장음표시 사용
181쪽
Cur In colico doloteptolii bea
Contra carbunculos , de calcinomata.
Vt ad ei ct ita picratandi. profluuia si
dentium. Ad sangui aias fluxum f3aa. s. Ad uenena
affectus Cancros prohibet in cibo, quδd turbationem inducant.Squillas tanquam , Ma diacostracis minus noxias concedit. Aluum soluere testatur Galenus. propter salsedinem& acrimoniam eorum : ideoq; sto inacho nocere, maxime neruosam eius substantia. Idem praecipit, ut coquatur in aqua, in qua nati sunt; ego nihil referre puto,du in modo salsa sit acl ua. siqui debent, inqiut Platina ex aqua & aceto,& sese abundanti. odii de in parunas translati ex aceto suffuso comeduntur. Romς qui crustam veterem reuerunt . fibguntur oleo & butyro: duriori crusta tecti allantur su per prunas. Laudantur etiam si eo quanti ir in Vino. Laudantur, qui vetustam habent crustam, aluumn hyeme. At vGe x qui autem eam exuerunt Aprili, di Maio mensibus inuemuntur, nonnunil uam e in Romniae mense Septembri. ta
C quaedam communia Cancris marinis,&fluviatilibus remedia omisi. F mus, quae ubi de Cancro fluviatili erit k cmo, proteremus. ' Plinius contra serpentium ictus mederi tradit, sole Cancri limina transduiue. Apud V eundem nil tam aeque aduersali serpentibus q in Cancros, simulque percullas hoc pabulo sibi medeti Thrasyllus author ost: cum sol sit in cancro, torqueri serpentes. A pri. ait Aelianus, Hylo amo deuor to Cancrus sibi pro rc medio quaerunt. Plinius apros hedera sibi loedera scribit in morbis.& Cancros vescendo, maxime e mari eiectos. Cerui, teste t Aristotele, morti, vela phala gio, vel a quo uis generis eiusdem. Cancros edunt, quod idem homini etiam pro re putatur, sed non caret fastidio. Paulus Aegineta contra Loi pionum ictus silphium cum Eam cro trito in vino propivat. & Aetius eum appositum Scorpium occidere prodidit. Sed hoc alij priuatim de Cancro su uiatili scribunt. Carbunculos & carcinomata in mulierum parte, teste Plinio, praesentissimo remedio sanari tradunt Cancro faemina. cum salis nore contuso post plenam lunam,& ex aqua illita. Cancri cum in elactari j a & antidotis resumptiuis ponuntur, sic prae parari debent: Eucllantur extremitates Canerotum e pedibiis So a corporibus suis:& abluamur cum aqua frigida & sale cum cineroaer, donec iam purae sindcarncs & odoris grauitatem exuerint. deinde cinpiantur in aqua hordcucum aqua laetasis a quo extractum cst butyrum. sic praeparati eluctuariis miscearum , ut docet Avicennalib. . sui Canon. sen prima, tractata 3 capite de medicamentis redii gerantibux hecticos,
Hae ex veteri cisitione Nicolai Piepositi. Cancri ex aqua poti pio fluuia sistere, ex hyssopo vetus codex legit oesypo purgate, & si partus strangulis scillaei in enixu lab riolo parturientis matris similiter poti auxiliantur. Eosdem recentes, vel aridos bibunt ad partus continendos. Hippocrates ad purgationem mortuo'; partus utitur illis, cum quinis lapathi radicibus, cum ruta di fuligine tritis, de iis mulso datis potui- Irem in iure cocti cum lapatho M aeto menstruas pui gationes expediu ut: Iactisq; ubertatem faciunt. Item in febri quae sit cum capitis doloribus, & oculorum paIpitatione, muscribi is in vino austero potos prodesse dici Plinius seribit. Ad stranguriam quidam iubeat tres Cancros coqui in cy tha cci ἡν mortario simul contundi,& exprimi & propinari.Cum aqua florum Cyani minoris distillata xv ahitur succus ex Canero vivo contuso,&m gingiuae puerorum in dontitione salubriter illinuntur. Iliaco calido & sicco praescribit Hippocra- istes intcr alia