Vlyssis Aldrouandi ... De reliquis animalibus exanguibus libri quatuor, post mortem eius editi nempe de mollibus, crustaceis, testaceis, et zoophytis ... Bononiae apud Io. Baptistam Bellagambam, 1606 Bononiae

발행: 1606년

분량: 645페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

Vlysiis A ouandi COITUS. PARTUS . ,

V'M Aristoaeles generalitei complicationem Mollium docuisset, qua utuntur in coitu, haec sutunde intert: Sepiae vero & liginμ ν ω- ἄμα

trarium. Nasum etiam dictum του μυκ ρα attre in alterim nasumi Rodeletius serit. Quo loco Rondeletius pro νεουσι lcgit οχε-υ; . vel οχευοντα . Quod quidem clarius se iKR dicitur, inquit Zoographus si quis diligensius Aristotelis verba seorsim consideret. Si vero apud ipsum Aristotelem argumemum, hoc os ca quae praecedunt & sequutur,respicias; nihil mutare opus est tractat enim ex professo de mi mauum coitu: & cum Polypos terrae niti dixissct in coitu. ο/O δι- Πολισσουρ ε- σἰυδ λιγραν Lu xkrι . 0 η sub ἱώ dcc. Sopias & ligines natarc imitat.&coire vibiungit: natando autem v trianq - ἰτxuin in contrarivm ferri, utpote corporibus C regione, & cx aduerso applicatis . .' Athen. - Lib.ν. quoq; h Aristotelis verba rccitans ricum legir. minius,Sepiae&LOligines inquit coeunt ta Li. 9.e. I. linguiS,componentes intor se brachia, di in contrarium nantes. o ct pariunt. Sed PolypiI'lim raror. in terram vciso capite cocuntii cliqua Mollium tergis, ut es .ini locus,inquit Zonr ..pluis, cum ex Aristotele sit comaei sus, linguis tamen Mollium ulla coire is non dixit: sed rieq: tergis ut canes. In verbis Aristotelis αμα me se in ede πλωmba: ἐφ metr-σαι. nostri codices rccto post συα φλεγμέναι distinguunt, & sequentia pariter construut, hoc cst ςόμα m similiter, ut πλαταναρ referunt ad Q usim q. Apud Athenaeum vero haec citantem, distinctio est post μαπι: quod Plinium induxisse videtur , ut Ore & linguis ea coire putaret: cum tamen proxime rcripserit Aristoteles eundem coeundi modum Mollibus cunctis esse. κατα ςάμα γαρ συμ-ε--, &c. sed loge aliud ei est συι λύκ- , aliud QM ων & -ρμαίνων. quod non animaduertit Plinius. Qua IB. i.de, obrent quod ' Gaza etiam vertit, Mollia ore cocunt, non probo: cum Graece legaturgeu, eap.r s. πλοι- . Aristoteles certe Mollia non linguas, sed pro ijs carnosum quiddam habere ' De par. 6- tradit, quo voluptatem esculentorum discernant Narium etiatn ea corporis parte teste G p Philosopho quae fistula dicitur:qua coire eas nonnulli arbitrantur.Eκτικτω δ' κατα το O, P ὸ φυτηρα, α Θ ο ν N --φaσπ ἀ-ὰς . Sed hoc ex vulgi,ut recte annotauit Zoo- is graphus, vel piscatoruin quorundam potius, quam sua sententia ab Aristotele dictum . Alioqui dubium non est quin & coitus & partus eadem omnino parte, non locis diuersis 8vλφ ς. . fiant. Theodorus pro φυτῆρα legisse videtur φωκτῆρα.r hoc est fistulam, quam alibi αωλῖνδε isto ς' . v at. Zoographus κατὰ o, ματηρα καλού in legere mauult: quoniam proxime το, ψ ἔς tW ' μυκτῆρα nominauit hoc est appellatum nasum in Mollibus : nasus enim verus. hoc est figura simul & usu nasus,non habetur nisi in sanguineis respirantib9st & paulo ante dixerat, aestimariam a nonnullis gcnitale in uno crinium inseri . l. 6, μυκτῆρα Et rursus de liginibus ed Septis Eναοὐ Niκει δ' M' κἄMύμ νον μουκτῆρα. Sed siue, quit Zoographus fistulam sue nasum Iegainusmeutra i starum partium, Vol mire reuera . misc e. i. Vul P rere possunt Mollia, Rursus de Sepiarmia & Loliginum coitu as ns s Philosophus.

