Vlyssis Aldrouandi ... De reliquis animalibus exanguibus libri quatuor, post mortem eius editi nempe de mollibus, crustaceis, testaceis, et zoophytis ... Bononiae apud Io. Baptistam Bellagambam, 1606 Bononiae

발행: 1606년

분량: 645페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

De generia cap 3.

EXVS qum: discrimen satis manifestum est: Nam ut ait Aristoteles differt mas a Locusta tamina. quod fςminae primus pes duplex sit, mari simplex. Pinnae etiam parti supinae annexae feminae maritas,& quq cia talo proximae sunt,minores habentur. mafl omnes ς que minores, nee via quam perdiminutionem dissimiles. Ad haec mari in nouissimis cruribus, is veluti calcaria maiuscula prominent acuta, quς tamina parui habet & laeuiora. Addit praeterea Rondeletius incauds supina parte st nam habere appendices dupIices, pinnis similes. ad contegenda & conseruanda oua. mari autem has esse simpliaces& paruas. Sum qui di magnitudine corporis distinguant, ut seminae maiores sint, in res minores. Testatur quini R Aristoteles vulvam bisurcam esse i minis.

NATURA. MORES.

eodem testante circiter menses quinq;.Eth Plinius inquinta- rsibus quinis, similiter Cancri,qui eodem tempore Occultantur. 1

tent luensibusquDimicant, ut ait Aristoteles, inter se more arietum cornibus,quae extol , lentes vibrantesq; feriunt aduersarium: sed uniueris etia plaerunq, tam ,.quam gregis collegium visuntur. ' Plinius quoq; cornibus inquit in- ,, ter se dimicarc 'at Aelianus: Quod si, air, Locustae inter se pugnant,alii , . contra alios, ita erectis cornibus veniunt, ut in incurren tes arietes allidunt & coluerunt, frontes. Ad hanc Parum bellicosam naturam rcspiciens Lucianus, inquit per iocum, oci , , cidentalem partem Tarichanes inhabitare, gentem oculis anguillinis, & facie Carabea bellatricem ae mordacem. Cur modo tam acriter inuice bellent, his verbis tradidit Alber ,.tus: Gregatim & acicbus instructis pugnant cum alijs aciebus generis sui pro pascuis, vel in istu, vel sc minis. Laedi non posse, nisi sub cauda tradidit s Rondetotius. 4

ANTIPATHIA.

ON conueniunt inter se Locustae 6e Polypi. Euenit vis, inquit ' Philosophus, ut Locustis Polypi superiores sim, dc adeo ut si eisdem in retibus νω sensitit Locusta Polypum, prae metu moriatur. Quae sich Plinius: Poly- να pum in tantum Locusta pavet, ut si iuxta viderit,omnino moriatur. Idem νη testatur Aelianus, cum ait: Tam vehementer Polypum Locusta exti- mcscit, ut si quando uno Seodem reti ambo capiantur, haec continuo εν moriatur: - Alibi causam huius intestini odij hanc reddens: Locusta nquit,adeo inimic, utias cum Polypo graues habet: quod hic cum illius brachia circumplexus fuerit, aculeis 3 quos in dorso insitos habet, praeciam conteniptis, & pro nihilo habitis, illam ipsam car- cum plicans, suffocat. Cuius sanu rei haud inscia Locusta a Polypo summe refugit. Eadem in tradidit PIutarchus. Nam rationem reddens,cur silai Polypus a Muraena dc congro me- artuat, ait: Ab his enim male tractat ur, neq; laedere vicissim potest ob lubricitatem elabe, istes, sicut rursum Carabus, illis in complexum veni uribus vincit: nam tenuitas non est νη aduersus asperitatem auxilio: Polypo autem acetabula intrudente perit. Quocirca ne-ν queo satis mirari Horum Apollinem qui scribit a Locustis vinci Polypos. Conger etiam Locustam pauet, ut prodidit Pliuius. Et s Aristotcles: Congros, inquit. Locustae eo uincutit: nam elabi non queunt propter crustae asperitatem. De Polypi. muraena, de L .custae inimicit ijs, haec h Aelianus: Malum ingens di morbus agrestis de inhumanus . in, micitia atq; odium inhaerens, penitusq; insitum: quod etiam ratione carentibus natura in- genuit inexpiabile atq: implacabile. Muraena cum Polypo capitali odio dissidet. Poly- pus cum Locusta graues gerit inimicitias . Muraenae etiam teterrima hostis est Locusta 3 atq; infestissima. Muraena Polypo braclita abscindit, dentium firmitate: post autem in eius ventrem subiens.his cum malis, quibus verisi inite est,assicit. Haec enim e genere nantium est, ille vero serpentium more graditur. Quod si Polypus in saxorum colorem severtat.

