Observationum selectarum ad rem litterariam spectantium tomus ..

271쪽

DA 3. XLVI. utpote quae fundantur non in bono absolute diecto, sed in bono maiore. I. XLVII. In ispecie respondetur ad exempla de concubitu vago, odomia, postgamia, es diuortiu ; XLVIII. . de Incestu re concubitu cum menstruata. f. XLIX. lineniatur similem esse rationempraecepti Machidici de non comedendo sanguine g. L. Ad obiectionem ex Leuit. XVIII. respondetur I. non iuste inferri r es abominatio coram domino, e*o coer

cetur lege uniuersalii poenali. g. LI. a. Extirpatio tentium omnibus sis abominationibuae inquinata-.rum, non probat, quod qui singulas perpetrant, morte snt Funiendi. m. s.per extirpationem a populo suo non semper intelligi poenam capita

lem. LIII. Sensus admonitionis diu a d. Leuit. XLIX. LIV. L a tum mariti non esse legem v

niuersalem maritos obligantem β. LV. Sed referri hostem ibi a Deo fructis lapsus. Cautelae de im- hbecillitate sexin seminei. β. LEI. Ius naturae sumi ivellate, ut praecepta honesti decori sub se comprehendat, vel stricte, is sola denotet praecepta iu- 'si. g. LVII. Fontes praeceptorum honesi s decori. eig. LVM. Leges, quas antea dirimin esse possisay ityniuersales,sunt conclusiones ex regulis honesti s t. decori. I. LIX. Honesi re decori disserentia, irem, virtutis oe iustitiae, vitii re criminis. g. LX. DO clsisitio Legis propriissime dictae. g. LXI. Omnem legem proprie dicitam esse ciuilem re positivam. f. iii

Digilia

272쪽

TAΜ DIVIN. QVAM HUMAN. assctam, β.LXIV rtem iussa patrumfamitias g.LXLVOmnem legem profrie dictam debere publicari A modo publicandi legem esse via scriptam vesnon scriptam. g. LxV. Notatur error communis Iciorum de lege scripta non scripta. M.LXVI Legem non scriptam re consuetudinem di inerre. g. LxVLI. Errores communes de iure consuetudi- rio 'LXVVI. Respondetur exemplis de paenis diuiniis arbitrariis ante Mosen s. LXIX.

s. LEXposui quidem in Institutionibus D .

risprudentiae diuinae prolixius meam sententiam de natura & diuisione Legum aduersus communes doctrinas cholasticorum & eorum, qui Pussendomo Controuersias ea de re mouerunt. Legi ea

v. -- Iaδ. Sed quia tamen posterioribus cogitationibus deprehendi, me multa rum admisisse pro veris propositionibus, quae ad

erroreS Communes reserenda sunt, opera

danda est, ut& illa iam emendentur. g. ΙΙ. Fons omnis erroris exinde oriri videtur, I. quod Legis definitio generalis quaesita fuerit aeque aptanda Legi diuinae, quamis humanae, tanquam speciebus univocis, cum tamen lex diuina sit aequivoca, certe analoga R a h. e.

273쪽

a 6o ops. XXVII. NATvRA LEGIs h. e. lex si non improprie,Certe non proprie dicta. De Deo enim latiquam ente incomprehensibili & infinito nullum praedicatum creaturae proprie dicitur. Lex autem est prae dicatum respiciens actionem humanam, vel certe eius relationem ad alios homines. Pau

cis: lex proprie dicta sertur & hominibus & ab

hominibus .r. Quod,cum Legis vox saepissime etiam de dogmatibus & consiliis,item monitis paternis, &c. sumatur, tam in sacris literis. quam apud alios scriptores in doctrina de Legibus diuinis uniuersalibus, legis vox stricte, nimis fuerit obseruata in conceptu domini-Co, Quatenus monitis paterniS opponitum , cum tamen Deus etiam se reuelauerit ut pa-

, trem& amicum humani generis. 3. Quod ex communi dicterio, quod consilium non obliget, tubi obligationis vox stricte sumitur, vel, II mauis,iuridice pro obligatione externa obligatio interna , nobilissima obligationis species, plane fuerit relicta, & ita obligatio generaliter accepta pariter erronee definita. Igitur sic tei endum. g. III. Quia legis vox etiam de Deo αφω- . ora Ir-- praedicatur, ut intelligatur eo me- . lius, quid tum denotet,ante omnia videndumi est, quid sit lex proprie dicta, i. e. humana b.