tus alteri retrorsum,alteri ant cuci sus in os agitur.Quod quo pacto quadrct, non assequor ait Loos raptius. Nam si partibus supinis iunctis cocunt, & os Ori,cirri cirris e regione re- .spodent, ut dixerat. νεα-xiὐ-τλοῦ, id est opposita inuice natatione utunturmo conue-rnit sexui ii alterum retro, alterum in Uersus natare, sed os versus utrunq;. Sed haec inspiacere necesse est,si quis de veritate admodum cupit esse isticitus. Parium i ii alto: testeque N Aristote se lunumissouum quale Septis est. ae sic transcripsit ' Plinius: Loligines

in alto conserta oua edunt,ut Sepiae. Una quoque earum apparent semina: quoniam, uti ait Philosophus, vulva earuna ita articulata est, ut bifida cernatur. Et teste eodem proin

Ei a. deunt e singulis Loliginum ouis,LOligines singulς, ut in Sepijs contingit.

82쪽

De Mollibus. Lib. I.

MORES. . INGENIUM.

' OLIGI NEM minorem siue Ψwψα Aristoteles apud' Athenarum ' ra. inter pisces gregales numerat. Sed - Aristoteles, si fides sit vulgatis co- Loligines dicibus Graecis, μειν non ewΘIn inter gregales pisces recenset his vera A' 'bis: Greaales deniq; sunt Thunni, Aleces . Gobiones , vocae. Lacerti. 'i' Corvuli sive Gracculi, Dentiees, Mulli, Malleoli, Eleoni Sacri,Arist lae, Samiaci, iij, Papaueres M. Pliuius quoq; & op anus Loligines gregales, esse restantur, cum hic eas turmatim ponto ferri, ille ver o scribat tanta mu l-titudine e mari volare, ut nauigia demergant. Quae comprobanda his Eliam verbis r De b-- Loligines, Accipitres marini, Hirundo pelagia, cum quippiam metiunt, ex mari exilire s--. 3. ' dicimturiae Loli ines quidem pinnarum Iongissimo, &sublimi tractu gregati m more V auium efferri. Sane maior his quoqi astutia,quam Sepijs, ac contra plura pericula se m niendi potestas.Nam &atramento quod ut in Sepijs, postquam emissum est rursus accrescit,ita ut nunquam eis desit eopia eius teste ' Aristot. & volatu se liberant, ab imminente ' Hin B hoste, aliove pericultaquamuis in astutia pares esse Sepi s his versibus innuat oppian I de Sepiarum calliditate antea locutus, qua fugiunt pisces horrendos infuscata prius aqua. Gligo atqueat qui dam aDa pisces

mmoras: fedfrauis pares asu, mur. Sed natura de Loliginibus magis solli cita esse debuit, quam de sepijs . Nam hae cum Intorales simi, minorum piscium ac minus celerum natatu iniurijs exponuntur,quos tantum aquς infuscatione decipere suiliciebat: Loligines vero cum in alto degant,maiorum pisciuae maxime velocium periculis obijciuntur, unde eis etiam volatum natura concessit. ει - .muscidibus quoq;,quoties tempestates urgent ad saxa aliqua adhaeretes non aliter quam Sepiae se veluti anchoris iactis stabili ur,ut author est i Aristoteles. Vnde s AElianus. Lol Mn. :gines& Sepiae duabus sunt tanqua promuscidibus p ditae, quibus ad fixa,c i est in ma eq.I. mempestas,adhaerescunt, & tanquam anchoris iactis firmata fluctuum incursionibus reli Lib. ix. Ostunt. Post cum est tranquillitas, solutis pron ustidibus ructus natant. Non contemnenda C scientia tenentes vitandi sane tenipestates atq; ex periculis salute conseruandi . Loligini' quoq; illud accidit memorabile, ut, si fides sith Olao Magno, solo tactu manu stupefaciat. Lis .c. l.

DE NOMINATA.

OLLI A innnia communi vocabulo τενΘωn nominantur, hoc est Lo-ligi iii similia apud Athenium. γαι κατάσπιπη,suidas. Dicitur etiam τε ae aut τευΘὶς voce diminutiva ν- δ- , quod frequens est apud Athenaeum. Doryon hepletis mGἰδια &σηπιδια adnumerat.Et Graecos imitati Latini Loligunculas,& Sepiolas dixere ' Plautus. ' In Cama. Emitio Sepiolas, coradu, Loeumatas.

