturum Messam. Ert. vermis tum , qui se Deo c. f era oluit, enam cicare Mes/am Nn Arum.
46쪽
at a s p. I. Non est verem, Deo considere eum non posse, qui se iis
Dei non credat. Fieri enim potest ut causas habeat,vel saltem habere sibi videatur,quare certa dicta,quae Dei esse creduntur,s ro divinis non habeat. Nec ideo non credit, quia credere dictis Dei nolit: sed quia de illis dubitat, vel etiam falsa esse existimat. Non potest enim fieri,ut aliquis credat Deum aliquid dixisse, & tamen eidem credere nolit. Alia est ratio ob dientiae. In hac requiritur attus,qui quia homini est gravistimus,ldeb p test fieri,ut credat Dcum aliquid dixisse, & tamen non obediat. Imb potest fieri, ut non obediat, & tamen non nolit, imo conqueratur de se, qui non obediat. Non potest autem quis statuere se,antequam ad actum perveniat, nolle Deo obedire,nisi sit deploratissimus de perditissimus. II. Nego populo in uni versum, & semper promissum fuisse Messsam. Potuerunt omnes hoc scire, sed tamen non omnibus hoc fuit promissum. Quae enim extra foederis promissa sunt, ea non ad omnes pertinent. Qim autem a Prophetis dicuntur, non vere sunt ex lege. Hinc Iudaeorum ni gna pars Charaim dicti, Prophetas rejiciunt. Multa poterant dici a Pr Phetis,quae non opus erat populum credere.
Esangelis non ex eperibm,sede de tum liari 'Ta irec jam patere potest, quid si illud, qudd non per opera, sed per DA dem iustificemur. Nempe quod scriptura, cum aifirmat,nos per op ra non iustificari, seu servari, non intelligit hoc tantum de operibus legis, quamvis Paulus ita videatur loqui,ut operum nomine, in hac sua sente tia,Opera Iegis intelligat. Vnde etiam factum est ut non pauci intellex
Tint,operum nomine, in praedicta senis . . .' 'tio π,intelliῖenda opera ceremonialia legis, non etiam i-: r en m ipsam, Oxem legis a Paulo additam fuisse, moralis Credide ita in . oe conte ta excluderet, quippe, qu oropctia mera moraia possent dici opera I sis,cum etiam sir ' S n omis atqre absoluaen ex parte,ab ipsa r tione dictari videantur. Id quod 3J,maxima git in operibus ceremonialiabus. Ea ora ratione illa,n29 fonti Deus ita ubet,&sol ue legis pra scripto nitunter. Sic, inquam, isti existimarimi, sed falsi sunt, quia totius rei vim minime animadverterunt,nec perfecto Apostoli scopum sunt assecuti, qui non propterea legis mentionem facit, quod de operibus tantum
in ipsa lege ege inqua Mosis contentis loquatur sed quia res illi crat cum Iudaeis,qui per legis opera; ustificari v9lebant, cum quibus disputans, interim ita loquitur, ut appareat ipsum absolute intelligere per ipsa opera,
quaecunque illa tandem sint,si, ut opera considerentur, neminem j iistificari. Quod tame non eam vim habet,ut a causa justificationis nostrae,omni no quaecunque opera , ct quocunque modo considerata, excludere ' elit:
sed sensi is ipsius est, ut indicavimus, Nulla esse opera, qtiae tanti sint, ut propter ipsorum meritum justificari pessinus. Mando scilicet nemo est, qui persectissime atque integerrime per totam vitam ca opera faciat, quae sive sub vetere sive sub novo Testamento praescripta sunt, id quod tamen omnino requiritur, sive sequireretur ad hoc, ut per ipsa opera, tanquam, 6 us rei aliquo modo meritorias ustificatio contingetret. Diximus autem,
47쪽
Aliquo modo meritoria, ut ab ipsis operibus excludamus, non modo absolutum & maxime proprium meritum, quod oritur ex ipsa operum praestantia per se consideratased etiam illud, quod minus proprie & respe ti-ve meritum est, quippe, qudd non ex ipsa per se operum praestantia, sed ex solo Dei promitto oritur ac proficiscitur, adeo , ut nemo neque per illud, neque per hoc meritum, suorum operum justificationem & absolutioncm a peccatis suis adipiscatur. Vbi considerandum interca est,qubd nihil minus merito dici potest,& verissimum est, Dari obedientiam, quae possit dici caussa)ustificationis nosti ae propter Dei promissum,nec tamen dicendum sit,operum merito tunc iustificationem nobis concedi, quippe quod obedientia ista sub ipso novo Testamento, si omnia praecepta in co nobis data consitarcntur, non possit