pisces leuiter coelos & Cancros, & Conchylia. Cancti testam diligenter teres , dc vino subdulci misse bis, & colatam potionem dabis bibeudan, et qui calculi m lestia laborabit, ex Marcello. Aetius ad idem remedium Cancros urit: Cancros inquit, is tres aut quinque, aut septem tantum, cum ingenti strepitu indesinenter sub testa exure: di contriti corum cineris coclearium unum cuna condito praebe: eoq; calculosos renes s nabis, sed Marcellus Euspiricus ad hoc remedium Cancros simpliciter terit, ut paulo an-th recitatii. Canctorum cinere aliqui in dentium doloribus ut uotiui, ex Plinis: Ab eodem Cancri & Scolopeiadrae marioae cinis cum oleo, intest psilothra numerantur: conjicit a tem Zoographus, non Cancros simpliciter, sed cinerem eorum esse intelligendum. Andreas ad lepras Cancri cinere cum oeco usus est, eodem Plinio teste . Cancri mari la naribus insuffata valet ad sanguinis fluxum, ex Rosa Anglica. Galenus in Eupori sticis ait: A besti)s vcoc natis rabiosoque cano demorsos sanat Vancri interiorum cinis ex aqua scilici, aut Eta.putila, quaatum manu capcis potest. Prudest e vi mo sui
182쪽
ranis rabidi . authore ' PIinio, membrana siue senectus anguium eum Canem masculo trita manuscriptus legit ex vino trita . J Cancri oculos alligatos collo mederi lippitudini dicunt, ut idem est. Cancri oculus, inquit Marcellus, subtiliter sublatus , &in phoenicio conligatus, colloque suspensus, lippitudini incipienti medetur . si tamen re medium a casto homine fiat.Si ramphos erodit rostrum ardeae eum Cancri sel. Ie in corio asinino se spendetis ad collum vigilantis,dormitabit, ut author est Κiranides. Ratio conficiendi pulueris utilis ad dissectionem nerui, quia chirurgo est eonglutinanisdus,l enrici Ranzovij. Recipe oculos Cancri,in subtilissimum puluerem comminutos in paruo linteolo.Hune puluerem neruis insperge,& siccis fasciis, ex linteolo confictis, Iocuobliga. ne humiditas aliqua ad neruos penetrare possit. Hanc ligaturam per spacium viginti quatuor horarum intactam relinquito, Elapso praedicto temporis spario Chirursus aeruum inspiciat, ipsiusque conglutinationem exploret, & deinceps vulnus illud calidis vinculis deliget instar alterius vulneris recentis, & post diem unum aut alterum ligatura
dissoluat. In capite Cancrorum reperitur lapillus figura planus, qui acerrimo aceto immissus motum manifestum habere depreheditur. Huius puluere audio multos feliciter uti, ad conterendos renum calculos,ex'Mizaldo. Eosdem e tiam,m potu sumptos,cordis punctiones sanare aiunt.
ni medetur Ad nerui conglutinadcis
-V R G A RI a Scorpijs domos, tradunt referente ' Isidoro, si deeε Cana Scorpii επn cri cum ocimi manipulo alligentur, omnes enim qui ibi tum Scorpio dv v
nes, ad eum locum coituros . Ne a rubigine aristae in aruis contaminen p met tur,&in stetidum puluerem redigantur, quidam tres Cancros cum bin itiis κοῦ uillo&caprino stercore paleis ad in istis urunt: Cancros vivos,inqtuth Pli orie. e. 6.nius,cremari iubent quidam,ut carbunculi non noceant. Vimi folliculis Lib. 1 1.ta genusqnoddam bestiolarum innascitur, quod Cnipes appellant, qui cu amin ficis gignuntur, Marios illos Culices os ' deuorant. Huius remedium Cancros .. - . statuunt alligandos aras δε -του φ ,-τους καρα- προ- αν, serth -- - , - D. in ναν,pro assigere,ZOographus in eos enim vertere sese Cnipes inquiunt, sed ficis quidem ἡ . a ilia istiusmodi comperta habentur,ex' Theophrasto. Fructum, ait 4 Gaudentius Me- inor c. 1 mxula, plantae continebunt, si Cancer trunco circumligetur.