112쪽

De Crustatis. Lib. II. IOS

A vertat, nihil ei astutiae hae fallaces prosunt. Murma enim eius veteratoriam plane tenet. Cum vero Polypus Locustas a se comprehensas strangularit, exugit came atque earum, succum exhaurit ac nimirum Locusta cornibus erectis iracundia furens, in eum modum muraena mulieri iratae similem lacescit. Haec igitur aculeos,quibus hostis praemunita est,

mordicus tenet. Illa vero pedes acutos tanquam manus praetendens. utrinque cuti inha

- rere festissime non intermittit. Muraena indignatur, seseque huc&illuc versat, & acutas testas amplectitur,quibus confixa remollescit & succumbit: denique remissa iacet.Locusta is ex hoste instituit prandium. Haee Aelianus,ut opinor ex Halleuticis Oppiani, in quibus ι- hi leguntur versus.

Vertit Lippius.

RE coire Locustas marinas ' Plinius: Aristoteles more quadrupedum ta. me. st. retro mingentium, scripsit: scilicet isminam caudam supinam exponere,

marem autem suam superimponere 3c applicare. Coeunt autem vere iuxta terram,& quae pcr coitum conceperunt oua,'' eodem test geruntvr Histis.1.ro tribus mensibus Maso, Iunio, lulio; tum deinde sub aluo in rugas de- cap. 17. ponunt, i deinde oua in appendicibus supinae partis reponunt quae ova V vermium more augentur. Quod idem de Mollibus etiam, ac de piscibus oui paris intelli-- gitunouum enim omnium ita aecissest. Fit igitur Locustarum ouum arenidum in partesis octo diductum:singulis enim operimentis, singula quaedam cartilaginea iunguntur, qui- .. bus ova adhaerenn totumq; quasi species uuae consisti unumquodq; enim illorum cartia C lagineorum in plura scinditur quae si discreveris, patent: sin aspicis tantum, compositum . . quiddam apparet. Fiunt maxima,non quae iuxta meatum, sed quae media sita sunt: mini A maq; novissima continentur. Magnitudo minimis, quanta granis ficuum est. Nec meatu ipsum ulla contingunt, sed per medium haerent:utraq; enini in parte,caudam dico, & aluum, bino maxime distinguitur interuallo: sic enim operimenta quoque disposita sunt. Sed quoniam latera ipsa complecti satis nota possint, addito extremo cuncta teguuntur, idq; velut operculum obturat. Videtur prorsus Locusta cartilaginosis illis particulis in dare oua,cum enititur,caudam adducens,& protinus comprimens, inflectensque sese pa- . . rere. Cartilagineς vero illae appendices per id tempus augentur, atque ouornm capaces redduntur. Partus enim in ijs recipitur,ut Sepiarum in sarmentis, di qualibet colluuione collocatur. Locustae ad hunc pariunt modum. Mox ubi ea sui corporis parte intra diem ,, maxime vigesimum oua concoxerint,abigunt uniuersa: conglomerataq; ita in idem, ut &,, Bris congesta appareant . Tum ex eo Locustae proueuiunt intra diem maxime decimum quintum: & Φpe minores quam ut digiti magnitudinem expleant,capiuntur. Excludiit igitur ova ante Arcturum:abigunt iam concocta atque ab luunt ab arcturo. Haec omnia D sumnia quadam diligentia ab Aristotile sunt tradita. Qui etiam negat oua Locustarum malis semine, ut Mollium aspergi,nec sine ratione, sic enim' alibi, inquit, Locustacei Fe- s. σωλneris seminae apud se partum exponunt: quamobrem ampliores ipsae, quam mares habet cap r. is tabellas, ut ova seruentur. Mollia Bris reponunt, seminis huius generis mares aspergunt, is quomodo ouis mares io genere pisciuirureddunturq; oua glutino cohaerentia ad speciem ,, vum At Locustaceis tale quid fieri nec visum est neque ratio=c exigitur: conceptus enimis eorum sub faenum continetur & crusta intectus est. Plinius.Locustae & reliqua, inquit,t - nuioris crustae ponunt oua super oua, atque ita incubant,Locustae etiam nuper natae exuutia senectam more anguium, non aliter quam parentes post partum.