SYMBOLICA:

i E Sepijs , & Loliginibus Matro Graecus poeta dicebat quod solae inter

pisces,quid album,quidue atrum.sit noscerent,ut ait Rhodi ginus. forte, inquit Zoographus,quia caro corum alba est,atramentum verti in se co-tinet. Sed Athenaeus ex Matrone de sepia tantum hoc resera:potest tame --& de Loligine alijsq; Mollibus atramentum effundentibus intelligi . Themistocles, ut in ipsius vita refert Plutarchus, Erethri elui cuida exprobrans ignauia dixit: δ γα, - ν - πιήὶ που μου τις λι λογου, οἰκουΘέπιρ α τωροδες us χαιμεν μω εχ τε,

ιαρδί δ' ὀιιου crari. idest, sane& vobis aliquid de bello dicendum est, qui taliginum in morem gladium quidem habetis.cor autem non habetis. Succum Lolliginis pro maligni- Malignitartate nox de viruletia nimiae malitiae posuit ' Horatius de Capitolino amico haec dicens. Hic mgrasuctus Loboris, Me es P . .

Ut ctim taligo seris alba est, intus ob atramentum nigra; sic Capitolinus fictus amicus, ne tum se prius ostendit,deinde Iarens intus venenum evomit.

83쪽

Tempesta ti, signa.

cap. 1 es.

VRRRHΛTORES. inquit Cicero, eum exultantes Loligines, aut

Delphinos se in portum coniicietes viderint,tempestatem significari putant. ' Plinio vero LoIigo volitans, Conchae adhaerescentes, Echini ani- gentes sese, aut arena saburrantes, tempestatis signa sunt. Quaestioque est apud V Plutarchum: Quid est quod Lolim conspecta magnae tempestatis praenuncia est An quia inquit, Mollium genus Omne natura frigoris i patiens est Caro enim eorum nuda di glabra est non testa, non pelle, non squarnis munia tunduram vero osseamq; partem interius gerunt.Vnde& Mollium nomen eis datum est. ainobrem cum adeo non facile patiantur, imminentem tempestatem ilico percipiunt. Vnde Polypus in aridum procurrit, di lapidibus Σωφιδίως in adhaerens ventum iamiam adeste significat. Lolligo autem exultat,frigiditatem,& in profundo maris commotionem fugiens. Habet enim haec mollium omnium partem carnosam imprimis mollem,ac tendi Fram. Easdem sere cautas reddidit Psellus interprete Ioanne Corte iocinquiens: Lolim piscis est carnis superficie molli, unde nominatur. Tenuissimus enim existens neque testa,neq; pelle,neq; squamis tectus,inter malaciorum Mollium) genera numeratur. Cum sit igitur nudus,omniq; destitutus operimento, hyemem facile cuius patet iniurijs. praesentit . quo fit, ut frigus fugiat: & commotionem maris, quae in prosundo est, declin te studens in aquς superficie natet. Cum igitur nautae pisciculum istum mari supernat re vident, instare hyemem tempestate colligunt, non aliter quam Polypum petrae i haerentem ventos significare. Indidit enim Deus virtutes quasdam animalibus ad fui rorum praesentionem: ut quae essem salutaria, sequerentur ι quae autem damnosa deuit rent. Hactenus Psellus.

et in evocat Oppianus,qubd volent per aerem. Apud Epi- Gs c liamum ποταίν mvΘίδες dicuntur. Sed hoc recentes forte significat, inquitu R Zoographus,nsi epitheton est. Ποταινεα τὰ πρόσφατα Dorici: Π--ὶ,προ- s. At mr-δ, ην ' τ ανδ epitheta fuerint eiusdem significationis .volucres. Otaces. πιυΘἱδια ἀπαλα appellat Pherecrates quod molli eutri& tenera sint intecta. L ligo nigra dicitur Horatio,quod succum iu se nigrum contineat.

CIBIS.

EvΘuta vilem fuisse pisciculum scribui scholiastes Aristophanis,& Suidas Vn- Teuthido de prouerbialiter Athenis Teuthide egere dicebantur , qui tanta egestate pre- s ς--MΕ mcrentur, ut vilissima quaeq; quaerere cogerentur. Aristophanes in Comaedia cui titulus Archanes. , ετ' ἴδοιμι μυγδοα , idest, suem uiam υιῶν Thea trade egensem . HNihilominus ab Obsophagis Loliginem in delitijs suisse legimus. Nam Teuthidion n minatur in conuiuio,quod Philoxenus Cythereus describit. Et Pherecrates apud Ath naeum ἰν docet, in na lauta apponi Loligines t Nostrisq; temporibus adiuitibus,&ganeae operam nauantibus si immopere appetuntur, & commendantur, prae Drtim si a perito coquo apparentur. Hinc Castor Durantes in Thesauro sanitatis et Antu u am fuit Lobgo, probatur M. ηιυς, hoc, petum fue pro εν offui.