, ANCRI marini nomen ita accipimus,utomnesquς in mari nascuntur. species comprehendat, & eam priuatim, cuius in hoc capite tradetur historia. Graecis nα ,κ ΘMaoym. vocatur,Gallis Cancre; quocirca n mine carere hanc speciem scripsit Rondeletius,eandem intellexisse videtur ' sar Scaliger,dum species Cancrorum enumerans,inquit: una est ' Eo G. apud vicinos nos uos generis nomine, parua. Italis Granchio dicitur ,& ranzo,Venetis Granceolo, Grancella Bononiensibus 8e Ferrariens bus. Anglis & Ger
manis inserioribus Κ rab,Crabbe superioribus Meeruab. Graeci maxime recentiores P guros quandrii pro cancru simpliciter accipiunt.
183쪽
GENVS. Di FFERENTIA DESCRIPTIO.
Molec vererem inuit, vere: Ex quo genere lunt etiam quae vocantur Μacine . Im tς,nam di hae mastam hoc tempora exunt. Quidam has remmas esse vo lunt; Moleccas inares. & hos molleseere. ac vernationem exuete: con
tra Macinetias perenni contegi crusta,&nusquam decidua; & Moleo cas, tum quidem torpescere, cum cortice exuuntur. Hiij toto genere distinguunt.&M cinetias multo minores Mol eccis statuunt, aliudq; ab his esse tertium aiunt, quod perpetuo corticem durum retinet. MOleccas autem vocant a molli ac teneri crusta, quam habent, cum veterem exuerunt. Rondeletius, & Bellonius, item Zoographus in Cancri ma Frini pietura non conueniunt. Quem enim depinxit nondeIetius acuminata magis est parte anteriore prope oculos, & duo habet cornicula, quibus II ellonii icon , item quam edidit Zoographus, caret. Qioctrici,crcdo a Cancer sagni marini Rondeletij. .Bellonio& Ziκ grapho depingi eum, qui iste quens ubiq; est in Italia. Et sanc fatetur Zo graphus senacium icone suam ex Italia. inem. l autem expresIit Rondelerius , frequens est in . I Gallia Narbonensi , & vr ipse ait . diu extram aquam vivit, sua etiam noller vulgaris rachia habet non admodum ni agna, pcdra lon-gCs in acutum desinenloti cornicula duo. Canin. - 1 r marinus, liquit ' I eslonius. rotundo fe-Τ i , ac Lircinato corpore praeditus est, anteriis parte crinisuiuiis, crustaceo tegmine mi ue stilo: cuius magnitudinem ad I agurum & Ma Qiam ς Astacum& Locustam facile contuleris. Maiores cnim irium, aut quatuor digixorum Ia litudinem non excedunt. Ea vero habent blςsa. utrinque in latere quaterna,& duo brachia io Cancer marinus Bellonij . cipata. Hepate rubro constanti gustui dulcili mo, quod Aristoteles mutim nominare vid tur, habet porro intestina multiplicibus cirris
' ' 'l' ''' ' 'm'ς horum partes solidiores
albis musculis agentibus. Aliam ab his obser uaui speciem, magnitudine vulgaris, caeterum differt pede ultimo , qui ab utraque parte est, Nam non in acuiu desinit, sed breuioribus, ae crassioribus constat internodiis,& curtior est
alijs pedibus,& in sine latior duabus postr mis articulationibus. Hunc igitur etiam de- upictum do, una cum alijs duobus supra descriptis, quo pes hic posterior melius conspici pos iit. Habet etiam duo cornicula . qualia sito Ron deletius tribuit,ita corpore est rotundiori. quo vulgari Cancro marino statis. Aristotele. pelagio. Caucios pedea longe tardiores caeteras ii abere scribit ad ambulandum.
