Marci Aurelij Severini Synopseos chirurgiæ libri sex

61쪽

s4 Tumoribus . l

las est, - - , id est, cancer, sic dictus, quod figura, & forma cancro animaliaquatico omnino similis sit. Est au tem cancer tumor, ex accidenti cali- idus, nigricans, immobiliS, cum rΘtun- , ditate inaequalis, interdum torpidus, saepe dolorificus, utrinque VenaS inflatas , pallentes aut liventes, & cancri pedum modo recurvataS, HeCU-

lento sanguine incalescente distensas ob quas, & circa locum veluti Puncta sentiuntur) habens, qui dis.ficillime a partibus quas obsederit, Ut

cancer animans a rebus quas pedibus comprehenderit evellitur. Hujus morbi causa continens su cus melancholicus est, non solum in parvis particillae meatibus, ut in scirrho accidit, sed etiam in venis circum-jacentibus, impactus, & in eis putre- re incipiens. qui si magis putruerit, &acrior atque malignior factus fuerit, exulceratum cancrum efficiet. Ratio etiam victus crassum, & fe-

culentum sanguinem gignens, he- patis

62쪽

. P, u Nat spatis ad ejusmodi superfluitatem procedendam aptitudo, lienis in sanguine repurgando imbecillitas, mensui , haemorrhoidum, & aliarum consuetarum Vacuationum stippressio, ad

partis imbecillita , sepq

Lancrum essiciet.

blatum h0ς oriri consuevit in Oculis, naribus, auribus, labris, palato, sede, sinu muliebri, aliisque quibuslibet partibus, sod praecipue in Reminarum mammis, quoniam natum inanes , fungosae, imbecilles sunt. Atroci , & ferinis hujus mali prima rudimenta inter initia antequam melancholicus i humor crassior factus i ii parte : it ius radices egerit, prohibere licet ohibito vere: & ax tumno: sorti & frequenti i medica, mento malanagogo, scissa tamen prius vena, si aetas & vires permiserint: iis etiam omnibus in rictus ratione vitatis quae succum crassum, & faeculentum gignere possunt: interea hepati

63쪽

46 De Tumoribus Prater Naturam. motis est prosipiciendum, & haemor- ihoides atque menstruae purgationes si suppres se fuerint, provocandae, &pars affecta roboranda.

At si tumor in molem satis insignem attollatur , sine manu non con- sanescit nam totum tumorem, qui partibus sanis adhaeret, ita abscindere oportet, ut nulla omnino ejus radix relinquatur, quod propter vasorum circumstantium magnitudinem fieri non potest sine nimio sanguinis profluvio , nisi aut laqueis ipsa vasa intercipiantur , aut urantur , quorum neutrum sine aegri summo discrimine fieri potest, & tum maXime cum cancer ipse internas partes occupaverit , qua ratione motus divinus Hippocrates occultos cancros exquisite curare

prohibuit.

Libri Primi Pinis .

64쪽

SYNOPS EOS

mento aut diqta.Solvitur autem unitas tam similarium partium sive molles, fuerint sive durae quam organicarum ab externa causa aut ab interna. Ea vero unitatis divisio quae in similaribus partibus mollibus, a causa eX- terna vulnerando affigit,a Latinis generali nomine Vulnus appellatur , id est, hians apertura corporis, ictu aliquo, aut casu Vel morsu, in ficta: quod vitium alias ulcus , alias ulcus

Solutam unitatem sibi vendicant

chirurgi, quatenus circa eam plus

manu perficiatile, quam aut medica-

65쪽

De Vulneribus.

De I Derum causis

Vulnerum Causae sive animatae fue-

rint., sive in animae , eXternae sunt cae que in universum tres, pro quammuarietate ipsa vulnera varia sortiuntur nomina. Nam quando a re acuta, t

nui, & pungente vulnus .infligitur , Punectio appellatur: quando vero ab acuta incidente, ut ae gladii acie Inciso , aut vulnus discissum : quando a gravi, dura, retusa, inaequali, Valenter arruente, frangente vel obtundente, Contusio, aut obtusio cum direptionei ut Collisio sive collisum vulnus.

66쪽

Vulus

Rotundum sive circulare.

puus

tionis i

a qua b Transversum appel-' Obliquum t Diruptum AEquale i Altera parte Inaequale,ut latens

Altera mam laturnifestum

dicimus . Capite id fieri i o musculi et Ventre

Cauda Tempore a Recens sive Cruen- quo dicitur tums . i

de dicitur fie- Arteriis , NerviS,

H l Membranis, villis, Adipe.