113쪽

Κερβήτω diminutiva voeula, est parea Loeusta, seu paruus Carabus. In vulgari tamen Linico exponitur nauieul a. Καρα λωδψα, di Καραβωδη et Carabi seu L custae speciem gerens,qui e Calaborum senere est. Gara apud Aristotvim 1 ρ αλὲψ . vexiit Locustacea.

MORALIA.

' E R Locustas peccatores intelligi possunt: ut enim illς hyeme laedunt ut, coutra autumno vereq; ac multo magis planilunio pinguescunt: ita hidum prosperis fiuiamur temporibus,luxuria diffluunt,& opulentia pingues fiunt : sed sub vitae exitum, ob metum condemnationis perpetuae, Fgracilescunt, laeduntur'. maxime. Et quemadmodum Loculis ciscium 'tur suis cordibusula illi ruperbia.sed contra eum tegmin corporis sit admodum in Locustis fragile .lia & peccatotes, cium maxime superbi uini,qua in oci yiliuic O, cormiis fragilitatem vel momento temporis Uxtinguuntur. Sicut vero Locustis dentes ita venire. ita is Mem,dum etiamnum florent,nulla cst alia cogitatio quam circa gula &ve Couiti tin tris voluptates. Tales quoque dici possum coitiuuat Ores& inuidi. qui in cordis gremio. ς v tanquam in stomacho dentcs habent.quia de iam improsla in animis aliorum tama, quod possunt detrahunt mali dicendo&mentiendo,neque stlici aliorum sertuna acquiescum,nquam, sed oportunum iuuesti.ant te npus,quo eam de bono statu praecipitem .

' E G Y P T II hominem municipis sui longε princ em, sed tyrannica In

ciues dominatione utentem notare si vellent, Polypum &Locusta depingebant: Si quidem Lotustae, ut ait Horus, in Polypos exercent vires aeo lue vincunt. Quamuis Aristoteles, ut dictum est,i Polypis Locustas Lb. ix vinci scribat. Apud 'Pierium Valerianum populam seditionis hominem Hims studiosum sisnificare qui volunt, Locustas duas mari s sese inuicem in P Pul Π cursantes pingunt. Videre enim est saepe uniuersas, tanquam gresis collegium celebrare, ἰό-ii: dimicare interim inter se cornibus arietum modo, ac mutua flagellatione inui in laevire: diua,. gςnuinum est nquit, Pindarus iunicem inuidere.

EPITHETA.

LOCUSTA M vocab Oppianus α. ατνρα ob dissicilem eius accessum: υ μ' ob asperum dorsum: πρα-ν ob motum celerem ac rapidum deniq; οξωιμα, a cauca: 1brai quae in fine acuta est

v s V S IN CIBO.

CALLI MEDON fuit cognominatus Carabus,mhd hoc ei bi genere impense dein lectaretur. Itaque Alexis in Doride horum piscium valde fuisse auidum tradit his

Machea

114쪽

De Crustatis. Lib. I L

A Machon Comicus de Archephonte parasito here scribit i

Quos versus sic transtulit Iacobus Dalechampius risu uatur ad ter m parasitus t rcherbo A motimeo rege eam

D Ag tum nauigasset ex Attisa, Saxatiis varios: imposito mos ob isto, admotis ommbau Locastis B Lapideis,allaraq; parina eanfertissima, In qua gis reumfrusta fuere tria, Vise non He ρευ eo iris omnibus.

Hic Dalechampius a nnotat per lapideas Locustas intelligi grandes , quarum testae ob se nium saxea sunt duritie. Locustas, inquit ' Athensus, magno studio conquisitas in cibo 'G.s. ac pretio fuisse, multis locis citatis e comicorum fabulis citare licet. Suffciet tamen in praesentia Aristophanes, qui in Thesmophoria Zusis ait. An piscis quis emptus es ρ an Septoti Squilla quapiam Luran Polvas st

Num fauibum porca flamen 'Num anguilla parua,num Locum magna ius esu mutierisus defessis auxiliemini 'C Eliguntur gravidae tempore plenilunii. Praeseruntur in Italia ab Octobriusq; ad Aprilem. . Pra teruntur etiam maximς, quales Antiphanes'apud Athenarum inter alios cibos nomia nauit. Capiuntur tales in mari Indico, & circa Aphiicae quoddam filius loco petroso, ut scribit Synesius.Laudantur& a Phyllio siue Phrynicho,siue Aristophane in Urbibus . : In epulae