Quo authore frigida est in primo gradu. humida in secundo. Praesertur parua,quod carne' rate iam teneriori,cum sit, iacilius concoquatur, quam erandior,faciliu i digeratur. ' Paulus A gineta Loliginem dissicilem concoctu esse scribenxintelligendus videtur,quatenus omnia 'LM Mollia durae sint carnis&dissicile coquuntur, ut tradit. Galenus. Nana Lobgo facilius, ' alioqui,ut ait Dyptulus apud Auicnaeum,quam Sepia concm uur; sarius

84쪽

is e

De Mollibus. Lib. I. 77

A suIus vertit, sed insuauis est, id quod Dyphili verba serant: V ttonus e5trario sensu ori

gratam esse, Bellonius etiam magis gratam dixit. Zoographus iudicari vult quibus recen- . tes hos pisces gustandi facultas est. Iohannes Bruyerinus Loligines inter lautas epulas reponi vidit,sed utcunq; parentur,duras esse,& aegre concoqui ait. Gratam esse etiam is 'ς 3'statur Castor Durantes,qui insuper addit appetentiam augere,& optimi esse nutrimenti. Licebit itaq; - φν in Dyphili supra citatis verbis simpliciter legere, di ori gratu veri re.Praesertur grauida, nec capta in mari mortuo. Archestratus qui gulae caussa, ut scribit - Athenaeus,terram mareq; peragrauit,de Teuthide scripsit: D,

Βαφύρα op cδ AIιβρακία παMπ Θεας oψω. Quae sic vertit Dalechampius. Teuthidis in Dio erad Euripvi ta P aB in Ambracia tinctam nobilipermultas videbis. Romae meliores iudicantur mesibus frigidis, ut Nouembri, Decembri,Ianuario, Febru, Pr p r uorio, Martim ἔ, varijsq; modis preparantur, ut Sepiae. Eubulus in orthanna apud Athe- ,

nςum Loliginem in sartagine ait eoqui solitam x Aristophanes G mν Φάγlinis Τευθίδων HB Eφεςῖναι σέAν, idest, Ad sartaginem Loliginum cin qua Loligines friguntur stridentem, astare. Contra in Thracum regis conuiuii descriptione Anaxandrides mυMPar o mali id est Loligines assatas nominat. Et Eubuli in Auge apud eundem A then.hic citatur versus:

Assatae inflicta valnoa Lollini Eadem serie, inquit Zoographus suerit -- ρ --wμε ni, nominata a coquo apud So

Urbanum quiddam visa es mihi Loleo condita In quam&Charmiis Syracusanus qui in promptu habebat versiculos & parcemias de unoquoq; serculo) haec verba accommodabat: σὐ: scite nimirum & sapienter coctam & apparatam insinuans.est enim & sua coquorum sapicntia. 'κπ ,

nus. Antiphines in Cyclope Lureonem Archestratum exuperans, inquit, esto nobis mugit Himettius; torpedo sub testa cocta: Perca discissa: farcta Loligo. Ut autem sarciantur L i goi r C praeparenturq; nobis declarauit Alexis apud Athenaeum,qui in Eretrico haec loquentem quum introducit. Τευθιδες, Πινναν, MΘ e , δῆμοe -- Κριάδἰ UI αλλα eae H y et wΣδαe

Quae sie transscrt Iacobus Dalechampius. Teinides, pinna batis , aram natio Carnis est mireanereumfriatati: ulbidas Concisis earum alis, adipu admisso paululo instessele, Scitamentis ex obre viridγ,minutim isso, farctas condisi. Pondeletius Loliginem ita paratam, libi, placentae aut farciminis genus esse putat, quod Ec ipsum Teuthis nominatur. Obseruarur a coquis in primis,ne,dum cirri abscindlitur, &praeparantur ad cocturam,atramentum essuat; deterius enim ius conficitur sine atramem - to,ut in Sepia quoq; diximus. Unde sic cecinit is Iulius Caelar scaligeti DAEM.M Tum Samonam Liaiones eiu is magicis suis itineribus spoνtula ato, iumento Paros lia rein fluitante uectus, Aut Amariis, in loquuntur Hspani Vltro nigraatem sanguini ui secum

Vt sapidiores reddantur Loligunculae nos doceth Apitius: Ad Loliginis,inquit,eondim- Lib. . I. ram in patinam teres piper, rutam, mellis modicum, liquamen, carenum,&olei guttas. Alia Loliginis eonditura.In Loligine fusili piper,Ligusticum coriadrum,apii semen, oui vitellum, mel,acetum,liquamen, vinum,& oleum amylo obligabis. Ischia de Loligine exi eodem: sublatis eruribus in pulmentum tundes, sicuti atalet pulpam in mortario, dein liquamine diligenter fricatur: & exinde ischia plagantur. frixantur etiam farina aspersa,&

