장음표시 사용
301쪽
Linguanetastas per Atela Lana non est in puris
& illud, ut Ouidius ait, a quopiam sciolo dicaci margini adiectum, mi visi fuerit eadem
me vi non pexera verum istinguere fas, Hic enim sucum Purpurae perinde atque apud Quintilianum, comparari videmus In v QAmyclis iuxta, ac Aquini suco pro Purpura vi remur, an Purpura quidem utcrentur. sed pallidisre,quim esset Turciorum,aliIs conicetandum relinquo; penta quos etiam esto eius,quam velint, lectionis sequendae mictas ἱ cum non uno modo locus intelligi corri-siq; possit. Nobis satis est ex eo intellexisse, igncum fulgorevi in Purpura mis line placuisse, quo ratio nominis a me assignata facilius suam iucatur probabilitatem . Nonnus Purpurae inuentionem describens. Κή - Ἐς - πίαο δ ὲ να φέρ- ψουλω 1 i ra
Videsne hic semel scintillat, rursus ignem ipsius Purpurae Num possit quidpiam ad ely
mologiam esse aptius e Sed si quis dicat nis Graecum esse, eoq; ad Graecos vocem ' rtirinere,et moti respons lebo, dum Ostendam ab ur,vur,& hinc πῶρ de pur derivari:& alioqui Graeci non Purpuram, sed πορφυραν dicentes longius quam Latini recesserunt. Haec itaqi omnia Goropius. Vt modo unde quodammodo digressi sumus. ferino nosterne rutur, examinandae vcniunt reliquae Purpurae partes: inter quas,cum de succo multa dixerimus. primum occurrere videtur ipsa carossiac penitus in ludi,nec ulla cx parte . excepto capite conspiciauthor in F Aristotcles, item testis suis Purpuras adhereie Aelianus Purpuram scribit vehementer gulosam esse, linquamque habere longam ; ea autem etiam penetia equaecunq: potest & attrahit ad comed dum,eaq; demum capi. Purpurae & Buccina, i qui t Aristoteles, promuscidem siue linguam firmam, tomum habent adeo validam, ut ea testas escarum pollini perserare, ut assi atq; tabani quadrupedum tergora penetrat. Et rursus:pascitur inquit Purpura exerta lingua sub opereul quae Purpui is digito longior est. qua tum Conclauias velut tus binum quorum esca capiuntur tum sui generis testam per serare potes . Et Plinius in trigesim , sexto noni libri, Lingua Purpura longitudine digitali,qua pascitur perlarando reliqua Conchylia tanta duritia aculeo est. Et alibi: Pur iurra vocatur calic; latim procurrcnto rostro& caliculi latere introrsus tubulato, qua perio ratur lingua. Rondeletius vero diligenxius considerandum proponit, linguane tostas per seret. Lingua inquit Omnibus animalibus in oreestios autem in capit , quod operculo rogitur in Purpura atque adeo in turbitutis omnibus. In rostro igitur longo & tubulato lingua non est, sed per id eam profert de exerit. At linguam Purpura rum & turbinatorum omnium promuscidibus muscarum, quae inter cornua sunt, comparat. quae firma est,tor se ac rotunda, quaeque exeri potest: quam tamen si per anatomen propius intueare & tra ctes, neque ita loneam neque ita duram rite certo coiit peries. ut per longum rostrum testas perserare pollet. Quare id fabulosum ei e puto, sed ea quo ad cius sieri potest,exerta, Purpurae suci i ta & humores aliarum Conchaium exugum , se linum ritur rostio autem acuto & duro tanquam terebello excavato testas alias perserant. Haec Rondeletius: qui vias etiam redarguit, qui cum legunt apud Galenu in tertio de medicamentis me' το in auricularis' medicamontis viae πορρυ'sae siue νωγχυ-t Et lisum e Purpura. apud Paulum Aeginetam existiment in Purpuris lanam ali quam siue stupam siue linum suetomentu in reperiri , quo contuis di depexo in medicamentis veteres uteremur. SMilli, inquit, toto caeso a rrant, ut dicitum uultl eium tale vi Purpuris, neque in Turbinatis alijs reperias. Neque bysso alligamur, ut pinnast Smytuli. Mouentur enim Purpu-Iae, & caro Turbinatorum omnium non aliter alligatur quam circa tinarum volumina. are istellexerunt veteres per x xsa laris Purpura tinctae crassiorem & minus curatam parte; cuius meminit etiam h Dinstorides: Teν δἰ αυ- τρόποι -' κφωδκ τα - - θαλα-at . Nec secur fimbriati marinaru Purpurarum socculi cremari latens. Cur ita appellarunt id in causa est, quod Purpura non seisi pro marino animali .sed pro lucco eius,pro vestimeto ex eo tincto.& pro lana iliacta sumatur. Redarguit eundem t rorem
eua toga orationς Mographin hii verbis : Lanae ad remedia quaeda viutur,inquit i is si rides, de modo κραυγες M asat πυλ αSic habet tauio nostra perutilon, i ricis
302쪽
avo dei qui scii piliane, genere &fleetendi modo congruit cum Q - , υτος . nam apud Hesychium per tota non recte scribi, vel ipie literarum ordo arguit. interpreta- in autem ui cst; tomenta. Hine eompositum est nomen κω υ Mγuος , quod est soccorum lucuo qualis ab adulatoribus fieri solet. idem κμαυδι δες dicitur & id facere. udibuni κροκυδι o sonat, ut annotauit Caelius ' Rhodi ginus, qui ct ipse tamon per tota i. scribit, non per γ' psilon, deprauatos forte Gai ni codicus secutus, niti quis κροκ δα voce diminutivam ciste velita υσκη, quod filum & subtegmen interpretantur. Marcellus Vi
si lius Diosco: tuis interpres, in ipsis Purpuraru Conchis stuppasum imagine vellera quo Mam esse putauit: quae alij inquit tomenta, alij licia, alij limbriaκ dixerunt: nos rem &nominis significationeni secuti, a stuppis rem indicauitnus. κροκυδμ cnim Dioscorides dixit, qua voce Graeci adhuc, quod contulo&depexo lino cra sit si naum sui Prest , signi- b. ficant. neq; hic pluribus alijs loeis aliud ea voce quam stuppam significat:& saepe Paulus RAegineta, iubens κραυδι imponi aliquid. In mari autona quotidie Purpurae capiuntur, quae superiore sui parte villosae sunt, tam tenui & sequaci vellere , vi in filum lini modo trahi & confici possit. Haec ille, scd in Purpurae concha villosum quicquam reperiri ceu B falsum redarguit quidam Germanus, qui in eos quos citauimus , Galeni libros, docti sibma commentaria conscripsit, & post eum Rondeletius: qui -δM ipse κροκίδα scrubit lanae Purpura tinctae crassiorem, minusque curatam partem interpretatur. Sed nihil prohibet simpliciter etiam vellus Purpura tinctum interpretari r e quo tamen ne temere sumptus fieret, ad eremandum erassitas & minus pulchrum seligebatur. possent & e veste Purpurea, praesertim attrita, discerpta aut vulsa fila seu linamenta Emκυδn nominari. Coinmentator ille Germanus in commentariis in Galeni de compositione medicame torum libri tertij caput primum. In fine huius comp'sitionis inquit in Graeco exempla- 'ii eorrupte Icgitur, x ' κροκίδα δετιγ προπυριων. ipse πορφυρ- pro et aerarυριῶν legenduin coiiijcit, s quam recte, viderit ipse. milii quide temcre mutare videtur: quod si Mypt ρων legendum esset, ultima circumflecti deberet: &interpretatur: lanae Purpura inlaetae to-nientu indito, velut supra etia Archigenes dixit. ἐμφρασσομένω ἀ πο- πορφύρα, μα-ω:hoc est, obturato mea u per Purpurae lanam: lanam autem mollem a fomento de instilla.