Anaxandi idea apud Athenarum assatam Locustam esse scribit in conuiuio Cotys . C M quunturettainin aqua sementi,sed uiuae. Nam, ut inquit ' Plinius, unum hoc animalium ' LRe.3ia genus, nisi vivum scruenti aqua incoquatur,fluida carne non habet callum.Bellonius eo sulto quidem I ocustas clibanis aliquando coxit,atq; hoc pacto sapidiores esse ad inuenit, Comitia quam quum inferbuissent. Nam quouis modo aliter cocte,mutim id autem esse putant melior. piscis stercus)expuunt: cum tamen ea mutis torius piscis pars lapidior sit: reliquet enim pulpae duriores sunt, haec vero fluida & mollis r unde vulgare illud dictum apud Prouim D ciales: De la Langusti mettiis ta meνda, que la trista.Nostri,ait 4 Rondeletius, Ore & ano dii, Azb. 1 g. Legenter stupa obturatis ne succus interiorem uat, in serno assant, alij inferuente aqua et L piscae. 3. xant,alij ci ulla spoliatas in frusta diuidutat, aromatis, aceto condientes,apijq; isti; sa e sis. Apud uos vero non aliter coquuntur quam Astaci,quos Leones vocant.Extant hae conis diturae apud ' Apitium: In Locusta,inquit, & Cappari piscibus conditaneis caepam Palla- 'Lib.s dereri canam concisam indurabis,tores piper, ligusticum,careum, cuminum, careotam,mel, ac cui M., tum, Vinum liquamen, olium,defrutum,nocius adijcito sinapi in elixuris. Locustς pNp, rentur hoc modo. Aperiamur, ut assolet,cum testa sua, infundantur eis deinde piperatum is & coriandratum.atq; ita in craticula assentur. Quum exsiccata suerint, adij cies eis in crateis magis magiiq;,donec rite assentur. Locusta vero elixa cum cuminato, recte inseres piper. ligulticum, petro linum,mentham siccam, cumini plusculum, mel, acetum, liquamen: si

is voles solium & malobathrum addes. Aliter: Elitia de cauda Locustet sic facies: Folium acci,, Pici, uuam prius demes di elixab deinde pulpam concides, & cum liquamine pipere &

115쪽

re cal. cap.

u Lib. 3. O

lliam

laesina formabis. Aliten In Loeustae condimentum elixae, piper, cuminum, ruta, mel. Eacetum, liquame,& oleum assumitur. Aliter. In Locusta piper, ligusticum,cuminum,men ,.stam, rutam,nucleos, mel, acetum, liquamen,& vinum recth ad hibemus. Bartholomar- us f Sca,pus praestare scribit Locustam Astaco, carneq; esse teneriori, elixari addito sale .. mox exemptam carnem & reliqua interiora,vi Crusta illaesa manea lauari, ac d inde con- tundi, addi caseum tritum, ova & herbas: quibus omnibus una commistis impleti Cr stam, frigi deinde in oleo , aut butyro, ae postremo ex varijs saporibus siue intinctibus& aromatibus facto iusculo seruari in lancibus ad usum. Plus Grilis Locustae habent,qua Cancri, ut ait Diphilus Siphinius apud F Athenaeum. Mnesitheus Athenienss in libro de edulijs, quem citat idem Athenaeus, Locustarum,inquit, Cancrorum, Squillarum,& h iusmodi reliquorum, dissicilis est coctio, atq; adeo laboriosior multo quam caeter impiscium. Assari quam elixari pisces illos magis conuenit. Simeon Sethus de Locustis ta tum modo agens, dissiculter concoqui scribit, sed admodum nutrire, & salsi humoris si eiq; participes esse,& siquidem *pius aqua dulci coquantur,ventrem collinere. h Gm Iius Celsus de Locusta sic loquitur: Minime intus vitiatur.Vbi Guilhelmus Pantinus eius enarrator omnia quae molli Crusta integuntur per Locustam intelligi cupit, ut Gamma- Pros, Cancros, Astacos, quae duritie carnis quadam similiter ac testacea constant.

vs VS IN MEDlCINA, ET ALII S.