274쪽

rum, Patrum, dominorum; parium, si aperiorum, inseriorum: Inde in scripturis δογματα Repe pro legibus sumuntur. Cum igitur haec vox sit homonyma, ostendendae erunt uariorum horum significatuum conuenientiae & disserentiae. Conueniunt liaec omnia in Con Ceptu generico, quod per ea praescri-hantUr regulae vivendi hominibus in actionia hus futuris, adeoque hoc respectu pertineant omnia ad prudentiam consultatoriam, seu ad consilia late dicta. Quatenus ea opponuntUr prudentiae iudiciali & iudiciis de actionibus humanis praeteritis.. s. IV. Differunt variis modis. Coninium dari potest ab omnis generis hominibus,amicis, patribus, dominis, paribus, superioribus

inferioribus: dogma est praeceptorum, Factum PariUm, monitum patrum & praeceptorum, praeceptum patrum, praeceptorum S dominorum : mandatum vel superiorum vel parium. Porro: Considia, monita, mandat 'a ceptae, pacta magiS seu immediate respiciunt voluntatem eiusque actiones, dogmata immediate intellectum. Dogmata non obligant

quia omnis obligatio est affectio voluntatis, sed perstiadent vel non persuadent: Coninia si prudentia sint persuadent, & si persuaserint obligant: Monita obligant, sed magis intendunt: persuadere : Mandata & praecepta

275쪽

obligant, item pacta etiamsi non persuase- la

g. V. Persuasio igitur est affectio intellectus, qua intellectus credit,aliquid esse verum lain genere, hoc est, siue de boni conceptu aga- etur, siue de conceptu alterius rei: siue inte, hiect9 putet,se eius rei scientiam firmam ha - ere, siue saltem fidem seu verosimilitudinem . . Obligatio est affectio voluntatis, vi cuius vo- t luntas hominis alio inclinans retrotrahitur ob irmetum mali. ' οs. VI. Scilicet voluntas hominis inclina- tur regulariter natura sua ad res quaSdam non quas ipsi intellectus bonas esse persuasit, hsed quas ob inclinationem sibi bonas persua- idet. Inclinatur autem vel directo ex concupiscentia & amore, & tum intellectus conci- epit rem tanquam bonum per se, vel Compara dilue ex fuga, & odio mali, & tum intellectus si- bi rem concipit tanquam honum per acci- :dens. Vnde regula: minus malum induitis tinaturam boni & vice versa. Natura autem ivoluntatis humanae non est eadem, sed infi- ρnitis modis diuersa, non 1olum intuitu indi- uviduorum humanorum inter se Comparat hrum,sed &intuitu singulorum hominum,quia e singuli possident triplicem voluntatem pra tiVam Sunam bonam, sed natura imbecilli- q

276쪽

mam. Hinc infinita &Contradictoria appetunt homines s. VII. Voluntas hominum omnium natura inclinatur ad verum malum. Maluma autem infinitum est. Verum honum unicum.

Ergo uti inclinatio directa ad verum bonum in statu naturae corruptae qua talis non datur, sed omnis est comparativa: Ita & illa inclinatio si daretur, non esset obligatio, sed summa Δ-kertas & spontaneitas, cum obligatio quasi coactionem & metum kmper praesup -

. . I VIII. Non tamen. Omnis retrotractio voluntatis ob metum maioris mali obligatio est, e. g. in Viatore intuitu latronis. Hinc tradendum est, quomodo vis & obligatio differant. Vbi haec praesupponenda. Maius illud malum, ob quod voluntas hominis alio inclinans reprimitur, vel necessariam i. e. natura/lem Connexionem habet cum actione, ad

quam homo inclinatur, vel dependet a libero aliorum hominum arbitrio: Ita quoad priorem casum, nimiae & sceptumst uentatae; aut etiam alias imprudenter susceptae actiones.' voluptuariae, ambitiosae, ex avaritia profluentes natura.seCum trahunt varios morbos, contemptum aut odium & inimicitiam aliorum hominum; item damnum rei familiaris, item maiorem quotidie deprauationem UO- . R lun-

277쪽

f. VIII. Quid vero dicemus deMonachis&

Monialibus in uno eodemque monasterio viquentibs omnino ad συνεισάπτους referri possent modo indubitatis Constaret testimoniis, unum idemque monasterium sine murorum interstitio viris & feminis fuisse Commune. Hoc equidem Clarisi Vir Collen noster Dn. D. Paulini in epistola quadam ad Abbatem aliquem scripta sp) adstruere annisus est, sed vix testimonia, quae ad assertum hoc Com probandum ab ipso adducuntur, illud euincunt. Agepum aliquanto attentius eadem inspiciamus s& exempla a viro doctissimo allata excutiamUS. Geminum , ait, assertionis no- 'ue exemplum dedit Trithemim virbe aedidiss- must in Chronico Hresinaugiensi ad annum I I o Sinquirere Rathamae Archi-Episcopus Metamininpraposituram in Rinc avia Monachis ordim. Ren dicti , construxis - - in eiusdem Mona ris ambiatu iuxta Ecclesiam videlicet Caenobium pro famis ctimoni ib/s prefatus Pontifex eomburit, in quo uiνmines Chrso in S. Rirginitate deuotissime Adinientes collocauri qua μά cum Monachis μι --ns praepositi cura constituta semper manebanae imitas: Et alibi ad annum Ma I. Gedebat

undat monasterium dictum Oesbach. ord S. Beniar in quo Hurimi fuere Monachi. Huie