mentis auri indendam esse, supra in principio huius libri Galenus dixit. praestat tamen hane ex Purpura & Conchylso insectam esse. Et rui sus in Iibri sexti eaput secundum, in
voce nullius significationis imit κρα/-m vel αμασιθ, quorum posterius approbo. &vertit. Aut atramentum sutorium Purpurae marinae tumento inuolutum urito. Lanarum enim ustarum & praeseriim ex Purpura insectarum, vis est escharotica, Dioscoride telle:& mox κροκύδα hapsum lanae, siue lanam conuoIutam sonare dicit. Ex qua longa oratione, uti etiam ex allatis primo Rondeleiij verbis satis dilucide constat in Purpurae Concha nullam reperiri lanam, vel tomentum . sed Dioscoridis Galeniq; locum de lana intelligendum esse, quae Purpurae succum imbibit. Hla interim Hesycnij & Suidae lapsus i
' nec enim coloris genus est sed delicatissimi lini & diuersi a Purpura, ut ex Luca et lain pa- yto apud quem o isens ε, δ, σκεπ -πύρυ . ' βυουσον. Postremo Purpuram ope
culum site integumentum, apud aut bores cum veteres tum recentiores, in conliderario- nem veniunt. Aristoteles id a vcrbo καλυ - , ἐπικάλυμμα siue καλυMMα nuncupauit, yD alibi etiam ἐπ-ομα. E Pen δὲ υ -λτικαλυμμα- κα- πιυπe αει- ρα, χαἰ τὰ c
lsi itaqi huic generi cisuccinode Purpurae adhaeret natiuum, & caeteris omnibus i ut bi- 'natis. Pasci quoq; cxerta lingua appellata sub illo operculo solent. Et alio in loco: E τι δ' ἐπίτυγus πάντ' ἰχω ἐκ γυε ras, hoc est. Opercutim etiam iam inde ab ortu omnia serunt: de Turbinatis loquitur lib. .de hist.cap. . Statim ab ipsa procreat one Turbi natis operculum esse dicit, ad discrimen Cochlearum, quae ipsae sibi ex glutinoso humo -
re, siue muco suo operculum conficiunt. Dicitur aliter a Graecis πῖμα, ut a Galeno, e qui seorsum de eo line prodidit: Πω αατα πιπυρων δ' παῖε α σπλωας αλιους γραψαν τινεe Ar Θυμιώμανα δι' mali πνργομένας - ρα λ ωφελM , ἰκία vis τε ea. κατεχοριπα κουρια. Opercula Purpurarum ex aceto pota scripserunt quidam tumenti lieni nedcri; susti tu autem excitare laminas vulvae strangulatu Oppressas. &morantra secun- i
das detrahere . Eodem nomine operculum Conchylij nominauit Dioscorides, di i
303쪽
Cochleas quasdam a I pium Liguriae . id est operculares. Dicitur autem equod eo annatorum foramina claudantur. ut vasa o rculo suo . Carni haeret ut unguis noster, ac tanquani ex filis sue ex fibris coagmentatum quid& duratum esse dicas : Differt subflamia a testa, quae multo sicciorcst. neq; fumum emittit, nili si accensa 'liquore aliquo extingueretur. Oper lum vero pinguedinis nonnihil in se habens fumureddit cornu modo. Pharmacopolς hodie in ossicinis habent Conchyliorum Buccmoruq; opercula permista, quae illarias ByZantias vocint, sed hoc nomine Purpurarum tantum opercula appellanda erant. nain βλα me sue βλαττω Purpuram significat. unde Blatteus color pro Purpureo. Cassiodorus in epistolis de chamael conte. Coloros tuos multifaria qualitate commutat, modo Veneta, modo Blattea, modo prasina, modo cyan a. Eutri pius: Nclo.mustata Iuxuria fuit, ut qui exemplo Caligulae frigidis & calidis uua tu ungu ntis, hamis argenteis aureisq; piscarctur, quae blaticis iunibus extrahebantur: quas ... Suetonius & Orosius intcrpretantur Purpureos. ille: piscatus est, inquit,rere aurato, P pura coccoq; funibus nexis. Orosius, Luxuriae, inquiti talia i istonaret fuit Nero, ut retibus aureis piscaretur, quae Purpureis senibus extrahebantur, Haec Hermolaus vir pereruditus
in suis in Plinium glossematis annotauit. Sed etsi ais me Purpuram significet, tamen pro Foperculo solum Purpurae usurpari docet Nicolaus Myrepsicus, qui tamen pon sine erris, re dixit Blattum rurantium csse μὴν τὰς ρω τὰς πορφζραe, id estos narium Purpurae-Hodie quoq; in ossicinis blattam byZantiam esse credunt, quod in ore & nasibus Purpurae ropcmur, quo ins pitu S nihil dici potest. Purpurae enim neq; nares, neq; nasum, neq; ossa intus habent, cum Testacea omnia soris durum, in tu molle contineant. Rectu igitur Rondclc tius i gendum crodit, δ;γα- η ρών σδε πορφύρae, id est testam vel clypeum sucscutu in Purpurae. P ιπς cii imprς terquam quod pellem significat, unde io M.
