장음표시 사용
181쪽
Supra nos, ut a Fulmine igne coelesti, a peθilentia aeris . aventis, a pluviis & inundatio-
Ab Ele Infra nos, ut 1 terrae motu mentis, I ita Sodoma Gomorrha di- vel l vinis ignibus, i a. eivitates Asiae terraemotu, urbeNGrςcaae diluvio de aliae aliis modis ex tinctae si ne. Initru
vel Inters Ab Ani. s Ita Abderi rarum Respub. amalibus 1 muribus destructa fuit. Ab ipsis i Et hae iunt causae omnium hominu e frequentissimae ae veIini or-
bus dinariae. suntques Ariagi s contemptus , O l stratu χ dii. madiscordya, ex subestis in qua miselin rurtactiones & sedl iiones. Ab utros- έ securitas, impru- qu e c dentia , nimium . bellandi studiu. Desectio Sociorum, Rebellio provynciarum, 'Irruptio Barbarorum, & ia- felix bellum. Thes x. ona his/neila etertitur, si prin-eeps incurrae odium aut contemptum populi sui.
odium illud est, subditorum in principem eiust ve
182쪽
q. Plurimum praeterea valet ad indignationem subditorio concitandam, eosque impellendos ad studium
novarum rerum, intemperantia , t
xus, libido, crudelitas, & rapacitas principis.
que statum pertinax malevolentia. Illud oritur ex metu, secundum illud: Quem metuunt oderunt, quem quisque odit, periisse expetit. Metus profi ei se itur ex suppliciis & tributis. Contem plus est impressa subditis de principe suo eiusque statu vilis εο abiecta opinior princip-in e consistit quod subditi putant principem suum non
esse eapacem Imperii, neque animo ndique em pore satis validum. & haec ea a cunni um patet Ialissina. Nam odium non eadit nisi in Tyrannum, at contempse in plerosque prineipes, eum de paucissimis in omni historia legamus eorum mentem tantae molis capacem -fuisse. Deinde conremptus oriri potest ex quovis etiam levissimo vitio. oritur ex tribuseausis
Forma Imperiis ea sit justa lenior
ae remissaOL. J Fortuna, si illi adversa. Moribus, ut luxuria, levitas , stoliditas , senectus , infuma valem-do . de alia animi ac eorporis vitia. Thes. x- Ita Alexander M. apud Curtium conqueritur etiam orbitatem suam esse eontemptui. Unde Augustus plures sibi adoptavit in filios. ut nilnirum munimentis insisteret. Tac. I. Annal.
183쪽
ternae sunt: externae causae sunt vel
migratio gentium, quae patria ob e gestatem relicta,novas stibi sedes qυς- runt; vel subjugatio. Perit enim Res pubi. cum redigitur in potestatem peregrini principis. Eo modo Romani plurimas Resp. destruxerunt. 6. Respublica sive principatus vel degenerant in an archiam , Vel in polyarchiam, vel in tyrannidem. 7. Anarchia est, ubi pulso magistratu, quilibet vivit suo arbitratu. 8. Polyarchia est, cum duo pluresve sese gerunt pro supremo principe. 9. Ty-Thes. s. Migratio Gentium horrendas muta. tiones de strages Reramp. fecit. Ita Anglo-Saxones migrantes ex Germania in Britanniam, universam immutarunt & evertirunt. Ita Hunni, Gotti, Suevi, Alani, Longobardi, Burgundiones, Selavini sive ScIavi, Turcae, Tartari, Sara ceni, Romani, Graeci , Hispani, Lusitani, Angli, Batavi, migrationibus suis universum terrarum..rbem & innumeras Resp. vel mutarunt, vel ever
184쪽
9. Tyrannis est, cum quis contem
iis legibus, subditos non pro civibus habet, sed pro servis.
IO. Tyrannus vel titulum habet principatus, vel non habet titulum.