dici persecta, quamvis Deus pro sua bonitate velit,si ea praediti fuerimus,nos lustificatos pronunciare. Iam quod Paulus generatim intelligat, opera ipsa per se & propter m ritum suum, lauaecunque illa tandem sint, non esse causam justificationis nostrae, liquido videtur reparere ex iis, quae disputat in initio capitis . epist. ad Rom. ubi negat simpliciter atque absolute, Abrahamum, quem proponit exemplum omnium, qui justificantur , ex operibus apud Deum iustifiςatum fuisse. Vnde quia sortasse hoc durum quibusdam videbatur, addita est in plerisque Latinis exemplaribus vox Legis, ad hunc modum, S, enim Abrab rara ex operibin istis luis catin est, od tamen perperam additum fuisse, vel ex eo apparet, quod Abrahami tempore nondum lex erat. Lex inqua Mosaica,de qua sine dubio sunt accipienda Pauli verba, cum alibi negat, ex operibus legis quenquam justificari. Subjicit autem Paulus ea verba, quae manifeste doceant, illum non modo de legis operibus, sed de omnibus aliis velle sua verba accipi. Inquit enim, At verisse, merces non imputatur secundiam gratiam, sed secundam ribitum. At non verant, credenti aurem in lucti eamem amplum, reputatur fides ara use
riam. Ex quibus verbis constat liu generaliter negare, ex operibus que
quam justificari. Sed illud tantum eis animadvertendum, quod cx iisdem verbis apparet, cum operum, seu operandi nomine, intelligere persectam operum ubi prascriptorum conservationem. Constat inquam ex eo qiiddnegat illum,qui justificatur,nihil operari,quod tamen fallissimum est, cum illud tantum sit verum,quod is,qui justificatur, etiamsi multum si ne dubio operetur, & plus quam quisquam alius, tamen non omnia de sigula pro sus sibi praescripta opera facit. Quatenus igitur hicis operibus opponitur, cum jam statutiam sit, opera in hac dii putatione intelligi persectam conservationem ma datorum Dei, necessc cst,ut perfectio illa,minime ad fidem, qua justificamur,formandani
requiratur. Imo ut fides,de qua agimus, persectione :sta careat. Nam alioqui i ea istam persectionem contineret, iam non per ipsam fidem, sed per' opera justificaremur,aut certe non minus per opera qua per fidem. Quod tamen diserte Paulus negat, & ita ut totum hoc melius intelligatur, subit explicare, quomodo igitur intelligendum sit, quod Iacobus ad finem cap. r. suae epistolae ait, nos non si de tantum . sed qpcribus etiam iustificari.
Quod & Pauli verbis Enostris plane adversari videtur. Solutio hir; us
obedientia, est cauta j stificauiau mas irae. Per opera
sessio mini-mὰ pugnat . Cone illatio
48쪽
rragmenta dubii est facilis, si ea In memoriam revocentur, quae pauid ante diximus
Cum enim Paulus negat ex operibus nos justificari, considerat opera tamquam meristria,& sua ipsorum vi hominem justificantia, & consequenter eiusmodi, quibus si ad Dei praeceptum examinentur, nihil prorsus desit: at Iacobus operum nomine eam obedientiam intelligit,sine qua Deus hiaminem sibi carum habere non vult,stu mavis opera ejusmom,sine quibus dici nequcat, ulla ratione hominem Deo obedire, & interea, si illa adsint, quamvis homo, qui illa facit, dici nequeat persectissimὀDeo obedire: t men de eo alioquin merito affrmari possit,& ab ipsa scriptura soleat, eum
Deo obedientem esse. Ex hac collatione, illorum duorum Pauli & Iac hi locorum,& sententiarum, manifestum est, quemadmodum ad justifica-eionem nostram non requiritur necessario, perfecta obedientia mandatorum Dei, sic ad eandem justificationem omnino requiri, ut Dei mandata ita conservemus, ut merito dici possit, nos Deo obedientes esse, & pr ptet ea cum Paulus affirmat, nos per ipsam fidem justificari, fidem intellia gere,qua obedientia ista contineatur,& vicissim apparet, satis esse, si ob dientia nostra mandatorum Dei, ejusmodi fuerit,ut merito affirmari poΩst, nos fide,nempe in Christui sive in Deum per Christum,esse praeditos:
vlli, huius hoc est,nos Christo,sive Deo per Christum,confidere. Hinc autem proficiscitur omnino, summa consolatio nostra, cum videmus, Deum lammo jure nobiscum non asere, & cum cognoscimus lapsus ac fraetilitates nostras inperfectionesque multas, quae in nobis sunt, quando illae non possunt efficere, ut de nobis aifirmari nequeant, quod Christo confidamus, non habere talem vim, ut justificationem nostram quicquam impcdiant