ἐκ S 'ων Dpσῖν m. id est , ρδοι vocantur stula rotunda, quod ex corio bubulo consteti Oporculum vero sicuti scutum, Purpurae capiti imponitur. Cur vero βλαττος μύαone, vi l Si domi dicatur, a nemine, quod sciam, traditur. Quare conijclos inquit 2 a i yZante vel Byrantio Afric ae cognominari: quoniam illic etiam Purpura ting batur. CSoniam itaq; l harni acopolae opercu a Conchilij & Buccinae Purpuraeve non distinguntur vidiscium cst ,& utraq; blattas by tantias appellant, cum ex Purpuris tantum proprie ita vincari dcherent: quaedam hic ael, authoribus repetita di a Zoographo collecta congeremus. 9Upercula lite usu substantiaq; non discrunt, sed figura; quod ex Conchylijs longior . e Purpuris & Buccinis rotundiora snt. Vires quoq; ad remedia minimum disi, ne veri Gmile est, praeterquam si ungui odoris ratione peculiare quid attribuitur. Blatta nytinuo inquit quidam Germanus, ingrati dum uritur,odoris est,& Castoreum reseruunguis vex, odoratus, suavem odorem intrat, quare S res inuicem diversas esse oportet. At Rondet tius in Conchylio asscrit non modo suaviter, sed aliquando vehement cr di graupter odoratum Dioscoridi significare:& unguem castorei odorem referre idem Dioscor, des & Plinius tradunt. Sed cur susti mugio mo schato de alijs quibusdam adiiciuntur apud Aetium . si eiusmodi sunt An dicendum non ex omni regione ungues bene olere sustiis:& eiusdem generis plures forsitan species ego, ut & laseris longe diuerso adore Plinius
Purpurarum cauum pro operculo earum dixit: neruos praecisos Purpurarum cauum, quo
se operiunt, tu sum glutinat. Ab Achrario & Myrepis βλαττορ & βλά -- Iti me apis pellatur. Ea aetate. inquit Ruellius, qua scribebat Actuarius, Blattam, Purpuram Indica, ct Blatteum, Purpureum colorem, periti etiam authores appellarunt. sic Lampridius: Heliogabalus parauerat senes blatta de serico & cocco intortos. Galenue Indici Coneb j
testam inter ostraca ac testas Purpurarum ac muricum generatim comprehcndit. eorumdem enim vim habeta de prsterea suffita. al3 utero strangulatas is minas, & comitiali a prehensas morbo excitat, quod tamen etiam de Purpurarum testis Calenus in undecimo
de simplicibus tradit. Meminit eius onychis ' Plinius quoqncum ait: inuenio apud quo damostracium, quod aliqui onychen vocant: hoc sultatum vulvae poenis mire resistere . At vero ab hac Blattae barbara appellatione, Blatteus color pro Purpureus dictus est a fi l. pisco in AureIiano, ubi inquit: Vestem holo sericam, neq, ipse in vestiario suo habuit. neq; alteri utendam dedit de cum ab ea uxor sua peteret, ut unico pallio Blatteo serico uteretur, ille respondit: Absit, ut auro fila pensentur. Libra enim auri, tunc libra serici sui tit Plinius BIalteum colorem Onychinum dixit de pyris: segnina alia a colore Iistacea ainpellant: sicut onychina, Purpurea. quemadmodum enim Purpureus color a Purpura, sic
onychinus ab Onyche, dum funificato dicit .sis quoq; ' Columella pruna onychst
304쪽
A na, Purpurea appellauit, ut annotauit commentator Germanus in suis commentarijs ad quintum Galeni librum de composit. secundum locos. sed Plinij verba, inquit Zoographus ab eo recitata de pyris, onychina non interpretantur Purpurea hoc tantum volunt, ut signina pyra a colore suo Testacea dicantur: sic onychinis quoq; sic Purpureis, n-mIna a colore facta. Quanquam adtem onyx operculum est Conchyl i, & e Conchylio color Purpureus tingitur: nihil tamen ad illum colorem . nihil ad unituram illain iacit
Guyx Operculum: ut onychinum colorem ab eo appellatum existimare ridiculum mihi videatur. Columella pruna onychina nominat tantum, colorem non exprimit: in hunc colorem ex albo purpuralcentem putarim , qualis in onyche, id est, ungue humano spe-M ctatur: qui color etiam Onychi gemmae nomen fecit, quanquam caetia in alijs coloribus is reperitur. onyx geinma inquit Georgius Agricola libro sexto de natura solsilium )eη coquod eius candor similitudinem ad unguem humanam habere soleat, nom n inuenit: non raro tamen est lactea, maxime in Zonis. idem vocatur Onychites,& lapis onychinus: in Germanis & Sequanis reperta, eiq; similis, vocatur nunc Chalcedonius. multum autem variat colore &c. Gentilitium cognomen Byrantiarum Blattae secundum Ruellium re-vtulerunt, quod ad eos forsitan Indi demittant, di hinc ad nos deserantur. Inuenio&apud Syluaticum Balantham vox videtur corrupta esse squamam, lino laminamὶ piscis quandam. e fronte piscis degentis in Concha rotunda &tortuosa. concaua; sed nos ait vii Blatta Byrantia quae fertur de sancto: sic habet. sancti autem nomen deest. Bellu nenii Blatta Byzantia est operculum Conchilij euiusdam e mari rubro & alis s locis, quorum meminit Auiccnna Canone secundo, capite proprio. Est autem durum & in gyrum contorrum hoc ad totam Concham potitus quam operculum pertinere videtur λ instar limacis, sed oblongius & maius, quam corpus quo limax circundatur. Operculum hoc ait in ore esse Conchylij, claudiq; ac aperiri pro animalis arbitrio. has