ONUENIUNT stomachicis authore' Galeno. Ostracoderma, in quit. Alexander Trallianus, in cibo non admodum utilia sunt partibus circa thoracem viceratis, & pus excreantibus: tamen ciun humor morbi cauta salsias & biliosus fuerit, nihil absurdi est praebere Pectunculos Buccinas, Astacos, Locustas, has dem praescribit Hippocrates puerperς,vvmelius purgetur l. Idem in morbo, in quo stercus per oscijcitur,capit libus partibus coctis utendu suadet:& -' υπὸν κα Ἀβρυ Locustaru humorem, aluum m utre ac urinam cicre scribit. Carabos & Astacos coctos esitatos, eoruinq; ius potum contra dorycnij venenum prodesse Dioscorides tradit. Extat haec consectio medicaminis miri aduersum dysenteriam apud Marcellum Empyricum: Testam Locustae id est illam spitiosam vel aculeatam quς est iuxta caput, combures nitidc, & postea teres. ut in tenuissi- Gmum puluerem redigesc& sic et,qui ventris fluxu vel rasura laborabit. ex vino vetere, si non staticitabit; aut si inaequalis erit, ex calida aqua dabis; ita ut de fingulis Locustis tostas singulas integras exustas per triduum bibat. mire sanabitur. Author est Simeon S thus ic stas earundem combustas ac potas cum vino meraco renes calculosos expumare. multumque arenosi loth educere. Apud Oppianum Carabus esca est cantharo pisci capiendo idonea.

DE ASTAC O. CAP. III.

X Crustatis proximum Locustae genus est A staeus teste Aristotele.Multa hoc ipsuin nomen significata habet apud antiquos. Apud ν Herodor si Astacus nomen viri, apud Plinium regio Byzantiorum .d Nicephorus H&alij locum in Bythinia statu ut, qui Astacus dicitur, de quo Trebellius Pollio: Scythς, inquit, Bythiniam inuaserant, ciuitatesq; deleverant, deniq; Astacum, quae postea Nicomedia dicta est, grauiter vastarunt. Testatur& Eusebius Astactim urbem ampliatam, a Nicomede Bythiniae rege Nicomediam appellatam . Apud Volaterranu vero Astacus urbs est in ora Asis minoris, sinumq; cognominat Astacensem, ab Astaco Neptuni &Olbiae Nymphae filio. Straboramur. bem in Chalcedonia statuit, atq: a Megarensibus& Atheniensibus conditam, his verbis testatur. Post Calcedonum sequitur litus, quod Macenus sinus appellatur, qui Propon- tidis pars est. Inco condita est Nicomedia, dicta a nomine regis cuiusdam Bythini, qui eam condidit. Multi enim eodem nomine vocati fuerunt, queadmodum Ptolemaei. Pro- pter prioris claritatem. In ipso sinu suit urbs Astacus, quam Megarenses & Athenienses

116쪽

De Crustitis. Lib. II. Iop

A eondidere,& postea Daedalsus, a qua sinus nominatus est. Deinde a Lysimacho diruta , habitatores eius Nicomediam a Nicomediae conditore translati sunt. Aqud Pollucem cavi e aurium siue auricularum pars caua nominatur. A staeus nomen pueri Calphurnio in Eclogis. Cammarum scammoron habet Dioscorides in aconitum vocavere teste ' Pli- L 7.c nio,quod sit radice cammaro simili, hoe est Astaco, ut quidam volunt. Colora Latine, Bl' 'Cammarus Calepino: qui ex Apitio lita verba recitat: vel Cammarum defrutum mittas, quod Romani coloram vocant

PICHARMUs in Hebes nuptijs, quem Archestratus Astacum dixit, rabum id est Locustam esse declarat his verbis apud' Athenaeum: . Ad Mol bdana, O Astara quibus parui pedes,

Loriagi brachia, Carasos nuncupant.

Est tamen, ut subdit Athensussuum peculiareq; genus Carabis, id est Locustis, Astacis, Caridibus id est Squillis. Eodem authore Attici A liacum per o proserunt oliacum dicentes, quemadmodum di Ostaphidas pro Astaphidas. EpN

charmus in mari,& terra, inquit; νr . . - Κο απι γαμψων si, vertit Dalecham pius: G carius unguιbas Osaei. Astacorum uno in loco tantum meminith Plinius, ubi inter Cancrorum genera eos num 'rat. Quocirca Cara cum non sciret quid apud Latinos vocaretur Astacus, vulgi nomen s cuius Gammarum transtulit, ut notat Rondeletius, quamuis Gammari vocabulum antia quum esse non ignoret citans hoc Martialis:

Concolor υν nosra Gammare lance rubes.