184쪽
Cancer marinu s alius ab authore obseruaturANVS de Canchris marinis: Iasius habitant eumis Orpasua carpam. a . . P d y vndξ serie ab Aeliano i. hoc est saxatiles citcsti sunt. Quod autem ex Plinius dixit Cancros locis mollibus vita degere, haud satis veru videri annotat Massarius. Sunt enim,inquit, Paguri Cancri ,&tamen non nisi Iocis saxosis capiuntur, &similiter Cancri illi alij parum minores,cibo non idonei, praecipue mares, praeterquam cum exuerint senectutem, quos tam petrosis. quam terrenis locis vitam agere perspicuum est: quod ex Aristotele elici etiam potest , tam octauo de historia, ubi Cancros aquatiles,Grcus deuorare inquit: qnam etiam quarto de partibus animalium, cum Cancris caudam inutilem esse tradat, quoniam vitam agere terrenam cauerna'; subire soleant, nec defendi satis potest Plinius nisi quis in Plinio non Cancri,sed Astaci legendum existimauerit, ut dictum est ex Aristotele,unde haec mutuatur,Hactenus ille.Narrant nauigatores isti in Indiam magnam copiam marinorum Cancrorum esse prope Insulam Canibalorum . qus hodie Domeneca appellatur, & Hiia panos per decem dies continuos hisce vitam sustentasse in mari Nicaragua. Rondeletius suam speciem frequentem esse scribit in stagnis marinis. Noster vulgaris ubique in Italiaco degit litore, in locis saxolis atq; arenolis.
repulsi aversiq;. impetum sequi undarum cogerentur: cae crum hoc praeuidentes, cum iam prope ad promontorium appulerint, singuli in G- nuoso aliquo loco se tenent, simulq; & reliquos expectant. Deinde in
eundeni locum congregati, adrepentes per pricipitis crepidines in si eum ascendunt.&fluctuum vim qua parte violentior erat,vadunt iter pedibus con Dcientes . Cum autem hanc violentiam pedibus praetergressi lunt, rursus per crepidines in mare recurrunt. Parcunt autem eis piscatores,cum declinandi communis periculi gratia ponte in terram exeunt: neque homines cum sint, ipse etiam malis impetu saeuiores ii sis
videri volunt. Ex 'Aeliano. . s Exus
185쪽
6 8'N O R V M color, teste ' Bellonio, maribus quidem rubentior, sae
minis ex liuido in aneum tendit. Mares autem is minas opprimere vis dentur,antequam ineanti atque inter se diutissime dimicant arietum in re. Crura in ventrem inflectunt,dum incedunt. Rondeletius suo cicrofarmina intus partem inesse quandam croceam scribit, qua mares carent quam Ouoi um materiam esse putat. caeteras partes internas albas tam in mare, quam in Diana reperui.
CANCER, ut ait Aesopus, e mari eum ascendisset. In loco quodam pascebatur. PVulpes esuriens ut vidit, accessit, ac eum rapuit . Ille deuorandus ait, sed ego com μ ξ ' digua patior, quia marinus cum sim, terrestris esse volui. His probat Aesopus homine etiam qui proprijs derelictis exercitus, ea quae nihil conueniunt, agyediuntur, merito infortuirat ei Ita
s qW-, di aceto, cum modico sale elixantur, aut in aqua marina: aut asisantur, sed elixati meliores sum, friguntur in oleo Moleres Uictae. praer stantiores'; habemur careeris. 1 geminae,maxime cum turgent Ouis melio res iudicantur maribus r Ideoq; Bononica ses, & terrarienses tueminas, mares seorsim ponunt, faemina'; duplo maioris pretis vendunt. Qui in Inoia nauigarunt, aiunt in Oi ientalibus regioniblis Cancros marinos plenos esse,iu adulci turgere cum Luna parturit, contra vacuos cum est plena et secus quam in nostraS E ropaeis locis, ubi in plenilunio meliores existunt.