278쪽

eoniunxit monasterium monialium. At nullum

in his cauis ite patrocinium i nuenit Paulini. Nam facile quisque videt,d rithemium loqui de monasterio, quod graeci voCant

j quo de vide sis Bulsamon. ad Canon. 7. Syno

di 8. Nimirum cito satis inualuit mos, ut feminae pietatis gratia non proeul a Monasteriis virorum congregarentur & ab iisdem praepositis, qui praeerant Monachis, regerentur, ita tamen, ut sub 'diuersis viverent testis. Rem ita se habere discas ex his verbis, quae occurrunt in actis Murensis Monasterii : De consurandine congngandi feminas, quae hic iam multis annis viguit, nobis es exemplum P a S. Patrum, quia m Vsi feminas congregauerunt o. amorem Dri, quarum mansiore nitae ita debet esse separata a Monachis, ut

nutu inter eos posset esse suspicio, sedia solo Abbate N praepositis, qui eis praelati fuerint, eorum nita s religis ordinetur.' Nostrum hoc assertum roborant etiam sequentiaRudolphi Monachi verba: Duo Monasteria antiquitus a Regibus gentis illius constructa sumi muris istiis σμ-mis circumdata G. Vnum scilicet aericorum. alterum feminarum, quorum ab initio fundationis seu νtramque aea lege disciplina ordinatum est, ut neutrum illorum dispar sexuae ingrederetur e Nunquam enim virorum congregationem femina aut urginum Contubernium Virorum quisquam 4 intra -

279쪽

as 2 Oss. XXVI. DE ARCT. FEMINAR. , intrare permittebatina Eulogius lib. 3. -- moriat. Sanct. C. Io. agens de Tahanensi Coenobio: ' expleto, inquit, iam propriis sumptibus Tabanensi coenobio, eo se piri eum mulieri εCMiso Militaturi conferunt. inis haec legens non crederet, Paulinianam opinionem Confirmari, at vero facile errorem omnem eXimunt seq. quae in eodem Capite legunsuria,

Claus feminarum a cellulis Monachorum altis interiectis disparata maceriis, lites Unius Patriae gubernaculo regerentur, ha tamen seques tu se

mansiunculis retrudentes nulli omnino contuendi

se facultatem dederunt. Quod vero Triste

mius de duplici eiusmodi monasterio loquatur, verba eius satis probant. Nam in priori loco expresse dicit, quod in Monasterii, ubi

nimirum viri degebant, ambitu carnobium pro sanctimonialibus construxerit Ruthan in posteriori vero admodum notantor scribit, quod M asteria Oraborta; in quo Aurimi fuere Mona

liumriccae utrobique duo Monasteria, in quiabus seorsim viri & seminae vixerunt. Exemplum alterum, quod adducit D. Pauli , maius robur nostrae opinioni affert, quam sententiae Paulini, cum euidentissime pate at, in secessu Huisburgensi duo fuisse monasteriab Insistamus vestigiis historiae. Ini-

280쪽

tio Pite inclusae Presbyter datur Echardus, Postea anno sextoAdetheidis dulcedine eius-ciem ilitudinis illecta carcerem Piae sibi Ρaradisum fecit. ι Posthac ad Cremum se contulit, ThieZelinus, qui Meinholdum breui huc traxit. Quinque ergo perionae in eremo degebant Ne vero existimes, sub v-rio omnes quinque tecto vixisse, prohibendis

haec historici verba : ixerunt hi res una in

f religiose Viri si eodem cum feminis loco conclusi fuissent, credo stripturus fuerat historicus : Vixerunt hi quinque una. Et quia multa Θ cum alia religiose in eremum k- Cederet, illam non tribus his viris,sed seminis sese iunxisse his prodit verbis : so Echardoae uo supersite alia religiosa sueriinburgo Huis bingum venit Pia re Messeidi sese iungens, quae manifestum praebent documentum, alio viros, alio seminas loco vixisse; nam si in uno vixissent domicilio omnes, non tantum Piae

Meinholdo religiose adueniens sese iunxisset. andem Monasterium ad Visurgim pulses ex Κaminada sorores ordinis sui ad tempus sub turbis bellicis alens, prorsus huc non facit, cum longe aliud sit quenquam alere , quod fieri extra domum potest, aliud cum perλ-na quadam sub eiusdem domus tectahospita- . Si uis vero plura scire desideret de Mo-