Conchas saepe vidi, inquit, cum operculis adhaerentibus, exportatas e mari rubro Damaseum. Blati j Byzantis, hoc est,olsis anterioris naris Purpurae ut ipse interpretatur Nicolaus Myrepsus meminit antidoto as. Describuntur hae Blattar ab Auicenna a. 8. nomine Adfar althaib. Apud Syluaticum multa barbara nomina passim reperias, quae Blattas ByEantias interpretatur; ut Achaiar. Astaratib. I abiectos. Daserbachali, Funoblaron, Gaiecolvet Hase l. - Kuaait, uio thor, Hudat, Curasici sed Avicenna: quae de mari rubeo sunt, inquit, no- minantur Curasciae. Item Egedde, apud veterem Glosographum Avicennae. Latini mi-xobarbari. pro Blattis Biactas: pro unguibus ungillas aliquando cfferunt. lam de reme- dijsquaedam ab ea dicamus. Blatta Byrantia inquit Syluius Conchylis tegumentum est ad sumtus idoneum: ipsa enim testa mox liquatur igni, bituminis modo, quod etiam improbe ipsa olet. quidam albicantem odoratam magis commendat. Et alibi : βλα,τος &moris appellatur Actuario in aurea Alexadrina. Diamargarito calido. Vnguisiodoratus vel aromaticus lib. t. compos pharin. pari. a Galeno scilicet, additur autem medicamento cuidam ad alopecias. Quae Serapio & Avicenna scribunt, ex Dioscoride stre mutuati sunt. Inuenio apud quosdam ostracion vocari, quod aliqui onychem vocat, inquit Plinius, hoc iussitum vulva poenis inire resistere: odorem esse castorei, meliusq; cuin vo ustum proficere. Vetera quoq; ulcera de cacoethe eiusdem cinore sanari. Et alibi. . . Neruos praecisos Purpurarum cauum quo se operiunt,tusum glutinat. Galenus onychem. detractum ex Conchylio,potum sui titum potius strangulatis, eη utero, conuenire. Apud Nicolaum Myrepsum, os naris Purpurae miscetur pastillo ad cardiacos. & apud eundem
. ungues aromatici magni & parui, iniiciuntur in thymiama Esdrae, di in alia quaedam suf-M fimenta, alias simpliciter, alias magni: & similiter apud Aetium: qui lassum igio mulcat α; eos admiscet. Democrates apud Galenum de compos.fecit .8. o. in malagmatisdam descriptione bdellium onycha nominare videtur, optimum bdellium di quod incensum ac lassitum, onychis Indici Cochylii testae odorem reserat. tale.n. Dioscorides optimum esse refert, ἐυῶδιρ ω' τῆ Θυμιάgω, λαῖς δ ι: quanquam Marcellus Virgil. colore humano vngui simile trastulit: fortaisso Plinio inductus, qui lib. II. cap. 9. Bactriano, inquit, nidor siccus, multiq; candidi ungues. Verum haee Plinius ex Graeco aliquo scriptore non satis intellecta transtulisse videtur , ut refert commentator Germanus in commentarija suis in Galeni librus de compositione medicam. secundum loca.
305쪽
VRPURA R V M alias altum pelagus habitare, alias contra litorales
dici, hasq. minores, illas maiores esse,iam anto notum est ex Aristotele. Sed notandum quid in Gara versione. Paruae Purpurae, inquit, ad lit Iactoras sunt m δ' ia uela κολπωι μ γαλ asi ' παχει*,hoc es,in sinibus vero magnae,scabraeq;. Gaeta non in sinibus, sed pelagiae vertit,quod
appIObat,ut patuit, RodHeuus.Atqui φ Oppianus cum de pelagiis alijsq; aquatilibus prius dixisset, subditi
Καμβω ο αγλ υ' ἀς ana Est sinus omnis pelagi instar profundus sit non omne tamen pelagus sinus est.&pelagii uappellatio latius patet. Idem Oppianus ait Testatorum quaedam in petris, alia in arenis . , degere. Vt NMira cm, em πορφυρσε αυτ . xx neot ricis Bellonius paruas quoq; Purpuras . in plurimum litorales esse tradit, Iocia κ . . , ,. SRini*kopulos natast Columella de piscibus timuens voluit itinosam regionem id M. id il in vita Purpuru, alijsq; Conchis nutriendis.Maris vero adeo amantes sunt, ut authortihi. Baiura rerum sex Plinio, ut citat. dicat, cum semineces fuerint, mari redditas reuiuiis Rerri Sed Plinius hoc non de ipsis Purpuris, sed stlis, quibus inescantur Conchis myt Aqua dul. los u similibus kribit. Ait in super aqua dulci necari.& sicubi flumen immergitur, c abaa, sicubi sumini immerguntur. alioqui captas diebus quinquaginta viuere. Atq; hoc sere cx Aristotele, apud quem legere est: Testaceo generi anni pluuii prosunt, praeterquam Purpuris, cuius rei indicium est, quod si amnis in mare fluentis aquam gustarint, moriuntur e Citim dic. Vivit Porpura extra mare. quae capta est diesvirciter quinquaginta adem In Atem Philosoplius Purpuras testatur aliquandiu in arena latere, scut etiam Pectinefatem canis atqua ua exortu circiter dies tricenos condi. Porro non inconueniens fuerit loca hic recenser quei R cvlebrari metuc re. Apud Virgilium via habet. G
Vitruvius in Africa punicei coloris purpuram procreari scii psit. At PInius praecipuam esse in Meninge Africae. Meninx autem Africae insula est, non longe a Syrtibus sta,q uam . . Lotophagorum terram putant, cuius Homerus meminit. Aitq; ibidem Plinius Purpuram . solem Asiae praecipuum esse, & Getulo litore Oceani, in Laconica Europae. h Gerulorum scopulorum alias etiam meminit his verbis: Et quidem minus miror incomperta quedam csse cqui stris ordinis viris, iam vero & Senatori j nil demitantibus quam luxuriam,cuius cssicacissima vis sentitur atqi maxima cum ebori citroq; cedroq. ) si tuae exquirantur, ''cinnes scopuli Cetuli Muricibus ac Purpuris. Laconicum autem viare etiam ferre Conis ''chylia, ex quibus ad infecturam vestium Purpura comparatur, nobilitate ijs solis, qua in et D rubro mari capiuntur, inferiora, testatur Pausinias. Celebrantur eaedem ab r Horatio