AS, ION DELETIV S de suo Cancro stagni marini haec scribit: H Gn-i ,- crorum genus inter marinum, di fluviatilem medium esse comperio. ut'
FL in marina & in fluviatilis vicem usurpate pollimus: Stagnorum enim aqua partim marina , partim dulci constat. Quando igitur fluuiatiles v I desunt, stagni ancros aqua hordei abluendos censco, ut in ca si quid νε sit salsuginis , deponant, quibus iam feliciter utemur in his assectibus. quibus fluviatiles valde prodesse praedicantur. Atq; h expertus profiteor phthisicis mul tum auxiliari. Illis enim ita, ut diximus lotis, S ui iure capi, vcl cum cremore piissanae coctis phthisicos diu lummo valetudinis corum commodo alui. Ex eisdem cinis pulmo- η nes exulceratos mire r ficit di recreat.si in aqua ad ianthi, vel plantaginis Iotus cum Iacte Hasinae,vel cum cremore piis Iaucr hauriatur. Ex eodona cincta medicamentum fit, quod a νε cane demorsis maxime succurrit. Quare minus rccto faciunt medici quidam, qui fiuvia- stilibus,ve stagni marini Cancris fluviatiles Astacos substituunt, omnibus dotibus Can- eris de quibus loquimur,inferiorcs: illi enim molli prae humidaq; substantia constant. & isque facile diffluat ac dissipetur, neq; corpus fatis nutriat, neq; peculiarem vim , adpul- ν' mones iuuandos insitam. habeat. Cancri vero fluviatiles dulci sunt succo, temperatam νε substantiam indicante, quem perlibenter amplexatur natura, quo reficitur&Quetur,qui haeret,dissipatuq; facilis non eli,& natura sua pulmonum malis succurrit. Hactenus ille. 3. Cancro marino & fluviatili remedia inulta communia dicentur, ubi de suciatili set se mo. Nam Dioscorides scribit marinos eadem praestare quae fluviatiles, verum ignauius. Plinius, hedera,inquit,apri in morbis sibi medentur &Cancros vescendo,maximEerna ' rieuectos. Sed Aelianua tradit apros Cancris simpliciter sibi mederi contra hyoscyamae Doctorum
186쪽
A Decoctum Caneri marini apud ν Plinium efficax habetur contra doryenium . Marini ni&31e.1
non fluviatile Isimiuntiu in Theriacam Cl. Apollonij ad rabiosorum canum inorsus apud Galenum. Si equus cum faeno , aut pabulo brassicam sylvestrem forte deuorarit, prodest marinos Cancros tritos cum succo brassicae clatiuae) miscere & appraehensa lin- . egua per os infundere bis die, idq; per triduum, donec malum egeratur aluo, ex Absyrto 'ς 7 'Cancros marinos impari numero exustos vel aridos tritos,& baccas laureas impari nu- l. v. 'mero trita diecto melle atq; adipe anserina remissa, quis ponderibus uniuecta permi- unum corpus facias, atque aequaliter in duodecim partes diuidas,& in cibo, aut in potione laboranti phthisico dederis, mire profuturum pollicetur Marcellus . Author est Alexander Benedictus Cancrox marinos. pondere drachmarum duarum, si bibantur in lacte materno, vel numc is iniantibus & pueris sanare stranguriam. Cancrorum fluviatilium cinis ex oleo & cera inquit Plinius rimas in sede emendat item&marim Cancri Ad st Προpolline scilicet suo emendant . Teste Marcello ex oleo impositi pernionibus, utiliter η' 'Prosunt, ita ut Queantur aqua, in qua eruum decoctum est. Celebrat 4 Avicenna Can- 45A , crum marinu adustum ad quartanam,scabiemaachrymas oculorum & alia, sed Cancrum 1 e. is o. B marinum exponit se eum ita intelligere, qui in lapidem induruit. A' Plinio laudatur 'hb. 3x. c. Cancri marini cinis ustus cum plumbo. ad carcinomata compescenda. Ad hoc sussic re, φ cum melle lineaq; lanugine. Aliqui malunt alumen melq: miscere cineri. Apud eundem tam marini. quam fluviatiles pilos e mamma tollunt,hoc est,morbum pilarem sanat. P - 2.31.e. I psilothros idem sumit Cancri marini cinerem, & scolopendrae marinae. Cancelli Can- . cri marini, aut fluviatiles in aqua decocti caro cocta& tunsa cum farina hordeasta mixta, imposita calidς stoniachi vomicae, tribas diebus maturat esticacillime, & plusquam sit verisiissile,expertum a se Alexander Benedictus atlcstatur.