Plinius: Aconitum,inquit, radicem habet modicam. Cammaro simi Iem marino, quare ς quidam inmmaron appellauere. Vbi Franciscus Massarius Plinium Cammari nomine Attacum intellexisse putat.Zoographus Squillam, cum Theophrastus radicem aconiti es 4 se scribat, tum specie, tum colore similem καρέδ, idest Squillae, sic enim legit, non καρ . dC vi GaZa,qui nuci transtulit: neq; σκαφίδι, ut Marcellus Virgilius. qui tamen recthmarinae Squillae conuertit. Dioscorides aconiti genus alterum radices ait habere, ωσπιρ καρίδων με λας , id si, ut cirros Squillarum nigras. Auget hanc eius opinionem Ath, narus,qui Squillarum species sic di lassuis e veteribus inomanis his verbis tradit. Κ.μ'M,C mari, Epicharmus in Hebes nuptiis: ,, Praeterea boca,smarides, phra, Cammari. . Horum etiam Sophron meminit in mulieribus mimis. Est autem Squillarum species, ge,, ita a Romanis vocantur. Eustathius in hoc Athenaei loco legit it μοροιsic enim seribit. e. Καμιιορ- fato suo, vel morte inscelix,& miser homo. Significat aurein haec vox aliquam ὐ do etiam Squillas, teste Athenaeo, his verbis. Κάμμοροι - τι lege ζ γένος καρίδω μοὐ Pαμαίων οἴσω καλουμ .Et sorte inquit idem Eustathius vulgus inde corrupto nomine καμύρους dixit. Nos quidem Cammarum antiquorum Astacorum genus esse, quod . alij Squillam fluuiatilem hodie nuncupant,postea probabimus. Dicuntur xςαχοι ex sen s. tentia Rondeletij, quasi αςακυι, id est non destillantes,sed abunde fluentes: quod iubeo. culae olurinia,tum alba, tum purpurea guttarum, siue lachrimaru specie forcipibus in spem D ia habeant. Itaq; author Glossarij non bene καρπri interpretatur Cammaros. Quidam Astacum Aristotelis Elephantum dici putant apud Plinium Vulgo in Italia dicitur Ga maro, & Cambaro, Si peculiariter is, de quo hoc capite in primis agemus Gamaro d i m re Venetus hunc Atale,corrupto quasi nomine ab Astaco, nominat. Galli, & Normanni Hormar Illyrici Latantola, Mompelienses Langro .cillius Massilienses, ait, & Leonem& Astacu,ςx Plinio diuersos pisces,uno eodemq; nomine Ligomba os nominant: Idem Astacum inquit, Graeci di qui accolunt Adriaticum sinum etiam hac aetate sic vocant. Eadem his verbis Bellonius. Astacum Massilienses, unLigumbauli, Genuenses Lombardo vocant.Qtua etiam Graecum vulgus antiquam Astaci appellatione adhue retinuit. Conia stantinopolitani Licχ uda, vel Lichuda appellant. Hispanich Cammaron dicitur, Germanice H umer. Polonice Κa Emoraxi. Hungarice Racae. Anglice a Creuyse of thesea. Nain Lopster Anglorum Locusta est,ut scribit Zoographus, non Astacus: quanquam Eliota ditiei iis locis, Astacitur, Locustam di Leonem interpretatur a Lopster. idam apud Anglos . Κ Astacum.

117쪽

Vlyssis Aldrouandi

Astaci eo amunis deis

scripta . Color. Pedes

Dentes

oeuli.

uti Locu sta differat. Collum. Pectus. Fotcipes . me par. 4

cap. l.

Cardani er

DE seriptio

ex Bellon.

Astacum Crabbefishe appellari scribunt. Sed hoc nomen nimis generale cum siti potius gomnibus Crustaceis conuenire centeo. Crabbe enim Crustata omnia apud Belgas, Gemmanos, Anglos,ut ab earum linguarum peritis accepi, dicuntur, priuatim tamen Cancer.

G E N V S. DIFFERENTIA, DESCRIPTIO.