.. ., . ' Purpura Laconica Valerio Flacco dicitur sucus Tenarius hoe versu. Iuri Tenario paritiν ιν is ignea fato. ;5 , . 1 A Statio quoq; alibi nominatur oebalis Purpura, Zoographus Laconicam interpreta O.basi, tur,quae alio, inquit, nomine Cebalia dicitur. Sed Plinius alias Laconicam Purpura comPmputa. mendat: Purpurissum, inquiens, Puteolanum laudatur potiusquam Tyrium aut Geruli- Oa i u cu, a9t Laconicum, unde pretiosissimae Purpurati Coae Purpurae nominantur ab Horatio quarto carminum: easdemq: intelligit/ Iuuenalis canens. -Sρονι na udanias. Cones tia Caa. Purpuram Mauram nominat Valerianus apud Trebellium in epistola. In Mura emporio ad male rubrum habetur Purpurritum eximia, tum vulgaris,ut testatur Arrianus, si bene
306쪽
L memini, in Periplo, apud quem etiam lego , a duobus emporiis Persidis. quorum Vnum Apologi vocant, alterum Umana, in Arabiam auehi Purpuram. Q. Ennius m Phages rum fragmenti γ Atarnae Purpuram laudare videtur, nisi sorte quid desit,canit autem
Genus quoddam Purpurae a Plinio Teniense appellatur,in Tenei maris ora, ut inquit collectum:sed Teneum illud mare: ubi locorum sit,inquit φ Turnebus,cum esse neminem ,qui 'ti sciat putem, suspitio non leuis animo incessit,hic emendatores, ut in doletili charta &ea limphesio lusisse & deleuisse quae non placebant,quae voluerunt scripsisse, po quae Plinius literis consignarat,edidisse. deniq; prouocatum est ad uermiculatos & erosos libros in quibus reperimus,in Tenei maris col.ectum, arbitratur autem idem Turnc bus in tarnijs maris collectum inibendum esse. Sunt autem ipsit 'iae in mari candicantes cautes lon*otractu fasciam imitant , a quibus Tamienses Purpurae voc*ntur,quae in illis degunt locit. Taenienses hil & Purpurae in eo genus dialutense, quod originem Graecam sed sermationu Latinam Pu pu prae te fert. N in ut e Graeco & Latino compositum esse uideatur, non asscptiar,inquit ibi- . B dem Turnc bus, ut ii Amminei vini & Chij nota mixta esset. libri tamen antiqui refraga tur editionibus, quod tam frequens est, ut quansi unque aliquid obscuritatis in eo aut bore est, sere sculpsr dissensio reperiatur: & hibentius plerunq; secundum vetereS tabu us luem dederim:in illis autem ita scribitur, mire aptum Conchyliis & Ionge optimum Purpuris dialucense,id est, vatio genere seli pallum. Dialutense retenta superiorum ge- sum tam erit tanquam stautum & uagans, neque eidem adhaerens sedi: at dialucense per salsum aequor repens & vario eade* causa genere soli pastum ex praepositione λα' ι λ ω. quod est salium, hoc genus aptum Conchylijs dicit, id est Conchyliatae Vesti. Sed p. νιγH regrediamur in viam. Porphyrusa Aristoteli, vi citat Sicianus Aquaeus in commento ad s. vlide di- caput duodecimum libri quarti Plinis, a frequentia & pulchritudine Purpurarum dicta a, est: sicuti de Meliboea Purpura teste Ilesici,a nomine insulae, in qua tingituriculus meminit Lucretius, dum canit: ---- f. - tibi.
Purpura Thessalus Combaνum tecta talore Meli a
Meminit etiam in quinto Virgilius:
Sed hla Hortensius Melitis in Mygnesiae ciuitatem esse ait.Caeterum Tyria Purpura olim omnium celebcrrima fuit: a Wod truatur Strabo his verbiti πολιοῦ γὰρ εροςarus πα-- Tυ- ώ καλλώ παπυ ρs: hoc ciu longe omnium praestantillima habetur Tyria Purpura Pli' fu ,.opii ,, ni u r Tyri nobilitas nunc omnis Conchylio atque Purpura. Quia vero TyruS prius Sarra m . vel Sar vocaretur,itaque SMranum Ostrum dixit Virgilius.& sarranam Purpuram Iuu - Satinnumnalis: unde Ennius Pcenos Sarra oriundos scripsit authoribus Probo dc Fusio. Dicuntur Ustrum. quoque ablatu te Tyriae, vestes Purpura Tyria insectae: Ouidius, Sive eraι 1s IIuir, Drus seudabu amicta
Hispanar, Tyriasib, coccxuasi . Et in textu rursus: Te G υ Dras, me ping.is Gallia υesu Uis te ravaνeum, Marce, sagaraia amem pD Idein quoque t yria4 Lacernas dixit et
In decimoquarto lanκ Tyriae apud ipsum gloriantur se in Laconia quoque ubi Purpura 'non minus ircqueni est, habitas fuisse pretiosi loco muneris, quod argute dicunt. dum ii ' aiunt se a Paride donatas fuisse Helenae & Purpuram Lων, hoc est, Purpuram Lacon, cam iiii illa deteriorem.
Nos Lace emania pasto donauis amica
Tyrius quoque ablalute videtur color a Plinio dictus,nam cum de Purpura amethysti co- MWyς Tylare dixissςr, addit: At Tyrio laus summa color languinis concreti, nigricans aspectu&c. Virgilius en im Tyrium muricem dixit, Tyrio arduas murice lana. dia Ouidi : Nee qua de r-.Dνio manea laxa rubet . Cochleam Tyriam Vranus in Arabicis dixit . citante Stephano, τ mpio Purpura nimirum κοχλι- τυραν. ε Ouidio Purpura d ycia,Concha Sydonis dicitur: Met m.