Ni VM Oncrorum maximus . Maias appellatur. teste Aristotcle. VIIori
Ili Cancri μυ- , inquit Rondeletius, dicuntur ab Aristotele. a Gaea Maiae L V. . l tortasse a magnitudine: nam quae amitam significat,&nutricem ali- Elymum d quando etiam pro grandiore natu sumebatur, Caeterum ut hoc bene, itaret contra quem Maia esse putat Pagurus est,& que Paguru, Maia. Hic,inquit in Prouiucia,quinado vocatur, alijs Gritia, uvanchon . Grampella, ab Hispanis Chabro. Haec synonyma conveniunt cum ijs, quae Bellonius Cancro Maiae adseripsit, ait enim: Maiam ob similitudinem quam cum araneo habet,vulgus Gallicum Iraigne de merquasi araneum marinum dicat, nominat. Massilienses ab aculeis infinitis,quibus in tergo remore Locustae horret,&villis quibus undique est circumseptus. Vne Squmaude ad pectinem ad quem linum attenuatur, alludentesὶ vocant. Veneti ac Genuenses a speculis,in Maiarum corticibus eleganter in lusi Specchio hoc est speculum dicunt. Alii Granceolas,& Cranceolas: Romanum vulgus Grancitellas. Maeae sunt .inquit Iouius,grandi I rotundiore ventre, gressu in terra segnes. in aquis autem velocitanae, Veneti Granceolas vocant: quarum rotundi bus testis specula includere ad elegantiam solent Et Masi rius ait.Quae Maeae vocantur, e genere Cancrario maxunae sunt:quibus cauda deest.& corput rotundu est, dorso spinoso, cruribus oblongis: quas vulgus Cancreolas cognominat Quorum omnium authorum sententia nostrae opinioni subscribit In Lusitania dicitur Cangreia.vel Gangreicia, vel Centola. Zoographus Germanice dici posse ait ein Mee spin; ut Gallos imitentur, di Albertus Cancrum marinum rotundum sine cauda, scribit Germanice Araneam maris appellari. Ein Spiegel Καλ cum Genuensibus, vel cum
Massiliensibu .ein Herchethrabb nominari poterit, ut idem ait Zoograph .
187쪽
A Paguro AIA, ut scribit Bellonius,meo a Pagum differt, quod hic parte anteri 'Riiud iis' tali U λ te latus sit, Maia vero posteriore parte in latitudinem se diffundat,ant I , Ut riore marcietur & angustior fiat magis: est praeterea magis orbiculata
qua Pagurus.Crura quaternis articulis intercepta gerit alta di exilia serc ipibus imbecillis dentata, quibus praedam ori applicat. Corpus illi estram graue, ut ad incessum ineptissma esse videatur, quamobrem in te ra segnissima.in aquis velocillima est. Pedes quoque non habet semipato, ,ltd unguibus
hcne inunitos, Vtroq; latere quaternos, quinis articulis interceptos. Cocta rede modo quo reliquum Crustaceum genus rubet: sed viva aut liuet,aut virescit, aut rubore pheniceo asperia est: quam si sirpinam contempleris, tria parte anteriore breuia specula ab ip- Fsius crustae tegmine continuata cernes, inter quae praetenturae duae delitescunt, Tibias non habet laeves ut Pagurus, sed multa scabritie exasperatas . Maia saernina operculam latiusculum habet, stiti quo duo seramina membrana occlusa in ipsis posterior uin tibi rum radicibus collocata apparent. Quatuor praeterca utrinq; semicirculis utitur in natando, a quorum radicibus Oetoni prodeunt pinnati ramuli, quibus haerent oua in foetis. Interanea. Inter e cum Paguro, aut HeracIeotico Cancro conueniunt: quae quicunqi diligentius speculari cupiet, necesse cst eum viventis Maiae testam se periorem detegere. Com periet autem in capite,at ii adco ore ipses dentes extrinsecus duos Me in palato aut mearunculam qua linguae vice fungitur: praeterea ante dentes bina denticulata odicilla, atq; in eius ore cauitatem statim ante gularmin qua quod rubrum continetur, habet multiplices flexus: eius vulvam esse puto. Ex hac enitn oua