Thel. s. Tyranni olim dieebantur, qui liberam eivitatem perpetua potestate tenebant, & hoc sensiu Tyrannus idem est quod Rex & princeps, ut in illo Virgilii, Pars mihi paeis erit dextram tetigi se Tyranni. Postea nomen hoc odii & invidiae plenum esse coepit. Et in hoc sensu posteriori definitur Τyrannus hac Thesi s. Sed definitio Aristotelis longe est persectior, quod nimirum Tyrannis sit
Imperium summum unius in pares & meliores ad utilitatem privatam & non publicam. Igitur in eo eonsistit quinta essentia , forma, atque anima Tyranni , quod Rem p. non secus ac privatam haereditatem pro suo tantum arbitrio & volunt te nullo habito respectu ad utilitatem publicam administret. Thes. Io. Hate distinctio melior est, quod Tyrannus alius est titulo, alius exercitio. Tyrannus Titulo. qui nullo iure quae iura exprimuntur cap. s. Th. 2 Rem p. oecupat, & ta- Iis proprie hostis est , arque ideirco ut hostis tractari potest,& vel judicatus vel non iudicatus oeiae idi . & tales Tyranni ante tria laeula in omnibus fere civitatibus Italiae exorti fuerunt.
Sed si populus sive oppressus sive alio modo suo eonsensu Tyranni talis titulo stabilivit Imperium, eique fidem juravit, tune tolerari debet, H s Prx
185쪽
W7S I DE AII. Turannus dicitur habere titulum, qui legitime constitutus, non imperat tamen legitime. I 2. Tyrannus sine titulo est, qui Remp. sibi, neque successa onis, neque electionis jure commissam, vel vi, Vel fraude invadit. I 3 Notae futuri Tyrannii ex multis hae paucae notari possunt. I. Sileges fundamentales, & privilegia subditorum violet. r. Si jure majestatis abutatur ad erudelitatem auu ad rapinas. 3. Si spernat religionem, Pietatem praesertim si modestum sesegerat atque iustum,
& hae rationa, Iulius Caesar Tyrannus titulo, sed admissus atque approbatus nullo jure occidi potuit.
Tyrannus exercitio, qui iuste quidem tenet Remp. sed eam iniuste & illegitime administrat. Thes. I 3. Ut recte intelligatur, quis habendus sit pro Tyranno,
I.. Aliqua sunt removenda, ae Tyranuum non faciunt. a. Aliqua sunt ponenda . quae Tyranni propriaeae perpetuae notae sunt. Primo removenda haec, Negligentia, socordia,
elusor, imbecillitas mentis ae iudieii, facilitari R. j ,1 grus alia , quae in omissione, non ini
186쪽
tem & justitiam. 4. Si res A redirim publicos in proprios usus convertat invito populo. s. Si velit subditos in
commissione nisi pes accidens coninuntia Nouenim princeps ta Tyrannus opponunturia ut habutus privatio , sed ux virtuti vitium, ut sanitati
Deinde secernenda fiunt vitia privata a Publicis. Ita ob libidinem. intemperantiam, paganismum, haresin, prodigalitatem nemo Tynannurid cendus est , hae enim possunt quidem tacere principem TFrannicum in quibusdam act: bus, non veIoay rannum. I awene es aus&Claudius Imperat res, Idithardus II. Angliae, Henricus II:I Galliae Reges Tyrannici fuerunt pri cipes in quibusdam actionibus, sed tamen non fuerunt Tyranni. . Quia neque Tyrannicus actus ita tim facit Tyrannum . quemadmodum neque una. actiosto test tacere habitum,2 In principa Tyraianico dantur lucida intem alla. At Tyrannis tota sua latitudine iniquaeest. 3. Neque nimia exactiones atque tribu comtituunt essem iam Tyranni. Quanquam enim in lea exiniones quam proxime accedant ad Tyrinnidem tamen si de caetero Rei p. bene cons latur, ferendum est illud incommodum. Neque adiunν civium facit & eoastituit Tyrannum, nam Sc Tyrannis non raro favemr, quemmadmodum Neroni contigit is & ipsi quoque potu ripes saepe propter justitiae ac probitatis studium Ositana, quoa eontigit Pertinaci, Aleaandro Maliis Imperatoribus.