L U R A sunt Astacorum genera. Differunt magnitudine & loco. Ab ea

alia minora, alia maiora, ab hoc quaedam marina dicuntur, quaedam fluuiatilia: quae duo tantum inuenio. Marinorum autem tria nouimus: ma

dia inter utrumq; magnitudine habet, generis sui nomine insignitum, de cuius hanc descriptionem nobis tradidit Aristoteles. Differt Gamm rus a Locusta brachiis, quae denticulatis sercipibus protendit: atque etiam quibusdam alijs discriminibus,quanquam non multis. Et paulo post: Gammaro,inquit, color,quod ex toto dixerim, nitet: nigri'; maculis dis ci sis euariat. Pedcs inscriores ad grandes usq; Vdas positi odio, tum grandes ipsi longe maiores,extremaq; parte latiores. quam Locustae V habentiansed non specie eadcin, dexter cnim suum extremum latum & oblongum, & te- 'nue habet: sinister crassum & rotundum. Utcrq uc tamen scissus in extremo, perinde ut Vmaxilla tam infra, quam supra di matus cst. Verum dextcr pusillos serrato'; dentes con- Vtinct onines: Laeuus primos scrinios, intimos velut maxillares,scilicet parte inferiore qua- tuor,& continuos: supcriore tres non continuos: uterque tamen partem mouet superiore, 'ad interioremq; astringit. luelaesus irem uterques in inferiore,tanquam nati ad capiendii, Vprcmcndumque. Duo supra cos grandes habentur: alij lairtius uti, pauit, ab ore inseri 'rcs:mox branchie os circumdant, non sine hirsutia frequentes,quas assidue mouet.Flectit. Vatque in os adducit duos illos hirtiusculos pedes. Surculi ctiam graciles geruntur a pe- dibus, qui ori proximi habentur. Dentes huic quoq; duo vi Locustae, supra quos comua breuiora, tenuioraque,quam Locustae. Quatuor item alia adsunt cornua, specie quidem 'duobus illis ii milia, sed tenuiora dc breuiora. Super haec Oculi constituti sunt parui, cras cisi ustuli, non vi Locustae maiusculi. Frons quasi quaedain acuta & aspera, supra oculos extat latior, quam Locustae. Denique facies acutior & pectus latius quam Locustae, totumqἰ '' corpus mos ius, & carnosius. Pedum autem octo numero pars scissa in extremo bifurca- Utur: pars deli: it in diuisa, quatuor cnimbiflirces sunt, reliqui quatuor simplices ex toto ''pertendunt. Od aut collum appcllant,quinq; partium soris est:& sextum latius illud λ tum loco nouillimo habetur, tabellis continuatum quinque, interiora vero in quibus Φ- 'minae prius pariunt, quam im tum edant, hirtiuscula quaedam quatuor continentur, qui- bus singulis spistae singulae breucs,arctaeq; eminent ad exteriora. Pedus corpusq; totum Vlaeue eit, non in ore Locustaru ui aculeatum, di asperum ; verum in pedibus magnis acu- ροIcos partis exterioris maiores esse manisestum est. Hactenus Philosophus, qui rursus subdit, ester utrum Ercipem sempcr cise grandiorem, nec unquam parem utrumque visum fuisse. Hoc &ν alibi tradidit non sine ratione his verbis: Gammari soli non certum, sed Malterutrum aequc, ut sors tulerit, forcipem habent frandiorem, tam mares quam seminae. '.Caulsa cur forcipem habeant, quod ex eo genere sint, quod sercipem habet. Cur alterum grandiorem incerte; quod non integrum sui generis naturam tenet, sed ita degenerat, ut . . quod ad aliud diastinatum cst, eo non eodem, sed ad gressum utatur. Astacum sane non nouit Cardanus dum eum sine cauda depingit, cancrum constituens, cum quid Cancer sit ignorasse videatur. Nam, ut contra cum dicebat Scaliger, si Gammarum hoc est Astacuvocat cum qui cauda caret, Cancrum dicet illud quod habet cauda . Caeterum ad reliqua quae supri ex Aristotcle attulimus, examinanda pergamus. Descriptionem hanc Astacinobis exhibuit Bellonius. parum ab Aristotelis diuersiain; Astacus a Carabo non magnitudine tantum cst enim ille grandior sed &ipso etiam colore disyri. Carabus cnim tantummodo rubet, Astacus cx rubro sui uoq; liuescit. Carabus blaesos atq; acuminatos an interiores pedes habet, Ursae marinae modo, Astacus extentos & sercipibus dentatos, partemque mouentes superiorem astringcndo ad inferiorem. Cornua praetcrea ante oculos Astaeus gemina habet, sed paulo quam Carabus minora: quibus eodem modo iter prae tetulit, inus concaua , sub quibuS alia quoque eodem numero minora latent ac tenuiora:

super

118쪽

De Crustatis. Lib. II. m

A super quae oculi constituti sunt crasti Eculi, non autem, ut Carahi maiuscuIi. Laeuem ha

boat cOItam sine aculeis, praeterquam anteriore parte, quo loco rostratain os cndit, ad robur in certamine. Dimicant enim Astaci inter se arietum more,cornua attollentes. l edes