Cerebro,oculo, naribus,aure, Fronte,labiis, lingua, laucib. Aspera arteria, oesophago, collo Brachio , manu extrema, thorace. Pulmone, corde, diaphragma te. Uentriculo, hepate,

ratis

67쪽

De Vulnerum Signi f.

Vulnerum notae aut diagnosticae sunt , aut prognosticae. Dignoscitur autem vulnus sensus iudicio. At i Prognostisa ejus signa sumuntur eX

ejusdem magnitudine & figura, eae

partis vulneratae substantiae temperamento , consormatione, si tu , virtute, habita ratione sexus, aetatis, temporis constitutionis, anni partis,regionis,generis, diaetae, & symptomatum super-

venientium.

Assectae partis praestantia, propter quam lethalia dicunt vulnera , quae sunt in partibus quarum Virtus aut actio, toti corpori, te vitae est necessaria, ut cerebri, hepatis, intestinorum, ut sicae vulnera apud Hippoc. lib. 2. Praedimonum. Atactus in triplici dimensione seu magnitudine, ab quam magna, di periculosa vulnera, quae suturis,vel vinculis indigent,qualia etiam sunt ea quorum meminit Hippoc. oph. I 8 Ab. 6. ophori .

68쪽

ne , recte conside-

dictisquet

ut ait

Celsus

ante mmnia in vulneribus scire debet,

nempe.

De Vulneribus. cr

sensilitate, propter quam etiam magna vulnera dicuntur , quae in articulis accepta sunt Item quae sunt in capitibus , & finibus

.musculorum maxime nervos rum com. i. aph. 66. lib. s. Item ea quae a talis venenatis, vel venenatorum animalium morsu infliguntur.

Quae insanabilia fiant vulnera, ut ea quae sunt in basi cerebri,corde. pulmone medio, stomacho, jecti- noris portis, spinali medulla. intestinisjejuno, de tenui, renibus, arteria aorta, Vena rava, venis,& arteriis magnis circa fauces. Quae difficilem curationem habent, ut ea quae sunt in ulla pulmonis parte, crasso jecinoris, membranis cerebrum continentibus, liene, intestino aliquo, septo transverse , articulis, poplitibus , inanibus locis, quacunque parte venae majores sint,aut quoties mucro ad grandes venas i tus conditas descendit. Quae promptiora, ut ea quae in carne sunt, & haec quidem loco, vel priora,vel meliora sunt,modo vero periculum facit quodcum, que magnum est. De

69쪽

i Vulnus curabitur si partes dissolutae uniantur conglutinatione vel coalitu: quod fit solius naturae beneficio, medico tamen naturam adjuvante, dum tela, alia omnia, quae eorum glutina' tionem impediunt,ex ipsis Vulneribus amovet: distentas, &separatas Vulneris p rtes applicat; adductas, & applicatas ita partes, suturis fibulis, &vinculis stabilit: partis vulneratae salubrem si ibstantiam convenienti vietii,

& medicamentis, conservat: & syrn-ptomata supervenientia modis omni- Ante omnia igitur ex vulnere eXi-

quodcumque in id inciderit,sive telum,aut rei alterius frustulum, sive pilus, sive etiam sanguinis concreti grumus, quod fit aut manu cum ferramentis, aut medicamen

to superposito , & quoniam locum

70쪽

De nulneribu in corpore in quo telum delitescit, ex quirere , & invenire, ipsumque te Ium Gtrahere , ita artificiosum est, ut id aggredi solis expertis concedat Hippocrates, ideo de Signis quibus delitescentia tela deprehendantur ,' :& docorum extrahendi ratione est, dicen

Deprehenditur telum si vulnerati corpus in ea figura constituatur, in quaerat, quum Vulnus accepit, quod si non possit sic construi, jacens ita collocabitur , ut quam proxime ad eam figuram accedat, ut ex Hippoc. consulit PaulUS.

Ad hanc etiam dignotionem juvat, & substantiam, & situm, & fg

ram , & conneXionem atque Vicinit Hiem partium Vulneratarum novisset& omnia quae superveniunt sympi mala, de quibus copiose Celsus, &Paulus.

Ratio vero extrahendi tela , &inveniendi instrumenta , quibus eaeVellantur, partim ex instrumentis