307쪽
Lucanus etiam meminit in tertio iEι Tros in bibi, pretiosas murice Syrin. Istiusmodi autem Purpura dicebatur cit bapha,quod bis timsta esset, veluti magnifico impendio: dibaphum Cicero appellat. Lazius restit in Tyro Coccineam praeparati solere,& a Cocco,hoc est, grano tinctorio appellari. sed secus Purpurae inuentio ostendit in Hercule Tyrio, de qua mox. Succubitanam Purpuram quandoq; ab A fricae oppido quod Succubi vocant. Valerianus in epistola ad Trebellium Pollionem, Claudio qui postea Cplar factus,dari praecipii a procuratore Syriae albam subscricam unam , cum Purpura Su cubitana, Subarmale unum cum Purpura Maura. Post Syrtim lacum esse scribit Strabo nomine Zuchis quadringentorum sere stadiorum: ad quem sit urbs eodem nomine: Eam Purpurificium&varias piscium condituras habere. Augustinus Niphus Purpurae Con- Fchylium,notissmum, inquit, est,apud Tarentum. Varinus in ratis ἱμὰτων, Tarentiis num vestimentum, tenue dc translucidum , non omnino Purpureum . ut quidam putarunt, exponit, sed de Tarentinas tincturas . olim etiam nota& laudata fuit Tarentina Purpura. Me iuuene,inquit Cornelius Nepos, Purpura violacea vigebat, nee muliopost rubia Tarcntina. In Sardinia insula Purpurae item excellentes tingebantu . Miratur Bay-fius cur inter do sconueniat quod Purpurae usus nostris temporibus prorsus ignotussi,cuin in arteia,inquit Baeticae prouincia olim murices & Purpuras nobiles Conchisves decein corylas capientibus ex Strabone constet. in Sardinia quoque suisse constat ex prouerbio, Tinctura Sardonica dec. Sali; poetae tempore Purpurae etiam Anconae tingi istebat,ut verba eius ostendunt: nee S -υ-- LAmon, I ricenaee ιμμο . Acron explicat illud Horatis: 1 lNon qui Sidonio contendere saltidus aina sιι Aquinaum parantia vellera faeam, Cenius acripsti damnum,propium medullis
abam qui nonpoterit vero HB mg. re 66.m, i ' GPurpuras Aquinate Tyrijs similes essi: scribit. Susis ab Alexandro captis memorabilis
Purpurae vis de copia i n ipsius deuenit potestatem. Vbi sunt inqui t in 1lt xandro Plutarchus & Purpurae Hermisicae inuenta quinquaginta millia talenta, repositae quidem ab annis terme ducenti recentemq; adhuc coloris florem nouumq; seruantis. Huiusce vero rei causam adserunt, quod insectura Purpurae ex melle iactant. Atque haec de variis Iocis ubi Purpura fiebat. Miretur sane aliquis,non in Europa solunt & Romae ν hi Purpum usum semper fuisse Plinius tradit sed in Astica quoque &Asia de toto terrarum orbe defecisse,cum ex Africa olim, Asiaq; de Persis,ac tor alijs regionibus loci suε peteretur.E rum quidem qui nostro seculo varias de remotissimas nauigationes alia'; peregrinatiopes literis mandarunt, Purpurae quod scia in nullus meminit.
ΟNCII AE omnes inquit Aristoteles celerrime crescunt, praecipue v xo Purpurae atque Pectines,quippe quae anno perfici magnitudinem imploropollini. Ait tamen tempus vivendi purpuris & Ruccinis longum Aetas i n. VI csse, Purpuras enim annos circiter sex viti re di singulis annis incremem ut anni tum earum patere por orbes, quibus totidem quot annos habent, testarum eogno clauicuIatim intorta in crepidinem desinat. Si itaque quotannis nouum ORIMς - sibi adijeiunt orbem,uno anno perfici non poterunt, caeterum absq ue orbibus etiam perserectae fimi,& talem supra descripsi, in qua vix primi orbiculi rudimentum conspiciebatur. Quod ad aetatem attinet, Plinius annum adiicit, inquieiis Purpuras annis plusquam se plenis vivere. Athenaeus vero Aristoteli subscribens circiter ire etiam testatur. Extra
aquam vii paulo ante ex ijsdem aut boribus diximus, captae diebus quinquaginta vivunt saliua
308쪽
A saliua sua. Parum admodum progrediuntur teste philosopho, qui praeterea scribit, Pu puris escas putidas emoliri, di accedere ipsas ad eiusmodi escam a longe, utpote odo
VPLICEM esse originem Purpuris, Buccinis, Mytulis'; eX citandis Duplex oti
veterum authoritatibus constabit. Plurima in mari, inquit Aristoteles, go. sponte cxistunt , sed non ex eadem materia omnia. Purpurae&Ostinc de ima x materia putrescente& lini O . Et mox t ostracodermorum ea quae fauos conficiunt, eodem modo quo alia ostracoderma fiunt. Haee prior est origo: Altera eorum est, quae dicun tur μερον id est fauos conficere, quod fauificare&sauare conuertit GaZa, siue a lxvαν, του- ι εχποιον ποι ν, idest eodem interprete, lauaginem, quae est veluti favus apum, 'condere, quod Plinius B dixit de Purpuris, eas mutuo attritu lentorem cuiusdam cer ij saliuare. Id faciunt, Mytili, Isuccina, Purpurae aut hore Aristotele . Nam emittunt lentorem quendam siue humo- Humor murem mucosum velut a flaminis natura: semin vero corum nullum esse existimandum est. cosus italu Ex illo Purpuris verno tempore congregatis veluti favus quasi ex putaminibus cicerum stΠMD alborum intor se cohaerentibus coagmentantur, quem pro maris spuma pharmacopolae quidam falso ostentant: nullus autom huic meatus est apertus, neq; fiunt, neq; nascuntur ex eo Piirpurae, scd cst veluti expurgamentum . Nam saliuare incipiunt cx lentore mucoso, ut dictum cst: putaminibus similia ista componuntur, ex eo vero quem in terraemittunt, ichore, id est, tenuiore humoris parte, co in loco fiunt in terra coagmentatae paruae Purpurae. non aliter quam effuso in terram sungorum decocto,sungi permulti breui enascuntur. Ex his duos Aristotelis locos, in quibus de istis a sit, dilucidiores reddi- I in gy V fudit ' Ron deletius. Alter est in tertio de generatione capite undecimo: alter a Garam, bys D sti te conuersus in quinto de historia animalium capite decim uini O, citatus etia ab Albin . Lue . ὸ, naeo libro tertio, quem si cum Aristotele conscras, menda, inquit, aliquot facile emcn- ν; dabis maxime vero illud. ἀφ σι He του sta, cum legendum sit ex Athenaeo, Atistotela, C μησι δι' i e etia γL , &c. nec non Plinij locus libro nono, in quo scribit murice correctus.& Purpuras saliuario lentore pm uenire, clarior inde fiet, quam ex Massiario qui saliua- Mai sat herri uin lentorem . fauaginem interpretatur, ex qua, ut, ex superioribus liquet, Purpurae minime fiunt, sed dum putaminibus cicerum similis congeries seu ago Gaaae dicta sit, in mucolo humore, qui saliuarius lentor a Plinio nominatur, huius tenuiore parte in icrram effusa, proueniunt muriccs. & Purpurae. Huiusmodi ortus rationem idem ν Aristoteles , ti b., ὸ, alibi comparat plantis, quae εα Ο παραι, id est ex sobole, aut si verbum e ver- reare etiabo xprima S, exad generatione procreantur, vicae parum genus . Hoc modo, inquits Artitoteles Mityli gignuntur, quippe qui minores semper circa eos qui primi nati sunt,