85쪽

addito succo mali araniij, comeduntur quovis anni tempore in Italia, omnique aetate fi Emagnae fuerint, sed valde nocent paralyticis, & concoctioni sunt rebelles , quare in aqua . coquuntur & vin additis pipere, sale,& herbis odoratis. Romae autem , vr scribit Bartholomaeus Scappus, minores fricantur , maioribusque praelaruntur, condiunturque in iure hoc modo. gladiolo, & oculis exemptis, inspiciuntur cirri, nunquid eis arena adhae-rcscat, ut saepe euenire solet, dein sepius lauantur, quod fiet melius cum a corpore a ues-luntur , uim modico sale asperguntur , frixanturque in olco olivarum, post calidae sediuantur cum succo arancij mali irroratae, & pipore asperis. Cauendum autem, ne in cooleo, in quo frixae sunt, incoquatur quicquid ex farina fit. aut quod coquendo album facere velis . Quippe dum frixantur, rupta vesica, atramentum effunditur, & tingitur oleum. Sin in iure voles, praeparatae eo ut superius diximus, modo imponuntur aeneo cacabo , aut vasi fictili cum oleo, aut butyro, dein paulatim frixantur, addito aquae raritillo, quantum ad tegendum eas satis est, mox superinduntur aromata, cum coepis m dice contusis, & prius frixis, aut herbis, & olcribus, uuis crispini, & omphacio claro. Si vero hoc modo praeparare volueris sine attramento,eximitur vesica, deinde in aqua eludiatur, recentiq; frigida iterum persundutur, ac deinceps in iure coquuntur.Loligines ma- Flores virulonis hoc modo coquantur. demptis gladio, & crinibus,seu cirris lauantur, ut ab arena purgentur, qua saepius undequaque obsidentur , tum plures in partes diuisae . ponuntur in aeneo vase,aut fictili curn oleo, frixantur paulatim,addunturque aromata tan tumquc aquae,ut supcrimineat,hinc coquuntur diu; longa enim coctione est opus. Vbi ferc coctae sinit, atramentum cum vino Cretico, aut alterius generis albo,& omphacio cominiscent tir imponuntiarque, krursus ebullire aliquantulumsinuuntur,inox seruantur ad vusum. Quod si minus liquidum ius volueris, addenda amygdala , aut Olcra contulacu Inuuis pallis. Farciuntur quoq; ut idem Mappus author est, hoc modo . Mediae magnitudinis Loligo mundatur,& quae eximenda sunt,eximuntur, cirri, seu barba cum aqua, & sale

coquuntur,atramcntum in vcsica reseruatur. mox farcitur corpus reliquum mixtura facta

cκ casco Parinensi cis enim prςstantissimus apud nos iudicatur ad condiendum ) medulla

panis tenuiter trita vitellis ovi, herbis concisis, pipere, cinamomo, uua patia, croco . . Vbi vero dies est ieiunij, loco casei & vitellorum oui sumuntur amigdala,aut nuces iuglandes. aut auellanae contusae cum panis frustulo madefacto in omphacio. Farctum ita ubi fuerit corpus, imponitur vasi cuin butyro, & aqua quoad supernatet, additis eius cirris in m Gdiocres partes concisis: paulatim omnia coquuntur cum modico sale, & aromatibus. c cta ubi fel P fuerint, herbis in inutim concisis,aut amigdalis contusis vinoque albo cummi sits, omphacio inspissatur ius,quod si flauedinem habere desideres. croci parum commitscetur, si vero nigrum esse cupis, atramentum eius)oco eroci postulatur.

VSVS IN MEDICINA, ET ALIIS .

UT HOR est Arelligines apud Galenu Loligines stomachicis conuenire in cibo. Assaras prodesse torminosis Marcellus Emphyricus. Acron commentator Horatij scribit Loliginem esse genus piscis, a quo atram tuin fit: nisi potius in quo legendum sit. Nam ex Sepia atramentum fi ri ad scribendum idoneum constat, de Loligine id nondum comper

tum .

DE LEPORE MARINO.

Cap. VII.

D DAMUS liuie libro historiam leporis marini omnium quς mare sit, animalium venenosissimi. Ita nos iubent plurimorum authoritates virorum, qui hoc animal inter Mollia reserendum esse iudicarunt,etiamsi muIta quo ad n

turam , & partes, ei desint, quae superius diximus Mollibus uniuersis inesse.