prodire compertum est. Sublequitureauitas satis capax, vacua quidem ea, dum ieiunus est piscis, ut vel os alterum, vel eius ventriculum esse dicas: cui etiam dentes adsunt quemadmodum in Locusta γ numero quaterni, inci rij & unus molaris, a quibus gula incipit, in cuius siumno epiglottidem Gmanifeste videas: ea autem ad apophyses motibus committitur addo exilibus, ut vix apis paream: & quemadmodum vulva adimplebat maiorem partem recessitum, sic apophy-1es ubiq; percauitates immittuntur, tenuibus tamen ligamentis adstriciar, & maxime inustulis. Nec est aliud intestinum manisestum, quam illud in quo desinunt apophyses, cxcrementi scilicet receptaculum. Est autem is teres, caeteris partibus incumbens, ad caudam usq; protensum. Sed di vesicam utrinq; unam in ipsa aluomibustam , magnam &membratiosam cernas: cuius exitus est mrea duo foramina, quae sub operimento latent. Branchias habet utrinque sub tcsta in lateribus numero senas: quae certa membrana ab ipse tegumento distinguuntur: aquam enim in ore acceptam per meatus, qui ad radices crurum sunt, egerit. Haec omnia iere Rondelerius Paguro suo adscripsit his verbis: Pagurus post Cancrum Maram maximus cst, parte anteriore, & in lateribus senis aculeis io sis de validis riget, c fronte protenduntur appendices duae rotundae,& acutae, firm ae admodum sub quibus cornua duo minora, articulata. Ex lateribus valde prominent oculi magis ad latera, quam ad anteriora spcctantes, magno interuallo disiumcti, qua nota a Cancris Mςis differunt. Testa tota minime leuis est, sed aspera, utpotε quae tuberculis,& ii aculeis tota conspersa sit. In ea maxime in superiore eius parte pictores nostri specula m- cludunt, nec id sine gratia ob aculeos & testae colorem. Pedes octo habet. longos, crassos.sex articulas interceptos cholas duas magnas,aculcis horrentes. Caudam ex multis tabellis contextam, in cuius parte interna ova aestaris tempore appendicibus racematim haerem rubra. In lateribus branchias, Sparto easdem internas quas Locusta. Patet itaque Rondeletium non meminisse verborum ' Aristotclis. ubi Maeam, non Pagurum iacit -γοσκελη hoc est Ion3is, ac tenuibus cruribus, & inertem admotum tardumq; ad inc dendum, ut Cancrum Heracleoticum. Nec est quod Rondeletius neget Maeain nostranti longicrurem & horridam, non esse veram, ac genuinam Aristotelis qui hanc maximum omnium Cancrorum statuit) propicrca quod in Prouincia non sit maxima, & quem tiro Paguro ostendir. multo maior ibidem existat, maximum enim alit oceanus & mare TDrhenuin, ac Adriaticum. Et Ligustici inaras incola hic est quem primum dcpinximus, de ob insisnu eius magnitudinem Hippocarcinum appellauimus, a D. Bcrnardo calteru
188쪽
189쪽
letto,qui pro singulari sua humanitate multa exotica, ac peregrina raraq, mihi misit, Gm Enua imisus. Longus est drodante & palmum, drodrantem vero latus, altus palmu cum diamidio , supra oculos cius emissilios e tubulis quibusdam ad latera protensos fronte media, duo velut cornicula acuta, exeunt, quemadmodum etiam medio oculorum interstitio, quod uasi in nobis locum Occupat, unicum. Sub hoc duae appendices duobus articulis distinctae ad latera e regione sere sinus, unde prodeunt, eminent. Item alia paulbinierius ad horum latera supremis illis corniculis ex diametro oppolita , maiora ac longiora , in tenuissimas veluti setas desinentia. Os sub his infimo loco situm , duo veluti braciliola intus tota villosa muniunt. Universum tergus aculeis spinosisq; quibusdam operculis obsitum est, quae ad latera maiora sunt. Lauinque ab utroq; latere