proucniunt. Purpurae & Buccina quaeq; fauos conficere creduntur codem modo. dirare Quadoma magna corum copia oritur, quando origo aliqua prius extiterit: nam cum omnia haec gηλ ςφpha sponte fieri contingat. rationi consentaneum est, cum origo aliqua praecesserit, multo plura formari. A lingulis enim eorum , quae primae sunt originis, quibusq; reliqua adnascuntur, excrem inii aliquid est uit. Quod vero prima istorum origo ina Ieria pu- Exputrediatrescente fiat, certissima inditio est, id quod in stagni nostri parte, quae est ad oppidum ne otiti. Ralemc vernacula lingua nuncupatum multorum,ac magnorum Mitulorum Draci, accidisse vidimus. Haec & alia Rondeletius. Constat itaq; purpurarum gen crationem sponte naturae fit ri sine maris, & taminae commistione, sine ovis. Quamobrem inquit idem Rondeletius in capite de Purpura, hoc in loco improbasda est aut horis libri de aquati' cohi . n ilibus sententia, ab Aristotelis sententia alienissi ina, etiamsi cana exponere velle vidcatur, ibulum 'quam tamen mi sese deprauat, & corrumpit, ut ex eius verbis perspicuum fiet. Vterq; autem piscis de Purpura & Buccino loquitur. Purpureum colorem landit, estq, Massiliae, Genuae, ac Uenet ijs in cibis expetitus: sed Buccini caro Purpurae carne durior est . Buccinae ea Ambo quoq; lauare dicuntur, quod sane hoc pacto faciunt. Qua sub lapide prona par- dux υτ re oblonga, albaq; deinceps pendentia disponunt, quae ita dispolita faui nomen habent, ψ p- ς aba pusimilitudine cuticon subsequens ostendit. Supini aute sub lapide stabulatur, cum Buificant: quo vero tempore fi uos extruunt, si incoquantur, & abscindantur,oua intro continere comperientur, quae saliuario lentore lapidibus, & cautibus ferruminant, ut i de
309쪽
Mi Qρα Purpurarum Aristotelis sue lauato. de decidere non possint, quodia magno artificio constrarunt. ut nihil coaceruat si esse vide, tur. Haec autem savificatio verna esse solet . Primum ut haec averitate, quam maxime abhorrere intestigas, elleqῆ plane si i so imita, explicandum qu modo proci centur Buccina &Purpurae, deinde quid sit faua re, ii uestiuificare. Omne stracodermotu genus cxpers mitus est, inquit S Aristoteles. Et cum Purpurae, tum & reliqua
testis inclusa e limo sere & ma Fieria putrescentc oriuntur . Quod & necessaria ratione confirmatur. I tenim nulla natur,
iis actio sine partibus ad eam apic confirmatis pcrfici potestinam partibus singulis sua simit m peram rata, a quibus ii cultates, & ab Iris actiones prosisci sciuntur: quas rationcs corruere nocet est , imo ne cile quia dcm possunt, si harum sund mentum vel subiectum nullum cxistat.At quae in Purpura, Buccina, turbinatisque parita sint semini generando, continendo, emittendo, recipiendo & fouendo idoneae V Quaenam aliae praeter eas, quae sustinendo nutriendoq; simpliciter animali destinatae sunt Praeterea quae commistio corporum undiq; testa conclusis esse potest Θ Dices fortati e ex 4 At illot, GOp ii te, Genus omne Ostracodermorum v creautumiam; liab re ea, quae ova appellant, exce- Uua l)urpu ptis Echinis cibo idoricis, quippe quibus etsi pereat cmra praecipue ubertas ouorum cst, arum non tamen nullo tempore committitur. ut Ouis omnino careant, sed maxime plenilunijs die φd gQ 'ς δ' tepidis restituuntiir. Haec quidem Aristoteles prodidit .sed locus is ex alio intelligen du ς, qui te itur in tertio de gener anim. cap.ra Myae ua appcllantur, nihil ad generatiose ne eonferunt, sed indilici sunt m lioris nutricationi quale in sanguineis pingue est . quam obreni sapore 13er id tempus praestant ciboque laudantur: argumento quod & Pinnae & ν Buecina & Purpurin contincnt quidem seni per ouum illud vocatum, ted alias maius,alias a
iiiiiii . Quare falsum est oua huiusmodi per similitudinem sic appellata, non ex semine, non cx i, minae & maris coitu concepta, ita disponi, ut frui nomen habeant, ab apum sin, litudine. Vt hoc sit f are. siue fiuificare. Eit enim longe aliud apud Aristotelem, Athe
xi:, idcis,Purpurae vcrno rcini re eundem in locum sese colligentes . condunt, quam iu- Qq' 'VJ- uaginem nominant quae vi uti auus est apum, verum non ita clinans, sed quasi ex pura, 'μ' nil uibus ciccrum alborum multa inter se composita, struem unam sua colictione coagmen Platam. Nullum ijs patet ibi amen ,neq; ex iis nascuntur. Sed cum Purpurae, tum etiam ri liqua testis inclusa a limo scre & materia putrescente oriuntur. Illa vero coagmcntatio ta' uo similis, purgam nium tam ijs, quam nuccinis euenit. nam Buccinis quo fauificate in ' in orccst. Igitui κηρἴαζων, siue μελίκηραν, siticiacis χηρίν ποιοῦν, quod est .uaea interprete ibi δW:ῆς- ς nare siue fauificare, vel ut Plinius I uitiir, lentorem cuiusda ceris saliuare, dicuntur Pur 4 ψM Wxi - ae& Buccina eum emittunt lentorem quendam, siue humorem mucosum, velut a se: rq φ' minis natura semen Pero eorum nullum enc existimanduin est. Ex eo lentore concret. dec xsiccato fit congeries veluti putaminum cicerum alborum, inter se colia entium. quam
310쪽
A in litus eiectam pharmacopolae quidam pro spuma maris, alii pro alcyonio fals6 usurpat.