cautio au- Tantum interim nobis curandum est, ut omnibus veribus conemur nihil-
ominus,ne quicquam tale in nobis sit,alioqui nisi id conati fuerimus, jam non per fragilitatem nostram sed per malitiam; non nobis invitissed consulto acu entibus nobis ipsis, feri statuetur, ut peccata ista delapsus admittamus, unde consequctur, nos minime justos pronunciatum iri a
Via salutis His ita expositis,apparet simu I, recta atque indubitata salutis nostrae ra- 23, ς k tio. Quae media cst inter duo extrema, ad quorum alterutrum facilὰ de nostra natura ducimur. Vnum extremum est, si quis statuat, necesse esse actiustificationem & consequendam & conservandam, nunquam quicquam' V peccare, quod sane extremum dest, sic statuere, plane vitiosum est ac sal- consitatio 1um. Falsum, quia multis sacrarum literarum locis aperid adversatur, devitoria, cum ista ratione salutis nostrae pugnat, quam nos modo ex sacris testimoniis depromtam exposuimus. Vitiosum autem& periculi plenum. Quia vel hominem ad desperationem facile adigit, cum agnoscit, quemadmodum revera omnibus contingere solet,se non perfecte Dei Christui; mandata servare, vel eo impellit, ut quis credat se nihil peccare, nec unquam quicquam adversus Christi madata delinquere, cum tamen & saepius peccet,& multa faciat,quae cum Christi mandatis pugnant: quod dii ici ratione contingere potest: vel quia scilicet non sentiat se id sacere, quod i men facit, vel quia sibi ipsi miserrime imponens, non credat esse peccata,
49쪽
Alteriam est extremum, quod vulgo receptum eri non sine summa antia Comurati inarum pernicie, videlicet, ad justificationem nostram nihil prorsus bona P M.' opera pertinere, nisi quatenus sunt ipsius jusificationis effecta. Vbi, qui ita sentiunt, coguntur fidem, qua justificamur, ejusmodi intelligere, quae quatenus ad substantiam suam,sive essentiam ac formam, bona opera non requirat. Ex quo consequatur, ut quando certum est, per fidem nos justificari, omnino eveniat, ut isti censeant justificatum esse hominem, etiam antequam boni miicquam iaciat, licet postea sit facturus. Quod adversa
tur totum sacrae lcripturae: quae, ut alia taceam, aperto contestatur, sine poenitentia non consistere, neque existere, peccatorum nostrorum reminsionem. Cum&verissimumst,&isti ipsi id agnoscant,& fateantur, justificationem nostram aliud nihil reipia esse, quam remissioncm pecca
Ex his quae hactenus dicta sunt satis intelligi potest, etiamsi verissimumst, quemadmodum scriptura apertissime testatur, nos per mortem Chris perque sanguinis ejus fusio tem servatos esse nostraque peccata deleta
tamen hoc ipsum credere, esse eam fidem in Christum, qua ut sacrae literae docent,iustificamur, id quod multi & olim putarunt,&hodie putant,adeoque firmiter credunt. Loneὰ enim aliud est,istud credere, 'sub spe vitae aeternae,ab ipso consequenclae, Christo obedire,quod necessario r uiri ad justificationem nostram, antea a nobis & dictum & demo stratum est. Non incidissent autem isti in tantum errorem,si rectὰ intellexissent, quid sit Christi sanguine peccata nostra deleta suisse. Nam hoc ipsum recte intellectum, ut a nobis supra expositum scit, nempe ut sit, Christum sensuinis sui fusione adertum esse potestatem, nos a mortC vindicandi, quare, peccatorum noriori im persecta atque integra remissio continetur smul sit, per eandem Christi sanguinis Hisonem factum e se,ut Christo obediamus,atque ut spiritus sanctus loquitur, purgatam h hcamus conscientiam nostram ab operibus mortuis, ad serviendum Deo viventi, hoc inquam ita intellectum, & cum eo junctum, quod illa suprema Christi potestas, quae salutis nostrae media causa est, non pertinet' nisi ad illos,qui ipsi Christo obtemperaverint,ut intelligitur ex eo,quod legitur Hebr. s. s. satis aperte unumquemque monet ac docet, nullo modo fieri posse, ut fides in Christu, qua iustificamur it credere, quod per ipsius sanguinis