86쪽

De Mollibus. Liber I. 7s

E P V S Latinis simpliciter a pedum leuitate vocatur animal quadrupes, hirsutum, & veloci mum,quod Graeci ,γωδε quoq; simplici nomine, aliqui δασυποδα vocant. Sed de aequi uocis Leporis in Leporis terrestris . historia fusius dicetur. Lyram piscem vulgo a Gallis Gronaut alijs Gomnat dictum aliqui Leporem marinum esse putant. Germani quidam See han, idest Gallum marinum appellant, ut Rondeletius scribit. Zoographus ab alijs etiam Seeliau, idest Leporem marinum dici putat; quanquam hic Lepus veterum venenatus non sit,cum in cibis commendetur,unde Albertus ait:Lepus marinus duplex est:inus vulgo Gomellus dicitur, Gallice Gornais . Phlegma&mucu pituitosum, inquit Zoographus Germani vocant Schnuder,alij snot, ut inseriores Germani: a quibus hoe phlegmaticum animal Snottoli vocatur: quod nomen tamen etiam alijs quibusdam B pituitosis piscibus di mucoss attribuitur. Nam Sectam, idest Lepus marinus German rum alius quam Graecorum & Latinorum liue ab oris figura, liue aliam ob caussam diis eius,&i muco Snottoli duorum aut trium generum ni fallor reperitur,quibus communis est figura orbicularis. Est&alius piscis oblongus eodem nomine.

VI Lepus marinus Latinis dicitur, Graecis γ e de Θα -οe. Ἐν enim eam distinctionem probo quam adserunt Hesychius &V

rinus dicentes quod ανγωe per os de terrestri dicatur, Ni Pe per o breue de marino I fluviatili; cum fiuviatilem Leporem nullum nouerim. B-inorit, alam αι et is λογοι Epicharmus in nuptiis Hebae, ut citat Ath

natus: sed melius alibi βεβραδιν id est membrades& δυγοὶ, quanquam si qui pisces dicantur nuptiss & conuiuijs apti,illi plane a Lepore venenato, de quo

Ubi dubitat Acron,an lagois sit genus piscis, quod in mari Italo non inueniatur, ani auis

quae carne leporis habeat. Germanice Lepus marinus venenatus circumlocutione offerri

Hispanicum est . Caeterum Lepus marinus sie dictus est a colore Leporis terrestris, quem Eirinum. Graeci ς -ψκω vocantiquod sit percis Da est oliuae non acerbae, nec omnino nigrcscentis species similis. Et Plinius colore tantum Lepori terrestri similem esse scribit. Idcirco miramur omnes h Cardanum, cum tria genera Leporis marini descripsisset, ex Rond r. δε- letio haec subdere. Haec velut reiectanea quaedam maris inquio ut Lepores marinos de- r renscripsi,quid enim his cum Leporibus simile P nec veneni quod potissimum signum,quodque in eis lethalissimum habetur vlla mentio serme habita. Propior sorsan de criptio alte- caii, C tarius reicctanei a Bellonio recitati, quamquam nec hoc fbrsam Lepus marinus dici possit. dinum. Sed a colore multis rebus nomina imponuru uri& inter pisces leuco, lencisco, glauio, ery. strino, MelanurO;auiu puta passeris,merulae, turdi nomina ad pisces eiusdem coloris sunt D translata.hoc & in alijs contingit animantibus. Quapropter non mirabimur Plinium,qui terrestri marinoq; Lepori nil praeter colorem commune inesse scribit. Et quamuis hic color Leporinus in omnibus speciebus marini Leporis non inueniatur, sufficit tamen in alia quo reperiri genere. Mons pelienses Imbriago vocant, hoc est ebrium, quod vivus colore ex rubro nigricante, quali plerimque ebri, esse solent, existat. sed mortuus ex fusco al

bicat

87쪽

GENUS, DIFFERENTIA.

AC TENVS fuit a paucis cognitus Lepus mai inus,tum quia rarus est,

tum etia quia varie a veteribus descriptus. Eltimus cochleae,tcsta excinptae aptissime comparat . cui sane persimilis est. Plinius offam infornum, hoc est massam carneam,ut exponit Rondeictius, potius quam piscem vocat. Neq; enim pinnas, neq; oculos, neq; alia inciribra apte distincta in