pedes, si brachia annumeres , in totidem articulos distincti, sed forcipibus nullis, acutissimo mucr ne lautiun extremo donati adnectuntur, insignis pro reliqui nempe corporis proporti ne longitudinis. Chelae anteriori patre eximiae, cum crassitudinis, tum longitudinis: haec enim duos dodrantes cum medio aequat, illabrachio stre Duerili par est, torcipibus fusci coloris, e quibus villosa quaedam prominent stamina instar penicilli. Cauda in tabellas articulatuit discreta, lata satis,qua oua contegit: unde s minam esse coniecimus. FHuic non dis imilis parte supina alter est. licet minor corpore. I arte prona cauda, quς
versus ventre rc uoluta erat, extendimus. Haec inter extremos pedes xorta angusto principio, deinde magis dilatata, paulati in medio tui, palmi latitudinem conitituit, Oualis fere figurae, & extremo in angusta in appendicem scuti formem quinq; angulorum, seu pentagonam desinit : ipsa ex sex tabellis sibi inuicem articulatim incumbentibus, ac compactis coagmentata. Os undiquaq; multis veluti brachiolis, villosis, superne& inferneci cum sepitur, ipsum ex duobus olsculis durissimis coire videtur, quae dentes vocarit se EAristoteles . In ventre nullus tumor, sed plana cauitas potius conspicitur, apta retinem dis ovis. Cauda interior se in prona utrinq; sex veluti petillos quos am .habet, temos caudae lateribus, seu margini adhaerentes, falcatos, villosos totos, icti quis iuxta eorum cxortum, sed introrsum versus enatis, graciliores, laeves, duriusculo'; instar brachi
rum, sunt tamen, de hi seris hirsuti . In cauda insignis capitas scutellata apparet. A praedicto masnitudine differt emn. minor hic, qui subiungitur prone & supine depictus, ut sexus distinguatur. Supae spinae maiusculae latera utrimque ambium:&bmae omnia Gmaximae frontem muniunt: duos palmos longus. Chelis brachiisist & eorporis supina parte, hispidis di tuberosis, pedibus non ita. A rauda lata faemina cognoscitur, quae est in mari angustior, ut io icone expcessi in us r sed mas ut plurimu magilitudine superat 'mini. Qui ultimo loco adpingitur eiusdem prorsus est genetis mo id figuram corporis, sed pluribus spinis ab utroq; latere & in duris hori et,pedibus de braehi s non admodum asperis sed hirsutis, supina parte varijs coloribus maeulatus, sed praesertim rubro. Qui a Rondes et io Cancer Heracleoticus depingitur, m hic proruis est, sed Maia no du adulta, ut una cum Scaligero suspicor. Et ipse Rondeletius. quamuis nonihil a suo Pa- puro, hoc est, Maia nostra differre scribat, tamen fitetur eiusdε esse generis, his verbis. Hi. inquit, ancrii Paguris tam similes stat, ut vix discernantur,veruntamen specie, ut diximus disserunt, ut ex descriptione iam fit perspicuu. Heracleotici aculeos in fronte habret,& in lateribus, 'ars testae prona aculeis aspera est, & hirta, colore est iusto, quo a Paguro
differunt. Paguri. pedes breuiores multo & tenuiores habent , cornua ante oculos articulata, corpore luiu minore quam Paguri. Haec R ondeletius, cuius iconem etiam adde dam censuimus, ut cognoscat lictor non admodum differre ab eo quem depictum hoc loco subiunximus, inter Maiarum genera potius, quam alias Cancrorum spocles recensendum . Eii autem ea magnitudinequa depingitur, doris valde spinoso ac subrubro. Chelis & pedibus longis, tenuibus non Meris admodum. Videtur postremus minor hic parum a Maijs differre, nisi quod asperitatem in testa to. mento*m habeat, l olia& Folca in Italia nominatur, colim est cinereo de susto, eius icopem ante nos Zoographus exhibuit a Cornelio Sittardoad se missam.