utrinque quatuor habui, quorum duo priores in extremo bifidi sunt ad incessum: alij duo natatui magis inseruiunt,quam apprehensioni .Tabellas in cauda quinque videas. in col-IO autem deinceps hoc est vique ad cauda in pinnulas pitulo magis hirsutas,quibus in na- , tando commode utuntur. Hactenus Belloilius: cuius sane descriptioni non conuenit eiusicon, ut non sine ratione ipsum Rondeletius carpserit. Nam in Astaco que depinxit, qua ' BEllonii leo terni pedes bisel si non sunt. lino nulli scd oes articulis tantu intercepti, & in ungues siue teptobatur ἰατρα desinentes. Et cum Elephantum inini j Astacum adultum existimet, unam scribus eandemq; utriusque descriptionem esse, sibi apertissime contradicit, dum inquit: Pedes utrinque quatuor habent,quorum duo priores in extremo bifidi ad incessu in: alij duo natatui magis inseruiunt, quam apprehensioni. Deinde duo brachia in eiusdem Astaci de lineatione binis articulis , singulisq; forficulis denticulata nusquam comparent, sed illa sunt reliquis quaternis crassiora duntaxat, in singulos ungues, siue desinunt,quae B altera parte vel serrata, vel hirlata spectantur . Quare quod pro Astaco proposuit, neque Locustae neque Astaci formam apte refert, sed potius commentitia res est. Nos vero cum videamus apud nullum authorem hactenus extitisse veram & accurate depictam Astacifiguram, hanc quam exactissine depictam damus. Hic & colore & forma optime cum Philosophi supra allata descriptione co gruit. Nam thoracis pars superior, quam dorsum Iubet appellare, itemque colli partes superiores, una cum caudς lamellis quinque, exterius nigris & liuidis maculis distinguntur. In lainina Astacum hunc pro vero agnoseimus. Sed ne cuipiam hoc dubium moueat, propterea quod collum eius sex partibus distinctii depinximus,cum tantum quinque habere Aristotcles cogat credere,omnesque quotquot hactenus de Crustaceis scripserunt doctissimi viri quinque etiam partibus collum delisnearint; dicimus partem primam thoraci proximam, quandoque multo minorem cerni, quam in hoc Astaco nolim, ita ut proculdubio credendum sit Aristotelem hanc partem non annumerasse colli parribns, sed thoracis. Huic subiunxi duos alios Astacos mediar magnitudinis, sed praedicto minores,quorum prior corpore magis est vario, antcnnae enim quae satis sunt longae, rubent, item brachio , non tamen ubique, sed hinc & inde, ac medius C praecipue brachiorum articulus, thorax supina parte serrugineus est, collum partitia dilu- te rubet, partim cinereo est colore, quali sunt etiam pedes, brachia in omnibus articulis aspera tubercula per longitudinem ex ordine posita habent, forcipumq; alter dentatus utraque parte tum superiore t tim inferiore, alter his dentibus priuatus cuius pars inscr-na & superna quamuis longior, tamen recta magis & aequalis. Posterior Astacus supina parte nigricat . prona lutescit, lateribus nigris maculis variegatis, cornua & appendices quae ori prostam, mineaceo colore splendent , chelae maiores in hoc longioresque, quam in priore,& paucioribus tuberculis, denticulatae intus exiguis tuberculis. Postremo ad diadi Chelam Astaci marini ex ZOographo, paulo breuiorent quam depingitur, faciem ho- timinis ridiculam repraesentantem. Nam clietae pars minor maximum & aquilinum nasum 4s Em k,mi refert:& quae in utriusque partis confinio eminent verrucς, oculos, si supercilia addantur. hi, iidiculΞSuperiorem partem , quatenus seu cornicula quatuor supra nasum & frontem eminent , representia caeruleo alioue colore si pictor inducat, ad repraesentationem pilei auriti, & ad latera descendentis ita tamen,ut lateant aures: retro & circa topora pili promineat nigri. Facies partim albo inducatur pigmento, partim roseo fuco niteat. Linguae instar partis chelae maio-D ris tubera RondeIetius dentes nominat suerint rubicundo colore insigit teda.Quod si cristam quoque e pennis, caudae praesertim gallinacei, capi aut pauonis nutantem, foramini

summo indideris, plane Gorgoneam & terribilem habebis faciem.

119쪽

III Astaciis verus

SEARCH

MENU NAVIGATION