hoc videas, quemadmodum in alijs piscibus, ob id substantia siue came cor, . non corporis,cie Loligini paruae asinulauit Dioscorides. Alii caudatae Loligini sunt. lem secerunt: nigrum in superficie scholiastes Nicandri commemorat. AElianus ex omni parte ad terreni lcporis similitudinem praeter pilos accedere tradit. --, id est didus a Nicandro cognominatur. Scholiastes dicit quoniam γλυνο m cst . ZOographus sγλο ηρ legit per tota in prima. Nam per tota, rhyphon id est sordes significat Varino . Lepusniarinus, inquit Avicenna,est animal ostracosum lutosum Milonius pro tu. tofo rcponit durum e naostraco siue testa hoc animal tegi nullu4 idoneus scripsit author declinans ad rubedinem aliquantulum, inter partes cuius sunt quaedam similia seliis alu- - In apola' snem. ν Apuleius de lepore marino ait: Cum caetera cxossis, duodecim tamen numerus μῆρ' ossa, ad similitudinem talorum suillorum in ventre connexa, & catenata gerit. dum in vi-uis est e rubro nigricans est, mortuus suscus, teste Rondeletio, qui etiam apud Latinum Nicandri interpretem Lconicerum intelligit haec se legisse tradit. Leptis marinus ex lacertorum genere est paruae Loligini similis, informis magis offa quam piscis. Solo e lore Leporem restrens. Sed nulli bi inuenio in Leoniceri scholiis Leporem marinum L certorum csse genus, quod sex genere Lacertorum statuat , quomodo paruae Loligini similis esse potest, quae corporis figura, & substantia nihil commune habet cum Lepore

marinop & hic exanguis est, Lacertus autem sanguinis particeps: Leporis marini tria ge-ncra a Rondeletio descripta sunt, cuius etiam picturas damus. Primum genus maxime letliale est,cochleae nudae admodum simile, maxime posteriore corporis parte. Os habet in dorso veluti Sepia, lenite volutae instar, contortum, qua parte caudam spectat. in late- σribus Sepiarum modo pinnas Iaabet alueum ambientes, replicatas: mox cornicula duo carnosa, qualia sunt in cochleis, altera tantum capitis parte Lygenae caput imitatu alicra parte foramen est per quod carnosam quandam substantiam exerit, ut in pictura vides rcandem pro arbitrio retrahit. in harum duaruin partium medio rima est pro ore . Atra.

mento, & reli in is partibus internis Loliginem refert. Idq; in hoc genere admirabile est. quod eum in omnibus animantibus partes sinistrae dextris similes sint, in hoc valde sunt diis inites, unde olla informis merito dieitur. Odore est pisculento tetroq;. Secundum gemis superiore est maius, partibusq; internis, atramento, substantiaq: praedicto simile. item partibus externis dextra, desinistra, reliquis dissimile . Nam parte priore duas latas appendices carnosas liabet, in quarum medio rima est: paulo insta cornicula duo, qualia in superiore descripta sunt, nisi quod acutiora de breuiora sunt. in dorso os nullum, ne lἰ posterior pars c sicae exererati similis est. Huius posterioris partis utroq: latere, veluti in Sepia sunt pinnae magis expansae& replicatae. Iertium gcnus substantia,viribus, &lacultatibus praedictis sunde est, idcirco inter Leporis marini gentra retulit Rondeletius. pronainq; I supinam partem huius reprςsentauit. Quod in partis supinae medio conspi- Hcitur,cstos: supraposita ori pars, alueus, qualis in Sepijs, oui figura, sed in ambitu cre- natus. Ori subiecta pars membrana est tenuis, carnosa,magis expansa in rotundum,cuius ora fimbriata est, fimbriae nigrae sunt. Intus cerebri nigri parum est, gulam excipit vent inculus, ex quo oritur intestinum instar capreolorum vitis conuolutum. In medio substam alia quaedam est fungosa succum fuscum eontinens: fortassis ui καιν est cum atramento suo. Toto corpore est splendido: crystallum, vel pituitam concretam, congelatamq; dixeris. Raro admodum capitur,& vix unquam nisi in summo aestu. tum enim a summis seruo mbus omnia conturbamur, ea etiam quae in maris imo latent. odore est valde ingrato, de pisculento: nauseam mouet. Hoc tertium genus Bellonius descripsisse videtur pro communi Lepore marino: Fulvum, inquit, Leporis terrestris colorem imitatur. Pulmonis

mariat more per mare divagatur, tametsi pinnis careat . Pellucidum habet corpus oui