Quoeirca procrcamur purpurae & buccina sponte, ut alia ostracoderma, e limo & materia putresceme, ut iam dicium:& praeter saliuarium letorem tenui humore in terram recepto.
Re quemadmodum sungorum decocto in icrram effuso fungi permulti breui enascuntur, ita purpurarum origine aliqua praecedente, multo maior copia prouenit, a singulis enim excrementi aliquid effluit, quod quide semen non est. Atque haec est duplex purpurarum. - 'ς buccinoru, mytuloru origo ab Aristotcle tradita, & a doctiss. Rondeletio sumis explicata.
VANTOPERE' maria aqua purpurae deleetentur iam ante ex Arist
tele dictum est: apud quem etiam inucnio cibum purpurarum esse camem, Cibus. item ex plantis maris. In octauo enim de historia capite secundo, quae in bilia sunt inquit cadcm carne vescuntur, iis victus ex pisciculis est, ut purpuris: sunt Unim carni uorae. & quid cin esca huiusmodi capiuntur : quanis B quam iis etiam quae mari pullulant, alliciuntur. Et rursus alibi: Alit altera altera .eo quod sua testa agnatum veluti algam muscum uegerit: qua autem pro cibo eis asseruiit, pondoris causa adhiberi alunt, ut in libra sitit grauiores. Quod postremuin repetit, sed paulo ali-- tet' mutarchus Musci& algae quicquid est esui, ita in suas testas recipiunt, ut ijs in orbem is exsertis quasi circularem conuiuationem praebeant, una alterius alimentum depascente.
Plinius purpurarum genera pabulo & solo discernit, ut sit lutense putri limo: algese quod alga enutritum, lissimum:diat utense vario soli genore pastum. Testatur Gillius purpura
diu multumq; conliderasse, cum aliam Concha mordicus tam diu premerit, quoad suta votices escata hisceret. Voraces admodum esse vel ex prouerbio vota, quanquain nonnulli hoc ad se. tincturam reserant.
E modo rapiendi, ac de tempore capturae idoneo, necnon de esca qua al- -liciuntur, dicendum. Aristoteles purpurarios ait escas putidas eis purpu-C ris emoliri, ha*t accedere ad eiusmodi escam a longe, utpote odorates. Fςridis ea Qν υ Quod repetens Plinius,foetidiscapi scribit. Alias carnibus ranarum ru- p carnitam betarum Isidorus& Albertus vel hamo, inquit,additis, preci puc purpu- ras certum est allicus ed nescio quam recte: vix enim hamo eas capi credi- Η ' Π QR delim. Hicesius scribit purpuratores chamis ad inescandum uti. Tarentinus escam quam *-p is dam ad polypos describit, qua purpurae etiam alliciuntur . eam in polypo recitaui inus. ,, Aelianus capiendi modum ciusmodi describit: Paruam nassam denso contextu, cxiguis . minaculis purpurar ij piscatores contexunt. Intus in mesia nassa Stronibus piscis illecebra .hivi. ι .ah appenditur, adcam alliciendam, Purpura maiorem in modum linguam distendere cotem , ..dens,eo pertingere & strombum ipsum assequi conatur: dc ne ab esca quam ligurit,aberi et Nassis patia omnem eam necesse habet exerere: itaq; ipsa exerta fugit escam, quoad plenitudine intu--uis capi.mescentem retrahere nequit: unde fit ut eam piscator liguritione irretitam comprehcdati Fixe Aclidinus ex Oppiani hali euticoru quinto,qui αυρrsae, id est, nassas exiguas huiusmodi calathis et a son similes e viminibus necti canit. Aristoteles quoque ' φορμBucapi ait purpuras: ara tegetes Sc crates interprctatur, quam significationem alibi torte
D hoe vocabulum habet quoniam storeae huiusmodi similiter e iuncis texi lolent, at hoe in loco nassas potius, vel nassis similia retia interpretari mauult Zoographus: quoniam &paulo post eadem vasa philosophus M, ρυς appellat. Et Plinius, Capiuntur, inquit, pamuulis rari': textu veluti nassis in alto iactis. In est ijs esca, clii siles mordacesque Conchar apud Athenarum lib. 3 concha ea dicitur & ΟΘήρα ,γ ceu mitulos videmus. Has semineres sed redditas mari auido hiatu reuiuiscontes,appetunt purpurae, porrcetis'; linguis infestant, at illae aculeis stimulatς claudunt sese comprimuntq; mordentia:lia pendentes auiditate sua purpurae tolluntur. Sed plura, de his nominibus, μὴ uri primitiuo, & diminuti uis. φορμις, φορμίπε- , γνώω, φορμβιον, apud Varinum , Pollucem alios ei; reperies. Aelianus quoq; pronassa φερ is dixi iraliqui mons pro eadem aut reticiusdem formae. Phoenices hoc tempore purpuras in hunc modum capiunt, inquit Iulius Phinnices Pollux,& vellus inde aspectu soridum tingunt . Funem oblongum validumq; ut in mari Udurari possit, demittunt, ei modicis in t ruallis vasa quaedam exigua ,- veluti ς ρη ν' tintinabula quaedam κώδωat, nimirum quod ad figuram addunt, e sparto seu vimine