187쪽
1M ID EA paupertate vivere, vel si inter eos alat dissensiones, &c. Iq. An
Non igitur recte declarant essentiam ac naturam Tyrannidis, plerique Politi eorum, qui notas tantum quasdam aeervatim accumulant, & ex illis iudicare volunt, utrum princeps aliquis sit Tyrannus nee ne, nam illae notae omnes vel ira-ximam saltem partem non nisi effecta Tyrannidis lunt, adeoque essentia ejus posteriora. Deinde tam sunt generales & latae, ut paucissimi dentur principes, qui non secundum illas possint pro Tγrannil haberi. Tertio, ponenda igitur sunt haec ex quibus cognoscitur natura Tyranni. I. Privatus quaestus & detrimentum publicum, haec omnium exactissima nota, ae formalis ratio Tyrannidis. Nam in Rep omnes omnino actiones aestimandae sunt ex fine: ita non sufficit factum aliquod materialiter esse bouum, nisi etiam bene fiat , ae hono fine fiat, ic hine actiones materialiter bonae possunt esse formaliter malae. Ita remittere tributa, ae populum benevolentia sibi conciliare bonum est materialiter, sed si fiat hoc fine, ut optimates adeoque Resp. Opprimantur, quemadmC-dum Dionysius Siciliae Tyrannus seeit, est formaliter malum.' Igitur inter Regem ac Tyrannum si potestatem spectes nihil interest uterq; enim summam habet potestatem, sed differentia specifiea petenda est ex ' sine. Nam Rex illa potestate utitur ad salutem, Tyrannus ad detrimentum & perniciem Reipub. quemadmodum alia ratione viator , alia ratione
: s latro gladium gerit, ille pro sua salute & defen-
188쪽
i . An liceat subditis tyrannum occidere, controverti solet a Politicis. Ea quaestio hoc sere modo solvi posse videtur: si quis sine titulo, tyrannidem affectet, aut jam teneat, is
tolli potest sine dubiu, quia instar hostis est.
13. Si tamen consentientς populo ei fides praestita est, jam jus haberet , censetur. Et, cum ejusmodi tyranno aliter agendum est. Si quis legitimε constitutus est in principem, non prius pro tyranno habendus est, quam ab ephoris, aut proceribus regni, qui populi jura, ac privilegia tueri deinbent, declaratus sit principatu excidisse. . '
sone, hie in alterius perniciem & interitum.. a. Omnis Tyrannus Tyrannidem suam exereet in pares & meliores. Nam eum omnis Tyrannus sit pessimus, necessarium omnino est, ut illi quibus imperat, sint ipsi aut pares malitia, aut meisliores. Hine Jubellius Campanus Tyrannicamqvitiam exprobrans Fulvio contuli Romano, me quoque inquit, iube oecidi, ut gloriari possis multo sortiorem quam ipse ea virum abs te Oeelsum esse. Th. Is
189쪽
I 6. Neque prius declarari debet excidisse principatu, quam manifestis. sima ediderit tyrannidis indicia.
I P., Cum ergo rite declaratus est
ob tyrannidemi , & violatum fidem, exuidi s principatu, pim hoste habendus est, populusque solutus est jur mento fidelitatis.
SIcuti homo non potest esse beatus
sine religione ; ita etiam non potest
Thes t. Inter praeipuos fines propter quos instituta fuerunt Respub. Religio est, secundum vulgarem illum versum Utque alios alii de reIigio st docereat, Contiguas pleras iussa habere domos. Ratio autem Politica nam de Theologia nihil hie dieendum) duplex est. L. Quiae iu& Gentium ac civile non possunt exemeeri aiaque Relisione, nulla enim foedera nulla pacta possum esse rat atque firma absque religio sa numinis invocatione, & iuramenti , nequale fies eivides, ,: quia illae possunt quidem manististas rigere, atque etiam judicare facinora, at vero occub
190쪽
test Politia esse beata, in qua religio
2. Neque vero religio principi d bet esse praetextus, aut pro terricula mento, quo subditi contineantur in ossicio ι' sed veram ejus curam gerer
debet, ipse que exemplo suis labditis
3. Cui rei sibi vendicet princeps jus quoddam majestatis in Ecclesia
se euita 8e nullo teste gesta non possunt mantio, stari. vel etiam eoereeti absque religione & jur
a. Quia in omni Rep tales frequenter incidunte sus. qui non nisi religione eurari & administra-α possunt, ex. gr. eum pugnandum est contra hostem longe potentiorem sed injussiun, foedifragum, numinis contemptorem, nulla tum spes victoriae , nisi in ipsa religione, qua miles sibi per-saadet esse Deum omnipotentem , qui punire hostes , ae bonam eausam etiam per paucos dese dere possit. Thes. h. Reiicitur error Machiavelli , qui μligionem tantum vult esse praetextum . & suadet principi suo , ut tantum simulet sese esse religi sum, de quo dichum ad ea , I v. th. 6.