' . anserini

88쪽

De Mollibus. Liber I

A anserini erassitiem non excedens, quod pro libidine hue, de illite transfert. Gibba est illi forma parte externa, qua etiam glaber est: couexam internam partem ostendi inqua eadem parte nerui permulti reeit,atq; obliqui apparent: quibus eo modo sere striatus est, ut convexa fungi pars ijsdem adstrictu corpus diffundit,dissulam vero contrahit sese enim constringe ndo aquam percutit, ut in ipsa natatione fungi naturam referat. Septem habet appendices , innumeris promuscidibus stipatas ex indico in cyaneum vergentes, quibus su sendo alimentum corpori suggerit appedicum autem substantia sungosa est. Caeterum ex aqua emergens suam figuram amittit,& in seipsum concidit, ut pulmo marinus. quapropter in vase aquam habente hunc contemplari oportet. Natat tranquillo mari: facile* diagius cedit, si comprimatur.Tota nam corporis eius substantia mucosa e ac , luti cari, laginosa. os ad cirrorum radices in concaua parte situm habet. Linguam demorsus velli-car,ut ari radix; paulo tamen remissius. Praeter haec tam memorata genera tria alia nouimus, unum cuius pictura primo loco damus Lepori restri, colore & parte anteriori pla- Leporis marini tres species ex Ron deletio.

89쪽

Ieporis marini alia species .

ne simile, dico rapite & auribus, posteriore parte in sermis apparet ossa, nouem aut decem appendicibus in fine praedita. hoc verum Leporem antiquorum existimo. Alterum genus colore,& forma corporis a praedicto differn colore enim est amethystino maculas albis variegato , binis in posteriore parte appendicibus, veluti caudis quatuor, auriculas dixeris, duas prope os, duas supra caput: dorsum habet gibbosum. Tertium est cinereo magis c Iore,non tamen unicolor, sca albo &amethystino variegatum, gibbo purpurascente quatuor appendicibus parte anteriori.eius icon datur etiam parte in serna, quae magis est cine- rea . Aliud adhue genus Leporis marini a praedictis diiserium, Plinius & Aelianus descri-hut, idq; in Oceano Indico degere. & omnino Lepore terrestrem pilis exceptis quos er 'LI. 16.ωρ. ctos habet, aemulari assirmat. sed lubet Aeliani verba adscribere. Magni maris Lepus, in sinarim. quit nai alteru, qui in illo mediterraneo mari nascitur,ante dixi ex omni parte ad torreni similia

90쪽

De Mollibus. Lib. I ga

, ni similitudinem aecedit,preter pilos, na terrestris pili molica sunt di ad tactsi haud quid qua m resinentes. contra illius spinosi & erecti . hunc qui contigerita miri ipsum in umma maris aqua natare, non in altitudium d nowlicunt. celeri ac concitata natatione uti. Vivum eo disti cillimum ad capiendum esse, quod neq; in rete incidit, neque ad linee eLcam accedit.Quum aegritudine afficitur,natare nequit. Quisquis tum manum ad cum admouet,nisi medicina adhibeatur,perit. ac si bacilloeum tetigerit, hoc idem periculum ei

proereatur,quo basiliscus baculo tactus affutiHaec Aelianus. Lepores mariniduo est; postremδ descripti.

VΜMATIM a loco duaedmetes eonstituendae sunt.ut alij Lepores I diei dicantur,qui in Indico mari degunt, alij Europaei, qui sunt in nostris maribus,Adriatico& mediterraneomum enim in Oceano Geririanico inueniatur, nodum adhuc exploratum habemus.Plinium si verum est,quod in India ampliorem multo,& maiorem Leporem marinum , quam in nostro mari dari scribit, puto a nostri maris Lepore diuersum non intellige- re. Indicus enim ab AeIiano deseriptus admodum dissimilis. Nam iuba in iss voluminibus, quς ad Caium Caesarem Augusti filium de Arabia tradit, Lepores marinos ternas heminas capere affirmat: sitan.apud Plistu legendu censet Rondeletius, & non vitulos mari--S, ut habent quaeda exemplaria,quae longe plures heminas capere pollunt: sed quidam codices alij lila legunt mytulos ternas heminas capere . quae lectio magis probanda, quia Iouuitnr de capacitate testa tanquain vasis. Nostras ut ' Aelianus traditin caeno gignitur. di saepe cum aphyis capitur, quod primo generi a R deletio descripto conuenit: is enim cum vestratur limo alga,sordibus, in stagnis marinis lutulentis libenter versatur. Repe-Tiuntur irequiter inter Cycladas insulas teste Bellonio, inter I olios Loligines & Sepias.1Minc poeta vetustissimus Nicander Leporem marinum nuper in lucem editum sub alis, i seu appendiei bra taliginis & sepiae occultare se seripsit, cuius naturam obi ter depingit,h. Nisibus t .

Dissilired by Coos le

SEARCH

MENU NAVIGATION