fusionem deleta fuerint peccata nostra,sed formam atque essentiam fidei in Christum esse eius praeceptis obedire. Iam ex his omnibus potest apparere, quemadmodum in ipsa rei summa similitii. . convenit modus justificationis sub vetere Testamento, cum modo justifi- & dissimili cationis sub novo,quatenus utrobique per fidem in Deum lia contingit: sic in hac ipsa re, esse insenem aliquam inter utrumque Testamentum dita .. ere' &ferentiam,nempe, quod sub novo Testamento requiratur, ac necessarium novoTestit- sit, confidere Deo per Christum. Quod quatenus ad id attinet, quod di- ' ximus per Christum sub vetere Testamento, neque necessarium fuit, nec Porro in quoqua fuisse ulla ratione dici potest. Continet enim hoc quod dicimus, Per Chrictum, duo maximi momenti, quae sine dubio sub vetere Testamento non fuerant. Nam cum dicimus,s b
50쪽
Fragmenta uis sit oe ke eonfidere Deo ter Chris7um, Primum idem est,ac dicere, oportere nos non Mye i Dc' tantiim, sed etiam ipsi Curitio confidere. Memadmodum ipse Christus monet discipulos suos apud Iohannem in ipso initio cap. 1 . Deinde ex hoc alterum consequitur, quod debeamus non modo ea praecepta se vare, quae sub vetere Testamento a Deo data sunt. neque per Claristum fuerant abrogata,sed etiam praecepta omnia,quae illis idem Christus addidit. Neutrum autem istorum,ues necessarium iub vetere Testamento suisse, vel etiam ab ullo factum in e , id evidentissimὰ probat, quod Christus nondum extitillet, & silc multa prorsus praecepta legi illi, quae sub vetere Testamcnto lata fuerat, addidisset. Har dei, qua est assensim me , triba riursa 'Es T autem animadvertendum, quod non pauca sacra loca , possunt nc bis occasionem praebere, non bene intelligendi, quid sit fides in Christum, qua iustificamur ,&existimandi, Pontificiorum sentcntiam esse voram, quae habet, quod fides ista sit, adhibere assensum illis quae a Deo dicuntur. 'anquam enim ipsi hoe ita intelligunt, ut adhibeatur assensus vel exhlicite,vel saltem implici id omnibus,quae divinitus dicta aut scripta sunt, id quod non potest probari ex locis illis,de quibus loquimur: tamen ad confirmandam aliquo modo ipsorum sententiam, videntur pertinerct, propterea quod ex illis colligitur,nos justificari,si aliquid crodamus,quod a Deo dictum fuerit. Omittemus autem hic loqui,de celeberrimo illo loco ad Rom. . Vnde videtur yrobari, Abrahamum propterea justificatum fuisse,quia crediderit Deo,sbi Isaacum promittenti. Nam de loco isto i herrime a nobis est explicatum in Disputatione de Servatore. Quamvis di de illis,de quibus hic acturi sumus,aliquid est ibi dictum,sed plenius a- liquanto de iis agi nunc poterit. Sumemus autem tanquam praecipuum Iocum . pro uno loco ponentes id,quod non semel tantum in novoTesta- mento legatur,licet non iisdem verbis, quod scilicet, mi credit Iesum Usa
Chrinum Dei Filium, is habet Piram aeternam, ut legitur apud Iohannem in
sne εap. 2 o. Nam certe istud credere, aliud nihil est, quam assentiri esse verum aliquid, quod Deus dixit, seu testatus est, quemadmodu de res ipsa apertu docet,& intelligitur ex eo, quod scriptum est apud eundem Iohannem tum in Evangelio, tum etiam in prima ep stola, & in epistolla quidem
cap. s. v. I o. ubi ait, credit in Atium Dei,hiabet te Zimonium in se . ron credis MLo, mendacem facis Deum , quia non credit ιn tectimonium , ' M.
recti arm est Deios de Filiosuo. Hic aperte habetur, quod qui non credit in Filium Dei, non credit Deo,& quod Deus tellificatus est, de Filio suo. Id autem quod intclligit Apostolus Deum tollatum esse de Filio suo, sine di bio est, iis Filium, id est,Iesum Naaarae num csse Chr. stu, quemadmodum ex pluribus aliis illius epistolae locis clarissimum est, ubi saepius inculcatur,ta ad id probadum videntur omnia dirigi, Iesum esse Christum. Considerandum est, quod attinet ad explicationem illius loci, Iob. zo. Quod ropterea tribuitur isti credulitati, ut sic dixerim, seu fidei, si ita laqui venuus, quod Iesus sit Christus Filius Dei, vitae aeternar adeptio, & cons
qRcatcria bescatio nostra, ob cam caulam, quod iacmo id credere potest,